w>e-
DAGEN VAN SPANNING BIJ
DE WEERMACHT
VAN DEN BRIEL EN VERSTER
Economisch offensief op den
Balkan
ZATERDAG 15 OCTOBER 1938
Een angstige Septembermaand
Welke militaire maatregelen
genomen waren
Nederland was geheel gereed
In de «telgen van spanning, die nu al
weer enkele weken achter ons liggen,
heeft men in de dagbladpers, en ook in
ons blad, zoo goed als niets vermeld
gevonden omtrent de militaire maat
regelen, die genomen warén. Plaatselijk
kon men natuurlijk zoo hier en daar
uit eigen aanschouwing zien, wat er
gedaan werd, doch een overzicht was
niet te krijgen. Nu behoeft dat niet te
verwonderen. Militaire bewegingen,
zooals de onderhavige, moeten uiter
aard geheim blijven en het was ons in
verband daarmee ten strengste verbo
den, eenige publicatie to doen. Aan
welk verbod wij ons in het algemeen
belang natuurlijk gehouden hebben.
Nu evenwel de geheimhouding opge
heven is, willen wij onze lezers een
aantal bijzonderheden over de genomen
maatregelen toch niet onthouden.
Reeds in het begin van September waren
de internationale verhoudingen van dien
aard, dat besloten werd de politietroepen in
het grensgebied samen te trekken. De
dienstplichtigen van de grensbataljons, die
zoo juist in de grensstreken waren aange
komen, hielden terstond eenige kleine oefe
ningen in de grensbeveiliging en voor 15
September werd een groote oefening vast
gesteld. De Koninklijke Marine hield tege
lijkertijd oefeningen in verband met de be
waking van de voornaamste zeehavens.
De politieke toestand werd steeds drei
gender en daarom werd besloten de troepen
in de onmiddellijke nabijheid van de ge-
v htsopstellingen in te kwartieren, zoodat
"zij ten allen tijde onmiddellijk gereed zou
den zijn. De voertuigen werden volledig
bepakt, de scherpe munitie werd uitgege
ven en verlof en bewegingsvrijheid werden
ten slotte ingetrokken. Ook de Marine hield
zich gereed om de opstellingen in te ne
men. Doch dit alles was nog slechts het
begin.
De toestand verscherpt
Op 27 September begon de internationale
politieke situatie bepaald gevaarlijk te wor
den en dat was voor de regeering aanlei
ding om onmiddellijk de gevechtsopstellin-
g<en te doen innemen. Het was een angstige,
beklemmende taak, die hier vervuld werd,
doch de manschappen, zelf den ernst in-
ziende, kweten zich daarvan op voorbeel
dige en rustige wijze. In spanning werd ge
wacht op de verdere ontwikkeling der din
gen. Dienzelfden dag ook werd aan de burge-
meesters bevolen de groot-verlofgangers, die
bestemd waren om de grensbeveiligings-
troepen te versterken, te waarschuwen, dat
zij zich gereed moesten houden.
In angstige spanning ging zoo de nacht
in. Onder bescherming van de duisternis
hebben toen de grensbataljons de gevechts
opstellingen verder ingericht, de versper
ringen verbeterd en nog een aantal nieuwe
er bij gemaakt. Het begon er aan de gren
zen al dreigend uit te zien. Alle toegangen
.van ons land langs de Zuid- en Oostgrens
Waren afgesloten door een heel stelsel van
hindernissen, die bewaakt werden door per
soneel, voorzien van mitrailleurs en pant-
serafweergeschut. Aan de kust waren de
ivereischte maatregelen genomen om onze
havens tegen een overval vanuit zee te
verdedigen. Op duidelijke wijze gaf onze
regeering aldus blijk onze neutraliteit tegen
elke aanranding te zullen verdedigen,
28 September: dag van groote
spanning
Nog steeds nam de oorlogsdreiging toe
We kunnen nu wel uitspreken, wat we toen
angstvallig vermeden te zeggen en in
den morgen van den acht en twintigsten
September werden de hierboven genoemde
groot-verlofgangers opgeroepen. Alom in
den lande zag men ze vertrekken, onze mi
litairen, die den ernst van den toestand
maar al te zeer beseften. Alle beschikbare
middelen van vervoer werden gebruikt en
in zeer korten tijd waren alle opgeroepenen
bij hun posten.
Over het algemeen bleek de oplegging
van wapenen en uitrusting doelmatig ge
schied te zijn. De samenstelling der onder-
deelen had een vlot en ordelijk verloop en
waar de vervoeren reeds voorbereid waren,
bleek het mogelijk een groot deel der opge
roepenen nog aan den avond van denzelf
den dag naar de oorlogsopstellingen te ver-
Jong of oud,
voor ieder is er in de rijke schat van
lectuur, die ons Zondagsblad den
lezers elke week biedt, wel iets te
vinden.
Van de artikelen, die wij deze week
opnamen, noemen wij „Uit het leven
van Karei V", een interessante be
schrijving door den heer E. Oudeman.
Verder een beschouwing van M. J.
Leendertse over het boek van Dr
van der Sleen „Zuid-Afrika".
Voor hen, die van verhalen houden
plaatsten wij naast het „Kort Ver
haal" een humoreske „Het Verjaar
dagcadeau" door Bas van Rijn.
Bovendien geven wij wekelijks een
Meditatie, Binnen- en Buitenlandsch
Overzicht. Van Boeken en Schrijvers,
Schaakrubriek, Ruilbeurs en Post
zegelruilbeurs en allerlei wetens
waardigheden.
Met drie pagina's, gevuld met
verhalen, versjes, knutselwerkje,
raadsels enz., traohten wij ook de
jeugd haar deel te geven.
Ook deze week is ons Zondagsblad
weer waard gelezen en bewaard te
worden.
voeren. Onmiddellijk werd begonnen met de
verdere versterking van het terrein, het
maken van loopgraven, hindernissen, enz.
Verder zouden de maatregelen, tenzij het
tot algemeene mobilisatie kwam, niet gaan.
Gedurende den angstigen Woensdag, den
dag dien niemand ooit vergeten zal, zag-
het er inderdaad naar uit, dat de al
gemeene mobilisatie noodig zou worden.
Alle omringende landen namen steeds
uitgebreidere maatregelen en een con
flict scheen welhaast onafwendbaar.
Van uur tot uur nam de spanning toe
en de regeering zag zich geplaatst voor
de noodzakelijkheid de waarschuwingen
te doen verzenden aan het personeel,
dat bij voormobilisatie onder de wape
nen moet komen. Gelukkig is het bij
deze waarschuwing gebleven.
Ontspanning
's Avonds hield minister Colijn nog een
rede voor de radio, om de maatregelen uit
een te zetten, doch toen was juist bekend
geworden, dat er een samensprelcing zou
plaats vinden tusschen Hitler, Chamberlain,
Daladier en Mussolini, van welk overleg
men een oplossing verwachtte. De toestand
ontspande zich langzamerhand, het zoo
vurig gewenschte resultaat werd bereikt en
de voormobilisatie bleek niet noodig.
Op 30 September gingen de noodige be
velen uit om den arbeid aan de grensver
sterkingen te eindigen en de aangebrachte
hindemissen wederom op te ruimen. Zoo
werden met enkele dagen de genomen
maatregelen weer geliquideerd.
Met ernst en vastberadenheid hebben al
len, die bij deze maatregelen betrokken
waren, hun plicht gedaan. Vermoeienissen
werden niet geteld. Posterijen en Spoor
wegen hebben wel zeer zware dagen gehad,
aangezien dag en nacht moest worden door
gewerkt. Groote medewerking werd ook
ondervonden van verschillende autobus-
diensten en vrachtauto ondernemingen.
Verbetering en aanvulling is zeker nog
noodig. Dat zal wel blijken als de rapporten
der verschillende commandanten ontvan
gen zijn. Doch indien men in aanmei'king
neemt, dat we leven in een tijdperk van
reorganisatie en opbouw van het leger, is
er reden voor groote voldoening over de
wijze, waarop de noodzakelijke maatrege
len genomen zijn. Ieder, van hoog tot laag,
zoowel militair als burger, heeft zich ten
volle gegeven. Dat is in ieder geval de les,
die men uit deze gebeurtenissen heeft ge
leerd. Een wetenschap, die tot voldoening
stemt!
DP H. COLIJN
VOOR HET
GEM EENEBEST
KEUR UIT DE REDEVOERINGEN VAN
Dr H. COLIJN,
onder zijn medewerking en toezicht sar
gesteld door Mr. Dr. L. W. G. SCHOLTEN.
GEB. 3.90 Voorhanden bij:
Firma B. DE KLER
OUDE EN NIEUWE BOEKHANDEL
Nieuwe Rijn 45, Tel. 885 - LEIDEN
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Naar 's Heer Hendriks
kinderen (toez.), cand. J. Zandee te Leiden.
Bedankt: Voor Wageningen, P. v. d.
Kraan te Sliedrecht. Voor Arnemuiden>
J. W. v. d. Linden te Kootwijk.
GEREF. GEM.
o e p e n: Te Aagtekerke-Oostkapelle,
A. x
l Stuyvenberg te Benthuizen.
HULPPREDIKER
Tot hulpprediker bij de Geref. Kerk te
01st is benoemd Ds. L. A. Ruys, em. pred.
der Geref. Kerk van Dinteloord sedert 1932,
die de benoeming heeft aanvaard.
Ds. H. A. LABRIE
In aansluiting op een bericht van enkele
weken geleden betreffende de ongesteldheid
van Ds H. A. L a b r i e, Ned. Herv. Predi
kant te Goedereede wordt ons thans
bericht, dat hij in zooverre is hersteld, dat
hij Zondag 30 October a.s. weer voor het
eerst in eigen gemeente hoopt voor te gaan
in den dienst des Woords. Hij hoopt ook al
zijn ambtelijke werkzaamheden te hervatten.
KERKELIJKE VERKIEZING
Men schrijft ons:
Bij de verkiezing voor het College van
Gemachtigden in de Ned. Herv. Kerk
te Tiel werd het volgende resultaat be
reikt: Rechtzinnigen: van 160167 stemmen,
Vrijzinnigen: van 181192 stemmen.
Dat in Tiel, een bolwerk van de Vrijzinnig
Hervormden, zulk een uitslag werd verkre
gen, stemt tot groote dankbaarheid. Voor
heen waren deze cijfers voor de Rechtzinni
gen veel ongunstiger.
ZENDELING BELKSMA Jr.
Donderdag 13 October is de zendeling van
den Geref. Zendingsbond, de heer Belks-
ma Jr., met vrouw en kind, na zijn verlof
tijd, weer naar zijn arbeidsveld op Midden-
Celebes vertrokken.
KERSTLIEDEREN
Een grote besparing voor Zondagsscholen
betekenen de kerstliederenblaadjes, uitge
geven door de N.V. W. D. Meinema te Delft.
Zij zijn bijzonder goedkoop. 250 ex. kosten
b.v. 3.Keuze uit 5 verschillende
blaadjes. Stevig papier. Ook bestaat de
mogelijkheid er een uitnodiging op te laten
drukken. Vraagt proefex. en prijstabel.
„NIEUW VESTA"
Chr. Tehuis voot jonge
en volwassen meisjes
die wegens minder begaafdheid oi door
eenige storing als zwakke wil gebrek aan
energie, of door karakterafwijkingen moei
lijkheden opleveren. Hulsel, sfeer.
Inlichtingen en prosp. op aanvr. bij Dames
KOOL WOORTMAN, Doorn, Boschlaan l.j
HENNEN - KIPPEN en EENDEN
dan mac: u y.o In 8 dagen weer onder rem
terug sturen. Honderden danlcbet. ter Inzag
Wit Legh. 5 znnd. £1.85 p. St., 6 mnd. tl.-15 p.
7 mnd £1.55 p. st., Excheg. legh. 5 mnd. f 1.
p. St., G mnd. f 1.50 p. st. Gekruiste hennen,
mnd f 1.25 p. st., 6 mild. f 1.40 p. st. Wit Les
br. '37 ged. d. de rui, 70 ct p. st. Khakle Cam
eenden, 5 mnd 80 ct p. st.. 6 mnd 90 ct. p.
Zend. rernb., verp. vrb'. v.af 12 st. franco.
De gebeurtenissen te Weenen
Nu de rede van Bürckel woordelijiK is ere-
publiceerd. is nog van belang te weten wat
hij over de houding van kardinaal Innilzar
gezegd heeft. Uit eigen ibeweging aldus
Bürckel kwam de kardinaal na den
Anschluss naar den Führer en bood zijn
medewerking aan. „Wij hebben weliswaar
ingezien, dat de kardinaal optrad volgens
het beginsel, redde zich wie kan, en derhal
ve buitengewoon snel zijn vrienden van den
vorigen dag prijs gaf. De Führer echter wil
de in Oostenrijk geen veldtocht van wraak
voeren, maar een sterke, alle volksgenoolen
^mivattende volksgemeenschap stichten.
„Daarom gaf ik zoo vervolgde Bürckel
ook gevolg aan het verzoek van den kar
dinaal om te komen tot een overeenkomst
tusscnen staat, partij en kerk, waaroij reli
gie en ceredienst beschermd zijn en parlii.
staat en kerk in vrede naast elkander leven.
Aangezien, men den machtspolitiekcn
toestand voor de kerk als ongunstig be
schouwde, ging men eerst in op mijn
voorstel, bevestigde ze zelfs van den
kant van den kardinaal schriftelijk als
geschikten grondslag voor het samen
leven".
Dan de gebeurtenissen in en met '1 sjeoho-
Slowakije als richtlijnen voor des kardinaals
zwenking aangevend, zei Bürckel, dat na lc
overeenkomst van Münchcn de verlegenheid
in het clericale kamp groot was. De hoop
op Tsjecho-Slowakije was vernietigd en de
onderhandelingen met den staat definitief
afgebroken.
Nu zijn de vorige week Dinsdag de
politiseerende geestelijken in een lonfe-
rentie bijeengekomen, waar besloten
werd het volk op te roepen tot een de
monstratie voor het geloof, voor het ge
loof, dat in Oostenrijk nooit bedreigd
was, voor het geloof, dat ik als vertegen
woordiger van partij en staat nut de
uitdrukkelijke volmacht van den Führer
met bijzondere bescherming wilde bevei
ligen".
VRAAGBAAK)
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen
ZELFS P O P E Y E kan
MUROPLAST
BETON EMAILLE niet beschadigen.
Geheel NAADLOOZE muurbedekking.
Deze glanzende en beschermende laag op
cement basis, die tegen KOUDE, VOCHT
en WARMTE bestand is, kan in alls
bewerkingen en kleuren worden toegepast
voor lambrizeeringen in gangen, badka
mers, keukens, etc., etc. Ook voor buiten
werk. Vraagt U eens eenige monsters aan!
Fa. H. v. d. DRAAY Zn.
Raam 88a, Tel. 2710-3310, GOUDA
WOLTER DROS N.V.
Ingenieursbureau Opgericht 1875
Amersfoort Van Perseynstraat 25
CENTRALE VERWARMING
volgens alle systemen
Automatische olie- en kolenstokers
Complete sanitaire installaties
METALEN
„COLEO" DEURPLATEN
(Inplaats
Alle kle
Afdoend. - Oi
illuloid)
Onverslijtbaar
TECHN. BUR. „COLEO'
DOtTINCHEM - TELEFOON 655
DE ONDERLINGE BRANDWAARBORG
MAATSCHAPPIJ
Directie De Jong Co
Keizersgracht 583
AMSTERDAM
Tel 41913;44901.-44001
BRAND-, INBRAAK-, STORM- EN
ANDERE VARIA-VERZEKER ING
N.V. Linnenfabrieken - Eindhoven
Leidend sinds 184? op het gebied van:
HUWELIJKSUITZETTEN en
AANVULLING LINNENKAST in
Linnen. Halflinnen eD Katoen
Stalen Monsters en Reizlgersbez. gratis
Levering d ir e c t aan Particulieren I
De Chr. Nat. School „De Scheffelschool" te Culemborg herdacht dezer dagen haar
75-jarig bestaan. Een foto van de aanwezigen op de herdenkingssamenkomst.
DE VROUWELIJKE PREDIKANT
Op de agenda voor de e.k. Algem. Verga
dering der Geref. Kerken in H.V. staat een
Voorstel van den Kring Rotterdam, luidende:
„De Kring Rotterdam verzoekt de Alg. Verg.
zich te willen uitspreken over de vraag, of
het formeel toelaatbaar is, dat in onze ker
ken in den dienst des Woords voorgaan vrou
welijke eandidalen tot den Heiligen dienst
en/of vrouwelijke predikanten".
ONDERWIJS
CHR. NAT. SCHOOL CULEMBORG
Viering van het 75-jarig bestaan
Verdeeld over twee dagen, 12 en 13 Octo
ber, heeft de C. N. School te Culemborg
haar 75-j'arig jubileum herdacht. Eerst heb
ben de leerlingen feest gehad, en op den
middag van dien eersten dag, is een druk
bezochte receptie gehouden, waar o.a. Burg.
en Wethouders, Protectoren van het Eliza
beth-weeshuis, de kerkeraad der Geref. en
der Chr. Geref. kerk, oud-onderwijzers en
onderwijzeressen, hun gelukwenschen aan
boden. Des avonds had een feestelijke her
denking plaats met ouders en genoodtgden.
Nadat de voorzitter, de heer J. L. Wig-
gelinkhuizen een openingswoord naar
aanleiding van Psalm 98 had uitgesproken,
hield Mr. J. J. Hangelbroek, secretaris
van den Schoolraad de feestrede.
Deze samenkomst werd opgeluisterd met
zang van de Chr. gem. Zang vereen. „Te
Deum laudamus" en het Chr. kinderkoor
or.der leiding van Piet van de Rovaart.
Eveneens verleende muzikale medewerking
de Culerr.borgsche Harmonie „Crescendo"
o.l.v. den heer P.jVaf j es.
Als oud-onderwijzers hebben de heeren P.
den Uil en Bokma, een prachtige klok aan
geboden, terwijl de heer G. A. Scheffel
Sr. enkele herinneringen uit zijn leven, dat
zoo nauw ipet de school verbonden is ge
weest, ten beste gaf.
Vervolgens gaf de heer P. C. van der
Meer, hoofd der school, een historisch over
zicht van de jaren 1863 tot 1923.
De secretaris, de heer A. T. Verschoor,
overzag de gebeurtenissen uit de jaren 1923
tot heden.
De avond werd door Ds. H. M. Ploeger
gesloten met het zingen van Psalm 150 1 en
2 en dankgebed.
Den tweeden dag. Donderdag, was des
avonds opnieuw een gezellig samenzijn be
legd, nu voor de oud-leerlingen, waarbij on
geveer hetzelfde programma werd gevolgd.
Door het Comité van oud-leerlingen werd
aangeboden een zestal electrische klokken
voor de schoollokalen.
Na de pauze traden de oud-leerlingen zelf
op, o.m. met schooltafreel'rjes uit den tijd van
„Meester Scheffel".
U t
en "Wllsbei
irderd tot doctor in die Let-
- W. Naa r-
proefschrift,
„Het 'conflict Snouck Hurgronje—Van Heutz
Van Laaien'1, een onderzoek naar de verant
woordelijkheid, en de heer C. W. H. Linden-
burg, geb. e tNijmagen, op proefschrift, ge
titeld „Het leven en werkqn van Johannes
Regis".
Amsterdam. Gem. Universiteit. Bevorderd
tot doctor in de Geneeskunde op proefschrift,
getiteld „Over den invloed van geslachts-
d. Woerd, i
Utrecht. Gesl.: Rechten: cand.ex., W. C.
v. Blnsbergen en G. J. E. Poerink.
Theologie: cand.ex., W. v. Wijngen, J. L.
Couvee, A. CorbUn van Willemswaord, N. K.
v. d. Akker (met lof).
Geneeskunde: semi-artsex.. S. Attema, J. N.
Dijkstra. N. A. Jesse, C. A. Koeman; artsex.,
S. S. Klein, K. Sax, J. H. Bamberts.
Leiden Gesl.: Geschiedenis: cand.ex., de
heer P. J. Granpré Molière, Heemstede.
Rechten: oand.ex., de dames A. H. Vermeu
len, Overveer.; A. L. Blok, Haarlem B. v.
Krimpen. Leidien; de heeren D. 't Hart, Rot
terdam; M. A. van Oven, Den Haag; doet. ex.,
de heer D. Knol, Leiden.
Theologie: propaed. ex., de heer H. C. Kra
nendonk, Den Haag
Indologie: econ. cand.ex., de heer F. Wesse-
ling, Rotterdam
Geneeskunde: doet. ex., mej. M. H. Borde-
w'lik. Den Haag; de heeren F. M. v. Gent. Schie
dam; H. de Groot, Oegstgeest; P. v. d. Meer,
Leidenartsex. Ie ged., de heeren v. Dijk en
J. G. Wester, Den Haag: artsex., mej. K. v.
Zwanenburg, Den Haag; de heeren T. G. Lauw
en K. Vaandrager, Leiden.
Amsterdam. Gem. Universiteit. Gesl.
Sociografie: cand.ex., de dames W. M. Leyns
en E. W. v. d. Kllft; de heer J. Mooy.
Groningen. Gesl.: Theologie: kerfoel.
voorber. ex., de heer W. C. F. Metz.
Rotterdam. Ned. Handelslvoogeschool.
Gesl.: Econ. Wetensch., doet. ex., de heer G.
G. Wles'terbeek.
Delft. Tecihn. Hoogeschool. Gesl.- civiel
ingon.: propaed. ex., de heer A. Auer, Vlissin-
gen; W. Becioist, Den Haag; W. N. Blanke
voort, Haarlem: A. G. Bruggeman, Rotter
dam; A. A. v. Doewen. Amsterdam; N. F. FrU-
llng. Makassar; E. J. M. Harmsen, Tor Neuzen;
A. E. Q. v. Hezik, Den Bosch: A. C. Mulder,
Paroe; mej. G. Plootfer; Zaandam; J. Thjfsse,
Heemstede: A. J. Uilonroef, Stad Almelo.
Bouwk. ingen. propaed. ex.: de heer H. G.
olie.
Werktuigk. ingen. propaed. ex.: de he(
Coster.
Electro-techn. ing
H. H. Schi
Haag
Scl
Hart:
Stèringa Idzarda, Den
Scheik. ingen. propaed. ex.
sma, Uithuizen; R. H.
-dam,J. LIeste, Den Haag;
Dordrecht; Mej. H. S. van der Schaaf, Har
derwijk; W. F. Seijerling, Hellevoetsluis; mej.
M. de Vries, Arnhem; mej. J. G. Warffcnius,
Delft: M. C. de Witte, Bergen op Zoom.
Mijningen, propaed. ex.: de
Mijning
Klein Boi
J. J. de -\
-. Den H
kunde. Gesl. de heer J. Wj
propaed. ex.: de heeren, L. F.
trecht; A. H. Kleiln, Amsterdam:
i, Nljehaske gem. Haskerland.
Vledder.
L. O.. Den H a a g. Gesl. de hee-
H. H. J. Brouwer, Utrecht; J. E. Smith,
Vlaardingen.
M. O. IC. III. Den Haag (natuurkunde).
Gesl. de heer H. Brnmena,Eindhoven
Haag.
Amsterd
Sohiebroek.
t. Lelden. Gesl.
reld, Zoetermeer; E
heer J. G. Kraus
mej. E. Spijkman
Griep, Kou, Pijn. "j":.'™!!
altijd een poeder of cachet van Mfjnhardt.
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachets.genaamd„Mijnhardtjes"2st. lOct Doos50ct
ECONOMIE EN FINANCIEN
Onzekerheid over Artis
Een nieuw aanbod aan obligatiehouders
Tn Amsterdam werd gisteren een
vergadering gèhouden van de 3 fnyiothe-
caire obligaties van Artis naar aanleiding
van de voorstellen tot aflossing der obliga
ties met 523.36 per obligatie van nom.
1000.tegen volledige kwijting. Het be
stuur was tot dit voorstel in staat, gesteld
door een aanbod van de gemeente Amster
dam. dat mede er op gericht was het voort
bestaan van Artis gewaarborgd te zien.
Tijdens de vergadering deed een groep
het verrassende aanbod tot betaling van
573.36 per obligatie, dus 5 meer dan
volgens het voorstel van het Genootschap.
Dit aanbod werd gegarandeerd door de Am-
sterdamsche Bank. Dit aanbod was zóó ver
rassend, dat obligatiehouders zich eerst
nog eens wenschten te beraden.
Besloten werd het besluit over het voor
stel van het Genootschap nog niet te nemen
en aan te houden tot een volgende verga
dering.
Uit de besprekingen bleek, dat men de
zekerheid voor het voortbestaan van „Artis"
gewaarborgd wenscht te zien.
Weerbericht
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Neurenberg 769.1.
Laagste stand te Tartu (Estland) 742.0.
Stand vanmorgen half twaalf 766.7.
WEER VERWACHTING
Zwakke tot matige wind uit zuidelijke
richtingen, gedeeltelijk bewolkt, waar
schijnlijk droog weer, iets warmer overdag.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 15.0 C.
16 Oct. Zon op 6.27 uur, onder 5.04 uur
17 Oct. Zon op 6,29 uur onder 5.02 uur
16 Oct. Maan op nm. 11 07 u. ond. nm. 1.32 u
Laatste kwartier voorm. 9.44 uur
17 Oct. Maan op nm. u. ond. nm. 2,06 u
FIETSERS MOETEN HUN LICHT OP
HERREN
16 Oct. Van 's av. 5.34 u. tot 's morg. 5,59 u.
17 Oct. Van 'sav. 5,32 u. tot 'smorg. 6.01 u4
Depotfractiebewijzen Nedico
Introductie ter beurze te Amsterdam
De Twentsche Bank deelt mede dat op
18 October a.s. depotfractiebewijzen „Nedi
co" (Nederlandsch Indische Combinatie)
op de Amsterdamsche beurs geïntroduceerd
zullen worden. De eerste koers van afgifte
zou op grond van de noteeringer van 13
October j.l. resp. ca. f 478 en f 956 bedragen
hebben per depotfractiebewijs van 1/100 en
2/100 aandeel.
Bij de oprichting van bedoeld depot
vormde de overweging het uitgangspunt,
dat in geen enkele effoctenporteïeuille van
eenige beteekenis een zeker bedrag aan
Nederlandsch-Indasche fondsen ontbreekt.
Bij grootere vermogens levert het geen
moeilijkheid op in de portefeuille een of
meer der representatieve aandeelien van
de verschillende Indische rubrieken op te
nemen. Dit wordt echter bezwaarlijker
naarmate het te beleggen kapitaal kleiner
van omvang is. Aan dit bezwaar is tege
moet gekomen door de vorming van een
combinatie van Ned. Indische aandeelen.
In deze combinatie zijn de verschillende
belangrijke rubrieken (bankwezen, verkeer,
handelsondernemingen, cultures, mijnbouw
en openbare nutsbedrijven) door verschil
lende aandeelen vertegenwoordigd.
Voorts is ernaar gestreefd bij de keuze
der aandeelien de belangrijkste takkien van
cultuur, mijnbouw e. d. zooveel mogelijk
naar evenredigheid van hun importantie
vertegenwoordigd te zijn. Door tegen de
aldus samengestelde „depoteenheden" de
potfractiebewijzen uit te geven, elk verte
genwoordigende 1/100 resp. 2/100 gedeelte
daarvan, wordt het doel bereikt, de beleg
gers in de gelegenheid fce stellen bij een
groote versoheidenibflid van zorgvuldig uit
gezochte fondsen 'SSang te nemen. Alle
aandeelen, welke in de „depotecruheid" zijn
opgenomen, zijn ter beurze van Amsterdam
officcel genoteerd.
Op basis van de laatst uitgekeerde divi
denden zou het rendement op de depot
fractiebewijzen Nedico ca. 4% pCt» bedra-
Financieel Week over zicht
De Duitsche „Drang nach Osten"
Vooruitzichten in Amerika
gunstig
Petroleumindustrie meldt
prijsverlagingen
Vrij dagavond.
Het economische offensief van Duitschland
op den Balkan is in vollen gang- De Duit
sche Minister van Economische Zaken
Funk maakt een reis langs de verschillen
de hoofdsteden van den Balkan en het is wel
opvallend, dat dit samenvalt met de oplos
sing van de Tsjecho-Slowaaksche kwestie.
Reeds nu kan worden vastgesteld dat de
Duitsche penetratiepolitiek in den Balkan
suc-c «sen oplevert en dat de consekwenties
van den „Vrede" van Mijnchen verschuivin
gen inhouden ten aanzien van de economi
sche machtsverhoudingen. Tsjecho-Slowakije
is reeds bezig zich politiek en economisch
te reorganiseeren en heroriënteeren. Duitsch
land bereikt daarmee dat het ten allen tijde
»eker kan zijn van de zoo begeerde land
bouwproducten van Tsjecho-Slowakije, in
ruil waarvoor het technische hulip en goede-
renruil kan aanbieden. Met de economische
beheersching van Tsjecho-Slowakije ver
werft het zich tegelijkertijd een domiineeren-
de positie in Centraal en Zuid-Oost Europa.
De Westersche democratieën zien dit ge
vaar zeer wel in. Met name het Britsche em-
pirium voelt zich bedreigd (Oostelijk deel
Middellandsche zee). Reeds enkele maanden
'ang tracht het dan ook door het beschik
baar stellen van credicten de Duitsche in
vloed te neutraliseeren. De Duitsche leening
aan Turkije van R.M. 150 millioen moet be
schouwd worden als een antwoord op de
Britsche leening in Mei j.l. in den vorm van
leveringscredieten van 16 millioen. De
Duitsche export naar den Ealkan is boven
dien met behulp van allerlei methodes stij
gend, waarbij onze Oosterburen nog dit voor
deel hebben dat de onrust in Palestina er
niet toe meewerkt om Engeland in dit mee-
rendeels door Mohammedanen bewoonde ge
bied populair te maken.
Na den vrede van Muchen is dan ook de
cconomischen oorlog op den Balkan eerst
recht ontketend Frankrijk en Engeland ge
voelen, dat het thans in deze gebieden er op
gaat of er onder. Tot nu toe zijn de autori
taire staten in dit deel van Europa ontegen
zeggelijk aan de winnende hand. Met belang
stelling mag worden afgewacht hoe. de eco
nomische krachten zich in dit deel van do
wereld zullen ontwikkelen en op welk punt
zii elkander in evenwicht zullen houden
De opleving van de V.S. zet door.
Totusschen is elders in de wereld afge
zien van deprimeeren.de factoren als d» j
koersdaling van het pond «i? opleving aan
het doorzetten. Meer en mee: wint het opti
misme in de V.S. veld en de President van
rip General Motors Sloan liet zich al ver
leiden tot de verklaring, dat de komende
elvaart in de V.S. voor een verre toekomst
verzekerd. Eerlijk gezegd, dit bodemlooze
optimisme gaat ons al te ver. Wij zijn het
eens met een bekend conjunctuurtheoreticus
in ons land, die zich heel wat .voorzichtiger
en bescheidener uitdrukte. Hij zeide n.l„ dat
op korten termijn de vooruitzichten in
Amerika gunstig zijn. Deze zienswijze vindt
grond in de f e i t e n, die van don heer Sloan
niet. Misschien hebben de orders bij Gene
ral Motors een paar dagen wat hard geloo-
pen, waardoor de heer Sloan een moment
het hoofd is kwijt geraakt.
Dit neem.t intusschen niet weg dat de
stemming op de New-Yorksche beurs
bij voortduring vast is geweest.
De Dow-Jones indexcijfers voor indus-
terieelen en die voor public utilities be
reikten den hoogsten koersstand voor dit
jaar. Spoorwegaandeelen hebben nog
maar een klein stootje noodig of zij zijn
ook zoo ver.
De vooruitzichten voor de zware indu
strieën zijn gunstig, do koperprijs is stijgen
de, het verbruik van electrischen stroom
neemt toe en zoo zou er nog heel wat meer
te noemen zijn. Op grond van dit alles mag
men aannemen dat het laatste kwartaal
■™an dit jaar voor tal van bedrijven verreweg
de beste uitkomsten zal geven vergeleken
met de drie vorige kwartalen.
Prijsverlaging in de petroleumindustrie
Een uitzondering moet worden gemaakt
voor de Amerikaansche petroleumindustrie,
waar de toestand minder gunstig is. Natuur
lijk zal op den duur ook deze industrie van
een algemeene opleving moeten profiteeren,
doch ciit kan nog wel even duren. In elk ge
val worden vhans uit de industrie Prijsverla
gingen gemeld en dat is natuurlijk niet be
vorderlijk voor de rentabiliteitspositie. En
kele Amerikaanscche bladen hebben geschat
dat over hei derde kwartaal de winsten dor
Petroleum Mijen 40 a 50 pCt. lager zouden
zijn dan in hetzelfde kwartaal van 1037 het
geen ook zou gelden voor de eerste negen
maanden. De belangen van de Amerikaan
sche Olie Mijen loopen echter zoo ver uitec-n,
dat hierop weinig staat valt te maken.
Oo 't D a m r a k heeft men zich deze week
aanvankelijk door Wallsteet laten heïnflu-
enceeren, al bleef men in verband met den
•Kilitieken toestand nog erg gereserveerd.
De uitbreiding van het conflict in het Verre
Oosten beschouwde men algemeen als oen
nieuwe slag voor het prestige van Engeland
en Frankrijk hetgeen zich weerspiegelde in
de zwakke stemming voor het pond sterling.
Dit laatste vooral was oorzaak dat de koer
sen afbrokkelden. Ons land is immers te
sterk bij een koersdaling van het pond ge
ïnteresseerd. dan dat dit zonder invloed op
het koersniveau zou blijven.
Oo de beleggingsmarkt was niet
veel te hp leven. Het viel op dat Integra
len aan don zwakken kant waren zoodat
zij zich eenig koersverlies moesten getroos
ten. Voor het overige wijken de koersen be
trekkelijk weinig van de vorige af.
Aku
Philips
Unilever
Kon. Petr.
H V. A.
A'dam Rubber
H. A L.
3 (3y2) Ned. 193S 101
3 pCt. Ned. 1937 99%
2y2 (pCt. N.W.S-, 85
I3i,
236%
