VALSCHE NEDERLANDSCHE
PASPOORTEN IN OMLOOP
Aspirin
HOEST
FAMEL
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1938
EERSTE BLAD PAG. s
Een Roemeensche generaal
afgezet
Hij was lid der IJzeren Garde
De vroegere Roemeensche minister van
oorlog, generaal Antonescu, is ontheven
van zijn commando over het derde leger-
.corps. In een officieel communiqué wordt
medegedeeld, dat de generaal een politieke
houding heeft aangenomen welke niet toe
laatbaar is. Naar verluidt beteekent dit, dat
de minister van binnenlandsche zaken een
tweede krachtige veldtocht tegen de IJze
ren Garde gaat beginnen.
De koninklijke resident te Cernauti, Ales-
sianu, en de leider van het militaire ge
rechtshof in dezelfde stad, hebben brieven
ontvangen, onderteekend door den leider
„van het bataljon des doods" van de IJze
ren Garde, waarin wordt medegedeeld, dat
zij tusschen 1 en 15 Januari vermoord zul
len worden.
DE MIJNRAMP BIJ WALDENBURG
WALDENBURG. 29 November (D.N.B.)',
In strijd met hetgoen oorspronkelijk aange
nomen werd, worden thans in de „Fuchs"-
mijn nog slechts tien mijnwerkers vermist.
Een hernieuwd onderzoek heeft uitgeweken,
dat in het geheel slechts 20 mijnwerkers In.
het brandende gedeelte aan het werk waren.-
Vanmiddag heeft men nog een slachtoffer
kunnen bergen, waarmede tot dusverre iri
het geheel 10 dooden geborgen zijn.
Whisky Soda
Carameila
Van Lonk a
ie Breda
„Het grootste handelsaccoord
van alle tijden"
Tijdens een door de kamer van koophan
del te Manchester aangeboden dejeuner
heeft de Amerikaansche ambassadeur, Ken
nedy, een redevoering uitgesproken, waar
in hij den nadruk legde op de waarde van
den internationalen handel als factor voor
het behoud van den Wereldvrede.
Kennedy noemde het Amerikaansch-En-
gelsche handelsverdrag een der grootste bij
dragen, die ooit geleverd zijn aan de stabi
liteit der wereld. Hij zeide te gelooven, dat
het geen overdrijving is dit verdrag te be
schrijven als het grootste handelsaccoord
van alle tijden. Terwijl hec uiteraard van
groot belang is voor de beide, onmiddellijk
betrokken landen, is het van zelfs nog groo-
ter belang voor de wereld als geheel. Te
veel wordt nadruk gelegd op den politieken
kant der internationale betrekkingen en niet
voldoende op den economischem kant.
Sprekende over de tegenstrijdige opvattin
gen ten aanzien van den buitenlandschen
handel, zeide Kennedy met nadruk- dat
terwijl de totalitaire regimes aanzienlijke
vorderingen hebben gemaakt met de orga
nisatie van den buitenlandschen handel,
twee derde van het internationale zakenle
ven ter wereld nog gedreven wordt op een
redelijk vrije basis, welk fedt een aanmoedi
ging behoort te vormen vot de hoop, dat het
type der politiek, dat wij als wenschelijk be
schouwen, tooh nog de overhand zal krijgen.
Intusschen, aldus voegde Kennedy
hieraan toe, blijft het onze taak de wereld
te toonen, daï ons systeem beter is, en het
zoo aantrekkelijk te maken, dat die landen,
die thans gebonden zijn aan ee<n ander
systeem, zich bij ons zullen aansluiten in
een groote beweging tot herstel van den in
ternationalen handel tot de buigzaamheid*
die hij eens bezat.
Groot-Brittannië en de Vereenigde Staten
hebben een groote gelegenheid voor econo
mische samenwerking. Wanneer wij slagen,
zullen andere naties ongetwijfeld ons voor
beeld volgen. Er is één geneesmiddel dat
veilig is en verstandig, met eeuwen van
ervaring achter zich, nl. de handel.
Groot-Brittannië en de Vereenigde Staten
hebben een grooten stap vooruit gedaan op
den weg naar economische ontwapening.
Wij hopen, dat wij heel veel goed gezelschap
zullen hebben onderweg.
België uit de niet-inmengings-
commissie
Mussolini naar Londen?
De mogelijkheid van een bezoek vari
u s s o 1 i n i te Londen, in antwoord op
het bezoek, dat Chamberlain in Janu
ari aan den duce zal brengen, wordt reeds
thans in Romeinsche politieke kringen on
der het oog gezien.
Mussolini zal vergezeld worden door zijn'
minister van buitenlandsche zaken, graaf
C i a n o.
De president der Fransche republieK
Lebrun heeft gisteren den nieuwen Itali-
aanschen ambassadeur, Raffaele Guara-
g 1 i, ontvangen, die hem zijn geloof ^brieven
overhandigde.
De ambassadeur hield bij deee gelegen*
heid een toespraak, waarin hij o.m. zeido;
„De duce, die steeds de wedergeboorte van!
Europa heeft gewenscht, heeft kortgeleden;
ook blijk gegeven van den wil van Italië,
aan deze wedergeboorte mede te werken. Ik
verzeker u, dat mijn persoonlijke arbeid
door dezelfde richtlijnen zal worden be*
In zijn antwoord verklaarde Lebrun, dat
de ambassadeur zich van zijn steun over
tuigd kan houden.
één stapl Daarom op
gepast en ook bij de ge
ringste verkoudheid on-
middellijk Aspirin nemenl
het beproefde geneesmiddel bij griepii
20 tabletten in een buisje 75 cent.
De Belgisdhe minister-president Spaak
heeft: in den sp-Tjaat medegedeeld, dat de
medewerking van België aan de niet-inmen-
gingscommissie zal worden gestaakt. Het
tot stand komen van de Britsch-Italiaanscho
overeenkomst heeft nl. deze commissie zoo
zeer in haar actie beperkt, dat België's me
dewerking daarin niet langer gerechtvaar
digd is. De Belgische re geering blijft haar
verplichtingen naleven wat veibod van wa
penleveranties en het zenden van oorlogs
materiaal betreft, maar voor hiet overige
wensoht zij,'door zich uit de niet-inmen-
gings-commissie terug te trekken, een groo-
tere vrijheid 'van beweging te krijgen.
Voorts zeide Sp'aak, dat België belang
er bij heeft- normale betrekkingen t» onder
houden met het nationalistische Spanje. Er
is voor omstreeks een en een kwart milliard
Belgische francs in dit deel van Spanje be
legd. Spaak kondigde derhalve aan, dat de
regeering onmiddellijk onderhandelingen
zou beginnen voor de aanstelling van een
vertegenwoordiger van België te Burgos.
Aan bet einde van de interpellaties over
de betrekkingen met Spanje heeft de senaat
met 8S tegen 13 stemmen en 50 onthoudin
gen de verklaring van de regeering goedge-
De 13 tegenstemmers waren communisten
en socialisten; degenen, die zich onthielden,
waren voor heï meerendeel socialisten.
BRITSCHE STAP TE BURGOS
In het Britsche Lagerhuis heeft Butler
medegedeeld, dat de Britsche regeering van
Franco de onmiddellijke teruggave heeft ge-
eischt van twee Grieksche schepen, die op
23 en 26 November naar Palma zijn opge
bracht ep die door de Britsche regeeritig
gekocht Roemeensch graan vervoerden. Dq
Britscihe regeering acht dit incident ernstig.
DE TERUGGEROEPEN
AMERIKAANSCHE GEZANT
President Roosevelt heeft dezer da
gen verklaard, dat Wilson, de Ameri
kaansche ambassadeur te Berlijn, voorloopig
in Amerkia zal ijjijven.
De president ejj.f te kennen, dat de terug1-
keer van den ambassadeur zou afhangen vari
de buitenlandsche gebeurtenissen.
OOM EN TANTE VAN GRYNSZPAN
VEROORDEELD
De oom en tante van Grynszpan, derï
jongen Poolschen Jood, die te Parijs den
moordaanslag op den Duitschen ambassa
de-secretaris v. Rath heeft gepleegd, zijn
tot 4 maanden gevangenisstraf en een boete
van 100 francs veroordeeld wegens het her
bergen van hun neef, die het land had moe
ten verlaten.
DE NOOD MAAKT DE
JODEN VINDINGRIJK
HOE KAN MEN OVER DE
GRENS KOMEN?
(Van onzen Duitschen correspondent
Jhr. Haersma de With is als op
volger van wylen Ridder van Rap-
p a r d weliswaar nog niet in Berlijn
aanwezig hij wordt pas in Januari
1939 verwacht maar niettemin is het
de laatste weken in de Rauchstrasse 10,
waar het gezantschap en het consulaat
zetelen, een drukte van belang Eenige
honderden menschen staan geduldig
voor het stevig gesloten hek te wachten
en Giek de huisknecht, staatin zijn
donkerblauwe uniform met de groote
koperen knoopen aan den ande
ren kant, om op een gegeven moment,
als een bepaald aantal menschen het
consulaat verlaten, precies hetzelfde
aantal buitenstaanders naar binnen te
laten. Sommigen hebben hier van
's morgens zeven uur af in de kou ge
staan en al staat er aan den buitenkant
van het hek met dikke letters op een
bord in de Duitsche taal te lezen, dat de
kans voor „Auswanderung" uiterst ge
ring is. men geeft den strijd niet op,
want, zoo redeneert men, als de nood
't hoogst is, dan is de hulp het dichtst
nabij!
Het personeel in het consulaat heeft het
onder leiding van onzen consul-generaal
Van Schreven drukker dan in den in
flatietijd. Toen bestond er tenminste voor
tienduizenden nog altijd een kansje, om over
de grens te komen, maar voor de meesten
schijnt thans die kans verkeken. Het om
zijn gastvrijheid beroemde Nederland schijnt
grondige redenen te hebben, van de tien
duizenden verzoeken om toelating tot ons
land of tot onze overzeesohe bezittingen
slechts eenige honderden met ja! te beant
woorden. Is het onder deze omstandigheden
een wonder, dat sommigen, die langs den
normalen weg geen kans meer zien, het
voor oogen gesteld doel te bereiken, langs
Illegalen weg erop uit zijn, om toch over
de grens te komen? Een Nederlandsoh pas
poort! Geen douanier is meer wantrouwend,
wanneer hy in de hand van een reiziger
zulk een blauw boekje met de geperforeer
de letters N.L. ontdekt. Wij hebben nu een
maal een goede reputatie in den vreemde,
staan als eerlijk en humaan bekend, gooien
geen politieke bommen en de Nederlandsche
gulden heeft weliswaar zijn historische on
aantastbaarheid moeten prijs geven, maar hij
staat altijd nog beter dan het Engelsche
pond!
Onder deze omstandigheden ligt het voor
de hand, dat de handelaar in valsche passen
een bepaalde voorliefde aan den dag legt
voor Nederlandsche paspoorten. Verschil
lende in den laatsten tijd ontdekte centra
les voor het vervaardigen van valsche pas
poorten hielpen hun cliëntèle op clandestie
ne wijze op die manier aan de Nederlandsche
nationaliteit! Maar ondanks hun spitsvon
digheid hebben deze vervalscheis ongelijk.
Ze behoeven niet te knoeien. Het schijnt
den laatsten tijd langs normalen weg mo
gelijk te zijn, om een niet-Nederlander aan
'n Nederlandsche pas te helpen. Dat moge
zonderling klinken, maar we zouden het
niet beweren, wanneer we niet met zeker
heid wisten, dat zulks op het oogenblik her
haaldelijk voorkomt!
De zaak is betrekkelijk eenvoudig. Ge
steld, dat iemand van onverschillig welke
VERKOUDHEID
BRONCHITIS
Sedert meer dan 30 jaar wordt
Siroop Famel door doktoren
gewaardeerd ala een betrouw
baar geneesmiddel ter bestrij
ding van aandoeningen der
ademhalingsorganen
SIROOP
Kleine flacon f 1.15 Groote flacon f 1.90
NIEUWE BRITSCHE DEFENSIE-LEENING
OP KOMST
In antwoord op eem vraaq over do finan
ciering van het Britsche bewapeninsgpro-
gramma heeft minister Simon verklaard,
dat aan het einde van het loopende finan-
cieele jaar een bedrag van ongeveer 180
millioen pond geleend zal zijn, zoodat daar
na nog machtiging bestaat voor het leenen
van 220 millioen
Met het oog op de nieuwe uitgaven voor
de defensie, die overwogen worden, ben ik,
aldus Simon, tot de slotsom gekomen, dat
nieuwe leeningsvolmachten noodig zijn en
het volgende jaar zal ik het parlement een
dergelijke machtiging vragen.
VERWOED GEVECHT NABIJ HAIFA
Ten Zuiden van Haifa hebben Britsche
troepen gisteren een verwoed gevecht met
Arabische opstandelingen geleverd. Twee
Britsche soldaten sneuvelden, zeven wer
den min of meer ernstig gewond. In een
gevecht van man tegen man werden 26
Arabieren gedood. Later is de strijd op
nieuw ontbrand. Door het ontploffen van
een landmijn ten noorden van Toelkarem
is een Britsch soldaat ernstig gewond.
nationaliteit naar het bureau van den bur
gerlijken stand gaat in een Nederlandsche
stad. Hij vraagt daar een pas aan op naam
van iemand, van wien hij weet, dat hij on
geveer even oud is als hijzelf. Hy levert een
paar portretten, betaalt de diverse leges en
een paar dagen later kan hij een pas af
halen, die alle voorgeschreven stempels en
zegels plus zijn goedgelykend portret draagt.
De man, op wiens naam op deze wijze pas
een pas werd afgegeven, merkt zulks niet,
zoolang hij zelf geen paspoort aanvraagt.
En dan zal het in den regel heel moeilijk
zijn, om dengene die zich wederrechtelijk
met zijn personaliën getooid heeft, op te
sporen!
Zoo ziet het er naar uit, dat hier en daar
in ons land passen verstrekt worden, ter
wijl de gegadigde of althans degene, die
daarvoor uitgaat -e persoonlijk niet
aanvraagt. Ons zijn althans gevallen bekend,
dat in Nederland paspoorten verstrekt wer
den, terwijl de Joodsche emigrant, wiens
portret erop geplakt stond, nog rustig in
Duitsch'and zat en angstvallig het moment
tegemoetzag, waarop hij 't stof van het voor
hem ongastvrije Derde Rijk van zijn voeten
kon schudden. De begeerde pas werd dan
door bereidwillige helpers naar Duitsch-
land gebracht en de vluchteling ging er
hals over kop mee op reis, natuurlijk niet
naar Nederland, want daar zou het feit, dat
hij onze taal niet machtig is, al aan de
grens den man verraden. Onze douaniers
hebben namelijk sedprt kort de gewoonte
om met iederen passant een paar woorden
te wisselen. Is het hun wellicht reeds be
kend, dat niet elke houder van een Neder
landsche paspoort Nederla.ndsch spreekt?
De Joodsche emigranten, die op deze wijze
tot onze landgenooten gebombardeerd wor
den ,krijgen op hun reis, die veelal naar
Frankrijk of Zwitserland gaat, nog verschil
lende andere dingen mee. Bij voorbeeld
waarschuwingen als deze: initialen uit den
hoedl Monogrammen uit zakdoeken! Duit
sche firmanamen uit kleedingstukken ver
wijderen! Geen brieven of documenten met
een anderen naam bedoeld wordt na
tuurlijk de eigenlijke naam van de persoon
in kwestie dan die op de pas voorkomt,
onder zich houden! In den regel krijgt de
clandestiene emigrant nog een paar brieven
of kaarten mee, welke op zyn nieuwen naam
geadresseerd zyn. Men bezorgt hem een
reisboekje, dat in Nederland bij een Ne-
derlandsch reisbureau gekocht is. De reis-
coupons van Nederland naar Duitschland
worden er uitgescheurd en weggegooid. En
om zijn bagage een min of meer Neder-
landsch aanzien te verstrekken, bezorgt men
hem toiletartikelen met Nederlandsche op
schriften, terwijl dan nog een paar Neder
landsche kranten het uiterlijk effect ver-
hoogen!
Het Joodsche vraagstuk in Duitschland
heeft door de recente gebeurtenissen een
zóódanig'aspect gekregen', dat men" eigenlijk'
geneigd is, om alle wettelyke overwegingen
op den achtergrond te dringen en uitslui
tend zyn menschelijk gevoel te laten spre
ken. Men is geneigd om te zeggen: die men
schen moeten toch ook iets beginnen! In
Duitschland kunnen ze niet langer blyven,
dusDoch de harde werkelijkheid be
wijst, dat ze tot nader order elders al even
min een kans hebben als in Duitschland.
Langs dezen weg wordt dus het beoogde
doel stellig niet bereikt en het nadeel zal
grooter blijken dan het behaalde voordeel!
Origin
flesschen
SO
-Jo
1jo
2.40
3.50
Qeschenkdoonen
vanaf 1.25
tot 10.-
(3
„Ja jongens, een beetje stil" smeekte moeder. Ze was wel
veel drukte van haar troepje gewoon, maar nu duizelde het
haar toch even.
„Je moeder is doodmoe", vervolgde grootmoeder. En dat
sloeg toch wel even in. 't Was waar, moeder zag wel erg
bleek. Plots verstilde hun opgewonden stemming.
Toch, met nu en dan een harden uitroep, hielpen de jon
gens hun grootmoeder, om de tweelingen aan te kleeden.
,Vlug hadden ze zichzelf gekleed. Ook op zolder hoorde moe
der beweging. Wat zou Kees, haar oudste jongen straks
zeggen, wanneer hij het nieuwe zusje zag? Hadden de ruwe
woorden van Huug over het kindje haar dan zóó gehinderd,
dat ze hunkerde naar de waardeering van Kees voor het
kleintje?
Grootmoeder kon best met het stelletje opschieten. Hier een
duwtje,, daar een knoop vast. Handig werd het heele stel ge-
wa'sschen en gekamd. Met voldoening keek moeder naar haar
stevige jongens: heerlijk gezond waren ze. Heel veel zegen
hadden ze. ook al was het de laatste maanden maar matig
met de verdiensten.
w De klok ia de huiskamer sloeg acht uur, Ze hoorde vaders
stem op de trap en achter hem volgden Kees en Jaap je.
Stil sloop Kees naar het wiegje, voelde voorzichtig met z'n
vinger langs het zachte gezichtje. Dan draaide hij zich om,
keek even naar moeder en zei dankbaar: „Gelukkig dat ze er
is, heerlijk hè moeder".
„Ja jongen, 't is heerlijk", zei moeder met een dankbaren
blik op haar oudsten jongen.
„Vraag of vader eerst jullie weghelpt", zorgde moeder
toen. „Zorg jij dat Huug en Theo op tijd naar school
komen?"
„Ja moeder". Kees liep naar achter, Jaapje, die aldoor
niets gezegd had, aan een hand meenemend.
„Vraag aan moeder, of ze trek in een paar eieren heeft",
droeg vader Kees op. 't Was of hij zelf niet met déze vraag
wilde komen.
„Er zijn toch geen eieren", sprak moeder tegen. „Jawel",
wist Kees. „Vader heeft toch een heeleboel Zondagen niet
gerookt enTranen sprongen in moeders oogen. Ver
schrikt zweeg Kees. Hij had toch geen kwaad gezegd?
„Graag jongen", zei moeder zacht.
Hoe vaak hadden zij samen voor de komst van dit nieuwe
kindje ook over de nieuwe zorgen gesproken. Zooveel baby-
goed moest vernieuwd worden. De tweelingen hadden zoo
veel gebruikt.
,,'k Kon er best buiten hoor moeder", riep Vader lachend.
Hij kon Greet toch niet zeggen, hoe hij soms naar een sigaar
of pijp tabak kon verlangen.
Moeder lachte alweer, 't Was alles zoo wonderlijk. Chris
had de afgeloopen maanden minder verdiend, dan hij had,
toen ze trouwden, en toch waren ze er van gekomen. Toen
vader het zacht gekookte eitje bij haar bracht, zei ze deze
gedachteQ tegen hèm ook.
„Dat is Gods verborgen zegen over het groote gezin, mijn
dapper wijfke", antwoordde hij, en legde de kussens wat
gemakkelijker.
Daar kwam grootmoeder met een blad, een kop thee, een
glas melk en een paar beschuiten.
„Jullie verwennen me schandelijk", zei Greet dankbaar.
„Dat komt je toe", meende grootmoeder resoluut. „Jij
zorgt altijd voor anderen, nou zorgen wij eens voor jou".
Heldere stemmen aan de ontbijttafel deden hem weer naar
achter loopen. Vreemd was het ook voor de jongens, dat
moeder niet aan tafel was. En dat Miep en Corry er niet
waren, dat was ook ongezellig, vond Kees.
„Eet maar zooveel je lust", moedigde grootmoeder aan.
Huug en Theo glunderden. Dat zei moeder nooit, al kregen
ze wel altijd genoeg. De „tweetjes" aten bijna niet. In span
ning keken ze telkens naar de deur. Kwam moeder maar, het
eten smaakte niet zonder moeder. Vader merkte het wel.
't Zou wel beter gaan, wanneer Miep en Corry er weer
waren. Maar vanmiddag zouden ze er weer allemaal zijn.
Dan zou grootmoeder op beschuit met muisjes tracteeren.
Een Indianengehuil steeg op bij deze mededeeling van
grootmoeder.
Moeder luisterde met een tevreden lachje naar het ge
snater. Na het ontbijt hoorde ze vader danken. Héél mooi
bad vader vandaag, vond Kees. Vader dankte voor het
nieuwe kindje, en bad voor moeder.
Toen klonken opnieuw alle stemmen dooreen. M'n
schooltasch, waar is mijn rekenboek, jij hebt mijn penhouder.
Nietwaar jö schiet op. Dan Huug z'n stem tegen Elsje.
„Nee, je krijgt geen drinken meer; voordat ik jullie op
school heb, ben ik toch te laat. Ik ben altijd te laat door
jullie."
„Is dat wéar, Huug?" riep moeder.
„Nou ja", verontschuldigde Huug zich, „als ik die kleine
kinderen naar school moet brengen, kan ik nooit spelen."
„Dus te laat ben je nooit", constateerde moeder tevreden.
De meisjes gingen moeder een kusje geven. Jongens zoen
den niet. Ongeduldig trappelend wachtte Huug, tot de
kleintjes op het portaal stonden. „Opschieten jullie!" zei hij.
„Kalm hoor, Huug!", riep moeder nog na.
Toen werd het eindelijk rustig in de kamer.
„Wat een drukte!" zuchtte grootmoeder nu toch ook.
„Och, we zijn er langzaam aan gewend", zei Greet en viel,
toch dankbaar voor de rust, in slaap.
HOOFDSTUK II
In dienzelfden morgen heerschte er in het huis van Oma
van Dam volkomen rust De oude Mevrouw sliep nog
en Geertrui, haar dochter, liep in den tuin en verzorgde
in het vroege morgenuur haar planten.
't Was volop zomer en gekleed in een luchtige kimono,
genoot ze van het vroege zonnetje. Er was een lachje op
haar gezicht om dezen feestelijk mooien ochtend, en dat
maakte haar mooi, maar onvriendelijk gezicht prettig. Ze
keek naar boven, waar de dochters sliepen van Greet, haar
stiefzusje. Tante Geertrui noemden de meisjes haar. ofschoon
ze niet eens een tante was. En dat liet ze maar zoo. vond
het zelfs wel aardig, al wilde ze het zelf niet graag bekennen.
Haar moeder was tien jaar met Greets vader getrouwd
geweest. Greets vader was ambtenaar en had een heel goede
positie. Toen stierf na een korte ongesteldheid zijn vrouw.
I
Wjor'di vervolgd
