J De Kon, Vlaamsche Academie geïnstalleerd MAANDAG 23 JANUARI 1939 EERSTE BUAD PAG a Uitgebreide maatregelen tegen ordeverstoring Incidenten zijn achterwege gebleven Zaterdagmiddag heeft in aanwezigheid van den Belgischen koning en van een zeer groot aantal mannen van wetenschap, onder wie zich talrijke Nederlandsche genoodigden bevonden, te Brussel de plechtige installa tie plaats gehad van de Koninklijke Vlaam sche Academie voor Wetenschappon, Lette ren en Schoone Kunsten en voor Genees kunde. De openingszitting vond plaats in 't Paleis der Academiën, De weg daarheen en het geheele centrum der Belgische hoofd stad verkeerden als in staat van beleg, daar honderden politiemannen en gendarmen deze zone bleken te hebben afgezet. Zelfs de trams mochten niet stoppen ter hoogte van het Paleis. Dit alles had men te wijten aan enlcele Waalsche oud-strijders-organisaties, die met anti:Vlaamsche betoogingen hadden ge dreigd. Tegen 3 uur was de groote zaal van het gebouw geheel met belangstellenden volge- loopen. Op het podium zaten de reeds be noemde leden van de twee nieuwe acade mies, alsmede de vertegenwoordigers van de verschillende Belgische universiteiten en andere instellingen voor hooger onderwijs. In de zijloges bevonden zich min.-president Spaak en vijf andere leden van de nieuwe regeering, de president van den senaat, de nuntius van den Paus en andere leden van het corps diplomatique, onder wie Hr Ms ge zant Baron van Harinxma thoe Sloo- ten, terwijl men in de zaal zelf talrijke leden van de Belgische en Fransche acade mies, de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal en Letterkunde, senatoren, Kamer leden, vertegenwoordigers van buitenland sche wetenschappelijke vereenigingen enz. opmerkte. Burgemeester Max was niet ver schenen. Om kwart over drie stonden alle aanwezi gen op bij den binnenkomst van koning Leo pold. Een spontane ovatie viel den vorst ten deel. Tot tweemaal toe moest de koning van zijn zetel opstaan, om voor deze hulde te danken. Bede minister Dierckx De vergadering vond plaats onder voorzit terschap van dr Dierckx, minister van open baar onderwijs, die in zijn openingsrede o.a zeide: „Sedert jaren was het een droom der Vlamingen, een academie te bezitten, welke als het ware de bekroning zou zijn van ge heel him streven. Door verschillende wetten werd immers 1 onderwijs van laag tot hoog vervlaamscht. Nieuwe tijden stellen nieuwe eischen. Zooals vijftig jaar geleden de bloei van de Vlaamsche letteren de oprichting van een academie voor taal en letterkunde noodzake lijk maakte zoo staan we thans voor de verplichtingen onze gevolgtrekkingen te maken uit de meer dan gewone belangstel ling, welke de behandeling der wetenschap in het Nederlandsch thans in België geniet Daarin ligt ook de oorsprong van de oprich ting, letteren en sclhoone kunsten en van de koninklijke Vlaamsche academie voor ge neeskunde van België. De oprichting van de koninklijke Vlaam sche academie brengt nogmaals het bewijs van de hooge bezorgdheid van den doorluch- tigen vorst voor alles, wat kan bijdragen tot de bevordering van kunsten en wetenschap pen in het land". Welkom aan de Nederlanders Na minister Dierckx deed prof. Schoep, Secretaris van de nieuwe Vlaamsche acade mie voor wetenschappen, eenige mededee- lingen. Onder de buitenlandsche gedelegeer den wilde hij speciaal welkom, heeten de vol gende vertegenwoordigers van de Neder landsche wetenschap: prof. Huizinga en prof. v. d. Hoeve, gedelegeerden van die Kon. Nederl. Academie voor Wetenschappen, prof. v. d. Pluym, van de Rijksacademie voor Beel dende Kunsten te Amsterdam, prof. J. de Vries, vertegenwoordiger van de Mij. voor Nederlandsche Letteren te Leiden; de pro fessoren Jaeger, Polak, Daniels en Overdiep van de Rijksuniversiteit te Groningen; den rector-magnificus prof. van Leeuwen van de Rijksuniversiteit te Utrecht; prof. Losecaat Vermeer, rector-magnificus van de Univer siteit te Amsterdam; den rector-magnificus prof. Fransen, alsmede de professoren Bel- lefroid, Van Ginneken en De Waele, van de Rijksuniversiteit te Nijmegen; den rector- magnificus prof. Koksma van de Vrije Uni versiteit te Amsterdam; den secretaris van den Senaat van de Techn. Hoogesohool te Delft; dr Veraart, den rector en den secreta ris van de Nederl. Handelshoogeschool te Rotterdam, rector dr De Quay en secretari, van den Senaat prof. Kaag van de Katho lieke Oeconomische Hoogeschool te Tilburg. Mogen onze Noord-Nederlandsche gasten, aldus spreker, in deze bijzondere vermelding van hun verschijnen alhier, de bevestiging zien van ons groote verlangen om naar hun voorbeeld in diep doorleefde gehechtheid aan eigen vaderland en volkswezen de natio nale geleerdheid op te voeren tot een cos- mopolitische cultuur. Rede Dr van Cauwelaert Hierna hield staatsminister mr dr Frans van Cauwelaert, voorzitter van de Ko ninklijke Vlaamsche Academie voor Weten schappen, Letteren en Schoone Kunsten van België, een rede, waarin hij o.a zeide: „Zeer verheugt ons de deelneming van «vele Nederlandsche wetenschappelijke in stituten en hoogescholen, welke ons door bij zondere afgevaardigden hun sympathie heb ben willen betuigen. Noord-Nederland heeft sedert vier eeuwen het aanzien van de Ne- derlansch schrijvende geleerden en kunste naars zeer hoog gehouden in de wereld, na dat Vlaanderen gedurende twee eeuwen was voorgegaan. De uitstraling van de Noord- Nederlandsche beschaving verhoogt onze eigen waarde. Zij verheldert en verheerlijkt het vergezicht van den weg, dien wij zelf moeizaam, maar onvermoeid willen opgaan". Na mr Van Cauwelaert sprak ook nog dr Hendrix, voorzitter van de Academie voor Geneeskunde. Deze spreker wees soe- ciaal op het vele, dat nog ten bate van de volksgezondheid in Vlaanderen te doen valt en besloot met een hulde aan koning Leo pold III. Met een nieuwe ovatie aan het adres van den Koning liep de plechtigheid ten einde. Zware mijncatastrofe in Japan In Miyadacho, in de Japansche provincie Foekoeoka, zijn als gevolg van een mijngas- ontploffing, 76 mijnwerkers op groote diep te in een kolenmijn door vallend gesteente bedolven. De ijlings georganiseerde reddings expedities hebben tot nu toe slechts zes per sonen aan de oppervlakte kunnen brengen, van wie drie ongedeerd en drie zwaar ge wond. Van vijf slachtoffers heeft men de lijken geborgen. Omtrerut het lot van de overige 65 mijn werkers verkeert men nog in het onzekere. Het reddingswerk wordt ijverig voortgezet, doch men vreest het ergste, sommige diplomatieke kringen in Duitschland hoort men het vermoeden oppe ren, dat de benoeming van kapitein Wiede mann tot consul-generaal te San Francisco, de voorbereiding is voor een briljanter loop baan en dat Duitschland een prettig en goed- ingelicht mensch ter plaatse wil hebben voor het geval de diplomatieke betrekkingen met de V. S. weer normaal worden. De wederzijdsche ambassadeurs zullen, naar men aanneemt, niet naar hun posten terug- keeren. Als er aan de huidige spanning een einde zou komen, zou Duitschland in den persoon van Wiedemann een gescihikten am bassadeur kunnen vinden, die in de V. S. reed goed geïntroduceerd is. RUBLEE OVERLEGT VERDER R u b 1 e e heeft een onderhoud gehad met Goering over de voortzetting van de be sprekingen aangaande de Joodsche emigra tie uit Duitschland. Na afloop van deze ontmoeting verklaarde hij, dat hij in het begin van deze week na een kort bezoek aan Parijs de onderhandelingen verder zal kunnen voeren met referendaris Wohltat. De Spaansche burgeroorlog Rechtschenop25km van Barcelona Alle fabrieken en kantoren gesloten, de mannen naar het front De rechtsche opmarsch langs het Ca- talaansche front, hetwelk zich thans uit strekt van de kust der Middellandsche Zee tot naar Noord-Catalonië, maakt snelle vorderingen. Enkele nationalisti sche afdeelingen bevinden zich reeds op 25 K.M. afstand van de hoofdstad, die evenals Valencia aan hevige bombarde menten is blootgesteld. Teneinde Barcelona tot het uiterste te verdedigen, zijn alle handelszaken en fabrieken, met uitzondering van de vitale bedrijven, thans gesloten, opdat alle ge schikte mannen tot 55 jaar en de vrou wen zich als vrijwilligers kunnen aanmel den voor het uitvoeren van werkzaam heden, volgens bevel der militaire autori teiten. Zwaar heeft Barcelona Zondag van de bomibardementen te lijden gehad. Het was van verschrikking. Van twee uur 's morgens af loeiden de alarmsignalen, weerklonk het gedonder der luchtdoelartil lerie en het geronk der vliegtuigmotoren. Tot gisteravond kwart over zes war luchtaanvallen ondernomen en volgens de eerste opgaven waren 30 personen gedood en 75 gewond. Escadrilles van vijf, acht en tien toestellen lieten hun gevaarlijke lading op de stad vallen. Een van de bommen kwam neer op het Britsche s.s. „African Trader", groot 65S1 ton, in 1919 gebouwd en eigendom van de African Continental Steamship Company te Londen. Het sahip, dat een lading graan en bevroren vleesch aan boord had, is ge zonken. Volgens aan de grens ontvangen berichten zou president Azana uit Barcelona zijn vertrokken. Men vermoedt, dat hij naar lencia of Madrid ie gegaan. Franschen, uit Barcelona te Perpignan zijn aangekomen, deelen aan Havas mede, dat het gebrek levensmiddelen te Barcelona steeds nijpender wordt, ook door den toevloed van vluch*elin- gen. De meeste Franschen zouden te Barcelo na willen blijven, totdat de stad door de na tionalisten is bezet. Volgens deze zegslieden zou de geheele- regeering naar Valencia of Madrid verhuizen, om van daar den strijd voort te zetten. Omtrent het bombardement van Valencia wordt gemeld, dat tien Savoia-vliegtuigen, die van Majorca waren gekomen, de stad vier maal hebben gebombardeerd. De Brit sche schepen „Cardiff' en „Stanholme" wer den beschadigd. Een werkman werd gedood en vier personen zijn gewond. De verbinding met Frankrijk In den Noordelijksten sector zijn de opera ties erop gericht, den straatweg naar - Urgel te beeetten en aldus de verbindingen van Barcelona met Frankrijk te verbreken Het nationalistische hoofdkwartier n« de jongste operaties een nieuwe faze in het Catalaansohe offensief, dat tot een instorting der republikeinsche verdedigingslinies heeft geleid. Overal wordt het front naar zwakki punten afgetast; zijn deze gevonden, dan doen kleine afdeelingen aanvallen en pas als deze slagen, volgt de hoofdmacht, zoodat do verliezen der nationalisten zeer gering rijn. naar de omstandigheid, dat Japan sinds Ja nuari van het vorige jaar thans zijn vierden CHAMBERLAIN VANAVOND VOOR DE RADIO Hedenavond om kwart voor tien (Ned. tijd) zal de Engelsche minister-president Chamberlain een radio-rede houden, waar mee de campagne wordt geopend voor de aanwerving van leden voor den Engelschen nationalen vrijwilligen dienst. Volgens de Daily Herald zijn reeds bijna alle schikkingen getroffen voor een leening van drie millioen Pond Sterling door de Britsahe regeering te verstrekken tot steun van de Chineesche valuta en de staMlisatle van de munt. _.inister van Buitenlandsche Zaken heeft en naar de groeiende anti-Japansche gezind heid in Engeland, de V. S., Frankrijk en de Sovjet-Unie die het bewind van Tsjiang Ka-Sjek in toenemende mate bijstand verlee- nen, gaf Andoh uiting aan zijn opvatting, dat de Japansche diplomatie geen enkel suc ces behaald heeft. De interpellant onderschreef het besluit van Hiranoema's kabinet om in zake China de politiek van het vorige ministerie te vol gen, doch betreurde het, dat de V.S., Enge land en Frankrijk blijkbaar een vereenigd front tegen Jqpan gevormd hebben bij hun protest tegen de vcstigng van een nieuwe orde in OostAzië. Volgens spreker was klaar blijkelijk de onvoldoende krachtsinspanning der Japansche diplomaten aansprakelijk voor het feit, dat de genoemde landen geen begrip toonen voor Japans werkelijke be doelingen. Andoh wees er op, dat het Japansche volk niet begrijpt, waarom er een hiaat bestaat tusschen het streven van Japan en de wer kelijke situatie. Hij drong er bij den minis ter van Buitenlandsche Zaken op aan, l et volk van alle bijzonderheden volledig op de hoogte te houden en bracht hem in herin nering, dat een krachtge diplomatie slechts gevolgd kan worden, wanneer de natie vol ledig begrip aan den dag legt en krachti- gen steun verleent. ,Nog 10 of 20 jaar oorlog" ki, die minister van Oorlog, heeft aan een correspondent van de „Angriff' ver klaard, dat „de Chineesch-Japansche vijan delijkheden op het continent, vanwege het bijzonder karakter van dit conflict, wel tien en zelfs twintig jaar kunnen duren." „Tsjang Kai-Sjek", aldus de minister, heeft nog steeds een groot leger, doch dit begint gebrek aan wapens te krijgen. Twee millioen jonge Japanners, die in staat zijn de wapens te dragen, wachten om bij het leger te worden ingedeeld, wanneer er ge vaar mocht dreigen of een nieuw conflict uitbreekt. De militaire operaties van Japan in China en de economische wederopbouw van de bezette gebieden hebben de positie van Azië en vooral van Japan ten opzichte van Sovjet-Rusland versterkt." Critiek op Japans buitenlandsch beleid Het land tegenover een vereenigd front Andoh, *n vooraanstaand lid der Seijoe- kai-partij, heeft in den Japanschen landdag de Japansche regeering geïnterpelleerd over de buitenlandsche en binnenlandsch poli tiek. Hij ving zijn interpellatie aan met de ver klaring, dat het Japansche volk thans niet bezorgd is over den uitslag van de krijgs verrichtingen in China, doch wel over den internationalen toestand. Onder verwijzing HITLER'S S.A. WORDT VERSTERKT Krachtens een door Hitier uitgevaardigd decreet zullen voortaan alle Duitschers, die het leger verlaten, alsmede alle reservisten „voor het behoud van hun geestelijke en lichamelijke kracht" bij de S.A. worden in gedeeld. Dit decreet omvat alle Duitschers tusschen de 17 en 45 jaar, die voor den dienst geschikt zijn. RADIO-STAKING IN AMERIKA De radio-artisten van Hollywood en San Francisco hebben besloten in staking te gaan. Bij deze staking zijn twee duizend per sonen betrokken. Het departement van Ar beid heeft nog getracht de staking te voor komen; het zond een bemiddelaar, Charles Post, naar Hollywood, doch zonder succes. De bemiddelaar verklaarde heden, dat de organisatoren der radio-programma's hun bemiddeling zouden verleenen, doch ook hun pogingen hebben klaarblijkelijk geen resul taat opgeleverd. GEMENGD NIEUWS HOOG WATER IN NIJMEGEN NIJMEGEN, 23 Jan. Zaterdagmiddag was het verkeer langs de Waalkade tusschen Grootestraat en Lage Markt te Nijmegen ge stremd. Het water stond tegen de huizen. Het verkeer werd langs een anderen weg ge leid en ondervond weinig last. De stand der Waal bij Nijmegen was Zaterdag 1.76 m. "".A.P. bij 41 c.M. was. Van den Boven-Rijn tot Keulen is val gemeld. DOOR AUTO GEGREPEN EN ERNSTIG GEWOND OOSTERBEEK, 23 Januari. Ongeveer zes uur Zaterdagmiddag is de veertigjarige van G. uit Oosterbeek, gehuwd en vader vijf kinderen, bij het oversteken van den rijweg door een uit de richting Arnhem ko mende personenauto gegrepen en vooral aan het hoofd zeer ernstig gewond. In ernstigen toestand is het slachtoffer in het Diakones- senhuis te Arnhem opgenomen. Italië's nieuwe huwelijkswetgeving De Italiaansche onderstaatssecretaris van Binnenl. Zaken heeft aan de prefecten een circulaire gezonden, welke uitvoerende be palingen behelst met betrekking tot de op de bescherming van het Italiaansche Ten aanzien van de huwelijken van Ita lianen met buitenlanders wordt nader be^ paald, aldus Havas, dat de volgende (perso nen niet als buitenlanders beschouwd wor den: le. Italianen, die niet in het koninkrijk wonen, dat wil zeggen, zij, die, al hebben zij niet het Italiaansche staatsburgerschap, geboren zijn in gebieden, die in ethnisch op zicht Italiaansch zijn, doch in politiek op zicht geen deel uitmaken van 't koninkrijk. Deze bepaling heeft betrekking, aldus Havas, op hen, die in Savoye, Nice, Corsica en pp Malta wonen. 2e. Italianen van geboorte, zelfs al heb ben zij het staatsburgerschap van een an dere mogendheid. Daarentegen worden alle buitenlanders, die tot Italiaan genaturaliseerd werden, als vreemdeling beschouwd. De circulaire her innert er ten slotte aan, dat het aan alle burgerlijke en militaire ambtenaren is ver boden met vreemdelingen in het huwelijk te treden, op straffe van het verlies van hun post of betrekking. De bomaanslagen in Engeland Een rijdende trein beschadigd Twee ruiten van den electrischen trein van Ormskirk naar Liverpool zijn gespron gen bij het passeeren van de rivier Alt, nabij Aintree, niet ver van de plek, waar in het begin van de week een electrisdhe paal be schadigd is. Het schijnt, dat op den trein geschoten is; mogelijk is echter ook, dat de beschadiging afkomstig is van bomscherven. Niemand werd gedeerd. Explosie-stoffen gevonden Detectiven hebben een onderzoek inge steld in onbewoonde panden in een buiten wijk van Manchester. Zij hebben daar groo te hoeveelheden ontplofbare stoffen gevon den en een man in verhoor genomen. De stad werd extra bewaakt, terwijl gedurende het geheele weekeinde sterke afdeelingen politie op de belangrijke punten dienst hebben gedaan. 3 broertjes en 2 zusjes waren heel erg verkouden, i ze alle 5 weer beter. DINSDAG, HILVERSUM „DE RUILBEURS" Goudschesingel 105, Rotterdam CORRESPONDENTIE W. G. P. te Hlllegersberg. 71 D.E. genoteerd. L. J. v. Str. te Leiderdorp. 139 D.E. genoteerd. C. K. te Rotterdam-Z. 34 Klok gen. lc. F. te SommelsdiJk. U krijgt 121 D.E. en 142 Rivieren. M, O. te KatwtJk a. Zee. 146 D.E. genoteerd. Wie een speciaal Rullformuller wil ontvangen zendt ons even duidelök zUn naam en adres. hü krügt het gratis en franco thulsgezonden. Voorwaarden: De Ruilbeurs bepaalt de waarde der bons plaatjes. Tot 500 pt betaalt u 15ct, tot 1000 pt 20 ct (aan postzegels). Is het gevraagde niet ln voorraad, dan leest U het, antwoord in de Rullrubriek. Van één soort mag niet meer dan tot waarde van 500 pt per maand aangevraagd Teveel gestuurde punten kunnen geboekt blijven tot een volgende eendlng. Van het puntenaantal dat U stuurt wordt door de Ruilbeurs 5 pet afgetrokken. Vraagt U van een album speciale nut dan betaalt U 2 Pt per plaatje meer. Oude Verkade tot en met Rivieren. Klaver blad. Wascholine, Coelingh plaatjes, Patrla deel 1 en 2, Rademaker, Pette, Hllle plaatje: Dobbelman en Haas plaatjes nemen w meer aan. Ook geen extra D.E. boi voorloopig geen Hagzegela. MORTH CTATE 1 I AMERICAN CIGAPETTESI JANUARI 1030. 1875 cn 301,5 M. AVRO-T 8.00 Gram.muzlek. (Om n".") 10.00 Morgei 10.35 ?üdlng. 10.15 ...„ziek. 10.30 Voor ble Rentmeester. 11.00 W huishouding. 11.30 Ensemblt 12.30 Het omroeporkest en 2.00 Het AVRO-Amusement! 2.46 Knipcursus. 3.45 Plan Gr&m.muz! de kinder. 11ste. (In d. Kindei koor. i 5.30 Het Omroeporke pauze: Gram.muzlek c 6.45 Gram.muzlek. 7.00 V001 deren. 7.05 Orgelspel. 7.30 Enge 8.00 Berichten ANP. radiojouma deellnge kin- zc ie*j W U di bi (Opn.) to di HILVERSUM II. 415.5 M. KRO-Ultzendln» y g.009.15 Gram.muzlek. (Om 8.15 Berichten) 10.00 Gram.muzlek. 11.30 Godsd. halfuur 12.00 Berichten. 12.16 De KRO-Melodisten ei cc solist. (Van 1.00—1.20 Gram.muzlek). 2.11- Voor de vrouw. 3.00 Modecursus. 4.00 He lC KRO-ork (4.455.00 Gr.muz.). 6.45 Fellcita. zc ties. 6.05 De KRO-Boys en solist (6.30 Ber.J, 6.35 Sportpraatje. 7.00 Berichten. 7.16 Cy bl clus „Naar de nieuwe gemeenschap-'. 7.41 sf Gram.muzlek. 8.00 Berichten ANP. mede deellngeD. 8.15 Het KRO-Symphonleorkee m en soliste. 9.15 Sportreportage (Opn.) 9.41 Inleiding volgende uitzending. 10.00 Derdi. acte van de opera „Le donne curiose". 10.41 kl Berichten ANP. 10.55 Gram.muzlek. 11.00 tv: Otero Backer's orkest. 11.2512.00 Gram muziek. Voordracht. 4.45 Zan|_ en Harp. 5.20 Orkest. 6.45 Causerie. 7.00 Or kest 7.60 Causerie. 8.20 Toespraken. 9.00 c Trio. 9.46 Causerie. 10.20 RadiotooneeL 11.2 e 1 Dlnsdagavondtreln. 10.00 Radlotooneel. 10.21 De Twilight Serenaders. 11.00 ANP. Hierna het AVRO-Dansor 11.4012.00 Gram.muzlek. ,40 Zang. 5.36 Plano. 6.35 "Vioc^£ be M. 8 22 Mr 12.50 en l.tfsC 1.30 Orkest 6.20 Orkest*11 7.05 Zang. 8.20 Symphonle-orkesvr Koor. 9.50 Symphonleorkest, BRUSSEL 322 en 484 Orkest. 8.20 Revue. 484 Mi 12.50 D =he Willen zij. die Hllle-bons voor plaatjes wei,; schen. ook opgeven voor welk album? dó Aanvragen van Busslnk-plaatjes en KloMi," bons kunnen wö voorloopig niet In behandelln nemen. Wel ontvangen wü ze graag. De waarde der bons ls als volgt: Busslnk liee Coelingh 3, D.E. 7, v. Delft plaatjes 10, Dobber man 4, H-O 6, Droste 20, Hagzegels 9, Hllle ,01 Hllle Artls 12, Holl Zw. Weegsch. 3 Paul Küct ser 6, Klaverblad 6, Klokzeep 20, Kwatta Lever's zeep 20, Van Nelle 4, Patrla 8, Pette jP« Pleines 3, Rademaker 3. Slckesz 3, Verkade iF Rivieren 4, Verkade Artls 10, Wascholine 2. Verder nemen we aan: Pleines dulfmerkele Sodexbons, Era, Everlasting, Hapé Van d.a{ Sluys, Stark. Scholten, IJzendflk, VerguKT Hand, Winkellersbons van Slckesz, Haka, enz.R* Wie helpt aan: Winkellersstrooken, Er^n Slckesz-wapentjes, Paulabons. Klok, D.E, H. Weegschaaltjes en Ark's beschuitbons? d< Aanvragen voor de Ruilbeurs moeten uitsluitend sohrlfteltJk geschieden. jj{ week nog een beperkt aant} ons gebruiken. Dus wie 1 We kunnen dez Verkade RIvlerei wat heeft kan z „Goeie morge baas, kan ik vandaag de trekslee krijgen voor Monsieur van der Werve?" De bakker glunderde. Dat was een goed begin van den dag! De rijke sinjeur betaalde altijd een beste huur als hij de slee gebruikte. Vlug hielp hij den huisknecht bij 't inspan nen van het paard. Langzaam en moeilijk schoof het gevaarte voort over de hobbelkeien. „Heila, ho", scheeuwde de bakker.... „Je vergeet iets". jen ma ein Kras/ 36. Met een handige zwaai kwam smeerlap, die goed met olie was doordrenl t voor de voeten van den huisknecht terecP- Die doek moest af en toe voor de slee wotu den gegooid. Door het vet gleed het voertuig gemam keiijker over de straat Fluitend trok de bakker weer naar zrc trog. Oi Zijn bemodderde voeten werden terlod even afgespoeld in een emmer water. fcn reet werd wel door het deeg verwem Zand schuurt de maag! ja OjoIjMm uU de li Ze weten het niet meer. Alleen dit staat wel vast: Sprookjesland is klein, té klein voor hun volgroeide ge stalten. Ze deugen er niet meer voor en daardoor zullen ze het ook nimmer terugvinden....- de gouden stad opent voor hen haar poorten niet meer. Voor Adriaan Wiechers is Sprookjesland nog groot en wijd. Hij vindt het onder de gewelven van het donkere, geheimzin nige onderhuis, waar hij in het geheel niet bang is en hij her kent het in de zonnestraal, die 's middags door het zolderluik valt om zich dan als een reusachtige spinrag op de antieke, van oudeidom bijkans zwarte vloerdeelen te zetten. Ook her kent hij het, als hij langs de Haven gaat om het vroolijke, be drijvige gedoe der beurtschippers met jongensbelangstelling te bezien en vaak schijnt het als op te rijzen uit het kabbelen de water, dat de kaaischoeiïngen en ducdalven speels om spoelt en altijd is het in het goudstof, dat de naar den avond neigende zon op het buitenwater toovert. Zoo droomt Adriaan bij tijd en wijle van werelden achter 'de wolken en boven de sterren, die voor hem niet minder werkelijk zijn dan de bakken met „koffij" en „suicker" in zijn vaders winkel. Is het dan wonder, dat hij het sprookjesland ook vindt in de lage, ruime achterkamer, op de tweede verdieping, met z'n balkenzoldering, roodbruingeverfde breede vloerplanken en knolraapgele deuren en muurschotten? Slechts een enkele maal wijkt de goede fee, die hem ge woonlijk zoo vriendelijk geleidt, ontzet ter zijde en wel juist als hij haar bijstand het meest schijnt te behoeven. Zoo ook nu. Adriaan is vandaag vroeg naar bed gezonden, bij klaarlich ten dag nog, omdat hij een stroopkan, waaruit hij had willen snoepen, had laten omvallen in de keuken. Tante Ditje heeft dat allemaal zoo uitgemaakt. Maar het is niet wéar: hij hééft geen stroopkan laten omvallen en hij hééft niet willen snoe pen, daarom al niet, omdat hij niet van stroop houdt. Maar dat gelooft niemand, vader niet en tante Ditje niet Doch dat is oneerlijk en valsch. Om aan zijn gevoelens lucht te geven, schopt Adriaan tegen het houten beschot aan het voeteneinde van de bedstee, in wilde, radelooze woedebombom „En toch heb ik het niet gedaanbomniet ge daanbom........ nietnieietbomnieieieiet... bom Maar er is niemand die hoort Ook de fee uit Sprookjesland niet, want die ïs op de eerste symptonen der uitbarsting gevloden, zooals de grondwet van haar land uitdrukkelijk voorschrijft In een oogenblilc van rust, de natuurlijke reactie op zulk een wilde driftuiting, ziet Adriaan onwillekeurig even op naar de zolderingen meteen bekruipt hem, voor het eerst van zijn leven, een kinderachtige angst voor de zware knolraapgele balken. In den vallenden schemer schijnen ze nóg lager te hangen dan gewoonlijk. Daarin is iets onheilspel lends, de onuitgesproken dreiging: pas op jochie, denk je dat wij niet vallen kunnen, op stoute kinders, die om niks een heele hoop misbaar maken? Juist zoo zeggen de balken het, met de woorden van tante Ditje, alsof ze met haar in een geheimzinnig bondgenootschap staan. Dat belooft niet veel goeds: tante Ditje in complot met die griezelige balkenl Om niks? Om niks? Maar dat Is toch niet om niks, als je valsch beschuldigd wordt, om iets dat je niet eens gedaan zou kunnen hebben? Maar daar trekken de balken zich niets van aan. Als ze vallen willen, dóén ze het, op het stoute kind. dat veel misbaar maakt, om niksof om wat Zoo durft Adriaan niet te gaan slapen. Hij probeert z'n oogen dicht te doen om ze niet meer te zien. Maar hij ziet ze toch, in vurige lijnen teekenen ze zich voor hem afze z ij n er en ze kunnen vallenze zijn oud Bewêgen ze zichof lijkt dat maar zoo? Het angstzweet spreidt zich over Adriaans lijf. Er ïs maar één weg ter ontkoming: de huiskamer, beneden, waar vader isen tante Ditje Als de gang daarheen maar niet onherroepelijk schuldbe- kennen en vergiffenis-vragen inslootaan vaderèn aan tante Ditjeen hij heeft echt niks gedaanécht nietof heeft hij tóch wat gedaan? Niet dat van die stroopkanmaar hij is brutaal geweest dat valt niet te ontkennen. Draaien gaat dat, door zijn verwarde breinHij heeft geen stroopkan omgegooid, maar hij is brutaal geweest. Tante Ditje zal dat van die stroopkan het ergst vinden, wat hij niet gedaan heeft en vader zal hem de brutaliteit het zwaarste aanrekenen, wat weer was om ]e stroopkan, waarvan hij eerlijk niets afweet Nor zijn de balken niet gevallen, maar het kan nu ietfy oogenblik gebeurenL Als hij hier blijft, zal hij straks bedolven worden ond0[ vallend puin en vermolmde balken van meer dan driehondej] jaren oud Even flitst door het kinderbrein de voortzetting van dej, vreeselijke gedachte: h ij dóód natuurlijken wat ze diy, wel zeggen zullenvèder en tante Ditje Eén weg ter ontkoming maar. Dien zal hij dan wel moet'te gaanalles beter dan dit verschrikkelijke, onder balk die bewegen en krakenhij zól dan wel schuld bekenn en vergiffenis vragen. y Beneden in de huiskamer, achter den winkel, zitten W chers en Ditje Helmer te kortavonden, op de manier van elk dag: hij met de krant vlak bij het venster, dat uitziet naar kleine schemerige binnenplaats. Ook het laatste restje d2 licht zal hij benutten, vóór de lamp opgaat. Als de Wiecb niet altoos zuinig waren geweest, van dien eersten, van compagnie, af, dan zouden ze het nooit zoover hebben c brachtl Wordt vervolgdD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2