Hitier hekelt de democratische beginselen Derde Rijk zegt hulp toe, onder voorbehoud KRUSCHEN SALTS RIDDERORDEN DINSDAG 13 SEPTEMBER 1938 TWEEDE BLAD PAG. 5 „Ellend e der Sudefen-Duifschers is nameloos „Indien zij niet spoedig afdoende worden geholpen" In de congreszaal te Neurenberg heeft Hitier gisteren zijn door de heele wereld met groote spanning verbeiderede gehouden. De Duitsche Fiihrer heeft allereerst gewezen op den bloeienden toestand van Duitschland, om zich vervolgens bezig te houden met wat hij noemde ,jlen onduldbaren toe stand" in Tsjechoslowakije. Onder de meerderheid der daar onderdrukte nationaliteiten bevinden zich 3V2 millioen Duitschers, zoo zeide hij. Zij zijn schepsels van den Almach tige en deze heeft hen niet geschapen om hen aan een vreemde macht te zien overgeleverd. De ellende der Sude- ten-Duitschers is nameloos. 14an hun rechteloosheid moet een einde komen. Mijn ver klaring van 22 Februari was geen phrase Ik ben niet bereid in het hart van Europa een tweede Palestina te laten ontstaan. Tenslotte heeft Hitier mededeeling gedaan van de groote militaire maatregelen welke genomen zijn ....om den vrede van nut te zijn en voor de Sudeten-Duitschers zelfbeschik kingsrecht geëischt Hitler Herinnerde allereerst aan de eerste partijcongressen te Neurenberg en aan het ontstaan der Nationaal-Socialistisohe Partij. In het groote wereldgebeuren her haalt zich thans, wat de partij vroeger in het eigen volk beleefd en verdragen heeft en, vooral: wat de wereldbeschouwing betreft fcijn de vijanden van thans dezelfde. Zijn verklaringen over het Tsjeohoslo- waaksche vraagstuk leidde Hitler in door te zeggen, dat het hem en zijn medewerkers niet alleen gelukt is den economischen nood te overwinnen» maar ook de gevreesde poli tieke boeien te slaken, die het Duitsche volk yoor altijd moesten knechten. Er zijn op het oogenblik slechts twee lan den, groote mogendheden, die een regeering hebben, waarachter 99 pCt, van het volk staat. De Staat vóór ons werd bijna vijftien Jaar Tang onderdrukt en uitgeplunderd, maar tverwie.rf daarmede de lof een brave en de mocratische staat geweest te zijn. Onduld baar wordt deze opvatting op het oogenblik, dat zij daar, waar een groot deel van ons volle schijnbaar weerloos aan mishandelin gen bloot staat, een golf van democratische phrasen bij wijze van dreigement tegen deze yolksgenooten doet losbarsten. Tsfechoslowakijé Hc spreek van Tsjechoslowakije* '(langdurige bijval). Deze Staat is een democratie, d.w.z, hij werd gesticht Volgens democratische beginselen, door dat men de overwegende meerderheid der bewoners Zonder meer dwong de constructie van Versailles te aanvaar* den en zich in dien Staat te voegen. Als echte democratie" begon men daarop in dien Staat de meerderheid der bewo ners te onderdrukken, te mishandelen en van hun levensrechten te berooven* Men trachtte de wereld geleidelijk de opvatting op te dringen, dat deze Staat een bijzondere politieke en militaire missie te vervullen heeft. De Fransche Minister vaü tucht vaart, Pierre Cot, heeft dat onlangs uiteengezet. Die taak is echter in tegenstelling met de levensopvattingen, de levensbelangen en ook met de wenschen van de meerderheid der bewoners van dozen staat. Daarom moot die meerderheid zwijgen. Als het hier zou gaan om een vreem-le aangelegenheid, die ons niet aangaat, dan konden wij het geval slechts beschouwen als een belangwekkende illustratie van de democratische opvatting van volksrechten. Nu echter is datgene, wat ons Duitschers verplicht, ons met dit vraagstuk bezig te houden, iets zeer natuurlijks. Onder de meerderheid der nationaliteiten, die in dezen staat onderdrukt worden, bevinden zich ook 3Yo millioen Duitschers, ongeveer zooveel menschen, als Denemarken inwo ners heeft. Hulp en recht van Duitschland In economisch opzicht worden zij stelselmatig geruïneerd en daardoor overgeleverd aan een langzaam uit roeien. Deze waarheden kunnen niet door phrasen uit de wereld ge holpen worden. De feiten bevesti gen ze. De ellende der Sudeten Duitschers is nameloos. Men wil hen vernietigen. Wat de mensche- lijkheid betreft, zij worden op on dragelijke wijze onderdrukt en ver nederend behandeld. Als 3M mil lioen leden van een ivolk van 80 millioen een lied niet mogen zingen, omdat het den Tsjechen niet bevalt, of als zij bloedend geslagen wor den, omdat zij kousen dragen, die de Tsjechen niet willen zien, dan kan dat den waardigen vertegen woordigers van onze democratieën misschien onverschillig, mogelijk zelfs sympathiek zijn, Omdat het hier toch maar gaat om VA millioen Duitschers. Ik echter kan den ver tegenwoordigers dezer democra tieën slechts zeggen, dat ons dit niet onverschillig is, (Stormachtige bij val) en dat, wanneer deze gekwelde schepsels zelf geen recht en geen hulp kunnen vinden, zij beide van ons zullen k r ij- gen (stormachtige bijval en geroep „Sieg Heil"). Aan' het rechteloos maken Öezer men schen moet een einde komen. Ik heb in mijn rede van 22 Februari voor den Duitschcn Rijksdag verklaard, dat het Rijk een ver dere onderdrukking en vervolging van deze 3y2 millioen niet meer zal aanvaarden en ik verzoek den buitenlandschen staatslie den er van overtuigd te zijn, dat dit geen phrase was* De Indische vorsten, die momenteel In ons land vertoeven in verband met het re- gearingsjubileum van H.M. de Koningin, hebben gisteren een bezoek gebracht aan het Kasteel Hardenbroek te Zeist, een der steunpunten van de Stichting „Nationaal Centrum". De heer Rackwitz, hoofd van het Kasteel, toont Z.H. Goesti Pange- ïfan, Hangabehi van Djokfokarta het tentoopgesteldet Zware nationale offers De Nationaal-Socialistische Staat heeft terwille van den Europeeschen vrede zeer zware nationale offers gebracht Voor ons Duitschers beteekent Straatsburg zeer veel. Als wij .desondanks onder de kwestie El- zas-Lotharingen een streep hebben getrok ken, dan is dat geschied om den Europee schen vrede een dienst te bewijzen. Nie mand kon ons dwingen dergelijke aanspra ken vrijwillig op te geven. Wij hebben ze opgegeven, omdat het onze wil was, eens voor al den eeuwigen strija' met Frankrijk te beëindigen. (Stormachtige bijval). Aan andere grenzen heeft het Rijk de zelfde houding aangenomen. Het Nationaal- Socialisme is hier werkelijk gedragen door het hoogste verantwoordelijkheidsbesef. Toen in Polen een groot patriot en staats man bereid was met Duitschland een over eenkomst te sluiten, zijn wij daarop onmid dellijk ingegaan. Aan vele Duitsche gren zen heerscht thans een volledige vrede en Duitschland is vastbesloten deze grenzen onveranderlijk te aanvaarden en Europa daardoor het gevoel van veiligheid en vrede te geven. Deze.zelfbeperking is echter blijk baar van verschillende zijden als een zwak heid van Duitschland uitgelegd. Ik zou daarom deze vergissing hier willen recht zetten. Ik geloof, dat het den Europeeschen vrede niet van voordeel is, wanneer er aan getwijfeld wordt dat 't Duitsche Rijk niej bereid is zich bij alle Eüropeesche vraag stukken afzijdig te houden en in het bijzon der, dat Duitschland niet bereid is onver schillig toe te zien, bij het lijden van 3% millioen volksgenoot-en. Ik zou de staatslie den te Parijs en Londen de verzekering wil len geven, dat er ook Duitsche belangen zijn, die wij zullen behartigen, en wel on der alle omstandigheden. Laaghartige campagne In den loop van dit jaar heeft zich, aldus Hitier, een gebeurtenis voorgedaan, die ieder aanging. In Tsjechoslowakije zouden gemeenteraadsverkiezingen plaats vinden. Hitier zeide, dat de Regeering te Praag een methode had toegepast om druk uit te oefe nen op de verkiezingen en te intimideeren. Men is zelfs niet teruggedeinsd voor de leu gen, dat Duitschland gemobiliseerd had en gereed stond Tsjechoslowakije binnen te rukken. In werkelijkheid was toen geen sol daat opgeroepen en geen enkel regiment of andere afdeeling naar de grens gemar cheerd/Niettemin werd de laaghartige cam pagne voortgezet, waarbij Europa gemobili seerd werd voor de misdadige bedoelingen van een regeering, die de verkiezingen onder militairen druk wenschte te plaatsen en die daarvoor een moreele rechtvaardiging noo- dig had, ja zelfs in haar brutaliteit er niot voor terug deinsde, desnoods Europa in een bloedigen oorlog te jagen. Daar nu van de zijde der Duitsche regeering op deze provo catie niets geschiedde, werd dit wederom als voorwendsel gebruikt om te beweren, dat Duitschland geweken was voor de Tsjechen en de inmenging van Frankrijk en Enge land, Duitsche voorzorgsmaatregelen Ik kan u verzekeren» aldus zeide Hitier, onder stormachtigen bijval, dat een groote mogendheid als Duitschland een dergelijken aanval niet voor de tweede maal zou dul den. Ik heb daaruit bij wijze van voorzorgs maatregel de noodige consequenties getrok ken. Op 28 Mei heb ik tot zeer ernstige maat regelen besloten; 1. De aangekondigde versterkin gen van leger en luchtmacht wer den op mijn bevel onverwijld bui tengemeen uitgebreid en oogenblik- kelijk ten uitvoer gelegd. 2. Ik heb het bevel gegeven tot de onmiddellijke uitbreiding van onze vestingwerken in het Westen. 3. Ik kan u de verzekering geven, dat daar sedert den 28en Mei de meest gigantische vestingwerken van alle tijden opgebouwd worden. (Stormachtige bijval). Dr. Todt heeft daar een der grootste pres taties volbracht. Aan de vestingwerken in het Westen, waarmede men sedert twee jaar bezig is, werken thans 278.000 arbeiders, verder 84.000 gespecialiseerde arbeiders en 100.000 man van den arbeidsdienst, talr/jke bataljons pioniers en infanteriedivisies. De vestingwerken aan de Westelijke grens zul len voor.het invallen van den winter geheel voltooid zijn. (Krachtige toejuichingen). Na hun voltooiing zullen de werken meer dan 17.000 pantser- en betonwerken omvatten. Achter dit front van staal en beton, dat ge deeltelijk in drie, en vaak in vier linies tot 50 Km. breed is, staat het Duitsche volk ge wapend, Zelfbeschikkingsrecht geëischt Ik heb deze inspanning, de geweldigste van alle tijden, op mij genomen om den vrede van nut te zijn. Onder geen omstan digheid zal ik echter bereid zijn, werkeloos te blijven toezien bij een verdere onderdruk king der Duitsche volksgenooten in Tsjecho slowakije. Wat de Duitschers eischen is het zelfbeschikkingsrecht, dat ieder ander vo.k bezit Zij hebben het recht op een eigen leven als ieder ander volk. Indien de democra tieën echter van meening zouden zijn, dat zij in dat geval de onderdrukking der Duit schers moeten beschermen, dan zal dit ern stige gevolgen hebben. Ik geloof den vrede beter te dienen, als ik daarover geen twijfel laat bestaan. Ik heb niet den eisch gesteld, dat Duitschland 3Yz millioen Franschen of Engelsohen mag onderdrukken, maar den cisch, dat een einde komit aan de onder drukking der 3V2 millioen Duitschers in Tsjechoslowakije, en daarvoor het zelfbe schikkingsrecht in de plaats treedt Het zou ons leed doen, als daardoor de betrekkingen tot andere Eüropeesche staten slechter zou den worden, maar niet wjj zouden daarvoor ^verantwoordelijk zijn, Het is zaak der Tsjechoslowaaksche re geering, zich te verstaan met de gevolmach tigde vertegenwoordigers der Sudetenduit- schers en tot een overeenkomst te komen. Mijn zaak en die van ons allen is het ech ter, ervoor te zorgen, dat hier niet uit recht onrecht wordt, want het betreft Duitsche volksgenooten. Ik ben ook geenszins bereid, midden in het hart van Europa door het op treden van andere staatslieden een tweede Palestina te laten ontstaan. De Duitschers in Tsjechoslowakije zijn weerloos noch ver laten. Wij zouden het niet waardig zijn. Duitschers te zijn, indien wij niet bereid wa ren, die houding aan te nemen en de gevol gten daarvan onder alle omstandigheden te dragen, aldus Hitier. Het congres gesloten Na deze rede van H i 11 e r, die anderhalf uur duurde en herhaaldelijk door applaus werd onderbroken, heeft Rudolf Hess het congres van Neurenberg gesloten. Nog denzelfden avond is Konrad Henlein weaer naar Tseohoslowakije vertrokken. De Führer heeft vervolgens Herman Goering opgezocht, wiens gezondheid tot eenige ongerustheid zou aanleiding geven. Later in den avond isGoering per trein naar Berlijn vertrokken; Hitier zal zich vermoedelijk naar den Obersalzberg begeven BINNENLAND Na de feestweek in de hoofdstad Benige cijfers ovor de drukte AMSTERDAM, 13 Sept. Nu de groote drukte wat geluwd is, hebben wij geïnfor meerd naar cijfers ter illustratie van het overweldigende bezoek aan de hoofdstad. Allereerst de spoorwegen. Die toch heb ben het leeuwenaandeel aan bezoekers ver werkt. Te Amsterdam zijn ingenomen 185.333 heenreisgedeelten van retours, een zelfde aantal reizigers moest dus ook wor den teruggebracht naar de plaats van ver trek. Dat maakt dus reeds een totaal van 370.000 passagiers, daarbij dienen dan nog te worden opgeteld duizenden reizigers met abonnement- en trajectkaarten. In totaal zijn ingelegd 371 extra treinen en er zijn zeker meer dan een half millioen passagiers vervoerd. Het behoeft geen betoog, dat in de stad het record van vervoercijfers door de ge meentetram werd bereikt. Op Maandag 5 September zijn 451.500 passagiers vervoerd. Dinsdag 500.000; Woensdag 425.000; Don derdag 405.000; Vrijdag 370.000; Zaterdag 460.000 en Zondag 365.000. In totaal zijn dus 2.976.500 passagiers vervoerd, tegen in een voor het vervoer normale week 1.635.000 (zonder abonnementen mee te tellen). De feestweek deed dus het aantal trampassa giers met 80 pet stijgen. AANBESTEDING BRUG TE DEN HAAG 's-GRAVENHAGE, 13 September. Door het gemeentebestuur is aanbesteed: het bou wen van een brug nabij den Dierentuin. Laagste inschrijfster was de N.V. Haagsche Bouw Mij „H.A.B.O." te Den Haag voor f 68.890,-. ARBEIDSINSPECTIE Benoepid is tot techn. ambtenaar bij de - beidsinspectie de heer M. H. Stevens, tijdelb'!: opzichter 2e kl. bü den Rijkswaterstaat te Leeu warden. Hij is toegevoegfl aan den directeur- generaal van den Arbeid, ter standplaats Den MR DROOGLEEVER FORTUYN HERDENKING De Haagsche burgemeester spreekt „Zijn gave en zoo uitermate aantrekkelijke en beminnelijke persoonlijkheid" DEN HAAG, 13 Sept. In de Raadsverga dering heeft de burgemeester een rede gehouden ter herdenking van Mr. P. Droogleever Fortuyn, oud-wet houder van den Haag en op 6 Sept. j.l. overleden als burgemeester van Rotter dam. Staande hoorden de aanwezigen dit waardeerende en gevoelvolle woord aan. De burgemeester sprak als volgt: Op den nationalen feestdag is aan Rot terdam zijn burgemeester onverwaht door den dood ontvallen. Bij zijn uitvaart op Zaterdag j.l. is wel ondubbelzinnig geble ken hoezeer hij door allen, die daar met hem hadden gearbeid, en door de burgerij in het algemeen werd betreurd. Het was de wensch van mr. Droogleever Fortuyn een wensch, die een uiting was van den eenvoud, welke zijn wezen ken merkte dat bij zijn begrafenis slechts de waarnemend burgemeester van Rotterdam en een zijner naaste familieleden spreken zouden. Daardoor ontbrak de gelegenheid om bij de treffende plechtigheid in de Rot- terdamsche burgerzaal dan wel aan zijn groeve op de Haagsche aigemeene begraafplaats te gewagen van de dank baarheid, die ook 's-Gravenhage vervult voor hetgeen de overledene in een eerder stadium van zijn leven voor onze gemeente heeft gedaan. Maar wij mogen, dunkt mij. deze eerste vergadering van den Haagschen Raad na zijn verscheiden niet beginuen zonder dat van deze tafel, waarvan zoo vaak zijn overtuigend en gedocnmenteeid woord ge klonken heeft, in deze zaal, waar de Raad zoo dikwijls geboeid naar zijn welspreken de, door humor gekruide redevoeringen heeft geluisterd, nog eenmaal zijn arbeid in het belang van 's-Gravenhage wordt herdacht, zijn persoonlijkheid iu hot ge heugen wordt teruggeroepen. Mr. Droogleever Fortuyn werd in 1912lid van den Raad en zag zich ree-Is I11 htt vol gend jaar tot wethouder gekozen. Zes jaar lang heeft hij t©i»n de gemeentefinanciën beheerd, waarna hij in 1919 die portefeuille verwisselde met die voor openbare werken. In 1923 legde hij zijn functie neder, maar de indruk, dat hij een toegewijd en uiter mate bekwaam gemeentebestuurder was geweest, was vijf jaar later nog zoo weinig verflauwd, dat hij werd aangezocht voor het belangrijke en moeilijke ambt van bur gemeester een er koopstad. Wanneer ik er aan herinner, dat in do periode, waarin mr. Fortuyn de portefeuil le van Financiën beheerde, de wereldoor log viel, en dat hij zich toen tevens de zorg voor de distributie der levensmiddelen in deze groote stad zag toegewezen, dan is daarmede al voldoende gezegd om aan te toonen welk een belangrijke arbeid in die jaren door hem werd verricht. De periode 19191923 werd gekenmerkt door groote activiteit op het gebied der openbare werken en volkshuisvesting. Vooral op dit laatste gebied moest een achterstand worden ingehaald. Maar veel is overigens ook in die jaren, waarin mr. Fortuyn aan de gemeentelijke bemoeiingen op deze beide gebieden leiding had te ge ven, verricht. Het noemen alleen van de namen van de Wagenbrug, Rijswijksche- weg, Lekstraat, Benoorden- en Bezuiden- hout, Raamweg, Laan van Nieuw Oost- Indië, Marlot, Laakwijk en Duindorp roept voor onzen geest belangrijke verbeteringen en uitbreidingen op, die in deze jaren tot stand werden igebracht. Waar zooveel andere zaken onder leiding van mr. Fortuyn werden verricht, ware het dwaasheid om het Zuiderpark zijn le venswerk te noemen. Wel echter mag getuigd, dat hij meer dan wie ook zich ingespannen heeft om aan onze stad, aan haar volkrijke zuide lijke helft bovenal, dit prachtige park te schenken, waarvan wij mogen hopen, dat het door de jaren nog schooner bezit voor onze bevolking zal worden. En wij mogen ons allen wel zeer gelukkig prijzen, dat wij voor eenmaal zijn afgeweken van de ge woonte om geen levenden te eeren door straten en pleinen naar hen te noemen en dat wij nog slechts enkele weken geleden aan mr. Fortuyn toen oogenschijnlijk nog in de volle kracht zijns levens de groote voldoening mochten schenken, dat de voornaamste toegangsweg tot het Zul. derpark tot in lengte van jaren zijn naam zou dragen. Wat in .Rotterdam van mr. Fortuyn ge tuigd werd, zal stellig ook gelden van 's-Gravenhage, dat tot het laatste toe even eens zijn liefde en belangstelling heeft ge had, te weten dat talloos velen, die in zijn zoo veelzijdigen arbeid met hem in aanra king kwamen, de herinnering zullen bewa ren aan zijn gave en zoo uitermate aan trekkelijke en beminnelijke persoonlijkheid. Het moge zijn nabestaanden tot troost strekken, dat ook 's-Gravenhage, zijn be stuurders, zijn ambtenaren, zijn bevolking in breeden kring, mr. Droogleever Fortuyn nog niet vergeten zijn en niet licht verge ten zullen. Neem de oorzaak weg. Uw rheumatische pijn verdwijnt voor goed. Rheumatische pijn. spit. jicht, etc. worden veroorzaakt door onzuiver bloed. De zei minerale zouten In Kruschen SaJts zuiveren Uw bloed door de verschillende afvoer- organen krachtig aan te sporen. Kruschen Salts zal ook U snel en afdoende helpen. STRALENDE GEZONDHEID VOOR I CENT PER DAG ROFFELRIJM PAK AANl Nu is het feest voorbij, nu zwijgen de trompetten Nu ebben langzaam weg de golven van de vreugd Nu roept het leven weer ons tot het werk te zetten En 't wachtwoord klinkt: Pak aan met name tot de jeugd. Het is geen kunst, mijn vriend, Oranjeliedjes zingen, En zwaaien met de vlag, en op de trommel slaan! Op 't proefveld van de jeugd, de jeugdvereenigingen, Bewijze ieder thans zijn roeping te verstaan! Daar mag, 0 Neerlands hoop, niet één van u ontbreken. Wanneer in dorp en stad begint het jeugdfëstijn. Gods Geest wil in uw ziel het zuivre vuur ontsteken Dat op uw levenspad uw lust, uw lied zal zijn. Gij hebt, beginselvast, met mannenmoed te graven Naar de verborgen schat, te kampen wat gij kunt Gij hebt uw ivoord aan God vanaf uw jeugd te staven, Te danken dat Hij u daartoe de vrijheid gunt. Pak aan dan, jongelui, gij meisjes en gij knapen! De jeugdvereeniging, het jeugdfestijn begint! Straks klinkt voor u 't signaal: Voor 's Heeren eer te wapen! Zorg dat Hij op Zijn dag u dan niet slapend vindt. LEO LENS (Nadruk verboden). AMSTERDAM, 12 September. —De com/- missaris van politie in de vierde sectie te Amsterdam schrijft ons: In den nacht van Zondag 11 op Maandag 12 dezer te omstreeks 1.15 uur is in een per ceel aan den Amstel bij de Blauwbrug al hier een vrouw door een man met een me3 gestoken. De dader wiens signalement luidt: 30 a 40 jaar, lang plm. 1.75 M., flink gezet postuur, grof gezicht, groote oogen, glad ge schoren, zware donkere wenkbrauwen, zwaar donker golvend achterovergekamd haar, gekleed in donkergrijs colbert cos- tuum, nam de vlucht in de richting van het Waterlooplein. Hun, die den dader zagen vluchten of an dere inlichtingen kunnen geven wordt ver zocht zich ten spoedigste te vervoegen aan het politiebureau Singel 455-457, Kamer 14. AANKOMST NEDERLAND EXPRESS De N.V. Stoomvaart Mij. „Nederland* meldt, dat de speciale trein met passagiers en post in aansluiting op het m.s. Johan v. Oldenbarnevelt Woensdagmorgen 14 Sep tember om 10.20 van Genua zal vertrekken. Aankomst Donderdagmorgen 15 September om 7.15 te Zevenaar, 8.29 te Arnhem, 9.14 te Utrecht CS, 10.07 te Den Haag S.S., 9.57 te Amsterdam W.P., 10.12 te Amsterdam C.S., en om 10.16 te Rotterdam (Maas). Officieele Berichten RIJKSWATERSTAAT Aan den administratlef-ambtenaar le kl. van den Rijkswaterstaat in vasten dienst. F. W. Knijff te Utrecht, is eervol ontslag uit zUn be trekking verleend. CONSULATEN den consul der Nederlanden te Harbin, - - 'de persoonlijke ONDERSCHEIDINGEN Toegekend is de aan de 1 Fa. VAN WIELIK 9 NOOEDEINDE DEN HAAO Telefoon 112246 Gistermorgen heeft H M. de Koningin, na een zeer drukke week. Amsterdam officieel verlaten. - Het vertrek van het. Koninklijk Paleis op den Dam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 5