C. LI ND ZOON
VRIJDAG 27 JANUARI 1939
KERK EN ZENDING
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Wezep, G. van Dooren le
MusseL
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Werkendam, N. Brandsma
te Wildervamk en E. du Marchie v. Voort-
huysen te Urüc.
BAPT. GEMEENTEN
Beroepen: Te Nieuw-Weerdinge, K.
Prins te Heerlen-Treebeeik.
beroepbaar verklaard
De classis Groningen der Geref. Kerken
heeft praep. geëxamineerd en beroepbaar
vertelaard cand. E. J. Oomkes, Nieuwe
Boteringestr. 79, Tel. 4729. Hdj stelt ziah ter
stond beroepbaar.
hulppredikers
De heer W. J. Schouten, cand. te Den
Haag, heeft zijn benoeming als hulpprediker
bij de Ned. Herv. Gem. te W e e s p niet aan
genomen.
afscheid, bevestiging, intrede
Kralingscheveer
Ds. J. Kapteijn, die het beroep aannam
naar IJmuiden, waar hij 8 Februari zijn
intrede zal doen, hoopt Zondag 5 Februari
afscheid te nemen van de Geref. Kerk te
Kralingscheveer.
Ds. j. cramer
As. Zondag herdenkt Ds. J. Cramer, em.
predikant te Soest, den dag waarop hdj voor
40 jaar het predikambt in de Ned. Herv. Kerk
panvaardde.
De jubilaris werd in 1872 geboren en in
1698 candidaat in Groningen om 29 Jan. 1889
te Hoenderloo zijin ambt te aanvaarden. Van
daar vertrok hij in 1996 naar Maurik, welke
standplaats in 1916 met Kaalte verwisseld
werd. Deze gemeente heeft de jubilaris ge
diend tot aan zijn emeritaat dat hem 2 Aug.
1937 eervol verleend werd, waarna hij zich
metterwoon te Soest vestigde.
Ds. Cramer wensoht zijn gedenkdag onop
gemerkt te doen voorbijgaan.
evangelisatie
De heer R. Blauwiokel te Annen heeft
Öjn benoeming tot evangelist bij de Ned.
Herv. Gemeente te Sloc'hteren aange
nomen.
In zijn as. vacature zijn op het tweetal
geplaatst de evangelisten J. An erna te Jub-
bega en W. Hopster te Sappemeer.
i beroepingswerk te sneek
De Geref. Keik van Sneek zal ingevolge
keikeraadsbesïuit binnenkort overgaan tot
het beroepen van een derden predikant. Ook
wordt de bouw van een nieuwe kerk voor
bereid.
buitengewone classicale
vergadering
i Men meldt ons:
Gistermiddag kwam de classis Zwolle der
Chr. Geref. Kerk te Zwolle in een buitenge
wone vergadering bijeen ter behandeling van
een verzoek der dir. Geref. Gemeente te
Enschedé, om voor de tweede maal een
i beroep te mogen uitbrengen op Ds. J. Tam-
min ga te Harderwijk.
De classis nam op het verzoek een gunstige
beslissing zoodat binnen niet al te langen tijd
de gemeente Enschede weer een eigen predi-
i kant zal bezitten.
gereformeerde bond
De Jaarvergadering van den Gereformeer-
1 den Bond zal gehouden worden Donderdag
I 20 April as, in het Gebouw voor K. en W.
te Utrecht.
Ds. J. J. Timmer, te Ermelo, de secre-
I taris'va-n den Bonds zal het referaat houden.
i samenkomst met predikanten
i Op uitnoodiging van den Gereform. Bond
t zal een samenkomst van predikanten te
Utrecht worden gehouden tot onderlinge be-
spreking op Woensdag 24 Mei.
Prof. dr. J. S e v e r ij n zal dan in de mor-
genvergadering spreken over het vóór en het
tegen van het Barthianisme.
r fransche protestanten op bezoek
Volgens het Januari-nummer van de „Pro-
testantdsche Rundschau'', het driemaande-
1 hjksöh orgaan van den Probestantschen We-
reldibond, bereidt een 390-tal Franscbe Pro
testanten een reis voor naar ons land van
4 tot 12 September a.s. Zij willen in het land
van Willem van Oranje, dien men ook in
Frankrijk als een der grootste figuren van
zijn land beschouwt, den arbeid van het
Protestantisme bestudeeren, maar vooral ook
met de Protestantsche bevolking kennis
maken, haar geestelijke en cultureele waar
den, haar gebouwen en kunstschatten en
andere uitingen van Protestantschen geest
p leeren kennen. Het gezelschap bestaat uit
leden van de Protestantsche gemeenten in
Zuid-West Frankrijk, die, met haar grootsch
geschiedkundig verleden, het fundament van
het Protestantisme vormen. Zij willen de
nauwe betrekkingen, die tusschen het Neder-
1 landsdhe volk en de Huigenoten in den roem
rijken tijdl van omstreeks 1685 ontstonden,
weer verlevendigen. Na de opheffing van het
edict van Nantes vonden talrijke Hugenoten
door de tegenrefonmatie in de Nederlanden
een veilige schuilplaats. Hun nakomelingen
hebben met de door Alva's schrikbewind uit
gewekenen uit Vlaanderen en Brabant de
Waalsche gemeenten gesticht, die nog heden
bestaan. Er heeft zich een comité gevormd
j tot ontvangst van deze pelgrims, met als
voorzitter jhr. W. R o 1L Onze minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen, prof.
dra. J. R. Slotemaker de Bruïne, die
aan het hoofd staat van het eere-comité, zal
bij hun komst in de residentie het gezelschap
1 toespreken.
ONDERWIJS
de v.u. en haar studenten
In het Vrije Universiteitsblad vinden wij
vermeld, ter weerlegging van hen, die mee-
nen, dat de V.U. louter Geref. studenten
opleidt, dat voor den cursus 1938/1939 ook
zijn ingeschreven 22 Hervormde studenten, 5
Chr. Geref., 7 uit de Geref. Kerken H.V. en
8 van andere kerkformatie.
onder wijsben oemin gen
Hillegersberg. Nassauschool Afd. L.O.
Tot tijdel. onderwijzeres: Mevr. C. H. v. d.
KraanPik, waobtg. aldaar.
Steggerda e.o. C. N. School. Tot hoofd:
de heer D. Veenstra, omderw. School voor
c.V.O. te Heeg.
HET AFRIKAANSCHE
CULTUURSTREVEN
Rede van
Prof. Dr. C. M. v. d. Heever
Na zijn rede in de aula der Gem. Univer
siteit te Amsterdam op Dinsdag j.l., heeft
Prof. v. d. Heever Woensdagmiddag ook een
lezing gehouden in de groote collegezaal van
het Paedologisch Instituut der Vrije Univer
siteit. Hier was zijn onderwerp „Stadia in die
Afrikaanse Kultuurstrewe".
Prof. Dr. J. F. Koks ma, rector magni
ficus der V. U„ verwelkomde in een kort
inleidend woord collega's van Stedelijke en
Vrije Universiteit en wees op de vele banden
tusschen de V.U. en Zuid Afrika.
Pmf. v. d. Heever heeft in zijn rede ten
deele het onderwerp van zijn lezing van
Dinsdag behandeld, doch stond nu meer bij
zonder stil bij de vraag
Na een kort overzicht van de geschiedenis
der Afrikaansche taal en de na 1875 ingezette
actie van du Toit es., wees spr. op het na
den Boeren-oorlog veld-winnen van die actie,
zoodat langzamerhand een eigen letterkunde
kon worden opgebouwd. Goed georganiseerd
begint de strijd in Vrijstaat en Transvaal op
de school en in de kerk, gesteund door per
sonen met een grondige opleiding. Hun op
treden maakt indruk. Het Afrikaansch komt
dan op school en in kerk, komt ook in het
parlement (1925), en 1933 verschijnt de
Bijbelvertaling, een meesterwerk.
Toen het Afrikaansch ambtelijk erkend
werd, moest het ook ingedragen worden m
die gebieden, waar dat nog niet algemeen
geschiedde. En dat indragen moet zoo ge
schieden, dat het natuurlijk karakter van de
taal niet ondermijnd wordt. Niet vergeten
mag daarbij worden, dat de massa zwaar is
te bewegen, hetgeen zij heden ten dage nog is.
Er ontstond bo vend, en een vertaalde Afri
kaansche cultuur, welke cbeigde de kern
aan te tasten. Er vond plaats een soort ver
taling van het Afrikaansch in gebieden, welke
nooit Afrikaansch geweest waren.
Dit is moeilijk, aldus spr. en maakt ons
zwaarmoedig. Zal de taal inderdaad sterk
genoeg zijn om in de dKu.pr.esdng te as-
simileeren en de karaktertrekken te be
houden?
Met den taalstrijd hield nauw verband de
Godsdienst. De voormannen zagen ook hier
een roepingswerk, dat God met een klein
volk 'groot beschavingswerk wilde verrichten.
1896 komt nog meer verdieping in het
streven, al ontbreekt nog de ware diepte.
Na den Engelscben oorlog heeft de be
wustwording van Z. Afrika sneller tempo
genomen, d'ank zij du Toit, Preller en Celliers.
De Afrikaanders leerden hun dichters als
profeten zien. In dien trijd worden de beste
gedichten geschreven, het is een periode van
grooten ernst en van gebrek aan sentimenta
liteit en oppervlakkigheid. Naast de schep
pende kunstenaars scharen zich de weten
schappelijk opgeleide mannen. In 1999 wordt
de Academie voor taal en letterkunde opge
richt. Na dit tijdperk vol strijd wordt de taal
dan eindelijk erkend.
De laatste jaren vertoonen weer een ver
andering, niet alleen in de letterkunde, maar
in de geheele cultuur.
Niet ten onrechte raden de ouderen
den jongeren aan door studie van de Ne-
derlandsche letterkunde de schatten in
de Afrikaansche taal te hervinden.
Een toename van verfijning van taal bij de
jongere dichters gaat gepaard met een groo-
ter bewustzijn van de menschelijke proble
men. Dat geschiedt ook in het proza. Meer
en meer wordt beseft, dat taalstreven een
maatschappelijk streven is.
De strijd tusschen twee talen is er ten
slotte een tusschen twee cultuurwaarden.
Prof. Koksma sloot het zeer veel belang
stelling getrokken hebbende samenzijn met
een woord van dank aan Prof. v. d. Heever
en met dankgebed.
examen schoolraad
Onderwijzers en onderwijzeressen die wil
len deelnemen aan het examen van den
Schoolraad voor de scholen met den Bijbel
moeten wat het voorjaarsexamen betreft, dat
in Mei pleegt gehouden te worden zich voor
of op 19 Maart as. melden bij den secr. der
examencommissie, den heer C. F. Ver
schoor, Gevers Deynootweg 29 te Scheve-
ningen en voor wat bet najaarsexamen be
treft tusschen 115 Juni a.s.
De aanmelding moet vergezeld gaan van
opgave van datum en jaar van geboorte,
idem van 'de voornamen, de verkregen acten
en aanteekeningen, een lijstje van de door
den candidaat gelezen paedagogische werken,
opgave van welke vereenigong een aanteeke-
ning wordt verlangd en een getuigschrift
waaruit blijkt 'hoelang men het Chr. onder
wijs gediend heeft.
s. brouwer
De heer S. Brouwer, hoofd der Chr.
Burgerschool, Singelstraat, te Middel
burg, omvattende de scholen voor L.O. en
UL.O. zal, naar de Zeeuw meldt, wegens het
bereiken van den pensioengerechtigden leef
tijd op 1 September a.s. het onderwijs ver
laten.
v.reoKl. Gepromoveerd tot doctor in O*
veeartsenijkunde de heer h. ter ~®t
nonarts to Slochteren, op proefschrift: „Het
specifieke greleidlng-sweefael in atrium en
•lkel van het hart, in het bözonder van t
r e oh t. Cand. rechten: de heer F. 4-
Beunko.
Apothekersexamen tweede ged. mej. E. V
Kapteijn en de heeren R. P. E. E. M. iJeljaerf
D. J. ten Bosch, A. J. v. d. Bergh.
I .id en. Doet. rechten; de heer J. F. 8.
Lucardle, Roterdam. Cand. rechten: mevr,
wed. H. A. HuartEngelsman, Lelden.
Bevorderd tot apoheker: mej. A. D. S. Adolfs,
Voorschoten en de heeren W. Bertels, Oegs-
geest: O. B. H. Dezentje. Den Haag: H. A.
Hooftman. Rijswijk; H. C. Nanning. Den Haag;
R. J. Sanders. Haarlem, Tap kie TJlng, Lea-
Gr on In gen. Artsexamen le deel: mej. j.
H. G. Engelhardt-, Groningen en de heer H. W.
C. Bulter, Groningen.
Amsterdam. Gem. Univ. Cand. rechten:
i heeren P. Smit en A. du Bols.
Rotterdam. Cand. oeconomle de heeren
van der Plassche .en D. A. Stlgter; doet.
tconomle: de heer J. V. Jansen.
Machinisten. Den Haag dipl. A: H. van den
Berg, Oostvoorne, J. Gorter. West-Ter
DAVOS-PLAT7
CHR. HOSPIZ BETHANIEN
Financieele zelfstandigheid der gemeenten
Eerste Kamer toont weinig
instemming met de plannen
der regeering
Toestand van de luchtbescherming
onbevredigend
In het Voorloopig Verslag der Eerste Ka
mer over de Bcgrooting voor het departe
ment van Binnenlandsche Zaken over 1939
verklaarden verscheidene leden met belang
stelling kennis te hebben genomen van »Te
door de regeering aangekondigde voorne
mens met betrekking tot het herstel van de
financieele zelfstandigheid der gemeenten.
Intussehen was hun nog geenszins duidelijk
hoe de regeering zich de verwezenlijking
van haar voornomen denkt.
Naar het oordeel dezer leden is er weinig
grond voor de verwachting, dat met de door
de regeering in uitzicht gestelde maatrege
len het beoogde doel zal worden bereikt. Zij
zagen trouwens ook niet in, waarom een
zoo ingewikkeld samenstel van maatrege
len noodig is, als der regeering blijkbaar
voor oogen staat. Naar hun meening is een
veel eenvoudiger en overzichtelijker oplos
sing te vinden.
Verschillende leden meenden te moeten
waarschuwen tegen een verdere verhooging
van de gemeentefondsbelasting.
Andere leden zeiden de financieele ver
houding tusschen rijk en gemeenten, mede
in verband met gemeentefonds en werkloos-
heidssubsidiefonds, zoo onoverzichtelijk te
achten, dat huns inziens een drastische her
ziening dringend noodig is. Bij de herzie
ning moeten de belangen van rijk en ge
meente worden gescheiden.
Aangedrongen werd op bevordering van
zoo spoedig mogelijke wijziging van de be
grafeniswet met het oog op de lijkverbran
ding.
Naar het oordeel van verscheidene leden
biedt de huidige toestand op het terrein
van de luchtbescherming nog weinig reden
tot gerustheid. Toegestemd kan worden,
zoo merkten zij op, dat de organisatie haar
voltooiing begint te naderen. Ernstiger is
de tekortkoming wat betreft de uitrusting
van de gemeentelijke diensten.
De grootste reden voor ongerustheid ligt
echter in het feit, dat aan de zelfbescher
ming, behoudens de maatregelen, getroffen
door enkele groote bedrijven, nog zoo goed
als niets wordt gedaan.
Tenslotte verklaarden verschillende
den het wenschelijk, ja noodzakelijk te
achten, de organisatie en de leiding ook
van de passieve luchtbescherming te doen
berusten bij het departement van defensie.
Sommige leden wezen op het huns in
ziens vaak voorkomende verschijnsel,
ernstig verschil vai. inzicht bestaat tus
schen den burgemeester en groote groepen
van ingezetenen. Aan den eenen kant
wordt, zoo zeiden zij, in het bijzonder wan
neer het vrijzinnige burgemeesters betreft,
aan zoodanig bezwaar van de zijde der re
geering blijkbaar weinig beteekenis ge
hecht, terwijl anderzijds de wenschelijkheid
van vermijding van zulk een situatie her
haaldelijk beletsel heet voor benoeming
van R.-K. burgemeesters.
Met instemming hadden vele leden er
van kenins genomen, dat aan de voorberei
ding van een ontwerp van wet tot herzie
ning der woningwet met grooten spoed
wordt gewerkt.
Verscheidene leden betreurden, dat de
Minister zich blijkbaar op het standpunt
stelt, dat vóór alles de particuliere onder
nemers in de behoefte aan arbeiderswonin
gen moeten voorzien. Dit achtten zij on-
juist
chr. h.b.s. te solo
SEMARANG, 27 Jan. (Aneta). Met ingang
van 1 Augustus 1939 zal te Solo een Christe
lijke H.B.S. worden geopend, uitgaande van
de Ver. voor de oprichting van Chr. scholen
en internaten. Als directeur zal optreden dr.
H. Kroeskamp, thans leeraar aan de
kweekschool te Solo.
VRAAGBAAK <VVOor
CHRJSTELUKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid, Zieken
huizen, Sanatoria, Instellingen, Tehuizen
Keizersgracht 563 Centrum
Tel. 41154-31369 Amsterdam
Alle Effectenzaken. Administratie
van Vermogens. Verzekeringen
Firma TONNEMA Cie. Sneek
ROTTERDAMSCHE
BOAZ BANK N.V.
BIEDT AAN: 3H°/„ en 4«/> OBLIGATIES van
Protest. Kerken, Scholen en Chr. Philantr
Inrichtingen, met korten looptijd, in coupures
van i 1000.- <500.- en 100.-
9
luchtverversching
absoluut geruischlooc
door onze Waldorps
Strooralijn-Ventilator
n.v. Waldorp Ventilatoren
's-Gravenhage Telefoon 112289 117610
DRENTSCHE EXPORTSLACHTERIJ
TELEFOON 10
prima Grove Metworst
(Gerookt oJ ongerookt) en
Grove Snijworst
Vraagt offerte of reizigersbezoek
Dammen
Om het kampioenschap van Nederland
ROTTERDAM. 27 Januari. De partij tus
schen Idzerda en Kinnegin om het persoon
lijk kampioenschap van Nederland werd gis
teravond te Rotterdam gespeeld. De partij
eindigde in remise.
Coördinatie van het
goederenvervoer
Wetsontwerp in zijn huidige
gedaante niet aanvaardbaar
Een samenkomst van vele
belanghebbenden
's-GRAVENHAGE, 27 Januari. In hotel
Wittebrug te dezer stede is hedenmid
dag op uitnodiging van de Alg. Ned.
Verkeersfederatie een samenkomst ge
houden met medewerking van de R. K.
Werkgeversvereen., het Centraal Bureau
voor de Rijn- en Binnenvaart, den Kom,
Ned. Middenstandsbond, de Ned. Ree-
dersvereeniging en het Verbond van Ned.
Werkgevers, ter bespreking van het
aanhangige wetsvoorstel tot coördinatie
van het goederenvervoer.
Mr. W, J. van Balen, president der
Alg. Ned. Verkeersfederatie, hield de ope
ningsrede.
Na een woord van welkom schetste spr.
in het kort de verschillende funoties van
de vrachtauto, van wier goede diensten ook
binnenvaart en spoorweg zich in toenemende
mate bedienen.
De heer J. F. D e e 1 e n, directeur der
Coöp. Handelsvereeniging van den Noord-
Brabantsohen Christelijken Boerenbond,
sprak over „het yervoervraagstuk en
landbouw".
Spr. toonde aan hoe de vrachtauto beter
dan de spoor overal kan komen, sneller,
handiger en voordeeliger.
Mr. C. G. Gischler, gedelegeerd
missaris van Phs. van Ommeren's Scheep
vaartbedrijf, Rotterdam, behandelde het
derwerp „vervoersontwikkeling'.
Spreker betoogde dat in de nieuwe plan
nen te veel een blind vertrouwen wordt ge
vraagd in de toekomstige daden van over
heidsinmenging.
De heer W. G. Scheeres, lid van den
Middenstandsraad, sprak over „Midden
stand en vervoersbelangen".
De mogelijkheid om door economischer
vervoer tot een economischer bedrijf te ko
men, zal volgens spreker door dit wetsont
werp worden afgesneden. Stilstand, verstar
ring, achterlijkheid, ziedaar dan de toekomst
De heer C. G. T. S o r ma n i, voorzitter
van de Nederlandsche Unie van Chauffeurs
en overig Automobielpersoneel, behdndelde
het onderwerp „de transportevolutie en de
werknemer".
De heer C. J. Ph. Zaalberg, oud-direc
teur-generaal van den arbeid, voorzitter van
den nijverheidsraad, had tot onderwerp van
zijn voordracht „van dienen en verdienen'"
gekozen.
Wie door zijn arbeid niet meer oplevert
dan hij gebruikt aan materialen, energie,
etc., dus geen winst maakt, zou op kosten
van anderer arbeid in stand gehouden wor
den, tenzij hij het veld ruimt voor wie w e 1
rendabel weet te zijn. In zulk een spel der
natuurlijke krachten dient de overheid niet
in te grijpen op een wijze die aan het be
drijfsleven de levenwekkende krachten der
vrijheid tot winst maken zou ontnemen.
Mr. van Balen zeide tenslotte o.a.:
De eindconclusie moet luiden dat het wets
ontwerp in zijn huidige gedaante niet aan
vaardbar genoemd kan worden.
Naar onze overtuiging moet een herstel
van gezonde toestanden in het transport
wezen allereerst worden gezocht in een van
overheidswege te bevorderen grondige sa
neering van het rail- en watertransport, op
ruiming van wat er in die vervoersvormen
in absoluten zin en onafhankelijk van con
junctuurinvloeden te veel aanwezig blijkt te
zijn. Het hieruit voortvloeiende kapitaal
verlies dient door de gemeenschaip in haar
geheel te worden gedragen.
Cultureele Dienst voor de
Rijkswerkverschaffing
Met ingang van 1 Januari 1939, is de cul-
tureel-geestelijke verzorging der arbeiders in
de kampen der Rijkswerkverschaffing in
handen gelegd van den met ingang van
dien datum ingestelden Cultureelen Dienst
voor de Rijkswerkverschaffing, waarvan als
voorzitter optreedt Ds. H. Janssen te 's Gra-
venhage en als secretaris de rijksinspecteur
voor de werkverschaffing Ir J. Hh. West-
hoff te Zwolle.
Als ambtenaren met den titel van cultureel
leider, zijn daarbij aangesteld de heeren D.
A Bout. J. H. Hemmers, P. K. Polaerman
en Pater H. J. W. Sassen.
Hiermee zijn dus de drie voorheen naast
elkaar werkende comité's speciaal met voor-
"mde werkzaamheden belast, onthonden.
Thans zal alle kerkelijk geestelijke en al
gemeene cultureele arbeid door of onder
leiding van bovengenoemde heeren worden
uitgevoerd, waarmede dus het richtingswerk
is vervallen.
Bescherming van monumenten en
kunstschatten in oorlogstijd
Nederland neemt initiatief tot
internationale conferentie
De regeeringspersdienst meldt:
's-GRAVENHAGE, 27 Januari. De Neder
landsche regeering heeft zich, overeenkom
stig een verzoek, door de negentiende Vol
kenbondsvergadering in September 1938 tot
haar gericht, door tusschenkomst van H.
Ms. gezanten tot alle-regeeringen van de
Staten, die lid zijn van den Volkenbond,
zoomede tot een aantal andere regeeringen
gewend met betrekking tot het vraagstuk
van de bescherming van monumenten en
kunstschatten in oorlogstijd.
Daarbij heeft onze regeering het ontwerp
verdrag overgelegd dat terzake op verzoek
van de Internationale Commissie voor intel-
lectueele samenwerking door het „Office in
ternational des Musees" te Parijs was opge
steld. Aan de regeeringen is verzocht te wil
len berichten of zij eventueel bereid zouden
zijn deel te nemen aan een diplomatieke
conferentie waar dit ontwerp zou worden
besproken, terwijl tevens verzocht is aan de
Nederlandsche regeering de opmerkingen
kenbaar te maken, waartoe het ont
werp aanleiding zou geven.
Mooi initiatief te Almelo
Inzclneling voor hulp aan noodlijdenden
ALMELO, 27 Jan. Korten tijd nadat de
goedgeslaagde collecte voor de „vervolgden
om geloof en ras" te Almelo was gehouden,
heeft zich een aantal ingezetenen spontaan
lot een comité vereenigd met het doel nu ook
netzelfde te doen voor de eigen armen en be-
hoeftigen der gemeente Almelo.
Hot is een vreugde voor het cmité, dat de
naam draagt „winterhulp 19381939" en dat
tot motto heeft gekozen „Draagt Elkanders
Lasten" te kunnen mededeelen, dat aan
oproep op zulk een ontroerende wijze is ge
hoor gegeven, dat het comité in enkele we
ken de beschikking hoeft gekregen over een
bedrag aan geld en goederen van ruim
15.000 terwijl nog telkens grootere en klei
nere bedragen nakomen.
H.M. de Koningin deed een belangrijke
geldelijke bijdrage aan het comité toekomen
J FUNKE f
Op 70-jarigen leeftijd overleed gisteren In
het Roode Kruis-Ziekenhuis te Den Haag
de heer J. F u n k e, oud-directeur van het
Nieuws van den Dag.
De oyerledene was ridder in de orde van
Oranje-Nassau en van het Legioen van Eer.
Officïeele berichten
CONSULATEN
Dr M. J. J. de Visser Is benoemd tot vice-
consul der Nederlanden te Milaan, buiten be
zwaar van 'b Lands schatkist.
DamT~N. W.'de Groot, WÏ Felser, W. Kruyt, J.
Felkema, A. H. J. Houblers. H. Davidson, A. B
de Bruin, W. Spaargaren, J. E. C. Wouterlood
van Doesburg. M. P. van Druten, C. G. var
Raaöen o.v., J. H. G. de Kruif, E. W. Wajjen.
berg, J. Boon, A. J. Marlnus, G. H. A. M. Ver
braak en A. van der Putten.
UIT OOST- EN WEST-INDIE
DEN VOORZITTER VAN DEN
VOLKSRAAD EERVOL ONTSLAG
VERLEEND
BATAVIA, 27 Jan. Bij Kon. Besluit van 25
Januari is, met ingang van 19 April 1939,
eervol ontslag verleend op veraoek aan
voorzitter van den Volksraad, Mr. W.
van Helsdingen, onder dankbetuiging
voor de langdurige en trouwe diensten den
lande bewezen.
DE ZEDENMISDRIJVEN
Speciale rechtsdagen ingeschoven
BATAVIA 27 Januari. Teneinde een zoo
snel mogelijke berechting van de zedenmis
drijven te bevorderen, zullen te Batavia spe
ciale rechtsdagen hiervoor worden ingescho
ven, ondanks het feit, dat ook nog vele andere
zaken op afdoening wachten.
De derde affaire zal 28 Februari
komen.
Verder is te Garoet nog een Europeaan in
preventieve hechtenis gesteld, die naar
doeng is overgebracht.
Te Padang en te Semarang zijn vijf inlan
ders gearresteerd.
KIORTH STATE
1 li I AMERICAN CIGARETTES)
ECONOMIE EN FINANCIEN
Het Unilever-Goncern
Oprichting van vier dochter-mijen
Bij de Staatscourant van 26 Januari zijn
gevoegd de akten van oprichting van Je
N.V. Marga, Lipoma, Saponia en Wemado,
ïer Mij en tot Beheer van Industrieele on
dernemingen te Rotterdam.
Unilever is tot oprichting dezer Mijen
overgegaan, teneinde daarin onder te bren
gen de deelnemingen van Anton Jurgens'
Ver. Fabrieken N.V. en N.V. Hollandsche
Ver. tot Expl. van Margarine Fabrieken
.Hovema", welke beide mijen in den loop
van 1938 in likwitatie zijn getreden.
Alle aandeelen van de opgerichte Mijen
bevinden zich in handen van Unilever en
onderhoorige Mijen.
Als directeuren van Marga en Saponia
zullen optreden de heeren P. D. H. Hen
driks, Rudolf Jurgens, Paul Rijkens, Franz
Schicht en dr. Heinrich Schicht; als direc
teuren van Wemado de heeren P. D. H.
Hendriks, J. I- Heyworth, Paul Rijkens,
Georg Schicht; en als directeuren van Li
poma de heeren P. D. H. Hendriks, J. L.
Heyworth, mr. J. L. Polak, allen lid van
den Raad van Bestuur van Unilever.
Bethlehem Steel
Winst vierde kwartaal 3.658.000
(v. j. 4.253.000)
De winst over het vierde kwartaal van
1938 van de Bethlehem Steel Corp
bedraagt 3.65S.000 (v. j. S 4.253.000*. De
netto-winst over heel 193S bedroeg 5.250.000
tégen 31.820000 in 1937. Op de preferente
aandeelen is het regelmatige kwartaals
dividend gedeclareerd. Op de gewone aan
deelen wordt niets uitgekeerd.
De waarde der onuitgevoerde orders be
droeg eind '38 162.775.000 tegen 93.470.000
een jaar te voren en S 101.528.000 eind Sep
tember 1938 (v. j. 125.820.000).
De binnenkomende orders beloopen thans
46 (v. j. 51) pet .van de capaciteit. Sedert
den herfst is er een langzame verbetering
opgetreden. Men gelooft, dat het eerste
kwartaal een verdere lichte verbetering te
zien zal geven als gevolg van nieuwbouw
voor de vloot De capaciteit voor het ma
ken van pantserplaten zou daardoor voor
drie vier jaar bezet zijn. Misschien is er
zelfs uitbreiding noodzakelijk.
De fabrieken werken thans op 51 (v.
32) pet. van de capaciteit De gemiddelde
bedrijvigheid bedroeg in het vierde kwar
taal 56.4 (v. j. 45.7) pet van de capaciteit
tegen 46.4 pet (v. j. 85.1) in het derde kwar
taal en 35.7 pet. in het tweede kwartaal.
Over het geheele jaar 1938 bedroeg de be
drijvigheid gemiddeld 43.3 (v. j. 77.7) pro
cent van de capaciteit
Faillissementen in 1938
Blijkens mededeeling van het centraal
bureau voor de statistiek heeft het aantal
faillissementen in 1938 in "totaal 2526 be
dragen tegen 3125 in 1937 en 4405 in 193G.
Voor verscheiden groepen zijn cijfers over
1938 veel gunstiger dan die over 1937: bouw
bedrijven 228 (v. j. 307), bereiding van voe
dingsmiddelen 149 (v. j. 235), warenhandel
754 (930), verkeerswezen 199 (268).
Ten aanzien van de 7 gemeenten met
meer dan 100.000 inwoners wordt opgemerkt
dat de cijfers van 1938 voor Amsterdam,
's-Gravenhage en Groningen lager warpn
dan van 1937, terwijl zij voor Eindhoven,
Rotterdam en Utrecht vrijwel gelijk bleven
en voor Haarlem een weinig hooger waren.
KALE1DOSCOOP
De New-Yorksche beurs heeft gis»
ter weer onder zwaren druk gestaan ten
gevolge van groote likwidaties in verband
met den val van Barcelona. In den loop
van den dag trad wel een herstel in. doch
dit kon niet voldoende doorzetten. De han
del bleef zoodoende lusteloos. De beurs sloot
op de laagste koersen van den dag. De lei
dende fondsen waren 1 tot 4 punten lager.
De omzet bedroeg 1.540.000 aandeelen.
De N.V. Koolhoven Vliegtuig
fabrieken te Rotterdam hebben den
laatsten tijd veel orders ontvangen. Hier
door is een nieuwe uitbreiding der fabrieks
ruimte op Waalhaven noodzakelijk. Er zal
een houten loods van 1500 M2 grondvlak
bijgebouwd worden waarin de vleugels der
vliegtuigen zullen worden gemonteerd.
De Koolhovenfabriek beeft op het oogen-
blik 650 man in dienst; dit aantal zal bin
nenkort tot 1100 uitgebreid worden.
door Catccui,
Ycckeningcfi van
De vrouw en de knecht stonden er
beteuterd bij.
Plotseling schoot de bakkerin iets te bin
nen. Kwiebus, de grapjas, was in de winkel
geweestl
Die had vast
„Ha", riep de bakker, „daar heb ik het!
Een groene erwt!
Maar hoe komt dat ding erin?"
..Ga jij nou maar gauw blazen, ik zal w«l
zorgen, dat ik den dader te pakken krijg", zei
de vrouw.
Toet-toet! Toet ter re-toet!
Vroolijk schalde het geluid door de stille
straat!
40. „Kwiebus, ga jij eens gauw een
mandie versche bollen halen!" riep de baker
Erg veel zin had Kwiebus dit keer niet,
om de boodsehap te doen.
Maar alla' De bakker blies vanmorgen
zoo lang en zoo vroolijk
Stellig was de erwt ei zoo uitgerold en
niemand had ieLs gemerkt
„Tien warme bo'len asjeblieft'', zei Kwie
bus.
Zwijgend hielp de bakkersvrouw.
Maar er twinkelde een ondeugend lichtje
In haar oogen!
