iHeunrr (üourant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken Het Duitsche memorandum aan Praag atomttmtntsprtjS: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 4- portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending530 r Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j cf. Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 MAANDAG 26 SEPTEMBER 1938 19e Jaargang atrt)ertentirprij?tn: Van I tot 5 regels 1.17'/» Elke regel meer0.22 Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer0.45 Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekendƒ0,10 No. 6506 Hopen en verbeiden 4 Het weekeinde in de Europeesche hoofdsteden heeft zich wederom, gelijk zulks ook den vorigen Zondag het geval was, gekenmerkt door een koortsach tige bedrijvigheid, welke opnieuw aan toonde, dat de barometer voor storm waarschuwde. De Fransche minister president Daladier en zijn minister van buitenlandsche zaken, die in den na middag op Croydon arriveerden, omdat overleg met de leidende Britsche staats lieden over het bepalen der verdere ge meenschappelijke houding onontbeer lijk was, hebben tweemalen in Downing- street consult moeten houden', eerst yanaf half tien in den avond tot om- ftreeks middernacht, toen nogmaals van kwart voor eenen tot één uur. Het Britsche kabinet hield daartusschen 'door een drietal zittingen, terwijl de premier Chamberlain, voor wiens ver bazingwekkende werkkracht en vitali teit wij bewondering koesteren, boven dien nog een onderhoud van twee uren met den koning had, en den Tsjechi- schen gezant Masarijk had te ontvan gen. Al deze beslommeringen zijn te be schouwen als de nasleep van het Duit sche memorandum, hetwelk dezer da gen door Britsche bemiddeling te Praag kon worden overhandigd, en dat op nieuw zoovele dingen, die reeds beklon ken leken, op losse schroeven heeft iateld. De Duitsche eischen, daarin ver vat, zijn van zulk een aard, dat wij ons I niet kunnen voorstellen, hoe de Tsjecho- j Slowaaksche regeering ze zou kunnen aanvaarden. In feite komen zij neer op 1 ;een geheel openleggen van het Sudeten- ftuitsche land voor de Duitsche legers, en niet alleen het territoir, doch ook al zijn rijkdommen zouden de Tsjechen aan hun harde tegenstanders moeten overgeven, vee en roerende have van 'inwoners, die zich op zuiver Tsjechisch gebied zouden willen in veiligheid be geven, liet rollend materiaal der spoor wegen, kortom alles waarop een veel- eischende overwinnaar, na een met suc ces teneinde gebrachten oorlog bij mo gelijkheid maar de hand zou kunnen leggen. Men zou dit dwingend staats stuk kunnen karakteriseeren als het mes op de keel. Toch weet men in Duit sche regeeringskringen terdege, dat Londen en Parijs nog steeds goed voor Kun woord zijn, en dat derhalve een Duitsche opmarschpoging op Tsjecho- Slowaaksch territoir thans wel onher roepelijk door Britsch-Fransche mili taire maatregelen zou worden beant woord. In dit verband verdient de aandacht een bericht uit Warschau, dat het tus- schen Polen en Praag tot onderhande lingen zal komen over het lot van de Poolsche minderheden in Tsjecho- Slowakije, en over. den status van het mijngebied van Teschen. De Polen heb ben blijkbaar ingebonden, nu zij tot het inzicht zijn gekomen, dat de tijd van dreigementen en wapengerinkel voorbij ds. Hitler zelf immers heeft, door op de [Tsjechische mobilisatie-maatregelen niet onmiddellijk met de wapens te antwoor den, doch aan de Tsjechen toe te staan, hun Schoeber-linie opnieuw te bezetten, zijn beste strategische kansen laten voorbijgaan. Hij zal de Tsjechen, zoo h;j nog mocht willen pogen, hen onder den voet te loopen, zwaar verschanst Vinden, en weet bovendien, dat zij niet zoo heel lang alleen zouden staan voor het opvangen van den eersten stoot. Meer dan ooit wordt deze geheele hachelijke aangelegenheid een gemeen schappelijk Britsch-Fransche eerezaak. 1 Wat Hongarije aangaat, dat bor duurt nog op het militaire thema .voort. Het heeft momenteel drie lich tingen onder de wapenen, als zou het 'daarmede inderdaad gewicht in de schaal kunnen leggen, mocht Let tot het uiterste moeten komen. Tot naden ken zullen de Hongaren worden ge bracht door de Zuid-Slavische en Roe- meensche démarche in Boedapest, die er een symptoom van is, dat ook deze beide leden van de Kleine Entente thans duidelijk hun positie hebben be paald: zij zullen hun medelid Praag, ïnocht dit worden aangevallen, evenmin 'als de groote Westersche democratieën, in den steek laten. De krijgstoerustingen aan weers zijden nemen derhalve toe; naar ver luidt heeft ook Mussolini thans zijn eerste voorbereidingen getroffen. De ernst van deze dingen mag niet wor den ontkend, doch tevens moet men bet oog open houden' voor de voorbe hoedende werking, welke van dit zich zoo duidelijk afteekenen der verhoudin gen kan uitgaan. Hitier heeft nu en vroeger uit den treure herhaald, dat bij tot eiken prijs den vrede wil, al Een samenvatting van Hitiers eischen Het Duitsche memorandum aan de regeering te Praag, hetwelk door bemid deling van Chamberlain inmiddels aldaar reeds werd overhandigd, zou in de volgende punten kunnen worden samengevat: le. Het terugtrekken van alle Tsjechische gewapende troepen, politie, gen darmes, douane-beambten en grenswachten uit de gebieden, welke volgens de landkaart, die bij het memorandum is gevoegd, ontruimd moeten worden. Dat gebied moet op 1 October a.s. ter beschikking van Duitschland gesteld worden. 2e. Het ontruimde gebied moet overgegeven worden in zijn huidigen toe stand, namelijk zonder dat militaire, economische of verkeersinstellingen vernield of onbruikbaar gemaakt worden. Dat geldt ook voor de grondorgani- satie van den vliegdienst en alle draadlooze stations. Het rollend materieel der spoorwegen in dat gebied moet eveneens onbeschadigd uitgeleverd worden. Levensmiddelen, vee. grondstoffen enz. mogen niet weggevoerd worden. De Duitsche regeering stemt er in toe, dat een gevolmachtigde vertegenwoor diger van de Tsjechoslowaaksche regeering en het Tsjechoslowaaksche leger toegevoegd wordt aan het hoofdkwartier van het Duitsche leger, om de details voor de ontruiming te regelen. 3e. De Tsjechoslowaaksche regeering moet onmiddellijk alle Sudeten-Duit- schers, die dienen in het leger of bij de politie, in het geheele gebied van den Tsjechoslowaakschen staat, van hun functies ontheffen en hun toestaan naar huis terug te keerea. 4e. De Tsjechoslowaaksche regeering moet alle politieke gevangenen van het Duitsche ras in vrijheid stellen. 5e. De Duitsche regeering stemt er in toe, een volksstemming te veroorloven in gebieden, die uiterlijk 25 November a.s. definitief vastgesteld moeten worden. Wijzigingen in de nieuwe grens, voortvloeiende uit het plebisciet, zullen ge regeld worden door een Tsjechisch-Duitsche of internationale commissie. De volksstemming zal geschieden onder controle van een internationale com missie. Alle personen, die in de bedoelde districten woonden op 28 October 1918 of die voor dien datum daar werden geboren, zullen stemrecht hebben. De meerderheid van alle kiesgerechtigde mannelijke en vrouwelijke kiezers zal bepalen, of de bevolking tot het Duitsche rijk, of tot den Tsjechoslowaakschen staat wil behooren. Tijdens de volksstemming zullen beide partijen haar troe pen terugtrekken uit de nader vast te stellen gebieden. Datum en duur worden door de Duitsche en Tsjechoslowaaksche regeeringen gemeenschappelijk vastgesteld. 6e. De Duitsche regeerïng stelt voor, dat een bevoegde Duitsch-Tsjechoslo- waaksche commissie alle verdere details regelt. Eert ontmoeting tusschen 'de ministers Colijn en Van Dijk in het Voorhout te Den Haag. Zou de gespannen toestand in Europa geen, onderwerp van gesprek zijn geweest? heeft hü tevens dezen vrede tot het uiterste ten bate van het Derde Rijk weten uit te mergelen. Nu is blijkbaar het punt bereikt, waarop hem het „Niet verder" voor oogen wordt ge steld. Wellicht zal de groote rede van den Führer, welke hedenavond in het Berlijnsche Sportpaleis zal worden gehouden, een nieuw element in de si tuatie kunnen brengen. Vermoedelijk mag worden verwacht, dat ook dit maal, al spitst alles zich zoo gevaarlijk op één punt toe, en dat is het komende antwoord van Praag, de mogelijkheid van verdere besprekingen over blijft. Daladier althans schijnt zulks te ver wachten, want hij verklaarde, na af loop van den langen Zondag van on derhandelingen te Londen: „Het gaat niet slecht". Vertrouwen en den tijd verbeiden is momenteel het parool, misschien zelfs wel voor heel de thans ingegane week. overige Praag en de minderheden Besprekingen met Warschau aanstaande Onderhandelingen met de Slowaken WARSCHAU, 25 Sept. De Tsjecho slowaaksche regeering zal zich in be ginsel bereid verklaren met Polen te on derhandelen over zijn territoriale eischen inzake het op Tsjechoslowaaksch gebied gelegen deel van Silezië. Naar Reuter meldt, is officieel verklaard, dat den se cretaris der Poolsche legatie te Praag is medegedeeld, dat in het antwoord op de Poolsche nota van 21 dezer, de regee ring van Tsjechoslowakije in beginsel zich er mede zal vereenigen over ge noemde kwestie onderhandelingen te voeren. Om 3 uur Zondagmiddag werd boven staand bericht door het Poolsche Tele- graafagentschap per radio uitgezonden en met groote voldoening in het geheele land ontvangen. Vooral te Tesdhen, aan de Poolsch-Tsjechische grens, waar al eenige dagen groote spanning bestond, heerschte groot enthousiasme. Een groo te menigte vereenigde zich op het markt plein, zong vaderlandsche liederen en bracht hoera's op de Poolsche regeering uit. Tegen half vier gingen de betoogers naar de grens, om de in Tsjechoslowa kije wonende Polen toe te juichen. De Praagsche radio heeft medege deeld, dat de Slowaaksche Volkspartij heeft besloten, het plan van president B e n e s j tot definitieve regeling van de Slowaaksche kwestie als basis voor on derhandelingen te aanvaarden. Démarches te Boedapest De Havas-correspondent te Belgrado verneemt van wel-ingelichte zijde, dat te Boedapest door Joegoslavië en Roemenië een démarche is ondernomen. Daarbij werd de Hongaarsche regeering mede gedeeld, dat, ingeval van een aanval op Tsjechoslowaaksch gebied, Joegoslavië en Roemenië verplicht zouden zijn, zich te houden aan de verplichtingen, die zij als leden van de Kleine Entente tegen over Tsjechoslowakije hebben. Hongarije, zoo wordt verder gemeld, zou thans drie lichtingen troepen onder de wapens hebben, zoodat er thans een paraat leger van 160.000 man is. De be volking van Boedapest blijft uiterst kalm. NIEUW FRANSCH-BRITSCH BERAAD TE LONDEN „Het gaat niet slecht aldus Daladier De Fransche premier Daladier en de Fransche minister van buitenlandsche zaken Bonnet zün gisteravond om half tien opnieuw in Londen gearriveerd, waar zij tot tweemaal toe langdurige be sprekingen met hun Bri:sche collega's hebben gevoerd. Des nachts om één uur werden deze afgebroken om h.-Jen te worden hervat. „Het gaat niet slecht" waren de woor den, waarmee Daladier na e- .n zwaren werkdag besloot. De dag van Nev:lle Chamberlain was nog meer bezet. In de morgenuren kwam het Brits'he kabinet bijeen; na afloop van deze besprekingen was de premier van één tot drie uur bij den koning. Na een tweede bijeenkomst van het kabinet, welke twee uur in beslag nam, ontving Chamberlain M a s a r ij k, den Tsjechi- schen gezant. Na de eerste Fransch-Britsche minis ter-conferentie, welke van 's avonds half tien tot middernacht duurde, volgde een derde zitting van het Britsche kabinet. Tenslotte hebben Franschen en Britten nog van 12.42 uur tot 's nachts één uur vergaderd. De Fransche en Britsche ministers over wogen, dat de eerste reeks voorstellen door Praag was aanvaard, zoowel door de vorige als door de tegenwoordige regeering, en dat Frankrijk en Engeland zich met die oplos sing accoord hadden verklaard. De voorstellen van Godesberg gaan echter veel verder; over sommige kan van gedachten gewisseld wor den, andere zal Praag echter onaannemelijk achten. In het algemeen zijn het, zoo werd opgemerkt, meer de eischen, die aan een overwonnen volk na een verloren oorlog worden opgelegd, dan wenschen ter regeling van een geschal tusschen twee onafhankelijke staten. Aan het einde van een Zondag vol drukke besprekingen had men den indruk, dat de Fransche en Britsche ministers het in groote trekken eens zijn geworden over de conclu sies, welke thans getrokken moeten worden. Men-schijnt van oordeel-te zijn, dat een voortzetting der onderhandelingen met Duitschland, of tusschen de mogend heden en Praag met Duitschland, alleen kan geschieden in een atmosfeer, die vrij is van de dreiging, welke thans boven Europa hangt Zoo wordt gesproken van zekere maatregelen, welke binnenkort afgekondigd zouden worden en die be oogen duidelijk te maken, dat Engeland en Frankrijk niet lijdelijk willen toezien, dat de situatie door geweld in een be paalde richting wordt geforceerd. Hedenavond Hitler voor de microfoon Om 8.20 uur Nederlandsche tijd Hedenavond om 8.20 uur Neder landsche tijd zal Adolf Hitler in het Sportpaleis te Berlijn een groote politieke rede houden, welke over alle Duitsche zenders zal worden uitgezonden. Het Duitsche ministerie van pro paganda heeft uitgebreide maatrege len getroffen dat een zoo groot mo gelijk aantal Duitschers deze radio rede zal kunnen beluisteren. Men verwacht dat de Führer be langrijke mededeelingen zal doen in zake het Tsjechoslowaaksche vraag stuk. Inwerkingtreding van de pachtwet Naar wij vernemen, zal de Pachtwet niet, zooals de bedoeling was, op 1 October a.s. in werking treden, aangezien men er niet in geslaagd is de voorbereidingen tijdig ge reed te krijgen. De samenstelling van de Pachtkamers (in totaal 62) heeft veel tijd in beslag genomen. Intusschen is men hiermede toch zoover gevorderd, dat binnen niet te langen tijd een officieele publicatie omtrent den datum van inwerkingtreding der Pachtwet kan worden tegemoet gezien. VAN DUO GESLINGERD EN GEDOOD DELFT, 26 Sept. Op den nieuwen rijks weg is Zondag een ongeluk gebeurd, dat aan een 45-jarige vrouw het leven gekost heeft. Ten gevolge van het springen van een band verloor de motorrijder R. uit Overschie, de macht over het stuur. Het motorrijwiel maakte hierdoor een slinge rende beweging, waardoor zijn 45-jarige vrouw, die op de duo zat, tegen de straat sloeg. Zij bleef bewusteloos liggen en bleek Z|er ernstige verwondingen te hebben be komen. De politie vervoerde het slachtoffer iaar het gasthuis alhier, waar zij kort na aankomst aan de kwetsuren is overleden. De motorrijder kwam er goed af. Nog geen definitief Tsjechisch antwoord te Londen Hoe Praag het Duitsche memorandum beoordeelt Verplichte arbeidsdienst ingesteld LONDEN, 25- Sept. (Havas). In Tsje- cho-Slowaaksche kringen te Londen heeft men Zondagavond nader gepreci seerd, dat M a s a r ij k des middags tij dens zijn onderhoud met Chamberlain en Halifax niet een nota heeft over handigd, die het definitieve antwoord van de Tsjechische regeering inhield, doch, dat hij zich met hén heeft onder houden over den Tsjechoslowaakschen toestand en deze voorstellen. „Een algeheele capitulatie der souvereiniteit" Het standpunt, dat men te Praag inneemt ten aanzien van de definitieve eischen van Hitler is naar de diplomatieke correspon dent van Reuter meldt, dat uanvaarding van het Duitsche plan gelijk zou staan met algeheele capitulatie van de staatssouverei- niteit. Er wordt o.a. op gewezen; dat het gebied, dat moet worden afgestaan, de voornaamste linie der Tsjechoslowaaksche verdedigings werken insluit, zodat Tsjechoslowakije zon der middel van verdediging zou worden ge laten. De eisch, dat alle Sudetenduitschers, die dienst doen bij het Tsjechische leger en de politie, ontslagen worden en huiswaarts kunnen keeren, zou, zoo redeneert men ver der, indien hij werd ingewilligd, deze Su detenduitschers in staat stellen, van binnen uit tegen den nieuwen Tsjechischen staat te ageeren. Wat het iplebisciet betreft, doet men uit komen, dat Duitschland de gebieden voor de volksstemming zou kunnen regelen zooals het dat wenscht Het zou bijvoorbeeld een regeling kunnen treffen, op grond waarvan een klein district met een kleine Duitsche bevolking zou moeten stemmen in een aan grenzend gebied met een overwegend Duit sche bevolking. De economische kwesties Een andere vraag, die volgens den diplo- matteken correspondenrvan Reuter te Praag gesteld wordt, is, wat er gebeurt met de nationale schuld en boe het geweldige aan tal economische kwesties moet worden gere geld, die zouden voortvloeien uit de verdee ling van een gebied, dat duizend jaar lang een economische eenheid is geweest. Aan vaarding van de Duitsche eischen zou, zoo •erklaart men, neerkomen op financieele en economische capitulatie. Andere punten van kritiek zijn, dat het plan geen woord bevat omtrent Hitiers standpunt ten aanzien van de Poolsche en Hongaarsche eischen, en ook geen melding maakt van een Duilschen waarborg voor het gebied, dat Tsjeoho-Slowakije wordt gelaten, noch .van een algemeenen waarborg overeen komstig het Britsch-Fransche plan. In 't kort, zoo redeneert men te Praag, komen Hitiers eischen hierop neer, dat van het eens zoo trotsche Koninkrijk Bo- hemen weinig meer zou overblijven dan een soort concentratiekamp, weerloos en zonder mogelijkheid van een behoorlijk economisch leven. Arbeidsdienst voor mannen en vrouwen De Tsjechoslowaaksohe regeering hoeft bij decreet n verpiichfen arbeidsdienst inge steld. Hieronder vallen mannelijke en vrou welijke burgers-van 17 tot 60 jaar. 1-Iet de creet heeft in hèt bijzonder betrekking op openbare nutsbedrijven, den gezondheids dienst enz. Men zal thans van de diensten van personen gebruik maken, zelfs door an nuleering van reeds bestaande arbeids overeenkomsten. Generaal Gamelin naar Londen LONDEN, 26 September (Reuter). De Fransche_ ambassade verklaart, dat generaal Gamelin, chef van den Franschen gene- ralen staf, zich vandaag per vliegtuig naar Londen begeeft om zich bij de Fransche delegatie te voegen. Roosevelt maant tot vredelievendheid WASHINGTON, 26 Sept. (Havas). Van ochtend heeft President Roosevelt een telegram verzonden aan H i 11 e r, B e n e sj. de regeering van Frankrijk en die van Enge land, waarin hij een oproep tot de regce- ringen richt ten gunste van den vrede. Even na middernacht had Roosevelt Kuil en Welles naar het Witte Huis ge roepen. Het ministerie van Buitenlandsche Zaken deelde toen mede. dat een zeer be langrijke verklaring gepubliceerd zou worden. BRAND IN DISTILLEERINRICHTING HUIZEN, 26 Sept. Zaterdag is door on bekende oorzaak brand uitgebroken in de distilleerinrichting van de N.V. Biteerfabriek aan de Haven te Huizen. Door dè aanwezigheid van een brandmuur heeft de brandweer het vuur kunnen be perken tot het ketelhuis en distilleerinrich ting. Verzekering dekt de schade. Wie zich heden op ons blad abonneert, ontvangt de tot 1 October a.s. verschij nende nummers GRATIS. Administratie VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen De Fransche ministers Daladier en Bonnet hebben gisteren te Londen her-s haalde, zeer langdurige besprekingen ge-s voerd. Bovendien is de Britsche kabinetsbe raad drie maal bijeengekomen, en heeft Chamberlain den Tsjechischen gezant bij zich ontvangen. De inhoud van het te Praag overhan digde Duitsche memorandum. Hedenavond om 8.20 uur spreekt Hitier voor alle Duitsche zenders. Zuid-Slavische en Roemeensche dé marche te Boedapest. Apeldoorn heeft H.M. de Koningin Zaterdag een grootsche hulde bereid. O.a* is H.M. gehuldigd in een speciale gei meenteraadszitting. Het Verband van A.R. Propagandas clubs heeft Zaterdag te Utrecht zijn jaar vergadering gehouden. Bij de K.L.M. dreigt het ontslag van 300 man personeel. Voorts is een herzie-* ning der salarisregeling waarschijnlijk. Te Amsterdam is het stoffelijk overschot van Ir. A. Heldring ter aarde besteld. BLOM VOOR BANDEN ROTTERDAM TEL. 28000 DEN HAAG TEL. 770038 BATES MEERWANOIGE PAPIEREN ZAKKEN GEVEN U GEMAK en BESPARING BATES CEPRO ZAKKEN MIJ. N.V. MAASTRICHT DEN HAAG 2E ETAGE met BADKAMER Keurig gem., alle comfort en voll. pension in groot Heerenhnis, BADHUISWEG 232, nabij Witte Brug, desgew. met eigen meube len. Eenig mooi uitzicht, rustige omgeving. PENSION VAN ALLEREERSTE RANG. Telefoon 555651. Patrimonium Gewest Zuid-Holland ROTTERDAM, 24 Sept. In Gebouw „De Eendracht" is de najaarsvergadering gehouden van Patrimoniums Gewestelijke Organisatie Zuid-Holland, onder leiding van den heer H. Willigenburg. In een kort openingswoord wees de voorzitter op allerlei naderende oor logsgeruchten en wekte op tot trouw en standvastigheid. Daarna heeft de heer J. O. P e 11 i c a a n van Amsterdam, 2e secretaris en ambtenaar van het Verbond, een rede ge houden over „Patrimoniums practisch werk", Spr. gaf eerst een antwoord op de vraag hoe Patrimonium tot het practisch werk ge komen is. De gecompliceerde samenstelling van het maatschapelijk leven heeft wijziging gebracht in Patrimoniums werk. Daaruit ls ook ontstaan het werk dat thans gedaan wordt onder de tewerkgestelden in de werk kampen. Van dezen arbeid gaf spr. een uit voerig overzicht, waaruit bleek, dat dit werk zeer wordt gewaardeerd. Ten slotte wees spr. op de zakelijke zijde van dezen arbeid, in verband waarmee spr. ae af deelingen aanspoorde zooveel mogelijk gel den bijeen te brengen, ten einde het practischg werk te kunnen volhouden. Op deze rede volgde een breede discussie. D s. D. K. Wielenga J. D zn. van CapeUe aan den IJssel sprak hierna een opwekkende rede uit, getiteld „De groote restauratie". De restauratie, die de wereld te zien geeft, is geen opbouwen van den vrede. Niettemin houdt God Zijn Rijk te midden van den wir war der tijden, in stand. Spr. wees op de restauratie van ons lar.d door de bestrijding der werkloosheid. Ont ginning en terugwinning van land is eveneens restauratie. Behalve de materieele is er ook de geestelijke restauratie, die verband houdt met de moreele ontreddering van het men- schenleven. Spr. wees op de groote restauratie, die door Patrimonium wordt bewerkt in de werkverschaffing. Uit ondervinding weet spr. dat deze restauratie een belangrijk gezegend werk is. We mogen dezen arbeid zien als een deel van den greoten restauratie-arbeid in Gods kracht verricht. Dit werk moet gedaan worden in gehoorzaamheid aan Christus. Na dankgebed door Ds. Wielenga werd de vergadering gesloten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1