STADSNIEUWS
pna
vaM.mwf<Kk
VRIJDAG 16 DECEMBER 1938
TWEEDE BLAD TAG. 6
Leiden in den
Romeinschen tijd
De geschiedenis van den
Stadhuisgevel
Lezingen voor „Oud Leiden"
Hoe oud en grijs en eerbiedwaardig
Leiden ook moge zijn, de eer de oudste te
heeten onder de plaatsen in Rijnland is
haar niet gegund. En terloops heeft dr.
Braat, conservator aan het Rijksmuseum
van Oudheden, Leiden zelfs ervan be-
schuldigd een valschen naam te hebben
opgegeven en zioh ten onrechte te tooien
met de titel „Lugdunum Batavorum".
Deze ontluistering van onze goede stad
heeft plaats gehad op een bijeenkomst
een zeer druk bezochte bijeenkomst
van de Vereeniging „Oud-Leiden", in de
Lakenhal gehouden.
Dr. Braat sprak over de omgeving van
Leiden in den Romeinschen tijd. Het begrip
omgeving had de spreker iets wijder genomen
dan gebruikelijk is, vermoedelijk wel om dezen
reden, dat omtrent de eigenlijke omgeving
van Leiden uit dien tijd zoo weinig bekend is.
De hoogere strooken aangeslibd klei en
zand langs den Rijn zijn zeker vroeg bewoond
geweest, en ook de geestgronden in het duin
landschap.
De archaeologische vondsten in de duinen
'(■Wassenaar, Katwijk) geschieden diep onder
het zand; het nieuwe duin is vaak over het
oude duin heengestoven. Van deze verstuiving
gaf spr. merkwaardige voorbeelden van on
derzoekingen op Schouwen. Eenigszins uit
voeriger stond spr. stil bij de opgravingen op
„Ockentourgh", een inheemsche nederzetting
uit het midden van de 2e tot het midden van
de 3 e eeuw.
De Oude Rijn vormde in de eerste eeuwen
onzer jaartelling de grens van het Romein-
sche Keizerrijk. Langs de rivier werden ver
scheidene castella gebouwd: een groote vloot,
basis te Vechten (Fectio), en versterkingen te
Utrecht (Domplein), de Meern, Woerden,
Bodegraven, Zwamrr.erdam (als men in het
tuintje van den stationschef graaft, komt
men met een zakvol Romeinsche scherven
thuis!) Alphen, Rinemburg, (Hazerswoude)
en Roomburg, even buiten Leiden. Dit laatste
moet weer een belangrijke vestiging zijn ge
weest, omdat aldaar de gracht van Corbulo
uitmondde in den Rijn. Ook zijn sporen van
Romeinsche vestigingen gevonden te Valken
burg (Torenvliet), te Katwijk en ten slotte
de Brittenburg) die nu onder de golven van
de zee begraven ligt. Spr. achtte het niet
onmogelijk of onwaarschijnlijk, dat de Brit
tenburg een Romeinsche vesting was uit de
4e eeuw, toen keizer Julianus nog eens „flink
is opgetreden" tegen de Germanen, die de
korentoevoer vanuit Engeland (Brittannië)
verhinderden.
Merkwaardig waren de luchtphotos, die
spr. vertoonde van het castellum te Vechten
en van oude Germaansche wegen rond de
nederzetting „Ockenburgh"; deze oude sporen
teekenen zich, uit de lucht gezien, af door een
lichte verkleuring in den plantengroei.
Interessant was het ook de „verlanding
van de Vliet te volgen, tot aan den ouden
Maasmond en het ontstaan van de Linge, als
eendijk.
In de pauze werd gaarne gebrul* gemaakt
van de gelegenheid, door dr. Pelinck, direc
teur van de Lakenhal, geboden een kostbaar
bruikleen te bezichtigen: een schilderij van
Jan Steen, voorstellende de weddenschap
tusschen Antonius en Cleopatra, wie het
duurste menu kon samenstellen!
Na de pauze heeft de heer J. A. L. Bom,
hoofdopzichter van de restauratie van den
ouden Stadhuisgevel, een lezing gehouden
over zijn geliefd werk-object. Na een korte
vermelding in jaartallen van de geschiedenis
der gevel, gaf spr. een indruk van de enorme
moeilijkheden, die moesten worden overwon
nen, om de uit de verwoesting geredde deelen
te classificeeren en de ontbrekende brokstuk
ken aan te vullen. Met groote toewijding en
echt kunstenaarschap is hierbij te-werk ge
gaan. Men kan gerust verklaren, dat de
nieuwe gevel een grooter kunst-stuk is dan
de oude gevel.
Ook deze spreker was er op uit de
Leidenaars in het hart van hun hoogmoed
te treffen, met de bemerking, dat, als het
stadhuis niet was afgebrand er toch bin
nen korten tijd een omvangrijke restau
ratie zou zijn noodig geweest. De prach
tige gevel was namelijk slordig en tame
lijk onoordeelkundig tegen de resteeren-
de middeleeuwsche voorgevel geplakt.
Photo's van deze ondegelijke plakkerij
toonen zelfs voor leeken duidelijk aan, dat
de gevel uiterlijk gaaf, innerlijk rot was.
De voorzitter van ..Oud-Leiden", prof. dr.
Idema, die in zijn openingswoord het over
lijden van den oud-voorzitter, prof. Van Blom,
had herdacht, bedankte in een puntig slot
woordje de beide lectoren van dezen avond.
Een dronkemansruzie met
"verstrekkende gevolgen
Gisteravond vertoefden ten huize van den
65-jarigen F. T. zekere G. V.. gedomicilieerd
te Amsterdam en 68 jaar oud, met don 48-,a-
ripen J. P. v. Z. .gedomicilieerd te Utrecht.
Zij dronken gedrieën een spiritusborrel.
maar kregen ruzie over oen doos koopwaar.
Hieraan werd door v. Z. een einde ge
maakt. doordat hij T den gastheer, met een
stuk hout op het hoofd sloeg. T. werd bloe
dend verwond, zocdat het noodig bleek hem
naar het Acad. Ziekenhuis te vervoere.n Na
dat hij daar geholpen was, bracht men hem
ter ontnuchtering weer naar het politie
bureau, waar hij voorloopig opgeborgen werd
Na lang zoeken vond de politie tenslotte
den 68-jarigen getuige, dodh toen deze op 't
politiebureau verhoord werd, gaf hij op niet
G V. doeh G. S. te heeten, zoedat tenen hem
proces-verhaal werd ongemaakt wegens het
opgevn van een va'schcn naam. Tevens
Meek S. noe gesignaleerd te staan voor een
ixiote van f 5 suhs. 5 dagen hechtenis. Der
halve werd ook hij opgeborgen, om heden
ter beschikking van de Justitie te worden
gesteld.
Tenslotte werd de dader van de mishan
deling vannacht in Wassenaar aangetrof
fen en naar Leiden overgebracht, waar ook
tegen hem proces-verbaal werd opgemaakt.
Voorbereiding tentoonstelling
,Maak Zelf"
Vanwege het Comité
voor Huishoudelijke Voorlichting
In de Stadsgehoorzaal is een vergade
ring belegd ter installatie van de com
missie, die van 25 tot en met 28 Januari
a.s. een tentoonstelling zal organiseeren
onder dien naam „Maak Zelf". Deze bij
eenkomst ging uit van het comité Huis
houdelijke Voorlichting.
De voorzitster van het comité zette uiteen
wat de bedoeling van deze „Maak Zelf'-ten-
boonstelling, die in de foyer van de Stadsge
hoorzaal wordt gehouden, terwijl in de
kleine zaal filmvoorstellingen zullen wor
den gegeven, is.
Het comité organiseert tal van cursus-
vonden, waar vrouwen van werkloozen en
rouwen uit gezinnen, die door de maat
schappelijke omstandigheden getroffen zijn,
door kook-, naai- en andere lessen geleerd
wordt hoe men met de minst mogelijke kos
ten het meest bereiken kan.
De tentoonstelling wordt georganiseerd
n de aandacht, behalve op het koken en
naaien ook te vestigen op het zelf maken
van huishoudelijke en gebruiksvoorwerpen,
speelgoed, e.d. In tal van steden in ons land
een dergelijke tentoonstelling met groote
belangstelling ontvange*.
Waar de werkloosheid te Leiden zeer groot
is, meende derhalve het comité, dat zulk
een tentoonstelling ook hier in goede aarde
>u vallen.
Om dezo tentoonstelling te doen slagen
doet de commissie met de organisatie belast
een beroep op vereenigingen en inrichtin
gen, die od sociaal gebied werkzaam zijn en
daardoor in aanraking komen met de gezin-
i, die van Huishoudelijke Voorlichting
zouden kunnen profiteeren. Daarom moetin
de kringen diicx vereenigingen propaganda
voor deze tentoonstelling „Maak Zelf" ge
maakt worden.
Hierna gaf mej. Sirks, ver tegen woordig1-
ster van de landelijke commissie, samenge
steld door het departement van Sociale Za
ken. een duidelijk overzicht van doel ec in
richting der tentoonstelling.
Het doel is den werkloozen te keren hoe
weinig kostbare en aesthetisch goede voor
werpen door henzelf gemaakt kunnen wor
dtin. In Januari j.l. is in Den Haag de eerste
tentoonstelling op dit gebied gehouden Een
groot aantal andere plaatsen volgde. Spreek
ster gaf vervolgens een overzidht van de
wijze, waarop deze tentoonstellingen waren
ingericht, waarna mevr. van OerleNippen
haar dank bracht voor haar bevattelijke le
zing.
Er Is hierna een tentoonstellingscomité
samengesteld, waarvoor tal van personen,
vertegenwoordigers(sters) van vereenigin
gen van de meest uiteenloopende richtingen,
zich bereid verklaarden zitting to nemen.
Vereen, voor Internationaal
Jeugdverkeer
Jaarvergadering
Onder voorzitterschap van den heer mr. J.
Kalff Jr. heeft te Leiden de jaarvergadering
plaats gehad van de Vereeniging voor Inter
nationaal Jeugdverkeer, gevestigd te Leiden,
Witte Rozenstraat 56a.
De uitbreiding van de werkzaamheden
van het bureau heeft ook een vermeerdering
van het aantal werkende bestuursleden
noodzakelijk gemaakt. Nieuw gekozen wer-
dien de heer J. D. Cox, oud-Indisch officier
en inspecteur der Spoorwegen, die het
hoofdsecrctariaat van m>;j. Dra. J. do Boer
zal overnemen; dr. K. Simon Thomas, die
zich in plaats van prof. dr. Ph. S. van Ron-
kel met het penningmeesterschap zal belas
ten en do heer W. G. Weijieirs, Hoofdinspec
teur van Politie te Leiden.
In den financieelen toestand der vereen,
is vooruitgang merkbaar, hieit jaar sloot met
een batig saldo.
De internationale jeugdcorrespondentie
vertoonde weer een stijging. Er werden 5647
adressen uit 39 verschillende landen aan le
den, scholen enz. uitgedeeld. De Vereenigde
Staten stonden met 1346 aan de spits. Steeds
meer ouders en docenten beginnen de voor-
deelen van de briefwisseling in verschillen
de talen te beseffen. 206 Nederlandsche jon
gelui bezochten in groepsverband interna
tionale vacantieverblijven in 8 verschillende
landen, terwijl in ons eigen land voor het
eerst gedurende alle vacanties Nederlanders
en buitenlanders (vooral Belgen) ln het
Jeugdhuis te Noordwijkerhout werden ont
vangen, in het geheel 210 jongens en n
jes. Zeer geslaagd was ook de eerste groeps-
uitwisseling met Zweden. In .totaal namen
668 jongelui aan de reizen, uitwisseling of
aan een verblijf in ons vacantiehuis deel.
Door levendiger propaganda in het buiten
land zal getracht worden nog meer buiten
landers voor een vacantieverblijf naar ons
land te trekken.
De plannen voor de naaste toekomst zijn
twee jeugdreizen naar Preda en Bivio
(Zwitserland), naar internationale winter
sporttehuizen en een Nieuwjaarsbijeenkomst
te Bloemendaal.
De Leidsche Winkelstand
Malson van Weizen
In het perceel Haarlemmerstraat 299, te
genover „De Overdekte", is hedenmiddag
geopend het dames-hoedenmagazijn: „Maison
van Weizen". Het is een ruime en lichte,
warm gestoffeerde winkel. Een ruime sor
teering dameshoeden maakt een keuze ge
makkelijk. terwijl men zich van een dos-
kundigc voorlichting overtuigd kan houden.
Behalve hoedjes is er ook een aardige col
lectie corsages, shawls, enz.
Kostelooze hulp
De Directeur van den Gemeentelijken
Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon
Krengt ter kennis van hen, die zich hiertoe
hebben aangemeld en daarvoor in aanmer
king komen, dat de kaarten ter bekoming
van kostelooze genees- en heelkund'ge hulp
gedurende het jaar 1939, moeten worden af
gehaald in het St. Elisabethshof aan de Oude
Vest No. 25. op Maandag 19 December 1038.
des voormiddags van 9 tot 12 uur én ^cs
namiddags van 2 tot 4 uur.
MAATSCHAPPIJ
VOOR TOONKUNST
Trio De Groot
Het was de bedoeling, dat gisterenavond
voor de Maatschappij voor Toonkunst de
Parijsenaars, het Trio Pasquïer, zou optre
den, drie broeders naar de natuur en orde
hoogbegaafde broeders in de kunst. Het
heeft niet zoo mogen zijn. Het plotseling
overlijden van hun moeder, noodzaakte de
heeren Pasquïer hedenmorgen in allerijl
naar Parijs te vertrekken.
Deze droevige omstandigheid was oor
zaak dat de Maatschappij voor Toonkunst
overhaast maatregelen moest nemen, om
het eenmaal uitgeschreven concert toch te
doen doorgaan. Zij vond het Trio-De Groot
bereid nog dezen avond op te treden.
Dit trio bestaat uit de heeren: Cor de
Groot, pianist, Hendrik Rijnberger, viool,
en Piet Lentz, cello.
Met zeer groot genoegen hebben we met
dit trio kennis gemaakt. Het heeft een zeer
gunstigen indruk nagelaten. Evenals bij
kwartetspel, dient men bij trio-spel perso
nen te hebben, die niet al te zeer van tem
perament verschillen. En indien dit zoo is,
dan dienen ze zich toch bij elkaar aan te
passen; elk dient zich naar het geheel te
voegen met behoud der persoonlijkheid.
Niet een zuivere eenheid dient in het spel
tot uiting te komen, doch wel een zuivere
harmonie.
Van dat harmonische was gisteravond
veel te bespeuren. Ontegenzeggelijk is Cor
de Groot degene die het gaafste spel levert.
De violist en de cellist vooral, passen zich
daar goed bij aan.
Toch viel er een lichte controverse op te
merken. Cor de Groot en Piet Lentz zijn
heel jonge menschen. Moderne spelopvat
tingen zijn hen, om zoo te zeggen, met den
paplepel ingegeven.
Daar is niets tegen. Er is misschien alles
vóór. Doch het is even zeker, dat kunste
naars, wier opleiding reeds een halven nien-
schenleeftijd achter hen ligt, eenige moeite
hebben, zich bij de moderne spelmethode
aan te'sluiten. Dat doet aan hun kunnen
en kunstenaarschap niets af of toe. Nie
mand zal, om een frappant voorbeeld te
noemen, Paderewsky, door en door roman
ticus in spelopvatting, de mindere achten
van Robert Casadesus, door en door mo
dern. Zóó sterk nu is de tegenstelling van
Hendrik Rijnberger met zijn beide andere
kunstbroeders niet.
Doch er is een accentverschil, dat buiten
het kunnen en het kunstenaarschap om-
gaat.
Overigens zijn de drie heeren wel zooda
nig op elkaar ingesteld, dat dit kleine
accentverschil volstrekt geen oneffenheden
in de voordracht teweeg bracht.
Het eerst werd gespeeld een Trio in Bes.
gr.t. van Mozart, een werk van zeer fijne
structuur, waarin vooral de pianist opviel
door zijn prachtig, licht gehouden spel, ter
wijl in het larghetto van dit werk de in
strumentalisten gelegenheid kregen de
thema's in teer verstrengelde zangen te
doen uitkomen.
Een bijzonder fraaie compositie is het
Trio in C.kl.t. van Ravel.
Hoe meer men dezen uitermate fijnzin-
nigen Franschraan leert kennen, des te
meer leert men hem bewonderen om den
architectonischen bouw van het geheel, ora
rank-gracieuzen structuur der onderdeelon.
Het zou te ver voeren, dit werk van het
begin tot het einde te bespreken. De uit
voering ervan yiel in vele opzichten te
loven, doch de kleine tegenstelling, waar
van we spraken, deed zich wellicht juist
hier het meeste gelden, waarbij nog kwam,
dat het instrument van den violist wat
scherp klonk en niet zoo nobel van klank
was als de cello en de prachtige vleugel
uit het magazijn van Bender.
Na de pauze werd nog gespeeld het Trio
Opus 1 No. 2 in Ggr.t. van Beethoven, een
jeugdwerk dat van den grooten meester,
waarschijnlijk reeds begonnen te Bonn en
in 1795 uitgegeven. Het werk heeft vooral
in de snelle deelen nog niet dat eigene
van structuur, dat we later bij Beethoven
vinden. Er zit in de figuraties nog veel van
Mozart en Haydn. Doch in het prachtige
largo hoort men toch reeds volkomen den
eigenen klank. Van dit werk werd een
frissche en gave vertolking gegeven.
Het talrijke publiek heeft ie mooie
voordrachten van dit bij uitstek Hollandsch
ensemble, hartelijk weten te waardeeren.
A.R. Kiesvereeniging
„Nederland en Oranje"
Praatavond over gemeentepolitiek
In de gisteravond gehouden vergadering
man de A.-R. Kiesvereen. „Nederland en
Oranje", welke onder leiding stond van den
lieer D. Parmentier, is besloten voor de
laatste vijf plaatsen voor de candidatenlijst
voor de a.s. verkiezing der Prov. Staten de
namen op te geven van de heeren D. Par
mentier, Mr. Dr. P. G. Kni/bbe, J. P. Mulder,
G. Hordijk en Mr. Dr. H. D. M. Knol. De
eerste 15 namen zijn reeds door hei Prov.
Comité vastgesteld. In den kieskring Leiden
staat Dn C. Beekenkamp nummer één.
De avond was verder gewijd aan een be
spreking der gemeente-politiek. Door de
aanwezige raadsleden, de heeren Mr. Dr. C.
Beekenkamp. Mr. Dr. P. G. Knibbe
en de heer P. <vi d. Tas, werden verschil
lende ingekomen vragen beantwoord, hoofd
zakelijk de gemeente-begrooting betreffende.
Daarna volgde nog een levendig debat.
Nationale zwemwedstrijden in de
Leidsche Overdekte
De nationale zwemwedstrijden, gister-
avond in de Leidsche Overdekte gehouden
op initiatief van de L. Z. C. de Zijl en Poel
meer, mochten zich in buitengewone deel
name en in een ovengroote belangstelling
van de zijde van het publiek verheugen.
En toch hebben deze wedstrijden ons niet
de voldoening gegeven, welke we er van
venvacht hadden. Slechts zelden n.l. hebben
we interessanten strijd gezien, een gevolg
van het feit, dat alle series tevens als fi
nales golden. Kwamen er in een bepaalde
serie van een of ander nummer toevallig
twee sterren tegen elkaar, dan was het goed
maar anders verliep een serie spanningloos.
Wanneer de best geplaatsten uit een serie
in finales tegen elkander waren uitgekomen
dan zouden or ongetwijfeld nog betere tijden
zijn gemaakt.
Doordat 't programma zoo overladen was,
was hot niet mogelijk finales te laten zwem
men, maar nu werd men gesteld voor het
feit, dat een serie-winnaar heel gemakkelijk
won, maar toch niet in de prijzen viel, het
geen wel het geval zou zijn geweest, indien
er meer strijd was geweest.
Intussehen bleek hot maken van hooge
prestaties niet gemakkelijk door den bouw
van hot bassin. Doordat hot ondiepe gedeel
te sterk oploopt en tot 80 cM. eindigt, onder
vinden de> zwemmers (sters) veel meer
tegenstand, hetgeen aan de snelheid afbreuk
doet.
Wat de geleverde prestaties betreft, tot
het neerhalen van wereldrecords is hot niet
gekomen.
Waar dit nog verwacht kon worden, op
de 100 M. rugslag dames, was er wel felle
strijd tusschen Cor Kint en Iet van Fogge-
len doch laatstgenoemde bleef slechts 0,2
seconde van haar wereldrecord af. Wel is
wees óön chronometer een tijd aan van
1 man. 12,9 sec., doch de overige tijd-op-
nemers noteerden 1 min. 13,1 of daarboven,
zoodat 1 min. 13,1 sec. als uitslag werd aan
vaard.
Strijd was er verder ook op de 100 M.
borstcrawl voor dames, waar Riet .van Veen
innares werd in 1 min. 8 sec., maar op
?y2 sec. na benaderd werd door Joke Groe-
neweg, een zeer jong zwemstertje nog, dat
spoedig wel meer van zich zal laten hooren.
Minder strijd was er op de nummers
schoolslag. Vooral waar het hier 200 meter
betrof, kon ook moeilijk strijd venvacht
worden.
Bij de heeren evenwel viel het op dit
nummer nog mee, want W. Seton van Z.I.
A.N. heeft den Ned. kampioen Smitshuyzen
rangen tijd kranig partij gegeven en eerst
op het laatste gedeelte zwom de kamiploen
gedecideerd uit om tenslotte toch nog met
ruim 6 sec. verschil te -winnen.
De estafette-nummers waren wel interes
sant. Juist het feit, dat hier achterstanden
zoo menigmaal ingezwommen werden, of in.
voorsprong .veranderden bracht do noodige
afwisseling en spanning en dit waren dan
ook zeker niet de minst geslaagde num
mers.
Het best geslaagde estafette-nummer was
de 3 X 100 M. wisselslag estafette tusschen
de damesploegm van Rotterdam I, Het IJ I,
R.D.Z. I en H.D.Z. I. Dat was strijd. De Rot
terdam-dames hebben daarbij den mooien
tijd gemaakt van 3 min. 56 sec.
Ook in de heeren-numsners was zoo nu en
dan wel eenige spanning, maar de groote
lijn ontbrak.
Met de nummers schuinspringen en water
polo werden de wedstrijden besloten.
De uitslagen luiden als volgt:
100 M. borstcrawl dames jun.: 1 mej. D.
Heeselaars O.D.Z. in 1 min 13.2 sec., 2 mej,
A. Straver S.C.Z. 1 min. 14.4 sec., 3 mej. E.
Brinkman. ZIAN 1 min. 15.6 sec., 4. en 5.
mej. A. C. Kraaijenbrink ZIAN en mej.
Dini Kerkmeester Rotterdam beiden in 1
min. 15.8 sec.
100 M borstcrawl heeren jun., 1. T. Hout-
schilt R.Z.C. 1 min. 5.6 sec., 2 F. Boyman
Brouwer H.Z en P.C. 1 min. 6.3 sec. 3 H.
Kusters H.Z. en P.C. 1 min. 7 sec.. 4 J. van
Hemsbergen Haarlem 1 min. 7.8 sec.
M schoolslag heeren: 1. H. Smitshuy
zen, A.Z. '70, 2 min. 47,3 sec.; 2. W. Seton,
ZIAN, 2 min. 54 sec.; 3. A. Kroonberg, ZIAN
3 min. 1.2 sec.
200 M borstcrawl heeren: 1. D. v d Kuil.
SZC, 2 min. 27.6 sec.; 2. M. Maurits, HPC,
2 min. 43.4 sec.
200 M schoolslag dames: 1. Jopie Waalberg
ADZ, 3 min. 1.2 sec.; 2. Jopie Stroomberg,
IJ, 3 min. 6 sec.; 3. G. Siewertsen, HDZ,
3 min. 12.4 sec.
100 M borstcrawl dames: 1. Riet v. Veen.
RDZ, 1 min. 8 sec.; 2. Joke Grocnewcg RDZ
1 min. 10.6 sec.; G. Sweres, HDZ, 1 min.
11.8 sec.
100 M rugslag heeren: 1. T. (Houtschiet,
ZIAN, 1 min. 16.7 sec.; 2. J. Bals, Haarlem.
1 min. 19 sec.
100 M rugslag dames: 1. Iet v. Feggelen
IJ, 1 min. 13.1 sec.; 2. Cor Kint, R'dam, 1
min. 14.4 sec.; 3. Dini Kerkmcestor, R'dam,
1 min. 21.6 sec.
3 x 100 M wisselslag estafette heeren:
ZIAN 1, 3 min. 45.7 sec.; 2, Star, 4 min. 10
soc.: 3. ZIAN II.
3x100 M wisselslag estafette dames: 1.
R'dam I, 3 min. 56.2 sec.; 2. IJ I, 3 min. 59
sec.; 3. RDZ I, 4 min. 5 sec.; 4. ADZ I, 4
min. 11.6 sec.
4x100 M borstcrawl estafette heeren: 1.
SZC I in 4 min. 27.6 sec.; 2. ZIAN I in 4
min. 37.8 sec.; 3. DWR in 4 min. 42.3 sec.
(HZ en PC I, die als eerste aankwam, werd
gediskwalificeerd).
Schoonspringcn dames: 1. Grietje de Hoo
ge, RDZ, 5228 ipnt; 2. J. Wolter ODZ, 46.12
pnt: 3. A. Foursoff, ZIAN, 45.15 pnt.
Waterpolo: Leidsch Zevental—RZC 03.
LEIDSCHE OFFICIERS JACHTVEREEN.
Morgen zal door de L.O.J.V. een terrein-
rit gehouden worden. Vertrekpunt Café Brit
tenburg to Katwijk aan Zee te 2 uur. De
route leidt langs het strand naar de Was-
senaarsche slag.
EEN LASTIG HEERSCHAP
Tegen F. K„ alhier woonachtig, was reeds
tweemaal proces-verbaal opgemaakt terza
ke van mishandeling van een armbezoeker.
K. (bleef hiermee doorgaan en 'Viel den amb
tenaar steeds lastig,
Aangezien op mishandeling geen inslui
ting mogelijk is, heeft de rcchter-commissa-
ris gebruik gemaakt van art. 540 W. v. S.
K. is nu gewaarschuwd, dat hij bij een her
haling wel zal worden ingesloten.
SCHOORSTEENBRANDJE
De politie-brandweer heeft gistermiddag
ten huize van don 'schoenmaker R. in de
Havarzaklaan 2 een schoorsteenbrandje ge-
bluscht met den ramoneur.
BURGERLIJKE STAND
ONDERTROUWD: J v Riet 32 jr
nenburg; 27 Jr J v d Plas
ivlem 22 Jr K
Jr J p Ni
t W Swa
P Ruhr-
27 Jr en A v Oven
en J Bink 19 Jr
J Knol en Li Neïimelmon W
E L KleUn P Verplancke en
GEHUWD
Ouwerkerk
E C Prins L de Witt en A P Bonte
BEVALLEN: A G v d HulstSpeleer dr C
D Koome—Thiel zn N C de BruUne—De
Graaf zn J BodUn—Serlier zn G v d ReU-
denv d WUngaard dr M de Vosv Helden
zn M Berkheü—De Best dr J H M Raven?
bergenKortekaas dr K ten BrinkJansen
dr C H RemmersUaalDevllee dr C K v
Scherpenzeelv d Hoek dr HM Sassenv
Veen dr J C A v Dük—v Vooren dr J S
UljéBos zn A J C SchulzSloot dr
OVERLEDEN: G v Beelen dr 1 Jr MC
Vroom wed. van W K BattelJee 7l Jr J R
Verhagen wed. van G v Rijn 67 Jr E C v d
Does vrouw van M Brussee 54 Jr A M Haar
lem wed. van H Jagel 79 Jr D Keereweer m.
43 jr J A Oostra m. 27 Jr H Tulnhof de
Moed m. 37 jr J M Devllee vrouw van J H
Gemeentelijk
Radiodistributiebedrijf
3: 8-Keulen, 9.20 Parijs Radio
9.30 Radio PTT Nord of dlv., 10.Parijs Radio,
10.40 Radio PTT Nord of div., 11.20 Keulen.
12.20 Brusel VI., 2.20 Radio Donmark of dllv,
2.40 Radio PTT Nord of div., 4.20 diversen. 4.50
roltwich, 5.29 Brussel Fr., 6.20 Brussel VI.,
35 Keulen 7.20 Dritwlch, 7.50 Straatsburg ot
iv„ 8.20 Keulen. 9.35 Brussel Fr.. 10.20 Brua-
si VI., 10.30 Leipzig, 11.20 Parijs Radio.
Programma 4: 8,— Brussel VI.. 9.20 diversen,
10 35 Londen Reg., 12.35 Droitwich. 1.20 Londen
Reg., 5.20 Droitwich, 6.49 Londen Reg.. 7.20 di
versen, 8.20 GRD '£mT
div., 10.05 Droitwich.
irijs Ra-
•30 Radio PTT Nord of'dlv., 10.— Parijs
Radio, 12.05 Radio PTT Nord of div.. 12.20 Bi
scl VI., 1.30 Keulen. 2.55 Brussel Fr.. 3 20 Br>
scl VI., 4.20 Brussel Fr.. 5.29 Motala of dlv 5
Boedapest of div, 6.20 Brussel VI.. 7.50 Straa
burgof dlv., 8.20 Brussel Fr.. 9.05 Keulen.
Programma 4: 8.— Brussel VI.. 9.20 divers
- Reg., 22.40 Droltijlch, 2.20 Lon-
Agenda
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag
10 tot en met Vrijdag 16 December a.s. waar
genomen door de apotheek: P. du Croix, Ra
penburg 9, telef. 807,
Te Oegstgeest: Oegstgecstsche Apotheek.
Wilheliuinapark 8. telef. 274.
Chr. Comité voor
W erkloozenzorg
Woord voor de vrouwen
Bovengenoemd Comité heeft dezer d; w
een inschrijving voor de Kerstgave gehóu
den, waarvoor 520 werkloozen zich hebben
aangemeld.
Gisteravond was er een Ontspannings
avond voor de vrouwen der werkloozen
in het Wijkgebouw Levendaal, welke zaal
belangeloos ter beschikking was gesteld
welke vergadering onder leiding stond a
de dames-comité-leden: mej. van Loo en
mevr. Werner.
Een 200 vrouwen vulden de zaal.
Mej. van Loo sprak een openingswoord
en bepaalde ons bij het komen tot Jezus.
De Wijzen uit het Oosten kwamen van
verre en de herders uit Bethlehem zien wij
van nabij naar de kribbe van Bethlehem
trekken. Zij komen om de jonggeboome als
Koning te aanbidden en God lof te brengen
dat de Vredevorst gekomen is.
Het komen tot Jezus brengt licht.
De Wijzen volgen den weg door de ster
hun aangewezen, de herders hebben de
blijde boodschap gehoord: „Vreest niet,
want zie, ik verkondig u groote blijdschap".
Er is licht in hun hart ontstoken en
daarom gaan zij op weg om het Kindeke
Jezus te zoeken, en vinden Hem dan ook
de kribbe, en als zij Hem gezien hebben,
verkondigen zij het allen, dat de Messias,
de Vredevorst geboren is.
Laat het voor ons een aansporing zijn om
Jezus te zoeken, want die Hem zoekt, zal
Hem ook zeker vinden.
Dan zal het voor ons een recht Kerstfeest
Na het zingen van eenige liederen wordt
de Voorzitster der Jongedochtersvereen.
„Bid en Werk" welkom geheeten, die voor
de aanwezigen het stuk: „De weg naar hel
ware geluk" opvoerde en waaruit veel
leering kon worden getrokken. Met veel ge
noegen hebben de vrouwen hier naar ge
luisterd.
Nadat de Voorzitster een woord van dank
gesproken had, verzocht zij den Voorzitter
van he't Chr. Werkloozen-Comité nog enkele
woorden te spreken.
De heer Eikerbout sprak er zijn blijd
schap over uit dat zoovele vrouwen aan
den oproep gevolg gegeven hadden en
deelde verder mede, dat het in de bedoe
ling ligt, om omstreeks half Februari een
tweeden dergelijken avond te organiseeren.
De vrouwen zijn recht genoeglijk samen ge
weest. Het Comité hoopt, dat het straks in
de gelegenheid zal zijn, een flinke Kerst-
gave aan de menschen te geven, en het zal
niet nalaten alles in 't werk t estellen om 't
lot van onze werkloozen en hun gezinnen
te helpen verzachten. Nadat hij in dank
gebed was voorgegaan, sloot de Voorzitster
deze aangename vergadering.
Bij het uiteengaan werd aan elke bezoek-
sier een halt pond koffie uitgereiktj
UIT DEN OMTREK
ALFEN a.d. RIJN
Anti-Rev. Kiesvereeniging
Bede Dr. Fokkema
Voor de tweede maal in deze winter-
campagne kwam de Anti-Rev. Kiesvtreen.
in ledenvergadering bijeen. Ditmaal met al9
spreker dr. K. Fokkema, met het onder
werp „Regecring en Parlement".
Na de gebruikelijke opening door den
voorzitter mr. A. J. Meijer werd allereerst
behandeld de candidaatstelling voor de Pro
vinciale Staten. De- eerste 15 namen van de
candidatenlijst werden onveranderd overge
nomen. Dat wil niet zeggen dat er geen be
zwaren waren. Door de heeren Hemgreen
van der Pol werden verschillende bezwa
ren naar voren gebracht. Ook kon de nieu
we wijze van verkiezing de goedkeuring niet
wegdragen. Op voorstel van de' heeren A.
Noomen en dr. K. Fokkema werd besloten
deze bezwaren schriftelijk ter kennis te
brengen van het Provinciaal Comité. Voor
de plaatsen 16 tot en met 20 werd daarna
gestemd uit de opgegeven candidaten van
onze kiesvereeniging en de geadviseerde
door het bestuur der Statensectie Gouda.
Het woord was daarna aan dr. Fokkema.
In zijn inleidend woord wees spr. op het
verschil in regeeringsvorm bij de totalitaire
staten en de democratie. Hoe valt waar te
nemen dat het absolute het sterkst wordt en
de macht van het parlement afneemt. Ook
Frankrijk en België zijn daarvan het bewijs.
In den breede schetst spr. daarna het ont
staan der volksvertegenwoordiging vanaf
den Grafelijken tijd tot 1848. Hoe daarna al
meer de volksinvloed toeneemt door do uit
breiding van het kiesrecht. Hoe daardoor
het liberalisme uit het laatst der vorige
eeuw, die schier van geen sociale voorzienin
gen wilde weten, heeft moeten plaats
ken voor een democratische strooming.
Het algemeen kiesrecht heeft evenwel ook
zijn schaduwzijde. Het geeft vele kleine par
tijen die de invloed van het parlement en
de regeerkracht der regeering breken. Dat
geeft bij velen een verlangen naar een jiC.
tator.
De stichters onzer partij, Groen en Kuy-
per, verwierpen dit Staatsabsolutisme. Kuy-
per is de prediker van de organische idee.
Rege>ering en volk beide souverein in eigen
lering. Dit brengt evenwel de oenheid in 't
gedrang. Spr. bestrijdt hierom het z.g. huis
manskiesrecht van Kuyper. Het gezin heeft
geen staatsdoel. En de overheid is er om het
recht te handhaven. Indien de Staat is de
saamvoeging van huisgezinnen dan zo
Staat ook over het huisgezin zeggenschap
hebben. De Staat is het volk in al zijn gele
dingen.
Ook ontwikkelde spr. bezwaren tegen de
door Kuyper gepropageerde kamer voor be
langen. Ook de wijze van verkiezing van
thans heeft voor spr. geen bekoring. Terwijl
naar zijn meening het verzet tegen de te
genwoordige wijze van regeering toeneemt.
Daar worden wetten gemaakt voor de groote'
centra welke ook gelden voor het geheele
land. Vooral de sociale wetgeving ontmoet
vele bezwaren.
Spr. zou daarom een andere wijze van re-
geeren willen. Veel wat de regeering thans
doet zou hij willen overdragen aan de Pro-
inciale Staten, die weten wat voor het ge
west het beste is.
Verder bepleit spr. voor vele dingen apar
te raden, die uit en door de maatschappij
zelf worden gevormd. De groote vraagstuk
ken blijven dan voor het parlement.
Ook voor de verkiezing vati het parle:n.jnt
wil spr. een ander systeem. De groote steden
en de provinciën moeten worden de distric
ten die naar een bepaald aant»l stemmen
een bepaald aantal afgevaardigden zenden.
Dan komt ook het provinciaal belang beter
tot zijn recht. Met dit systeem heeft men
dit voordeel dat de verzorging der onder
scheidene lagen der bevolking beter tot zijn
recht komt.
Een breede beprcking volgde op dit refe
raat.
WIJZIGINGEN EN BEVORDERINGEN
TER GEMEENTE-SECRETARIE
Naar wij vernemen vinden ter gemeente
secretarie met ingang van 1 Januari de vol
gende wijzigingen en bevorderingen plaats.
Tot hoofdcommies wordt bev.orderd de
he>;g- A. Veenhuizen, thans commies le klas.
Tot commies 2e klas de heeren mr. H. Pop
en H. R. Nieborg, thans adjunct-commies.
Tot adjunct-commies de heeren M. Oudhof
en P. Schuurmans.
Met ingang van 1 Januari is benoemd tot
secretaris van het Grondbedrijf de heer A
Constandse, zulks in de plaats van den heer
P. Tolk. die met pensioen heengaat
Secretaris van de commissie van bijstand
voor de Water- en Lichtbedrijven wordt ge
noemden datum de heer M. Oudhof. die deze
functie overneemt van den heer A. Veenhui-
:n.
Verder zal de heer P. Schuurmans, die be
vorderd wordt tot adjunct-commies, belasl
worden met de leiding van de afdeelin
steunverleening.
Uc heer A. Constandse, die voorheen dez
functie bekleedde, wordt overgeplaatst naa^
de le afdeeling.
MOOIE UITVOERING VAN D.O.S.
In het Nutsgebouw gaf de Chr. Sportver-
ceniging D.O.S. gisteravond haar jaarlijk-
«che gymnastiek-uitvoering, onder leiding
van den heer G. W. de Jong. Gezien de groo
te belangstelling lijkt het ons toe dat de po
pulairiteit van D.O.S. nog steeds toeneemt
Ook het ledental bleek vergeleken bij vorig
jaar toegenomen, zoodat de Chr. Besturen-
hond. welke 6 jaar geleden deze vereeniging
werklooze jongeren oprichtte, trotsch
op dit kind mag zijn.
Do avond werd met gebed geopend door
den voorz.. den heer A. Groeneveld, die
hierna een kort welkomstwoord sprak en
verder de leiding van den avond overgaf
aan den heer de Jong.
Het. programma, dat uit niet minder dan
20 punten bestond, werd geopend met een
wimpel-oefening van de meisjes B. De num
mers zooals deze, van vrije gymnastiek op
de maat van de muziek, hebben steeds veel
belangstelling en terecht was hier dan ook
een goede plaats voor ingeruimd.
'Dit wil echter niet zeggen, dat de andere
nummers minder interessant waren. We
noemen het klassikaal-brug en tremplin'j
hoogspringen voor jongens, de hoogrek- en
brugnummers van de heeren, die- telkenmale!
een daverend applaius oogstten. De brugoefej
ningen voor dames-werkende leden werdem
besloten met een fraaie stand, die wel een
bewijs gaf dat D.O.S. over uitstekende da
mes-leden beschikt. De heeren deden hier
bij de staafoefeningeu echter niet voor on-
Heet leuk was ook dit jaar weer het oj>
treden van de kleutersafdeeling, pukjes vad
4. 5 en 6 jaar. De ochtend-gymnastiek in
ipyama uitgevoerd was prachtig. Hoe dif
5. Met een ouwe roode zakdoek veegde
hij het moois uit.
Hoe vaak had hij dat al gedaan?
De diender zuchtte ervan.
Bijna iedere dag zag je de krabbels van
Kwiebus Kwast op muren, poorten, ja zelfs
op de straatsteenen!
En alle bekenden, groot en klein, kregen
een beurt.
„Als t'ie het me nou weer lapt, stop ik
hem onder de toren", bromde de diender.
doorCateaiL.
TeeJténÜTgea van
~mm—JïkUlJË2tL
6. Kwiebus vond het nu het geschiksk
oogenblik om naar school te gaan.
D&ar zat hij veiligl
Hij spijbelde vaak en ging alleen maar
als het hem zoo eens uit kwam.
Nou had hij eens echt zin om de klas of
stelten te zetten.
Met een v rooi ijk gezicht zette Kwiebuj
Kwast de pas erin.
pTymis
