VAN RIJN'S
MOSTERD
KIMONO-MARKT IN TOKIO
ROEMEENSCH HANDWERK
„VAN EN VOOR DE VROUW"
UITGAVE DER VIJF SAMENWERKENDE CHRISTELIJKE DAGBLADEN
914 JANUARI 1939 A
waarin Japan zich zelf blijft
In zware wolken zwerft een geur van ir
olie gebakken visch door de zaal, die be
reikt wordt door een smalle, donkere gang
Aan den ingang hangt een ietwat opvallend
uithangbord, waarop het Engelsche op
schrift prijkt: „Kimoni Obi Markt". Een
jongeman met kleurige kimono's over den
arm prijst luide zijn waren aan en belang
stellend als wij zijn, gaan wij deze overdek
te „markt" binnen en bevinden ons in het
Oostersche „Paradis des dames". Men jvent
aan alles, zelfs aan vettige laaghangende
olieluchtjes en zoo raken we dan vertrouwd
met de eigenaardige verlichting der zaal.
Het is een wedstrijd tusschen de enkele aan
wezige electrische lampen en het van één
zijkant binnenvallende daglicht, waardoor
een eigenaardig schijnsel op alle voorwer
pen geworpen wordt We bevinden ons dan
in de groote verkoopruimte, waar de stal
letjes langs de witte muren zijn geplaatst
en een met matten bekleede verhooging
hebben, waarop de koopman op zijn kou
sen heen en weer loopt en ongemerkt het
kooplustige publiek gadeslaat. Aan lange
dwarsstangen hangen de vele kimono's, ter
wijl tegen de muren enorme kasten met
open vakken zijn aangebracht, die een bonte
kleurenmengeling te zien geven. Een ty
pisch Japansche kinomo-markt doet zich
aan ons oog voor en talrijke vrouwen, Ja
pansche, zoowel als Engelsche en Ameri-
kaansche, warrelen dooreen.
De koopman, met zijn steeds lachend gelaat,
taxeert het publiek, ziet wellicht ietwat op
de zoekende dames neer, want het geldt niet
als bijzonder voornaam om tweedehands ki
mono's te koopen. Het is echter de eenige
mogelijkheid om gemaakte kimono's mach
tig te worden en de talrijke vreemdelingen
maken hiervan dan ook gaarne gebruik. Te
genwoordig koopen ook vele Japansche
schoonen op deze markt omdat het practisch
en goedkoop is. Het uitzoeken der zijde, het
ontwerpen der te borduren motieven en het
met de hand naaien dezer kleedingstukken
kost veel tijd, terwijl de prijzen aanmerke
lijk hooger komen. De Japansche vrouwen
èn meisjes genieten van de kleur-effecten
en de motieven der stiksels van de verschil
lende uitgestalde kimono's, die zoo goed
harmonieeren met de matte, fluweelige huid
en de diepzwarte, sierlijk opgemaakte kap
sels.
Opvallend is echter, dat zij zich, waar het
de keuze betreft, zeer onzeker toonen en
Zich steeds weer vergewissen of ze mogelijk
niet beter en goedkooper zullen slagen.
De koopman als mannequin!
^Vertoeft een buitenlandsche ietwat langer
bij een kraampje, dan reeds klinkt de vraag
,Van den koopman: „You like komono?" en
Vlug draait hij zijn vragenlijstje af, nadat
zyn donkere oogen in minder dan geen tijd
de belangstellende kijkster reeds getaxeerd
hebben! „Onderkimono?, bovenkimono of
Haori (mantelkimono)? Ceremonie- of daag-
sche kimono? Al sprekende haalt hij een
pak kimono's met vlugge handbeweging uit
de vakken van zijn stand, neemt er enkele
energiek uit en vouwt deze gedeeltelijk
open. Intuitief voelt hij of deze de dame
aanstaat en vervult dan de rol van „manne
quin", trekt de kinomo aan en loopt op zijn
kousevoeten over het podium heen en weer,
Eich van alle kanten latende bekijken. Intus-
Bchen hebben ook de andere kooplieden de
kapitaalkrachtige buitenlandsche opgemerkt
en komen op haar toeloopen. De vraag naar
den prijs is overbodig, want ieder stuk is ge
prijsd en hiervan mogen bonafide handelaars
niet afwijken; trouwens ze zijn slim genoeg
om elkander op de vingers te zien. Afdin
gen op de prijzen, die tusschen 10 en 20 yen
varieeren, gaat evenmin, zelfs niet, indien
men zich vastberaden omkeert om weg te
gaan, een methode, die. op Chineesche mark
ten haar uitwerking niet mist. De koop
man zal zich met schijnbaar onverschillig
gelaat afwenden en zijn waterpijp met niet
te definieeren zwarten inhoud op den vloer
uitkloppen om ze daarna doodkalm opnieuw
te vullen.
We zien hoe een Japansche moeder èen
trouwkimono voor haar dochter zoekt en
bergen van glanzende zijde voor haar wor
den uitgespreid. Het borduursel bestaat uit
bloemen uit de verschillende jaargetijden;
we zien zoowel appel- als kersenbloesem,
pinksterbloemen, zomergewassen, chrysan
ten en kleine gestyleerde winterbloemen.
Deze motieven zijn het, die in combinatie
met de kleuren de eenige variatie geven aan
de kimono's, waarvan de snit steeds dezelfde
is gebleven.
Een ceintuur van vier ineter lang
De gelukaanbrengende bamboemotieven zijn
aan geen jaargetijde gebonden en vormen
daarom een zeer veel aangewende versie
ring. Heel anders zien de kimono's der brui
loftsgasten er uit; deze zijn eenkleurig en
hebben behalve het familieteeken, meestal
slechts een rond ornament op rug en mou
wen, terwijl de mouwopslagen enkele ge
borduurde motieven vertoonen. De voering
is echter in zeldzaam mooie kleurencontras-
ten uitgevoerd, soms tot aan de ceintuur
koraalrood en verder paars, terwijl men ook
veel zwart en oranje ziet.
Een jonge vrouw van omstreeks vijf en
twintig jaar zal meest donkere kleuren dra
gen, die met kleine motieven worden ver
sierd; doch zij vindt hierin ruimschoots ver
goeding door de mogelijkheid van kleurige
onderkimono's te dragen. Is na veel zoeken
tenslotte de keus gemaakt, dan is men nog
niet klaar, want ook de „obis", de breede,
gedrapeerde ceintuur, vereischt de noodige
aandacht. Breede rollen zijde worden afge
wikkeld, ook brocaat wordt meermalen ge
kozen, voor de, de niet minder dan vier me
ter lange obis. We zagen ook zorgzame huis
vaders bezig met het koopen van een kimo
no voor zichzelf en enkele zijner kinderen.
De mannen-kimono's zijn donker en van ge
streept weefsel vervaardigd, terwijl die der
kleintjes bedrukt worden met landschappen,
boeddha's en de nooit ontbrekende karpers.
De karper speelt een groote rol en evenals
deze visschen steeds stroomopwaarts zwem
men, moeten de Japansche jongens al vroeg
leeren de moeilijkheden van het leven te
overwinnen.
Waaiers voor mannen en voor vrouwen
Typisch is, dat er onderscheid bestaat tus
schen de waaiers, die door de mannen en
die, welke door vrouwen worden gebruikt.
De eerste hebben smalle openingen tusschen
de verschillende vakjes, die der dames daar
entegen zijn geheel dicht, hetgeen haar wel
belet door haar waaier heen te zien, doch
niet om er coquette blikken overheen te
werpen!
De kimono-markt in Tokio is, ondanks het
feit dat men er de meestuiteenloopende so
ciale en internationale tegenstellingen aan
treft, door de Oostersche psyche van kooplie
den en een deel van het publiek, buitenge
woon interessant. De bonte kleurenmenge
ling der kimono's, het frou-frou van de
zijde, de bizarre motieven en zware borduur
sels herinneren op romantische wijze aan
het oude Japan, ondanks de hooge moderne
huizen en alle moderne comfort, ontleend
aan Westersche gewoonten en gebruiken.
ZORGEN
Zie, ik liet in jonge jaren,
Kalm en onbewust,
Zorgen hebben noch bezwaren
Ooit mijn ziel ontrust
'k Liet den dag van morgen zorgen
Voor zijn eigen kwaad;
Wonderwel wist ied're morgen
Met het zijne raad.
Zie, ik gaf in later dagen,
Meer bewust, mijn lot
Zonder vreezen, zonder vragen
In de hand van God;
Wonderwel weet ied're morgen
Met het zijne raad.
'k Laat'den dag van morgen zorgen
Voor zijn eigen kwaad.
JACQUELINE E. VAN DER WAALS
Onderstaand motief (Roemeensche boeren
vrouw) is tegenwoordig zeer gewild. In fris-
sche kleuren opgewerkt kan men er aardige
kussens, sierhanddoeken, theemutsen enz.
van maken.
Door middel van carbonpapier brengt men
de teekening (die op ware grootte gegeven
is)' op de stof of het linnen over. Neem voor
al levendige kleuren, daar deze bij dit soort
borduurwerk behooren en het mooiste re
sultaat geven.
Hoe ziet Uw
naaidoos eruit?
Men zegt wel eens, dat men
van den inhoud van een hand-
tasch een indruk kan krijgen
van bepaalde karaktereigen
schappen eener vrouw. In
derdaad ziet men soms tas-
schen, die een waar „manus
je van alles" zijn, waarin al
les wat voor de hand komt.,
een plaatsje vindt en af en
toe is het noodig, dat eens
grondig opruiming gehouden
wordt.
Hetzelfde is het geval met de
naaidoos, die men het visite
kaartje der huisvrouw zou
kunnen noemen. Bij het ope
nen ziet men bij enkelen een
gewir-war van draden, knoo
pen, haakjes, oogjes, enz., ter
wijl de accurate huisvrouw
zal zorgen, dat haar naaidoos
even ordelijk is als die, welke
ons plaatje aangeeft.
Nuttige wenken
De aanschaffing van glas- en aardewerk
kost geld en onnoodige uitgaven moeten
vermeden worden. Wanneer men druk in
de weer is, zal men de heete pudding of
vla, nadat deze gekookt is, wel eens onmid
dellijk in de schaal overgieten met het ge
volg, dat een „krak" aankondigt, dat de
schaal gebarsten is. Veelal gaat de inhoud
verloren en is de schaal onbruikbaar. Denkt
u er een volgende maal aan, wanneer u een
warme toespijs of compote in een glazen
schaal overgiet, eerst een natten doek op
het aanrecht te leggen en de schaal vóór het
vullen hierop te plaatsen. Het is een kleine
moeite, nietwaar, en voorkomt veel misère.
Hetzelfde geldt ook voor het vullen van in-
maakglazen en jampotten!
Gevulde flensjes
Onderstaand recept van smakelijke gevulds
flensjes zal stellig welkom zijn als u zoekt
naar een nieuw gerecht. Men bedenke daar
bij, dat het een voedzaam hapje is. Hoewel
smaken verschillen zal het, vooral door het
hooge eitwitgehalte van de quark, wel alge
meen lekker gevonden worden. Kan men
geen quark krijgen, dan is ter vervanging
hiervan zeer droge hangop (die b.v. gedu
rende 24 uitgelekt heeft) te gebruiken.
In het recept zijn de hoeveelheden berekend
op pl.m. 15 stuks. Men neme daartoe: voor
de flensjes: 150 gram bloem (iy2 ons), 2
eieren, i/2 liter melk, wat zout, 40 gram bo
ter (2 afgestreken eetlepels). Voor het vul
sel: 400 gram quark, 1 eierdooier, ruim y2
dl (4 eetlepels room), 75 gram suiker (5 af
gestreken eetlepels), de geraspte schil van
1 citroen of 1 sinaasappel.
Bereid het vulsel door de quark steeds roe
rende te vermengen met de eierdooier, sui
ker, room en de geraspte schil van citroen
of sinaasappeL
Klop voor het beslag de eieren met de melk,
voeg er de bloem bij en meng alles tot een
glad mengsel. Roer er langzamerhand de
rest van de melk door en iets zout.
Bak van het beslag dunne flensjes. Vul elk
met een deel van de quark-massa en rol hei
op. Serveer ze op een warmen schotel.
'Uur ftu/ncfe/ien
■xyn oloi of>
cjcAoêfcaó jófkocf!
REFLECTO
NIEUW - MODERN
OLIE-SHAMPOO
VERF
in 18 perfecte kleuren gemaakt door
Societé KEMOLITE - PARIS
Da direct vervende ..KEEl.ECTO" ehampoi
een nieuwe vinding om grijs, wit, gebleekt -
veel gebleekt, vaal of dor haar te kleuren
REKLEOTO kan U ai die
H. MESICER, Tam
t 108, DEN HAA(
Uw DAGELIJKSCH Kopje KOFFII
Uw DAGELIJKSCH Kopje T H E l!
daar
K&G
NiV. Kaïfis Gttwünk, Importeurs, Kampe j
Breit gij reeds met NEVEDr
WOL? Hebt gij NEVEDA-bre
patronen? Indien niet, geilet
U het onderstaande in ge vu 1
aan ons in te zenden:
Aan de N.V. Ned. Wolspinner;
Heer en gr. 483, A'dam (C.
M., U gelieve mij GRATIS t<
te zenden een NEVED/ 1
patroonsbeschrijving voor eet j
Damesblouse, Deux - Pièce
Heeren-slipover, Meisjesjurk;
(doorhalen wat niet verlangd wordt), en de j
naam van den Neveda-winkelier te mijnt
stede op te geven. m
GENEESKRACHTIG - HOES
Zuivere Bijenhoning 0.37 p. pond; 3 ponds
alléén emmertjes franco huis.
Fa. K. J. HUIGEN, Raampoortstraat 21, Giro
Ruwe honing is een echt natuurproduct, d
zenuwgestel in groote mate. Depót voor LEI
Terweeweg 84, Oegstgeest, Telefoon 1610; D
TWEREND BIJENHONINt
potten 1.Emmertjes inhoud 9 pond 3.! 1
279760 Telefoon 43664 ROTTERDA1
at sterk maakt en kracht geeft aan U 1
DEN en Omstreken: Reformhuis Ligthai1
epöt v. DEN HAAG:Westeinde 194,Tel. 3368Ï
Homerische Vrouwenfiguren
Pénélopee, het type van de lieftallige moeder
en altijd trouwe echtgenoote
7 wintig jaar wachtte zij op haar man
VAN Odysseus, den zwerver, en Nausikaa, het
lieftallige jonge meisje, dat hij ontmoette, ver
haalden we een vorig maal. Van zijn bedroefde gade,
die reeds 20 jaar op den terugkeer van haar ge
liefden man wachtte, repten we nog met geen
woord.
Toch geeft Homerus ook van deze Pénélopee een
prachtig beeld, wanneer hij haar teekent in haar
stille, eenzame smart en onkreukbare trouw aan
den zoo lang reeds afwezigen echtgenoot, dien zij
in gedachten gaarne den schoonen bijnaam van
Leeuwenhart geeft.
Zij is een verstandige vrouw, in den bloei harer
jaren, groot en aantrekkelijk van uiterlijk. Zij
woont in het paleis met haar zoon, die thans zoo
langzamerhand volwassen is geworden. Veel heeft
zij te lijden van allerlei vrijers, die een huwelijk
met haar wensdhen, en, wat erger is, voortdurend
op haar kosten leven, eten en drinken, ja brassen
in haar eigen huis, zonder dat ze hier iets tegen
vermag.
Telemachus, de zoon, ziet met leede oogen aan, dat
op deze manier het vaderlijk goed stelselmatig
kleiner wordt. Zonder dat zijn moeder er iets van
weet, laat hij een schip in gereedheid brengen en
vaart in alle stilte uit om te onderzoeken, of hij
ook iets te weten kan komen over zijn vader, of
hy nog in leven is, en op zijn terugkeer mag
worden gehoopt.
Als de mannen, die naar de hand van zijn moeder
dingen, hooren van het vertrek van den zoon,
beramen zij listen om den jongen man te dooden.
De heraut van Pénélopee had gehoord, welke
plannen daar binnen door de mannen beraamd
werden, en hij haastte zidh zijn meesteres van de
snoode voornemens op de hoogte te stellen.
De arme vrouw stond perplex.
Moedersmart
„Zy, ach, daar stond zij met wanklende knieën,
haar hart was gebroken!
Sprakeloos stond zij daar maar en geen woord
kon zij uiten, haar oogen
Liepen van tranen vol en haar stem, die
bloemenstem, stokte.
Eindelijk kon zy haar woorden weer vinden,
zij antwoordde vragend:
„Zeg mij heraut, waarom is mijn kind weg?
Het was toch niet noodig,
Dat hy snelvarende schepen besteeg, die den
menschen tot paarden
Dienen op zee en waarmee zij het wijde water
doorklieven.
Aoh, verlangde hy dan, dat zijn naam bij de
menschen vergaan zou!""
„Ik hoorde niet eens dat hij ging! O! waari
hebt gij niet, zelfs gij niet,
Harteloozen, er toen aan gedacht, om mij op
mijn sponde,
Wakker te maken, hoewel het u zeker bekend
was, wanneer hij
't Holle, donkere vaartuig besteeg? Aoh, had Ik
maar vernomen,
Dat hy die reis overwoog. O, dan was hij zeker
gebleven,
Hoe hij zich repte te gaan...."'
Tegen het vallen van de duisternis gaan de vrijers
toebereidselen maken ter uitvoering van hun
booze plannen.
„Doch op haar kamer boven lag de sc'nrandre
Pénélopee, nuchter,
Zonder, ach, spijzen of dranken te proeven en
steeds overpeinzend,
Of haar voortreflijke zoon aan den dood zou ont
komen, of dat hij
Om zou worden gebracht door de overmoedige
Gelukkig komt Telemachus behouden terug, al
blijft hij lang zonder levensteeken weg.
Ook Odysseus hervindt na lange omzwervingen
zijn echtgenoote. Doch hij komt in zijn eigen pa
leis als een bedelaar vermomd, om zich den toe
stand daar eens aan te zien hij heeft n.l. ver
nomen, hoe vele vrijers het zijn vrouw moeilijk
maken en dan eerst al die ongewenschte gasten
onschadelijk te maken. Pénélopee herkent hem
niet in zijn schamele kleeding en verwaarloosd
uiterlijk. Wel vindt zij dezen gast zeer sympathiek,
en met ingehouden spanning hoort zij aan het
geen hij weet te vertellen van de omzwervingen
van Odysseus, dien hij, naar zijn zeggen, vroeger
wel heeft ontmoet en van wien vele verhalen de
ronde doen.
Ja, een bijzonder mensch vindt zij dien vreemde
ling, en aan haar oudste slavin geeft zij opdracht
hem te verzorgen en de voeten te wasschen. Deze
vrouw, de vroegere min van Odysseus, herkent
hem dan aan een litteeken op zijn voet, maar hoe
verblijd zij ook is, niets mag zij vertellen aan
haar meesteres van deze vreugdevolle ontdekking,
zoolang niet de vrijers uit den weg zijn geruimd.
Pénélopee spreekt meermalen met den vreemde-
Hoe slim Pénélopee de vrijers
aan het lijntje hield
Dan spreekt zij:
„Maar, ach, naar Odysseus
Gaat mijn verlangen en daaraan kwijn ik in
't diepste mijns harten
Zij (d. z. de vrijers) maken haast met huwelijk,
en ik zit maar listen te spinnen....
Eerst heeft een godheid mij ingeblazen
een lijkkleed te maken,
Dat ik een machtig weefgetouw opzetten zou
in mijn kamér,
Ragfijn en bover de maat en daaraan zou
weven. Ik sprak hen
Hierop onmiddellijk toe: „Jonge mannen,
gij wenscht, nu Odysseus
Om is gekomen, die Eedle, te huwen met m ij.
Maar blijft gij nu,
Hoe gij ook haast naar dit huwlijk, nog
wachten, totdat ik dit weefsel
Af heb gemaakt, opdat deze draden niet
onaf verwaaien!
Dat voor Laertes 1) tot lijkwa moet dienen,
wanneer eens het noodlot,
't Moordende lot van den dood, die ons lang
vooruit pijnigt, hem neerslaat.
Dat mij niet één der Achaeïsche vrouwen
in 't stadsvolk verwij te,
Als hij, die zeer grooten rijkdom bezat,
zonder lijkwa moet liggen".
Toen ik zoo sprak, gaf het hart van die
trotsaards gehoor aan mijn woorden.
Zoo placht ik dan overdag aan dat machtige
weefsel te werken,
Maar ik ontrafelde 't 's nachts in den rood
bruinen lichtglans van fakkels.
Drie jaren merkten zij niets en liet ik de
Grieken gelooven.
Doch toen het vierde begon en er manen
vergingen,
En weer de lentetijd kwam en er vele
dagen verliepen,
Toen betrapten zij tóch mij ten slotte met
hulp van slavinnen
Onverschillige honden en kwamen en
gingen aan 't schelden!
£00 moest ik tegen myn wil en gedwongen
de lijkwa voltooien!
Nu kan ik niet meer aan 't huwlijk ontkomen
Intusschen vorderen de plannen van Odysseus
tenslotte weet hij, sluw als hij is, het huis t
Pénélopee voorgoed van de vrijers te ontdoen.
Als haar verteld wordt, dat die vreemdelijc
waarlijk Odysseus, haar veel beweende echtgc
noot is, kan zij dit nieuws niet gelooven, en mee1 s
zij dat zij bedrogen wordt. Daarom blijft ze g
reserveerd. c
Levendig geeft Homerus de ontmoeting weer:
„Maar, toen zy over den marmeren drempel
getrede
Binnen was, ging ze in het licht van het vuur
tegenover Odysse'
Zitten aan d'anderen wandMet de oogen'*
ter neder geslage c
Zat hij daar tegen een hoogen pilaar en hij
wachtte en wachtj c
Of zijn geestkrachtige vrouw met haar eigen
oogen hem ziend
Hem iets zou vragen. Maar langen tijd zat zij
zwijgend. Verwondrii*
Greep haar in 't hart. En nu eens zag, met haar
oog naar het zijijr
•Zij hem herhaaldelijk aan en dan weder was 'tj j
haar onmooglij
Hem in zijn schamele kleed te herkennen...,
Telemachus verwijt haar dan, dat zij een hal
van steen heeft om zoo op een afstand van ha
echtgenoot te blijven bij het weerzien maar 1
geeft treurig ten antwoord.
„Toch niet, mijn zoon, maar mijn hart in mijn borj
is verbijsterd! Onmooglij*
Kan ik tot hem een enkel woord zeggen, ik
kèn hem niet vragej
Ja, ik kan hem niet regelrecht aanzien".
Maar slim ontlokt ze Odysseus een antwoor!^
waarin hij, als hij waarlijk haar echtgenoot i
moet toonen, dat hij op de hoogte is van dinge,
in huis die alleen haar en haar echtgenoot b<
kend waren. En dan blijkt deze gast volkomen 0 c
de hoogte. v
Nu vliegt Pénélopee hem dan ook om den hal
en smeekt hem niet boos te zijn om haar houdinjn
Zoo hervinden de lang gescheiden echtelieden el J
kaar. Het trouwe wachten van Pénélopee is w<f
beloond. P
x) De vader van Odysseus.