VAN KRANTENJONGEN TOT
UITVINDER
WOENSDAG 26 OCTOBER 1938
EERSTE BLAD PAG. 3
JEUGDWERKLOOZENZOEO
Ondanks alle critiek houden wij staande,
dat de Regeering voor de werkloozen doet,
■wat mogelijk is. Dat er vaak minder ge
beurt, dan wij allen wenschen, ligt blijkbaa
in het geheel niet aan onwil, doch veel mee
aan de beperktheid der geldmiddelen en nog
meer aan technische bezwaren.
De artikelen, welke wij pas plaatsten over
de werkverschaffing in Drente en Overijscl
en vooral ook de cijfers, welke daarin gege
ven werden over het aantal goedgekeurde
plannen, spreken voor zich zelf en voor de
Regeering.
Een onderdeel leverde echter tot heden
bijzondere moeilijkheden op. Het was de
jeugdwerkloozcnzorg. Iedereen gaf toe, dat
hierbij nog veel ernstiger economische en
geestelijk-zedelijke gevaren te duchten zijn,
dan bij de werkloosheid van ouderen; maar
de bestrijding was ook dubbel zoo moeilijk.
Vandaar de onophoudelijke aandrang van
alle kanten om toch alle aandacht te beste
den aan de circa 150.000 jeugdige werk
loozen.
Die aandrang bleek niet ijdel. De Regee
ring verklaarde meer dan eens, vooral in dc
laatste officieele stukken, dat de jeugdwerk
loosheid haar bijzondere belangstelling had
en de Koningin onderlijnde dat streven een
en andermaal zeer nadrukkelijk. Offers,
meer offers worden van de burgerij ge
vraag, doch een deel daarvan zal gebezigd
Worden voor de jeugdige werkloozen.
In dat licht zien wij en hebben wij groote
waardeering voor het besluit van den Minis
ter van Sociale Zaken om de zorg voor de
jeugdige werkloozen los te maken uit het
ressort van de werkverschaffing en tot een
zelfstandige af deeling, een jeugddienst aan
het departement te verheffen.
Ook de aanwijzing van den hoofdambte
naar, die met de leiding belast wordt, heeft
onze volle instemming. De heer Van Hoeven
immers is door jarenlange ervaring en lief
de voor zijn taak doorkneed in deze vraag
stukken en zijn hulpvaardigheid is in heei
het land bekend.
Eén ding wekt echter bij ons eenige onge
rustheid. De nieuwe leider heeft zich in
menig tijdschriftartikel bv. in het maand
blad van Samsom zeer positief uitgespro
ken voor een verplichten arbeidsdienst Hij
beschouwt deze als noodzakelijk.
Nu weten wij zeer wel, dat principieelo
beslissingen door de Regeering zelf geno
men worden en ook, dat men zich met volle
toewijding en zonder zelfverloochening aan
de jeugdwerkloozenzorg geven kan, al zou
men gaarne nog krasser middelen nemen;
doch de welgevestigde meening van een be
kwaam ambtenaar kan toch van veel in
vloed zijn.
Wjj hopen echter, dat het hem gelukken
zal desnoods zooveel drang op jeugdige
werkloozen uit te oefenen, dat er van dwang
geen sprake behoeft te wezen. Het vraag
stuk ls het waard, dat ons geheele volk aan
de oplossing meewerkt.
GRIJSHEID ZONDER WIJSHEID
De Vereen. „Volksonderwijs" bestaat zeven
tig jaar. Doch ze voegt bij haar grijsheid
helaas geen wijsheid. Ze heet „Vereeniging
tot bevordering van het volksonderwijs en
het schoolbezoek"; maar zij heeft althans
de laatste jarenniets anders gedaan dan
het voordeel voor de openbare schoolde zoe
ken ten koste van het bijzonder onderwijs.
Er verschijnt geen maandnunumer van het
orgaan, of het vloeit over van afkeer, indien
niet erger, tegenover de Christelijke school
en een ophemeling van het openbaar onder-
Wijs als het echt-christelijke.
Ook het jubileum-nummer, in overigens
alledaagsche kleedij, maakt daarop geen
uitzondering. Ja, toch, er komt één artikel
in voor, dat niet aan objectiviteit is ge
speend. Het is van Prof. van d e r B i 11, die
hoewel persoonlijk voorstander van open
baar onderwijs nochtans zijn verantwoor
delijkheid als wethouder van Onderwijs in
Den Haag niet op zij schoof. Zeker, hij dringt
aan op steun aan het streven van „Volks
onderwijs", maar hij voegt er aan toe:
'Als ik den arbeid van Volksonderwijs ert
de verschillende prestaties van het open
baar onderwijs in het algemeen van harte
steun, doe ik dat (niemand zal het van
mij anders venvachten) met alle waardee
ring voor het overige onderwijs. Voor de
groote liefde, welke men in de kring van
het bijzonder ondenvijs herhaaldelijk voor
eijn scholen aan den dag legt, mogen wij
het oog niet sluiten, integendeel, zij kan
ons vaak een lichtend voorbeeld zijn.
Wanneer de schrijver van deze passage
Eijn artikel tusschen de andere ziet staan,
'dan zal hij zich wel eenzaam gevoelen. Want
nergens in het geheele nummer vindt men
één zin, één woord, waarmee erkend wordt
'dat de Christelijke school toch zoo ontzag
lijk veel gedaan heeft „tot bevordering van
ihet volksonderwijs en het schoolbezoek".
ÏWeet de Vereen. „Volksonderwijs" één lid,
'één medestander, één voorstander van de
openbare school aan te wijzen, die van een
dagloonersinkomen een kwartje per week
offert, ja offert, om zijn kind op de school
zijner keuze onderwijs te doen genieten?
Zoodra men het zoover gebracht heeft, is
er toekomst voor het openbaar onderwijs, al
zal het dan nog de sekteschool der moder
nen blijven.
Wij hebben waardeering en respect voor
(het werk der oudercommissies, die door col
lecten en bijdragen de vergoeding voor een
Ikweekeling met akte bijeen scharrelen;
maar zoolang men het in hoofdzaak van de
staatskas verwacht, is een overwinning on
mogelijk. Al schrijven ook allerlei vrijzinni
ge dominés Volksonderwijs vol met artike
len over het christelijk karakter der open
bare school, en al wordt de gewezen post
bode van Wijk en Aalburg ook met een
aureool van heiligheid omkranst, omdat hij
fcelf naar de kerk ging en toch zijn kinde
ren naar de „onverdeelde" openbare school
Bond,
Bewaart de vesting!
Versterkt de kracht!
Onder dit motto aan da Costa ontleend
verscheen van de hand van A. Borst Pzn.,
voorzitter van het Verbond van "Prot. Chr.
Werkgevers in Nederland een kloek getui
genis over de noodzakelijkheid en de be-
teekenis der Prot.-Chr. centrales en vak
organisaties van patroons. (Uitgave van het
Comité van Samenwerking der drie Prot.-
rhr. Patroonscentrales; secretariaat: Louise
de Colignyplein 10, den Haag.)
Wie geen vreemdeling is op het terrein
der Christelijke vakorganisatie, die weet,
uat daar nog in het begin dezer eeuw twee
opvattingen heerschten, waartegen sommi
gen zich wel met kracht en overtuiging,
maar schijnbaar tevergeefs, verzetten.
In de eerste plaats gold dit de redenee
ring, dat een algemeene organisatie, waar
in ieder vakgenoot opgenomen kan worden,
eigenlijk het ideaal was. Slechts noodge
drongen moest men tot afzondering in
eigen lering overgaan. Zij, die de lessen
van Kuyper gevolgd hadden en daaruit hun
conclusies trokken, betoogden echter met
schier dezelfde woorden, welke de heer
Borst nu bezigt:
Onze Christelijke maatschappelijke or
ganisaties zijn dan ook niet geboren uit
anti-thetische overwegingen, omdat pa
troons of arbeiders op zeker moment tot
de conclusie kwamen, dat zij in de neu
trale of moderne organisaties het niet
uit konden houden, wijl men daar te
„liberaal" of te „marxistisch" was. Deze
meening, hoe dikwijls ook verkondigd, is
ten eenenmale onjuist. Haar geboorte is
gevolg van een concrete geloofs-
b e 1 ij d e n i s, en daaraan ontleenen zij
haar principiëele beteekenis.
Ook haar beteekenis als organisatie,
d.i. als uit één beginsel levende samen
werkende groep van personen.
Geer negatieve, maar een (positieve basis.
Niet, omdat het niet anders kan, maar om
dat het zóó moet
In de tweede plaats viel cr te opponeeren
tegen de misvatting, welke logisch uit de
eerste volgde, dat organisatie onder eigen.
Christelijke banier wèl roeping was voor de
Christelijke arbeiders, omdat deze het nu
eenmaal niet konden uithouden bij de „so
cialisten en marxisten", maar voor patroons
gold die noodzaak niet. Een dwaling welke
nog in het jaar 1919 door Prof. Slotemaker
de Bruine tegenover Prof. Gerbrandy verde
digd werd. Een misvatting, waarvan ook de
schrijver der brochure zooals bij eerlijk
opbiecht zelfs in 1929 nog niet vrij was. ge
tuige zijn medewerking aan het rapport, dat
in dat jaar door hem werd verdedigd en
toegelicht, maar dat gelukkig nooit is aan
vaard.
Voor de stelling, dat zelfstandige organi
satie voor Christelijke (patroons minder
plichtmatig was dan voor Christelijke arbei
ders waren heel wat practische overwegin
gen aan te voeren. Het is echter eigenaardig,
dat de Christelijke boeren en tuinders, gedu
rende vele jaren door hun principieele fun
deering in de Gereformeerde lepr de stevige
ruggegraat der Christelijk-politieke partijen
en vaak de meesMoegewijde strijders voor
de Christelijke school, ook volgens het
tuigenis van den schrijver menigmaal de
pioniers op het terrein der Christelijke ipa-
troons-organisatie waren. Zij zaten minder
vast in de greep van het economische libera
lisme, waaruit menig Christen-patroon zich
helaas nog niet ontworteld heeft.
Op zeer bevattelijke wijze schildert de
voorzitter van het Chr. Werkgevers-Verbond
dat in het begin van zijn brochure. Een do-
miné gaat met eon eezaghebbend ouderling
op stap om een werkman te vermanen, die
lid is van de moderne Vakbeweging. Maai
de arbeider houdt den ouderling voor, dat hij
tooh niet het recht heeft om over hèm cen
suur uit te oefenen, want hij geeft zelf het
voorbeeld. Wat de ouderling doet, mogen
ook de gemeenteleden doen. En het baat niet
of de ouderling al betoogt, dat hij lid is van
het Christelijk-Workgeversverbond, hij bleef
ook lid van de liberale vakorganisatie om
zijn maatschappelijke belangen te beharti
gen. En zoo deden er meer: ouderling Deeg
stra bleek lid van de „neutrale" bakkersor
ganisatie; ouderling Lijnman voelde zich in
geon enkele organisatie thuis: de Christelijke
Schildersbond was niets beter dan de
neutrale.
Toen zuchtte de dominé, dat van de er
kenning en de toepassing van het beginsel
van Gods souvereiniteit in de levenspractijk
van vele Christenen nog zoo weinig te zien
is en hij preekte over Zondag 40 zooals hij
nog nooit gedaan had!
Op zijn wijze doet dat ook de heer Borst
en hij doet het met talent, overtuiging en
kennis van zaken wat het streven naar
Christelijke vakorganisatie betreft. Hij
plaatst werkgevers en werknemers naast el
kaar maar tegenover Gods heilige wet en
vraagt dan wat aller roeping ls in het maat
schappelijk leven. Want die roeping is in
wezen eenerlei:
Het is de belijdenis van Christus'
Koningschap over heel ons leven,
over 't leven van ons gezin, over de Kerk,
over de school, over den staat, over de
maatschappij, die de Christelijke patroons
organisatie, centraal en in den kring van
het vak of het bedrijf haar e i g e n p r i n-
cipieele beteekenis geeft, Want
de bel"denls van dit Koningschap houdt
in, dat ook onze ondernemingsarbeid,
onze organisatiearbeid, onze handelsda
den en gebruiken, het. leven van arbeid
en belang, onderworpen zijn aan
Christus' heerschappij, zich heb
ben te richten naar Zijn ordonnantiën en
geboden, zoodat wij iederen dag weer de
zen Koning te voet moeten vallen en
vragen: ..Hecre, wat wilt Gij, dat ik doen
zal?"
Daarom erkent ook de schrijver de jaren
lange klacht der Christelijke arbeidersorga
nisaties, dat zij gehinderd worden in de pro
paganda doordat telkens gewezen wordt op
Christelijke patroons, die voor zich zelf do
liberale organisatie kiezen.
Tegon deze historische en principieele,
maar ook praktische misvatting is het open
hartige betoog van den schrijver der uitvoe
rige vacature gericht, welke wij ter ernstige
overweging aanbevelen bij alle Christelijke
patroons, die nog verstrikt zitten in het z.g.
neutrale net. Zij bewaren de vesting van het
praktische Christendom niet, doch geven die
over aan ..den verst rooier", dio tegien het
Christendom optrekt.
IN HET NOORD-HOLLANDS::!
KANAAL GEREDEN
Dominee in benarde positie
Tegenwoordigheid van geest
redde hem het leven
DEN HELDER, 26 Oct. Gisteravond te
ongeveer negen uur reed nabij het vlieg
kamp „De Kooy" een auto, bestuurd door
den 63-jarigen dominee H. E. Witkop,
predikant van de Ned. Hervormde Gem.
Schagerbrug, tengevo'ge van den
mist in het Noordhollandsch Kanaal. De
bestuurder had de tegenwoordigheid van
zijn auto vol te laten loopen en daarna
het portier te openen. Doordat zijn jas
ergens aan bleef haken kon hij echter den
wal niet bereiken. Staande op zijn auto
kwam hij met het hoofd juist boven water.
Op zijn hulpgeroep stopte een passeerende
auto, waarvan de bestuurder terstond hulp
ging halen op het vliegkamp. De leerling-
onderoffirier-vlieger A .Otten sprong on
middellijk te water en slaagde er in den
drenkeling op het droge te brengen. Ds
Witkop werd in het vliegkamp van droge
kleeren voorzien en daarna naar zijn woning
gebracht. Zijn toestand is bevrediff0"-'
Graansilo afgebrand
te Bergambacht
Kortsluiting vermoedelijk
de oorzaak
Brandweer kon eerst blusschen
toen de stroom was afgezet
BERGAMBACHT, 26 Oct. Vanmorgen
omstreeks half vijf is brand uitgebroken
in de graansilo van de N. V. C. Schouten en
Zn., alhier. In het bedrijf, waar dag- en
nacht gewerkt wordt, is vermoedelijk kort
sluiting ontstaan. De vlammen grepen snel
om zich heen, doch de spoedig aanwezige
brandweer kon niet onmiddellijk water ge
ven, aangezien men eerst moest wachten, tot
de stroom was afgezet. Waar het bedrijf
stroom betrekt uit Gouda, duurde dit eeni-
gen tijd.
Daarop heeft de motorspuit van Berg
ambacht met kracht het vuur aangepakt,
daarbij geholpen door de spuit van Ammer-
stol. Ook waren aanwezig spuiten uit Gouda
en Lekkerkerk, doch deze behoefden geen
dienst te doen. Om half tien vanmorgen was
men het vuur nog niet geheel meester.
Tweederde van de fabriek was toen reeds
een (prooi der vlammen geworden.
Achter de fabriek lag een schuit met
graan, die tengevolge van den brand ook
schade heeft opgeloopen, daar een ,mu\if,
instortte en op het schip terecht kwam. Dit
kwam daardoor scheef te liggen, terwjijl
schade aan de luiken werd aangericht
waar slechts een Hollandsrhe, maar in
ieder geval dan toch een Germaan, die
op ied r oogonblik en onder alle omstan
digheden zonder compromis bereid is
daarvoor uit te komen en de consekwen-
ties van dit feit te dragon"-
Het resultaat van dit landverraderlijke op
treden was, zoo schrijft de „Middelb. Crt",
dat de firma Stokvis de vertegenwoordiging
ontnomen is en Nederland ziet nu met be
langstelling toe welke andere firma de bru
taliteit zal hebben om van deze schanddaad
te proifiteeren.
Drie menschen door vallend
rotsblok verpletterd
Vierde persoon ernstig gewond
Een tragisch ongeval, hetwelk aan drie
personen het leven heeft gekost, heeft
Zaterdagmiddag 15 October j.l- eenige des-
in het Tjiïilinsche in rep en roer ge
bracht.
Vier bewoners van de dessa Tjililin zijn
n.l. bij het visschen in de Tjidjereh door
en vallend rotsblok getroffen, tenge-
'olge waarvan drie personen, een man, een
rrouw en een zes-jarig meisje, werden ver
pletterd en op slag gedood, terwijl het vier
de slachtoffer met een wervelbreuk in het
Juliana-ziekenhuis is opgenomen.
Omtrent de toedracht van het ongeluk
vernemen wij. dat een zekere Tarmidi in
gezelschap van zijn vrouw, dochtertje en
zwager, Zaterdagmiddag naar de Tjidjereh
was getrokken om in een dor vele, met
p gevulde kuilen in de overigens droge
bedding van genoemd riviertje visch te van
gen. Terwijl zij met de vischvangst bezig
waren, scheurde een overhangende rots van
eenige kubieke meters inhoud, vermoede
lijk tengevolge van de droogte, van den
kant los en stortte in den kuil-
Tarmidi's echtgenoove, dochtertje en zwa
ger werden door de steenmassa verpletterd
op slag gedood. Tarmidi WTd eveneens
getroffen en bleef bewusteloos liggen.
In de nabijheid visschende Desalieden
droegen, nadat zij van den schrik waren be
komen, Tarmidi, die niet onder den steen
lag, naar den kant en waarschuwden daar
op het bestuur aldus het A.I.D.
Met zeer veel moeite is het gelukt het
rotsblok uit den kuil te wentelen en de drie
lijken te bergen.
In den kelder gestort en gedood
Verkeerde deur geopend
DEN HAAG, 26 Oct Gisternamiddag
kwart over vijf heeft zich in een wo
ning aan de Wattstraat no. 21 een tra
gisch geval voorgedaan.
Een dame, de 65-jarige mevr. W. R, wo
nende aan de Juliana van Stolberglaan, die
daar op bezoek was, wilde zich naar het
toilet begeven en opende daartoe bij vei
gissing de deur, welke tot den kelder toe
gang gaf. Zij stortte in den kelder neer,
waar zij met een schedelbreuk en in be-
wusteloozen toestand bleef liggen.
De G.G.D. werd onmiddellijk te hulp ge
roepen en bracht het slachtoffer naar het
Roode Kruisziekenhuis. Bij aankomst al
daar bleek mevr. W. R. reeds te zijn over-
Urker botter gestrand
Reddingboot „Petten" uitgevaren
PETTEN, 26 October. De Urker botter 76
is hedennacht, tijdens zwaren mist te Kam
perduin aan den grond geraakt. De red
dingboot „Petten" is ter assistentie uitge-
Landverraderlijk optreden
Germaan, doch „slechts" een Nederlander!!
Wij hebben melding gemaakt van het on
gevraagde ontslag, den directeur van Ge
meentewerken te Bergen op Zoom verleend.
Deze Ir. J. van R o e s s e 1 schreef een
schandelijke brochure over „de duivelsche
drieëenheid". Maar hij deed meer. Deze di
recteur van gemeentewerken eener Nedcr-
landsche gemeente heeft n.l., naar het
weekblad E.D.D. thans meldt, destijds ge
meend een verbetering voor het D.K.W.-mo-
torrijwiel uitgevonden te hebben en hij
schreef hierover aan de „Auto-Union"
Zschoppau. De fabriek liet hem door haar
vertegenwoordigster in Nederland, de firma
R. S. Stokvis Zonen, weten, dat zij voor
zijn „uitvinding" geen belangstelling had.
De „uitvinder" was boos dat zijn werk
geen belangstelling ondervond en schreel
toen een tweeden brief aan de Auto-Union,
welke hij tegelijkertijd ter puhlicatie aan
het „Schwarze Korps" zond. Het blad ci
teert:
„Ik heb mij verbaasd, over het feit, dat
gij den brief, die aan U, als Duitsche fir
ma, gericht was, aan deze joden doorzondt.
Dat was ook de reden, waarom ik mij
niet direct tot Stokvis wendde.
Overigens begrijp ik niet, dat een con
cern als het Uwe zich in het buitenland
door een jood laat vertegenwoordigen
waar toch de motoriseering in Duitsch-
land, met alles wat daaraan vast zit
(autowegen enz.), een van dc uitgebreid
ste en reusachtigste projecten van Uw
leider is, hetgeen de Auto-Union niet
bekend zal zijn.
Ik vraag me af: is dit de manier waar
op men Adolf Hitler bij zijn ongelooflijk
moeilijk werk helpt?
Wat mij dat aangaat? Toch wel iets.
Want ook ik ben een Germaan, welis-
NIEUWS OVER DE
BUITENLUCHT
Hoogste stand te Valentia 764.4.
Laagste stand te Thorshavn 745.8.
Stand vanmorgen half twaalf 755.7.
5,10 u. tot 's morg. 6,19 u
ECONOMIE EN FINANCIEN
Ford verwacht geen
nieuwen oorlog
Tenvijl de pers de nieuwe modellen
van de Ford-auto's te Dearborn (Ver.
St.) bezichtigde, heeft Ford de vol
gende verklaring afgelegd:
„Nooit zal er meer oorlog komen. De
volken hebben de nietigheid van con
flicten begrepen".
Ford toonde zich optimistisch ten
aanzien van de vooruitzichten van 1939
en is van oordeel, dat de productie in
de komende maanden zal kunnen wor
den opgevoerd.
De Duitsche Rijksleening
Belangrijk overteekend
Van 10 tot 24 October heeft de inschrij
ving opengestaan op de derde tranche af-
loebare 4y2 obligatiën ten laste van het
Duitsche rijk 1938. groot R.M. 1 y2 milliard.
De leening is, naar thane blijkt, aanzienlijk
overteekend, zoodat een bedrag van R M
1850 millioen kon worden toegew ezen.
Het totale bedrag van de sinds 1935 ge
consolideerde kortlooponde rijksschulden
heeft na deze leening e>en bedras bereikt
van 13.26 milliard mark en alleen in 1938
is hiervan opgenomen 6.5 milliard mark.
De straf georganiseerde Duitsche econo
mie zorgt van den eencn kant voor een
zeer sterke en ook bij do laatste emissie
weer sterk op den voorgrond getreden
deelneming van den middenstand -en van
de kleinere ondernemingen. Van den an
deren kant was er ook een groot? psycho
logische stimulans om op de rijksleening
in te schrijven. De koers van deze leenin
gen, schommelde ook 'tijdiens de kritieke
Septemberdagen nauwelijks, hetgeen on
getwijfeld thans de vruchten heeft afge
worpen.
De kleine koersstijgingen van de oudere
leeningen van 1935 tot 1937 die thans bij
een stand aard koers van 98% een koers be
reikt hebben tot 99 is voornamelijk te
d'anken aan den reeds korteren looptijd
van deze leeningen, die voor de eerste
lecningen korter was dan 20 jaren, zooals
bij do laatste leeningen het geval was-
Dalende bankbiljetten-circulatie
og ruim een milliard in omloop
Blijkens de jongste weekstaat van de No-
derlandsche Bank is de bankbiljetten-cir
culatie verder gedaald en wel van f 1033
millioen tot f 1014 millioen. De goudvoor
raad is onveranderd gebleven. De rekening-
courantsaldi namen weer toe. Die van an
deren met f 13 millioen tot f 151,6 millioen
en die van het Rijk met f 16 mi'iliocn tot
f 673.5 millioen.
Exploitatiesaldo ƒ91.094 (v. j. ƒ112.414)
Blijkens het jaarverslag van de N.V. Sim
plex Machine- en Rij wiel fabriek en
1937/1938 bedraagt het exploitatiesaldo
ƒ91.094 (v. j. ƒ112.414).
In het verslag wordt opgemerkt. dat hei
prijsniveau van het product vrijwel stabiel
bleef, terwijl ook voor de naaste toekomst
sohommeiingen welke dtn verkoop steeds
belemmeren, niet zijn te verwachten.
De gunstige invloed van een stabiel prijs
niveau werd helaas tegengewerkt door het
aanhoudend slechte weer in het afgeloopen
voorjaar, hetgeen den verkoop sterk
lemmcrde.
In Februari 1938 vond een extra aflossing,
groot 150.000, plaats op de 5 obligatie
leening. Deze leening, oorspronkelijk
ƒ5000.000, is thans teruggebracht tot
121.000.
Na de noodige afschrijvingen blijft er
een verdeelbare winst van ƒ52.843 (v. j.
52.522).
Voopgesteld wordt, gelijk gemeld, een
dividend uit te kecren van 6 (v. J. 6
RIV1ERBERICHTEN
HANSWEERT, 25 October
ROTTERDAM: Oka. Leni
UTRECHT; Res Nova, B<
ZIERIKZEF: Schouwen,
DORDRECHT. Karang,
■s-BOSCH; KUoluto 2, R
DORDRECHT: Mignon. i
neilsse
DUITSCHLAND-. Betel
uaedeloupe, Lentjcs; Hen
thllde. Goedgezelschap: Fr
land, Erxleben; Albati
Schulter. Joanna. Remon;
tha. Griep; 2 Gebroeders,
BELG1E: Irene. Schram; Jo Chrl, Dupre; Sas-
u Reüniers; Maas, Plppel: Lya, van Denzei;
Scheldeboord. Vcrberght; Albert. Bollé: Zce-
emse- Cornelia, Vendevll-
>e Hoop. v d Heuvel; Trl-
Mertens; Lottl. Stahlhut;
Decap; Fluvlale 31. do
ROTTERDAM
;e; W. v. Driel 55. de Vri.
HulsenWilly, Hor
Jegen- Kexnbal,
Spes, Feenstra;
AMSTERDAM:
KRALINGEN
st keuiseha Vaart IT; HILLEGOM: Excelsior,
Melnen- RIDDERKERK: Johanna, Neel^ NIJ-
MEGEN: T'
VELDTw
d. Ham; HARDINX-
Gebrs., den Breejcn; LEIDEN:
Hek- HENGELO: IJssel 5, Arts; LEM-
rouwen. Touw; MEPPEL: Linquenda,
DELFT: Adri. de Boo; DEN HAAG:
Vr\j- ALPHEN AD. RIJN: Atalante.
KALEI DOSCOOP
De Ne w-Y orksche effectenbeurs
was gister aanvankelijk vast gestemd, doch
winstnemingien reduceerden de koerswin
sten. Public utilities waren wederom ge-
agd. Groote belangstelling bestond weer
voor vlicgtuigfondsen. In het laatste beu re-
uur schommelden de koersen binnen
nauwe grenzen. Het slot was onregelmatig
hooger. De omzet bedroeg 1.490.00C aandoe
lien.
De U. S Steel Corporation
heeft een onveranderd kwartaalsdividend
van 1.75 op de preferente aandeelcn aan
gekondigd.
De U. S. Steel Corporation boekte in het
derde kwartaal van 1938 na aftrek van aile
onkosten en belastingen een bruto-winst
van 11.500.000 (v. kw. 11.170.000, vorig
jaar 48.213.000).
Het verlies van de Republic Steel
Corp. bedroeg in het derde kwartaal van
het loopende jaar 2.387.556 (v. j. netto
winst 8 3.237.000).
De Assam Thee Onderneming
„Malabar" declareert een interim-divi
dend van 5 pCt (v.j. 6 pCt.;. Door de Assam
Thee Onderneming „Taloen" en de Assa
Thee Onderneming „Wanaeoeka" wordt
eveneens een interim-dividend ven 5 pCt.
(v. j. 6 pCt. uitgekeerd.
Wallstreet raamt de netto-winst van
de International Nickel Com
pany of Canada op 0.50 p»r gewoon
aandeel. In het tweede kwartaal bedroeg
de netto-winst S 0.42 per aandeel en in h<-t
eerste kwartaal S 0.66 per gewoon aan
deel. Dit zou echter nog een aanzienlijke
daling vergeleken met vorig jaar in he
derde kwartaal beteekenen, toen de netto
winst nog 0.86 per aandeel bedroeg.
De winst van de Tidewater Asso
ciated Oil over het derde kwartaal be
droeg 2.424.000 tegen 4.475.000 in het
derde kwartaal van 1937, overeenkomend
met resp. 29 en 62 dollarcent per aandeel.
Over de eerste 9 maanden bedroeg de winst
8.416.000 (v.j. 12.171.000), overeenkomend
met 1.05 (v.j. 1.61) per aandeel.
Speksnijder: ÓORDRECHT: V«
kers- VLIEREEDE: Alex. Keepe; OLST: Jo
hanna. Sanders- DEN HAAG: Dirkje. Heikoop;
ZWOLLE: st. Leba 2; MALBURGEN: Elisabeth.
Dijkstra- ENSCHEDE: Binnenvaart 12. Veld;
GORINÓHEM: Yvls Michel, Cbabanse; DELF
ZIJL: Rival, Haan.
BELGIë: Malabo, Regenmortel: Truda, Pass-
ian; Johanna Wilhelmina. Lesage; Aire, Ver
ouwen; Hera, v. d. Waarde.
Gepasseerd na 's middags 12 uur en bestemd
ROTTERDAM
stoomschepenStellt
o Jan, Annard, Hanser
Dwina, M. Stlnnes 18.
Willv Paul, Joosten;
2kBrou"
v. Elshout; d
42, Strack; Ai
Hobbèma! Lodder"; Terborghl
.gri. MooijBar-
iuyter, Dirkse; J.
Werther; Balo«
Harpen CO.
P; AM-
d. Graaf; DORDREJCHT
chellieu- WADDINXVEENH.
Verkalk; GENDT: Caji
MERMEER
HAARLEM-
Gelderen: ZWOL-
v. Asperen; DEN
IPHHI- iO; Cor. Zülmans
SuvckerbuyckHILLEGOM:
UITHOORN: Grunwinckel I.
VLISSINGEN: Isolde, Padmos; LO
BITH: tota, Bode; VLAARDINGEN: Anja,
Vijven- NIJKERK: Volkerak. Dieper
LERKERSPEL: Lastdi
SLUISKIL: Desio.' Suy
Lutke, Tabbei
MAASTRICHT
BELGIë:
PANHEEL: st. Pie
st. IdeaalAnjo.
wol; Mannheim 201, Gerwfl; B
Napel; St. Petrus Canislus. v. Steen; 3
Cornet; Wiladcor, Norbart; Martha. Oom; I
Janssens; Maria, v. Perre; Mimosa. Seip;
resia, Ypelaar; Julia. Verstraten; Drachei
Huysman; St. Antonie, de Vonder.
EMMERIK, 25 October.
Gepasseerd vóór 12 uur en bestemd voc
DUITSCHLAND: Maria.
Pau'
:old;
st. Hen-
Balmung, Viveen; Wolanda, v. Streun
St. Odlle, Wüst; Batave, v. Duinen;
drik; St. Antonius, de Dekker; Ger
Souter; st. Trijncor; Anja, Super; Leentje Cor
nelia, VolkerZandexpress I. Llgtenberg; Bran-
daris, Kuper; Energie. Wallenschek; st. Sully;
Fluvi&le 7. Pols; Hebe, Hartenbach; Rheinfahrt
100, Kissel; Emjo, v. Eek; st. Esc
Te Vre
de Soul
•op; LibertWeij;
14, Doelder; st. Express; Pellgona. v. Bulck;
Hendrika Johanna. Visser; Cornelia Johannes, de
Waal: Jacoba. Vredenburg; Hckamial. Boontjes;
st. Hoop op Zegen; Karl Eugen. Boots; Nooit
Gedacht. Volkerack; Maria, Sellenslagh; st. Fide-
lio; Celtlcia, Leerintveld; Ivy 4. Verberght;
Clementine, WiJckmans; Pinguïn, Cremer.
Gepasseerd n& 12 uur en bestemd voor:
DUITSCHLAND: Annie, Janssen; Excelsior,
Landstra; Pieternella, v. d. Klooster; Eendracht,
Brijder; Adrlana Maria, Verschoor; st. Dija;
Spanjaardsdiep, den Breejen; st. Modi; Loru-
bardia, Turk; st. Fulla; Brittannia, Anstatt;
Langen; Nenuphar, Stote
Pomp;
:rtje, Tur
st; Twee
Gebroeders, v. d. Ham; Johanna, Koreman;
Nederland, v. Vliet; Chamonlx. Bctsch; Over-
ichle, Kaat: Animo, Vellinga; Tlnka, Schedel-
jarnAlphina 3. Verschuren; Arbo. Becns; st.
\driana II; Kieldiep, v. Brugen; D A. P. G. 8.
iirzmann: Gunther. Battels
223 De hitte wordt ondragelijk. Bos 3tcokt
en stookt. Hij kan ternauwernood der
tig voet afstand houden tussen het hem
achtervolgend vuur en dc trein. Stoken,
Bram, stoken!, roept Bos onophoudelijk.
In de vuurgloed ven de oven, waarvan
de stoker het deurtje opent, om er weer
nieuwe voorraad steenkool in te wer
pen, bespeurt hij plotseling één der
paardenknechts, d-e vanuit de goederen
wagen over de snelrijdende wagon was
gekropen naar de locomotief. Hijgend
stoote hij uit: „Red ons allen, stook,
stook zo hard je kunt!"
224 Bos gaf de machine zoveel ais zij maar
verdrazen kon. De trein liep nu niet een
snelheid van vijftig mijl oer uur. Bij
iedere scherpe bocht, die men omging,
reed de machine op de helft van haar
wielen. Dat zij niet omviel, was een
rnadsel. De nacht wns donker en de weg
liep door bossen, over ravijnen en door
diepe, in de rotsen uitgehouwen spleten, j
langs rivieren cn afgronden. Ratelend
snorde de trein verder, achtervolgd door
een vlammenzee van meer dan tweedui-
zend hectoliter brandende petroleum. I
Fred liegroep nu het vreselijke gevaar,
waarin zij verkeerden. Zeker zouden zij
omkomen en zijn moeder, die hem in
Brocton aan de trein wachtte hij
zou zijn moeder nooit weer terug zien.
Nu en dan hoorde hij een ontzettende
knal als van een kanon, dan hao er i-cii
ontploffing plaats en vloog er een der
petroleumtanks uit elkaar. Dan steeg er
een zuil van vlammen en peknehtige
rook omhoog bov«n de brandende petro
leum en viel als een regen op de bossen
neer. Mijlen ver was het geheld land
schap verlicht.
