SLsh&'A GtAS
De jodenverdrukking in Duitschland
DINSDAG 15 NOVEMBER 1938
EERSTE BLAD PAG. s Dlr
Wt/Yv VERZEKERING
Maahc&aftftif - S*eeh
RONDBLIK
De wereld-reactie
Nu de internationale pers zich in allerlei
toonaard heeft uitgesproken over de gruwe
lijke anti-Joodsche uitspattingen, welke
Duitschland hebben plaats gehad, en tevens
over de ongeëvenaard harde maatregelen,
welke de nazi-heeren vervolgens nog eens
extra tegen de verdrukten hebben afgekon
digd, doet zich de vraag voor, op welke
wijze de leidende buitenlandsche politici op
dit alles zullen reageeren. In de Vereenigde
Staten zijn de dagbladen, gelyk men zulks
van een in vele opzicthen nog jong land ver
wachten mocht, in hun afkeuring en veront
waardiging het felst geweest. Een Ameri-
kaansch senator heeft zelfs aangedrongen op
onmiddellijke verbreking van de diplomatie
ke betrekkingen tusschen Berlijn en Was
hington. Een Fransche publiciste uit het
roode kamp, wier berichtgeving reeds eerder
door een fantastisohen inslag werd geken
merkt, meldde zelfs, dat Roosevelt Hitler er
van zou in kennis stellen, dat in Amerika
onmiddellijk repressaille-maatregelen zou
den worden genomen, wanneer de Duitsche
regeerders erin zouden volharden, hun de
creten tegen de Joden te doen toepassen. Dit
alles zijn natuurlijk dingen, welke eer van
begrijpelijke verontwaardiging over het lot
van de zoo onbarmhartig verdrukten, dan
van gezond inzicht in de internationale ver
houdingen getuigen. Wie in ernst zou mee-
nen, dat door de toepassing van zulke plom
pe middelen iets goeds zou kunnen worden
uitgewerkt, geeft daarmede slechts blijk, een
niet zeer ontwikkelden werkelijkheidszin te
bezitten.
Washington heeft wel degelijk reeds ge
reageerd, en op een in het oog loopende
manier. Huil, de Amerikaansche staatssecre
taris, heeft vrijwel onmiddellijk een lang
durig onderhoud met den Duitschen ambas
sadeur gehad, en het gevolg daarvan is ge
weest, dat Wilson, de Amerikaansche gezant
te Berlijn, naar huis is ontboden, om aldaar
over de gebeurtenissen der laatste dagen
uitvoerig rapport uit te brengen. Een breuk
in diplomatieken zin met Duitschland be
teekent zulks allerminst, doch wel een zeer
bijzondere maatregel, waarvan men de con-
sekwenties thans nog niet kan vermoeden.
Wat Groot-Brittannië betreft, dit land
bevindt zich momenteel, gezien den koers,
welken Chamberlain tot op heden heeft
gevolgd, in een heel delicate situatie. Hoe
kan de premier een verzoenings- en toe-
naderingsarbeid, welke zoo hoopvol werd
aangevangen, met uitzicht op succes voort
zetten, zoo men in leidende Duitsche krin
gen niet alleen uiterst weinig toeschiete
lijkheid betoont, doch tevens door een onge
hoord inhumaan optreden den gemiddelden
Brit, wiens ideaal vóór alle dingen „fair
play" is, nog meer dan tot op heden het
geval was, van zich vervreemdt? In zijn be
antwoording van daarop betrekking heb
bende vragen is Chamberlain opvallend
sober en gereserveerd geweest, maar men
mag met recht veronderstellen, dat onder
deze zelfbeheersching teleurstelling en ont
goocheling nauwlijks waren te verheelen.
De weg naar München zal voor langen tyd
geblokkeerd blijven, want niemand zal thans
eenigen lust gevoelen, den premier daarheen
te vergezellen. Men kan ook zelfs den schijn
niet riskeeren, dat men zich met het regiem
te Berlijn op eenigerlei wyze zou vereen
zelvigen.
Het is diep te betreuren, dat de door
Chamberlain geleide Britsche initiatieven,
welke waarlijk een beteren uitslag hadden
verdiend, op het grove onverstand van de
Berlijnsche heeren zijn vastgeloopen. Wan
neer zal zich een tweede gelegenheid voor-,
doen, verbroken verbindingen weder aan te
knoopen, en een sinds lang teloor gegane
internationale verstandhouding te her
stellen?
Zoo er een lichtzijde is by zooveel nieuwe
donkerheid, dan is het wellicht deze. De
wereld kan niet langer voortgaan, zich over
het harde lot der Jodenheid anders dan met
moties en edelmoedige opwellingen te be
kommeren. Achter de regeeringen, die met
het kiezen van nood-oplossingen aarzelen,
staat een krachtige publieke meening, die
op spoedige daden van barmhartigheid aan
dringt De op initiatief van Roosevelt sa
mengekomen vluchtelingen-conferentie van
Evian, welke later te Londen min of meer
is verzand, zal uit de impulsen der laatste
dagen misschien nieuw leven ontvangen.
Zóóveel menschelijke ellende, als Duitsch
land thans, waar het zijn Joden betreft te
aanschouwen geeft, moet alle partijen wel
nopen tot het aan den dag leggen van
nieuwe inschikkelijkheid. Niet uitgesloten is
eveneens, dat men zich te Londen nog eens
extra zal bezinnen over de Palestijnsche
kwestie, welke opnieuw in het stadium der
bespreking is geraakt. Engeland heeft, waar
het de vestiging van een Joodsch Nationaal
Tehuis betreft, een oude schuld, welke
moeilijk af te betalen is, gezien het Arabisch-
Joodsche dilemma, waarin men zich heeft
vast gewerkt. Nu de Jood, wien men
beloften deed, zoo deerlijk in het nauw is
geraakt, zal de goedwilligheid, om hem tege
moet te komen, naar wy hopen ook hier
nog kunnen toenemen, al stellen wij ons
geenszins voor, dat hij het volle pond zal
kunnen ontvangen. Doch elke, hoe geringe
verruiming ook van Joodsóhe bestaansmo
gelijkheid in Palestina, zal overal met in
stemming worden begroet.
Duitsch-Poolsche besprekingen
afgebroken
De besprekingen tusschen Duitschland en
Polen over den status der Poolsche Joden
zijn onderbroken.
De Poolsche delegatie heeft nog geen ant
woord ontvangen op de voorstellen, welke
lij de Duitsche delegatie heeft gedaan. Zij
heeft Berlijn verlaten. Zij heeft aan de Duit
sche legatie laten weten, dat zij te Warschau
op antwoord op haar voorstellen zou wach
ten.
De zieken zonder verzorging
Hongersnood en
zuigelingensterfte dreigt
Duitschlands houding door
Engeland afgekeurd
Een beroep op de Nederlanders
De Berlijnsdhe correspondent van de Daily
Telegraph and Morning Post, meldt aan
zijn blad, dat tengevolge van de arrestatie
van practisch alle Joodsche artsen te Berlijn
er voor het grootste Joodsohe ziekenhuis
drie of vier doktere zijn overgebleven voor
verscheidene honderden patiënten.
Twee Joodsche klinieken met in het
heel 100 bedden, hebben heelemaal geen
dokters. Te Soden, nabjj Frankfort a. d. Main,
is een Joodsch ziekenhuis voor teringlijders
ontruimd. De patiënten zijn er uit gezet en
moeten maar voor zichzelf zorgen.
Voorts meldt dezelfde correspondent, dat
hij van betrouwbare zijde heeft vernomen,
dat 146 Joden dood geslagen zijn in het con
centratiekamp van Buchenwald, tusschen de
massa-arrestaties van Juni en half Augustus.
De Joodsche perecommissie deelt mede:
„Volgens een uit Frankfort a. d. Main om
vangen bericht beslaat gevaar voor hongers
nood onder de duizenden Joodsche kinderen
en vrouwen, wier mannen bijna allen zijn
gearresteerd.
Reeds thans wordt in een groot aantal ge
vallen voor de zuigelingen noch voor de
zoogende moeders melk verstrekt, Daarom
is hulp direct noodig."
In verband met de excessen der laatste
dagen wordt thans melding gemaakt van
een groot aantal ernstige mishandelingen,
o.m. uit Berlijn, Düsseldorf en Neurenberg.
Deze berichten zijn van de meest betrouw
bare zijde ontvangen.
Te Polzin (Pommern) is dr Leo Levyl
eigenaar van een meelfabriek, des nachts
bij excessen doodgeschoten. Hij was vader
van drie kinderen.
Uit Frankfort a. d. Main worden nieuwe
gevallen van zelfmoord gemeld.
Engelsche assurantie-maatschappijen
ongerust
Het Duitsche decreet, volgens hetwelk de
regeering aanspraak maakt op alle schade
vergoedingen, die door de verzekeringen
worden uitgekeerd, heeft in Engeland onge
rustheid gewekt. Lloyds en andere maat
schappijen hebben veel Joodsch eigendom
in Duitschland tegen dergelijke schade ver
zekerd en deze maatschappijen stellen zich
op het standpunt, dat zij slechts uit kunnen
betalen aan den verzekeringnemer. Indien
de Duitsche regeering dan ook aanspraak
op de uitkeeringen zou doen gelden, zullen
de verzekeraars ongetwijfeld een beroep op
de Engelsche regeering doen.
Dc boete van een miljard
Uiteraard zijn de eventueele gevolgen van
den maatregel, waarbij aan de Joden In
Duitschland een boete wordt opgelegd van
een milliard rijksmark, het onderwerp van
veel bespiegelingen, aldus Un. Press.
Hoewel men den strafmaatregel als poli-
tieken maatregel, die geheel in de lijn van
de wenschen van de partij is, scherp moet
scheiden van de economische belangen, zoo
valt toch niet te ontkennen, dat in dezen
tijd een bedrag van een milliard mark voor
de schatkist een belangrijke verlichting
moet zijn.
De financieele problemen van het Derde
Rijk kunnen door dit milliard niet worden
opgelost, doch de „boete" van een milliard
Is voor dc sdiatkist toch aanzienlijk gunsti
ger dan een leening van hetzelfde bedrag,
welke terugbetaling en rente-uitkeering mee
zou brengen.
Het milliard boete zal, zoo hoort men
thans reeds, slechts van de rijke Joden ln
Dnitschland worden opgeëischt Zelfs zal de
regeering zoover gaan, dat deze rijken den
armen Joden het geld moeten verstrekken,
dat noodig is voor het herstellen van dB
aangebrachte schade.
Naar verluidt zijn tal van gearresteerde
Joden, in het bijzonder welgestelden, vrijge
laten, om hun financieele aangelegenheden
te regelen. Anderen zijn onder politiege-
leide naar hun huis gebracht, om daar do
noodipe aanwijzingen te geven voor het
liquide maken van hun vermogen.
In een gister gehouden bijeenkomst van
welgestelde Joden, welke door de regeering
bijeen geroepen was, heeft elk hunner, vol
gens Reuter, een papier ontvangen, waarop
het bedrag is aangegeven, dat hij moet be
talen voor hef herstellen van de schade, die
Donderdag j.l. aan de winkelruiten is toe
gebracht. Dit bedrag moet nog vandaag wor
den voldaan.
Het totale bedrag, dat de Joden voor de
ingeworpen ruiten moeten betalen, is niet
bekend, doch een rijke weduwe zal 50.000
mark moeten betalen en een Joodsche fabri
kant 150.000 mark.
De betaling van dit bedrag ontheft de
Joden niet van de verpliohting, bij te dra
gen in de „boete" van een milliard mark
voor den moord op Von Rath.
Van neutrale zijde wordt de materieele
schade van de Joodsche zakenmenschen
door de terreur op rond 400500 millioen
mark geschat
De meening van de „Angriff"
De „Angriff' schrijft onder meer:
„Het bedrag der boete, die den Joden Is
opgelegd, maakt op het eerste gezicht den
indruk, een groot bedrag te zijn. Daarbij
moet echter worden opgemerkt dat in
Duitschland ongeveer 700.000 Joden in den
van de wetten van Neurenberg leven.
Daarbij komen nog anderhalf millioen men-
schen van gemengd ras. Als men het ver
mogen van deze personen op acht milliard
mark begroot, is dat niet te hoog geschat.
Sedert 1933 zijn ongeveer 180.000 Joden ge-
emigreerd. In de groote steden is het per
centage Joden echter nauwelijks veranderd.
Weenen staat aan de spits met 10 pet, dan
volgen Frankfort aan de Main met 4.7 en
Berlijn met 3.7 pet.
Voor de Joden in Duitschland bestaat
geen gedwongen organisatie. De Joden zijn
veeleer lid van ontelbare vereenigingen, dio
vereenigd zijn in de rijksvertegenwoordi
ging der Joden. Er zijn zg. Mozaïsche ge
meenten, Zionistische vereenigingen, Jood
sche cultuurvereenigingen, enz.
De nationaal-sociaiistische staat heeft .de
voorwaarden voor een eigen cultureel leven
der Joden geschapen. De cultuurbond te
Berlijn heeft een eigen theater. In Hamburg
is een tooneelgroep voor West- en een voor
Zuid-Duitschhind, die op tournee gaan om
voor Joden op te treden. In drie steden be
zitten de Joden een eigen symphonie-orkest.
De Joodsche vereenigingen beschikken
over zalen, waarin films over de emigratie,
films over Palestina en sedert 1938 ook an
dere films vertoond worden. Deze voorstel
lingen kunnen ook thans nog, na de afkon
diging der nieuwe Jodenwettcn, ongehin
derd voortgang vinden''.
Voor het gevoel van het Duitsche volk
aldus vervolgt het blad, is natuurlijk slechts
één oplossing van het Joodsche vraagstuk
mogelijk: de emigratie. Het is waar. dat de
emigratiemogelijkheden aanzienlijk vermin
derd zijn. doordat dc andere staten de Joden
niet wenschen op te nemen. De Joden kun
nen ongestoord in Duitschland leven, als
hun rasgenootcn in het buitenland geen
Duitsche vergeldingsmaatregelen noodig
maken.
Een uiting van wanhoop
Naar uit Berlijn wordt gemeld, hebben de
gebroeders Dr. A. Goldschmidt en Dr. E.
Goldschmidt, die sedert jaren geziene leden
waren van de Vereeniging „Nederland en
Oranje" te Berlijn, zich in wanhoop van het
leven beroofd.
De gebroeders Goldschmidt, wier vader het
Nederlandsche staatsburgerschap bezat, had
den zich i:i 1908 tot Duitschere laten natura-
liseeren. Twee maanden geleden hadden zij
een verzoek tot rcnaturalisatie als Nederlan
ders ingediend.
Engeland en de Jodenvervolging
Chamberlain heeft in het Lagerhuis
gesproken over de te Berlijn ondernomen
stappen om te protesteeren tegen het artikel
van den „Angriff', waarin Churchill en
andere Engelsche politici verantwoordelijk
werden gesteld voor den moord op V o n
Rath.
Hij deelde mede, dat de Britsche zaakge
lastigde te Berlijn instructies heeft gekre
gen om een krachtig protest in te dienen bij
de Duitsche regeering ten aanzien van de
recente artikelen in de Duitsche pers, waarin
vroegere ministers en leden van het Lager
huis in verband gebracht zijn met de recen
te gebeurtenissen.
Hij Zeide verder, dat hij betreurde, dat de
berichten in de dagbladen omtrent het op
treden tegen de Joden in Duitschland in
hoofdzaak juist schijnen te zijn en in feite
tot zekere hoogte bevestigd zijn door Goeb-
bels tegenover de buitenlandsche correspon
denten te Berlijn.
Voortgaande zeide Chamberlain: Niemand
zou de zinnelooze misdaad willen verdedi
gen, die in Parijs is gepleegd, doch er
heerscht hier een diep en wijd verspreid
medegevoel met hen, die men daarvoor zoo
ernstig laat lijden.
Britsche commentaren
In een commentaar op de nieuwe anti-
Joodsche maatregelen in Duitschland schrijft
de „Daily Mail": De wereld staat verstomd
bij de verpletterende wreedheid van de
nieuwe straffen, die den Joden in Duitsch
land zijn opgelegd. Een hulpelooze minder
heid van 600.000 menschen straffen voor de
daad van een onevenwichtig jongmensch i:
een aanfluiting van het recht.
De „News Chronicle" schrijft: Deze wree-
de pogram zal niet nalaten van grooten in
vloed te zijn op de politiek vaiv dit land,
want de Britsche politiek wordt bepaald
door de Britsche openbare meening en de
Britsche openbare meening beschouwt deze
uitbarsting van naziwoede met afschuw en
verachting.
Medeleven met de
Duitsche Joden
Dringend verzoek om hulp
aan de regeering
Adres van 1700 Joodsche vrouwen
AMSTERDAM, 15 November. Naar aan
leiding van de berichten dat de Regeering
verlof heeft gegeven 200 kinderen uit
Duitsohland de grens te doen ipasseeren, kan
worden medegedeeld, dat deze berichten ln
dezen vorm onjuist zijn.
Het Algemeen Comité, dat in samenwer
king met alle hulporganisaties speciaal met
de zorg voor buitenlandsche kinderen belast
is, is het Comité voor Hulp aan Buitenland
sche Kinderen, adj. secretaresse Jkvr. Mr. J.
E. van Lennep, N. Amstellaan 15a, Amster
dam. Alle verzoeken om inlichtingen inoeten
schriftelijk tot dit comité aan bovenstaand
adres gericht worden.
Regeeringsmaatregelen verzocht
De Nederlandsche beweging voor Eenlhetd
door Democratie, heeft den volgenden open
brief tot de Nederlandsche Regeering ge
richt:
„Onder den indruk van de gevoelens
van haat en wrok, die op een voor een
beschaafd volk ongekende wijze het lot
van duizenden schier ondragelijk ma
ken, wendt de Nederlandsche beweging
yoor Eenheid Door Democratie zich tot
de Regeering met het verzoek maatrege
len van hulpverleening te willen bevor
deren, althans de organisatie hiervan
door Nederlanders mogelijk te maken
door een soepele toepassing van de
vreemdelingenwet
In het aangezicht van deze gevoelens van
haat en wrok treden overwegingen van het
behoud van eigen stoffelijke welvaart op
den achtergrond, om ruimte te laten aan de
werking van de meest elementaire Christe
lijke gevoelens.
Verder zij er met kracht op aangedrongen
om, hetgeen is aancckohdigd als geestelijke
herbewapening van ons volk, een zoodani-
gen inhoud te geven, dat anti-semietischc
gevoelens, als waarvan ae wereld thans ge
tuige is, zelfs in hun eerste begin in ons
volk onmogelijk zullen zijn.
Joodsche vrouwen vragen asylrecht
AMSTERDAM, 15 November. Het hoofd
bestuur van den Joodschen Vrouwenraad in
Nederland heeft heden het volgende adres
aan den Raad van Ministers verzonden:
Excellenties,
In diepe verslagenheid over de jongste ge
beurtenissen die het Jodendom opnieuw
hebben getroffen en honderd duizenden Jo
den met ondergang bedreigen. richt het
hoofdbestuur van den Joodschén Vrouwen
raad in Nederland zich namens zeventien
honderd Nederlandsche Joodsche vrouwen
tot U met de innige smeekbede te willen be
vorderen dat Uwe Regeering aan hen, die in
hoogsten nood een toevlucht zoeken in Ne
derland het asylrecht zij het ook tijdel'jk,
tot gelegenheid voor verdere emigratie /.ai
zijn gevonden niet zal onthouden.
Onderdak voor Joodsche vluchtelingen
ZEIST, 15 Nov. De stichting „Nationaal
Centrum" heeft met medewerking van de
eigenaars de steunpunten kasteel
„Nijcnhuis" te Heino (Overijssel) e,n kasteel
„Limpregt" te Sittard, tijdelijk ter beschik
king gesteld van de Duitsahe Joodsahe
vluchtelingen.
Een beroep op de kerken
Door het dagelijkseh bestuur van de Broe
derschap der Verzoening is een schrijven
gezonden aan alle Kerkeraden en Kerkbestu
ren, waarin gewezen wordt op de taak der
Kerk om in Christus' Naam de Joden op te
nemen en op de overheid een ernstig beroep
te doen de verdrukten toe te laten.
Ons volk moet zich daartoe offers getroos
ten, want de Christelijke Kerk en haar leden
hebben de plicht do vervolgden te herbergen
en te spijzigen, naar het woord van Matth 25
vers 40b.
Adres van A.R. Kicsvereenigingen
De Anti-Rev. kicsvereeniging „Nederland
en Oranje" te Den Dolder heeft het vol
gende telegram gezonden aan Dr. H. Colijn.
voorzitter van den Ministerraad:
„De A.-R. kicsvereeniging te Den Dolder
verzoekt U om der wille der Christelijko
barmhartigheid en met terugwijzing naai"
de historie, maatregelen te willen overwegen
voor de Joodsche vluchtelingen uit Duitsch
land ook beminden om der Vaderen wil
het aloude Nederlandsche Asylrecht te
handhaven".
Het bestuur van het Burgerweeshuis te
Naarden heeft het gebouw, dat reeds vele
jaren niet meer in gebruik is, voor Jood
sche kinderen uit Duitschland beschik
baar gesteld.
Ingezonden Stukken
(Bulten verantwoordelijkheid van de Redactie)
DE TOESTAND DER JODEN
IN DUITSCHLAND
De heele wereld buiten Duitschland en zijn
genooten heeft innig medelijden met de
Joden, onze medemens chen.
Maar wat dóén wij? Gaan we als tegenover
hen voorbij? Dat mag toch niet. Ik ken niet
de wegen der hoogere politiek, ik ken ook
niet de getallen. Maar de gedachte drong zich
bij mij op: als ieder land nu eens wat deed.
In dien zin: als ieder land, naar zekere pro
portie, aan een of meer duizenden een stukje
van zijn land en woningen bood. Zeker, dat
is een offer. Maar medelijden zonder offer
vaardigheid is ijdele praat. En intusschen
komen de geslagenen om.
Ik leg deze opmerking en vraag voor U
neer. Misschien weet U het hooger adres,
waar deze overwogen en beantwoord, het
vraagstuk tot onze bevrediging opgelost
kan worden. Ik doe dat, rekenende op Uw
Christelijke gezindheid, in hope. En hoop
dus, allereerst, ook op Uw antwoord in dezen.
Met alle hoogachting ik weet, ik spreek
namens tallooze medelezers. v. W.
De Amerikaansche gezant
te Berlijn
Naar Washington ontboden
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken, Cordell Huil, heeft
Wilson, den Amerikaanschen ambassadeur
te Berlijn, naar Washington ontboden om.
rapport uit te brengen en geraadpleegd te
worden. Dit beteekent geen verbreken van
de diplomatieke betrekkingen tusschen de
Vereenigde Staten en Duitschland, doch In
welingelichte kringen wijst men er op, dat
dit een ongewoon gebaar is in zeer ongewone
omstandigheden.
In officieele kringen te Washington wordt
izegd, dat dit terugroepen van Wilson in
verband staat met de ontwikkeling der ge
beurtenissen in Duitschland: men doelde
hierbij op de hevige Jodenvervolging.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
heeft geen communiqué gepubliceerd, doch
heeft alleen de pers medegedeeld, dat Wil
son opdracht was gegeven naar Washington
te komen.
Reynaud en de Fransche
arbeidsweek
Het Fransche wetsdecreet betreffende den
duur van den arbeidstijd bepaalt, dat deze
wettelijk vastgesteld blijft op 40 uur
weck. Een week van zes arbeidsdagen vormt
oe basis van den wekelijkschen arbeidstijd.
De leiders der ondernemingen moeten kie
zen tusschen een gelijke verdecling over zes
dagen en een ongelijke verdeeling tusschen
de werkdagen om een halven dag rust te
verzekeren. De verdeeling over vijf dagen
zal slechts toegepast kunnen worden in de
bedrijven, waarvoor dit bij decreet van
minister van anbcia is toegestaan.
De leiders der bedrijven zijn gerechtigd,
de noodige overuren te laten maken ingeval
van groote drukte, tot een maximum
50 uur. Bovendien kunnen zij vergunning
vragen voor extra-uren tot een maximum
van 80.
De extra-uren kunnen den al gemeen en
arbeidstijd niet opvoeren boven de negen
uur Der dag. speciale gevallen uitgezonderd.
Weigering om te werken in extra-uren
voor de nationale defensie vormt van den
kant van den loontrekkende een ongerecht
vaardigd verbreken van het arbeidscontract
en brengt verlies van de rechten op de vast
gestelde schadeloosstellingen met zich mee.
De loontrekkend»1, wiens arbeidscontract
onder deze omstandigheden verbroken wordt
kan gedurende zes maanden geen werkloos
heidssteun genieten, noch in dienst geno
men worden, door een onderneming, die voor
de landsverdediging werkt.
Wat ae vacantie met behoud van loon
betreft is bepaald, dat tusschen de onder
nemingen gerouleerd zal worden, teneinde te
voorkomen, dat ondernemingen van dezelfde
branche tegelijkertijd zouden sluiten.
Ten aanzien van de opleiding voor nieuwe
beroepen vam werkloozen is vastgesteld, dat
oeze ten doel heeft fabrieken, die voor de
nationale verdediging werken, en in het
bijzonder voor de luchtmacht, geschoolde
arbeiders te leveren.
Gasontploffing vernielt
een woonhuis
Reeds vijf dooden
In de Duiteohe stad Offenbach heeft zich
gisteren een even ernstig als merkwaardig
ongeluk voorgedaan. Een dame in een huis,
dat door verscheiden menschen bewoond
werd, wilde zich door middel van gas van
het leven berooven. Het gas in haar ka/ner
kwam tot ontploffing, doordat de electrisohe
bel overging, die vonken verwekte. De ge
volgen waren verschrikkelijk. Het huis
stortte voor het grootste deel met donderend
geweld in elkander en verschillende bewo
ners werden onder de puinhoopen bedolven.
Meubelstukken werden door de straat ver
spreid. Vijf dooden en vier gewonden kon
tot nog toe geborgen worden.
De brandslachtoffers
ter aarde besteld
Enkele incidenten te Marseille
Te Marseille heeft gisteren de begrafenis
plaats gehad van een 48-tal slachtoffers
van den warenhuis-brand. Er waren niet
minder dan 10.000 militairen opgecomman
deerd om den ordedienst te handhaven.
Enkele malen, toen paarden begonnen te
steigeren, en ook tj>en een lichte ontplof
fing bij het nemen van een persfoto plaats
had, ontstond er een geweldig gedrang,
waarbij vrouwen en kinderen werden ge
wond.
De thans gepubliceerde lijst van de
slachtoffers wijst uit, dat vijf-en-zeventig
personen bij den verschrikkelijken brand
om het leven zijn gekomen. Eenigen daar
van, 'die in de ziekenhuizen zijn overleden
aan de verwondingen, bij hun vlucht uit
het. brandende gebouw opgedaan in het
geheel een zestal personen werden reeds
individueel begraven.
De slachtoffers, waaraan een gemeen
schappelijke uitvaart kon worden gegeven,
waren echter slechts acht-en-veertig in ge
tal. Van de overigen heeft men de over
blijfselen niet eens kunnen verzamelen.
Chamberlain en de
koloniale kwestie
In antwoord op een hem in het Engelsche
Lagerhuis gestelde vraag ten aanzien van
het koloniale probleem heeft Chamber
lain een verklaring afgelegd, waarin hij
verwees naar des door Baldwin op 18 Dec.
1935 afgelegde verklaring. In die verklaring
zeide Baldwin, dat geen Britsch gebied of
gebied onder Britsche bescherming of
Britsch mandaat zou worden overgedragen
uit de Britsche souvereiniteit of het Britsche
gezag, zonder dat de meest volledige aan-
dacht zou worden besteed aan de belangen
van alle deelen der bevolking ir. de betrok
ken gebieden.
Op verdere vragen verklaarde Chamber-
tain, dat de Britsche regeering zich niet zal
binden aan eenigerlei regeling in verband
met dit bijzondere probleem (koloniale of
mandaatsgebieden) zonder dat volledige ge
legenheid zou worden gegsven tot debatten
in het Lagerhuis.
UIT OOST- EN WEST-
INDIE
Voor spoed-operatie
naar Nederland
BATAVIA. 14 Nov. (Aneta). De heer W.
C. ten Cate, gezaghebber bij het binnen-
landsch bestuur, zal morgen op medisch
advies met de K.L.M. naar Nederland wor
den vervoerd, voor het. ondergaan van een
spoedoperatie. Hij zal hiertoe van zijn
standplaats in Borneo op de meest snelle
wijze eerst naar Batavia worden gebracht.
Opheffing van verboden
lidmaatschap
BATAVIA, 14 Nov. (Aneta). Het vólks-
raadslid Boelen (Vad. club) heeft een schrif
telijke vraag ingediend of de opheffing van
het verbod tot lidmaatschap van de S.D.A.P.
en het N.V.V. voor de Nederlandsche weer
macht, ook van kracht is voor de marine,
zoolang deze in Nederlandsch-Indië is ge-
stationneerd. Voorts vroeg de heer Boelen
of de Nederlandsche regeering omtrent die
opheffing tevoren overleg heeft gepleegd
met de Indische regeering en, zoo neen,
waarom dit niet is geschied.
De Boskoopsche
Rijkstuinbouwschool i
het
Viert haar veertigjarig
bestaan reis i
huisz
BOSKOOP. 15 Nov. In verband met he' zjjn
40-jarig jubileum der Rijkstuinbouwschool aan
welk feit op 23 en 24 Nov. e.k. feestelijk
herdacht zal worden, had in Gebouw ..Flora' _et
een persconferentie plgats onder leiding var ^en
den heer W. de Ruyter, voorz. van <k j ae
perecommis6ie. Ditm;
De heer N. F. Weyer. voorz. van „Ar dienti
boricultura" (vereen, van leerlingen en oud- je'm
leerlingen der Rijkstuinbouwschool te Bos jjn
koop) gaf een uitvoerig overzicht van d<
werkzaamheden der vereeniging (die thans
ook haar 6e lustrum hoopt te herdenken).
Spr. gewaagde van het vele, dat door „Ar 1
boricultura" wordt en is gedaan om der
band te versterken, o. a. door het houdeE wees
van winterlezingen, verschillende spelen eu
andere nuttige zaken. Ook heeft „Arbori" moei
een informatiebureau gesticht voor afgestu- z°°
deerde jongelui die een werkkring, zoowel Bleu1
in binnen- als buitenland zoeken, hetgeen
al vaak met succes werd bekroond. Voorts te ZÜ
deelde spr. mede, dat, evenals bij het 25 Mar
jarig jubileum der school, Arbori" ook vertil
thans het initiatief heeft genomen voor een Haar
luisterrijke viering van het 40-jarig bestaan On
der school. Ien h
De heer B. Kremer, leeraar aan dt in R:
school, die nu het woord verkreeg, gaf eer te b(
uiteenzetting van de geschiedenis en dj een
ontwikkeling der school in de vervlogen 40 van
jaren. Op 12 December 1898 werd in de raad] maal
zaal van het Gemeentehuis de school gei beid
opend met 16 leerlingen en 3 toehoorders. Na
Directeur was.de heer C. H. Claassen, Rijks hadd
tuinibouwleeraar voor Zuid-Holland. Dooi loopi
den Raad der gemeente Boskoop werd eer naar
bedrag van 25.000.gevoteerd voor der aja j
bouw eener school met schooltuin. Daar
Op 9 September 1899 werd het nieuwe mee.
schoolgebouw door den toewmaligen burge^ w_
meester E. G. C. de Groot van Embden offt t-
cieel geopend en werd alzoo het werk van m
30 jaar bekroond, waarvoor de Pomologi
sche Vereeniging gedurende genoemd tijd-
perk geijverd had. Vooral de heeren A. Kos- 6
ter Mz., K. J. W. Ototlander en C. de Vos ™00}
hadden hieraan een grooten stoot gegeven.
Begonnen werd met 3 tijdelijke leeraren, r'
t.w. Dr L. Vuyck, plantkunde, J. Vellinga, t°orl:
handelsvakken. Duitsch en Engclsch. en J. en d(
W. E. Ebbinge, bloemisterij. tvvee
De commissie van toezicht op de school ven
bestond uit de heeren: E. G. C. de Groot van papi"
Embden. burgemeester, Prof. Dr J. Ritzema Hij s
Bos, A. Koster Mz. en P. A. Ottolander, resp. ken,
voorz. en secr. van de Pomol. Vereen., J. gen
Maarschalk, voorz. en C. B. Lünnemann, De
onder-voorz. van de afd. Boskoop van de Êerh
Ned. Mij. v. Tuinb. en Plantk., en J. Wal* bedil
raad. voorz. Boom- en Plantenbeure. daar
Aanvankelijk werd op de school, behalve pier
boomkweekerij en bloemisterij, ook onder werk
wijs gegeven in fruit- en groenteteelt. paali
Tn 1903 werd de eerste leeraar, de heer G er g
Ph. Moerlands, aan de school verbonden, de
zoodat het onderwijs nu geregeld kon plaats vast
vinden, daar de buitenleeraren vaak afwezig avon
waren, mede een gevolg van de in die dagen num
slechte verbinding met Boskoop. van
In 1906 werd het onderwijs in groenteteelt 'de b
opgeheven, en werd de school een inrichting tran,
uitsluitend voor boomkweekers en tuinarchi-
tectuur. Sedert 1901 was de heer C. L. 3. js
Sckaum als tuinarchitect aan de school ver- ,vnn,
bonden. ™aaj
In 1916 werd de directeur der school, de
heer C. H. Claassen. benoemd tot directeur
van het marktwezen to Amsterdam. De heer
C. Ph. Moerlands, leeraar te Boskoop, Lisse Af
en Naaldwijk, trad nu als directeur op. V®
In de school werd ook de Russische taal
onderwezen door den heer B. Raptschinsky. c
In 1917 volgde het onderwijs in de Zweed- dl.e 3
sche taal door den heer J. Bernström, later A
door den heer C. B. Lombar Petri. In 1922 u|tS(
werd het onderwijs in beide talen, uit een aldu
oogpunt van bezuiniging, afgeschaft. In 1917 1
werd de heer B. Kremer benoemd als tweede 8>ng
vaste leeraar voor talen en handelsvakken. sPre
In 1920 werd een Indische cursus jngelascht; nade
onderwijs werd gegeven in Maleisdh, aard- tenv
rijkskunde, volkenkunde, geschiedenis en auto
bestuursinrichting van Ned.-Indië. 't Oor- wete
spronkelijk doel van dezen cursus was „Out- den
let" voor zonen van Boskoopsche kweekers.
In 1925 werd voor 't eerst een aanvang ge-
maakt met een cursus van 2 volle jaren, ter
wijl ia 1926 voor het eerst dubbelklassen
werden gevormd. In 1927 had de verbouwing
der school plaats en werden 4 nieuwe loka*
aangebouwd, zoodat thans beschikt wordt
over 4 eerste en 4 tweede klassen. Het leer
lingen-aantal, dat in 1936 sterk terugliep, is
in 1938 weder belangrijk gestegen, zoodat de
6chool thans in bloeienden toestand verkeert.
De heer W. de Ruyter memoreerde de Uil
vele en goede hoedanigheden van het tuin-
bouwonderwijs aan de school te Boskoop, ZlL'
terwijl hij uitvoerig stilstond en met nadruk Bi
wees op den invloed, die de tuinbouwschool Rei
heeft gehad op den vooruitgang en de ont- BUI
wikkeling van Boskoop. yAI
Als laatste spreker voerde het woord de n£
heer Doorenbos, oud-leerling der school,
directeur der gemeente plantsoenen te 77,
's-Gravenhage. die eveneens een uitgebreid
overzicht gaf van het onderwijs aan do
school; het onderwijs, dat voor velen ten
zegen is geweest, waardoor talrijke oud-leer- JYif*
lingen thans een goede positie bekleeden,
niet alleen in Nederland, maar ook in dq et
overzeesche gewesten en in andere landen^
