JHeuuie £riitsdjr GEmtraitt Daladier spreekt te Marseille Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken PALACE HOTEL _PEREZ_. abonnementsprijs!: Per kwartaal in Leiden en in plaaffien waar een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 -F portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending530 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j Ct Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro Ó6036 atibertentieprij?en: Van 1 tot 5 regels f 1.17'/» Elke regel meer032'/a Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels2.30 Elke regel meer0.45 Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekendƒ0.10 No. 6534 VRIJDAG 28 OCTOBER 1938 19e Jaargang EEN JUISTE OPMERKING We ontmoetten in een der laatste num mers van „De Banier", ons Christelijk week blad voor Indië een opmerking, welke ook voor ons parlementaire leven van belang ia De heer Wiwoho, Volksraadslid, had eenige opmerkingen gemaakt over z.i. min der gewenschte propaganda voor het Chris ten dom: Onder meer zou in de groote Mos kee te Solo een in het Arabisch geschreven Christelijk propagandistisch vlugschrift ver spreid zijn. Dit zou zeker ongewenschte „propaganda" geweest zijn en in strijd met de gewetens vrijheid, welke wij in het Rijk der Nederlan den zoo op prijs stellen. De geestelijke strijd worde met eerlijke onbezoedelde wapenen gevoerd. Gelukkig bleek bij nader onderzoek door de Regeerir" ingesteld, dat de mededeeling onjuist was. Dit wat het zakelijke betreft. Maar de heer NViwoho maakte een formeele fout. „Is de Regeering bereid", aldus vrager: „naar de juistheid van dit bericht een on derzoek te doen instellen?" „Met alle achting, die wij den heer Wi woho toedragen", schrijft „de Banier", „moe ten wij hier toch neerschrijven dat hij or 'deze wpjze de zaken op haar kop zet De omstandigheden, dat vele Volksraadsledeu hun vragen op dezelfde wijze plegen in tr leiden, verandert daaraan niets. Het is n.^n den vrager en niet aan de Regeering om ui te zoeken of de door een of ander blad ge publiceerde feiten juist zijn. De plaats van de Regeering gedoogt niet, dat de vertegen woordigers van het Volk Haar met een on derzoek naar de waarheid belasten. Zoover mag het slechts komen, wanneer een derge lijk onderzoek den leden van den Volksraad geheel onmogelijk is". In dit geval was het onderzoek al heel gemakkelijk. Het behoefde weinig moeite tc kosten om te informeeren of in de bedoelde Moskee een brochure verspreid was. De opmerking van „De Banier" is juist Misschien zou het goed zijn als vragenstel lers in het Nederlandsche parlement er ook eens nota van namen en er rekening mee hielden. Het stellen van vragen schijnt soms een parlementaire sport te zijn, Bedekte sabotage „Kerk en Vrede" en het strooibiljet Naar aanleiding van onze driestar over: „Openlijke en bedekte sabotage" vestigt men er onze aandacht op, dat het hoofdbestuur van „Kerk en Vrede" de verspreiding van het daarin besproken pamflet openlijk heeft afgekeurd.-Dit blijkt ook uit een bericht in het orgaan van 20 October 1.1., waarin het hoofdbestuur meedeelt: a. dat bedoelde verspreiding is geschied zonder voorkennis van het Hoofdbe stuur en/of het Rotterdamsche Afdee- lingsbestuur; c. dat „Kerk en Vrede." in Juni 1938 standpunt inzake luchtbescherming heeft gewijzigd en dat derhalve het hoofdbe stuur de posthume verspreiding be treurt Wij voegen er thans nog aan toe, dat blij kens een ons toegezonden exemplaar in andere deelen van Rotterdam een over druk is verspreid van een manifest, dat op 1 October in het orgaan der vereeniging was opgenomen. Het strooibiljet, waaruit de N. Rott.Crt citeerde, hebben wij niet van onze lezers ontvangen. PROT. CHR. BOND VAN SP00R- EN TRAMWEGPERSONEEL Vergadering van vakgroep vier UTRECHT, 28 Oct. Onder leiding vain den heer H. van Wiffereo. uit Eindhoven heeft vakgroep vier van den Prot. Chr. Bond .van Spoor- en Tramwegpersoneel alhier een goed bezochte vergadering- gehouden. Na het openingswoord van den voorzitter kwam het jaarverslag van den secretaris aan de orde, waaruit bleek dat in het afgeloopen jaar veel goed werk was verricht. Vooral het schoonspuiten van locomotieven was een ernstig punt van bespreking geweest. De heer Belger, die het Hoofdbestuur vertegenwoordigde, wees er op dat we op hpt oogenblik voor een algeheele omkeer 6taan. 0ok bij de Nederlacudsche Spoorwegen moet al het oude plaats maken voor het nieuwe. Zij die gedacht hadden dat de stoom het nog wel zou winnen van den motor, zijn bedrogen uitgekomen. Mén heeft evenwel den moed nog niet opgegeven en er worden pogingen aangewend om ook bij de stoom- tractie verbeteringen en vernieuwingen aan te "bréngen. In deze dingen moet de organi satie ciiet toezien, doch zorgen paraat te blijven. Juist in dezen tijd is de kracht der vereenigingen zeer noodig. Steeds voor waarts, ook nu, onder Gods leiding, dat zij het parool. 'Daarop heeft de voorzitter namens de vak groep een bloemenmand aan den heer Bel ger aangeboden voor .het vele goede werk door hem voor deze groe'p verricht. Men wal de hiermede niet het werk van Jen heer Bèlger beloonen, doch slechts een klein be wijs van erkentelijkheid geven. De heer Bel ger zegde hartelijk dank voor deze bloemen hulde. Bij de bestuursverkiezing werden de af- ïredende bestuursleden allen herkozen. Ver schillende huishoudelijke zaken werden nog (behandeld, waarna üe voorzitter de verga dering. met- gebed sloot. „Te Munchen hoorde ik het hart van het Duitsche volk kloppen" De beslissing aldaar een daad van vrede Scherpe critielc op het drijven der communisten Op het radicaal-socialistisch congres te Mar seille heeft de Fransche minister-president D a- 1 a d i e r een groote rede gehouden, waarin hij een uiteenzetting gaf van de internationale situ atie vóór en na München, en zijn politiek pro gram voor de naaste toekomst heeft uitgestipt. Hij wees er met grooten ernst op, dat de nationale productie moest worden opgevoerd en het natio nale inkomen vergroot, wilde het land niet voort gaan met aan den rand van een bankroet te leven. Fel keerde spreker zich tegen de communis tische partij, die z.g.n. een campagne tegen de regeering, doch in werkelijkheid tegen het land voert. Hij zette uiteen, niet de 40-urige arbeids week te willen afschaffen, doch wel haar soepeler te doen toepassen. Zeer fel bestreed Daladier de communistische leiders, die zoowel op het terrein van de buitenlandsche politiek als op dat der binnenlandsche niets hebben nagelaten om de positie van de regeering te ondermijnen. De heftig heid en de onverzettelijkheid van de politiek der communisten hebben mijn actie verlamd, aldus zeide Daladier. Daladier, wiens rede luide is toegejuicht, eindigde met nogmaals een drin gend beroep te doen op de arbeidzaamheid van alle Franschen. DALADIER Het is thans voor den leider der regeering, aldus de min.-presldent, niet meer mogelijk, zich te richten tot alleen zijn eigen partij; tot heel Frankrijk moet worden gesproken Wanneer wij den toestand op de wereld en in Europa op dit oogenblik overzien, dan is het alles overheerschende feit, dat de vrede, welke verloren scheen, gered werd en dat wij in vrede de nog restende wereldproble men zullen moeten oplossen. Ik wensch eens te meer voor u allen met alle kracht, waarover ik beschik, te betoogen, dat voor de geheele Europeescihe beschaving, voor ons vrijheidsideaal, voor ons land en voor Tsjecho-Slowakije zelf, de toestand, welke is voortgevloeid uit de overeenkomst van München, de voorkeur verdient boven de situatie, welke thans zou heerschen, in dien de oorlog niet voorkomen was. Ik heb voor het parlement reeds uitgelegd, dat ik zeer goed begrijp, wat zich in het ge weten van iederen Franschman heeft afge speeld tijdens deze crisis, daar ik het zelf óók heb beleefd. Maar thans kan ik toch niet toestaan, dat men spreekt over een capitulatie van Frankrijk. Ik ken de mate van de gevolgen der overeenkomst van München, maar ik weet óók, dat wij niet voor dwang ge zwicht zijn en dat, indien ik mij te München geplaatst had gezien tegenover een ultimatum, indien ik te München mijn stem niet had kunnen doen hooren en spreken op voet van gelijkheid, ik naar Parijs zou zijn teruggekeerd, om de Fransche natie op te roepen tot verzet De daad van München was een daad van redel Ik begrijp slecht, of misschien al te goed, zekere campagne tegen een overeenkomst, welke op den avond van haar onderteeke- ning in alle landen werd toegejuicht door mannen en vrouwen, die het met hun bloed of hun tranen betaald zouden hebben, in dien de wereld haar toevlucht bad genomen tot wapengeweld. Slechts aan hen sta ik toe, mij te becriti- seeren, die mij er thans aan zouden kunnen herinneren, dat zij mij in die tragische uren zijn komen zeggen, liever oorlog te voeren dan een compromis te aanvaarden, Zeker, ik erken het, één partij kan mij zeggen, dat zij steeds voor onverzettelijkheid is geweest, óók al zou deaf onverzettelijkheid ELIXIR D'AMVERS HOOG FJME LIKEUR Trompenberg's Hilversum Telefoon 7941 (2 lijnen) è-a a 9eop«nd tot oorlog hebben geleid. Dat is de coinmu nistische partij, welke overigens van haai volkomen oppositie blijk gaf door haar stem ming in het parlement en haar dagelijksche beleedigingen in het land. De heftigheid en onverzettelijkheid dezer partij hebben mijn actie verlamd, Toen de bladen en de sprekers dier partij Chamberlain op grove wijze aanvielen, heeft dat toen niet de positie van Frankrijk ver zwakt? Hebben zij onze actie vergemakke lijkt, toen zij dag in dag uit hun sommaties richtten tot de Fransche regeering? Hebben zij, toen zij hun banvloek slingerden naar een regeering, met dewelke wij ons in ge vaarvolle onderhandelingen bevonden, die onderhandelingen niet in gevaar gebracht, aldus de kans loopend het land en de wereld m een oorlog te storten? Wij hebben inderdaad den vrede en de waardigheid van Frankrijk gehandhaafd en wij zijn vastbesloten, dat te blijven doen. De verhouding tot Duitschland en Italië Wat de betrekkingen tot Duitschland en Italië aangaat, is Frankrijk er van over tuigd, dat indien men aan beide zijden niet slechts denkt aan de verdediging van eigen nationale belangen, overeenkomsten tot stand kunnen komen, die de nuttigste bij drage tot versterking van den vrede zullen kunnen geven. Toen ik te München het hart van het Duitsche volk hoorde kloppen, kon ik niet nalaten te denken, zooals ik in vol len oorlog te Verdun had gedacht, dat er tusschen het volk van Frankrijk 'en 't volk van Duitschland, ondanks alle moeilijkheden, machtige redenen zijn tot wederzijdsche achting, welke tot loyale samenwerking moeten leiden. Op deze samenwerking heb ik steeds krach tig gehoopt. Hoe verschillend haar politieke stelsels ook moger. zijn, deze beide naties, die op het slagveld zoo vaak tegenover elkaar hebben gestaan, moeten begrijpen, oat in den modernen tijd een oorlog nooit meer een oplossing is en dat het door een loyale overeenstemming der volken moge lijk is, alle problemen te regelen. Deze methode moet ons naar den vrede ÏSn,J°vr.<tzen vrede hebhen w>i toegs- stemd in het brengen van offers. Wij dul- den evenwel niet, dat men deze offers voor- SSLi f.86" 'Ti* Etel>pl! op d«" n«tr vrcde b<,°(t eind» gemaakt aan een crisis van twintig jaar. Ik heb het recht dit te zeggen, want gedurende Jeed ó'l beb ik met vrienden heretlllea evenwicht in Europa te De financieele toestand precair De minister-president behandelde vervol- genei den financieelen toestand. Hij consta- imo Laat '?s,en vo°'' de schatkist in 1939 geraamd zijn op 102 milliard aan uit gaven en 06 milliard aan inkomsten. Het na tionale inkomen wordt geraamd op 220 mil liard Spreker wees erop, dat dit niet kan voortduren. Frankrijk zou den weg op gaan naar het failliet, waardoor de onafhankelijk- neid van het land_te gronde kan gaan. Het evenwicht in de begrooting moet dus wor den hersteld. ^^Van 1929 tot 1937 is de productie in Duitschland, Engeland en Scandinavië toe genomen, terwijl deze in Frankrijk in dezen tijd is afgenomen. Dit kan niet doorgaan. Frankrijk, dat zichzelf te gronde richt, is een prooi van binnenlandsche onlusten en aanvallen van buiten af. Was het verraad, den vrede te bewaren voor de arbeiders klasse? Te zeggen, zooals ik deed, dat Frankrijk ontwaken moet en werken, is blijkbaar naar de meening van sommigen, het nationale en internationale kapitalisme handlangersdiensten bewijzen. Ook hier dreigt de communistische partij door haar felheid het land naar een dramatische toe komst te voeren. Spreker vroeg, of het geen nationale plicht as, meer en beter te produceeren. Men hoort zeggen: „Frankrijk moet sterker wor den, het moet zijn wil kunnen opleggen door geweld van wapenen. Diezelfde stemmen schreeuwen evenwel óók „werkt niet meer dan veertig uur". Verder wees Daladier er op, dat hij krach tige pogingen eischt van alle Franschen, niet alleen van de arbeiders. Hij is voor stander van behoud van loon tijdens de va- cantie, arbitrage, strijd tegen de werkloos heid door scholing in nieuwe beroepen. Dat alles is in overeenstemming met en een erkenning van de 'waardigheid, die ieder mensch in zich draagt Maar is het een aan slag op die waardigheid, als men aan die zelfde arbeiders tegen hooger loon eenige extra-uren werk vraagt, wanneer door r'.at betaalde overwerk dreigende gevaren kun nen worden afgewend? Ik kan dat niet ge- looven en zeker ben ik ervan, dat de Fran sche arbeider van nature zóó denkt. Tenslotte wees de minister-president erop, dat Frankrijk gëcn reddenden leider noodig heeft, maar werkers, vastberaden werkers. Het land zal gered worden, doch het zal zijn redding niet te danken hebben aan de plot selinge komst van een on verwachten red der. Het zal zichzelf redden door de kracht van al zijn zonen. Zijn grootste kracht is zijn vrijheid. Alles is aan de Franschen moge lijk, omdat zij vrije mannen zijn. Frankrijk is een land van boeren, die de natuurlijke vertraging in elk menschenwerk kennen. Zij weten, dat, om te oogsten, het noodig'is te arbeiden en te zaaien. Laten wij vandaag werken en morgén zaaien! Laten wij onze velden verdedigen tegen de wisselvallighe den van de jaargetijden en tegen de vernie lende stormen. Spoedig zal dan de oogst komen". De rede van den minister-president werd, zooals gezegd, herhaaldelijk door applaus onderbroken, vooral Daladiers aanvallen op de communisten. Ongelukkige landing van de „Sperwer" Motor en onderstel beschadigd Bemanning kreeg ontvellingen AMSTERDAM, 28 October. Het nacht, postvliegtuig, komende van Keuien, De Phaks (De Sperwer) is hedennacht te 333 uur bij de landing op Schiphol beschadigd. De Sperwer had geen passagiers aan boord. De bemanning bestond uit gezagvoerder N o o m e n, den radio-telegrafist Slinger en den boordwerktuigkundige E. V e e n e n- daaL Zij hebben allen eenige ontvellingen opgeloopen. De post alsmede de goederen welke De Sperwer meevoerde konden nor maal worden afgeleverd. Omtrent de oorzaak van het ongeval kan worden medegedeeld, dat toen De Sperw boven Schiphol kwam er nog goed zicht was, maar gedurende den tijd noodig vo: de landing, werd het zicht snel slechter, waardoor de aflvanghpogte niet vo.doende nauwkeurig kon worden bepaald. De motor en het onderstel zijn beschadigd. Naar we vernemen zal de heer D. Vliet uit Naaldwijk, zich bij de a.s. ver kiezingen niet meer candidaat doen stel len voer lid der Prov. Staten van Zuid-Hol land, zulks in verband met gezondheidsrede nen. De heer Van Vliet die zitting had voor de Chr. Hist. Unie. werd in 1927 in de Prov. Staten gekozen. Na een vierjarige onderbre king, keerde hii daarin terug in 1931, waar na hij tot nu toe zitting gehad heeft In de vergadering van het Breed Provin ciaal Comité der A.R. Partij van Friesland, is medegedeeld, dat het Prov. Statenlid, heer S. S ij t s m a, van Dokkum zich niet weer herkiesbaar stelt bij de korrende Sta tenverkiezing. Met den heer Sijtsma varia at een der beteekenisvolle figuren de Staten, die gedurende langen tijd de A.R. partij met eere heeft vertegenwoordigd. VERSCHENEN bij: Drukkerij en Uitg.Mij. Broekhof! N.V. v.h. KEMINK ZOON - Over den Dom Domplein 2 UTRECHT R. C. FETHERSTONHAUGH: DE POLITIE DER WILDERNIS (The Royal Canadian Mounted Police) geb. 2.95 Dr. A. J. v. d. VEN: HET 0UD-AR0HIEF VAN DE GEMEENTE CULEMBORG f 7.50 KRONIEKEN VAN DE ABDIJ BLOEMHOF TE WITTEWIERUM loopende over de 13e eeuw door de abters: EMO MENKO en een Onge noemde geb. 3.90 Dr. C. E TE LINTUM: WILLEM DE CLERGQ, DE MENSCH EN ZIJN STRIJD ing. f 3.90, geb. f 4.90 Verkrijgbaar bij de Uiig. en bij de Boekh. ONREGELMA TIGHEDEN BIJ OPENBARE WERKEN TE DELFT? Er zijn ernstige vermoedens hiervoor De politie stelt een onderzoek in DELFT. 28 Oct Naar wij vernemen be staat het vermoeden dal zich bij den Ge meentelijken Dienst van Openbare Werken alhier onregelmatigheden hebben voorge daan. Beweerd wordt, dat ook een admini stratieve hoofdambtenaar bij deze kwestie betrokken zou zijn, doch een bevestiging hiervan konoen wij nog niet krijgen. Onze berichtgevers deelden voorts mede, dat mede door het toedoen van dien hoofdambtenaar bepaalde leveranciers zijn bevoordeeld, ter- wijl de dienst van Openbare Werken voorts faciliteiten verleend zou hebben aan som mige ingezeten van Delft Onder andere zou gemeente-personeel gebezigd zijn voor particuliere werkzaamheden. Nadere bijzonderheden ontbreken nog. aangezien de politie een onderzoek in ver schillende richtingen heeft ingesteld en daarom in dit stadium nog geen nadere mededeelingen wenscht te doen. HET WRAK VAN DE,,CHRYSSI" Bergingskansen tot een minimum gedaald Waterstaat legt beslag op het schip ROTTERDAM, 28 October. Gistermiddag heeft de Rijkswaterstaat beslag gelegd op het vrachtsdhip „Chryssi" dat Dinsdagavond bij Poortershaven is gezonken. Twee amb tenaren hebben zich gistermiddag naar het wrak begeven om het beslag ten uitvoer te leggen. Aangezien het sohip 70 meter uit den wal ligt heeft men op den wal ter hoogte van het wrak een biljet bevestigd waarop vermeld staat, dat het een ieder verboden is zicih zonder toestemming van den Waterstaat op het wrak te begeven. Men mag er dus niets meer af of uithalen. Ook de Grieksche reederij heeft thans niet meer de vrije beschikking over het schip. Met de pogingen om het wrak te lichten zijn de bergers gister niet veel gevorderd. Zij hebben lijdelijk moeten aanzien hoe ae sterke stroom die vooral in het vaarwater bij eb en vloed optreedt, bezig is zijn ver nielend werk te verrichten. Het schip zakt steeds verder in den bodem van den Nieu wen Waterweg en men kan wel zeggen dat de kansen op berging thans tot een mini mum zijn gereduceerd. Gistermiddag is op de plaats van de ramp een onderzoek inge steld door eenige deskundigen naar de mo gelijkheid om het schip te bergen. Men is daarbij tot de conclusie gekomen dat opbla zen wel de eenige oplossing zal zijn. De beslissing hierover ligt eclhter bij den directeur van den rijkswaterstaat afd. groote rivieren te 's Gravenhage. Gaat deze met het plan aceoord dan zal men er wel zoo spoedig mogelijk toe overgaan om het wrak met dynamietpatronen uiteen te slaan waarna de stukten afzonderlijk geborgen zullen worden. Dat kan dus een interessant kar wei worden op den Nieuwen Waterweg. Dat de positie van het schip steeds ongustiger wordt bleek gisteravond toen bij hoog water ook de brug onder het wateroppervlak verdween. Men zag toen alleen nog maar de masttoppen en de schoorsteen. De kaartenkamer is van de brug afgeslagen en in de onmiddellijke nabijheid van het schip drijven overal wrakstukken. A. W. R0EL0FS SCHORTENINDUSTRIE GEMERT Hel belere genre schorl Kleurecht Waschecbl Bij alle goede manufacturenzaken VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit VIER bladeu De Paedagogische conferentie voor het Christelijk onderwijs op de Ernst Sillem-t Hoeve. De aanstaande achtste Veiligheidsweeld van de K.N.A.C. De bergingskansen van de „Chryssi" zijn tot een minimum gedaald. Waar-: schijnlijk zal men het wrak wel moeten' opblazen. Mr C. S. van Dobben de Bruyn heeft afscheid genomen als burgemeester van' Bodegraven. Daladiers rede op het radicale congres te Marseille. Japanners nemen Feian Op 15 November inwerkingtreding Britsch-Italiaansch accoord? Wat voor weer krijgen we Zwakke tot matige wind nit Noordelijke tot Westelijke richtingen, mistig „n be trokken tot zwaar bewolkt weer met later kans op eenige lichte regen, weinig verandering in temperatuur. PERZISCHE TAPIJTEN 's GRAVENHAGE, NOORDEINDE HOC Zichtzendingen franco door het geheele land PERMANENT DUPIEX Jüokkix MhjicAdmcJwS 87 nuttige stand van de vastgesteld (t>ö normalen VALKENBURG (L.) Hotel Franssen BondshoteJ A N W BK N A 0. 80 kamers, koud en warm stroomend water. Lift. Centrale verwarming Eigen garage gratie. Pensionprijs f 3^0 tot f L—, Door electrischen stroom gedood Ongeval met looplamp MILLINGEN (bij Nijmegen), 28 October. Gisteravond omstreeks kwart over elf liep de 22-jarige schilder J. Hageluken uit Mil- lingen op de scheepswerf alhier met een looplamp over een sohip. Er ontstond kort sluiting in de looplamp, waardoor H. ge troffen werd, en vrijwel op slag werd ge dood. Een direct ontboden geneesheer kon slechts den dood constateeren. Gisteren hebben de burgemeester ran Den Haag. Mr S. J. R. de Monchg en de hoofdcom m is sar is ran politie, de heer P. r. d. Meij. een bezoek gebracht aan de luchtbeschermings-tentoonstelling aan den Hofweg te Den Haag. Tijdens de rondgang orer deze tentoonstelling. u.l.n.r.: burgemeester de Monchu. de heer v. d. Meij en Dc Van, Santen, voorzitter der tentoonstelling

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1