Ontzettende aardbeving
N
'lirttiur geïl&éft (£<mraitt
Barcelona door Franco bezet
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken
Er zouden
vijftien duizend
slachtoffers zijn
1 v 1
abomumerttsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per weekQ.J8
Voor het Buitenland bij wekelijkscüe
zendingf 4.50
BQ dagelijksche zending.5.50
Alles bij voorulfbe&ïïng
Losse irommers 5 ct. met Zondagsblad Vb cl
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 38936
N°. 6610
DONDERDAG 26 JANUARI 1939
19e Jaargang
&öt>ert£ntieprij?en:
Van I tot 5 regels1.177.
Elke regel meer 0.221/.
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer 0.45
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 4 0.10
De Republikeinen
in het Noorden
afgesneden
De internationale gevaren
nemen toe!
BURGOS, 26 Januari (Renter)
De troepen van Franco
hebben Barcelona zonder
tegenstand bezet.
Navarreesche divisie Barcelona
binnengetrokken
BURGOS, 26 Januari. (Reuter). De
rechtsche troepen, met de Navarreesche
(divisie aan het hoofd, heeft een trium-
phalen intocht in Barcelona gedaan zon'
der er tegenstand te ontmoeten.
De bezetting van Barcelona
BARCELONA, 26 Januari. (Reuter).
Vanmiddag te twaalf uur rukten de divi
sies uit Navarra onder commando van
generaal Solchaga en de Mooren onder
commando van generaal Yague, met
vliegende vaandels en slaande trommen
als eersten Barcelona "binnen.
De troepen van Franco stieten niet op
iegènstand, aangezien de meeste man
schappen van het regeeringsleger de stad
reeds hadden verlaten voor de rechte
schen binnenrukten.
De Navarreezen en Mooren bezetten
eerst het historische fort Montj'uich, dat
Barcelona beheerscht en den berg Tibte
idabo. De Navarreezen en Mooren wer
den gevolgd door de „Pijlen" divisie en
3e „Tercio", het Spaansche vreemdelin
gen-legioen.
De Spaansche regeering op zoek
naar een zetel
PERPIGNAN, 26 Jaat fHavas), De Fran-
sdh« ambassadeur bij de regeering van het
Republiketnstihe Spanje is vannacht te Port
Vendree aangekomen, waar hij een onder-
g houd had met de prefect Vanmiddag zal hij
te Figueras een onderhoud hebben met Del
1» Vayo over de plaats, waar hij zich zal ves-
3' tigen.
n Het schijnt, dat sommige Spaansche mi
nisteries nog geen bevel hébben ontvangen
inzake de plaats waar zij zich moeten ves-
tigen, allen bevinden zich evenwel in de
provincie Gerona. Negrin te te Junquera, de
eerste Spaansche plaats na Pertbus, gezien.
Het schijnt, dat hij een plaats zoekt waar
-j de Spaansche regeering haar zetel kan op-
u slaan.
Buitenlandsche oorlogsbodems
gebombardeerd
MARSEILLE, 26 Jan. (Reuter)' Vluchte
lingen, welike hier zijn aangekomen, hebben
bevestigd, dat bommen zijn gevallen bij de
buitenlandsche oorlogsbodems op de ree de
te. van Caldetas. Klaarblijkelijk werden dé
aohepen door een escadrille vliegtuigen van
S® Franco onder vuur genomen.
De vluchtelingen worden thans met boo-
j0{ ten van den oever aan boord gebracht, aan
gezien de pier niet meer bruikbaar is.
Vóór de poorten van Barcelona
Voordat ons het bericht bereikte van de
inname der stad, geweri ons nog het vol
gende nieuws:
SARAGOSSA, 26 Januari (Reuter). De
vrouwelijke „stoottroepen" van Franco,
waarvan dochters van eenige grandes deel
9 uitmaken, wachten vandaag op het bevel
Barcelona binnen te trekken om er de ge-
brek lijdende bevolking van voedsel te voor
zien. Deze vrouwen kennen reeds de juiste
)0J adressen, waar soepkeukens moeten worden
ingericht. Een voedselvoorraad staat te
harer beschikking.
Ondanks de snelheid, waarmede de op-
;oo niarsch van Franco werd ten uitvoer gelegd,
700 is hij niet onvoorbereid op de bezetting van
Barcelona. Alle mogelijke maatregelen zijn
t00 tot in bijzonderheden reeds maanden ge
leden uitgewerkt en een volledige organi
satie zou gereed zijn om de zaken over te
nemen. Er zijn groote voorraden opgeslagen,
terwijl nauwkeurig is berekend wat noodig
is.
De geneeskundige dienst heeft eveneens
zjjn zg. stoottroepen. Militairen en politie
aillen de orde handhaven en plundering
voorkomen.
Vluchtelingen in Frankrijk
Drie Spaansche treilers, met 51 manschap
pen van het Spaansche regeeringsleger en
een vrouw aan boord, zijn gisterochtend in
de haven te Lanouvelle in het departement
01 Aude aangekomen. De soldaten deelen mede,
100 dat zij in het door de regeeringstroepen be
zette deel van Spanje een batterij luchtdoel
geschut hadden bediend, doch dat hun stel
ling niet meer te houden was geweest.
Zij deelden verder mede, dat nog andere
treilers met manschappen van het regee
ringsleger aan Iboord op weg zijn naar Fran-
sche havens.
Een waarschuwing van 3e „Temps"
In zijn Bulletin du Jour schrijft de Temps:
„Wanneer Barcelona gevallen zal zijn, het
geen niet lang' meer lijkt te zullen duren, ls
het wel duidelijk, dat de geheele belangstel
ling zich richten zal op het internationale
aspect van het vraagstuk.
Op dat oogenblik zal men zich rekenschap
kunnen geven van de mate, waarin het fas
cistische Italië bereid is de door Mussolini,
tegenover Chamberlain aanvaarde verplich
tingen na te komen en niet te streven naar
territoriale, politieke of economische .voor
deel en in Spanje. Op dat oogenblik zal de
kwestie gesteld worden van de handhaving
van den „status quo" m het Westen van de
Middellandsche Zee, zooals die gestipuleerd
is in bet Britsch-Italiaansdhe accoord van
16 April.
Een handhaving met het oog waarop
Frankrijk en Engeland alle voorzorgsmaat
regelen zullen moeten nemen, die dienstig
zijn om het hoofd te bieden aan mogelijke
verrassingen.
Zoo zal de eventueele val van Barcelona
diepen weerslag hebben cm den internatio
nalen toestand, waarvoor Europa sinds lang
gesteld is en die snel moet worden opgehel
derd, wanneer men deiningen en krampen
wil vermijden, welke niet minder gevaarlijk
zouden zijn voor den vrede dan die van
September j.L,
Een Duitsche meening
De Frankfurter Zeitung houdt zich in een
hoofdartikel bezig met de geruchten, volgens
welke de Fransche regeering zou overwegen
Minorca te bezetten, als onderpand, opdat
Mussolini zijn troepen, na het einde van den
strijd in Spanje, ook werkelijk zou terugtrek
ken. Het blad zegt niet te kunnen gelooven,
dat verantwoordelijke Fransche staatslieden
met zulk een plan rondloopen, want het zou
slechts een verontschuldiging bieden oor
een inval van Mussolini in Savoye en de
Fransche districten langs de Italiaansche
grens. Wanneer de Fransche regeering noch
tans zou denken aan het nemen van dit of
een ander onderpand, dan moet haar gezegd
worden, dat het plan daartoe reeds toot
Duitschland volkomen indiscutabel is.
H.M. de Koningin over
moreele en geestelijke
herbewapening
RADIOREDE OP
VRIJDAG 27 JANUARI
Naar gisteravond per radio
werd medegedeeld zal HM.
de Koningin op Vrijdag27
Januari om 12.4g uur voor
de radio sprekenmet als
onderwerp: Onze taak in
deze dagenin verband met
de moreele en geestelijke
herbewapening".
DE KONINKLIJKE FAMILIE
NAAR ZWITSERLAND
Vertrek omstreeks hall Februari
Naar de „Msb." verneemt, heeft de Ko
ninklijke Familie het voornemen zich onge
veer 15 Februari voor eenigen tijd naar
Zwitserland te begeven en wel naar Grindel-
wald.
Het hotel „Adler" aldaar is voor het ver
blijf gereserveerd.
Grindehvald is een uitgelezen plaats voor
wintersport en ligt in het Berner Oberland
1 hoogte van 1050 meter. Van Kerstmis
tot Paschen is er door de overvloedige
sneeuw gelegenheid om prachtige ski-toch
ten te maken. Met bergsporen zijn op ge
makkelijke wijze startplaatsen te bereiken
als KI. Scheidegg (2064 meter), Eigerglet-
scher (2323 meter), zelfs naar het uitgangs
punt van den grooten Eismeertocht
meter) en den Jungfrau 3457 meter).
Ook voor alle andere wintersport als
schaatsenrijden, hockey, bobslee enz. is er
prachtige gelegenheid.
Het hotel „Adler" biedt naar alle kanten
schoone vergezichten.
Zeer hooge stand
van de Maas
De scheepvaart in thans gestremd
VENLO, 26 Jan. Tengevolge van den hoo-
gen waterstand is sinds gistermiddag de
scheepvaart te Venlo gestremd. Schepen,,
welke een hoogere ligging boven het water
vlak hebben dan zes meter, kunnen de
Maasbrug te Venlo niet meer passeeren, om
dat de doorvaart 6.05 meter bedraagt. Gis
teren moesten dan ook drie schepen ten
noorden van de Maasbrug ten anker gaan.
Men verwacht nog een meter was, zoo
dat dan de waterstand slechts anderhalve
meter lager zal zijn dan de beruchte water
stand van Januari 1926. De stand te Maas
tricht is thans 45.53 m. boven N.A.P., de
hoogste stand in Januari 1926 was 46.92
boven N.A.P„ zoodat het verschil tusschen
beide standen thans slechts 1.39 m. is.
RAADSVERKIEZINGEN TE
ROTTERDAM EN TE AMSTERDAM
De verkiezingen voor den gemeenteraad
van Rotterdam zullen gehouden worden
op 21 Juni. Voor Amsterdam is de can-
didaatsteUing op 9 Mei; de verkiezingen ook
op 21 Juni.
Sommige steden
in CHILI zijn
geheel verwoest
Het zuiden van Chili is gisteren
geteisterd door een vreeselijke
aardbeving.
Officieele berichten meldendat
te Concepcion duizenddooden
en talrijke gewonden zijn
gevallen. De halve stad is
vernield of beschadigd.
In Lota vielen vijftien doo-
den en vijftig gewondenin Tal-
cahuano veertien dooden en hon
derd gewonden.
Volgens berichten van uitgezon
den vliegtuigen is Chiltan de hoofd
stad der provincie Nubleverwoest
Het aantal slachtoffers is onbe
kend, maar zou verscheidene dui
zenden bedragen. De stad telde
40.000 inwoners. Er zouden nog
slechts 5 huizen rechtop staan.
ER ZOUDEN 15.000
SLACHTOFFERS ZIJN
Er komen hier slechts onvolledige
berichten binnen over de aard
schokken. Men gelooft dat er
15.000 personen bij zijn omgeko
men, van wie alleen 10.000 te
Chiltan, dat op 65 K.M. ten oosten
van Concepcion ligt. Deze stad is
geheel verwoest. Een theater stort
te in en alle bezoekers verloren het
leven. De dooden worden snel ter
aarde besteld. Er bevinden zich
veel gewonden op straat. Er is een
algemeene trek naar de open
velden.
De autoriteiten van Concepcion hebben
via de radio voortdurend berichten uitge
zonden omtrent het onheii en om verband
middelen en dergelijke verzocht, daaraan
toevoegend, dat men niet in staat was, het
aantal dooden en gewonden te schatten,
doch men bevestigde dat het centrum van
de stad verwoest is. Concepcion is de
derde stad van Chili en telt 80.000 in
woners.
Sommige steden zijn geheel verwoest,
terwijl in vele steden w.o. Concepcion,
branden zijn uitgebroken.
De zone. waarin de aardbeving zich
deed gevoelen, strekt zich uit over 6 pro
vincies: Talca, Maule, Nuble Concepcion.
Biobio en Cautin. Daar wonen meer dan
1.600.000 inwoners op een oppervlakte van
400 mijl lang en 100 mijl breed.
Santiago, de hoofdstad van Chili, waar zich
de aardschokken, zij 't in mindere mate,
eveneens Weden gevoelen
De staat van beleg is in het district Tal-
cahuano afgekondigd. Dit district ligt 800
K.M. ten Zuiden van Santiago. Deze
maatregel werd genomen omdat een vier
de deel van de stad Talca verwoest zou
zijn, terwijl de marinebasis ernstig be
schadigd werd.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft bericht ontvangen, dat de aardbe
ving de stad San Carlos die 350 K.M. ten
Zuiden van Santiago gelegen is. heeft
verwoest. San Carlos telde 9.000 inwo
ners.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
Junkervliegtuigen, die over de stad Parral
vlogen, berichten, dat die stad bijna ge
heel verwoest is.
De hulpverleening
De regeering heeft direct hulp per vlieg
tuig, speciale treinen en automobielen naar
de plaatsen des onheils gezonden. Voed
sel, doctoren en verpleegsters worden
aangevoerd. Het vaststellen van het aantal
slachtoffers en de materieele schade zal
De Statenverkiezingen
IN GELDERLAND EN LIMBURG
ARNHEM, 25 Jan. Naar wij vernemen
hebben Ged. Staten van Gelderland
bepaald, dat de verkiezingen voor de Prov.
Staten in deze provincie zullen gehouden
worden op Woensdag 19 April a.s.
Ook in Limburg is als datum vast
gesteld 19 ApriL
Chr.-Hist. lijst voor
Statenkring 's-Gravenhage
's-GRAVENHAGE, 26 Januari. De Christe-
Iijk-Historteche can-didatenlijst in den Staten'
kring 's-Gravenlhage luidft ate volgt:
1. Anth. Folmer. 's-Gravenltoage; 2. W.
Wagenaar, 's-Graiverihage; 3. Jac. den Duik
Jr., Stiheveninigen; 4. Dr. Ir. H. G. van Beu-
sekom, 's-Gravenhage: 5. Dr. J. A. Putto,
's-Gavenhage; 6. N. Slotboom, 's-Gravenhage;
7. Jhr. Mr. G. Beelaerts van Blokland, 's-Gra-
verihage; 8. H. van Keulen, 's-Gravenhage;
9. E. J. Schoneveld, Loosdudnen; 10. N. Veld
hoen, 's-Gravenhage.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Oit Nummer bestaat uit TWEE blad i
H. M. de Koningin zal Vrijdag een.
radiorede houden over geestelijke en mo
reele herbewapening.
De verjaardag van ex-keizer Wilhelm
zal te Doorn met verschillende feestelij
heden gevierd worden.
De hooge stand van het Maaswater
heeft stremming van de scheepvaart ver
oorzaakt.
Op de Oosterschelde is een Belgisch
Rijnschip vergaan. De bemanning is gered
Voor het nieuwe gebouw van de B.I.M.
is het project van architect Oud gekozen.
Zuid-Chili geteisterd door ontzag-*
lijke aardbeving: catastrofe vernietigt ste*
den en menschenlevens.
Omsingeling van Barcelona wordt nau-
wer aangetrokken.
Is er een conferentie van vier ophanden?
Belangrijke onderhandelingen
aanstaande
Franco zon Britsche grondstoffen
1 kapitaal wenschen
PARIJS, 26 Januari (Havas)". De conti
nentale editie van .Daily Mail" meldt:
„Men meent te weten, dat eerlang onder
handelingen van het grootste belang voor de
toekomst van Spanje en de positie der Ita
liaansche en Duitsche vrijwilligers zullen
worden geopend.
Franco heeft, door bemiddeling Van den
Hertog van A1 v a, die zich te Londen be
vindt, aan de Britsche regeering te ver
staan gegeven, dat hij zelf de noodige stap
pen zou ondernemen om de terugtrekking
te verkrijgen van alle buitenlandsche vrij
willigere uit zijn land, wanneer hij een
voorloopige regeering zal kunnen vestigen,
welke door drie vierden der bevolking zal
worden aanvaard. Men denkt, dat hij deze
regeering zal kunnen vestigen na de bezet
ting van Barcelona, dat zijn hoofdstad zal
worden.
De onderhandelingen erover verkeeren nog
in een beginstadium, doch men geeft te ver
staan, dat Engeland, op zijn beurt, zich zal
moeten verplichten een zekere hoeveelheid
grondstoffen te verschaffen, zooals wol,
katoen en andere producten, welke onmis
baar zijn voor de Spaansche industrie, zoo
mede kaïpitaal voor de ontwikkeling
Spanje.
verscheiden dagen eischen.
Escadrilles militaire bommenwerpers
startten het eerst om hulp te bieden, ge
volgd door treinen. In één daarvan Le-
vonden zich de president, Aguirre Cerda,
40 doctoren en verpleegsters met verband
materiaal.
De regeering heeft den radio-amateurs
verzocht, om bij het verstrekken van be
richten samen te werken, doch waar
schuwde. dat nauwkeurigheid een eerste
vereischte hierbij is.
-felWirtl me
■&P-
NOG WAT REGEN OF SNEEUW
1
Voor hef geheele land: be
trokken tot zwaar bewolkt, met plaatse
lijk nog eenige regen of natte sneeuw^
vooral in het noorden van het land, lichte
dooi tot temperatuur om het vriespunt»
Meest matige oostelijke tot zuidelijke
wind.
BAROMETERSTAND
Stand, vanmorgen half twaalf 744,9.
THERMOMETERSTAND j
Stand vanmorgen half twaalf 3,2 C. 1
FIETSERS LICHT OP
27 Jan. Van 'sav. 5.04 o, tot 'smorg. 7.20 tl
fFISK safti-flight
de band die zijn tijd
vooruit is.
SNEEK (Pr.),
T ij d e I ij k
20 korting
OP ALLE P R IJ
CHEMISCH REINIGEN
PALTHE- ALMELO
Dr. H. Nannlng's
TANDPASTA
In tuben van 25 en 60 ets.
Neerlands beste Tandpasta I
W.Uoicktpptlpk to krriJol.cb W.r,id I.
Or. H. MANNING', Pk.™. Qca. F.bri.k. N.V, DEN HAAG.
HET RESTAURANT VAN 1
„SEINPOST"
SCHEVE NINGEN
ls ook gedurende de wintermaanden geopend.
Wij verzorgen steeds met zorg Uw menu.
Prins Bernhard en Prinses Beatrix
in Den Haag
's-GRAVENHAGE, 26 Jan. Nadat, zooals
gemeld, Prinses Juliana gistermiddag in het
Koninklijk Paleis aan het Noordeinde was
aangekomen, zijn in den loop van den avond
ook Prins Bernhard en Prinses Beatrix in
Den Haag gearriveerd.
HET HUIS VAN GRAMMENS
BESMEURD
BRUSSEL, 26 Jan. (A.N P.) Naar ..De
Standaard"' meldt, hebben onhokenden het
huis van Grammens in de Wn etc brug ge-
staaf te Ronse, waar zijn vroiAv nt'ocn met
haar kind verlooft, nnneerïen h»:--'olf o-erons
zijn bekende actie voor hef «*i»hni«k dor
Vlaamsche taal te Oudenaarde in Ho o~«,0
nis zit besmeurd, en de deuren en rollui
ken met een laag zwarte vor":s hosfroken*
Een groep Vlamingen heeft dien'onn-ovnlire
besloten het huis van Grammens fe bewa
ken zoolang deze nog gevangen wordt ga
houden.