/ftOOPf
f TB*
oveML i
iEVtW-/
SCHUDT UW LEVER
WAKKER
Aspirin®
DolPtjASEROPgWlLDj
DINSDAG i NOVEMBER 1938
EERSTE BEAD PAG. a
DE JOOD ALS
SPEELBAL
Tusschen Polen en Duitschland bestaat
een verschil van meening, naar aanleiding
van een paspoortkwestie, en kenteekenend
voor den tijd, waarin wij leven is het, dat
ook deze strijd, als reeds zoovele andere i:
de wereld, weder schijnt te moeten worden
uitgevochten op den rug van iemand, die
persoonlijk daar geheel buiten wenscht te
blijven, namelijk van den Jood.
Polen is een dicht bevolkt land, dat nog
steeds bezig is naar innerlijke binding er
eenheid te zoeken. Men kan een natie er
haar grondgebied niet in drie groote brok
ken verdeelen, en deze als eigendom aan
drie verschillende volkeren aanwijzen,
Rusland, Duitschland, Oostenrijk, zonder
dat deze uiterlijke scheic ing ook innerlijke
gevolgen heeft. Welnu, de consekwentie van
de historische Poolsche deelingen is o.a. een
geheel verschillend cultuur-niveau, hetwelk
bijvoorbeeld tusschen de voormalige Rus
sische en Duitsch geregeerde landstreken
sterk in het oog springt, terwijl ook wat
het bestaan van verkeersverbindingen aan
gaat, van bedrijven en fabrieken, het land
nog steeds niet een organisme is, doch op
zijn hoogst een „eenheid van tegendeelen."
Ook op politiek terrein kent het herboren
Polen zijn zware moeilijkheden; maarschalk
Pilsoedski heeft in zijn tijd de oplossing
meenen te vinden in een dictatuur, maai
middel was slechts goed, zoolang de
zelf het kon hanteeren. Het binnenlandsch
beleid vertoont reeds sedert lang weder een
verward beeld, en de eenheidspartij, waar
van men redding verwachtte, wil maar geen
levensvatbaren vorm aannemen.
Eenigen tijd geleden nu heeft men in War
schau gemeend, althans één vraagstuk tot
een oplossing te brengen, namelijk dat van
de in het buitenland vertoevende, en voor
een aanzienlijk deel onvriendelijk tegenover
de huidige regeering staande duizenden en
nog eens duizenden Polen. Op zekere con
dities zou namelijk hun Poolsche burger
schap binnen een bepaalden termijn auto
matisch komen te vervallen. Men volgde
daarbij eenigszins de *aktiek van het Derde
Rijk, hetwelk immers ook door ontrechting
van onwelgevalige, in den vreemde uitge-
zworven burgers, de natie van haar slakken
tracht te ontdoen, om enkel het zuivere me
taal over te houden.
Warschau had, toen het deze maatregel
uitdacht, één factor over het hoofd gezien,
namelijk zijn machtigen buurman Duitsch
land. Het Hitier-regiem is allerminst erop
gebrand, in de plaats van de Duitsche Jo
den, die het heeft over de grens gedrukt,
een aanwinst van Poolsche Joden te ontvan
gen. Zoo heeft Berlijn dan, toen het met
Warschau niet tot een accoord kon geraken,
een even afdoenden als cynischen maatregel
genomen. In alle gr-ote Duitsche steden
werden Joden-razzia's gehouden, om alle
Israëlieten van het marnelijk geslacht, die
van Poolsche nationaliteit zijn, bijeen te
drijven. Vrouwen en meisjes liet men voors
hands daarbij nog ongemoeid, wellicht uit
de overweging, dat de nationaliteit van den
echtgenoot en vader toch in den regel voor
deze categorieën beslissend is. Van deze
saamgedromde Jodenmassa, men spreekt
van omstreeks 13000, heeft men er voorloo-
pig een zesduizend in treinen gepakt, en
naar de Poolsche grens gezonden. De stum
pers, die bijna op staanden voet familie,
huis en arbeid in den steek moesten laten,
mochten niet meer dan tien mark meenemen
in verband met de geldende deviezenver-
ordeningen. De helft dezer zesduizend werd
in Polen toegelaten; blijkbaar was op hun
papieren niets aan te merken, en hadden de
Poolsche grenscontroleurs hen dus te aan
vaarden. De andere helft bl~ ;f in het Duit
sche grensgebied steken, en moest maar
zien aan voeding en dekking te geraken.
Hadden Joodsche filantropen niet in den
zak getast voor hun misdeelde, gejaagde
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en U zult 's morgéns „kiplekker"
□it bed springen.
lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal
In Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze
atroom van gal onvoldoonde is, verteert Uw voedsel
niet, het bederft. U voelt U opgeblazen, U raakt
verstopt. Uw lichaam is vergiftigd en U bent
humeurig, voelt U ellendig en ziet alles somber in.
laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen.
geheel fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, o:
drogisten, f. 0.75.
broeders, hun lot zou allertreurigst zijn'
geworden.
Naar verluidt hebban beide regeeringen
thans een voorloopige overeenkomst geslo
ten, zoodat Berlijn niet langer de vrees be
hoeft te voeden, binnenkort met groote
aantallen Polen zonder nationaliteit opge
scheept te zitten. De zoo hardhandig weg
gesleepte slachtoffers van deze landen-
twist mogen nu naar huis en haard terug-
keeren. Van schadevergoeding voor hen
wordt niet gesproken; men zegt dat zelfs
het reisgeld voor den tocht terug uit hun
eigen zakken moet komen. Deze geheele
onverkwikkelijke geschiedenis werpt weder
om een schril licht over de menschonwaar-
dige houding, welke het nationaal-socialisme
aanneemt tegenover allen, welke het als zijn
vijanden meent te moeten beschouwen. In
zonderheid de Joden zijn in deze dagen de
speelbal der politieke hartstochten. Het oude
bondsvolk moet -onder een druk door, als
het in geen eeuwen gekend heeft!
Wijzigingen in de Duitsche
legerleiding
Hitier heeft den chef van den gene-
ralen staf van het Duitsche leger, generaal
der artillerie Beek, op diens verzoek uit
den actieven dienst ontslagen met ingang
van 31 October, onder toekenning van den
rang van kolonel-generaal.
Tot zijn opvolger is benoemd de generaal
der artillerie H a ld e r.
Hitier heeft voorts den opperbevelhebber
van legergroep 1, kolonel-generaal v o n
Rundstedt, op diens verzoek met in
gang van 31 October 1938 ontslag verleend
uit den actieven dienst.
Zijn opvolger is kolonel-generaal von
Bock, die tot nu toe opperbevelhebber
was van legergroep 3.
Met ingang van 1 November zijn verder
bevorderd: tot kolonel-generaal de generaal
der vliegers, Mile h, staatssecretaris van
het ministerie van luchtvaart.
Tot generaal der vliegers luittant-gene-
raal Stumpf, chef van den generalen staf
van het Juchtwapen en tot luitenant-gene
raal generaal-majoor U d e t van het rijks-
ministerie van luchtvaart.
Hitier heeft in een persoonlijken brief
aan generaal Beek zijn dank betuigd voor
diens onvermoeiden arbeid en hem hulde
gebracht voor zijn geheel aan den militai
ren dienst gewijde 'oopbaan. Hij heeft
voorts den nadruk gelegd op het aandeel,
dat generaal Beek heeft gehad bij de reor
ganisatie van het Duitsche leger dat zich
thans in een schitterenden toestand be
vindt. Ten slotte geeft de Führer uitdruk
king aan de hoop, dat generaal Beck in
nauwe betrekking zal blijven met het le
ger en zijn generalen staf,
Na Von Ribbentrops bezoek
aan Rome
Wat er vermoedelijk besproken werd
De besprekingen te Rome gevoerd tus
schen Von Ribbentrop, Mussolini
en Ciano, schijnen volgens Havas te heb
ben geleid tot de vaststelling van de volgen
de punten:
1. Duitschland en Italië staan gunstig
tegenover de samenwerking met de groote
West-Europeesche democratieën. Zij zijn van
meening, dat de binnenlandsche ontwikke
ling in die beide landen sedert de conferen
tie te München een zeker optimisme recht
vaardigt. Dit gevoelen is versterkt door de
rede van Daladier te Marseille.
2. Duitschland en Italië blijven op het
standpunt staan, dat 't Spaansche probleem
slechts kan worden opgelost door een alge-
heele overwinning van Franco. De beide
landen staan vijandig tegenover iedere be
middeling, die, vooral in de oogen der fas
cistische leiders, de zege der rechtschen in
Spanje slechts in gevaar zou kunnen bren-
g 3. In de kwestie der bewapening zouden
Berlijn en Rome, uitgaande van de opvat
ting, dat een accoord met Frankrijk en En
geland wenschelijk is, gunstig staan tegen
over het denkbeeld van onderhandelingen
over bewapeningsbeperking op een basis, die
aanvaardbaar zou zijn Voor alle belangheb
benden.
4. Ten opzichte van het Hongaarsch-
Tsjecho-Slowaaksche probleem schijnt het,
dat wanneer al eenig verschil van opvatting
bestaat tusschen Duitschland en Italië, de
beide landen het beginsel van arbitrage aan
vaarden, zoodat nog de formuleeringen der
oplossing, waartoe tusschen Mussolini en
Von Ribbentrop besloten zou zijn, uitgewerkt
moeten worden.
Men veronderstelt, dat Rome en Berlijn er
langs diplomatieken weg naar zullen stre
ven Hongarije en Tsjecho-Slowakije er toe
te brengen, een compromis-oplossing te aan
vaarden, aan welker uitwerking de Duitsche
en Italiaansche deskundigen zullen werken.
Men heeft intusschen nog geen nauwkeurige
aamvijzingen op dit punt.
Welingelichte kringen zijn echter van
meening, dat het plan tot een gemeenschap
pelijke Poolsc'h-Hongaarsche grens v °inig
kans heeft verwerkelijkt te worden.
De J apansch-Chineesche oorlog
Tsjang Kai Sjek zal
den strijd voortzetter
Hen vliegtuigenfabriek
voor China?
In een boodschap aan liet Chineesché
volk, aldus meldt het Chineesche pers
bureau, verklaart maarschalk Tsjang
Kai Sjek vastbesloten te zijn, het verzet
tegen Japan voort te zetten en vraagt hij
vertrouwen te hebben in het behalen van
de eindoverwinning.
Tsjang Kai Sjek legt er, in verband met
'de ontruiming van Hankau en Kanton, den
nadruk op, dat het van tevoren in de be
doeling der militaire leiders lag, 't zwaarte
punt van den strijd niet te leggen in smalle
kuststrooken waar de Japanners in het
voordeel zijn door hun voorsprong in ma
teriaal.
Het was direct het plan, dat de Japan-
sche troepen naar het uitgestrekte achten
land gelokt zouden worden. Ook Hankau
was niet de aangewezen plaats voor een
beslissenden veldslag: men heeft hier den
vijand zware verliezen toegegebracht eh in
middels tijd gewonnen voor de voorberei
ding der verdediging in het gebied ten
Westen van de stad.
Nadat Kanton was gevallen en de spoor
weg Kanton-Hankau doorgesneden, had
Hankau zijn beteekenis verloren en daar
om werd bevel gegeven tot de militaire
ontruiming van de stad, die in de grootste
orde werd volbracht, zoodat het Chineesche
leger zijn gevechtskracht voor den strijd in
het achterland heeft behouden.
Sinds het uitbreken van den oorlog heeft
de Chineesche strategie den nadruk gelegd
op den oorlog als een geheel en niet op het
behoud of het verlies van een bepaald ge
bied of een bepaalde stad.
De ontruiming van Hankau is het sein
voor een tegenoffensief in het geheele land
en aanvallen der mobiele afdeelingen in
alle streken.
Het programma van den Chineeschen
tegenstand bevat drie hoofdpunten, n.l. te
genstand over langen tijd, tegenstand in
het geheele land en strijd om het initiatief.
Dit initiatief kan slechts verworven wor
den, doordat men de Japanners in het bin
nenland lokt.
Zelfs wanneer de leveranties van oorlogs
materiaal onmogelijk geworden zijn, zelfs
wanneer de blokkade ter zee voortduurt
alle internationale verbindingen afgesneden
zijn, zal China den strijd voortzetten tot do
overwinning behaald is. De toestand, aldus
Tsjang Kai Sjek, is zoo, dat lang geleden
voorraden zijn opgeslagen, die voldoende
zijn voor een voortgezet verzet, en dat door
den arbeid van jaren de verbindingen in
het achterland verzekerd zijn*
Vliegtuigfabricage te Joennanfoe?
Een correspondent van de Nitsji Nitsji te
Hongkong komt met de onthulling, dat er
plannen bestaan voor de oprichting van een
vliegtuigenfabriek te Joennanfoe, in de
Chineesche provincie Joennan, door een
Amerikaansch-Fransch-Chineesch concern.
Het Amerikaansche aandeel zou 3 millioen
dollar bedragen, het Fransche aandeel 30
millioen francs, het Chineesche 15 millioen
joean. De fabriek zou door Amerikaansche
deskundigen worden ontworpen; Frankrijk
zou grondstoffen en machines, China de ar
beidskrachten leveren. De fabriek zou in
hoofdzaak militaire toestellen bouwen.
DE BRANDCATASTROFE
TE MARSEILLE
In een speciaal daartoe te Marseille inge
richte rouwzaal is thans het stoffelijk over
schot van 31 slachtoffers van den brand op
baren geplaatst. Bovendien heeft men in de
puinhoopen zeer vele verminkte lichaams-
deelen gevonden.
Inmiddels heeft men verscheidene bandie
ten gearresteerd, die op heeterdaad bij dief
stallen betrapt werden. Voorts heeft de po
litie in hotel „Noailles" een Italiaansch on
derdaan, oud 26 jaar gearresteerd, die in het
bezit bleek te zijn van aan den minister van
buitenlandsche zaken, Bonnet, gerichte
correspondentie.
POLEN WIL KOLONISEEREN
Polen moet van nu af aan energiek kolo
niën eisdhen, aldus de Illustrowany Kurjer
Codzienny, welk blad verduidelijkt „dat Po
len met zijn 35 millioen inwoners, niet be
schikkende over grondstoffen, geen afzetge
bied heeft voor zijn emigratie."
„Poolsch-Italiaansche besprekingen zouden
reeds te Rome geopend zijn hierover. De
steun der Italiaansche regeering zou zijn
verzekerd".
?)eJ&o?<1
staaf e^mk. ttkijkeu,
dat ik nog zoo opgeruimd ben. Het
is toch zoo eenvoudig: ik bekijkalles
van den vroolijken kant. Natuurlijk -
ook wel eens wat rheumatiek of spit,
maar dan neem ik één of twee
Aspirintjesen...het leed isgeledenl
HÉT PRODUCT VAN VERTROUWEN1
Wijziging van het
Engelsche kabinet
Runciman en Anderson in de regeering
De aangekondigde wijzigingen in de
Britsche regeering hebben thans haar
beslag gekregen. H a i 1 s h a m is afge
treden als lord-president van den raad,
om plaats te maken voor Runciman.
Verder is Anderson benoemd tot
lord grootzegelbewaarder en zal M a c-
Donald voortaan zoowel minister van
dominions als van koloniën zijn.
Lord II a i 1 s h a m heeft Chamber
lain een schrijven doen toekomen, waar-
In hij ontslag vraagt en verklaart, dat dit
niet geweten moet worden aan verschil van
meening omtrent de politiek der regeering,
maar aan het feit, dat de noodzakelijkheid
van het vervullen van twee vacatures in
het kabinet het wenschelijk maakt, dat de
minister-president de beschikking heeft
over een post, welke niet het beheer van
eenig groot departement inhoudt,' zoodat
het kabinet op breedere basis versterkt kan
worden.
Chamberlain heeft in zijn antwoord
uiting gegeven aan zijn leedwezen over
Hailshams heengaan en dank uitgesproken
voor de door Hailsham bewezen diensten.
De liberalen van de groep-S i m o n bezet
ten thans vijf posten in het kabinet, terwijl
het aantal zetels van de nationale arbei
derspartij twee is gebleven. De overige pos
ten worden door conservatieven bezet.
Het aantal kabinetszetels is met één ver
minderd door de dubbele functie van M a e
Donald.
Het belangrijkste is de benoeming van
Anderson. Vermoedelijk zal hij zich
bezig houden met de verdediging van het
moederland en in het bijzonder met de
voorzorgsmaatregelen tegen luchtaanvallen.
De Spaansche burgeroorlog
Het rechtsche Ebro-offensief
BURGOS, 31 Oct. (Havas). De opmarsch
van de nationalisten in den Ebro-sector,
wordt sedert het aanbreken van den dag
voortgezet. Men heeft omtrent de vorderin
gen hier een zeer gunstigen indruk.
In de afgeloopcn 24 uur hebben de natio
nalisten een reeks luchtaanvallen aan de
Oostkust gedaan, tengevolge waarvan 70
menschen om het leven zijn gekomen en 200
gewond. Het hevigst was de aanval op
Alcira, waar een trein, die het station ver-
liet, door bommen werd getroffen. Daarbij
werden 21 menschen gedood en S0 gewor.d.
DE POOLSCHE JODEN
EN HET DERDE RIJK
De spanning tusschen Berlijn en Warschau
inzake de deportatie van Poolsche Joden uit
het Derde Rijk blijft nog steeds aanhouden.
Naar „Un. Press" verneemt zou Duitschland
niet geneigd wezen, zijn standpunt te wij'
zigen.
Men verwacht, dat in de onderhandelin
gen, die vandaag tusschen beide landen zul
len beginnen, Duitschland er op zal staan,
dat Polen duidelijk aangeeft, hoeveel Pool
sche burg: die in Duitschland leven, de
Poolsche regeering eën speciaal stempel zal
verleenen op hun Poolsch paspoort en wat
zij denkt te doen met <üe Polen, welke hun
staatsburgerschap verliezen.
Een Duitsche verblijfspermissie voor een
groot aantal personen, die statenloos zouden
worden, zou geheel uitgesloten zijn.
Radio-paniek in de
Vereen. Staten
Een oorlogs-hoorspel voor
werkelijkheid gehouden
A merika in groote opwinding
De radio-uitzending in de Vereenigde
Staten van een hoorspel naar den roman
„War of the Worlds" van den Engelschen
schrijver II. G. Wells, heeft op ver
schillende plaatsen in Amerika en Ca
nada het ontketenen van een ontzetten
de ipaniek tengevolge gehad. Het ver
haal loopt over een oorlog tusschen
Mars- en aardbewoners. Door de vervan
ging van de in het boek voorkomende
namen door namen van Amerikaansche
steden werden tal van luisteraars in de
waan gebracht, dat de Vereenigde Staten
inderdaad door een ramp overvallen
waren.
In massa kregen de luisteraars zenuw
toevallen en uit sommige deelen van 't
gebied van New-York werd gemeld, dat
de bevolking, door een par.iek bevan
gen, haar huizen ontruimde.
Ilicr en daar vertelden de menschen aan
de politie en aan de dagbladen, dat zij de
inxasie mot eigen oogen hadden „gezien".
In enkele Mijken van Atlanta (Georgia),
dacht men, dat het einde der wereld was
gekomen. Hier en daar kwamen de men
schen bijeen om te bidden. Te Indianapolis
rende een vrouw een kerk binnen, schreeu
wend „New-York is verwoest! Het is hel
einde der wereld! Wij kunnen beter naar
liuis gaar. om te sterven! Ik heb alles zoo
juist over de radio gehoord!" De dienst werd
onmiddellijk gestaakt en de gemeente
huis gezonden.
In Orange (New-Jersey) had een man
reeds een geladen geweer klaar, om zijn
familie neer te schieten, liever dan haai
door gas te laten omkomen. Toen het be
richt in Washington kwam, dat New-York
verwoest was en de aanval van de monsters
thans op Washington gericht werd, werden
vergaderingen onderbroken en vluchtte men
naar huis. In Memphis spoedden zich alle
journalisten naar hun kranten, om extra
edities te gaan maken.
Te Ashville in Noord-Carolina vielen vijf
studenten van een kostschool in zwijm, ter
wijl in het schoolgebouw een half uur lang
een waar pan-demonium heerschte. De leer
lingen, die dachten, dat 't einde der wereld
nabij was, vochten om de telefoontoestellen,
teneinde hun ouders te vragen, hen te
konien halen.
In een stad in den staat Washington, gin
gen juist op het moment, dat de radio aan
kondigde, dat de monsters in massa op de
Vereenigde Staten neerdaalden, wegens
stroom gebrek de lantaarns uit, zoodat de
paniek hier dubbel groot werd.
Berichten over een gasaanval verspreid
den zich zóó snel, dat dokters en verpleeg
sters hun diensten aanboden, en tal van
menschen moesten in de ziekenhuizen we
gens zenuw-aanvallen worden behandeld.
Vele luisteraars in Canada overstelpten
de dagbladbureaux met telefonische oproe
pen, welke getuigden van den panischen
angst, die ook daar de luisteraars had aan
gegrepen.
Men dacht aan de September-crisis!
Dat de radio-uitzending zulk een paniek
kon veroorzaken, kan ten deele worden ge
weten aan het feit. dat de manier van uit
zending eenige gelijkenis vertoonde met de
wijze, waarop tijdens de Septemhercrisis de
radio-programma's in Amerika onderbroken
werden voor de uitzending van het laatste
nieuws uit Europa. De meeste luisteraars
hebben de waarschuwingen, dat het maar
een hoorspel was, niet gehoord, of er niet op
gelet. Men was nog zoozeer ingesteld op de
voorlichting van de laatste weken, dat men
ook thans meende, een reportage te hooren.
franco door scheel Nederland
1.50 x 1.40 x 1.85 M J 15— O.V.
2.00 x 1.70 x 1.85 M 30—
2.90 x 2.00 x 1.85 M 42—
6.00 x 6.40 x 2.15 M ƒ180—
6.00 x 7.40 x 2.15 M ƒ200
idt 20 ct, i
Bezoekt onze terreinen e
porti voor 't Boekje No 8
„DE GROUT'S HOUTBOUW'
Vroomahoop Telefoon 3.
6, 10, 1! CT. PER HALF ONS
De militaire ictie in Palestina
Jalfa en Haila beiet
De militairen zrn gisterochtend te Jaffa
een krachtige „ziiveringsactie" begonnen.
De stad' is geheel ion de rest van het land
geïsoleerd. De teleloon- en telegraafverbin-i
dingen worden dooi de militairen gecontro-
leerd, terwijl patroiilles toezicht houden op
het verkeer, met laine tusschen Jaffa en
Ramleh. Uit anden districten wordt mei-
ding gemaakt van verscheiden incidenten*
Drie Arabieren werefcn gedood. Op verscheii
dene plaatsen zijn branden uitgebroken,
waarbij Joodsche bezittingen en regeerings-i
gebouwen werden beichadigd.
Later werd gemeld dat de troepen viec
bommen hebben ontdikt en dat 'n honderd
Arabieren vopr een onlervraging zijn aange-i
houden. Overigens is let niet tot incidenten'
gekomen.
Huiszoekingen in Halft
Soldaten, met den sbrmhelm op en dei
bajonet op het geweer, njn gisteren de wint
kelwijk van Haifa Knnengerukt, waar
strenge huiszoekingen verden verricht. Ver*
STORMSCHADE
VERZEiERING
MaaUc&apfif - Stteeh
scheidene honderden Aralieren zijn aanget
houden om ondervraagd b worden. Vrijwel
alle Arabische huizen in Ie wijk zijn geslot
ten ten teeken van protesttegen de huiszoet
kingen. Thans hebben de irabieren de alget
meene staking afgekondig, daar heden het
stelsel van militaire passc voor bestuurt
ders van voertuigen en reiigers in werking
treedt. Slechts zeer weinig Lrabieren hebben
een dergelijken pas aangejaagd, hetgeen
geweten moet worden aai bevelen en bet
dreigingen van de zijde dei opstandelingen*
De slachtofferlijst
De Palestina Post meldt, Jat volgens een
niet-officieele schatting in cfe maand Oetot
ber 520 personen in Palestiiu om het leven
gekomen zijn, onder wie 376 Arabische op
standelingen, 58 Joden en 14 Engelschen*
Verder werden 240 menschen gewond, onde?
wie 66 Engelschen en 61 Joden.
In de laatste vier maar.denzijn 1357 ment
schen om het leven gekomen en 1162 get
De student en de python
De Londensche student Conan Doyle,
zoon van den befaamden Sherlock-Holmes-
schrijver, hield als gewaardeerd huisdier
een zeer gevaarlijke slang. n.l. een python*
Zoolang deze liefhebberij strikt persoonlijk
bleef, viel daar weinig op aan te merken,
maar dezer dagen bleek de python te zijn:
ontsnapt, en kenden de buren rust noch
duur meer.
Een speciale disch van Indisohe gerechten
heeft uitkomst gebracht! De eigenaar, die
zijn huisgenoot goed kende, zette deze lek
kernij onder den schoorsteen neer. En zie,
den volgenden morgen trof hij den python
naast den schoorsteenmantel in vasten slaap
aan, bezig den zwaren maaltijd te verteren*
Blijkbaar had de honger hem op den goeden
weg terug gebracht.
v44
Ziezoo, zei Zwiers in het foksel, dat hebben we ook
weer gehad.
Gehad is soms een leelijk woord, zei Vlas. Je kan
beter hebben.
De sproeten rond zijn neus kropen in huidplooien.
Niet kwaad gemijmerd, antwoordde Zwiers, maar an
hebben komt toch ook weer een end. Het beste van alles is
volgens mij dat, wat je nog krijgt. Dat houdt de spanning en
de mogelijkheid erin. Wat jij. Dolf?
Dolf glimlachte zonder teekening. Dat er aan hebben een
eind kwam, wist hij maar al te goed. En het krijgen? Op dat
punt waren de eerste stuurman en Zwiers meer optimist dan
hij, ofschoon er een kloof tusschen hun beider meeningen be
stond. De één zei: bij Iemand is het onmogelijke uitgesloten,
en de ander vond zijn heil daarin, dat er gelukkig in het leven
mogelijkheden bléven.
Zelf zag hij nog geen weg, waar hij verwachting en zeker
heid herkrijgen kon.
Eindelijk kwam na weken, land in zicht. Zwart doemden in
een morgen de rotsen van Trinidad voor den Poolster op. De
plotse onderbreking in het vlak van den Grooten Oceaan door
de massale steenklompen, maakte een overweldigenden indruk
op Dolf. De dag, doorgebroken, viel op het stuk vaste land.
Het deed goed, weer eens een stevig en onbewogen deel van
de aarde te aanschouwen na het steeds beweeglijke en wisse
lende van de zee. Daar lag een rustpunt, daar kon even wor
den uitgeblazen.
De Poolster ging bij Port of Spain voor anker. Negers be
stormden het schip onder luid krijgsgeschreeuw. Ze lieten on
besuisd de lieren proefdraaien en legden de ruimen bloot.
Over het anders rustige dek kriskrasten nu schrille kreten en
lawaaide het van vreemde klanken. Zelfs de winches hadden
moeite om boven het krijten en gillen hun dreun en gesis te
doen hooren. Er kwamen kooplieden aan boord. Druk ge
baren en vlug brabbelend trachtten ze de bemanning aller-
hand snuisterijen op te dringen. Tusschen uitgestalde ge
bruiksvoorwerpen schiffelden mannen en jongens met trossen
bananen in roode schil, en met manden vol groene sinaas
appelen en citroenen. Ze wirwarden langs de luikhoofden, in
de boordsgangen en bij de hutten van de officieren. Brutaal
en schreeuwerig namen ze bezit van het schip, alsof het hun
marktterrein was. Geen der mannen van den Poolster nam er
aanstoot aan. Ze gaven alleen acht op hen, die te dicht bij de
hutten kwamen, of er vrijmoedig binnen stapten. Ze kenden
deze goochelaars met hun lange en losse vingers, die zoo mo
gelijk elk voorwerp ongezien konden laten verdwijnen.
Opeens ontstond er stagnatie in den handel. Eén der hande
laars meende zich door een jongen met citroenen gehinderd
in de uitoefening van zijn bedrijf. En opzettelijk zwaaide hij
een arm breed-uit. Tegelijk met een springvloed van onver
staanbare vloeken en scheldwoorden stortten de groene
vruchten in een boog over het dek. Getier en geraas, gelach
en gehits, een dringen en stooten.
Zwan poogde orde te scheppen. Rustig eerst, sprekend in
een mengelmoes van talen. Maar niemand stoorde er zich aan.
Toen dook de eerste stuurman op.
Als dat geval nog een poosje duurt, zijn die negers morgen
nog niet klaar, dacht hij. Want de bootwerkers lieten eenvou
dig de lieren in ruststand belust op een relletje en nieuwsgie
rig naar den afloop.
Zwan! riep Eén, neem een paar mannetjes en veeg dat
cocktailtje het dek af. De liergasten doen toch al niet veel. En
nu gelooven ze het heelemaal. Werken kan je altijd, denken ze
Gelijk hebben ze stuurman, lachte Zwan.
Maar wij zijn niet op tijd ready. Come-on, weg die lui!
Allright, stuurman.
Zwiers en Zwan, Dolf en Vlas voerden met hun knuisten
en bonkige schouders een charge uit.
Mlee, allee, jangsekiang, alibaba!, tierde Zwiers in
woor ,i zonder zin.
De stuurman grinnikte heimelijk.
Hoewel niet zonder tegenwerking gelukte het den matrozen
schoonschip te maken.
Nog denzelfden dag was de lading, bestemd voor Port of
Spain, gelost. En den volgenden morgen vroeg werd het an
ker gelicht. De Poolster zette koers naar Curasao, het voor
loopige einddoel van de reis. Na enkele dagen stoomens werd
dit bereikt.
Zwiers had gezegd: Nou krijgen we eens gelegenheid om
op ons verhaal te komen, Dolf. Het mag er dan een beetje
sjachereinig uitzien op Curasao met al die nauwe straatjes en
de winkels, die onwijs vroeg sluiten, je kan in ieder geval een
borrel koopen. Tja, je moet het nemen, als het is. Veel af
wisseling hebben ze daar niet. Maar dat zal je wel gewaar
worden.
Dolf werd het niet gewaar. Want hij voelde zich op den
dag van aankomst verre van fit.
Ik zou maar te kooi blijven. Jager, adviseerde Eén, die
aan boord als dokter fungeerde. Dolf had hem om kinine
gevraagd.
Dat is jammer, kerel, zei Zwiers. toen Dolf den raad
van den stuurman opvolgde. Het lijkt me beter, dat je toch
meegaat Je zal zien. je knapt ervan op. Een stevige borrel en
je bent het ventje. Meer dan wanneer je in je kooi bliift
hangen.
Misschien heb je gelijk, Zwiers, maar ik pas. Ik weef
zeker, dat ik anders morgen finaal groggy ben.
Hij klappertandde, ofschoon er in het volksverblijf een
zware hitte hing.
T ?°l 't*" Zei Zwiers, die zijn maat van koorts zag beven.
je hebt het erger te grazen, dan ik dacht. Waar heb jij dat
opgeloopen?
Joost weten, maar ik heb hetHij rilde.
Well duik er als het weerlicht in. boy, heeft de stuur je
al wat te slikken gegeven?
Dolf wuifde met zijn hand als een bevestiging, en wreef
toen over zijn voorhoofd waar klam zweet op parelde.
Af fijn, zei Zwiers, er komen nog meer avonden en
havens. Je houdt het te goed. dat is ook niet onaardig. Sterkte,
kerel, ik ga. a
Er kwamen inderdaad meer avonden, maar Dolf. die over
dag toch wilde werken, voelde na het afnokken geen lust om
te gaan passagieren
Wordt vervolgd
