gjditsdji? (üöuraut
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken
Spaak verwerft in Belgische Kamer
groote meerderheid
De Fransch-Duitsche toenadering
bezegeld
Drie dooden bij auto-ongeluk
Abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in pTaafsef»
waar een agentschap gevestigd is 225
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending 550
Alles bij vooruitbetaling
tosse nummers 5 ct. met Zondagsblad
NO. 6568
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 38936
WOENSDAG 7 DECEMBER 1938 19e Jaargang
gtobertentieprijjen:
Van 1 tot 5 regels f I.17'/i
Elke regel meer 0227»
Ingezonden Mededeeü'ngen
van 1—5 regels 220
Elke regel meer0.45
Voor het bevragen aan t bureau
wordt berekend- 0.10
De meeste socialisten stemden tegen
de regeering
Minister-president beraadt zich nog
Spa fit, de Belgische minister-president,
Heeft .gisteren in de Kamer de toegezegde
regeeringsverklaring afgelegd.
Hij sprak als volgt:
„De Regeering, welke ik voorzit, is langs
grondwettelijken weg op 15 Mei gevormd. Ge
hebt de methode goedgekeurd, welke ik ge
volgd heb, om uit een spoor te geraken,
waarin de parlementaire democratie dreig
de te verstikken. Indien de regeering valt.
moet elkeen weten waarom, en moet elkeen
de op hem rustende verantwoording aan
vaarden. De Regeering moet ten val komen
voor het parlement en nergens anders
{Applaus).
Vervolgens bracht Spaak hulde aan zijn
medewerkers en betrok daarin ook den
heer Albert H. Janssen, als nieuwen
minister van Financiën.
Hij zeide de incidenten te willen verkla
ren, welke tot de wijziging in het kabinet
hebben geleid en tevens het program der
regeering te willen aangeven op het gebied
van de buitenlandsche politiek. Ik behoef
niets af te doen van de verklaringen, welke
ik in den Senaat heb afgelegd. Indien dé
socialistische afgevaardigden hun vertrou
wen aan de Regeering onthouden, zullen
mijn socialistische vrienden en ik daaruit cle
noo.dige parlementaire conclusies trekken.
Vervolgens zette de heer Spaak uiteen,
waarom de heer Gérard gemeend heeft de
Regeering te moeten verlaten,
Ik daag, om het even welke regeering, uit,
een politiek van vrijhandel te voeren. Do
vraagstukken, welke zich thans voordoen,
zijn volkomen nieuw. De politiek van laisser
faire et laisser passer is een onmogelijke
politiek. Zij is onmogelijk in een democra
tisch regiem.
Er zijn hervormingen in de structuur noo
dig, om te redden en te behouden hetgeen
voor ons regiem noodig is. Daar ik mis
schien voor den laatsten keer gelegenheid
heb van deze tribune te spreken (geroep:
neen, neen) moet ik zeggen, dat het ministe-
rieele leven steeds moeilijker wordt,
Het lot, dat den ministers deelacMir
wordt, die aftreden en die het beste van
hetgeen in hen is ten dienste van het land
hebben gesteld, maakt, dat de fneest be
kwame mannen weigeren de lotsbestemmin
gen van het land te leiden. Men kan niet to
groote opofferingen opleggen. Wanneer men
eon economische politiek van langen duur
wenscht, is ministerieele stabiliteit noodig.
Men kan .niet iedere zes maanden de regee-
zlngen heenzenden; men moet oppassen.
De regeering moet krachtige pogingen
doen om de verzoening der verschillende
standpunten te bewerken. De nationale een
heid, welke in den boezem der regeering
bestaat, heeft, ongelukkigerwijs, niet de noo-
dige verlenging gevonden in den parlemen
tairen kring.
Mijne heeren, riep Spaak uit: wat gaat
gij doen?
Tegenover de vraagstukken en de moei
lijkheden, welke zich voordoen, blijf ik er
bij te gelooven, dat het omverwerpen der
regeering niet een redelijke zaak is.
De drie groote vraagstukken
Er moeten drie vraagstukken worden op
gelost: de werkloosheid, het economische
•vraagstuk en de passieve en actieve verde
diging der natie. Indien gij de regeering om-
Ver werpt, zal het land, dat niet gelooven.
Ik vraag u, u te groepeeren rond de natio
nale eenheid. Indien ik vandaag mooht val-,
len, zou een levenstaak mij mislukken. Kort
na de „Anschluss" hebt gij m^j allen toege
juicht Is het nu werkelijk noodig, dat het
gevaar voor de deur staat, opdat gij mij be
grijpt? (Applaus). Ik verraad niet de
partij en ik verraad de democra
tie niet, aldus besloot Spaak.
De redevoering van den eersten minister
"Werd langdurig toegejuicht,
Een nnr schorsing
De socialistische leider Vandervelde
onderbrak op een gegeven oogenblik den
spreker, om te zeggen, dat de socialisten het
alleen over de kwestie-Burgos niet met de
regeering eens zijn.
Toen Sip aak daarop aan zijn socialisti
sche partijgenooten zeide, dat zij niet onder
den druk van hun kiezers mochten hande
len, maar naar de stem van him geweten
te luisteren hadden, ontstond van die zijde
geweldig rumoer tegen hem.
Besloten werd toen de zitting gedurende
een uur te schorsen, waarna een kort debat
over de verklaringen van den minsiter-pre-
sident zou plaats hebben.
De heer Van Cauivelaert merkte, na
hervatting van de zitting, terecht op, dat
een diepgaand debat nog niet eens noodig
was, omdat het parlement voldoende van de
regeeringspolitiek op de hoogte is.
De socialisten, die zeer zenuwachtig
waren, stelden voor, onmiddellijk over
Spaak's verklaring te stemmen, dooh de
meerderheid van de Kamer viel deze ziens
wijze niet bij en het in het vooruitzicht ge
stelde debat nam een aanvang.
Tijdens het debat vroeg een socialistisch
lid nog aan Spaak, om de kwestie van het
zenden van een Belgischen diplomatieken
vertegenwoordiger naar Burgos te herzien.
Spaak antwoordde hierop, dat het de be
doeling der Belgische regeering is, te Ber-
celona en te Burgos dezelfde diplomatieke
positie te bekleeden als de andere landen.
Gaat dat niet, dan zal de Belgische regee
ring de kwestie van haar relaties met Span
je herzier
De Regeering in de meerderheid
Toen het tot stemming kwam werd
een door Van Cauwelaert, Car
ton de Wiart en Pon cel e inge
diende motie van vertrouwen in de re
geering aangenomen met 111 te
gen 49 stemmen bij 21 onthoudingen.
Deza motie werd aangenomen met
de stemmen der Katholieken, Liberalen
en Rexisten. Tegen stemden de Socia
listen, op een tiental uitzonderingen
na, vier Liberalen en de Communisten.
De Vlaamsch-Nationalisten hebben
zich van stemming onthouden.
Minister President Spaak
heeft verklaard, zich over
het resultaat der stemming
te zullen beraden, en eerst
daarna een besluit te willen
nemen.
Onderteekening
der wederzijdsche verklaring
Von Ribbentrop en Bonnet
richten zich tot de pers
Gistermiddag is in de beroemde klok-zaal
van het Qnal d'Orsay-paleis de Fransch-
Duitsche verklaring geteekend tot regeling
van de vreedzame betrekkingen tusschen
beide landen.
Namens Dultschland plaatste Joachim
von Ribbentrop, namens Frankrijk
Georges Bonnet zijn handteekening.
De plechtigheid werd geleid door den
chef van het protocol, den heer Loze en
werd bijgewoond door 150 genoodigden, n.l.
tal van leden van het diplomatieke corps
te Parijs en eenlge Fransche autoriteiten,
alsmede door een vrij belangrijke groep
Fransche en Dnitsche journalisten.
Na de onderteekening hebben von Rib
bentrop en Bonnet zich naar de zaal van
de Rotonde begeven, waar men zich om de
groene tafel heeft geschaard, om een aan-
vaiig te maken met de diplomatieke bespre
kingen over den Internationalen toestand.
Deze besprekingen duurden tot 18 uur 25.
Daarna keerden de ministers naar de klok-
zaal terug, waar zij de pers ontvingen.
De tekst van de FranschDuitsche ver
klaring luidt als volgt:
„Georges Bonnet, minister van buiten
landsche zaken der Fransche republiek, en
Joachim von Ribbentrop, minister van bui
tenlandsche zaken van het Duitsche rijk,
optredende namens en in opdracht van hun
regeeringen, zijn tijdens hun samenkomst
op 6 Dècember 1938 het volgende overeen
gekomen:
Ten eerste: De Fransche en Duitsche
regeeringen deelen volkomen de overtui
ging, dat vreedzame betrekkingen en goede
nabuurschap tusschen Frankrijk en Duitsch-
land een der belangrijkste elementen voor
de consolidatie van den toestand in Europa
en voor de handhaving van den algemeenen
vrede vormen. Beide regeeringen verbinden
zich derhalve, met al hun kracht de ont-
De „Condor", het FocJce Wulf f-vliegtuig, dat na het volbrengen vari de vlucht
Berlijn—'Tokio, nabij Manilla verongelukt is.
Von Ribbentrop
wikkeling der wederzijdsche betrekkingen
in dezen zin te verzekeren.
Ten tweede: De beide regeeringen
constateeren, dat tusschen hun landen geen
enkele territoriale kwestie bestaat en er
kennen de grens, zooals die thans bestaat
als definitieve grens tusschen hun landen.
Ten derde: Beide regeeringen zijn
vastbesloten, onverminderd hun bijzondere
betrekkingen met derde mogendheden, over
alle vraagstukken, waarbij beide landen
belang hebben, in contact te blijven en
overleg te plegen in geval de latere ont
wikkeling dezer vraagstukken wellicht tot
internationale moeilijkheden zou kunnen
leiden.
Tot staving hiervan hebben de vertegen
woordigers van beide regeeringen deze ver
klaring geteekend, die onmiddellijk van
kracht wordt.
De verklaring is opgemaakt in duplo, In
de Fransche en de Duitsche taal.
Parijs, 6 December 1938.
Joachim von Ribbentrop.
George Bonnet
Een officieel communiqué
Bonnet, de Fransche minister van bui
tenlandsche zaken, las den journalisten het
volgende communiqué voor, dat in het
Fransch en het Duitsch was gesteld:
„Het bezoek van den Duitschen rijks
minister van buitenlandsche zaken op 6
December aan Parijs gebracht heeft gele
genheid gegeven tot een uitgebreide
Fransch-Duitsche gedachtenwisseling.
Tijdens de besprekingen, welke plaats
vonden tusschen von Ribbentrop en Bonnet
werden de voornaamste Europeesche vraag
stukken en in het bijzonder die, welke di
rect betrekking hebben op de politieke en
economische betrekkingen tusschen Frank
rijk en Duitschland, besproken. Aan beide
zijden werd erkend, dat de ontwikkeling
der betrekkingen tusschen de beide landen
op de basis der formeele erkenning hunner
grenzen niet alleen hun gemeenschappe
lijke belangen zou dienen, doch een essen
tieele bijdrage zou leveren tot de hand
having van den vrede.
In deze verwachting hebben de ministers
van buitenlandsche zaken der beide landen
de verklaring geteekend, welke onder voor
behoud der bijzondere betrekkingen der
beide regeeringen met derde mogendheden,
uitdrukking geeft aan hup wil tot vreed
zame. samenwerking met wederzijdsche
waardeering. Zij beteekent derhalve een
belangrijken stap op den weg van alge-
meene bevrediging".
Verklaring van Von Ribbentrop
„Met de verklaring van vandaag zijn
Frankrijk en Duitschland, rekening hou
dende met de soliede basis, welke de
vriendschap, welke Hen met andere staten
verbindt, het eens geworden, om een einde
te maken aan hun eeuwenoude grenscon
flicten en door wederzijds elkanders
grondgebied te erkennen, den weg te ver
gemakkelijken voor wederzijdsche erken
ning en waardeering van hun vitale, natio
nale belangen.
Als rechtsgelijke partijen, verklaren de
beide groote naties zich, na de ernstige ge
schillen in het verleden, bereid voor de
toekomst betrekkingen van goede buur
schap te vestigen. Met deze verklaring van
hun goeden wil geven zij uitdrukking aan
de overtuiging, dat in feite tusschen hen
geen enkele tegenstelling van vitale orde
bestaat, welke een ernstig conflict zou kun
nen rechtvaardigen.
De economische belangen der beide lan
den vullen elkander aan. De Duitsche
kunst en het Duitsche geestesleven zijn aan
Frankrijk kostbare inspiraties verschuldigd,
evenals Duitschland van zijn kant de Fran
sche kunst dikwijls heeft verrijkt.
De achting, welke de moed van het Fran
sche volk en het Duitsche volk gedurende
den wereldoorlog wederzijds heeft gevonden
kan in vredestijd haar natuurlijke aanvul
ling verkrijgen en zij neemt nog toe, dank
zij den moed en de krachtsinspanningen,
waarvan elk volk bij zijn werk blijk geeft.
Ik ben er dan ook van overtuigd, aldus
von Ribbentrop, dat de Fransch-Duitsche
verklaring van vandaag historische voor-
oordeelen zal wegnemen en dat de ontspan
ning onzer buurbetrekkingen, welke in deze
verklaring tot uitdrukking komt, niet alleen
de unanieme goedkeuring der leiders, doch
ook die van de volken onzer staten zal vin
den.
De gevoelens, welke het Duitsche volk
koestert ten aanzien van de nieuwe oriën
teering der betrekkingen tusschen de beide
landen, zijn gebleken uit de hartelijke ont
vangst, welke te München is ten deel ge
vallen aan den Franschen minister-presi
dent Edouard Daladier. De tallooze sympa
thiebetuigingen, waarvan ik tijdens de uren
van mijn verblijf te Parijs getuige heb kun
nen zijn, bewijzen hoezeer deze gevoelens
door de Fransche bevolking worden ge
deeld. Ik hoop, dat deze verklaring van
vandaag een nieuw tijdperk openen zal in
«ie betrekkingen tusschen de béide volken."
Bonnets verklaring
De Fransche minister van buitenlandsche
zaken heeft daarop tot de persvertegen
woordigers het volgende gezegd:
„Ik zou in de eerste plaats den Duitschen
rijksminister van buitenlandsche zaken
willen begroeten, wiens aanwezigheid hier
de beteekenis doet uitkomen van het docu
ment. dat wij zoo juist hebben ondertee
kend.
De inspanning der Fransche regeering en
die van al haar voorgangsters hebben
steeds de handhaving en organisatie van
den vrede beoogd. Het regelen der betrek
kingen van goede nabuurschap tusschen
Frankrijk en Duitschland, zoomede de uit
drukking van hun gemeenschappelijken
wil. de vreedzame betrekkingen te ontwik
kelen, vormt een essentieel element dezer
onderneming. Daarom prijs ik mij zeer ge
lukkig met de onderteekening van deze
Fransch-Duitsche verklaring, welke plech
tig de bestaande grenzen erkent, een einde
maakt aan een langdurig historisch geschil
en den weg opent tot een samenwerking,
welke de overtuiging moet vergemakke
lijken, dat tusschen de beide landen geen
enkel geschilpunt bestaat, dat de vreed
zame basis hunner betrekkingen in gevaar
brengt
Deze overtuiging wordt versterkt door de
wederzijdsche waardeering, de beteekenis
der intellectueele uitwisseling, welke steeds
tusschen de beide naties heeft bestaan en
door de wederzijdsche achting, welke de
beide landen, die, nadat zij gedurende den
wereldoorlog op heroische wijze tegenover
elkander hebben gestaan, voornemens zijn
thans te werken in een atmosfeer van we-
derzijdsch begrip en vrede, elkaar
schuldigd zijn.
Overigens twijfel ik er niet aan. of deze
gemeenschappelijke verklaring zal een al
gemeene kalmeering medebrengen, een bij
drage tot den vrede, waarvan de toekomst
de beteekenis zal bevestigen. Zij is een bij
zonder belangrijke fase in dit werk van
verzoening en samenwerking, waarvan
Frankrijk vurig wenscht, dat alle volken
er aan zullen deelnemen."
PARTIJCONGRES
EN REGEERING
Na Frankrijk, België. Wat er ook uit de
regeeringscrisis broeien zal, dit staat vast,
dat in België aan de iparlementaire demo
cratie duchtig geknauwd wordt. Het gaat
er daar niet om, dat een kabinet, waarin
sociaal-democraten leiding geven, sterk be
zuinigen wil op de Staatsuitgaven; dat de
minister van Financiën de gemeenten wil
laten opkomen voor de werkloozenzorg en
dat hij van de werkloozenkassen der vak
bonden de voorgeschoten vier millioen
francs terugvordert
Dat alles is voor de binnenlandsche poli
tiek van België natuurlijk zeer belangrijk,
maar het raakt de kern der kwestie niet
Die is deze, dat een partijcongres aan de
regeering in een positief aangewezen geval
een zeer bepaalde gedragslijn voorschrijft
Houdt de Regeering vast aan haar voor
nemen om een agent naar Burgos te zen
den, dan moet op last van de Belgische
Werklieden Partij, het kabinet aftreden.
Niet het parlement zal door opzegging
in vertrouwen het ministerie tot ontslag
nopen, dat doet een partij, welke geen regee-
ringsverantwoordelijkheid draagt en niet
steunt op een aanwijsbare uitspraak der
kiezers. Die maakt, evenals het nationaal-
socialisme, de stem des volks in het (parle
ment tot een leeg gebaar.
En nu zegge men niet, dat dit wel de
logische consekwentie is uit de besprekin
gen van deze dingen in een der grootste
organisaties; neen, het wordt met zooveel
woorden gezegd. Op het voor deze aange
legenheid opzettelijk bijeengeroepen congres
der Belgische werkliedenpartij hoorde men
de volgende duidelijke uitspraken: „Zoo
lang er geen accoord is. mag de Regeering
niets doen zonder eerst het congres te raad-
;n". Er werd een meerderheidsresolu
tie met groote meerderheid aangenomen,
welke het zenden van een agent naar Bur
gos eenvoudig verbood. Letterlijk zei deze
resolutie, dat de partij „onmogelijk kan toe
stemmen in het zenden van een gedelegeer
de bij de Junta der opstandelingen".
De soc.-dem. Minister-President Spaak
heeft een andere opvatting van de verhou
ding tusschen partijcongres en Regeering.
zooals hij reeds meermalen, ook wat do
vaststelling van een Regeeringsproeram be
treft, heeft getoond. Ook thans wil hij in
die houding volharden. Daarom verklaar
de hij na het congres: „Mijn regeering is op
grondwettige wijze geboren en ik vind, dat
zij ook op grondwettige wijze moet sterven.
Ik wensch, dat de Regeering eventueel voor
het parlement en naar aanleiding van mijn
verklaring valt". (Het parlement koos in-
tusschen vóór de regeering, maar de so
ciaal-democratische fractie viel uiteen).
Dat was gezonde taal. Spaak verloochen
de zijn afstamming uit een oud regenten
geslacht niet. Al is hij dan ook vakvereeni-
gingsleider geweest en sociaal-democraat
geworden. Hij wenscht zuivere verhoudin
gen. Doch wat baat dat in een omgeving,
die ze totaal uit het oog verloor?
Maar wat doen we met een parlement,
wanneer bij een onverantwoordelijk partij
congres de .politieke beslissing ligt en men
daar naar welgevallen ministers benoemt
en ontslaat en tevens de parlementaire
democratie vermoordt?
Men ziet de deur op een kier, terwijl de
wolf van het fascisme er grijnzend voor
staat
PONTIER
KARREMAN
MAKELAARS IN
ASSU R ANTI N
ROTTERDAM
behartigen de belangen van verzekerden
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
Bonnet en Von Ribbentrop onderteeke*
nen te Parijs de Fransch-Duitsche vriend*
schapsverklaring.
Het kabinet-Spaak heeft in de Belgi*
sche Kamer een groote meerderheid be*
haald.
De Eerste Kamer heeft gister verschei*
dene wetsontwerpen behandeld.
Verschenen is de Memorie van Anti
woord aan de Eerste Kamer over het ont4
werp tot wijziging der Tariefmachtigings*
wet.
Verschenen is de Memorie van Ant*
woord aan de Tweede Kamer betreffend^
de begrooting van het Zuiderzeefonds.
Beslissing van den Minister inzake de
teeltregeling voor de pluimveehouderij.
Bij een auto-ongeluk te Hoogerheide
zijn drie personen gedood
De Nederlandsche en de Indische in-,
zendingen op de tentoonstelling te
New York.
De Internationale Zendingsconferentie
te Madras.
De anti-Fransche betoogingen in Rome,
Turijn en Genua.
Aanzienlijke verhooging van het Austra*
lische defensie-budget.
Wat voor weer krijgen we
Het geheele land: Kouder. Half tot
zwaar bewolkt tot betrokken. Geen neerslag
van beteekenis. Matige, tijdelijk krachtige,
zuidelijke tot oostelijke wind.
pAinceU
ONZE NIEUWSTE
NAJAARSMODELLEN
H.J. VAN BLADEL, Waalwijk
RESTAURANT
DIKKER THIJS - AMSTERDAM
DINER vanaf f 1.75
LUNCH 1 125
ZEEUWSCHE HOEK 12—2 nnr:
Speciale Plats du Jour vanal 0.50
Koffie 1 0.15.
In snelle vaart tegen
een boom gereden
De gevolgen waren ontzettend
HOOGERHEIDE, 7 Dec. In snelle
vaart is omstreeks middernacht In de
buurtschap de Korte Ven onder de
gemeente Hoogerheide op den rijksweg
een auto tegen een boom gereden. De
drie inzittenden, een dame en twee hee*
ren, werden hierbij gedood.
Het was jnist 12 nnr geweest, toen de
gemeente-veldwachter van Woensdrecht
de heer G. Schijvenaars, en de rijks
veldwachter van Hoogerheide, de heer
J. A. Lens, die nabij het vliegveld van
Hoogerheide op patrouille waren, ln de
verte een harden slag hoorden. Zij be
gaven zich derwaarts en vonden op zeer
korten afstand van de steenlabriek „De
Vijver" een totaal vernielde auto tegen
een boom.
Een der Inzittenden, een dame, hing
hall nit het wrnielde voertnig. Zij moet
bij de botsing op slag gedood zijn. Ach
ter in den wagen vond men nog een
passagier, eveneens reeds overleden,
terwijl de bestuurder, die bekneld zat,
nog teekenen van lqven gaL
recteur van de steenfabriek „De Vijver",
welke woning aan den anderen kant van
den weg is gelegen.
De heer K. heeft onmiddellijk den bur*
meester, een dokter en den geestelijke go«
waarschuwd. De stoker van de fabriek, da
heer Koning, ging met den veldwachter te*
rug naar de plaats van het ongeval.
Met een breekijzer heeft men eerst den
bestuurder uit zijn benardo positie bevrijd.
Hulp mocht echter niet meer baten. Da
man overleed spoedig.
Een harde slag
Voorzoover aan worden nagegaan moei
de auto in snelle vaart in de borht tegen
den zwaren boom zijn gereden. De slag waa
zoo hard. dat de veldwachters die zich op
ongeveer 1300 M. afstand bevonden, dezen
hebben gehoord.
De burgemeester van Woensdrecht en
Hoogerheide, de heer A. B. v. d. Mculen,
was spoedig nadat hij gewaarschuwd was
ter plaatse. Ook de dokter, de heer J. v. d,
Kar arriveerde spoedig, doch kon geen
hulp meer verleenen.
De drie slachtoffers van het ernstige on
geval zijn de 28-jaripe mej. R. M. uit Ben
gen op Zoom, de 33 jarige C W. ulC
Dinteloord en de 30-jarige M. V uit
D i n t e I o o r d.
De lijken der slachtoffers zijn op last van
de justitie naar Bergen op Zoom overge
bracht
Wat de oorzaak van het ongeval is, is
niet bekend. Het was goed weer en niet
mistig. Wel was de weg, een keiweg, iets
.vochtig.