DINSDAG 13 SEPTEMBER 1938
EERSTE BLAD PAG. 2
Praag acht plebisciet onaanvaardbaar^ ^a,era v°°rzitter
3 |der Assemblee
DE WEERSLAG VAN
HITLERS REDE
„Het bijten is uitgesteld...."
De Tsjechoslowaaksche gezant te
Londen, Ian M a s a r ij k, heeft gister
een bezoek gebracht aan het Foreign
Office, om aldaar de positie van de
Tsjechoslowaaksche regeering duidelijk
te doen kennen. Masarijk zou drie re
denen hebben gegeven, waarom voor
Praag een eventueele volksstemming
onaanvaardbaar was:
1. De Tsjechoslowaaksche constitu
tie voorziet niet in een plebisciet.
2. De regeering, welke een dergelijken
maatregel zou uitvoeren, zou ongetwij
feld moeten aftreden als gevolg van
de oppositie van de geheele natie.
3. De verspreiding der Duitschers
over Tsjechoslowakije zou het onmoge
lijk maken de gebieden af te grenzen,
waarbinnen een dergelijk plebisciet zou
moeten worden gehouden. Er is geen
demarcatielijn tusschen Sudetenland en
de Tsjechische gebieden.
De moeilijkheid de Duit-
sche gebieden af te grenzen
wordt eveneens opgegeven
als reden, waarom afstand
van Sudete n-D uitsch gebied
onmogelijk is zonder dat
aanzienlijke Tsjechische of
Duitsche minderheden blij
ven bestaan.
Masaryk zou voorts nog eens verze
kerd hebben, dat de jongste Tsjechoslo
waaksche concessies het uiterste punt
vormen, waartoe de regeering te Praag
bereid is te gaan. Zij is onder pressie
reeds verder gegaan, dan vroeger kon
worden verwacht,
Te Praag is, onmiddellijk nadat Adolf
Hitler gisteravond te Neurenberg het
woord had gevoerd, een bijeenkomst van
den ministerraad gehouden. Men besloot
nog niet tot het treffen van maatregelen,
daar de ministers het wenschelijk achtten,
eerst de uitwerking van de rede af te
Wachten in het Sudeten-Duitsche gebied.
In politieke kringen was men van mee
ting, dat Hitier geen onherstelbare
woorden heeft gesproken, hetgeen veel is
gewonnen. Men voegde daaraan toe, dat
deze rede'gevaarlijker is voor den binnen-
lnndschen toestand in Tsjechoslowakije
dan voor den internationalen toestand, en
dat zij ongetwijfeld de Sudeten-Duitschers
in hun onverzoenlijke houding zal stijven.
De meening te Londen
Terwijl te Londen nog geen officieele
reactie valt waar te nemen, schrijft echter
de diplomatieke correspondent van Reu
ter: „Het feit, dat geen ontstellende nieu
we eischen zijn gesteld, beteekent niet, dat
de verklaring van den Führer geen vorm
geeft aan den toestand, daar niet slechts
in de officieele redevoeringen, doch ook uit
'den toon van de pers en uit de voortdu
rende mobilisatie in Duitschland de vaste
wil tot uiting schijnt te komen, de Sudeten-
Duitschers en Tsjechen niet ongemoeid
hun onderhandelingen te laten voortzetten.
Do zinspelingen op zelfbeschikkings
recht schijnen een wenk aan een der beide
partijen in het geschil te zijn, zoo vérstrek
kende eischen te stellen als zij willen. In
tactisch opzicht zou de bedoeling van de
rede zijn. een dreigende houding te laten
zien, zonder den juisten vorm van de be
dreiging te toonen, of te doen blijken van
welken kant deze komt.
Een punt ,dat niet uit het oog wordt
verloren, is, dat, terwijl Hitier Tsjecho
slowakije aanvalt naar aanleiding van
toespelingen op de Duitsche mobilisa
tie in Mêi j.l., hij weinig zegt over de
thans in Duitschland aan den gang
zijnde manoeuvres, waarbij anderhalt
raillioen man onder de wapenen zijn,
en welke nog enkele weken zullen
voortduren. Zoolang zij niet achter den
rug zijn, en zoolang de stemming in
Duitschland blijft zooals zij nu is, kan,
zoo oordeelt men, geen realist geloo
ven, dat het gevaar voorbij is, of dat
de bedreiging van den Europeeschen
vrede niet aanhoudt,
Parijs blijft kalm
De rede van Hitler is te Parijs opgeno
men met de kalmte, die de openbare mee
ning in Frankrijk steeds behouden heeft
sedert de Tsjechoslowaaksche crisis in een
acuut stadium is gekomen. De commen
taren in diplomatieke kringen zijn bijzon
der sober. De eerste indruk van de rede is,
dat, hoewel Hitier voor geen oogenblik de
ongerustheid, die op Europa drukt, heeft
weggenomen, hij ook niets in den weg
heeft gelegd aan voortzetting der onder
handelingen tusschen de Sudeten-Duitsche
partij en de regeering te Praag, noch aan
de voortzetting der pogingen, die door Run-
ciman in het werk gesteld worden om tot
een vreedzame regeling van het geschil te
komen.
Vastgesteld moet worden, dat de rede
in diplomatiek opzicht geen enkel ni
feit heeft opgeleverd ,in dien zin, dat Hit-
Ier nog eens alle argumenten heeft aange
haald, die de regeering te Berlijn tot dus
ver naar voren heeft gebracht om de
eischen der Duitsche minderheid te steu
nen.
De voornaamste verklaring
in de redeschijntwel tezijn:
„Indien de Sudete n-D uitschers'
niet de rechten en de hulp kun
nen vinden, waarop zij recht
kunnen doen gelden, zullen
zij ze van ons krijgen".
De zin van een dergelijke verklaring, die
afgelegd wordt op een oogenblik van in
ternationale spanning, kan niet worden
misverstaan. Er dient echter op gewezen
te worden, dat deze verklaring het onmid
dellijk gebruik van geweld uitsluit en nog
de gelegenheid Iaat voor de onderhande
lingen, die te Praag actief worden voort
gezet
De deur nog open...
Te Rome meent men, dat Hitier de
deur open heeft gelaten voor onderhande
lingen. Deze constateering versterkt de
overtuiging, dat het Tsjechoslowaaksche
probleem langs vreedzamen weg kan wor
den opgelost. Ontegenzeggelijk heeft men
de hevigheid van toon van den Führer op
gemerkt doch men is van meening. dat
hieraan niet al te groote beteekenis moet
worden gehecht, gezien de omstandigheden
en de omgeving, waarin de rede werd go-
houden.
Washington gerustgesteld
De bijtende en agressieve toon van Hit-
Iers redevoering heeft te Washington epn
zekere mate van geruststelling gewekt. De
mcnschen gelooven daar, dat de werkelijke
mate van bedreiging in de rede omgekeerd
evenredig was met den krachtigen toon
van de stem van den Führer, die op vele
belangrijke punten met groote duidelijk
heid was te hooren.
„Het blaffen was onrustbarend, doch het
b ij ten Is ten minste uitgesteld',
aldus kan zoo ongeveer de Amerikaansche
meening worden weergegeven, ofschoon
men wel inziet, dat Europa slechts respijt
heeft gekregen van de ongerustheid der
paar laatste weken.
Neem 'n AKKERTJE
bij Migraine, „Kater", Hoofdpijn, enz.
Incidenten in Sudetenland
Weer twee nieuwe gevallen
Het Duitsche Nieuwsbureau maakt mel
ding van de volgende incidenten:
Te Teplitz-Schönau was het Zaterdag
avond tot een spontane demonstratie van
Sudeten-Duitschers gekomen, welke zonder
incidenten verliep. Maandag maakte zich
echter van de bevolking hevige opwinding
meester, toen bekend werd dat de staats
politie, welke zich Zaterdagavond niet had
vertoond, ongeveer 100 menschen verzocht
ten politie-bureele te verschenen op grond
van de demonstratie.
Ernstiger is het incident, waarvan het
D.N.B. uit Graslitz een verslag zendt: Een
Tsjechisch postambtenaar, die met een Su-
deten-Duitscher een woordenwisseling had,
greep plotseling naar zyn revolver en vuur
de op den Sudeten-Duitscher, die in de heup
werd getroffen. Een ander Sudeten-Duit
scher werd licht gewond. De omstaande
Sudeten-Duitschers, aldus het D.N.B.,
maakten van hun recht tot noodweer ge
bruik en sloegen den Tsjech neer.
DE ZIEKTE VAN GOERING
Van officieuze Duitsche zijde wordt mede
gedeeld, dat de ziekte van Goering wordt
toegeschreven aan een te groote inspanning
en vooral aan het feit, dat hij Zondag bij
het voorbijtrekken van formaties laugentijd
beeft moeten staan.
De artsen hadden moorgesohreven, dat
Goering een voetbad moe^t nemen, doch dit
heeft niet het gewenschte resultaat opge
leverd.
Hij opent de Volkenbonds
zitting met gebed
Een oproep tot gerechtigheid
D e V a 1 e r a, die tot voorzitter van de
Volkenbondsvergadering werd gekozen,
beeft de zitting der assemblée, die giste
ren plaats vond, geopend met een gebed.
Dit is de eerste maal, dat in officieele
samenkomsten te Genève openlijk Gods
Naam werd aangeroepen.
Het is geen teeken van decadentie en
geen lafheid, thans God te bidden, de
volkeren te redden voor het gevaar, dat
wij allen vreezen, zoo zeide hij.
De Valera
Hij herinnerde verder aan do ellende van
den wereldoorlog en de 20 jaren van ontbe
ring, welke op den wereldoorlog gevolgd zijn.
De onzekerheid van 't tegenwoordige oogen
blik bewijst hoe weinig het lijden en de of
fers gediend hebben om een oplossing te
vinden voor de groote vraagstukken der vol
kerengemeenschap. Het stemt droevig te
bedenken, dat wij, die zooveel offers ge
bracht hebben, niet er in geslaagd zijn het
eene offer te brengen, dat doeltreffend had
kunnen zijn.
Wij zijn namelijk niet in staat tot het
offer van het egoïstische voordeel, zelfs n-
wanneer dit voordcel in strijd is met de
anderen verschuldigde gerechtigheid. Tot
welke partij wij ook l>chooren: wij hebben
op de anderen niet die wet kunnen toepas
sen, welke wij veriangen. dat. op onszelven
zal worden toegepast. De heele geschiedenis
leert ons. dat tenslotte rechtvaardigheid ook
wijsheid is, maar wij schijnen uit dtze les
geen voordeel te kunnen trekken.
De Valera deed een laatste Iberoep op alle
regeeringen om den Volkenhond te gebrui
ken als het instrument tot herstel van het
internationale onrecht, waar zicih dit ook
moge •■oordoen. Hij drong erop aan, dat
allen hun zedeliiken steun zullen geven aan
allen .die in welk land ook strijden voor de
rechtvaardigheid en vreedzame oplossing
van internationale moeilijkheden, waarvoor
■wii thans geplaatst ziin.
De Valera eindigde met het uitspreken
van de hoop, dat bij het sluiten van deze:
Volkenbondsvengadering de onmiddellijke
gevaren uit den weg geruimd zullen ziin, en
dat alle volkeren zich zullen vereenigen in
een conferentie om te komen tot een werke-
lijken vrede op den grondslag van gerechtig
heid.
Een rechtvaardige vrede zal echter slechts
mogelijk zijn, indien een vredesconferentie
nog zal bijeenkomen voordat de oorlog zal
zijn uitgebroken, want een vredesconferen
tie na den oorlog zal, zooals de geschiedenis
leert, geen rechtvaardigheid, doch slechts
nieuw onrecht brengen.
De versterking der
Duitsche westgrens
Een verboden vlieg-zóne
De Duitsche rijksminister van luchtvaart
heeft met ingang van 20 September het
vliegen boven de gebieden van Aken, Trier,
de Palts en Baden verboden, klaarblijkelijk
met het oog op de grensversterkingen, welke
aldaar in aanleg zijn
In deze gebieden zullen politievliegtuigen
surveilleeren. Wordt geen gevolg gegeven
aan bevelen tot dalen dan zal het vliegtuig
in kwestie onder vuur worden genomen.
De ook verder geldende beperkingen op
grond van de verordening inzake het ver
bod voor actief bij een buitenlandsche weer
macht dienende personen van 30 Juli jl. blüj-
ven, aldus het D.N.P., door deze verorde
ning onaangetast
HAVENCONFLICT TE MARSEILLE
BIJGELEGD
Het Fransche ministerie van openbare
werken deelt mede, dat inzake het conflict
in de haven van Marseille een regeling is
tot stand gekomen.
Dolf ging door de voorkuil naar het volksverblijfHet viel
hem tegen. Het zag er verre van frisch uit. En het was er
tamelijk nauw. Maar dat deed er minder toe. Hij schoof de
gordijntjes voor de kooien weg, op zoek naar een leege, die
voor hem bestemd moest zijn. In den uitersten hoek vond hij.
Een hoop oude vergeelde kranten bedekte de planken.
Drommels ja, dacht hij. Ik moet nog voor een stroozak
zorgen. Je bent niet bij moeders, die een opgeschud bed voor
je gereed houdt, manneke.
Terwijl hij bezig was zijn kooi schoon te maken, hoorde
hij voetstappen in de gang. Er kwam iemand het logies binnen.
Hé, wat maak jij daar voor eenbende?
Dolf draaide zich om, zag een man met norsch gezicht,
donkere ringen onder zijn oogen. Vriendelijkheid is toch
maar alles, vond Dolf.
Ook goeie morgen, zei hij, droogjes.
't Kan wezen, dat je in het gebruik meevalt, ouw^ jongen,
dacht hij, maar dan moet je gauw veranderen. En toen, ver
gevensgezind, hij heeft misschien een beetje slecht geslapen,
en dan op Zaterdag van huis en vrouw weg. Leuk js het
niet, kan ik me indenken. Enfin, we zullen zien...,.*
Zeg, als je mij beduvelen wil, mot je vroeger opstaan.
Nog vroeger? wilde Dolf vragen, maar hij wist zich te
bedwingen. Om nu al mot te krijgen leek hem niet handig.
Hij zweeg daarom, en bond de kranten in een bundel.
Ben je doof! Wat kom je eigenlijk hier doen?
Dolf keek hem aan en antwoordde: Ik reinig, enik
ben de lichtmatroos.
De man floot tusschen zijn tanden. De groene? ...Begin
dan eerst maar eens de boel hier bij te zwabberen. Dat is
jouw baan. Schoonmaakster.
Dolf reageerde niet op deze ironische woorden. Hij nam
den bundel en wilde uit het logies stappen.
Zeg, je mot je ooren laten uitspuiten. Ruim hier op!
Heb je me niet verstaan?
Inderdaad. Maar de bootsman heeft me gezegd, naar
hem te komen. Dus?
De jongen ging.
Zwan stond met een officier te praten.
Drie gouden biezen op de uniform-mouw toonden Dolf,
dat de eerste stuurman aan boord verschenen was. De pet een
tikje zwierig op den gebronsden kop. donkere oogen. die het
beweeg op de ka volgden, beweeglijke handen, een levendige
heer.
Onze lichtmatroos, stuurman, stelde de bootsman voor.
Goede morgen, stuurman.
De officier groette terug.
Voor de eerste keer naar zee? vroeg hij.
Nee stuurman, ik heb enkele reizen op de visscherij ge
daan. Maar nog nooit op de Groote Vaart-
Enfin, dan weet je in ieder geval, hoe de wind waait.
Alleen gaat het er op een vrachtboot anders naar toe, dafl
op een visscherman.
Tegen p.ijnen
Het moderne middel
is Instontine. In Instantine zijn InSfdlltilH?
voortreffelijke werking en
absolute onschadelijkheid op
ideale wijze vereenigd.
Onthoudt daarom
bi sta bi ti n e I
stilt en voorkomt pijnen I
Doosjes a 12 tabletten 70 ct„ zakjes 2 tabletten 15 ct.
Kinderverlamming te Keulen
Reeds 233 gevallen
In verband met het uitbreken van ..en
epidemie van kinderverlamming, zijn te
Keulen alle scholen en speelterreinen geslo
ten tot 24 September. Het aantal gevallen
bedraagt 233, waarvan 219 zijn geconstateerd
sedert 1 Augustus, 24 gevallen betreffen pa
tiënten van minder dan 1 jaar, 145 patiënten
zijn tot 5 jaar oud, 45 6 tot 14 jaar, 12 15
tot 19 en 10 20 tot 45 jaar.
LONDEN. 12 September (R.O.). Officieel
wordt medegedeeld, dat de Brilsche regee
ring, met het doel de verdedigingsorganisa
tie van Indië op oen meer bevredigenden
grondslag te plaatsen, voornemens is de vol
gende maatregelen te nemen:
Het jaarlijksohe defensiecrediet wordt niet
ingang van 1 April 1030 met een half mll-
lioen pond verhoogd tot 2 miilioen pond. Een
bedrag van vijf miilioen pond wordt beschik
baar -eesteld voor aamulling en vernieuwing
van de uitrusting van bepaalde Britsche en
Indische eenheden in Indië.
Vliegtuigen zullen naar Indië gezonden
worden voor aanvulling van bepaalde esca
drilles van de luchtmacht. Een deskundige
commissie van onderzoek zal zicih zoo spoe
dig mogelijk naar Indië begeven om de
financieele en militaire aspecten van het
probleem te be6tudeeren.
UIT OOST- EN WEST-
INDIE
SLEEPBOOTEN UIT HOLLAND
IN INDIE GEARRIVEERD
BATAVIA, 12 September (Aneta). In de
haven ran Tandjong Priok arriveerden de
twee nieuwe slecpliooten van de Ned.-Ind.
Steenkolen Handel-Mij, de „Rolf" en de
„Gina", die 21 Mei uit Rotterdam zijn ver
trokken. De gezagvoerder, de lieer W. K o k,
deelt mecle, dat, 'hij tot Aden prachtig weer
heeft gehad. Na Aden werd het weer echter
uilerst slecht, zoodat hij, na 12 dagen, be
sloot naar Aden terug te keeren, waar men
een maand verbleef. Ook voor het verdere
gedeelte van de reis waren de weersomstan
digheden niet fraai, doch storing werd niet
on dervcmden.
Beide sleepbooten zijn uitgerust met de
meest moderne voorzieningen voor bei-ging
en met materiaal voor blussching van .bran
den. De gezagvoerder blijft in Indië. De be
manning zal naar Holland teragtkeeron.
OFFICIEREN-REUNEE IN A-TJEH
Naar de Deli Courant verneemt, zal door
de officieren van Atjeh en onderhoorighe-
den en de Oostkust van Sumatra in het
einde der maand November het 110-jarig be
staan van de Koninklijk Militaire Academie
te Breda feestelijk worden herdacht. Het ligt
in de bedoeling, dat oud-leerlingen zooveel
mogelijk in cadetten-uniform naar Koota
Radja komen, om daar het jubileum der
militaire opleidingsschool te gedenken.
PROF. KLEIWEG DE ZWAAN IN INDIE
Aan boord van de „Johan de Witt" arri-
iveerde te Batavia de bekende Amsterdam-
sche hoogleeraar in de anthropologie en de
praehistorie Prof. Dr. J. P. Kleiweg de
Zwaan, vergezeld van zijn echtgcnoote en
dochter. Prof. Kleiweg de Zwaan, die o.a.
voorzitter is van het Kon. Ned. Aardrijks
kundig Genootschap, reist in gezelschap van
een 20-tal deelnemers aan het onlangs te
Amsterdam gehouden 15de internationale
geografische congres, die een excursie naar
Indië makon.
Prof. Kleiweg de Zwaan verlaat dit gezel
schap in Bali (met Lombok als hoofddoel
van zijn reis), waar hij een anthropologisch
onderzoek zal instellen.
TAROENA, 12 September. (Aneta). Nadat
bericht was ontvangen van het omslaan van
een prauw nabij Kalama, een eiland ten
Zuiden "van de Sangi-eilanden, is het gewes
telijk vaartuig „Alcida" Zaterdagnacht met
den controleur en egn zendingsarts a oor on
derzoek uitgevaren. De prauw bevatte 13 in
zittenden, die na bijwoning van de jubileum
feesten te Tamako naar het eiland Kalama
terug keerden. De pogingen tot opsporing
hadden geen resultaat, doch inmiddels was
beriöht ontvangen, dat negen schipbreuke
lingen, na 30 uren in grooten angst te heb
ben doorgebraqht, met de prauw waren aan
gedreven.
Nader is gebleken dat een voorganger van
de gemeente met zijn kind en een vrouw
zijn omgekomen en dat 1 persoon naar een
nabijzijnd eiland is gezwommen. Enkele
schipbreukelingen zijn opgenomen in het
ziekenhuis te Taroena, hun toestand is be
vredigend.
NAAR SAIGON
BUITENZORG, 12 Septemibcr (Aneta). Aan
den directeur van het departement van Ver
keer en Waterstaat, ir. Van Haeften, en het
hoofd van den P.T.T.-dienst, den heer Hillm.
is opgedragen zich met het op 13 Septemn»r
vertrekkende vliegtuig van de K.N.I.L.M.
naar Saigon te begeven.
BINNENLAND
HUIST, 12 September. Gisteren heeft
de Commissaris der Koningin in Zeeland,
Jhr. Mr. J. W. Quarles van U f f o r
een Rpinaerdt-monument onthuld op het Ko
ningin Wilhelminaplein te Hulst. Te elf
uur werd een ontvangst ten stadhuize ge
houden waar om. aanwezig waren prof. dr.
GG. N. deVooys uit Utrecht, als ver
tegenwoordiger van de Kon. Academie van
Wetenschappen te Amsterdam, en Mr. Leo
nard Willems uit Gent als vertegenwoonü
ger van de Kon. Vlaamsche Academie. Mr
L. Willems hield een rede Prof. J. W.
Muller kon aan zijn voornemen om een rede
uit te spreken geen gevolg geven waar
na de Commissaris dor Koningin door liet
wegnemen van de Nederlandsche driekleur.
Het monument, van den uit Nederland
afkomstigen Antwerpschen beeldhouwer
Ant. Damen, stelt het oogenblik voor waar
op ge in der. Reinaerdt leest:
„Hoe wonderlijc hi henen ghinc
als eenen peelgrijn licht ghenoech",
het moment n.L, waarop de vos, gekleed als
pelgrim afscheid nam van het hof van Ko
ning Nobel.
Na afloop der onthulling werd het monu
ment aan de gemeente Hulst overgedragen.
De plechtigheid werd met een lunch be
sloten.
NIEUWE HOOFDINSPECTEUR
VOLKSGEZONDHEID
Als opvolger van Dr. R. N. M. E y k e 1, den
wegens bereiken van den pensioengerech
tigden leeftijd aftredenden hoofdinspecteur
van de Volksgezondheid zal naar wij ver
nemen worden benoemd Dr. .T. j. Th.
Doyer te Hilversum, thans inspecteur
van de Volksgezondheid in Noord-Holland,
Dr. Doyer is in 1906 arts geworden, practi-
seerde in het Noorden van het land, promo
veerde in 1920 op een proefschrift gewijd aan
de erfelijkheid bij tuberculose en werd daar
na Inspecteur van de Volksgezondheid voor
de tuberculose-bestrijding en besmettelijke
ziekten-bestrijding in Noord-Holland. Hij is
voorzitter van de commissie voor malaria
bestrijding in Noord-Holland.
Naar aanleiding van de afkondiging van
regeeringswege van de verhooging met in
gang van 11 September j.l. van het monopo
lieprijsverschil van rogge met f 0,50 per 100
Kgr„ heeft de commissie-Gerbrandy, be
doeld in de algemeene verkoopsvoorwaar
den voor roggebloem en roggemeel \an de
fabrikanten van deze producten, beslist, dat
de prijzen van alle roggebloem en rogge
meel. welke na 11 September 1938 te leve
ren is op grond van voorverkoopcontrac'en,
afgesloten vóór dezen datum, opnieuw ver
hoogd worden, en wel:
a. voorzoover betreft roggebloem met
f 0,75 per 100 Kgr;
b. voorzoo, er betreft rogigemeel met f 0,50
per 100 Kgr.
's-GRAVENHAGE, 13 September. Gis
termiddag werd in een der lokalen van ho
tel Wittebrug tijdens een vergadering van
het bestuur van de Stichting „Generaal Snij
ders-fonds" door den eere-voorzitter, Gene
raal b. d. C. J. Sn ij d er s, met een hartelij
ke toespraak aan Dr. Ir. M. H. D a m m e, di
recteur-generaal der P.T.T., overhandigd de
gouden Generaal Snijders-medaille, die eens
in de drie jaren wordt uitgereikt, en wel
naar aanleiding van ziijn groote verdiensten
voor en zijn opbouwend werk aan het groot
Nederlandsche luchtvaartverkoer, en met
name het luchtpostverkeer.
De heer Damme antwoordde op deze
woorden met een even hartelijke toespraak.
Rubric
•OENSDAG, 14 SEPTEMBER
Il.VERSUM I. 1875 M. VARA-V Itieiidlme
JO.OO—10.20 v.m. en 7.50«.00 VPRO. 8.00
Gram muziek (Om 8.16 berlchbcn). 9.30 Wen
kv-n voor de kouken. 10.00 Moreenwijding.
10.20 Programma voor Arbeiders In do Con
tinubedrijven 1140 Causerie ..Door welke
oorzaken ontstaat massa-werkloosheid?"
12.00 Gram muziek. 12.15 Berichten. 12.17.
VARA-O-kest. 1.00 Gram.muziek. 1.15—1.
„Esmeralda". 2.00 Voi
3.15 Vc
5.30 Orgel en Zang. 6.10 Gra
jziek. G.50 Causerie
'akken". 7.00 Gelulo
ng. 7.30 Causerie ,,Di
do
ischen. 7.06 Koor-
jodisdlenstlge waar-
arbeid". 8.03 Berichten ANP.
VARA-Varia. 8.15 Gram.muzi'-k. 8.45 „Fan
tasia". 9 10 Radlotooneel. 9.30 Znng en
piano. 9.45 The Four Blue Stars. 10.00 Be
richten A, N. T. 10.05 VARA-Orke«t. 10.45
Gram.muziek. 1100 Euigen'etische causerlo.
11.30—12.00 Grammuziek
IIII.VERSUM II. .101.5 en 415.5 M. NCRV-Ult-
zenrilng. 6.307.00 Onderwijsfond* voor de
Sclicepvnart. 8.00 SohrlfUlezing. medilbaitlie.
8.15 Berichten, grammuziek (9.30—9.45 ge-
lukwenschen). 10 30 Morgendienst 11.00
Gram.muziek. 11.15 Ensemble v. d. Horst
12 00 Berichten. 12.15 Gram.muz/el«. 12 30
Vervolg concert 1 30 Granamuaiek. 2.00
Zang met pianobegeleiding. In de pauze'a
Gram.muziek. 3 09 Chr. Lectuur. 3.30 Gram.
muziek. 3.45 Zang. 4.45 Felicitaties. 6.00
Voor de jeugd. 5.45 Gram.muziek. 6.30
Taalles en causerie over het Blnnenaanva-
ringsrGglemcnt. 7.00 Berichten. 7.15 Vee-
artsenijkundige causerie. 7.35 Gram.muziek.
7.45 Report nare. eventueel gram.muziek. 8.00
Berichten ANP. herhaling S.O.S.-berlohftenL
SV1S Orgelconcert. 9.00 Causerie „De Pel-
grimvaders". 9.30 De Arnhemache Orkeert-
ve reen i ging (10.05—10.10 ©erichten ANP).
19.45 Gymnastigkles. 11.00 Gram.muziek
c.a. 11 —12.09 Schriftlezing.
ÖROITAVICH 1500 M. 11.50 Planokwartet 12.35
Orkest 1.20 Octet. 2.05 Orkest. 3 10 Volks
liederen. 3 50 Reportage. 4.20 Vesper. 5.40
7.20 Juridische
onlo-ir-
R.ADIO-PARIS t048 M. 12.35 Stefmuzlek. 3.21
Zang. 4.29 Viola d'amore. 4.35 Cello. 5.20
Piano. 6.52 Zang. 7.20 Viool. 8.50 Concert
9.50 Variété.
KEULEN 4.16 M. 6.50 Orkest. 8.50 Orkeet 1.35
Orkest. 2.30 Conoert. 4.20 Orkest 6.50 Plano
8.30 Orkest en koor. 10.50 Orkest 12.20 Or-
1.30 Orkest. 5.20 Zang. 7.95 Orkest. 8.20
Orkest 9 20 en 10.30—11.20 Symphonle-or-
kest. 4 84 meter 12.50 en 1.30 Orkest. 5.20
en 6.00 Orkest 6.35 Kwartet. 8.20 Radio-
herinneringen. 9.05 Omroeporkest
DEUTSCH LAND SENDER 1571 nieter. 8 30 Ka
merorkest 9.20 Maandoverzicht 19.50 Ka-
WRAK AANGESPOELD TE ZANDVOORT
ZANDVOORT, 12 September. Gisteren
bemerkte een bramenzoeker op de du inroep,
staande 5 Km. ten Zuiden van Zandvoorl,
dat uit zee een wrak naar de kust kwam
drijven en wel ter hoogte van de vierde
bank. Hij begaf zich onmiddellijk naar den
strandvonder, den heer P. van der Mije, die
met een vlet dadelijk pp onderzoek uittrok,
Het wrak was intusschen naar de kust ge
dreven en vastgeloopon op de eerste bank.
Door het vallen van het water bleef het vast
zitten, doch men verwachtte dat het gister
avond tegen het opkomen van den vloed
aan land zou spoelen.
De strandvonder is van meening, dat het
wrak een woonark is geweest, die waar
schijnlijk van een sleep is losgeraakt.
Door het stooten op de zandbank is het
wrak in tweeën gebroken. Het achterstuk is
ongeveer zeven meter lang en het voorste
gedeelte, dat gedeeltelijk onder water ligt,
ongeveer vijf meter. Op het achterste schip
staat een huisje, terwijl op het voorstuk een
gebroken kast in het water ligt.
Men verkeerde in de eerste uren in de
veronderstelling, dat er menschen op het
wrak aanwezig waren, doch toen het aange
spoeld was, bleek dit niet het geval te zijn.
Het wrak vermeldt geen naam zoodat men
nog naar de afkomst gist.
AFKOOP VAN BESCHAVING?
Naar aanleiding van een artikel in het
dagblad ,,De Tijd", ivaarin melding werd
gemaakt van de werkzaamheid eener Ame
rikaansche film-onderneming in Suriname,
welke de negers door geledelijkc belooning
zou overhalen weer tot zekere onbeschaafde
gewoonten en levenswijze over te gaan,
heeft het lid der Eerste Kamer, de heer
Bruineman (r.k.) vragen gesteld aan
den Minister van Koloniën, waarin hij den
Minister verzoekt., omtrent de juistheid van
ideze mededeelingen inlichtingen te ver-
I schaffen. Indien een en ander overeenkom
stig de waarheid is, aldus de heer Bruine
man, is de Minister dan bereid dusdanige
maatregelen te treffen of te doen treffen,
dat voorkomen kunne worden, dat de aan
onze zorgen toevertrouwde negerbevolhing
andermaal zal vallen in de handen van
slechts op winst beluste film-exploitanten?
KNAAPJE VAN EERSTE VERDIEPING
GESTORT
AMSTERDAM, 13 September. Tijdens
afwezigheid van de ouders is gistermiddag
een vijfjarig jongetje uit de eerste verdie
ping van een perceel aan oe Tweede Katten
burgerdwarsstraat geva'len.
Het. ventje is met een zware hersenschud
ding in het Wilhelminagasthuis opgenomen.
Ik weet het. Maar zee blijft zee, stuurman.
Daar heb jij gelijk in. Waarom wil je eigenlijk op de
Christelijke Zeevaart?
Dolf keek hem verbaasd aan. Christelijke zeevaart? Was
dat spotternij? Hij begreep niet precies, hoe hij deze uitdruk
king moest opvatten. Later hoorde hij ze meer gebruiken.
Wat kijk je? Nooit gehoord? Nou, dat komt in de beste
families voor. Zoo noemen wij onze vaart. Was je niet liever
op de visscherij gebleven?
Ik wil stuurman worden, begrijpt U?
De officier grinnikte. Is dat de kwestie. «....Nou doe
je best. Heb je soms al gestudeerd?
Voorloopig, stuurman.
Aha, dat is niet mis.
De stuurman knipoogde naar Zwan. Toen stelde hij, een
beetje ongeloovig, eenige vragen. Tot zijn verwondering be
merkte hij. dat de jongen werkelijk op de hoogte was. Pien
tere snuiter, vond hij. Ik zal hem verder probeeren te helpen.
Maar tegen Zwan zei hij: Je hebt een hooge oome, vooruit,
bootsman. Houd hem eronder. Zulke kereltjes kunnen soms
knap eigenwijs wezen.
Dolf lachte. 't Zal wel losloopen, stuurman.
Is je geraden. Nou, Zwan, je weet wat je te doen hebt.
Kijk nog even na, of alles aan boord is, wat je sinds de vorige
reis bestelde. En is er wat vergeten, geef dan even een seintje.
Het kan lang duren, eer we terug zijn.
Komt in orde, stuurman. Wordt er nog wat in ruim
drie gestouwd?
Een kleinigheid. Stukgoed. Laat de luiken er al vast
maar afnemen.
Oké, stuurman.
De officier verdween.
Een toffe kerel, zei Zwan waardeerend tegen Dolf.
Met hem kan je praten.
Beter dan met die sinjeur vooruit, antwoordde Dolf.
En vervolgde, toen de bootsman hem vragend aankeek:
Ik vermoed, dat hij een matroos is, één met een puistig ge
zicht.
Aaa! Je bedoelt Monk. Zoo, heb je het al met hem aan
den stok gehad?
Dolf vertelde hem.
Tja, bepaald vriendelijk uitgevallen is hij niet. Kletsen
laten. Niet veel van hem aantrekken.
Voorloopig heb ik niets van hem noodig, bootsman.
M'n uitrusting is compleet, op een stroozak na. Bovendien
trek je zoo'n ding niet aan, hé?
Nee, grinnikte Zwan. en jij bent niet op je mondje
gevallen, m'n waarde.
Kom mee, dan gaan we met de andere matrozen de lui
ken van ruim drie af nemen. Je bent nog nooit op de groote
vaart geweest, nietwaar? Kijk dan maar goed uit je kokers,
want veel tijd om uitleggingen te geven hebben we niet.
Dien raad nam Dolf natuurlijk ter harte. Hij moest bij de
lui van vooruit niet gis een papkerel aangeschreven staan.
En die Monk zou in ieder geval moeten zien, wat de „groene"
in ziin mars had.
Ze daalden van de midscheeps naar het lagere achter
schip. waar ruim drie nog gesloten lag.
Eenige matrozen leunden tegen de reeling en keken naar
de bootwerkers, die op den wal bezig waren kisten gereed
te zetten.
Come on jongens, de luiken weg.
'(Wordt vervolgd
