MAANDAG 5 DECEMBER 1938 EERSTE BLAD PAG. a m
Chamberlain op
11 Januari naar
Rome
Wellicht om een einde te maken aan
de geruchten over een mogelijk uitstel
van het bezoek der Britsche staatslieden
aan Rome, als gevolg van de jongste
anti-Fransche incidenten in de Italiaan-
sche Kamer, wordt van officieele Brit
sche zijde medegedeeld, dat met de Ita-
liaansche regeering is overeengekomen,
dat Chamberlain en lord Hali
fax op 11 Januari a.s. te Rome zullen
aankomen. Zij sullen tot den 14den in
de Italiaansche hoofdstad blijven.
Volgens Havas had de Britsche gezant te
Rome opdracht gegeven den datum te be
spreken, voordat de aandacht was geves
tigd op de incidenten in de Italiaansche
Kamer. Het is echter vanzelfsprekend, dat
de Engelsche premier met Mussolini
alle Middellandsche Zee-kwesties zal behan
delen. In regeeringskringen is men zelfs
van oordeel, dat, nu de premier bij zijn ver
zoeningspogingen voor nieuwe moeilijkhe
den komt te staan, het nog dringender en
noodzakelijker is, dat hij zich aan die taak
wijdt. Men hoopt echter, dat voor 11 Januari
geen moeilijkheden zullen ontstaan, die een
wijziging in Chamberlains plannen noodig
maken.
Engeland moet op oorlog
yoorbereid zijn
De teleurstellingen na München
De Britsche minister van Onderwijs, Earl
'de la War r, heeft in een rede Engeland ge
waarschuwd, dat het er op voorbereid moet
zijn, eventueel oorlog te riskeeren, teneinde
den vrede te bewaren. Ik geloof niet, dat
iemand er de tegenwoordige regeering van
zou willen beschuldigen, oorlogszuchtig te
zijn, zoo zeide de Minister, maar toch zijn
wij op liet oogenblik genoodzaakt ons volk
dit voor oogen te stellen.
Sinds München heeft de regeering ge
streefd naar een ontspanningspolitiek. Hoe
heeft men daarop gereageerd? Nog geen
veertien dacen waren na München verloo-
pen of wij werden op de heftigste wiijze be
lasterd. Er werden aanvallen gedaan op onze
(politici, die neerkwamen op een poging om
zich te mengen in onze binnenlandsche
aangelegenheden. Men tartte iedere code
van beschaving door een behandeling van
de Joden, die op elke plek van den aardbol
verontwaardiging en moedeloosheid ver
wekte.
Er heeft altijd in ons land een uitgespro
ken gevoel van sympathie voor het Duitsche
volk geleefd; men besefte ten volle, dat het
interne regeeringssysteem, van dat volk
geen aangelegenheid was, waarmede wij ons
dienden te bemoeien. Doch er is ook een
toenemend gevoel, dat niets, wat we doen,
de Duitschers kan bevredigen; dat daden
en woorden van vriendschap misverstaan
worden en beschouwd worden als bewijzen
van lafheid; dat slechts de bewapening
woorden spreekt, die verstaan worden. De
beschaving kan slechts behouden blijven,
wanneer wij, die er in gelooven, sterk en
vastberaden genoeg zijn om voor die be
schaving op de bres te staan.
Coördinatie van het
Britsche verkeer
De „Sunday Chronicle" deelt mede, dat de
Britsche verkeersdiensten per rail, op den
weg of in de lucht in de nabije toekomst ge
coördineerd zullen worden ln een algemeene
verkeersmaatschappij onder leiding van Sir
John Reith, voorzitter van de Imperail Air
ways. De voorgenomen fusie betreft een ka
pitaal van ruim 10 milliard gulden.
Hertog van Gloucester
krijgt jachtongeluk
Een sleutelbeen gebroken
Tijdens een jachtpartij is de hertog van
Gloucester van zijn paard gevallen, waarbij
hij een sleutelbeen heeft gebroken. Hij zal
(vermoedelijk eefidgê' weken rust moeten
houden.
Waarschijnlijk zal de hertog van Kent
in zijn plaats naar Noorwegen gaan om
de uitvaart van koningin Mand bij te wo
nen. Hij beeft de reis, die hij de volgende
.week in de Midlands zou maken, afgezegd.
Fa. H. J. Phaff Winschoten
Europeesche staats
hoofden voor de
microfoon
Koningin Wilhelmina spreekt
op 22 Januari a.s.
Volgens de „Daily Tel." worden, bij gele
genheid van de New-Yorksche wereldten
toonstelling schikkingen getroffen voor een
serie radio-uitzendingen, waarbij verschil
lende Europeesche staatshoofden het woord
zullen voeren.
Reeds zouden de volgende staatshoofden
erin hebben toegestemd, daartoe 'mede te
werken: Lebrun, president van de Fran-
sche republiek, 1 Januari; dr Douglas Hyde,
president van Eire en de Valera, eerste mi
nister van Eire, 8 Januari; koning Chri3-
tiaan van Denemarken, 15 Januari; Ko
ningin Wilhelmina, 22 Januari;
koning Carol van Roemenië 12 Februari;
koning Haakon van Noorwegen 19 Febr.;
koning Leopold van België 26 Februari;
prins Paul, regent van Joegoslavië 5 Maart;
koning Victor Emanuel van Italië 12 Maart;
admiraal Horthy, regent van Hongarije, 19
Maart; prins Tsjitsjiboe, broeder van den
keizer van Japan, 2 April; koning Gustaaf
van Zweden 9 April.
Bijzonderheden nopens het uit Groot-
Brittannië uit te zenden programma zijn
nog niet vastgesteld.
Duitsche Joden mogen
niet meer autorijden
Alle rijbewijzen ingetrokken
De rijksleider der S.S. en chef van de
Duitsche politie Hi mm Ier heeft een
voorloopige politieverordening uitge
vaardigd, waarbij de rijbewijzen en rij
vergunningen voor motorvoertuigen van
Joden worden ingetrokken.
Daarin wordt o.a. gezegd: „De laffe
moord van den Jood Grynszpan, welke te
gen het geheele Duitsche volk was gericht,
bewijst, dat Joden onbetrouwbaar en onge
schikt zijn voor het houden en besturen
van motorvoertuigen. Onder voorbehoud
een definitieve regeling wordt bepaald,
in Duitschland wonende Joden van
Duitsche nationaliteit geen motorvoertui
gen, onverschillig van welke soort, mogen
besturen en dat hun rijvergunning wordt
ingetrokken. Het is in Duitschland wonen
den Joden van Duitsche nationaliteit ver
boden, personenauto's en motorrijwielen,
met of zonder bijwagen, te houden. Voor
vrachtauto's wordt een nadere regeling
voorbehouden. De in Duitschland wonende
Joden van Duitsche nationaliteit moeten de
rijbewijzen van alle klassen en de rijver
gunningen voor personenauto's en motor
rijwielen onmiddellijk, en uiterlijk 31 De
cember 1938 bij de bevoegde instanties af
leveren.
Uitbreiding Belgische kabinet
Janssens minister van financiën
Na <1© strubbelingen in de Belgische re
geering heeft de premier Spaak de porte
feuille van financiën aangeboden aan den
katholiek Janssens, die haar inmnddels
heeft aanvaard.
Nu aan Financiën een katholiek een libe
raal vervangt, dient de heer Spaak een an
dere portefeuille aan een liberaal aan te
bieden. De mogelijkheid hiertoe wordt ga-
scliapen door een nieuwe distributie der
ministerieele bevoegdheden, die de kans
biedt, drie ministens meer te benoemen.
Er wordt nl. tijdelijk een ministerie van
Ruitenlandschen Handel in het leven geroe
pen, een afdeeling. die vroeger bij Buiten-
landöohe Zaken behoorde. De heer Spaak
sou deze portefeuille aan 't liberale kamer-
id voor Nyvel, Charles Emmanuel Jan"
sens, aanbieden.
Het departement van Economische Zaken,
Landbouw en Middenstand, dat thans door
den heer Paul Heymans word bestuurd, zal
worden gesplitst in Economisohe Zaken
eenerzijds, Landbouw en Middenstand an
derzijds. Laatstgenoemd ministerie zal door
dien heer Paul Heymane beheerd worden.
Als mogelijk minister van Economische
Zaken wordt de heer H i e r n a u x benoemd,
die thans koninklijk commissaris voor de
Borinage is.
Ten slotte is er nog sprake van de op
richting van een departement voor Werk
verschaffing. De heer Spaak zou voorne
mens zijn het socialistische kamerlid voor
Brugge, Achille van Acker, deze porte
feuille aan te bieden- Spaak heeft reeds
poolshoogte bij zijn partijgenooten geno
men, die bereid zou zijn de leiding van dit
nieuwe departement op zich te nemen. De
nieuwe regeering zou dan vijf socialisten,
vijf katholieken, drie liberalen, alsmede
generaal Dends omvatten.
FRIESCHE BOTERDRABBELKOEKEN
Oudste adres nan
d©
i*erscV^e^l
loo
In bussen 6 st. J 0.50; 10 st- 0ri5,
Luxe bussen 10 st 1 0.90; 17 9t f 1.50;
Boven 1 2-— franco
TeleL 20 Glronnmmei 30584
J. C. REPKO WORKUM
De Rijksdagverkiezingen
in Sudetenland
Slechts 1811 „neen"-stemmers
Zondag, toen de bewoners van het Su
detenland naar de stembussen togen om
hun rijksdagvertegenwoordigers (Hitler,
Hess en Henlein) te kiezen en hun vertrou-
in Hitier cn het nationaal-socialism'e
uit te spreken, zal er wel nauwelijks een
muur, telegraafpaal of etalage in het Su
detenland zijn geweest, die niet een haken
kruis vertoonde of een of andere verkie-
ngsleus.
De straten van Reichenberg, de hoofdstad
an de nieuwe gouw, waren versierd met
nationaal-socialistischa banieren. Het stad
huis was van het dak tot de straat met
vlaggen versierd. Zoodra de stembus open
ging, begonnen Duitsche gevechtsvliegtui
gen boven de stad te kruisen op hoogten
tusschen 100 en 125 meter, terwijl door de
straten colonne na colonne rolde van ge
motoriseerde eenheden. Op de openbare
pleinen speelden fanfarekorpsen. Spoedig
vormden zich files voor de stembureaux en
bijna alle kiezers hadden vóór het middag-
ar hun stem uitgebracht
Een omstandigheid, die voor het groote
Duitsche publiek verborgen is gebleven en
welke zelfs bij het meerendeel van de in
woners van Sudetenland onbekend schijnt
te zijn, is, dat de kiezers van Tsjechischen
■sprong hun stemmen hebben moeten
uitbrengen op speciale groengekleurde
stembiljetten, die een anderen tekst hadden
dan de witte stombiljetten voor de Sude-
teivDuitschers. Een afzonderlijke telling
de groene biljetten zal worden gehou
den om na te gaan, hoeveel Tsjechen Ja en
hoeveel Neen hebben gestemd.
De uitslag
Om 1 uur hedennacht was de uitslag
.J der in totaal 66 kiesdistricten in het Su
detenland bekend. Van de 1.466.504 stem
gerechtigden hebben er 1.450.638 hun stem
uitgebracht. Hiervan waren er 1.447.289
geldig. Het aantal ja-stemmen bedroeg
1.435.478, het aantal „neen"-stemmen 1.811.
De Joodsche
emigratie
400.000 emigranten naar landen
van overzee?
Dr. Goldman, voorzitter van den
raad van bestuur van het Joodsche we
reldcongres heeft een plan voor de emi
gratie van de Duitsche Joden opgesteld.
Volgens dit plan zouden in vijf jaar tijds
400 000 Joden geëvacueerd kunnen wor
den. De Vereenigde Staten zouden 25.000
Joden per jaar moeten opnemen. Pale
stina in vijf jaar 100.000. van wie 50.000
onmiddellijk, de Britsche koloniën en
Latiinsch Amerika elk 100.000 in b jaar.
Volgens het Joodsch. Telegraaf-agentschap
heeft een niet met name genoemde republiek
Midden-Amerika een gebied van 10.000
vierkante mijl beschikbaar gesteld oor de
kolonisatie van 25.000 Joodsche gezinnen-
Als voorwaarde wordt echter gesteld, dat
40 pet der kolonisten landbouwers moeten
zijn, 40 pet. handwerkslieden en 20 pet. an
dere beroepen mogen uitoefenen. Verklaard
wordt, dat de onderhandelingen vermoedelijk
nrte dezer maand voltooid zullen zijn.
De Reuter-correspondent uit Berlijn geeft
een uitvoerige beschrijving van de tooneelen.
welke zich dagelijks bij de buitenlandsche
consulaten in de Duitsche hoofdstad af«oe
len. Di wachtenden, die in een coneentrarie-
kamp vertoefd hebben, zijn vaak te herken
nen aan hun kaalgeschoren hoofden. Soms
vertellen zij op kalmen toon hun wederwaar
digheden. De meeste klagen over onvol doen
de voedsel, het bijeenbrengen van te veel
menschen op een klein oppervlak, geen ee-
'egenheid om hun kleeren te wasschen, eaen
behoorlijke hygiëne. Herhaaldelijk, aldus de
Reuler-corrpspondent, hoort men klachten
over mishandeling door de bewakers. Vele
Joden, die in concentratiekampen vertoeid
hebben, zeggen, dat. zij lijden aan eers+ui-
kingen der armgewrichten, als gevolg van
het feit. dat de bewakers hun armen omge
draaid hebben Anderen hebben leelijlm
kneuzingen aan de polsen en benedenarmer»
Het Buchenwald-kamp bdj Weimar heeft nog
de ergste reputatie
Traditiegetrouw waren de Lord Mayor
van Londen en zijn echtgenoote tegen
woordig bij de bereiding van de reusach
tige kerstpudding in Mansion House,
gevuld met ingrediënten uit de Dominions.
Duitsche consul te San Francisco
op rapport
Blijft ook hij te Berlijn?
De Duitsche consul-generaal te San Fran-
...soo is plotseling naar Duitschland vertrok
ken. Zijn vrouw heeft medegedeeld, dat hij
vertrokken is om rapport uit te brengen.
Mén weet nipt of het hier om een algemeen
rapport gaat, dan wel om een rapport over
het onderzoek, dat ingesteld is naar de ont
ploffing op de „Vancouver", welke de con
sul aan sabotage had toegeschreven.
Duitsche Jood te New York
vermoord
Een politieke misdaad
Christian Morgenstern, een Jood van
Duitsche afkomst, is te New-York vermoord
op den vloer van zijn kamer aangetroffen.
Deze misdaad heeft nogal opzien gebaard,
daar de politie de daders zoekt onder de
nationaal-socialistische agenten in de Ver
eenigde Staten. Uit het ingestelde onderzoek
is namelijk gebleken, dat het slachtoffer
eenige moeilijkheden scheen te hebben met
de autoriteiten van het Duitsche rijk, in ver
band met de emigratie van zijn twee zusters,,
die inmiddels naar Luxemburg gevlucht zijn.
Kort voor den moord had men Morgenstern
nog in gezelschap gezien van twee geheim
zinnige vreemdelingen, die met Duitsch ac
cent spraken.
Spaansche vrijwilligers
op de huisreis
Er zijn 117 Nederlanders bij
Zondagavond zijn aan 't Spaansche grens
station Cerbire, 442 leden der internationale
brigade aangekomen, die zich via Parijs
naar hun vaderland zullen terug begeven.
Er zdjn daarbij 117 Nederlanders, 181
Zweden, 23 Belgen, 22 Finnen en 99 Fran-
schen. De vrijwilligers maken de reis onder
geleide van een vertegenwoordiger hunner
regeering. Zooals men weet is dit voor de
Nederlanders de heer Labouchère. Alvorens
zij Fransch grondgebied mochten betreden,
moesten zij hun identiteit kunnen aantoo-
nen en zich aan een medisch onderzoek
onderwerpen.
DD.D. doet de |eukbedar
Polen en het Joden-vraagstuk
Landdag zal wetsontwerp bestudeeren
Dp Poolsch© Landdag zal nog in de, huidiep
zittingsperiode een beslissing moeten nemen
over een wetsontwerp, waarbij de .toestand
an de Joden in Polen geregeld wordt. Ge
neraal S k w a r c z v n s k i, de leider van her
ka.mn der nationale eenheid, heeft in den
Landdag verklaard, dat het Joodsche vraag
stuk thans wettelijk geregeld dient te wor
Het kamp ripr nationale eenheid zal
zich bij de opstelling van een desbetreffend
wetsontwerp laten leiden dooi1 de beginselen
die reeds in het programma dezer nationale
beweging ziin opgenomen, te weten:
lo. Het Joodsche probleem moet worden
opgelost door een vermindering van de Jood
srhe bevolking in Polen.
2o. De Pool scha cultuur en het economi
che leven moeten zich losmaken van de
Joodsche invloeden.
3o. In bepaalde werkkringen moet het aan
tal Joodsche êmployé's naar verhouding wor
den verminderd.
Polen zal niet nalaten de aandacht van
de internationale openbare meening te vesti
gen op de noodzakelijkheid van een radical"
snelle oplossing van het Joodsche vraag
stuk, aldus besloot de generaal.
De generaal heeft voorts nog uiting gege
ven aan de hoop, dat de Poolsche regeering
energiek haar eischen zal blijven stellen in
zake een gemeenschappelijke Poolsch-Hon
sraarsche grens.
Russische ijsbreker in het Poolijs
Gevaar soms zeer dreigend
De Russische ijsbreker „Sedof", welke zich
voor wetenschappelijke doeleiden ophou li
in het Noordpoolgebied, bevindt zien sedert
drie dagen in een onafgebroken sneeuw
storm De positie van het schip op 30 Nov
was 85,29 gr. Noorderbreedte en 123.48 gr
Oosterlengte. De ijsbreker bevindt zich op
het oogenblik slechts 25 mijl van d"?n hoop-
sten breedtegraad, waarop de „Fram", het
Poolschip waarmee Nansen en Amundsen
hebben gevaren, een record vestigde.
Over het geheel genomen drijft de „Sedof
op het oogenblik in een richting, welke pa
ra.l-lel loopt aan dit van de „Fram", met dien
verstande, dat de drijftocht van de „Sedof"
begonnen is op een punt, dat veel Oostelijker
gelegen is dan dat, waar de „Fram" indertijd
haar tocht aanving. Men geeft de „Sedof"
een goede kans het record te breken.
De Sovjet-Russische radio heeft medege
deeld. dat Prof. Schmidt, de directeur van
d0,n Noordelijken zeeweg, te Leningrad is
aangekomen. Hij is van plan een vliegtuig
te zenden om de „Sedof' versterking en
wetenschappelijk materieel te brengen.
Overigens hee'"t de ijsbreker ruimschoots
met moeilijkheden te kampen. Tweemaal
was het schip aan een sterken druk van he
ijs blootgesteld. Pen keer was het gevaar
zelfs zoo dreigend, dat de bemanning uit
veiligheidsoverwegingen op 't ijs kampeerde
Staking op de „Normandië"
Het personeel van de scheepvaartmaat
schappij te Le Havre, waartoe de „Norman
dië" behoort, is een solidariteitsstaking be
gonnen met de nog steeds stakende arbei
ders van enkele bedrijven te Le Havre. Dit
heeft aldus Havas tot gevolg gehad,
dat de directie der „Normandië" op 't laat
ste oogenblik heeft besloten het schip de
reis niet te laten maken. Een aantal passa
giers, o.w. zich ook de Britsche oud-minis
ter, Eden, met zijn echtcrenoote bevond,
heeft zich te Cherbourg nog kunnen in
schepen op de „Aquintania".
De Fransche minister van Koopvaardij
Chappe delaine, heeft naar aanleiding
van incidenten, welke zich dezer dagen te
Le Havre hebben voorgedaan, aan een
Havas-redacteur de volgende verklaring af
gelegd:
„Het is niet toelaatbaar, dat dergelijke
incidenten zich periodiek herhalen aan
boord van schepen van onze maatschappijen,
die ten doel hebben internationale verbin
dingen te onderhouden of het verkeer tus
schen de verschillende rijksdeclen gaande
te houden. Ik weiger ten stelligste de maat
regelen, welke ik getroffen heb, terug te
nemen. Ik acht het mijn plicht, aan boord
van onze groote mailschepen orde, discipline
en eerbied voor het gezag te herstellen".
Een communiqué van het Departement
van Koopvaardij deelt mede, dat afge
zien van de reeds getroffen disciplinaire
maatregelen Chappedelaine het ontslag
heeft goedgekeurd van de stakers, volgens
de lijst, welke hem door de Compagnie
Transatlantique was voorgelegd. Er is bij
de maatschappij reeds een honderdtal ont
slagen gevallen. De leden der bemanningen
en het. wal personeel van de Compagnie te
Le Havre zullen eveneens hun ontslag krij
gen. Diegenen onder de stakers, die weei
aan het werk wenschen te gaan, moeten
daartoe een verzoek indienen.
Chedeville (secretaris van een vakver
eeniging te Le Elftvre) Gruenais en Torra-
cinta, voormalig secretaris van den zeelie-
denbond. worden gezocht, doch konden nog
niet worden gearresteerd, aldus het com
muniqué. Jean Ledour, die zich naar
Diepne begeven had en daar tevergeefs
trachtte een aantal zeelieden en visschers
te verhinderen zich aan boord van hun
schepen te begeven, werd in hechtenis
nomen.
De Japansch-Chineesche oorlog
Japanners bezetten
Kanton-delta
Een zware brand te Shanghai
Het doel van het tweede Japansche offen-
siet ten Zuiden van Kanton is voor een
groot gedeelte reeds bereikt. De geheele
Kaukong-delta (bij den linkeroever van de
Westrivier) is thans door de Japansche
troepen bezet, met het gevolg, dat de voor
naamste wegen, waarlangs de Chineesche
troepen hun munitie aanvoer kregen, in
Japansche handen zijn. Naar Domei meldt,
is nu een Chineesche tegenaanval op Kan-
het Zuiden uit onmogelijk gewor-i
den.
Reuter verneemt van Chineesche zijde,
dat de Chineesche troepen die aan den
KantonHankau-spoorweg opereeren, aam
merkelijke vorderingen hebben gemaakt.
O.m. hebben zij ten Zuiden van Tsoengnoea
belangrijke stellingen veroverd. De stad
Tapingsjang, die op 40 K.M. ten Noorden
van Kanton ligt, is op de Japanners her
overd. Ten Zuiden van de Parelrivier zijn
de Chineesche guerillatroepen op het oogen
blik zeer actief.
Zeshonderd hotten in de asch
Een hevige brand in het Westen van do
internationale concessie van Sjanghai heeft
ongeveer 600 hutten, bewoond door arme
Chineezen, totaal in de asch gelegd. Twaalf
personen zijn omgekomen, twintig gewond-
Door den brand zijn drie duizend personen
dakloos geworden.
5000 dooden te Kweilin?
De Japansche vliegtuigen hebben ruim
driehonderd bommen laten neerkomen op
Kweilin in Noord Kwangsi, 700 kilometer
van het dichtstbijzijnde front gelegen, in
twee luchtaanvallen. Naar raming zijn ec
5000 slachtoffers; verder zijn er zeshonderd
huizen verwoest en liggen de hoofdstraten
der stad in puin.
De brandbommen hebben enorme brani
den veroorzaakt. In verband met de moge
lijkheid, dat. de Japanners Kwangsi binnen*
trekken, hebben de generaals Lit Soeng yen,
opperbevelhebber der Chineesche troepen
aan den Noordelijken oever van de Jangtse,
en Pai Tsjoeng si, afgevaardigde van den
Chineeschen generalen staf, een beroep gei
daan op tet volk, zich als een man te
heffen om hun grond te verdedigen. Op een
groote militaire conferentie, welke „ergens
in Zuid China" is gehouden, zijn maatrege*
len besproken om den Japanschen op*
marsch te stuiten.
Rheumatiek bestrijden
terwijl U slaapt!
Wanneer U lijdt aan Rheumatiek. Rugpijn,
Gewrichtspijn, 's Nachts te moeten opstaan,
Irriteerende zuurafschelding. Zenuwachtig
heid, Duizeligheid, Kringen onder de oogen,
Branden op de maag, Gezwollen enkels en U
zich uitgeput voelt, dan moet U eens CYSTEX
gebruiken. CYSTEX, het nieuw
«---Tintdir
r de medicijn,
De anti-Joodsche politiek
van Roemenië
Joden krijgen geen visum
Ofschoon met den dood van Codre
den leider der „IJzeren Garde", een heftig
bestrijder van den Joodsohen Invloed ia
Roemenië la heengegaan, hebben de Jodei
toch weinig red^n om zich door de radical
onderdrukking van de IJzeren Garde vai
regeer in gswege gerustgesteld te gevoelen
Want wilde de IJzeren Garde een onmiddel
lijke verdwijnen van de Joodsche invloedea
in Roemenië, de regeering hoewel zich
tegen gewelddaden verzettend voert even*
zeer een anti-.Toodsche politiek.
Het doel van deze politiek is de Joodsche
invloeden in Roemenië evenredig te maken
,n dm omvang van de Joodsche bevolking.
Tegelijkertijd poogt men de immigratie vau
buitenlandsche Joden tegen te gaan. Voor
buitenlandsche Joden is het dan ook vrijwel
onmogelijk een visum voor Roemenië te krij
gen, zelfs wanneer zij slechts een bezoek aani
dit land willen brengen. Bovendien schijnt
aan deze politiek niet vreemd te zijn het
streven om het meer gematigde deel van -le
IJzeren Garde voor de regeering te winnen!
United Press verneemt, dat als gevolg van
deze tendenzen een aantal vermogende Jo
den reeds maatregelen getroffen heeft om
hun bezittingen liquide te maken en 't land
te verlaten.
RECTIFICATIE
Ve
Tn de laatste pagina van „Van en Voot
de Vrouw" kwam door het uitvallen
een regel in het stuk „Knippatronen" een
onduidelijk gedeelte voor.
De vierde alinea van onderen af, gelievè he
men als volgt te lezen: Gc
De rugbreedte van den schouderknokkelj fcy'
links tot den schouderknokkel rechts} m(
precies deze maat en niet te breed meten
pn
^AnulC VA/GIlDTS
SOPHIE WOUDTS
HOOFDSTUK IV
Moeder en dochter
Den avond van den eersten dag na de geboorte van
Greets dochtertje, stond Marie Staalberg bij het inrijhek, en
tuurde den langen landweg af. De avondzon wierp over het
dorpje voor haar een gulden gloed, boven de sloot waren witte
nevelslierten, die langzaam heentrokken over het land.
Morgen weer mooi weer, dacht ze. Dan zou ze morgen
maar naar de stad gaan, om naar Greet te kijken. Waar bleef
Truus toch. Na schooltijd had ze pianoles, en dan zou ze bij
.Oma van Dam theedrinken.
Vreemd, dacht ze, vaders tweede vrouw was slechts een
tiental jaren in hun leven geweest, en tóch was er een band
gebleven. Truus kwam graag bij Oma, en kon zelfs wel met
Geertrui opschieten. Vreemd was Geertrui toch altijd; slechts
eenmaal, toen Truus ziek was, had ze een bezoek op Holland
hoeve gebracht, 't Was toch maar een klein uur fietsen, en de
autobus hield vlak voor de boerderij stil.
Marie dacht aan haar vroeger leven, 't heen en weer fiet
sen, yaa het dorp paar de schoolt Toen haar huwelijk met
Hendrik. Was ze gelukkig met hem? Na de geboorte van
Truusje was er een goede en innige verstandhouding ge
komen, een elkaar beter leeren begrijpen en waardeeren. 't
Geluk en welzijn van hun dochter, dat was hun levensdoel ge
worden. Ze vond Hendrik soms te streng; als Kerkvoogd
stelde hij eischen, en de plichten, die hij daarmede zijn gezin
oplegde, waren vaak moeilijk. Dan dacht Marie aan haar
moeder, nam moeders Bijbel en vocht om tot klaarheid te
komen! Kon zij met haar kind bidden, zooals moeder met hen
gebeden had? Toen Truusje klein was, scheen het zoo ge
makkelijk. De kindergebedjes, die zij haar klasse-kinderen had
geleerd, zegde zij ook haar dochtertje voor. Maar bij het op
groeien kwamen de vragen. Toen voelde zij, dat zij als
moeder niet in dichte gemeenschap met God leefde. Wanneer
zij probeerde daarover met Hendrik te spreken wees hij het
af. Een forsch gebaar, nee vrouw, wat jij bedoelt, is geen ge
loof, dat is overdreven gezeur. Neem een voorbeeld aan mij.
Dan zweeg Marie, 't Was ook bij Greet andersGreet.
Ze schrok op. Wat stónd ze daar te droomen aan het hek.
Ze had nauwelijks erg, dat Garmt langs haar ging, beleefd
groette. Wat had ze het goed hier, 'n modelboerderij, vol
doende personeel en de zaken gingen toch lang niet slecht,
dacht ze. Ze wist niet, Hendrik, gesloten, eerzuchtig haar
niet bekennen wilde, dat alles achteruit vloog. Marie zou het
goed bij hem hebben, dat was zijn eerewoord, daaraan zou
hij zich houden.
Weer tuurde ze over den weg. Truus zou toch niet naar
Greet zijn? Ze wist wel, dat tante dezer dagen een kindje
wachtte. Truus was zoo dol op kleine kinderen, had zelf
vele malen gevraagd, waarom zij geen broertjes of zusjes had.
Eindelijk, daar kwam Truus. Ze zwaaide met haar arm,
fietste pog wat steviger door, en zoodra ze haar moeder onder
het bereik van haar stem wist, juichte ze: „Moeder, tante
Greet heeft een kindje".
„Gelukkig, dat is alweer voorbij", zei ze meer tot zichzelf
dan tot Truus.
„Ben Je er geweest?" vroeg moeder, terwijl Truus van haar
fiets sprong en gearmd met moeder op het huis aanliep.
„Ja ook", zei Truus, en dan al, om zich te verdedigen.
,,'t mocht van oom Christiaan, en ik ben niet druk geweest,
hoor".
„Heb je oom Christiaan gesproken?" vroeg moeder be
nieuwd.
„Vanmorgen zag ik eerst Corry. Die vertelde, dat ze van
nacht met Miep bij Oma van Dam gelogeerd had."
„Bij Oma Van Dam gelogeerd?" herhaalde moeder ver
baasd.
„Ja, ik vond het ook gek", vertelde Truus verder. „Toen
ik om vier uurjpit school bij Oma kwam, was Oom Christiaan
er ook net. Het kindje is vannacht geboren,'t is een meisje.
Oom Chris vroeg dadelijk, of ik mee ging kijken, maar dat
kon niet, want ik moest eerst naar pianoles. Uit pianoles ben
ik éven geweest". Truus legde allen nadruk op dat éven.
„Heb je tante Greet zelf gesproken?" vroeg Marie nu, vol
bezorgdheid over het jongere zusje.
„O moeder, het is zoo'n heerlijk kindje", antwoordde
Truus heelemaal er naast
„Dat geloof ik graag, maar hoe was het met tante Greet?"
„Goed geloof ik, de dokter was geweest".
„De dokter?" schrok Marie nu.
„Geeft dat wat, moeder, waarom schrikt U daarvan?"
„Och tante Greet laat alleen maar een cj°kter komen, als
het hoog noodig is. Maar laten we 't beste maar hopen.
Morgen vroeg ga jk er heen, en ga jij nu aap je huiswerk.
Maar eerst een kopje thee.
„Buiten?"
„Ja, dat is best". Onder den grooten boom stond een flinke
tafel. Truus legde haar boeken uit, boog zich meteen over
haar werk. Moeder was binnen, om thee te schenken. Toen
moeder weer bij haar kwam zitten, en opnieuw wilde praten,
was het, of Truus niet antwoorden kón. Wat was toch ineens
dat vreemde, beklemmende, nu ze bij moeder was Ze was den
heelen weg zoo licht, zoo blij geweest, om Oma Van Dam
om tante Greet en vooral om het kindje. En nu moeder ei
over praten wilde met haar, kón ze niet antwoorden.
Marie begreep haar dochtertje weer niet. Wat had dal
kind toch telkens; 't was opmerkelijk, dat ze in een teleurge
stelde stemming thuis kwam, zoodra ze bij Greet was geweest'
Wat zou ze hebben?
Stil zaten ze nu samen onder den grooten boom, die hel
voor het huis heerlijk koel gehouden had. Truus dééd, of V
werkte, om verder vragen van moeder te voorkomen, dal
voelde moeder best. Plots stond moeder op, ging naar binnen
„Ik zal nog een kopje thee halen, Truus". „Vlot het nogal?'
probeerde moeder, maar zonder antwoord af te wachten, liep
ze naar binnen.
Truus kón niet werken. Lusteloos liet ze haar handen land
haar stoel slingeren, terwijl ze peinzend den witten weg af]
keek. Daér in de stad. daar was alles; Oma. prettige winkels
de school, de nichtjes, tante Greethet kleine kindit
Waarom had tante Greet zoovéél, waarom had Miep zusje
en broertjes, en nu weer dit heerlijke kleine kindje?
Zélf zoo'n kindje te hebben, ervoor te zorgen, het te mogei
liefhebben.
Worélt vervolgd
