Jlieuure $>üisrljr (tumrant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken
Een nieuw Tsjechoslowaaksch
kabinet gevormd
„St.Raphaël"
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per week-.0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/a ct.
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
19e Jaargang
atfoertentieprtjjen:
Van 1 tot 5 regels f.17'/»
Elke regel meer 0.22'/a
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels2.30
Elke regel meer-0.45
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend0.10
NO. 6504
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1938
ACHTER GESLOTEN
DEUREN
In het middenpunt eener algemeene,
zeer gespannen belangstelling staan on
getwijfeld de besprekingen, welke gis
teren in Godesberg aan den Rijn tus-
schen den eersten minister van Groot-
Brittannië en den rijkskanselier van
Groot-Duitschland, practisch gesproken
onder vier oogen, zijn hervat. Immers,
de aanwezigheid daarbij van een tolk
en van nog een ondergeschikten En-
gelschen functionaris legde geen ge
wicht in de schaal. Men heeft hier
dus weder het merkwaardige verschijn
sel van een ontmoeting tusschen de
beide leidende staatslieden van Europa
achter gesloten deuren. De belangen
van millioenen menschen worden door
deze twee figuren vertegenwoordigd
men moet het voorshands aan hen over
laten, hoe zij uit den chaos der huidige
verhoudingen een nieuwe orde denken
te kunnen voortbrengen. Niemand weet
daarbij met zekerheid, hoe momenteel
de juiste ligging is van het Tsjecho-
Slowaaksche vraagstuk, want ondanks
allerlei ijlings over de wereld rondge-
seind nieuws omtrent de jongste ver
wikkelingen te Praag, de regeerings-
crisis aldaar en de volksreactie op de
ontmoedigende radio-mededeelingen is
nog steeds niet eenigszins gedetailleerd
bekend geworden, in welke voorwaar
den de Tsjechen nu eigenlijk hebben
toegestemd, en wat zij in de toekomst
,van het grondgebied zullen moeten
Is er derhalve voor bespiegelingen en
beschouwingen weinig plaats^ op het
oogenblik, waarop wij dit schrijven, het
wil ons wel voorkomen dat in het alge
meen de positie van Chamberlain er
niet sterker op is geworden. De Brit-
sche premier is vertegenwoordiger van
een eenheid, welke niet gelijk Duitsch-
land met één mond spreekt, maar van
eeii meerderheid, die gelijk elke demo
cratische regeering uit een compromis
is geboren en op een bepaalde, vast af
gebakende basis is gegrondvest. Onder
den druk van de voorwaarden, welke
men Praag heeft opgelegd, dreigt in
deze ministerieele eenheid een scheur
te ontstaan. Men bemerkt dit op indi
recte wijze aan de uitingen van wan
trouwen en wrevel, welke zich in het
land zelf tegen den minister-president
beginnen te uiten. Stemmen als die van
Eden en Winston Churchill, om van
Atlee, Citrine en de overige arbeiders
leiders hier maar te zwijgen, leggen
zeker gewicht in de schaal.
Ook in .Frankrijk begint het reeds op
een bedenkelijke manier te kraken. De
socialisten beleggen protestvergaderin
gen, gelijk hun labour-collega's in En
geland, maar tevens openbaarde zich
reeds in den boezem van het kabinet-
Daladier iets, dat op een afscheiding
van een drietal volksfront-ministers
begon te gelijken. De discipline is in
Fransche politieke kringen nu eenmaal
aanmerkelijk minder straf dan aan de
overzijde van het Kanaal. Het heeft er
allen schijn van, dat de Fransche pre
mier een demissie van deze medewer
kers slechts heeft kunnen voorkomen
door te wijzen op het crisiskarakter
van onzen tijd., en op de ongewenscht-
heid, het roer van staat uit handen te
laten, terwijl men juist de branding
binnenstevent.
Adolf Hitler kent deze moeilijkheden,
door de achterhoede veroorzaakt^ over
het algemeen niet, of althans niet in
zulk een openlijk aan den dag tredende
mate. Momenteel heeft hij zelfs wind
en tij geheel medemen is in Duitsch-
land de overtuiging toegedaan, dat de
Führer opnieuw een aanzienlijk diplo
matiek succes heeft bereikt, hetwelk
hij thans bezig is, verder 'ai te ronden.
Chamberlain zal zich dan ook nauwe
lijks kunnen ontveinzen, dat de harte
lijke ontvangst, welke de Duitschers
hem opnieuw ten deel deden vallen,
voor een voornaam deel aan deze over
tuiging is te wijten. Wellicht vraagt
hij zich thans reeds af, onder wat voor
omstandigheden het eigen volk hem
binnenkort zal gaan inhalen. De onder
handelingen, die hij onder moeilijke
omstandigheden moet voortzetten, en
welke door een deel der openbare
opinie reeds min of meer als het spre
ken over een half verloren zaak wor
den beschouwd, zullen heel wat van de
geestkracht en van het zenuwgestel van
dezen bejaarden staatsman vergen, die
ook in dit opzicht een zeer krachtigen
opponent tegenover zich heeft.
Men heeft wel eens gezegd, dat de
zenuwen de wereld ten slotte regeeren.
Ook in Godesberg komt het op „zenu
wen" aan. Heeft Chamberlain even
sterke zenuwen als Hitier? Ook is er
een ander spreekwoord: Moed geeft
tien voor. Door dat Hitier zijn zaak
reeds half gewonnen heeft, kan dit
woord zijn positie aanduiden. Al met
al, de wereld is niet meer zoo. yol ver-
In de hoofdstad Praag is het rustig
Chamberlain en Hitier confereeren te Godesberg
Het kabinet Hodzja heeft na de gedwongen aan
vaarding der Fransch-Britsche plannen zijn plaats
afgestaan aan een nieuwe Tsjechoslowaaksche re
geering op breede nationale basis. De portefeuille
van oorlog daarvan is in handen van generaal Si-
rovy, den inspecteur-generaal van het leger, die
tevens als minister-president optreedt.
Predident B e n e s j heeft zich nogmaals met een
radio-oproep tot het volk gericht, waarin hij op
wekte tot zelfvertrouwen en discipline. Het is in
Praag mede tengevolge daarvan over het alge
meen rustig gebleven.
Te Godesberg aan den Rijn hebben Chamberlain
en Hitler in hotel Dreesen hun eerste onderhoud
gehad. De besprekingen duurden omstreeks drie
uur, doch omtrent de resultaten daarvan is niets
uitgelekt- Naar verluidt zouden beide staatslieden
nog slechts korten tijd ve rder hebben te over
leggen.
De besprekingen te
Godesberg
Geruchten over eischen en
tegeneischen
Een bizondere verslaggever van de „Dai
ly Express" geeft een opsomming van de
eischen, die Hitier waarschijnlijk aan
Chamberlain heeft gesteld en de tegen
eischen van Engeland. Men houde bij de
beoordeeling in het oog, dat deze mededee
lingen geheel officieus zijn, en verschillen
de ervan uit allerlei vooraf reeds gepubli
ceerde berichten ook wel vielen af te leiden.
Als samenvatting zijn zij dan ook wel
interessant.
De eischen van Hitier
1. Directe verkleining van het leger van
Tsjechoslowakije.
2. Indirecte controle op de Skodafabrie-
ken en een verbod voor deze fabrieken wa
penen te verkoopen aan staten, die n i e t op
goeden voet staan met Duitschland.
3. Verbreking der bondgenootschappen
van Tsjecho-Slowakije met Frankrijk en
Sovjet-Rusland.
4. Voorafgaande goedkeuring door Ber
lijn van ieder nieuw bondgenootschap van
Praag.
De tegeneischen van Chamberlain
Volgens de „Daily Express" zou Cham
berlain hebben geëischt:
1. De benoeming van een gemengde com
missie om de nieuwe grenzen vast te
stellen.
2. Onmiddellijke demobilisatie der legers
van Tsjecho-Slowakije en Duitschland.
3. Een oproep tot den vrede door de re
geeringen van Engeland, Frankrijk, Duitsch
land en Italië.
4. Internationale garantie van de nieuwe
grenzen van Tsjecho-Slowakije.
De zakelijke bedrijfsbelasting
Afschaffing opnieuw bepleit
's-GRAVENHAGE, 23 September. Vooruit-
loopende op de mededeeling in de Miljoe
nennota, dat de regeering op sommige ond.*r-
deelen van het belastingstelsel tot verlaging
van den belastingdruk wil overgaan, ten
einde op deze wijze de anti-sociale werking
daarvan weg te nemen, heeft het Verbond
van Nederlandsche Werkgevers er bereids
opnieuw hij de Regeering op aangedrongen
over te gaan tot afschaffing van de zakelijke
bedrijfsbelasting. Deze belasting werkt, al
dus het Verbond, rechtstreeks als een pre
mie op het verleenen van ontslag en als een
boete op tewerkstelling van nieuwe arbeids
krachten.
Het Verbond acht het duidelijk, dat de
grondslagen, waarop deze heffing berust,
zich weinig verdragen met ernstige pogin
gen tot werkloosheidsbestrijding.
trouwen in Chamberlain's zending, als
vóór een week, toen de eerste reis voor
de deur stond. Het geweten der we
reld bemoeit zich altijd, gelukkig, veel
met het wedervaren der kleine naties.
Over een kleine natie wordt thans
gehandeld zonder dat die natie wat
kan zeggen. Inmiddels moet men be
wondering hebben voor de wijze, waar
op dit kleine volk en zijn leiders tot
dusver te Praag hun zenuwen be-
heerschen.
„Perkoetoet" tot dalen gedwongen
Woensdag is het K.L.M.-vliegtuig „Per-
koetoet", dat onder gezagvoering van den
heer S. A. Steinbeck een extra-vlucht tus
schen Praag en Amsterdam uitvoerde, boven
Duitsch gebied tot daling gedwongen,
waarna de passagiers van het toestel zich
aan passenonderzoek moesten onderwerpen.
Het gebeurde, dat ongetwijfeld een gevolg,
Is van den internationalen toestand, is van
vrij hijzonderen aard, en eenig in de ge
schiedenis van de Nederlandsche Lucht
vaart-Maatschappij.
Juist nadat de „Perkoetoet" de Duitsche
grens gepasseerd was, zoo schrijft het
„Hbld.", ontving de telegrafist van hel
vliegtuig een mededeeling welke een som
meering tot landen op het vliegveld Leip
zig inhield. Onmiddellijk heeft de heer
Steinbeck aan dit bevel gevolg gegeven,
daar men anders ernstige moeilijkheden
zou kunnen verwachten.
Na de landing stelden de douanebeambten
en politie-mannen een passen-onderzoek in.
Geen der inziettenden van het vliegtuig
werd echter belet den tocht te vervolgen,,
zoodat na korten tijd de „Perkoetoet" de
onderbroken reis kon voortzetten.
ALEXANDRIE, 22 Sept. (Reuter). Hier
zijn achttien Britsche oorlogsschepen aan
gekomen voor het houden van tactische
oefeningen, waaraan ook zal worden deel
genomen door vrijwel de geheele rest van
de Middellandsche Zeevloot, met uitzonde
ring van de „Hood" en de andere schepen,
die te Gibraltar liggen.
Vraagt Uw leverancier
QUINQUINA
De fijnste apéritif.
BRACK'S
DOELEN HOTEL
AMSTERDAM-CENTRUM
Kamers incl. Holl. Ontbijt vanaf f 4.—
Rüstlge sfeer In het centrum van de stad
Ieder modern comfort Telefoon 40661
Trompenberg's
PALACE HOTEL
Hilversum - Telefoon 7941 (2 lijnen)
Het geheele jaar geopend
ORKAAN TEISTERT OOSTKUST
DER VER. STATEN
Reeds meer dan
vierhonderd dooden
Steden en dorpen onder water;
het verkeer geblokkeerd
Aan de Oostkust der Ver. Staten heeft
een orkaan gewoed, dde ontzaglijk veel
schade heeft aangericht en talrijke slacht
offers heeft gemaakt
Op Long Island zijn dertig dooden her
kend en meer dan 100 lieden worden ver-
mist. Bailey's Beach aan het strand bij
Newport met zijn honderden bungalows is
volkomen vernield en alleen hier zijn 300
luxe vaartuigen gestrand, naar zee afge
dreven of vernield. De wind bereikte hier
gedurende eenige minuten een sterkte van
K.M. per uur en boom en vlogen door
de lucht als luciferhoutjes. De schade
wordit voorloopig geschat op 100 millioen
dollar. De storm is ten slotte naar zee af-
■kken en uitloopers werden reeds gis
teravond langs de Engelsche kust verwacht
Het aantal dooden ten gevolge van den
orkaan bedroeg gisteravond reeds 278.
Het doodencijfer stijgt
Het aantal dooden, tengevolge van den
vloedgolf en de o verst roomingen, veroor
zaakt door den orkaan, is gestegen tot 441.
De herstelde verbindingen hebben thans don
volledigen omvang der vernielingen in New-
England, New-York en New-Yersey aan het
licht gebracht
De schade aan de eigendommen is ge
stegen tot boven 150 millioen dollar. Hon
derden menschen worden nog vermist en in
New-England alleen reeds zijn 5000 bewo
ners dakloos.
De stad New-London in Connecticut is ge
durende 30 uur van elke verbinding ver
stoken geweest-, zij werd bovendien geteis
terd door een zwaren brand.
Verscheiden steden en dorpen in New-Eng-
land zijn overstroomd; andere worden door
het water bedreigd. De door de regens ge
zwollen rivieren blijven nog steeds wassen
Fire Island en Westhampton Beach op Long
Island zijn, uitgezonderd enkele huizen, die
ook zware schade hebben bekomen, letter
lijk weggevaagd. Op Fire Island werden on
geveer 500 huizen vernield. De verkeers
wegen zijn geblokkeerd door omgevallen
boomen en duizenden forensen ondervonden
vertraging, aangezien de treinen niet verder
konden.
In Manhattan heeft m*n urenlang in het
donker gezeten door storing aan de electri-
sche leiding. De ondergrondsche spoor werd
tot stilstand gebracht
De orkaan, die van West-Indië noord
waarts ging heeft Long Island, Connecticut,
Rhode Island en het westen van Massachu
setts in vollen omvang getroffen. Hij trok
eveneens over Vermont en de grens van
Canada, maar met minder kracht
Alle geteisterde gebieden hebben krach
tige maatregelen genomen om plunderingen
te vermijden en de orde te handhaven.
President Roosevelt heeft aange
maand, alles in het werk te stellen om den
nood te lenigen.
DE KINDERVERLAMMING
Steeds meer scholen heropend
Een tijd lang is het zoo geweest, dat
er steeds meer gevallen van kinder
verlamming kwamen en steeds min
der scholen geopend waren. Thans zijn
we gelukkig zoo ver, dat de situatie
omgekeerd is. Er komen nog wel enkele
aangiften binnen, maar het worden er
toch met den dag minder. Steeds meer
scholen gaan de lessen thans aanvan
gen.
Scholen te Waddinxveen heropend
WADDINXVEEN, 23 Sépt. Nu zich de
laatste 14 dagen geen gevallen van
derverlamming meer hebben voorgedaan,
heeft de Burgemeester, na gepleegd over
leg met den Inspecteur van de Volksge
zondheid, besloten, dat alle scholen in
deze gemeente weer op Maandag 26 Sept.
a.s. geopend zullen worden.
Wij vernamen tevens dat het Jubileum
feest, dat in verband met de kinderverlam
ming was afgelast, nu op Woensdag
dezer zal worden gehouden.
Te Dibksland
DIRKSLAND, 23 Sept. De scholen, die
wegens een geval van kinderverlamming
ongeveer twee weken gesloten zijn geweest,
zijn weer heropend.
Enkele nieuwe gevallen
GOUDA, 23 Sept. Gedurende de afgeloo-
pen week is ten Stadhuize aangifte get'
van twee nieuwe gevallen van kinderver
lamming.
SIMONSHAVEN, 23 Sept. Een tweede
val van kinderverlamming is alhier
constateerd bij het 9-jarig zoontje van den
heer H. Sluimer. De kleine is naar een d>
ziekenhuizen te Rotterdam overgebracht
ZEVENHUIZEN, 23 Sept. Aangifte is al
hier gedaan van een geval van Kinderver
lamming bij een 3-jarig kind van den heer
Vis, wonende aan het Noordeinde. Het pa
tiëntje is vervoerd naar het ziekenhuis te
Leiden.
Normalisatiewerk Holl. IJssel
Nieuwe vaargeul in gebruik genomen
De werkzaamheden ten behoeve van de
Normalisatie van den Holl. IJssel teOuder-
kerk aan den IJssel zijn thans zoover
voltooid, dat de nieuwe vaargeul aan de
overzijde langs den Moordrechtschen oever
gisteren door het scheepvaartverkeer werd
gebruik genomen. Het aannemersbedrijf
F. Looyen, uit Gorinchem, heeft deze nieu
we vaargeul geheel op diepte gebracht en
bevaarbaar gemaakt.
Naar vernomen wordt zal deze vaargeul
nog breeder worden gemaakt. Midden in de
r ligt nu een langwerpig perceel grond,
dat de grens vormt tusschen de oude en dp
nieuwe doorgang. De oude vaargeul zal om
geven worden van een kade. waarvoor de
eprste toebereidselen reeds worden getrnf-
Voor het scheepvaartverkeer is de nieuwe
'aargeul een groote vooruitgang, daar de
rivier nu veel rechter is geworden daar men
oorheen door de oude vaargeul een bijna
haaksche bocht moest maken. Met het weg
nemen van de andere hinderlijke rivier
bocht achter het buurtschap „De Sproeuwen-
hoek" is men nog lang zoover niet. Naar de
■orderingen van dit werk te beoordeelen, zal
deze verbetering eerst op z'n vroegst einde
volgend jaar voor doorvaart van het ver
keer gereed zijn.
De O 19 te water gelaten
Onderzecboot-mijncnlegger,
n nieuw scheepstype
ROTTERDAM, 23 Sept. Gistermiddag
om even over 4 uur is van een der hel
lingen van de Machinefabriek en
Scheepswerf Wilton-Fijenoord te S ch i e-
dam te water gelaten de voor de Kon.
Nederl. Marine daar gebouwde onderzee
boot O 19, die tevens dienst kan doen als
mijnenlegger.
Er was voor deze plechtigheid bijzonder
veel belangstelling. Onder anderen waren
aanwezig de aangewezen commandant van
de te water gelaten onderzeeboot, de luite
nant ter zee le klasse K. van Dongen en
diens echtgenoote, mevT. A. Th. M. van
Dongen-Ruth, die de doopplechtigheid
zou verrichten.
Het was even over vier uur, toen mevrouw
Van Dongen het Oranjelint doorknipte, waar
door de gebruikelijke fle'sch champagne te
gen de scheepshuls in scherven sloeg en
reeds terwijl ze zeide: „O 19, ik vertrouw u
tan uw element", begon de onderzeeboot
te glijden. Al sneller gleed de boot van de
helling, waarop pij gebouwd was, af en on
der luid gejuich van de vele aanwezigen en
het geloei der sirenes en fluiten der in den
omtrek liggende schepen gleed de nieuwste
aanwinst der Nederlandsche Marine in haar
element. Na afloop van de plechtigheid werd
den genoodigden in het directiegebouw een
thee aangeboden.
TEGEN VRACHTAUTO GEBOTST
EINDHOVEN, 23 Sept. Gisteravond om
streeks zeven uur reed de twaalfjarige Z.
Overhof, wonende aan de Plataanlaan, per
fiets door de Paradijslaan in de richting van
de Elzentlaan- Uit deze laan kwam haar een
vrachtauto van de firma van L. tegemoet.
Het meisje verzuimde voor de vrij smalle
Dommelbrug te wachten, met het gevolg,
dat zij gelijk met den vrachtwagen op de
brug kwam. Een botsing was niet .neer te
vermijden. Het meisje viel en bleef bewus
teloos met inwendige kneuzingen en een
zware hoofdwonde liggen. In zorgwekken-
den toestand werd zij naar het Binnengast
huis overgebracht Men vreest voor haar
leven.
W. P. VAN VOORST VAN BEEST f
AMSTERDAM, 23 Sept. Te Floren-
c e, waar hij met vacantie vertoefde, is
Woensdag op 49-jarigen leeftijd plot
seling overleden de heer W. P. A. v a n
Voorst van Beest, een van de vijf
directeuren van „Centraal Beheer" te
Amsterdam.
Matroos bekneld geraakt
te Vlissingen
Aan de gevolgen overleden
Tijdens werkzaamheden door de marine
in de Buitenhaven te Vlissingen is de
24-jarige matroos le klasse W. S. bekneld
geraakt. De man werd naar het ziekenhuis
„Bethesda" overgebracht, waar men
bekkenfractuur constateerde.
Hoewel men den toestand van S. niet
levensgevaarlijk achtte, is het slachtoffer
gistermiddag aan de bekomen verwondin
gen overleden. .S was gehuwd en eerst kort
geleden uit Indië teruggekeerd.
Wie zich heden op ons blad
abonneert, ontvangt de
tot 1 October a.s. verschij
nende nummers GRATIS.
Administratie
KWALITEIT en LIJN harmonieeren
volkomen in de W.L.D. Schoen
Heeren die het ge
noegen kennen van
het beste te
dragen, kie
zen daarom
steeds
W. L. D. SCHOENEN
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
De jaarvergadering van de Ned. Bond
van Chr. Schilderspatroons is te Zwolle
gehouden.
De oefeningen van de Lichte Brigade.
De Memorie van Toelichting op de be*
grooting van Defensie bevat belangrijke
mededeelingen over de uitbreiding en mo
derniseering van Leger en Vloot.
Gisteren heeft de Tweede Kamer ver-,
gaderd; verschillende commissies zijn sa*
Een orkaan richt aan Amerika's oost*
kust ernstige verwoestingen aan; er zijn'
honderden dooden.
Gisteren heeft te Godesberg de tweedel
ontmoeting tusschen Chamberlain en Hit*
Ier plaats gehad.
Te Praag is een nieuwe Tsjechoslo*
waaksche regeering gevormd.
VALKENBURG (L.)
Hotel Franssen
Bondshotel A.N.W.B.KNAC.
80 kamers, koud en warm stroom end water.
Lift Centrale verwarming. Eigen garag©
gratis. Pensionprijs f 3.50 tot f
Kapitein Mantel bevorderd
's GRAVENHAGE, 23 Sept. De kapitein
van den Generalen Staf van het Kon. Ned.
Ind. Leger P. G. Mantel, Leeraar aan de
Hoogere Krijgsschool alhier, is bevorderd
tot Majoor van den Generalen Staf van het
K.N.I. Leger en blijft als zoodanig werk
zaam aan deze inrichting van Hooger Mi
litair Onderwijs.
Fabrikant vrij gesproken
's-GRAVENHAGE, 23 Sept. De rechtbank
heetft gisteren den 45-jarigen fabrikant L. J.
G. uit Rotterdam, die tusschen Delft en.
Den Haaig een doodelijke aanrijding veroor
zaakte, doordat zijn auto tegen een motor
rijder opreed en de duorijder daarbij werd
gedood, vrijgesproken. De officier van Justi
tie had f 250 boete geëischt subs. 3 maanden
hechtenis.
Gistermiddag werd van de wer/ Wilton-Feijenoord te Schiedam de onderzeeboot
O 19 te water gelaten. Het schip glijdt de helling a[.
