Jlicuurc gnhscife (Courant ROTTERDAMSCHE HOOGESCHOOL HANDELS- JUBILEERT „Men late den egel met rust" Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken 1913 - 8 November - 1938 I ?or 'jberry I Jatjomununtsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agenlschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/a et No. 6542 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 38936 MAANDAG 7 NOVEMBER 1938 19e Jaargang gKjbertcntieprtjjtn: Van 1 tot 5 regels1.17'/» Elke regel meer 0.22'/j Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels2.30 Elke regel meer0.45 Voor het sevragen aan 't bureau wordt berekend0.10 GECONCENTREERDE KAVENPOLITIEK Aan de Kamers van Koophandel, in vroe ger jaren schier uitsluitend politiek en eco nomisch liberaal georiënteerd, is meermalen niet ten onrechte ten laste gelegd, dat zij eenzijdig op de bevordering der handelsbe langen letten en andere nationale bestaans- bronnen over het hoofd zagen. Voorzoover zij zich ook inlieten met de havens kan mis schien aanmerking gemaakt worden op de al te lokale belangstelling, maar dat men de nationale beteekenis der havens overschat te, kaai moeilijk beweerd worden. Deze is immers evident. Dit leidde er dan ook toe, dat met name in „e voornaamste zeehavens de belangen der scheepvaart aan een aparte Havencom missie ter verzorging werden gegeven en met name een stad als Rotterdam slaat het werk dezer commissie met groote aandacht gade. Het gemeentebestuur, noch de havenex- ploitanten, noch de burgerij echter, hoe hoog zij ook de beteekenis van de Rotter- damsche haven voor de stad zelf schatten, zien daarbij het nationale belang van de grootste open zeepoort van Nederland over bet hoofd. Zij wijzen er immers telkens op, wanneer zij de aandacht der Regeering op dit landsbelang vestigen. Zij kunnen daarom ook onderschrijven wat de heer Zaalberg, als voorzitter der pas ingestelde commissie van advies voor havenpolitiek sprak, toen hij de noodzake lijkheid betoogde, dat van onze nationale havens het gezamenlijk nuttig rendement geen schade mag lijden door een te eenzijdig op het lokale belang gerichte politiek. Maar zij betreuren het niet .minder met hem, „dat in de internationale betrekkingen de sterk. ontwikkelde geest van samenwer king zienderoogen verzwakt en dat de eer lijke sportieve mededinging met trouw aan de beschreven en onbeschreven spelregels steeds moer plaats maakt voor methoden, xlie weinig in overeenstemming zijn met de uitwerking, die de zee en de wind en de wijde horizon op de karakters van ons zee- ivolk hebben". Een havenstad, die natuurlijk geen enkel „ogenblik de belangen der eigen bevolking uit het oog verliest, dooh daarnaast zich steeds ten volle bewust is van de esscntieele beteekenis der haven voor het geheele land, juicht dan ook de instelling eener com missie toe, welke meer dan tot dusver de algemeene havenpolitiek in meer organisch ,verband zal bezien. Wanneer het Rotterdamsche gemeente bestuur Minister Steenberghe hoort zeggen, dat de regeering steeds getracht heeft de nationale havenbelangen naar ver mogen te behartigen in het kader van het landsbelang; dan rijst er misschien wel èenige twijfel aan de doeltreffendheid van deze regeeringszorg in het verleden, maar dan vat het ook moed voor de toekomst. Rotterdam heeft er zeker geen bezwaar tegen, dat de nieuwe commissie aan het .vraagstuk van coördinatie in de havenpoli tiek wel in de eerste plaats haar aandacht zal wijden, waarbij uiteraard het begrip havenconourrentie in zijn verschillende vor men zal worden onderzocht. De reeds ont worpen regeling voor een havengewest voor het gebied van de Beneden-Maas, waarover de Oeconomische Raad zijn advies heeft uitgebracht, is daarvan een duidelijk bewijs. De afgebroken Nenijtohal Aangekocht door Carrosseriefabriek ROTTERDAM, 7 November. Naar wy vernemen is de groote Nenytohal te Rotterdam, welke momenteel wordt af gebroken, aangekocht door de carrosserie- fabriek „Verheul" te Waddingsveen. De bestaande fabriek, waarin 250 menschen werken, is veel te klein geworden. Een nieuwe fabriek zal te Waddingsveen ver rijzen vlak bij den nieuwen Rijksweg den HaagUtrecht. Het initiatief van een Rotterdamsche kooplieden generatie Het gebouw van de jubileerende Hoogeschool aan den Pieter de Hoochweg te Rott Jam „De Hoogeschool moge blijken een I manszin, rpeds spoedig bleek, dat de jong- bron van kracht te zijn voor ons volksbestaan en belangrijk bijdra gen tot den opbouw van veel, dat totstandkoming vraagt ten bate van een krachtig en gelukkig vaderland". h.M. de Koningin btf de Het zal morgen 25 jaar geleden zijn, dat de Nederlandsche Handelshoogeschool wel ke te Rotterdam is gevestigd, werd opgericht Dit jubileum zinkt natuurlijk in het niet bij die van de Universiteitscentra, welke op een eeuwenoude reputatie kunnen bogen. Toch is de Maasstad trotsch op 't bezat van haar Hoogeschool, want zij is en blijft het tastbaar bewijs van den moed en den onder nemingszin van een Rotterdamsche koop liedengeneratie, die van aanpakken wist. Kort en sober zijn de historische gege vens: in December 1912 kwamen een aan tal Rotterdamsche kooplieden, waaronder men mar.nen aantreft met klinkende na men, als b.v. W. A. Engelbrecht, A. Plate, Mr. Dr. H. J. D. van Lier, Ph. Mees, Mr. R. Mees, Mr. W. C. Mees, J. A. Ruys, tot de overtuiging, dat de op richting van een Handelshoogeschool nood zakelijk was. Zij lieten er geen gras over groeien! Twee maanden later was al een volledig leerplan uitgewerkt en op 29 April 1913 werd de „Vereeniging tot oprichting eener Nederlandsche Handelshoogeschool" gesticht. Op 25 Augustus werd Mr. Dr. G. W. J. Bruins tot hoogleeraar in de Staathuis houdkunde benoemd en deze nam onver wijld de inrichting der Hoogeschool ter hand. Op 8 November 1913 werd de Hoogeschool door den Minister-President C o r t van der Linden geopend. De jonggeborene verkeerde in blakerden welstand doch#... de wieg ontbrak! Het Bataafsche Genoot schap der Proefondervindelijke Wijsbe geerte bracht uitkomst door welwillend zijn lokalen ter beschikking te stellen. De huis vesting was wel primitief, doch men was ge holpen. En zoo kan men dus met recht zeg gen, dat de wijsbegeerte als een gelukkig voorteeken aan de wieg der jonggeborene «stond! e oprichting der Hoogeschool een t geestdrift en van wakkeren koop- 4 H.K.H. Prinses Juliana met H.K.H. Prinses Beatrix aan het Berlijnsche station „Zoölo- glsdher Garten", waar de Prinses werd begroet door Prins Aschwin. Links de Verpleegster en een der heeren van de hofhouding met de reiskorf met Prinses Beatrix geborene over een krachtige vitaliteit be schikte en zioh voorspoedig ontwikkelde. Werden de colleges in 1913 aangevangen met in totaal 55 studenten, drie jaar later was dit aantal al gegroeid tot ruim 200, niet tegenstaande de wereldoorlog, waardoor vele jonge mannen in dienst moesten, een remmenden invloed uitoefende. De toeloop van studenten noopte echter naar andere huisvesting uit te zien. Op 8 November 1915 werd de eerste steen gelegd voor het nieuwe groote gebouw aan de Pieter de Hooohweg, dat op den derden jaardag van de school, op 8 Nov. 1916 door H. M. de Koningin in gebruik werd gesteld. Bij die gelegenheid sprak Zij ook de woorden, die wij hierboven hebben aangehaald en waarvan wij mogen zeggen, dat zij reeds goeddeels in vervulling zijn gegaan. In dit opzicht heeft de Hooge school „den tijd mee". Naarmate de jaren verstrijken, krijgen de woorden van onze Vorstin dieper en schooner beteekenis. Zij, die een goede 20 jaar geleden de school als student bezochten, staan thans in de volle kracht van het leven. Honderden bij honder den hebben sindsdien hun vorming en scho ling aan de Hoogeschool verkregen. Steeds grooter wordt de beteekenis, die de Rotter damsche Hoogeschool voor ons volksleven heeft De aspecten bij dit zilveren jubileum zijn vele. Op enkele willen we de aandacht ves tigen. Er is veel veranderd sinds 1913, ook in de opvattingen over de studie aan de Handelshoogeschool. Vroeger meende maar al te vaak, dat een wetenschappelijke opleiding en het practische bedrijfslevi volkomen tegenstrijdige begrippen ware Op persoonlijke geschiktheid, practische zin en ervaring werd de nadruk gelegd; Voor de eenzijdigheid van deze opvatting heeft men in den loop der jaren meer en meer oog gekregen. Dit is niet alleen een gevolg van de zoo zeer veranderde omstan digheden in het economisch leven, maar ook de groote invloed van de school heeft zich hier doen gelden. Nimmer is de bedoeling van de Hoogeschool geweest de leerschool van het leven te vervangen. Wèl bestaat er in het bedrijfsleven van den huidigen dag groote behoefte aan hen, die hun kennis door studie hebben verrijkt en hun geest hebben gevormd door wetenschappelijken arbeid. Hoofddoel van alle Hooger Onder wijs is immers ontwikkeling van 't ve gen tot zelfstandig denken, gesteund door verkregen weten. Niet de bedoeling is de af gestudeerden kant en klaar voor de practijk des levens af te leveren. De practijk moet in de ipractijk zelf geleerd worden. Natuur lijk wordt niet alle practische ker.nis ver waarloosd. doch de juiste harmonie gezocht. Zoo tracht men den student voor lateren ar beid beter voorbereid en meer geschikt to doen zijné Een belangrijke vraag is, hoe het hoogei handelsonderwijs zioh de laatste 25 jaren heeft ontwikkeld. Men kan gerust zeggen, dat op dit gebied door de Nederlandsche Handelshoogeschool pioniersarbeid is ver richt Prof. M J. H. Cobbenhagen heeft daar op dezer dagen terecht de aandacht geves tigd. Al spoedig ontwikkelde zich immers het handels-hoogeronderwijs tot economisch hooger enderwijs. De mogelijkheid van een zelfstandige ontwikkeling der economie is door het Rotterdamsche initiatief geschapen en deze verdienste kan niet hoog genoeg worden aangeslagen. In den loop der jaren is op dezen pioniersarbeid voortgebouwd en de vorige jaar gewijzigde hoogeronderwijs- wet eaat, naar Pn.-f. Cobbenhagen in de E. S. B. opmerkt, „uit van de juiste gedachte, dat rondom een kern van verplichte vak kou de vrijheid van uitbouw en ontwikkeling naar eigen aard en beginsel wordt gelaten. Daardoor wordt het recht op het verwor vene erkend en tevens de noodige ruimte ge laten voor een ontwikkeling, welke met 25 jaren niet afgesloten kan worden geacht" Zoo teekenen zioh de lijnen der toekomst in de verte reeds af. De Nederlandsche Handelshoogeschool werkt aan een taak, waarvoor zij in het verleden ten volle be rekend bleek en welke haar plaats in ons volksbestaan ook in de toekomst steeds ste viger zal verankeren. Zoo wordt het zilveren jubileum van de Hoogeschool gevierd in het teeken van groeiende kracht Ook in de toekomst mag van deze Rotter damsche Hooge Onderwijsinrichting veel worden verwacht. Dankwoord van H.M. de Koningin Na het koninklijk bezoek aan Groningen GRONINGEN, 7 Nov. Alvorens uit Gro ningen te vertrekken, heeft H. M. de Ko ningin Zaterdag j.l., na afloop van haar tweedaagsch bezoek zoowel tegenover den Commissaris der Koningin in deze provin- sie als den Burgemeester der stad Gronin gen uiting gegeven aan haar voldoening over dit bezoek. De Commissaris en de Burgemeester heb ben de bevolking hiervan mededeeling ge daan in twee verklaringen, waarin zij vol doen aan de opdracht om de voldoening van Hare Majesteit aan de bevolking over te brengen. Eischt van Uw lev /X V I IA/oogck» de Vinadore/ ibero/ »anal/12!>pHeicrm Reed/ tevoond lentoavleilifKj Adam 1885 I M B DE BQfR, Aol770 AM/TERDAM. Autobus-chauffeurs vergaderen Verschillende vormen van protest overwogen Deze week meerdere vergaderingen AMSTERDAM, 7 Nov. De werknemers in het walde autobussenbedrijf hebben Za terdagnacht in de hoofdstad vergaderd. In autobussen waren zij uit Rotterdam, Arnhem en Den Haag naar Amsterdam gekomen en in een lange, dubbele rii stonden deze auto bussen, die thans in het middelpunt van veler belangstelling staan, nabij „De Har monie" aan de Rozengracht, waar deze nach telijke bijeenkomst werd gehouden. Namens het actie-comité der werknemers heette de heer J. K 1 a m e r de circa 200 be langstellenden welkom. In het vervolg van zijn openingswoord stelde hij de vraag: Hoe zit het eigenlijk met de rechtspraak in Ne derland? Is er recht of geen recht, of be staat er een speciaal recht voor chauffeurs en autobusexploitanten? Wij vragen den Minister van Justitie de maatregelen tot stopzetting der wilde autobusdiensten in te trekken tot de Tweede Kamer zich heeft uit gesproken over het wetsontwerp tot vervan ging van het reglement Autovervoer perso nen. Doet de Minister dat niet zoo ging hij verder dan zullen wij met alle krach ten het groote machtswapen in werking stellen: de publieke opinie. We zullen de Regeering door de petitionnementen duide lijk maken, dat de Nederlandsche bevolking de busdiensten tegen goedkoope tarieven ab soluut wenscht Hij wees tenslotte op de noodzakelijkheid eensgezind te blijven. De aanwezigen onderstreepten het betoog van den heer Klamer met een krachtig applaus. Uil de vergadering werd vervolgens een groot aantal stemmen gehoord. Er werden veelsoortige voorstellen gedaan. Men wilde o.m. al het beschikbare materiaal aan bus sen naar Den Haag dirigeeren op Woensdag aanstaande, wartheer voor den president van de rechtbank aldaar in kort geding zullen worden behandeld de zaak van de firma Sommelingh contra den Staat der Nederlan den en de zaak Sommelingh tegen den Mi nister van Justitie persoonlijk. Ook wilde men openbare demonstratie- vergaderingen in de voornaamste steden van ons land beleggen, waar het publiek ge legenheid zal worden gegeven, zich uit te spreken. Namens de werkgevers werd nog medege- (Zie vervolg onderaan kolom 6) Hitier spreekt over Duitschlands gewapende macht Buitenlandsche oorloghitsers moeten zwijgen In het stadion van Weimar heeft Adolf Hitler gisteren, op den gouw dag vam Thuringen, een rede gehouden, waarin hij o.a. gewaagde van de nieuwe Duitsche weermacht. Als vredelievend man, zoo zeide de Führer, heb ik ernaar gestreefd aan het Duitsche volk de afweer en de wapenen te geven, welke ook anderen tot dea vrede zullen weten te bekeeren. Er zijn menschen, die op den egel schelden, om dat hij stekels heeft Zij behoeven echtsr niet in de nabijheid van dit dier te ko men en kunnen het met rust laten. Er is nog nooit een egel geweest, die een an der dier heeft aangevallen. Wij willeu niet anders dan dat men ons met rust laat, wij wenschen niet anders dan mo gelijkheden om te werken en levens recht voor ons volk en wel een zelfde recht als dat ook anderen voor zich op- eischen. Duitschland heeft toenadering gezocht tot die staten, die evenals Duitschland pedwon: gen zijn voor hun rechten op te komen. „Wanneer ik thans de resultaten naga. waar toe dit optreden geleid heeft, dan kan ik slechts zeggen: Oordeel zelf of wij met ont zettend veel met deze beginselen bereikt hebben. Wanneer zekere buitenlandsche bladen thans schrijven: Dat alles had toch a'lemaal bereikt kunnen worden lanes d^n weg van onderhandelingen, dan weet gij toch alle maal, dat Duitschland voor 1933 niets anders gedaan heeft dan voortdurend onderhande len. Vijftien jaren lang is slechts onderhan deld. Ook ik ben bereid te onderhandelen do>-h noch langs den vTeg der onderhandelingen noch langs eenigen anderen weg Iaat ik het Duitsche recht verkorten. Het is heel mooi over internationalen vrp- de en internationale ontwapening te spra ken, zoo begon Hitier de passage van zijn rede, waarin hij sprak over de houding van de buitenlandsche pers jegens DuitschlaTid. In de autoritaire staten spreekt liet van zelf dat er niet over vreemde volken beschikt wordt, dat men hen niet belastert, dat men geen leugens over hen vertelt en dat men niet tot oorlog ophitst. In de democratische landen hebban de re- geeringen slechts één plicht: de democratie te handhaven, dat wil zeggen: de vrijheid om zoo noodig ook tot den oorlog te mogen ophitsen Een aanval op Churchill De heer Churchill heeft zeer open lijk verklaard van meening te zijn, dat men het huidige regiem in Duitschland moet terzijde stellen met gebruikmaking van Duitsche binnenlandsche krachten. Wanneer Chruchill minder zou verkee- ren met emigrantenkringen, d.w.z. met door het buitenland betaalde landverra ders, dan met Duitschers, zou hij den geheelen onzin van zijn gepraat mzien. Ik kan dezen heer, die op de maan schijnt te leven, echter één ding verze keren: zulk een kracht, die zioh tegen het tegenwoordige regiem keert, bestaat in Duitschland niet Ik geloof, aldus Hitier, dat wij uit-dit alles één les kunnen trekken: ons hecht aaneen te sluiten en ons nog inniger met onzen Italiaanschen vriend te verbinden. Hoe meer wij dit dóen, des te kleiner zullen de kansen der oorlogshitsers zijn. Hoe inni ger wij ons bij Italië aansluiten, des temeer zal den anderen de lust vergaan .net ons te beginnen. Dan mag men rustig wenschen en mijnentwege zelfs hopen, dat wij vernie tigd zullen worden Ten slotte zeide Hit Ier dat 1938 de Duit schors slechts met diepen trots en groote vreugde kan vervullen. Duitschlnr d heefi zich uitgebreid langs den meest natuurliiken en in moreel opzicht minst aanveentharen weg, die er is. 193S brengt voor Duitschland echter ook verplichtingen mede: wii moeten besluiten ons moreel en geestelijk en daar mede ook materieel te wapenen. Wanneer de rest van de wereld van ontwapening spreekt, dan zijn wii daartoe gaarne here:d. onder één voorwaarde: dat eerst een omwa pening van de oorlogshitsers plaats heeft. Ik ben trotsch cn gelukkig uw le der te zijn. aldus de rijkskanselier. Indien wij steeds sterk en vol vertrouwen blijven, dan kan ons heilig Duitschland niets gebeuren. Nu niet en nooit in der eeuwigheid niet VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen In het magazijn de Bijenkorf te Rotter dam heeft zich een inbreker laten insluiten Hij is echter gevallen en brak z'n enkels. Het vijfde lustrum van de Nederland sche Handels-Hoogeschool te Rotterdam is heden herdacht. De chauffeurs van de „wilde bussen'" overwegen verschillende vormen van pro* test. Te Amsterdam is gister de heer C. Pa* meijer gehuldigd bij zijn 50-jarig jubileum als organist. Hitier spreekt op den gouwdag te Weimar. Roosevelt heeft verstrekkende bewape* ïingsplannen. Groote brand te Oslo; dertig dooden. Jf at voor weer krijgen we Matige, aan de kust tijdelijk krachtige zuidwestelijke tot zuidelijke wind, neve lig tot betrokken of zwaar bewolkt, eenige motregen, weinig verandering in temperatuur. BLOM B A ND E N ROTTERDAM TEL. 28000 DEN HAAG TEL. 770038 BATES MEERWANDIGE PAPIEREN ZAKKEN GEVEN U GEMAK en BESPARING BATES CEPRO ZAKKEN MIJ. NV. MAASTRICHT SPOORWEGEN DOEN BELANGRIJKE BESTELLING Opdracht van millioen gulden UTRECHT, 7 November. Naar wij vernemen zijn door de Nederlandsche Spoorwegen bij de firma's Werkspoor, Beynes en Allan de rijtuigen besteld, be- noodigd voor de samenstelling van 18 diesel-electrische treinen, elk bestaande uit vijf rijtuigen. Bovendien zijn besteld twee reserve-rijtuigen met bagage- en motorruimte. De bestelling werd als volgt verdeeld: Werkspoor 38 rijtuigen, Beynes 36 rijtuigen en Allan 18 rijtuigen. Het gaat hier om een bedrag van ruim millioen gulden. Zooals bekend is onlangs reeds de opdracht voor de diesel-motor uitrustingen voor deze treinen aan de Nederlandsche industrie gegeven en wel aan de firma's ^Ve^kspoo^ en Stork, voor een totaal bedrag van ruim 2x/2 millioen gulden. Door deze bestellingen, waarmede in totaal ruim zeven millioen gulden gemoeid is, zal een groot aantal arbeiders voor geruimen tijd te werk gesteld kunnen worden. deeld, dat in de nu komende week in Rotter dam, Amsterdam, Den Ilaag, Arnhem en Haarlem, groote Drotestvergaderingen t'jn georganiseerd. Deze mededceling oogstte lui den bijval LORT GEDING OP WOENSDAG A.S- VASTGESTELD 'S-GRA VF.NH AGE, 7 Nov Naar wij nader vernemen, zal het kort geding van de N V. Sommeling tegen den Staat en den Minister "tl Justitie niet Dinsdag, maar Woens- g a.s. om elf uur worden behandeld

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1