ücltOJ}
BERICHT AAN DE LEZERS!
'n Winter zonder verkoudheden
DINSDAG 6 DECEMBER 1938
TWEEDE BLAD PAG. 5
Wie zich heden op ons blad abonneert, ontvangt de tot
1 Januari a.s. verschijnende nummers gratis. Met inbegrip
van alle Zondagsbladen en het extra verzorgd
Kerstnummer. Verder hebben wij besloten, om onze
nieuwe abonné's, die, ook dank zij de medewerking onzer
trouwe lezers, in flink getal ons toekomen gedurende de
Decembermaand, te zenden:
al de VROUWENBLADEN vanaf laatste
week November, zoodat de nieuwe lezeressen zich
direct in deze zoo gewaardeerde rubriek thuis gaan
gevoelen.
Van het loopend feuilleton zullen wij tweemaal per
week een korte inhoud van de reeds geplaatste nummers
opnemen, zoodat de nieuwe lezers dit ook rustig kun
nen volgen.
Wij weten, dat in talrijke kringen nog heel wat te doen is
voor ons blad. In elk gezin het Christelijk Dagblad, is de
leus. Dat het daarbij gemakkelijk is te werken voor ons
goedkoop, veelgevend blad met zijn gevarieerden inhoud,
heeft de practijk wel geleerd.
Gelijk men weet, wordt thans als premie uitgereikt voor eiken
aangebrachten jaar-abonné, de
mooie, zware, zilveren Theelepel
Wie er zes verworven heeft, ontvangt een
fraai étui, ook gratis.
Abonné's in te zenden door gebruikmaking van den bon, of
per briefkaart aan
DE ADMINISTRATIE
„U11jn, ook al wordt her eens een keer extra
laat en al kunnen sommigen hun haardste
den niet meer hereiken.
Zonder ons geheel bij de motiveering aan
te sluiten erkennen ook wij, dat sommige,
indien niet vele Kamerleden 't absenteïsme
wel eens wat al te ver drijven. Niemand, die
de parlementaire praktijk en gebruiken kent
zal vorderen, dat de leden van de opening
tot de sluiting als zoete kinderen in hun
bankje zitten. Wij zouden ze echter wel, met
eerbiedige bescheidenheid willen vermanen
om b.v. meer het voorbeeld van wijlen Dr
Nolens te volgen, die nooit mankeerde, ook
om onaangename verrassingen te voorko-
Dat een stemming door een klein verzuim
wel eens anders uitvalt, dan men wenscht,
heeft het altijd zoo nauwgezette Kamerlid
Drees de vorige week ondervonden.
DREINENDE KINDEREN
De titel (past bij het onderwerp, want we
willen iets zeggen over de bewaarschool.
Men spreekt wel liever over inrichtingen
voor voorbereidend onderwijs of kleuter
scholen, maar wettelijk moet het zijn be
waarschool. Welke naam beter is, stellen
we thans niet aan de orde, het gaat niet
om aard en karakter, maar om de regee-
ringsbemoeiing met dit onderwijs.
De moderne vakbeweging heeft voor de
variatie er moet leven blijven in de
brouwerij vorige week een demon
stratief onderwijs-congres gehouden.
Daar is uitgemaakt, dat de kleuterschool
onmisbaar is voor alle kinderen van 3 tot
1 jaar (,;het kind moet zich kunnen uit
geven") maar met smart constateerde het
congres, dat de bewaarschool bijna overal
een zaak van particulier initiatief is geble
ven. De rijksoverheid bemoeide er zich
nauwelijks mee.
De spreker over dit onderwerp gaf daar
bij bekende cijfers, welke we hier willen
.vastleggen. Slechts 10 pCt. der schoolbevol
king bezooht in 1868 een overtieidsschool
en 81 pCt een bijzondere. Oip 31 December
1930 bezochten 39043 leerlingen 281 open
bare en 139644 kinderen 1562 bijzondere
scholen, of 22 tegen 79 pCt. De verhouding
.was dus nog niet veel gewijzigd.
En de ontwikkeling in de crisisjaren? In
1930 waren er 2S8 openbare scholen en eind
1937 slechts 230. Een achteruitgang van 58.
tegenover een stijging der protestantsch-
christelijke scholen van 376 tot 536, van de
roomsch-katholieke van 928 tot 1062 en van
de bijzonder-neutrale van 258 tot 456!
In deze cijfers ligt een duidelijke ten-
denz, welke nog versterkt wordt als men
bedenkt, dat de bijzondere neutrale be-
waarschoten eind 1937 reeds 174145 leerlin
gen telde: volgens een der sprek^s. Dit cij
fer is absoluut onjuist. Het moet 25042 zijn.
Bij het openbaar bewaarschoolonderwijs wa
ren toen 32785 en bij het confessioneel onder
wijs 155371 kinderen.
Het neutrale bewaarschoolonderwijs groei
de „tegen de verdrukking in"; d.w.z. nu de
overheid zich terugtrok, liet het particulier
initiatief, ook voor zoogenaamd neutraal
bewaarschoolonderwijs, zich gelden.
In plaats van nu verheugd te zijn over
deze ontplooiing van volkskracht, blijven de
sociaal-democraten dreinend zeuren om
overheidsscholen voor de nog niet leerplich
tige jeugd. Zelfs durven ze in sommige ge
meenteraden beweren, dat het confessioneel
bewaarschoolonderwijs bevoorrecht wordt
En wanneer deze schoolbesturen met tekor
ten worstelen, omdat het gemeentelijk sub
sidie zooveel verminderd is, dan moeten zij
hooren, dat ze blijkbaar onbekwaam zijn
voor hun taak.
Krommer redeneering is toch niet denk
baar. Hier heerscht nu werkelijk gelijkstel
ling. Protestantsch-christelijke en roomsch-
katholieke ouders zorgen met subsidie van
de gemeente voor behoorlijk bewaarschool
onderwijs, dat aan vrij zware eisohen wat lo
kaliteit, klassebezetting en salarieering vol
doet Vrijzinnige ouders zijn tot deze
krachtsontplooiing niet in staat en dies
spreken roode raadsleden schamper over het
confessioneel bewaarschool-onderwijs en
eischen zij openbare voorbereidende scho
len, „waarop voor ieder plaats is".
Van dit praatje behoeven we geen notitie
meer te nemen en het is goed de voorstan
ders van deze scholen te verzekeren, dat ze
precies dezelfde aanspraken kunnen doen
gelden als zij, die zich opofferingen getroos
ten en vooral getroost hebben voor eigen
scholen; maar dat de ervaring, opgedaan
met het voor allen toegankelijke openbaar
lager onderwijs een ernstige aansporing is
voor de gemeenten om niet langer, niet op
nieuw of niet voor het eerst zelf bewaar
schoolonderwijs te geven.
Hier ligt een taak voor de ouders.
„VERSLAPT PLICHTSBESEF"
Met dit opschrift veroordeelt de „Vlissing-
sche Crt." de 95 Kamerleden (natuurlijk met
aftrek van de zieken), die Woensdagmiddag,
toen de vergadering tot bijna 7 uur duurde,
niet tot aan het bittere einde aanwezig wa-
Ongeacht of er zeer belangrijke, dan wel
onbelangrijke vraagstukken aan de orde zijn
de volksvertegenwoordigers behooren op
hun post te zijn.
De redactie grondt deze stelling op de over
weging, dat zij dit verplicht zijn aan hun
hooge ambt, aan het hun geschonken ver
trouwen en aan de bezoldiging, welke zij ge
nieten. Doch bovendien moeten zij wel be
denken, dat alleen op deze -wijze het parle
mentaire stelsel gaaf en goed en verdedig
baar kan blijven.
Er schuilt daarom niets onredelijks in het
verlangen, dat alle leden, die niet wettig
verhinderd zijn, de vergaderingen trouw bij-
Vacantie-regeling in het
taxi-bedrijf
Werkgevers in het gelijk gesteld
AMSTERDAM, 6 December. Voor den
kantonrechter Mr G. L. de Vries Feijens is
behandeld de kwestie van de vacanties in
het blakbandtaxibedrijf. De werknemers
hadden zich omdat de werkgevers, geor
ganiseerd in de Taxi-Centrale, betwistten
dat de oude collectieve arbeidsovereen
komst, waarin een vacantieregcling was op
genomen, nog van kracht was tot den
kantonrechter gewend.
Deze heeft gisteren uitspraak gedaan en
met verwerping van de eischen der werk
nemers, de Taxi-Centrale in het gelijk ge
steld.
Het werk van de stationsjuffrouw
De Ned. Vereeniging ter behartiging van
de belangen der jonge meisjes (Union)
verzoekt ons plaats voor het volgende over
zicht van het stationswerk in 1938.
Zoowel de R.K. Vereeniging ter Bescher
ming van Meisjes als de Ncderiandsche
Vereeniging ter Behartiging van de Belan
gen der Jonge Meisjes (Union) en de
Nederlandsche Vrouwenbond tot Verhoo
ging van het Zedelijk Bewustzijn, onaei
wier leiding het stationswerk in ons lano
staat, kunnen met voldoening terugzien op
het afgeloopen jaar.
Stationswerk werd verricht te: Amste-
dam. Arnhem, Breda, 's-Gravenhage, Gro
ningen, Haarlem. Heerlen, Nieuwe Schans.
Nijmegen, Oldenzaal, Rotterdam, Rozen-
daal, Utrecht. Venlo en Zevenaar.
In totaal werd ruim 30.000 maal hulp
verleend aan personen van verschillende
nationaliteit.
Hoewel het aantal Duitsche meisjes, dat
naar Nederland kwam, aanzienlijk afnam
bevinden zich thans toch nog ongeveer
18.000 Duitsche meisjes in ons land. Wij
zijn er dankbaar voor, dat steeds mcei
Nederlandsche meisjes gebruik maken van
het Stationswerk en onze propaganda op
het platteland zal er oo gericht blijven met
ons werk vooral het Nederlandsche meisye
te bereiken.
De Unionfilm.. „Lichtende Bakens" werd
ruim 70 maal vertoond in' verschillende
doelen van ons Iaiid in saméAkomsten van
200 300 meisjes en ook wel voor ouderen
en jongeren. Bij de film werd steeds feeri
inleiding gehouden om do bedoeling
ons werk te verduidelijken. O.m. werd er
dan den nadruk op gelegd, dat het Station?
werk bedoeld is voor het gewone, normale
meisje, in wier leven geen moreele ont
wrichting heeft plaats gehad. Telkens werd
onderstreept, dat het vanzelfsprekend ih
hulp aan de Stationsjuffrouw te vragen
als men met iets zit; het „heel gewone"'
van deze hulp begint meer en meer door te
dringen.
Een nieuwe reclameplaat (affiche)
de Nederlandsche Vereeniging ter Behar
tiging van de Belangen der Jonge Meisjes
(Union) kwam gereed. Ze werd in
maand Augustus door de Ned. Spoorwegen
op 86 plaatsen aangebracht. De nieuwe
affiche vraagt alle aandacht voor
Stationsjuffrouw. Zij is in het bezit
adresboekjes voor binnen- en buitenland.
Zij kan deze boekjes verspreiden onde:
reizigers (sters). die om goede en ver
trouwde adressen vragen.
De Ned. Spoorwegen, de Stoomvaart
maatschappijen, de politie, de douane
beambten en de passencontroleurs en allen
die onzen a-beid steunden, danken
voor de ondervonden medewerking en voor
de belangstelling in ons werk.
Dankbaar maken wij nog melding van
den financieelen steun van Rijk en Ge
meenten, zonder welke wij niet in staat
zouden zijn, ons nuttig en noodig werk aan
de stations te verrichten tot heil van vele
jonge levens.
VESTIGINGSVERBOD VERLENGD
De Minister van Economische Zaken heeft
het tijdelijk vestigingsverbod voor het krui-
deniersbedrijf en voor het automobiel- en
garagebedrijf met ten hoogste een half jaar
verlengd tot 6 Juni 1939.
Tien sluisdeuren, te Schiedam vervaardigd, liggen gereed voor transport naar het
sluizencomplex te Ravenswaay in de verbinding Amsterdam^Boven-Rijn. Het
totaal gewicht dezer deuren bedraagt 450 ton.
Dit is misschien te veel gezegd, maar het staat vast, dat bij een regelmatige verzor
ging van den mond met de antiseptische Ivorol tandpasta, deze gezuiverd wordt van
bacteriën en daardoor het besmettingsgevaar van griep, keelpijn en verkoudheden
zeer vermindert. Tube 60, 40, 25 ct. Doos 20 cent.
Zijn echtgenoote
vermoord
Twintig jaar tegen mijnwerker
geëischt
Vreeselijk familiedrama
speelde zich af
MAASTRICHT, 5 December. De
Maastrichtsche Rechtbank behandelde
gisteren de zaak tegen der. 26-jarigen
mijnwerker W. J. G., wonende te Ehren-
stein-Kerkrade, ten huize van zijn schoon
ouders ,als verdacht van schuldig te zijn
aan den gewelddadigen dood van zijn
25-jarige echtegenoote M. E. V.
In den nacht van Dinsdag 27 op Woens
dag 28 September was de verdachte laat in
den nacht naar huis gekomen Eenigen tijd
later hoorden huisgenooten rumoer in het
slaapvertrek van het echtpaar. De zoon van
P. J. V., dus een broer van het slachtoffer,
die was gaan kijken wat er aan de hand
was. vond de vrouw bij het overhoop ge
haalde bed, terwijl in het slaapvertrek een
begin van brand was. waarbij ook de vrouw
door het vuur was gewond.
De vrouw bleek reeds dood te zijn. Het
slachtoffer had verschillende brandwonden,
o.a. in het gelaat.
Bezwarende verklaringen
Dokter De Hartog, patholoog-anatoom aan
het ziekenhuis te Heerlen, die met dokter
Hollman uit Maastricht de sectie op het lijk
had verricht, gaf een uitvoerig toelichting op
het uitgebreide rapport, waarbij hij conclu
deerde, dat de verschijnselen aan den hals
ter weerszijden van het strottenhoofd op
overlijden. De vrouw is bewusteloos gewor
den. De laatste ademstootep hebben n.L
Kooloxyde in de longen cn in het bloed ge
tracht. De dood is echter niet door gas ver
oorzaakt, daarvoor was de hoeveelheid te
gering. Verder werden op het slachtoffer
tëekenen van stompgeweld aangetroffen op
het hoofd, arm en been, hetgeen een vermoe
den wettigt dat een worsteling is voorafge
gaan.
De verklaringen van den broer zijn zeer
bezwarend. Verdachte stond aan de andere
zijde van het £ed op zijn kamer, alleen maar
te roepen, terwijl het beddegoed op en rond
het lichaam van de vrouw lag te smeulen
en te branden. De Verdachte bleef onder
deze zeer bezwarende verklaringen onver
schillig alle schuld ontkennen, maakte
slechts nu en dan eenige cynische opmer
kingen omtrent de verklaringen.
Tot alles In staat
De vader van het slachtoffer legde vrijwel
gelijkluidende verklaringen af als zïijn zoon.
Belangrijk was daarbij, dat, toen verdachte
zei, dat er een dokter moest komen,
luige had gezegd: ,.Neen, niet de dokter
maar de politie", waartegen de verdachte
zich ernstig verzette. Getuige had een jacht
geweer gegrepen en daarmede gedreigd te
zullen schieten als verdachte een stap na
derbij kwam. „En dat is ons geluk geweest,
meneer de president De man was tot alles
in staat".
De verklaringen van de familieleden om
trent de verhouding van het echtpaar zijn
niet bepaald ongunstig, maar, vooral den
laatsten tijd moet er verandering zijn geko
men: andere vrouwen in het spel, oordeelde
de moeder.
Het O. M, waargenomen door Mr. Fa-
bi u s, richtte woorden van deernis tot de
familie en tot de twee kinderen van het
slachtoffer. Het primair ten laste gelegde,
doodslag, achtte het O. M. gezien de des
kundigenverklaringen, niet bewezen. Wel
de poging tot doodslag.
Het O M. achtte het misdrijf zeer ernstig.
Waar gedachte halsstarrig elke schuld ont
kent, zijn er dus geen verzachtende omstan
digheden voor het gebeurde aan te voeren.
De verdachte staat ongunstig bekend: vooi-
al als hij dronken is gedraagt hij zich
tijds als een bruut. Hij werd twee jaar ge
leden wegens een ernstig zedenmisdrijf ver
oordeeld, zoodat zijn verleden lang niet vlek
keloos is. De wet laat eep levenslange ge
vangenisstraf voor dit misdrijf open.
Het O. M. stelde echter den eisoh van
twintig jaar vast
De verdediger, Mr. van Breukelen uit
Heerlen, heeft daarna uitvoerig gepleit
NEDERLANDSCHE VRIJWIL
LIGERS UIT SPANJE TERUG
Zij hadden het best
naar hun zin
Van staatsburgerschap
vervallen verklaard
ROOSENDAAL. 6 December. Met de
trein, die te 11.42 uur uit Frankrijk te
Roosendaal arriveert, zijn gistermiddag
115 Nederlandsche vrijwilligers, die aan
de zijde van de Spaansche regeering
hebben gestreden, voor het meerendeei
tusschen de 20 en 25 jaar, op Nederland-
schen bodem teruggekeerd.
Om demonstraties te voorkomen waren
van overheidswege strenge maatregelen ge
nomen. De belangstellenden werden op ver
in afstand gehouden.
Na de passencontrole, welke geruimen tijd
in beslag nam, werden de aangekomenen ge
visiteerd. Daarna werd aan ieder van hen
medegedeeld, welke maatregelen de Regee
ring te hunnen opzichte had genomen, n.l.
dat zij niet van steun zullen zijn uitgeslo-
niet zullen worden belemmerd in
zoeken naar een werkkring hier te lande,
doch wel vervallen zijn verklaard van hun
staatsburgerschap en bijgevolg zich van
elke politieke activiteit moeten onthouden.
In de eerste klasse-restauratie werd hun
ra regeeringswege een warme maaltijd
aangeboden.
In de enkele oogonblikkcn, dat wij met de
teruggekeerden konden spreken verklaarden
zij het te betreuren, Spanje te hebben moe
ten verlaten, hoewel zij natuurlijk verheugd
m hun vrienden en kennissen weer te
kunnen ontmoeten. De mannen, die er slecht
gekleed uitzagen teneinde zich tegen het
gure Nederlandsche klimaat te beschermen,
hadden zij, bij gebrek aan jassen, wollen
doeken om den hals geslagen waren vol
lof over de beiegening in het regeerings-
Spanje ondervonden. Zij verklaarden over
tuigd te zijn van de uiteindelijke ^verwin
ning der Spaansche regeering. Volgens deze
zegslieden, die gestreden hadden bij Bilbao
aan de Ebro, bevinden zich nog 118 Ne
derlanders in Spanje. Ook deze zullen spoe
dig terugkeeren.
Onder de mannen, die vanmiddag waren
aangekomen waren ur enkelen, die aan het
front waren gewond. Vier Nederlanders wa
ren met zware verwondingen in Spanji
achter gebleven. Zij worden in een der hos
pitalen van Barcelona verpleegd.
In den vroegen avond vertrokken de jon
gelieden groepsgewijze naar hun onder
scheiden woonplaatsen.
Moordaanslag op een vrouw
Echtgenoot ging haar met een hamer te lijf
GRONINGEN, 6 December. Gisteren
heeft de 52-jarige arbeider B. L. een moord
aanslag gepleegd op zijn echtgenoote, die
ernstig werd gewond. Sedert geruimen tijd
leefde het echtpaar in onmin. Dientengevol
ge was de vrouw bij haar zoon gaan inwo-
nen. Gisteren verscheen L. ten huize van
zijn schoonzoon. Met een hamer ging hij zijn
vrouw, de 52-jarige C. K. te lijf en bracht
haar verscheidene verwondingen toe, waar
bij de kaak van de vrouw werd stukgesla
gen. Onmiddellijk hierop vluchtte de man.
Op advies van den politiedokter werd de
vrouw naar het Academisch Ziekenhuis
overgebracht Haar toestand is ernstig.
De man is in den loop van don dag door
de politie opgespoord en gearresteerd, waar
na hij ter beschikking is gesteld van den
Officier van Justitie.
TE WATER GERAAKT EN VERDRONKEN
NIEUW VENNEP, 6 December. Te
Nieuw-Venncp (Haarlemmermeer) is de 22-
jarige M. v. d. H. uit Den Haag van een ko-
lenschuit gevallen en verdronken.
In het Koloniaal
Instituut te Am
sterdam worden
thans de voorbe
reidingen getrof
fen in verband
met de Neder
landsche deel
name aan de
W er eldtentoon-
stelling te New-
York in 1939.
Een kijkje bij de
werkzaamheden
in de groote
zaal der Indische
De toeristen op de Vel uwe weten van de
groote gevaren, die er verbonden zijn aan
het verkeer op den overdrukken, doch zeer
smallen Zuiderzeestraatweg. Er wordt nu
achter de hoornen aan wperezijden van den
weg een geplaveid fietspad aangelegd. Van
Putten naar Ermclo nadert dit werk reeds
zijn voltooiing. Van Ermelo naar Harder
wijk i6 het in vollen gang. Het toerisme zal
hiermede ten zeerste gebaat zijn.
VIJFTIG JAAR BIJ DEZELFDE FIRMA
HAARLEM, 6 December. Op 10 Decem
ber hoopt de heer J. F. van W o r t, voor
man-drukker bij de bankbiljettendrukkerij
der N.V. Grafische inrichting Joh. Enschedé
en Zonen te Haarlem den dag te herdenken,
waarop hij voor vijftig jaar bij deze firma in
dienst trad.
De laatste toebereidselen voor de KLM- vlucht naar Zuid Afrika ter gelegenheid
van den lOOsten Dingaansdag. De ..Reiger" wordt op Schiphol in gereedheid
gebracht.
