KERK EN ZENDING
SEPTEMBERFEESTEN
De Doodehandsbelasting
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1938
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Dokkum-, D. Biesma te
Drogeham en W. Ramaker te Kampen.
Beroepen: Te Groningen, K. G. van
Smeden te Enschedé.
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Naar Den Ham (C:v.),
H. van Dijk te Rijnsaterwoudë. Naar Wes-
ternieland-Saaxumhuize, cand. J. A. Dank
baar, hulp pred. te Rotterdam-Kralingen.
Naar Oosterliittens, W. F. ten Bruggenkate te
Geertruidenberg. Naar Ophemert, M. H.
Knijiff te Vaals.
Bedankt: Voor Kooten (toez.), G. W. B.
A. Thodcn v. Velzen te Rauwerd c.a.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Soest: H. van Andel te
Krommenie en S. G. Bloem te Niezijl.
Beroepen: Te Zuilen, 2e pred. plaats:
A. Schouten te Westbroek. Te Sleeuwijk
(N.B.), J. F. W. Erdimann te Haastrecht.
GEREF. GEM.
Bedankt: Voor Hilversum, M. H-fi
te Moercapelle.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Gisteravond heeft Dr. M. H. A. L. H. v
Valk, die Zondag bevestigd was als predi
kant der Ned. Herv. Gem. te Wijngaarden
Ruijbroek, zijn intrede gedaan, sprekende
over Hooglied 8 12a. In de overvolle kerk
waren ook aanwezig een aantal kerkeraads-
en gemeenteleden van de Presbyter. Ge
meente te Rotterdam-Hillegersberg. De dienst
werd o.a. bijgewoond door den burgemeester
met weth. en raadsleden van Wijngaarden,
bijna alle ringpredikanten, Ds. J. H. Kuy-
pers van Mastenbroek, Ds. A. J. Brink-
ma n van Zegveld, Ds. J. G. R. L a n g h o u t
van Kamer ik, Ds.
j. Booü
pelle a. d. IJssel
en Ds. G. Ha-
gens, Ger. pred.
te Asperen.
Na de predi
katie werd de
nieuwe leeraar
toegesproken door
den consulent Ds.
F. Anker van
Goudriaan, Ds.
B 0 o ij, Drs. J. C.
Hooykaas van
Dussen, den heer
J. v. Rijnsbergen,
hoofd der Chr.
hooi, den heer
T. Kou v aai
en zijn vader Dr.
Hillegersberg.
Dr v. d. Valk
Az. als oudste ouderling,
M. H. A. v. d. V a 1 k vai
Zich richtende tot B. en W. van Wijn
gaarden, den bevestiger en den consulent, Ds.
Booij, Ds. Hagens en Ds. Kuypens, zegde Dt.
v. d. Valk hun allen dank. Voorts sprak hij
tot de plaatsel. vereenigingen, de kerkvoog
den en de leden der Presb, Gem. te Rotter
dam, waarbij hij woorden van dank sprak in
verband met het feit, dat hij van zijn. ge
boorte af in haar midden geleefd had. Ten
slotte richtte de jonge leeraar zich tot zijn
vader en tot zijn broers en zusters voorto
ver die aanwezig konden zijn,
Ds. W. H. H. DIJKMAN
Vrijdag 16 September as. zal het 50 jaar
geleden zijn dat Ds. W. H. H. D ij Ir m a n,
em.-pred. der Ned. Herv. Gemeente van
Rozenburg, te Breskens in het ambt
bevestigd werd. Hij diende de gemeente van
Breskens ruim 10 jaar en die van Rozenburg
bijna 30 jaar, en verkreeg op 1 Oct. 1328
zijn emeritaat. Hij was in zijn ambts-pericde
een ijveraar voor al hetgeen bevorderlijk
was aan de uitbreiding van Gods Koninkrijk.
Hij toonde zich een strijder voor de geheel
onthouding, de Chr. Kist. beginselen en het
Pro Rege, van welk laatste hij tal van jaren
bestuurslid was. Ook de Bijz. V-ijw. Land
storm mocht zijn volle belangsüï'ling en me
dewerking ondervinden. Te Rozenbuig is
onder zijn leiding de Wïsterkerk geslicht,
alsmede het gebouw voor Chr. belangen. De
Kroon erkende zijn verdiensten door zijn te-
noeming tot Ridder in de Orde van Granje-
Nassau.
Ds. Dijkman, die thans 83 jaar is, is sedert
zijn emeritaat woonachtig te Haarlem.
Ds. K. JANZEN
Donderdag 15 Sept. as. herdenkt Ds. K.
Janzen, em. predikant te Ermelo, den
dag waarop hij voor 60 jaar het predikambt
in de Ned. Herv. Kerk aanvaardde.
De jubilaris werd 14 April 1852 te Ooster-
terbierum (Fr.) geboren. Hij bezocht het
gymnasium te Zetten en studeerde aan de
R U. te Utrecht theologie om in 1878 candi-
daat te worden in Zeeland. 15 Sept. 1878
deed hij zijn intrede in zijn eerste en eenige
gemeente te Veessen, na tevoren te zijn be
vestigd door zijn broer, wijlen Ds. E. Janzen
van Heemse. Bijkans 54 jaar heeft de jubi
laris de gemeente Veessen gediend, toen hem
1 Aug. 1032 eervol emeritaat verleend werd
en hij zich metterwoon vestigde te Ermelo.
Ds. Janzen die meer dan 20 jaar voorzitter
was van het classicaal bestuur van Harder
wijk is ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Dr. O. N. OOSTERHOF
Dr. O. N. O o s t e r h o f, Gerefpredikant
te Marrum, heeft Zoidag j.l. bekend ge
maakt, dat hij voornemens is, in verband
met zijn gezondheidstoestand, in het a.s. na
jaar emeritaat aan te vragen.
Dr. Oosterhof is thans 57 jaar oud; hij is
in 1906 candidaat gew>."den en aanvaardde
28 Oct. van dat jaar het predikambt te Wes-
terbork. Vervolgens diende hij de kerken
van Hijlaard, Borger en sedert 26 Nov. 1922
Marrum. Hij is class, deputaat voor de
examina.
Vrijdag 30 Sept. zal de verg. tot Chr. ver
zorging van Krankzinnigen haar algem.
vergadering houden te L o o s d u i n e n, in
de stichtingskerk van „Bloemendaal". In de
te 2 uur aanvangende vergadering zal Dr.
B. Chr. Hamer van Ermelo spreken over
„Psychose en echtscheiding", terwijl Ds. D.
Sikkel van Amsterdam een slotwoord zal
spreken.
Bij de bestuursverkiezing zijn aan de beurt
van aftreden de heeren: Th. W. L. Baron v.
Heemstra (Veldwijk), Mr. Hendr. Bos
Kzn (Bloemendaal), Mr. J. L. Bouma en
Th. Kiers (Dennenoord) en H. J. Zweers
(Wolfheze), die allen herkiesbaar zijn.
Voorts moeten nieuwe Bestuursleden ge
kozen worden in de vacatures Ds. Donner
(Veldwijk), Thierry (Bloemendaal), Ds.
Lindeboom en Norel (Vogelenzang).
SALATIGA-ZENDING
Het secret: aat der Salatiga-Zending
meldt ons het \olgende:
Na een langdurig lijden is zendeling J.
Bretzler begin Juli ontslapen. In 1904
ging hij voor de eerste maal naar Java en
kwam December 1937 op medisch advies
met spoed naar het vaderland terug.
Met verlof kwamen zendeling en mevr.
G. van der Veen, in 1904 gelijk met bo
vengenoemde voor het eerst naar Java ge
gaan. In zijn laatste werkperiode was hij
directeur van de opleidingsschool voor in
heemsche evangelisten Sabda Moelja te Oer
garan. Zij hebben zich te Haarlem geveshg
Zocherstraat 63.
Eveneens kwam met verlof mejuffrouw I
Rade, zendelinge onder vrouwen en k:
deren. In Blora en omstreken mocht zij zi
genrijk werk verrichten.
Naar het zendingsterrein terug gingen zen
deling H. B a x met zijn gezin, voor de derde
maal. Zijn standplaats wordt Semarang. Ook
de beide zendingsverpleegsters mej. M. van
Muyen en mej. G. van Wessel zijn na
beëindiging van hun verloftijd naar Java
teruggekeerd.
S URINAME - ZE ND IN G
Het Zeister Zendingsbestuur heeft Ds. R.
O. Ehrhardt uit Königsberg in Oostprui
sen in den Zendingsdienst naar Suriname be
roepen. Ds. Ehrhardt is een zoon van dr.
med. Ehrhardt, professor te Königsberg. Hij
is 30 jaar oud en studeerde aan
terten te Königsberg en Zürich.
Het is de bedoeling, dat hij voornamelijk
als docent in Suriname werkzaam zal zijn ei
dus de vorming van Surinaamsche predikan
ten op zich zal nemen. Het zal nog wel April
1939 worden, eer hij erheen gaat. Tijdens het
Zeister Zendingsfeest (op 21 September) zal
ook de afvaardiging van Zuster Tr. Klerk
plaats hebben.
NIEUWE KERK TE COLMSCHATE
Aan den Rijksstraatweg Deven'.erAlmelo
is een nieuw kerkgebouw voor de Ned. Herv.
Gem. van Colmschate verrezen. Vrijdag
avond zal het in gebruik worden genomen
door den pastor-loci, Ds. A. v. d. Wa 11e.
KORTE BERICHTEN
Het adres van Ds. N. Diemer, emer.
pred. van de Geref. Kerk van Vijfhuizen,
thans Kleverlaan 124, Haarlem, is met ingang
van Dinsdag 13 September Zaanenlaan
75, Haarlem.
ONDERWIJS
EXAMENS FRIESCHE AKTE
Het Friesch Persbureau meldt ons:
Zaterdag 10 September zijn de examens
voor de Friesohe akte begonnen. Van de,
dien dag geëxamineerde, 27 candidaten zijn
22 geslaagd, t.w. Mevr. A. Siderius-Boonstra,
te Menaidum, H. v. a. Vliet te Lippenhuizen,
Mej. M. v. d. Schaaf te Beetgumerxr.olen, G.
de Jong te Oppenhuizen, T. Hiemstra te Ids-
kenhuizen, L. Renema te Scharnegoutum,
Mej. T. Jellema te Gauw, S. de Haan te
Blauwhuis, H. de Vries te Opeinde (Small),
S. J. de Boer te Opeinde (Small.), Mej. G.
Rienks te Stiens, F. v. d. Velde te Idsega-
huizum, J. Zantema te Hempens, H. Tjep-
kema te Driesum, Mej. J. Minkema te Boorn-
bergum, H. Jaarsma te Gauw, M. Oosterhout
te Grouw, E. Douma te Amsterdam, D. Nieu-
wenhuis te Leeuwarden, Joh. E. Boersma te
Oude Leije, H. v. d. Wal te Drachten en J.
Hoogeveen te Makkum.
Dr K. W. Walstra
25 Jaren by het onderwijs
In het gebouw der Chr. H.B.S. aan de
Linker Maasoever le Rotterdam is gis
termorgen herdacht, dat de Directeur, Dr. K.
W. Walstra, 25 jaren het onderwijs dient.
In de aula verzameld, zijn leeraren en leer
lingen getuigen geweest van de aanbieding
door den onder
directeur den heer
Lock namens de
leeraren van een
door den heer P.
Binnendijk
geschilderd por
tret van den ju
bilaris, terwijl
mens de leerlingen
met een toepasse
lijk woord een
bloemenmand
werd aangeboden
•-ioor den leerling
i er 5e klas Th.
Willemse.
Dr. Walstra, die
sedert de oprich
ting van deze Chr.
H.B.S. in 1929 haar directeur is, werd ge
boren 25 Sept. 1887 te Arnhem en is dus
bijna 51 jaar. Hij ontving zijn opleiding van
19001906 aan het Gymnasium te Arnhem
en studeerde van 19061911 aan de Rijks
universiteit te Utrecht. Van 19111913 was
hij assistent aan het natuurk. laboratorium
der Amsterdamsche Universiteit en in 1914
volgde zijn promotie op een proefschrift
„Isothermen van waterstof bij 20° tot 2000
atmosf."
Dr: Walstra's eerste leeraarsfunctie be
kleedde hij van 1913—1916 aan de R.H.B.S.
te Alkmaar: vervolgens was hij van 1915
1921 leeraar aan de H.B.S., het Gymnasium
en de Hoofdcursus Centr. Cursus en Middelb.
Meisjesschool te Kampen; dgn volgde het
Rotterd. Lyceum van 19211923; van 1923
1929 was hij directeur der R.H.B.S. te Oud-
Beijerland, en in 1929 volgde zijn benoeming
tot directeur van de Chr. H.B.S. Linker
Maasoever te Rotterdam.
Behalve zijn dissertatie heeft Dr. Walstra
in het licht gegeven een geschrift over „De
functies van Lubbock", het bekroonde ant
woord op een vrijsvraag van het Wisk. Ge
nootschap. Voorts publiceerde hij eenige
natuurk. en wisk. verhandelingen in de Kon.
Academie van Wetenschappen te Amsterdam
en een leerboek voor de planimetrie met
vraagstukken, dat 3 drukken beleefde.
Buiten zijn school is Dr. Walstra in onder
scheiden functies werkzaam, zooals lid van
den Voogdijraad sedert 1930, voorzitter van de
Chr. Bibliotheek en Leeszaal in Rotterdam-
Ruid en voorzitter van de gezamenlijke Chr.
Bibliotheken en Leestalen in Rotterdam, pen
ningmeester van de afdeeling Rotterdam-Z.
van het Ned. Bijbelgenootschap.
HET ONDERWIJS IN NED. INDIE
Uitbreiding met 100 volksscholen
Bij den Volksraad is een suppletoire be
grooting voor onderwijs ingediend voor bijna
een half millioen voor het resteerende deel
van dit jaar.
Met het oog op de groote vermeerdering
van den toeloop naar de volksscholen, wil
men nog in 1938 overgaan tot het openen van
100 volksscholen in de Vorstenlanden en ver
schillende gebieden van de Buitengewesten.
Voorts zal te Soerabaja een middelb. han
delsschool geopend worden, terwijl te Ba
tavia een hoogleeraar in de ethnologie zal
benoemd worden. Ook een uitbreiding van
de opleiding van inlandsche leerkrachten
staat op het programma, en er zullen 4 openb.
vervolgscholen met Nederlandscb worden
geopend.
EXAMENS
Notarieel. 's-G ravenhage. Deel 1* L.
J. Schouten te Dordrecht.
ORANJEVREUGDE
met
„Kun je nog zingen, zing dan mee!"
Uitgave P. Noordhoff N.V. Groningen
OVERDRACHT RECTORATEN
Maandag 19 September zullen aan de
Rijks-Universiteiten en Hoogesoholen de
overdrachten van het rectoraat plaats heb
ben. Aan de Amsterdamsche Universiteit
treedt Prof. F r ij d a af, die het rectoraat
overdraagt aan Prof. Losecaat 1
ONDERWÜSBENOEMINGEN
Arnhem. Chr. Lyceum. Tot tijdel. doe.
Engelsch (wegens ziekte), mej. Sh. Ros
te Hillegersberg en de heer W. U i t e n b o-
gaard te Arnhem.
KUNST
ORGEL IN St, BAVO 200 JAAR
Heden vóór 200 jaar werd het magistrale
orgel in de Groote of St Bavokerk te Haar
lem voltooid, nadat ruim drie jaar te voren
aan den bouw was begonnen. Het instru
ment werd gemaakt door Christiaan
Muller.
GEMENGD NIEUWS
Aanrijding met
doodelijken afloop
Dame te Veendam het slachtoffer
VEENDAM, 13 September. Omstreeks
•vijf uur is gistermiddag de ongeveer vijftig
jarige mevr. De Haan uit Veendam bij
het oversteken van den weg nabij de brug
over het Westerdiep te Veendam door een
auto aangereden. Zij sloeg tegen den grond
en bleef ernstig gewond liggen.
Op advies van den geneesheer Heerdt uit
Veendam werd zij naar het Academisch Zie
kenhuis te Groningen vervoerd, op weg
waarheen zij aan de hekomen verwondingen
is overleden.
Belastingmerken tegen een
piano geruild
ASSEN, 13 September. Het was de ge-
meente-politie te Assen opgevallen, dat in
de maand Augustus opmerkelijk veel rij-
wielbelastingmerken op geheimzinnige wij
ze verdwenen. Het aantal aangiften van
vermiste plaatjes steeg onrustbarend, Zoö-
dat een uitgebreid onderzoek werd inge
steld, met igevolg, dat een zekere Harm Z.
uit Assen, voor de politie geen onbekende,
werd aangehouden en in arrest gesteld.
Ook kon een zekere B. uit Beilen worden
aangehouden, die eveneens in arrest werd
gesteld.
Tijdens het verhoor bekende Z. een acht
tal plaatjes te hebben ontvreemd. De ge
stolen plaatjes waren alle ongemerkt. En
kele van de plaatjes zou Z. geruild hebben
tegeneen piano.
De Vereen, van Kerkvoogdijen
heeft ernstige bezwaren
Vergadering der Prov. afdeeling
Zuid-Holland
In bijna alle provinciën worden in deze
weken vergaderingen gehouden van de
Verg. van Kerkvoogdijen in de Ned. Herv
Kerk, teneinde belangstelling te wekken
voor de dreigende verlenging der Doo
dehandsbelasting, welke door talrijke
kerkvoogdijen met zorg tegemoet wordt
gezien.
Voor Zuid-Holland waren gistermiddag in
Tivoli te Rotterdam de afgevaardigden
bijeengeroepen als eerste vergadering in het
land, en blijkens de zeer groote opkomst had
men het belang dezer zaak ten volle in
gezien.
Te half 3 werd de vergadering geopend
door Mr. F. H. Ne le mans, voorzitter van
de afd. Zuid-Holland, die allen een hartelijk
welkom toeriep en de sprekers dankte voor
•hun bereidwilligheid om hier te spreken.
Referaat J. A. Bakker
Als eerste referent trad op de heer J. A.
akker, voorzitter der Verg. van Kerk
voogdijen, lid der Tweede Kamer, die vooraf
meedeelde, dat deze vergaderingen niet
mogen gezien worden als te staan in het
teeken van politiek; een waardige en christe
lijke toon moet deze samenkomsten onder
scheiden.
Spr. zette eerst kort uiteen de voorgeschie
denis van de wet op de Doodehandsbelasting.
Het Hoofdbestuur heeft destijds binnenska-
gepoogd, de wet af te wenden, doch
tevergeefs. Zoo ook nu; er is met Regeerings-
personen gesproken. De wet loopt automa
tisch eind 1938 ten einde, zoodat de tijd, om
te ageeren, rijp is. Echter, dit zijn geen
protestvergaderingen. Indien de wet verlengd
wordt, hebben wij als goede Nederlanders de
uitvoering te dienen.
Het vermoeden, dat de wet een hooge op
brengst zou geven is onjuist gebleken. De
Minister schatte 24 millioen, aanmerkelijk
minder, dan voorspeld was. Wat de Ned.
Herv. Kerk betreft, de Verg. van Kerkv.
heeft 'n enquête ingesteld, waaruit blijkt, dat
te ramen was als opbrengst: 70.000 uit de
goederen der Kerk, 30.000 uit de pastorie
goederen en 30.000 uit de Diaconiegoede-
Dit, gevoegd bij de Synodale fondsen, is
tesamen f 150.000 De andere kerkgroepen
tezamen zullen niet meer opbrengen. In totaal
dus 15 van de kerken in Nederland te
verwachten.
Zij geschiedt echter niet van het in
komen, maar van het vermogen. Dit
komt neer op de Tiende penning, een
bedrag, dat op de financiën der Kerk
inderdaad drukkend te noemen is.
Deze belasting moeten tal van gemeenten
collectief betalen, gevolg waarvan sommige
kerkvoogdijen de subsidie aan de Diaconie
moesten verlagen of inhouden. Zoo drukt de
belasting op het lidmaatschap der Kerk, en
menig ander belang moet er onder lijden.
Ook predikanten moeten er soms in deelen,
evenzoo het onderhoud van kerkgebouwen
e.d. Bovendien is bij iedere belasting de ten-
denz van stijging verbonden, men denke
slechts aan de stijgende waarde van lande
rijen. Veel billijker ware het geweest, indien
de belasting geheven ware op het inkomen
inplaats van op de waarde.
Niet alleen de materieele ook de adminis
tratieve moeilijkheden zijn vele.
Een ander bezwaar is, dat de Regee
ring een nauwkeurigen kijk krijgt op het
bezit der Ned. Herv. Kerk. Dit grijpt
veel verder dan de werking eener be
lasting en doet ook het gevaar van stij
ging ryzen.
De Rijkstractementen kunnen bijv. langs
dezen weg terugbetaald moeten worden.
De verhouding tusschen Kerk en Staat is
hier in feite bedreigd. De Kerk behoort
materieel geheel vrij te zijn, maar deze be
lasting tast dit beginsel aan. Vooral, omdat
de Overheid aan de Kerk te danken heeft,
dat zij minder geld voor armenzorg, minder
mensdien voor gezagshandhaving noodig
heeft. En is na bedreiging der materieele
vrijheid der Kerk niet ook die der ge est e-
1 ij k e vrijheid te vreezen? Niet van deze
Regeering, maar er zijn andere denkbaar, en
het is ook daarom, dat het belang der Ned.
Herv. Kerk ons zivaar weegt.
Referaat Ds. M. van Grieken
Als tweede spreker trad op Ds, M. van
Grieken te Rotterdam.
Spr. zegt vooraf, dat hij hier niet optr<Vdt
als voorzitter van den Geref. Bond, doch
alleen als predikant. Dit houdt in, dat de
predikant en de kerkvoogd naast elkaar staan
t.o.v. het hier besproken belang, iets wat
spr. ook in het algemeen toejuicht. Spr. stelt
voorop, dat hij zeker niet zou willen mee
doen aan een protestvergadering tegen het
Ned. belastingstelsel. De handen van den
Staat zijn niet los van de Kerk in Nederland,
maar bij de Doodehandsbelasting vraagt de
Staat van de Kerk datgene,
wat alleen bezit van de Kerk is en voor
haar alleen bestemd is tot een hei
lig gebruik: legaten voor kerk, eere-
dienst, pastorie, diaconie, kerkelijke
arbeid, schenkingen dus welke de
Kerk van Christus in Zijn dienst heeft
te besteden en tot zegen van velen in
een zondige wereld.
Waar nu de Overheid het groote belang
van den Godsdienst voor het volksleven in
ziet, is zij in harmonie met hen, die meenen,
dat, hoe beter het de Kerk gaat, des te beter
het volksleven gedijen kan. Maar dan moeten
bok de kerken en kerkelijke instellingen als
geestelijk van structuur buiten de belasting
bemoeiing vallen.
Wat van de goederen der Kerken
wordt afgenomen, komt ten schade van
den Staat. Daarom is ons advies tot den
Staat: trek uw handen van de Kerk af.
Temeer, omdat de Doodehandsbelasting
slechts tijdelijk bedoeld was.
Spr. waarschuwt mét een liefdevol hart
tegen het niet geestelijk gebruiken
geestelijke goederen. Hij brengt hulde aan
kerkvoogden, die in dezen moeilijken tijd
zooveel mooi werk belangeloos gedaan heb
ben en hij ontleent daaraan het recht oir
op te roepen tot het doen hooren van ern
stige bezwaren, nu ev. verlenging der Doode
handsbelasting zulk werk dreigt te schaden.
Na het stellen van enkele vragen en het
beantwoorden daarvan door den heer Bak
ker en Ds. van Grieken, nam de vergadering
zonder stemming het volgende ontwerp aan
van een adres te richten aan den Minister
van Financiën:
Een adres aan den Minister
„Kerkvoogdijen en Kerker aden der Ned.
Herv. Gemeenten in de provincie Zuid-Hol
land, heden in grooten getale in een verga
dering te Rotterdam bijeen en aangehoord
hebbende de ernstige principieéle en finan-
cieele bezwaren, die er bestaan tegen de
verlenging der Wet op de Doodehandsbe
lasting 1034, voorzoover de goederen der
Ned. Herv. Kerk betreffende,
besluiten, Uwe Exc. zeer dringend te ver
zoeken, de indiening van een wetsont
werp nader in overweging te nemen,
althans de kerkelijke goederen vry te
stellen."
Nadat Ds. van Grieken nog met een ernstig
woord erop had aangedrongen, dat men dit
adres niet als een „vlammend protest", maar
als de indiening van sterk gevoelde bezwa
ren zou beantwoorden, opdat het kerkelijk
woord waardig blijve, dankte de voorzitter
de aanwezigen voor hun groote opkomst en
de sprekers voor hun bereidwilligheid, hier
op te treden.
Hierna sloot Ds. van Grieken de vergade
ring met dankgebed.
Wielrijder zwaar gewond
Tegen auto opgereden
Gistermiddag ontstond een ernstige aan
rijding op den Poeldijkscheweg op de grens
van Den Haag en Wateringen, echter nog
binnen de gemeente 's-Gravenhage. Ver
moedelijk door onvoorzichtig oversteken
reed de wielrijder G. M., wonende in de
Schoolstraat te Poeldijk, tegen een per
sonenauto op, waarvan de 38-jarige G. M.,
wonende te Hillegersberg, de bestuurder
was.
De wielrijder kreeg een zware hersen
schudding. Een particuliere ziekenauto ver
voerde hem naar het R.K. ziekenhuis aan
het Westeinde te 's-Gravenhage. De toe
stand van den gewonde is van dien aard,
dat hij nog niet gehoord kon worden. Zijn
familie is gewaarschuwd.
Elfjarig knaapje spoorloos
verdwenen
ASSEN, 13 Sept. Sinds Zaterdagmiddag
omstreeks drie uur wordt het elf-jarig jon
getje Frits Strating, wonende aan de
Molenstraat te Assen, vermist.
De jongen werd omstreeks genoemden
tijd voor een boodschap naar een apotheker
in de stad gezonden, doch nadien keerde
hij niet naar zijn ouderlijke woning terug.
Zaterdagavond om pl.m. 10 uur schijnt hij
nog door eenige jongens op de markt te
zijn gezien.
Door den burgemeester der gemeente
Assen is reeds opsporing verzocht. Het sig
nalement van den jong enluidt: lang 1.10
M., tenger, smal bleek gezicht, blond haar,
blauwe oogen, kleine, iets naar boven
staande neus, mond en kin eenigszins
scheef, gekleed in een blauw poloshirt,
grijze slipover, zwart-fluweelen broek, grij
ze kousen en bruine sandalen.
WERKLOOSHEID TE AMSTERDAM
Aan het einde van Augustus stonden als
niet geplaatst nog bij de Gemeente-Arbeids
beurs te Amsterdam ingeschreven 53301
werkzoekenden, waarvan 49499 werkloozen
naar eigen opgaaf.
Vergeleken met de cijfers aan het einde
van Augustus 1937, toen 49866 werkloozen
werden genoteerd, heeft Augustus 1938 367
werkloozen minder.
AANBESTEDING TE GRONINGEN
GRONINGEN, 13 September. Het Gemeen
tebestuur van Groningen heeft gistermiddag
aanbesteed het afwerken van het Ooster-
hamrikkanaal van de Zaagmuldersbrug af
tot de sluis -van de voormalige Singelgracht.
Er waren 25 biljetten ingekomen. Het laagst
werd ingeschreven door de N.V. Betonbouw
i\h. fa. Kooi en Wildeboer te Hoogkerk met
f 287.800
GEMERT, 13 September. Gister is het
vijfjarig zoontje van den heer Van Houten,
alhier, bij het oversteken van den rijweg
onder een vrachtauto van de firma Van
Gend en Loos gemakt. De wielen gingen het
kind over het lichaam. De jongen was qp
slag dood. Het stoffelijk overschot is naar
het R. K. Ziekenhuis overgebracht,
KIND VERDRONKEN
GRONINGEN, 13 September. Gister
middag is een driejarig schippersmeisje bij
het spelen op een schip, liggende in het Bui-
tendamsterdiep komen te vallen en te wa
ter geraakt. Het kind verdween in de diep
te. Het stoffelijk overschot van het meisje
is later opgehaald.
Hoogste stand te Valentia 769.8.
Laagste stand te Vaasa (Finland) 735.5,1
Stand vanmorgen half twaalf 766.1.
WEERVERWACHTING
Meest matige westelijke wind, weinig of
geen regen; in het noorden nevelig tot
zwaar bewolkt en iets koeler; in het zuiden
nevelig tot licht bewolkt en weinig veran
dering in 'temperatuur!
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Het gebied van hoogeluchtdruk in het
westen op den Oceaan verplaatst zich iets
zuidwaarts. In het westen wordt het evenwel
door een nieuwe storing aangetast.
De uitgestrekte depressie in het noorden
werd dieper en trok naar het oosten. Het
centrum ligt thans over de Botnische Golf.
In Zuid-Scandinavië waaien krachitige tot
stormachtige westelijke winden. De bewol
king is er zwaar met regen. In Noord-Scandia
navië is de wind oostelijk en zwak, ook hiefl
valt regen of sneeuw. In Schotland, Noord*
Duitschland en de randstaten waait een
matige, krachtige tot westelijke wind, met
zware bewolking. In het zuidelijk deel van
het waarnemingsgebied is de wind zwak eq
de bewolking licht.
Op IJsland, in Schotland, in Zuid-Frank
rijk en Noord-Scandinavië is de temperatuur
onder normaal, overigens is zij" pneesit boven
normaal.
Voor morgen wordt nog matige, wejtelijka
wind verwacht zonder regen yan bete eken is.
De nacht zal nevelig zijn, overdag in het!
noorden zwaar bewolkt en iets koeler, in het
zuiden licht bewolkt met dezelfde temoera-
tuur. j
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 19.6 C,
14 Sept. Zon op 6.33 uur, onder 7.18 uur 1
14 Sept. Maan op nam. 0,07 u. ond. vm 11.66 q
14 Sept. Van 's av. 7.48 u. tot 'smorg. 6.05 u
ECONOMIE EN FINANCIEN
3K pet. Consolidatieleening
Den Haag
Groot 5 millioen galden
B. en W. van 's-Gravenhage achten
het wenschelijk een belangrijk deel van ds
vlottende schuld te consolideeren, om daar
door een te hoog oploopen ervan te voor
komen.
Ündealhan delingen met verschillende geld
gevers hebben geleid tot een naar de mee-
ning van hun college en naar dtic van de
Commissie voor de Gemeentefinanciën aan
nemelijke, aanbieding voor het verstrekken
van een 3*4 pCt. oblïgatieleening, groot n
iminaal f 5.000.000. Met de opbrengst van
leening zouden B. en W. willen dekken:
a. de aan het Rijk reeds betaalde
nog te betalen kosten voor den bouw der
nieuwe kazernes 3.000.000;
b. de bouwkosten van een complex
meentewondngen aan de Wieningsöhe
straat, het Mankensohapledn en de Duive-
landsohe straat, voor zoover daarvoor nog
moet worden geleend 412.569;
de bouwkosten van een complex ge-
meentewoniingen aan het Pieter de Hoogh-
plein voor zoover daar nog geld meet wor
den geleend 132.892;
d. de bouwkosten van een complex ge
meentewon ingen aan do Vissohenshaven,
voor zoover daarvoor nog moet worden ge
leend, 642.858;
e. de aan de N.V. „Dentoonstelildngsge-
bouw Houtrust" onder hypothecair verband
verstrekte geldleeruinig, voor zoover daar
voor nog moet worden geleend, 346.729;
i. een aantal reeds gedane kleinere ka
pitaalsuitgaven, waarvoor op 30- en 40-ja
rigen termijn moet worden geleend.
De leening zal een looptijd 'hebben van
40 jaren. De gelden voor de complexen ge-
meentewnoingen moeten evenwel in 44,45
en 46 jaren worden afgelost. Met de geld
gevers is overeengekomen, dat de aflossing
>r deze complexen zal plaats hebben op
is van hun aangenomen levensduur van
nog 44 tot 46 jaren; aan het einde van het
49ste jaar zal het dan nog resteerende
evenwel in zijn geheel worden terugbe
taald. Daarvoor zal dan t.z.t opnieuw moe
ten worden geleend
De Gemeente behoudt zich het recht voor
om ten allen tijde tot vervroegde geheele
of gedeeltelijke aflossing k pari over te
gaan.
Indien versterkte of algeheele vervroeg
de aflossing plaats vindt binnen één jaar
na dfen 6tortingsdatum, dan zal de Gemeen
te aan houder dier obligartiën een schade
loosstelling uitkeeren van 1 pCt per jaar
gerekend naar tijdsgelang, en wel naar het
aantal maanden, dat tusschen dien dag der
versterkte of algoheele vervroegde aflos
sing en het einde van de voornoemde
periode van een jaar nog moet verloopen.
Olie-perspectieven in Palestina
De Pajestijnsdhe correspondent van het
A.N.P. meldde d.d. 5 dezer uit Haifa:
Verwacht wordt, dat in de komende we
ken oen aanvang zal worden gemaakt met
den bouw van zeer groote oüde-raffinaderijen'
in het gebied vaai de Haiifa-baai waarvoor
reeds geruiinuen tijd uitgebreide voorbereid
•dingen zijn getroffen. Volgens mededleelin-
gen zal hierbij een bedrag van -10 (millioen
pond sterling wordlen geïnvesteerd. Bethal-*
ve dat, zullen er ook zes groote nieuwq
tanks worden geplaatst.
'Er mag gewezen worden op de groote béd
teekenis van dieze olievelden voor de go-»
heele olie-situatie in het naburige Oosten,
waardoor Engelonds positie belangrijk min
der kwetsbaar wordt, dan zij nu is. Ook ia
het waarschijnlijk, dat Palestina'6 toe
komst hierdoor ten sterkst* zal worden be
ïnvloed.
Het rubbervraagstuk
De uttvoerquota op 45 bepaald
Naar -wij vernemen, is in de gister ge
houden vergadering van het Int. Rubber-
comité besloten, dat de uitvoerquota voor heli
laatste kwartaal van dit jaar onveranderd
zuilten blijven op 45 pCt.
Ned. Indische Spoorweg Mij.
Lager ontvangsten
De voorloopige ontvangsten der Ned.-lnd,
Spoorweg-Mij bedroegen over Augustus m
totaal ƒ629.000 (v. j. definitief ƒ827.507) of
'23.73 (v. j. 31.22) per dagkilometer. De uit
gaven bedroegen ƒ397.000 (v. j. ƒ394.000), of
14.98 (v. j. 14.86) per dagkilometer, zoo
dat het overschot over Juli ƒ232.000 (v. j,
433.507) of 8.75 (v. j. 16.36) per dagkilo
meter bedraagt.
De totale ontvangsten over Januari t.em,
Aug. bedroegen ƒ4.715.000 (v. j. ƒ5.106,354).
Westlandsche HyDOtheek
Alle pandbrieven aflosbaar
De directie der Westlandsche Hypotheek
bank bericht de aflosbaarsteBing van alle!
nog in omloop zijnde 4 pandbrieven van,'
ƒ500, 100 en 50 per 15 October 1938.
De directie bericht, dat, voor zoover zij ndet
reeds vroeger zijn afgelost, alle nog in om
loop zijnde 4 pandbrieven serie B, groot
5Ö0, serie C, groot 100, en serie D, groot
50, worden ingetrokken en k pari betaal
baar gesteld per 15 Oct. 1938, op welken dag
zij dus ophouden rente te dragen.
'Behoudens nadere wijziging kunnen hou
ders van bovenbedoelde ingetrokken stukken
deze reeds van beden af tot 1 Oct. a.s. om-
wissel-en in: 3y2 pandbrieven a 100i/2
in coupures van ƒ500 (serie V) en ƒ100
(serie W), waarbij dan de rentevergoeding
•plaats heoft per 15 Oct. ejk.
Tot nader order wordt de gelegenheid
opengesteld om alle 4 pandbrieven, serië
A, groot 1000, voor zoover deze ndet reeds
zijn aflosbaar gesteld, op bovenstaande voor
waarden te converteeren, met renteverreke
ning tot 15 October 19-38.
De koers van uitgifte der 3y2 pandbrie-
en blijft tot nadere wijziging gesteld op
101
FINANCIEELE
KALEIDOSCOOP
De Nevv-York6che beurs gaf bij
opening een koersdaling in den aanvang,
wat zich later weer herstelde. Dit herstel
zette zich voort in een stijging bij kalmen
handel. Men zag blijkbaar den toestand niet
ongunstig in. Staahvaarden hadden de mees
te belangstelling, doch ook dfe kopers had
den een vaste tendenz, daar men goede
vraag verwaohtte. Het slot dat viel tijdens
Hitlers rede, doóh nog vóór het voornaam
ste deel ervan, was vast. Verhandeld werden
600.000 aan deelen.
Volgens de publicatie van het Centraal
Bureau voor de Statistiek bedroeg de totale
uitvoer van garens en kunstzijde uit ons
land in Augustus 572.252 kg (vorige maand
499.446, vorig jaar 742.000) ter waarde van
1.125.500 (v, m. 1.001.748, y, j. 1.628.000).
