Grootsche huldebetuiging in
het Stadion
TIRION CARLIER
MAANDAG 12 SEPTEMBER 1938
TWEEDE BLAD PAG. 5
Schitterend geslaagde Historische Optocht
De historie herleeft
Hoe druk en vol het weer was
ZATERDAG is het de laatste bijzon*
der drukke dag geweest te Am.
sterdam. Het was een belangrijke dag,
omdat in de middaguren het Stadion-
feest werd gegeven en de historisch-
allegorisohe optocht, georganiseerd door
het Centraal Comité van. Oranje- en na
tionale organisaties te Amsterdam, bui
tengewone drukte in de stad veroor
zaakte.
Naar het Stadion
Nadat in de morgenuren H. M. de Ko-
ïiingin het door ons vermelde bezoek aan
„Arti et Amicitiae" had gebracht. 6tond
voor den middag een bezoek aan het Sta
dion op het programma.
Aan dezen tocht heeft Prinses Juliana ter
oorzake eener lichte ongesteldheid niet deel
genomen, zoodat te 2 uur H. M. de Koningin
hij het'uitrijden alleen door Prins Bernhard
.was vergezeld.
Langs den weg. dien de stoet nam, stond
wederom veel volk, vooral in de buurt van
Ihet Stadion. Em vanzelf weerklonken alom
de toejuichingen.
Te half drie reed de stoet de Marathon
poort yan het Stadion binnen naar de Ko-
Voor
VLAMBUIZEN
Nieuwe J
GASBUIZEN
en Gebruikte 1
FITTINGS
SIMONS' RE*
PERNIS
BOU W-MIJ. „VONDELKWARTIER"
HAARLEM
PRACHT HEERENHUIS op eigen grond,
met 5 jaar gratis onderhoud f 4200.—
alles op contract verhuurd, 12 eigen
geld, daMs belegging!
Inl.: Dir. J. BROERTJES.
N.V. HOUTH. v.h. P. ROT Cz.
WESTZAAN
AMSTERDAM 's-GRAVENHAOE
LIJSTENFABRIEK
STOOMZAGERIJ en SCHAVERIJ
RUIME HEERENHUIZEN
ninklijke loge op de eere-tribune er recht
tegenover, door het stampvolle Stadion met
jubelkreten begroet.
Bloemenhulde uit Deli
Nadat Koningin en Prins het rijtuig
hadden verlaten, boden dochters van
den Sultan van Langkat bloemen aan,
van Deli per K.L.M. hierheen gezonden.
Tengkoe Kalsoem overhandigde
deze bloemengroet uit Insulinde aan de
Koningin, de Prins nam van Tengkoe
L a t i f a h de bloemen, bestemd voor de
Prinses, in ontvangst.
De vorstendochters knielden neer voor
H. M. de Koningin en Z.K.H. den Prins bij
leting. De bloemen werden door de
vorstelijke personen aangenomen nadat Zij
haar hadden verzocht weer op te staan, en
na het aanbieden der bloemen hebben Ko
ningin en Prins zich eenige oogenblikken
met de Indische prinsessen onderhouden.
Grootsche ontvangst
Na de ontvangst door het huldigings
comité besteeg de Koningin de trap, die
naar de eere-loge voerde, waar Haar op
nieuw een grootsche ovatie werd gebracht.
De muziek zette het Wilhelmus in, dat door
de tienduizenden bezoekers met animo werd
meegezongen. „Leve de Koningin" werd ge
roepen en wederom weerklonken van alle
zijden toejuichingen.
Muziek en zang
Het eerste nummer van het programma
was het instrumentaal concert van 14 mu
ziekverenigingen, die met hun vaandels
aanwezig waren. Onder leiding van den
heer B. D. Peters werd na het volkslied
een jubileummarsch door de 500 musici ge
speeld, vervolgens een potpourri over andere
volksliederen, en tot slot 't plechtige koraal
„Dankt, dankt nu allen God".
Den dirigent werd onder applaus een
krans overhandigd.
Nu kwam de beurt aan 1200 zangers, leden
van de vier thans samenwerkende Amster-
damsche Oratoriumvereenigingen, van
Toonkunst en van de mannenzangvereeni-
ging „Apollo".
Het eerste zangnummer was een hulde
zang aan Koningin Wilhelmina, tekst van
Jan Engelman, getoonzet door den di
rigent der zanghulde, den heer Theo van
der Bijl. Hoewel het zangkoor ver aan
de overzijde van H. M.'s zitplaats was op
gesteld bij de Marathonpoort, kon men den
zang heel goed beluisteren. Een dankbaar
nummer was het Kroningslied van 40 jaar
geleden. Een lang aangehouden applaus
kroonde den zuiveren en opgewekten zang.
Er volgden nu nog een paar Valerius-
liederen („Gelukkig Vaderland" en „O, Heer
die daer") alsmede het Oranjelied van
Viotta. Ook den heer van der Bijl werd een
krans vereerd.
DE HISTORISCHE OPTOCHT
Na een kunstzinnig, gedistingeerd ballet
vol kleur, beweging en gratie, kondigden
vier herauten te paard den historisch-alle-
gorischen optocht aan, die door de Mara
thonpoort het Stadion betrad om vervolgens
langs alle tribunes te defileeren met als
hoofddoel de loge van Koningin en Prins.
Het was een schitterende 6toet, histo
rie-getrouw ten opzichte van de fraaie
VOOR ZUINIG BRANDEN
Zonder stof
ECHT 5
DYSERINCK
Tel. 236
Vraagt gratis
V E S T A
Gep. Vesta systeem Haarden album
costumes. Meer dan een half uur heeft
de optocht de tienduizenden aanwezigen
geboeid. Telkens lokten bijzonder ge
slaagde groepen applaus uit
Samengesteld piet behulp van
in Prof. Dr H. Brugmaas, waswde regie
i handen van Johan de Meester.
Op de hoofdindeeling van den terecht be
wonderden stoet zullen wij hier de aandacht
vestigen.
De middeleeuwen
Een historische optocht binnen Amster
dam begint natuurlijk met de eerste ge
schiedenis van de stad, toen Amstel en IJ
nog samenvloeiden. Gijsbrecht van Amstel
cn Vrouwe Badelooh in de antieke kleedij
der middeleeuwen, omgeven door gezin,
familie en nonnen, rijden aan het hoofd van
den stoet die de historie van ons land' in
rijke allegorie weergeeft
Vroolijk en opgewekt nadert dan de jacht
stoet van Floris V, die met zijn Beatrix de
hoofdpersonen vormen van galante ridders
en sierlijke edel vrouwen, gezeten op trap
pelende paarden of rustige telgangers en
vergezeld van ongeduldige windhonden.
Beeld van het tijdvak van bevoorrechten
aoel en onmondige hoorigen.
Filips van Bourgondië en Jacoba van
Beijeren rijden in hoofsohe, weelderige
pracht vredelievend bij elkander. Geen won
der. dit deel van den stoet beoogt weer te
geven de „Zoen van Delft", waardoor de
afwisselend strijdlustige en strijdensmoede
Vrouw Jacob zich onwillig aan den machti
gen Bourgondiër onderwierp. De Holland-
sche ridderstoet die hen in pronkerige ge
waden omringt geeft een indruk van adel
lijken durf en late middeleeuwsche ridder-
glorie, doch tegelijkertijd ontwaart de toe
schouwer de opkomende macht der steden,
gesymboliseerd in het Amsterdamsche
Koggeschip.
Tijd der hervorming
Karei V, de verdrukker van het geloovige
volk, de heerscher over de 17 Nederlandsche
gewesten, wier welvaart toeneemt doch wier
lijden zwaarder wordt door de beruchte
plakkaten tegen „Lutherije" en Calvinisme,
komt er in den stoet die het tijdperk der
Hervorming inluidt, wel wat te goed af.
Des te scherper steekt af de nobele figuur
van den Vader des Vaderlands, die „lijf en
goet altsamen" offerde voor den aanvanke
lijk vrijen Nederlandschen Staat. Louise de
Coligny, die naast hem rijdt, zou er over
kunnen meepraten. Zie, de Geuzen verheu
gen zich met burgers en burgeressen over
het uur der bevrijding uit Spaansohe tyran-
nie, en de gehate vlag van den Spanjool
heeft het moeten afleggen tegen het zege
vierende Oranje-blanje-bleu.
Van dit machtig en ingespannen werk der
verjaging van den vijand uit den tuin der
Nederlanden getuigen Maurits en „Uz Heit"
(Willem Lodewijk), alsmede Frederik Hen
drik met zijn prachtlievende Amalia van
Solms. Piekeniers en musketiers loopen met
hun onhandig krijgstuig voor en achter de
veldheeren van Oranje, en reeds is de ge
lukkige uitkomst van den vrijheidsstrijd te
zien in Jan Pieterszoon Coen, den grond
legger yan het Nederlandsch gezag in Indië.
D e gouden eeuw
Als uit het beroemde doek van Antonie
van Dijck gestapt wandelen Prins Willem
II en Maria Henriëtte Stuart, hand in hana.
sierlijk en bevallig gekleed in het wel
bekende fraaie bruidscostuum. Een schoone
stoet van bruiloftsgasten completeert dit
historisch tafereel.
Een krachtig beeld van de glorie van Hol
land biedt de vermaarde vroedschap van
de hoofdstad in de gouden eeuw. Zij, die
zich „de Koningen van het land" wisten,
schrijden hier zelfbewust voort, en 't spreekt
vanzelf dat machtige gilden en schutters
vendels aan de massieve heeren burgemees
ters luister bijzetten.
Dan volgen vier vernuftige praalwagens,
die oms onder den indruk pogen te brengen
van den bloei van kunsten en wetenschap
pen in dien gouden tijd. De „Schutters
maaltijd" van van der Helst beeldt uit de
schilderkunst; Jacob van Campens „achtste
wereldwonder" (het stadhuis-paleis op tien
Dam) verkondigt den lof der bouwkunst;
vier getabberde heeren (het moeten Con-
stantijn Huygens, Spinoza. Hugo de Groot
en van Leeuwenhoek zijn), zich verheugend
in het schijnsel van den zoo juist ontdekten
Ring van Saturnus, vertolken den roem der
wetenschap; terwijl ten slotte een gevecht
tussohen Lucifer en Michaël met hierbij be-
hoorende decoratieve figuren Vondels drama
onder de aandacht pogen te houden.
Het schitterende slot van dit gedeelte zien
wij in de gouden koets van Willem III, den
Koning-Stadhouder, die met zijn Mary op
weg naar Engeland is als strijder voor gods
dienstvrijheid en staatkundig evenwicht.
Verval e-n opleving
De 18e eeuw is in aantocht Het goud is
verdoft de pruikentijd' domineert Warm is
de tint van het fluweel der verwende rui
ters, gekleed naar Fransche snit; amazones
in ruischende zijde, mode la Paris, met
opgemaakte gezichten en hoog gekapte
hoofden, zijn niettemin toonbeelden van het
verval, waardoor het frissche nationale
leven is vervaald en verflenst De fiere
„Willernijntje" die tussohen de overige
Oranjes van deze ingezonken periode rijdt
is nog verstoord over den hoon bij Goejan-
verwellesluis
Doch reeds heeft de snelle stap der his
torie de oorzaak van het misnoegen weg
genomen: het Oranje wordt weer gedragen,
want de Franzoos is verjaagd in 1813 en een
paar minuten later zien wij de drie Willems
van de vorige eeuw bij elkaar, allen te
paard. En het historische deel van den op
tocht wordt besloten met een wapenschouw
gedurende den Tiendaagscihen Veldtocht
Met de mooie costuums is het afgeloopen.
Allegorie van dezen tijd
Nu naderen de vertegenwoordigers der
provinciën, die in de fraaie kleedij van het
platteland in veelkleurige schakeering
H. M. de Koningin hulde komen betuigen.
De schatten van den landbouw dragen de
stemmig gekleede mannen en de in beval
lige boerinnencostuums getooide vrouwen.
Vervolgens toont elke provincie weer op
andere wijze haar karakteristieke folklore,
verbonden aan het eigene van elk gewest.
Uit het noorden zijn Groningers en Friezen
gekomen met een allegorie op de landbouw
producten; typisch is de lachende, vroolijke
bruiloftsstoet uit Drente; Twente toont een
antieke weefstoel; Brabantsohe schutters-
koningen pralen met hun eereblijken, ven-
delzwaaiers toonen hun behendigheid en
kracht; Limburgsohe mijnwerkers worden
gevolgd door Zeeuwscihe schoonen uit het
land van de oesters en mosselen; het koste
lijke fruit van het Westland harmonieert
met den rijken bloemenschat uit Aalsmeer,
terwijl de Alkmaarsche kaasdragers niet
ontbreken en ook wordt een beeld gegeven
van de kunstnijverheid uit Noord- en Zuid
holland, en van het ontwakende leven in
de Wieringermeer. Ten slotte een allegorie
op Indië en op de Rijkseeiiheid.
Hulde bij het vertrek
H. M. de Koningin heeft aan de organi
sators van den optocht Haren dank betuigd
voor het vele schoons, dat te zien was ge
geven, en nu naderde het uur van vertrek.
5 uur, een half uur over tijd.
Van te voren hebben de hoofdfiguren uit
den historischen stoet met de bijbehoorende
groepen H. M. nog een bijzonder hartelijke
hulde gebracht, terwijl zij op het groote
grasveld in veelkleurige en toch harmoni
sche eenheid gegroepeerd standen. Gezang
weerklank daarna en heel de machtige
samenkomst der 60.000 vereenigde zich in
den zang van het Wilhelmus, terwijl H. M.
onder daverende juichkreten langs alle
rijen reed naar de Marathonpoort toe.
De drukte
Op den terugweg, die gedeeltelijk samen
viel met de route van den historischen op
tocht, stonden tienduizenden, die van den
vrijen Zaterdagmiddag gebruik maakten om
de Koningin te begroeten en den optocht te
zien.
Het een zoowel het ander bracht een zeer
groot deel der bevolking op straat, zoodat
het verder op den dag geweldig druk bleef.
In de avonduren woonde een onafzienbare
menigte het vuurwerk bij, terwijl in de bin
nenstad de verlichting andere massa's op de
been bracht.
Tot Woensdagavond
vernemen, dat de verlichting tot
Woensdagavond e.k. zal zijn te zien. Van
Maandagavond af kan dit met autobussen
enz. geschieden, terwijl alle winkels enz.
zeer laat open blijven.
H. M. de Koningin en Z. K. H Prins
Bernhard zijn gister alleen uitgereden voor
een bezoek in de middaguren aan de ten
toonstelling „Uit de schatkamer der oud
heid" in het Stedelijk Museum. Zoowel op
den heen- als op den terugweg was de be
langstelling der bevolking zeer groot
Belgische werven bouwen
sleepschepen voor Duitschland
Behalve motorschepen worden er thans
voor het eerst weer sleepscheuen voor de
Rijnvaart gebouwd. De laatste voor Duit-
sche rekening of althans voor bedrijven, die
deel uitmaken van de Duitsche Rijnvaart-
groepen.
Voor zoo ver die schepen buitenlands wor
den gebouwd, worden zij, volgens het Hb'd.,
niet in Nederland, doch in België gebouwrl
Vroeger heeft uitsluitend Nederland Rijn
schepen voor Duitschland gebouwd.
Het enorme verschil in bouwkosten
is de oorzaak dat België thans het werk
trekt
Eén Belgische werf heeft niet minder dan
dertig opdrachten weten te verwerven
SeinAIfde, sIeePschiP dat in Nederland
t AJ.UUO,— kost, kan in België voor f 54.000
&nèSbpct4 Da'is een pr'isvcrsi:hil
Voor een dee| wordt dit verschil toege
schreven aan de lagere staalprijzen in Bel-
gie. De binnenlandsche prijzen zijn geheel
vrij van kartelbemoeiingen.
Nu het kartel ook zelf de prijzen moeilijk
kan handhaven en zich tegen de concurrent
NU EN EN Postbus 82 Eindhoven
HAND6EWEVEN DAMAST TAFELGOED
LEVERING RECHTSTREEKS AAN
PARTICULIEREN
DE IDEALE
VLOER
BEDEKKING
AKÉTEHDJUI
TRICOTFABRIEK
GEBRS. DE WIJS n.V
Specialiteit in het bekende TILBURG
>//vr/
TRlCOT-ondergoed
BOS Co.
OLDENZAAL
WERKMANS- EN
BEDRIJFSKLEDING
DE ALLERBESTE AFWERKING
EN TOCH
HET LAAGST IN PRIJS
EN5CHEDESCHE CONFECTIE FABRIEK
BóS»
nestig
tie van buiten heeft te verweren, kan de
Belgische scheepsbouw in eigen land goed*
koop grondstoffen koopen.
Het zoo veel lagere loonpeil in Belgiu
spreekt bij deze concurrentie ook mee.
De omstandigheden zijn thans zoo, dat Ne-
derland zijn historische taak om voor 'tbuU
tenland binnenschepen te bouwen niet kan;
hervatten.
PRINS BERNHARD BEZOEKT DE
NATIONALE KOEPOELAN DER N.P.V.
LUNTEREN, 12 Sept Z.K.H. Prins Bern*
hard heeft Zaterdagavond laat een bezoeü
gebracht aan de Nationale Koepoelan den
Nederlandsche padvindersvereeniging, wel*
ke in het conferentieoord alhier wordt ge*
houden.
PENSIONWEZEN OP DE VELUWE
De resultaten van het pensionwezen op
de Veluwe in dit seizoen waren schitte
rend. Zelden was het zoo vol. Zelden was
echter het seizoen zoo spoedig beëindigd*
31 Augustus waren opeens bijna alle pen
siongasten weg ondanks het schoone we
der. De jubileumfeesten zullen de meest*
stedelingen wel weer naar de stad getrok
ken hebben.
DE GROOTSCHE HULDE AAN HM.
DE KONINGIN IN HET STADION
TE AMSTERDAM
Bovenste rij. Van links naar rechts:
Bij de aankomst in het Stadion werden
aan HM. de Koningin en aan Z.K.H.
Prins Bernhard door Indische Prinses
sen bloemen aangeboden. H.M. de
Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard op
de eeretribune. Een overzicht van
het eivolle Stadion, temvijl de groote
optocht rondtrekt.
Onder Links: Een overzicht tijdens
de uitvoering door het ballet van
IJvonne Georgy. Rechts: Na de uit
voering wordt IJvonne Georgy door
H.M. de Koningin ontvangen en ge
complimenteerd met het succes.
