lliruiur |>ütsdje (JEourant Fransche staking zou gedeeltelijk mislukt zijn 0 Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken Parijs had zijn gewone aanzien m den lezerskring extra te vergrooten SbonnemtrnsprijtC Per kwartaal in Leiden en in plaafsefl waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j CL Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 38936 NO. 6562 WOENSDAG 30 NOVEMBER 1938 19e Jaargang attortentuprijjen: Van 1 tot 5 regels I.171/» Elke regel meer0.22'/i Ingezonden Mededeelir.gen van 1—5 regels2.30 Elke regel meer0.45 Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend0.10 VERZEKERING DEKT DE SCHADE De Bijzondere Vrijwillige Landstorm en de Burgerwachten zijn overbodig geworden naar de meening van „een hooggeplaatst" maar ongenoemd persoon, die gelegenheid kreeg over dit onderwerp in de Neerlandia- pers eenige artikelen te schrijven. De redac tie van deze roomsch-katholieke bladen zegt volstrekt niet, dat ze het met de be schouwing eens is, maar verleent ze toch gaarne plaatsruimte. Wij zeggen niet, dat deze methode afkeu renswaardig is het redactiegeheim kan soms nuttig en noodzakelijk zijn doch wanneer de redactie zelf de verantwoorde lijkheid niet op zich durft nemen, is een aanval uit een verborgen schuilhoek toch niet erg fair. In ons land is immers critiek op een openbare instelling volkomen ge oorloofd? Wie meent dat we deze institu ten zonder bezwaar kunnen afschaffen, mag dat gerust zeggen. En wie van oordeel is, dat hier drie millioen kan bespaard wor den of dat men te royaal met het geld om springt, die behoeft waarlijk niet te zwijgen. Echter, wij vreezen, dat deze critici een bekende .waarheid over het hoofd zien. Hoe zou men den man noemen, die zijn brand- assurantio opzegt, omdat hij gedurende twintig jaar geen brand in zijn huis gehad heeft? Is de wetenschap, dat verzekering 'eventueel de schade dekt, hem geen geringe premie per jaar waard? Zij, die mede ook op bezuinigingsover- yegingen B.V.L. en B.W willen opheffen zeggen eveneens: gedurende nu twintig jaren hebben deze instituten geen dienst be hoeven te doen, althans niet bij revolutie- Igevaar, en dus zijn ze overbodig geworden. Is dat wel een bruikbaar argument? Hopen wij niet van harte, dat leger, vloot en luchtmacht nimmer actief behoeven op te treden en is nochtans het geheele Neder- landsche volk niet overtuigd, dat wij kapi talen voor ons verweerapparaat beschik baar moeten stellen? En geldt dit niet even zeer voor revolutiegevaar binnen de gren zen? Er is wijziging ten goede, ongetwijfeld, miaar kunnen wij daarop zóó volkomen bou wen en betrouwen, dat wij de waarheid van het „Verzekering dekt de schade" mogen yenvaarloozen. Terecht merkt het Landstormblad over Öeze artikelen op: „Onze twintigjarige ervaring is, dat de werkelijke tegenstanders van Burgerwacht en Landstorm voorzoover zij er zijn steeds worden aangetroffen onder ben, die voor het lot van land en volk slechts een geringe verantwoordelijkheid dragen, of deze niet meer dragenl" KROM BETOOG Tessel schijnt voor sommige Roomsen- Katholieke sprekers een gevaarlijk eiland te zijn. Er worden althans kromme betoo- gen gehouden. Tijdens een verkiezingscam pagne sprak een R.K. Kamercandidaat er bedenkelijke revolutionaire taal. Thans hield, volgens het plaatselijk blad, een kapelaan uit den Helder er een propaganda- rede over het nationaal-socialisme, welke door vaagheid gewaagd werd. Is deze staatsvorm aanvaardbaar, vroeg de spreker. En hij antwoordde: „Ja, als de leider en de beginselen goed zijn". Dat lijkt wel orakeltaal. Kan 't nationaal-socialisme andere beginselen hebben dan het heeft? Wij dachten dat liet dan iets Anders werd. Of droomt de kapelaan van een verkapt nationaal-socialisme? In elk geval schijnt hij niet te beseffen, dat de beginselen be slissen en dat de leider bijzaak is. Van een geestelijk leider mag men toch verwachten, dat hij beter inzicht heeft. Doch de spreker meende dit kromme be toog misschien noodig te hebben om het concordaat dat de kerk met de Duitsche regeering sloot, te verdedigen, dat z. i. rijke vruchten afgeworpen zou hebben, wanneer de Führer een man met een groot Godsgeloof ware geweest. Wanneer een concordaat tusschen staat en kerk op zich zelf te verdedigen ware, dan zou de kerk dit evengoed met een dic tator als met een koning kunnen sluiten, want hij oefent de wettige macht uit. De staatsvorm is daarbij van geen belang. Het is echter wel bedenkelijk als men het oor deel daarover afhankelijk maakt van de mentaliteit van den leider. Daarmee stelt men hem boven de beginselen en men aan vaardt in principe het nationaal-socialisme. Zag de spreker in het verschiet een roomsch-katholiek nationaal-socialisme? Men zou het haast denken als men leest, dat „ons vaderland nog wel eens een katholiek land zal worden". Neen. van de Nederlandsche N.S.B. wil hij niets weten; „geen heulen met een systeem dat vijandig staat tegenover God en Kerk". Wel echter een systeem, waarbij de Roomsrh-Katho- licke Kerk ei. haar „Führer" een alles- beheerschende positie heeft? Het is inderdaad een zonderling betoog, waiwii de principieele lijn ontbreekt. Voor de nuchtere Tesselaars levert dat geen gevaar op: de N.S.B. kreeg er geen schijn van kans. terwijl het protestantsch Christe lijk volksdeel zich steeds beslister laai gel den; maar in Roomsche kringen mag men toch jvel voorzichtig zijn met zulke Vandaag zou, op bevel van de C.G.T., het Fransche roode vakverbond, in alle bedrijven en ondernemingen, onverschillig of deze particulier waren of onder de overheidsdiensten ressorteerden, het werk 24 uur moeten worden stilgelegd. Deze staking was bedoeld als een protest tegen de crisis-decreten van de regeering-D a 1 a d i e r, en droeg als zoodanig een duidelijk revolu- tionnair karakter. De Fransche regeering had de uitdaging beantwoord, door verschillende ondernemingen o.a. de spoorwegen en mijnen, en de Parijsche verkeersdiensten, te requireeren, waardoor het betreffende per soneel onder de krijgswet werd geplaatst. De strijd draagt derhalve een zeer scherp karakter; hij gaat in wezen om niets anders dan de macht in den Franschen staat. Wij laten hieronder het nieuws over den toestand in Frankrijk volgen, naar gelang de verschillende berichten ons bereikten. Parijs is rustig Bij 't aanbreken van den dag wees alles in de Fransche hoofdstad erop, dat de alge- meene staking gedeeltelijk was mislukt. Af gezien van het ongewoon groote aantal poli- tie-beambten en de aanwezigheid van groep jes mobiele garde had de stad haar normale De stadsreinigingsdiensten werkten ge woon en de vroege autobusdiensten ver voerden de eerste arbeiders naar hun werk, terwijl ook de Métro reed, zij het ook met een beperkten dienst Aan het station St Lazare vernam de Reutercorrespondent, dat de diensten tot dusver volkomen normaal verliepen. De post is naar het schijnt gewoon besteld, want reeds vroeg kon men de postboden naar hun werk zien gaan, terwijl de post op de star tions als gebruikelijk in de auto's werd ge laden. Naarmate het later werd gingen de café's, bakkerswinkels en andere zaken geleidelijk open en de melkboeren begonnen hun ronde. Er rijden vrij veel taxi's op straat, doch de meeste worden bestuurd door de eige naars, Met uitzondering van de „Matin", „Jour", „Petit Parisien" en „Action Frangaise'", die met een beperkt aantal pagina's uitkwamen, zijn er te Parijs geen dagbladen verschenen. Parijsche autobussen rijden Een gedeelte van het Parijsche autobus- personeel is in de garages gebleven, en wei gert te werken. De dhefs der diensten schat ten, dat ongeveer 60 pet. der bussen aan het straatverkeer deelneemt Wat de onder- grondsche trein aangaat, op de verschillen de Métro-lijnen heeft de dienst een normaal verloop. Ook aan het Noorder- en Oostersta tion kwamr, de z.g. banlieu-treinen gewoon binnen, zoodat het personeel der Parijsche bedrijven, hetwelk in de omgeving van de hoofdstad woont, onbelemmerd naar zijn werk kon tijden. In het noorden des lands Te Rijssel heeft het geheele gemeenteper- soneel besloten in staking te gaan, met uit zondering van dat van den burgerlijken stand, de brandweer en de begraafplaatsen. Te Roubaix heeft de bij de C. G. T. aan gesloten bond van spoorwegarbeiders zijn leden instructie gegeven te blijven werken. Te Duinkerken wil het personeel van tram en autobus werken, doch het personeel van de gas- en electriciteitsfabrieken weigert De dienst zal echter functioneeren om de veiligheid te verzekeren. Men denkt dat het personeel van de haven, de banken en de warenhuizen zal werken. In het gebied van Hazebrouck wordt geen staking verwacht. Do toestand in het zuiden De drukkers te Montpellier zijn slechts ge deeltelijk in staking gegaan. Van de twee kranten is er één normaal verschenen, het andere slechts met één editie uitgekomen. De spoorwegarbeiders in het station van Grenoble, die bij bun werkzaamheden af hankelijk zijn van het station Chambéry, hebben vannacht een telegram van den bij de C. G. T. aangesloten vakbond te Chambé ry ontvangen, waarin hun wordt verzocht te blijven werken. Het trampersoneel te Bordeaux en omge ving heeft besloten het werk neer te leggen. Bovenstaande kaart van Frankrijk geeft een overzicht van de belangrijkste industrie centra, welker activiteit thans door den sta- kingseisch van het Fransche roode vakver bond wordt bedreigd. Deze centra betretfen voornamelijk de metaalindustrie, steenkool- beukens. textielnijverheid, de hoofd- en han delshavens en het spoorwegverkeer. Vooral in het Noorden van het land vanaf Armentières tot Sedan, waar als het ware de fabrieken aaneengerijd staan, is de toe stand eenigszins rustiger geworden. De re geering heeft met behulp van de mobiele De „zuivering" te Weenen Het Duitsche Nieuwsbureau spreekt de berichten, als zou in de nationaal-socialis- tische partij in Oostenrijk een zuivering hebben plaats gehad, waarbij 150 leden zou den zijn gefusilleerd, tegen. Ook wordt ont kend, dat de Führer gedurende den laat- sten tijd in Weenen zou zijn geweest Te Weenen wordt officieel gemeld, dat als gevolg van 't onderzoek door de Gestapo op bevel van gouwleider Buerckel uit gevoerd, in verband met plunderingen tij dens de recente anti-Joodsche demonstra ties, twaalf leden uit de nazipartij zijn ge zet en naar een concentratiekamp zijn ge zonden. Verdere arrestaties worden verwacht Vliegtuig vergaan bij San Francisco Twee der inzittenden gered De Amerikaansche kustwacht bij San Francisco, welke seinen had opgevangen van een machine der „United Airlines", dat deze door gebrek aan brandstof niet het naaste vliegveld kon bereiken, is op onder zoek uilgegaan. Inderdaad werd het vlieg tuig ontdekt aan den voet van een hooge klip in een moeilijk toegankelijke streek. De speurders lieten zich met touwen af en slaagden erin twee personen te redden uit het toestel, dat door de zware zeeëi stukken was geslagen. Er is niets bekend omtrent het lot der overige vijf inzittenden. onbesliste redevoeringen. Ook doet men geen verdienstelijk werk als men door le schermen met een toekomstig „Katholiek Nederland" het antipapisme noodeloos aan- wakke.rL Yporzichügheid is geboden. Standbeeld van Paul Kruger te Utrecht Comité wil dit denkbeeld ter gelegenheid van de herdenking van De Groote Trek, nu verwezenlijkt zien Te Utrecht werd in het jaar 1925 opge richt „Het Krüger Comité" dat zich ten doel stalde de oprichting van een standbeeld ter eere van Paul Krüger om hierdoor ui ting te geven aan de achting die het Nedcr- laqdsche Volk heeft ten opzichte van Krü gef den President van Transvaal. ïm dit comité hebben zitting genomen ver tegenwoordigers van het Alg. Ned. Verbond, óe Ned. Z.-Afrikaansche Vereeniging. het Die.isch Studenten Verbond, de Vlaamsch Hollandsche Vereeniging en Zuid Afrikaan schp Vereeniging. Ook de directeur van de Kweekschool voor Onderwijzers op Geref. grondslag, „Rehobobh" aan de Maliebaan te Utrecht nam zitting in het comité, omdat Paul Krüger tijdens zijn ballingschap gewoond heeft in het huis aan de Maliebaan waarin thans de kweekschool hierbovenge- noemd, gevestigd is. De heer H. G. H a m- m a c h e r directeur van de Utrechtsche Pro vincie Bank trap als penningmeester op. De tijdsomstandigheden waren echter van dien aard dat men moeilijk geld bijeen kon krijgen. Wel kwamen enkele giften binnen w.o. van H. M de Koningin maar het comité oordeelde dat het beter was. te wachten tot dat de economische toestanden iets gunsti ger zouden zijn. Een stamdibeeld voor Paul Krüger zou volkomen verdiend zijn; maar dit oenkbeeld is tot op heden nog niet ver wezenlijkt Nu meent het Comité dat het thans, bij de herdenking van De Groote Trek een prachtige gelegenheid is om de actie op nieuw aan te pakken en de eemoede'-eii wakker te schudtien voor het denkheeld. Don 16en December is in Zuid-Afrika df Dingnansdag-viering, bet zal zijn het hoogte punt'in de herdenking van de Groote Trek Wat zou het nu mooi zijn wanneer Noderlagcl laat zien, dat het de garde het Noorden zwaar versterkt Het tweede uitgestrekte gebied omvat Lyon en Grenoble met de waterkrachtsta tions: dan volgt het centrum Briey met de metaalindustriën en kolenmijnen. Op deze drie genoemde zones heeft de C. G .T. de meeste hoop gevestigd Ten behoe ve van het functionneeren van het uitge strekte spoorwegnet (op de kaart aangege ven) heeft de regeering al het betrokken personeel gerequireerd. Verder zijn van de meteste plaatsen van beteekenis de namen vermeld. eereschuld tegenover Krüger inlost en nu eindelijk in ons land ^n standbeeld voor Krüger zal komep. Dat men Utrecht daarvoor de beste plaats achtte laat zich denken. Krüger heeft langen tijd in Utrecht gewoond en deze stad is rijk aan herinneringen uit Krü- gers tijd. Als plaats heeft men gedacht de Malie baan of het Janskerkhof. Krüger heeft nl. ook eenigen tijd gewoond in Hotel des Pays Bas dat thans nog aan het Jans kerkhof gevestigd is. De heer F. Kroon voorzitter van de afd. Utrecht van het Alg. Ned. Verbond verzocht ons er de aandacht op te vestigen dat het Gironummer van het Comité tot Oprichting van een standbeeld voor Krüger. luidt: 9 0 99 9. dus gemakkelijk te onthouden: vier negens en een nul! Er is nog veel geld noodig maar het Co mité vertrouwt op de krachtige medewer king van alle Nederlanders die Zuid Afrika lief hebben en dit denkbeeld een warm hart toedragen. Men hoopt nu dat het langgekoesterde denkbeeld werkelijkheid zal worden en dat binnen afzienbaren tijd het Krüger-stand- beeld in Utrecht onthuld zal kunnen wor den. Giften worden ingewacht op bovenge noemd gironummer, dit is het nummer van de Utrechtsche Provincie Bank Jan6kerkliof te Utrecht. REEDS VIER MILLIOEN VOOR DE JOODSCHE VLUCHTELINGEN Succes voor de Jewish Colonisation Society Groote instemming in andere landen Het kapitaal van de Jewish Coloni sation Society aanvankelijk een millioen gulden groot, is thans gestegen tot on geveer 4 millioen gulden, mede dank zij een Fransche gift van 250.000 pond ster ling Deze mededeel ing deed de heer Wolf aan een verslaggever die hem ge vraagd had, iets te vertellen over zijn pogingen in het buitenland om dit plan uit te breiden. In Engeland, Frankrijk, België en Zwitserland heeft de heer Wolf naar hij verzekerde groote instemming voor het doel der stichting verkregen. In Londen voerde de vertegenwoordiger van deze stichting besprekingen met de liee- ren Rublee, Pell en Cotton, allen van de in tergouvernementeel e commissie, gevormd na de conferentie te Evian. Deze heeren oonden groote sympathie voer het Neder landsche plan en hebben den heer Wolf uit- genoodigd op 1 en 2 December a.s. opnieuw naar Londen te komen om voor de voltallige commissie een uiteenzetting te geven. Het spreekt vanzelf, dat de heer Wolf aan deze uitnoodiging gevolg zal geven. De leiders der Zionistische beweging te Londen toon den ook veel instemming voor dit plan en vooraanstaanden financiers ging het even zoo. Uit Engeland, Frankrijk, België en Zwit serland zullen vertegenwoordigers van de „haute finance" tot het bestuur der stichting toetreden. Met eenige vooraanstaande Ne derlanders is het bestuur reeds uitgebreid. Zooa's sre/cgd is thans een kapitaal ge vormd van m.illioen gulden. Hoe groot het bedrag moet zijn om de oplossing van het vluchtelingenvraagstuk te vinden, kon de heer Wolf nog niet mededeelcn. Hij zeide echter, dat dit bedrag nog niet een percent is van een bedrag, dat 600.000 families tot immigratie in staat zal stellen. Daarvoor is noodig 400 millioen pond. Steunactie van het bioscoop- en filmbedrijt De Nederlandsche Bioscoopbond heeft een steunactie op touw gezet ten bate van de vluchtelingen om ras of geloof. Deze actie bestaat hierin, dat de bioscoopdirecties de ontvangsten, welke de bioscoopvoorstellin gen van Donderdag 1 December a.s. opleve ren, zullen afdragen aan het hoofdbestuur van den Nederlandschen bioscoopbond, ter wij! de directies der filmmaatschappijen eveneens een offer zullen brengen door de hun toekomende filmhuur van den eersten December a.s. ten bate van de vluchtelingen af te staan. Het geheele bedrag, dat het hoofdbestuur van den Nederlandschen bios coopbond op deze wijze van de bioscoop- en filmmaatschappijen zal ontvangen, zal het afdragen aan de drie officieele vluchtelin- gencomité's, n.l. het Joodsche, het protes- tantsche en het Roomsch-Katholieke comité in dezelfde verhouding, welke de regecrin heeft toegepast bij het verlangen van garan tiesommen van deze comaté's. (Reeds in deel onzer vorige editie geplaatst). Steunactie voor de Duitsche Joden Ook Pa van der S*eur helpt 1 Wij lezen in „Mataram" van 21 November: De bedragen ten behoeve van de slacht offers der Jodenvervolgingen in Duitschland blijven toestroomen. Zaterdagavond had het totaal der binnen gekomen gelden de duizend gulden reeds verre overschreden, terwijl het comité Maan dagochtend een wel zeer bijzondere mocht boeken. Bij den heer Fonteijn vervoeede zich na melijk hedenmorgen vroeg Pa van der Steur met een zak vol dubbeltjes. Zij werden uitgeteld: het waren er 1091 Duizend een en negentig, omdat er op het oogenhlik 1091 ..Steurtjes" zijn. die elk een dubbeltje hebben gegeven als een kleine bij drage voor Joodsche jongens en meisjes, lij nood verkeeren. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen Tegen vandaag was in Frankrijk de algemeene staking afgekondigd. Deze zou volgens berichten, gedeeltelijk mislukt zijn De Tweede Kamer heeft de begrooting van Defensie aangenomen. Des avonds is de behandeling van Onderwijs voort gezet. De viering van het vijftiende lustrum van het Studentencorps F.Q.I. te Kampen. België uit de niet-inmengingscommissie. Mussolini bnnenkort naar Londen? Kennedy over het Amerikaansch-Brit- sche handelsverdrag. DIEFSTAL UIT KERKEN 's-GRAVENHAGE, 30 November. Het hoog- militair gerechtshof veroordeelde den 21-ja- rigen M. S.. huzaar in garnizoen te D e t e r tot n jaar en zes maanden gevange nisstraf met aftrek van de preventieve hech tenis, wegens diefstal uit verschillende kerken. Het Hot ontsloeg S. tevens uit den tairen dienst zonder ontzetting van de be voegdheid om bij de gewapende macht te dienen. A. W. ROELOFS SCHORTEWNDUSTRIE GEMERT Het betere genre schort Kleurecht Waschecht Bij alle goede manufacturenzaken If at voor weer krijgen we Meest krachtige tot matige westelijke, tot zuidwestelijke wind, betrokken tot zwaar bewolkt, later opklarend, regen buien, iets kouder overdag. Geen koude winter I Temperatuur zal hooger zijn dan normaal. Het Kon. Ned. Metr. Instituut te De Bilt deelt mede: Betreffende het karakter van den komen-» den winter, December—Februari, kan wor-» aen medegedeeld, dat de becijferingen met een waarschijnlijkheid van 2 tot 3 aangeven! dat de temperatuur hooger zal zijn dan nor maal, de neerslag ongoveer normaal. phlnceSS ONZE NIEUWSTE NAJAARSMODELLEt* H.J.VAN BLADEL, Waalwijk RESTAURANT DIKKER THIJS - AMSTERDAM DINER vanaf I 1.75 LUNCH f 1.25 ZEEÜWSCHE HOEK 12—2 our: Speciale Plats du Jour vanaf f 0.50 Koffie 0.15. EEN KAMEEL. DIE BOERENKOOL AT Een inwoner van Musselkanaal zou dezer dagen een partijtje boerenkool voor zijn vrouw uit den tuin halem. Hoe groot was zijn verbazing toen hij tot de onvdekkin.& kwam, dat er geen enkel blad meer van deze groente in zijn tuin te vinden was. Hij ging op onderzoek uit. zag een vreemd voet spoor dat achter in den tuin eindigde en daar zag hij tot zijn grooten schrik... een ka meel, die zijn ruin in een woestenij herscha pen had. Het dier. dat er na het boerenkool maal welgedaan uitzag, was aan de waak zaamheid van het personeel van het circus „Henny" ontsnapt en was na zijn ontvluch ting den tuin binnengewandeld. Hasja president van Tsjechoslowakije PRAAG, 30 November. (Havas). Met 272 van de 308 stemmen is H a s j a tot president der Tsjeclio-Slowaakschc republiek gekozen. Er zijn 36 blanco-stemmeu uitgebracht. Een mislukte aanslag op Trotzky? MEXICO. 30 Nov. (Havas). Dc politie deelt mede: „In den afgeloopen nacht heeft meri een gewapend individu gearresteerd, dat op het dak van de woning van Trotzky t -acht-, te te klimmen". Ondanks het stilzwijgen van de politie en de omgeving van Trotzky. geloot men, dat hier sprake is van een aanslag. De gearresteerde heet Sebastian Jasso Rodriguez. Wie zich heden op ons blad abonneert ontvangt al de nog vóór i Januari aanstaande verschijnende nummers met inbegrip van de fraaie Zondagsbladen gratis. Wi0 een lezer aanbrengt voor minstens een jaar, heeft rechÈ op de fraaie premie. Zie elders in dit nl - n volgend nummer. H l is nu de tijd om den lezerskrin veel gevend Christelijk Dagblad sterl .in ons goedkoop, I te breiden. Dk ADMINISTRATIS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1