m
VRIJDAG 16 DECEMBER 1938
TWEEDE BLAD PAG. 5
Overzicht Tweede Kamer
Meer geld voor de tentoonstelling
te New-York
De moeilijke Rotterdam-
sche Tram-kwestie
Begrooting Economische
Zaken goedgekeurd
Een eenigszins verbrokkelde dag maakte
Eet noodig telkens de aandacht te verplaat
sen van het eene naar het andere onder
werp: achtereenvolgens namen de ministers
Goseling, de Wilde, Steenberghe en Romme
achter de Regeeringstafel plaats.
De Minister van Justitie was met zijn-
feuppletoire begrooting binnen enkele minu
ien verdwenen.
Het Werkloosheidssubsidiefonds, dat ge
transformeerd wordt in een verdeelings-
fonds, zooals het naar de bedoeling altijd
had moeten zijn en waardoor bij meer ge
gadigden de „spoeling" dunner wordt, hield
langer op.
Dit fonds was in het verleden zoo'n soort
pakezel geworden. Van alles kwam er te
recht, zoodat het met groote, stijgende te
korten werkte. Minister de Wilde gaat
daar een eind aan maken in 't belang van
de saneering van 's lands financiën en om
de gemeenten te stimuleeren geleidelijk tot
grooter onafhankelijkheid van de Rijksover
heid te komen. Met dat al vordert het fonds
,voor het volgend jaar 88 millioen aan ge
wone bijdragen, afgezien nog van de oude
tekorten.
Desondanks deed de heer Wendelaar
een poging om er ook de kleine zelfstandi
gen nog onder te brengen, terwijl de heer
Drees, die ook meende, dat deze categorie
er onder hoort, zijn zorg in 't bijzonder uit
sprak voor de noodlijdende gemeenten, die
verstoken zullen raken van de z.g. subjec
tieve bijdrage en haar uitkeeringen zullen
zien verminderen, naar mate de werkver
schaffing hooger uitgaven vordert Mr Don
ker bracht den steun aan de zeehavens
nog eens ter sprake, bewerende, dat o.a. aan
Rotterdam meer was toegezegd dan alleen
een bijdrage voor 1936 en dan 2/3 er van
voor 1937 en 1/3 voor 1938 in de kosten van
de verminderde haventarieven. De „ontstel
lende tekorten" op de Rotterdamsche be
grooting, bekende hij, maken hooger tege
moetkoming noodig.
Minister de Wilde antwoordde kort,
omdat de zaak eerlang toch fundamenteel
opnieuw aan de orde komt.
Nieuwe aanlagen op het fonds wees hij
af. Om te besrnnen de ietwat simplistische
redeneering van den heer Wendelaar, die
zonder te rekenen met hei historisch ge
groeide, gedecreteerd had, dat eigenlijk alle
werkloosheidsuitgaven ten laste van den
staat behooren te komen.
Men moet, betoogde de minister, die als
waakhond voor de schatkist zeide tè liggen,
ook niet probeeren het fonds nog meer te
belasten, want daarvan worden de gemeen
ten de dupe.
Wat de haventarieven betreft, merkte de
minister op, dat voor 1936 niets was toe
gezegd en voorts dat meebetalen impliceert
medezeggenschap. 1937 en daarna waren
voor Rotterdam recordjaren en ook daarom
gaat het niet aan maar zonder meer uit
's Rijks kas te blijven putten.
Z.h.s. werd het wetsontwerp goedge
keurd.
Bij het wetsontwerp in zake verruiming
van het beleggingsveld der Rijksfondsen
gaf de heer Rost van Tonningen een
onbehoorlijke interpretatie van woorden
van den president der Nederlandsche Bank.
Minister de Wilde pareerde dit bedenke
lijk gebaar op uitstekende en krachtige
wijze. Zou aan de woorden van genoemden
on-Nederlands georiënteerden „volksver
tegenwoordiger" eenige waarde zijn te hech
ten, dan zou men zijn betoog een aanval
kunnen noemen op de goede reputatie van
onze staatsobligaties.
Ons volk weet echter zoo zoetjes aan wat
3 praat van deze demagogen waard ls.
De woorden van de negen-mannen waren
een aanmaning tot een voorzichtige finan-
cieele politiek, al was de opzet er van mis
schien wat overdreven zwaar. Het verwijt
van „bankroetierspolitiek" is door hen ech
ter niet geuit.
Gevolgen had intusschen de critiek van
den N.S.B.-er niet. Het ontwerp ging trou
wens in de richting, die hij in principe
voorstond: minder aankoop van staats
fondsen en van industrieele aandeelen in
grooter mate.
De Kamer deed daarna het restant van
Economische Zaken af.
Visch, Turf en Pluimvee wachtten nog.
Het antwoord van minister Steen
berghe was duidelijk.
Hij kon moeilijk onder de leuze: eet meer
visch, den smaak van het Nederlandsche
volk gaan omzetten. We moeten inderdaad
telkens zooveel „meer eten", dat het soms
ridicuul wordt Er zijn andere dingen noo
dig om bedrijfsverhoudingen te verbeteren.
Zeker kunnen niet alle bedrijfsrisico's op
den staat worden afgewenteld en ook moet
gerekend met de algemeene lijn in onze
economische politiek. Daarom kon b.v. de
heffing op. de bakolie niet vervallen.
300 dezer bons geven recht op een Ivoorkleurig, met
zilver gedecoreerd, pórceleinen THEESERVIES of ONTBIJT-
SERVIES. Alleen aan de achterzijde afgestempelde bons
hebben waarde. Geldig tot nader te bepalen datum.
De garnalen worden reeds belangrijk ge
steund; in Zeeland o.a. tot 30 pet van de
opbrengst. Moet er meer gebeuren, dan zul
len eerst de bedrijven met hun verouderde
outillage dienen te worden gesaneerd.
Een regeling voor de visschers als voor
de kleine boeren zou, meende de minister,
de belanghebbenden eer schaden dan baten.
Hij erkende, dat voor dc haring de moeilijk
heden den laatsten tijd zijn vergroot De
zaak heeft zijn aandacht, evenals de ver
nieuwing van de vloot
Prijssteun voor de turf wees de minister
af.
Zijn pluimvee-beleid verwierf algemeene
instemming. Alleen de heer S m e e n k
verzette zich tegen den dwang op dit ge
bied.
Slechts de N.S.B. en de heer Wijnkoop
verklaarden zich ten slotte tegen de goed
keuring der begrooting.
Het voorstel, waarbij de uitgaven van
Nederland en Indië voor deelneming
aan de tentoonstelling te New-York
worden verhoogd tot resp. 1 en een half
millioen gulden, terwijl het bedrijfs
leven slechts 250.000 bijdraagt, werd
door den heer Smeenk aan scherpe
critiek onderworpen.
Bij den nood der schatkist achtte hij het
niet verantwoord dergelijke sommen be
schikbaar te stellen voor iets dat econo
misch en commercieel van twijfelachtige
waarde is.
De minister en ook de heer v. d. Putt
konden de juistheid van deze critiek eigen
lijk niet ontkennen. We moeten, zoo rede
neerden beiden, wel „vlagvertoon" maken,
omdat ontbreken ons niet vriendelijk zou
worden afgenomen. Ook de minister sloeg
de reëele zakelijke beteekenis van een ten
toonstelling niet hoog aan; jaarbeurzen
achtte hij beter.
Een gevaarlijk argument gebruikte hij
om het bedrijfsleven te excuseer-en. Het kon
niet veel doen uit onmacht. Maar waar
blijft dat tekort aan kracht en draagkracht
als straks het kinderbijslagontwerp op de
bedrijven een nieuwen last van 1 pet der
loonen zal leggen?
We zijn met den heer Smeenk van oor
deel, dat aan de berooide kassen van het
Rijk en van Indië niet zulk een abnormaal
hoog offer had mogen zijn gevraagd voor
een expositie met veel ruzie waarover de
heer T h ij s s e n zijn hart ontlastte en
een zoo problematiek nut. Het had met be
langrijk minder gemoeten.
De heer Smeenk stemde tegen. Na hem
kwamen de heeren Zandt en de Mar-
chant et d' Ansembourg hetzelfde
verklaren.
Bij enkele contingenteeringsontwerpen
herhaalde zich de oude strijd over de con-
tingenteering van veekoeken. De heer
Schilthuis en de N.S.B. zijn er furieus
tegen; de minister kan dezen maatregel
tegen overmatigen invoer niet missen.
Iets anderssoortigs leverde de contingen-
teering van lucifers op.
Er worden tegenwoordig veel lucifers
van Russischen oorsprong tegen
abnormaal lage prijzen ingevoerd.
Het is een kwestie van handelspolitiek.
Toch ergerde het den heer v. d. Putt, dat
de fabrikanten van deze lucifers zich de
herkomst van hun artikel schamen: ze ver
sieren de doosjes met Hollandsche en En-
gelsche opschriften. De minister kan
dat echter niet verhinderen.
Met de begrooting van Sociale Zaken
werd begonnen.
Het veld der wenschen is hier steeds
ruim, vooral bij de torenbouwers, die stor
menderhand dei. socialen heilstaat willen
vormen, al erkennen ze tevens, dat Neder
land sociaal vrijwel vooraan staat in de
wereld. Tot dezulken behoort b.v. de heer
Kupers. Hij wil grooter tempo bij de ver-
bindendverklaring van collectieve contrac
ten en vorming van bedrijfsraden, vraagt
vervroegde pensionneering van alle oudere
werklieden, nu één scherp georganiseerd
bedrijf daar een proef mee gaat nemen, en
wenschte oen algemeene vacantieregeling
met een beroep op het sociaal arme en ach
terlijke België, waar nog niet de helft der
arbeiders onder de verzekering valt en men
van een verplichte werkloosheidsverzeke
ring nog niet weet.
Aan zijn jaspanden hing de heer v. Hou
t e n, die voor franje naar eigen kleur zorg
de. Wees maar niet te voorzichtig en te
zuinig, adviseerde hij den minister,
Met hem wilde de soc.-dem. Hi 1 gen ga
arbeidstijdregeling voor hen, die in den
landbouw werkzaam zijn. Laatstgenoemde
nam er de minimumloonen meteen bij. Bij
de bedrijfsraden wenschte deze zelfs dwang,
als het vrijwillig niet vlugger zou gaan
dan nu.
Men zweeg van soc.-dem. zijde ditmaal
over de 40-urige werkweek.
De heer A m e 1 i n k deed dit echter niet.
Dit instituut is, naar de woorden van den
soc.-dem. Matthijsen in den Amsterdam-
schen Raad, in Frankrijk volslagen mislukt
on heeft er geleid tot een geweldige ont
wrichting van het economisch leven.
Stelde de heer Matthijsen dezen eertijds
als economische weldaad geprezen maat
regel, voorloopig een halve eeuw uit, de
heer Amelink hing liever niet den profeet
uit, maar drong wel aan op verkorting van
den overmatigen werktijd in het binnen-
scheepvaartbedrijf en van dien voor de ver
pleegsters tot 48 uur. Voor de vrouwen en
jeugdige personen in den landbouw behoo
ren de zeer lange werktijden eveneens te
worden beperkt; de mannen komen daarna.
Met kracht werd den minister verzocht
op principieele gronden om de beperking
van den arbeid der gehuwde vrouw krach
tig door te zetten.
Met Mevr. B a k k e r-N o r t prees de
heer Arno link hetgeen de minister wil
doen voor schoolvrije meisjes tot 16 jaar.
Opleiding tot huishoudelijken arbeid acht
ten beiden voortreffelijk. Maar. vroeg de
heer Amelink. behoort, gelet op de werk
loosheid onder mannen, niet verder te wor
den gegaan? De minister onderzoeke eens
in hoever in fabrieken vrouwen door man
nen zouden kunnen worden vervangen.
De heer Steinmetz bepleitte verder
gaande maatregelen voor de mannelijke
schoolvrije jeugd, die hij liever niet in
kampen en centrale werkplaatsen zag.
Een andere wensch van den heer Ame
link gold den Zondagsarbeid bij het laden
en lossen van schepen. Z.i. gebeurt dit nog
veel te veel. Hij verzocht den minister daar
aan zooveel mogelijk een eind te maken.
Ook hii toch zal toestemmen, dat het hou
den van Gods geboden ons nooit zal kun
nen schaden.
Het even frisch als beleidvol betoog van
den heer Amelink was op zich zelf een pro
gram, dat bij uitwerking een rijken oogst
belooft, ook op het gebied der werkloos
heidsbestrijding.
Dr Vos, de laatste spreker van den mid
dag, toonde zich voorstander van sociale
geleidelijkheid. Mochten de meisjes uit de
fabrieken worden verwijderd, dan wenschte
hij opleiding tot dienstbode mogelijk te
maken.
Morgen verder.
's Avonds werd in de meer neutrale zftne
van het Verkeersfonds vertoefd. De vlieg
veld-veldslag wordt eerst tegen a.s. Dins
dagavond verwacht.
Bij de Tram had vooral de R.T.M. de
aandacht.
De afdeelfhgen Water- en Landwegen
werden gelijk behandeld. Het lijstje telde
14 sprekers van 20 minuten. Geen belang-
Cellulose Meubelvfirnis M, 16
v. moderne meubelen en betimmeringen
Krasvast, water- en alcobolbestendlg.
fabriek v. Industrieele Lakproducten
„F I L" ZEIST
VRAAGT DUS model se.
waterdicht
RAVO
ïïiïiitfHy
Cparen bevordert
Volkswelvaart
NUTSSPAARBANK BREDA
CATHABLNASTEAAl 16
Renteberekening 2.7 's-jaars
SCHOOLSPAREN SPAARBUSJES
SAFE-INRICHTING
rijk punt op «t geMed Weef onhoeomhr»
Kanalen, havens en scheepvaart mcM»n. wo
gen in alle provinciën bruggen en tunnels
vroegen beurtelings de aandacht.
De minister kon om 1 uur zi|n rede he*
eindigen. De Kamer is thans genaderd tot de
afdeel mg Luchtvaart, waaraan de Vliegveld
kwestie anpex is. j
Een der Italiaansche reisbureaux in Tunis moest het bij
de jongste anti-Italiaansche demonstraties ontgelden.
Verschillende ruiten werden vernield. Het gebouw werd
onder politie-bewaking gesteld.
Hr Ms mijnenlegger -instructievaar
tuig „Willem van der Zaan", voor
het Departement van Defensie bij de
Ned. Dok Mij te Amsterdam in aan
bouw, is gisteren te water gelaten.
De prachtige tijger uit Sumatra, behoorende tot de nieuwe
zijn nieuwe verbtfjf best op zijn gemak te voelen.
aanwinsten van de Haag sche Diergaarde, schijnt zich in
De demonstraties tegen de Italiaansche aspiraties brach
ten in Tunis in de afgeloopen dagen groote menschen-
massa's op de been.
Na de verkiezingen in het Memelgebied. Een kijkje op de brug, die over de Niemen ligt en het Memel-
gebied met Duitschland (op den achtergrond) verbindt
