Voor velen een blijde tijding: Nieuwe abonnés, die zich vanaf heden abonneeren, ontvangen ons blad tot 1 October GRATIS! Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken Abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per posl 2.35 portokosten PeT week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijkscöe zending4.50 Bij dagelijksche zending5ÜQ j- Alles bij vooruitbetaling 1 tosse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/a cl. Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 N°. 6494 MAANDAG 12 SEPTEMBER 1938 19e Jaargang abbtrtentieprfijen: Van I tot 5 regels f 1.17'/» y Elke regel meer «v» 0.22'/a Ingezonden Mededeeljngen van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer 0.45 Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend ƒ0.10 VERDOOLD EN VEREENZAAMD ,Te Parijs is dezer dagen het lijk verbrand ,van den gewezen predikant Ds B. de Ligt, Idie in de korte levensbeschrijvingen van Zijn persoon genoemd wordt ,,een militant 'Strijder voor den vrede", i Is die betiteling juist? Dat hangt er maar ,van af, hoe men het neemt. Naar onze over tuiging hebben „pacifisten" als deze chris ten-anarchist niets wezenlijks voor de be vordering van dén vrede gedaan. Zij konden dat ook niet, omdat hun uto pistisch ideaal een wereld, bevolkt door goedwillende menschen in strijd met de Heilige Schrift en met de tastbare werke lijkheid is. Dienstweigering en eenzijdige ontwapening kunnen in deze bedeeling tot niet anders leiden dan tot overheersching 'door en tirannie van den geweldenaar, die zich niet aan overeenkomsten en traktaten Stoort, 1 Een militant, een strijdlustig verdediger yan den vrede is bovendien een contradictio jn terminus. Waartegen s t r ij d e n deze .vredesvrienden? Tegen de oorzaak van oor log en geweld? Neen, in hoofdzaak tegen hen, die even vurig als zij naar vrede ver langen en die nooit tot gewapend optreden zullen adviseeren of er aanleiding toe geven; maar die de oogen openhouden voor de ellendè, welke anderen over ons volk kunnen brengen en die daarom wapen geweld zooveel in hun vermogen is, willen keeren. En het ellendigste daarvan is, dat zij telkens weer het eerlijk bedoelen en de op rechte overtuiging van anderen aanvallen .en voor eigen opvatting alle achting en eerbied opvorderen. De tegénwoordige tijdsomstandigheden leeren hen duidelijker dan ooit, dat ze een .utopie najagen en in eigen kring moeten ze erkennen, dat ze menige vraag niet meer kunnen beantwoorden en dat de zekerheid hunherovertuiging schade lijdt. Nochtans gaan ze door een hoovaardig oordeel over anderen te vellen, die hun meening slechts bestrijden als het nood zakelijk is, doch overigens met zachtmoe digheid oordeelen over hun dwalingen. Van Ds de Ligt wordt gezegd, dat hij een kleine dertig jaar geleden als theologisch student tot het socialisme overging en jaren lang met zeer scherp intellect gepoogd heeft de Christelijke wereld van vóór den oorlog voor het socialisme toegankelijk te maken. Het is hem niet gelukt. Zijn orga nisatorisch talent was onvoldoende om den Bond van Christen-socialisme voor een smadelijk einde te bewaren; hij zelf ging ,tot een anarchisme met een vrijzinnig- godsdienstig tintje over en stierf nu plotse ling als een verdoold en vereenzaamd man. Dit mislukte leven moge een waarschu wing voor anderen zijn om de Schrift niet pasklaar te willen maken voor eigen ideeën, maar om ze te aanvaarden zooals ze is. Prinses Juliana moet haar kamer houden Een lichte griep-aanval H.M. de Koningin keert terug naar Amsterdam Van officieele zijde meldt men ons, dat H.K.H. Prinses Juliana ten gevolge van een Vrijdag plotseling opgekomen griep aanval op dokters advies gedurende eenige dagen haar kamer moet houden, en daar door tot haar leedwezen Zaterdag de feestelijkheden in het Stadion niet heeft kunnen bijwonen en ook van het deelne men aan verdere feestelijkheden heeft moeten afzien. H.M. de Koningin zal spoedig na Haar vertrek, dat hedenmorgen om elf uur plaats vond, weer in de hoofdstad terug- keeren in verband met het feit, dat Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Juliana ten 'gevolge van deze lichte ongesteldheid nog niet naar Soestdijk kan vertrekken. H.M. de Koningin zal dan vermoedelijk nog eenige dagen niet-officieel in de hoofd stad vertoeven. Omtrent den toestand van H. K. H. Prinses Juliana bestaat geen enkele reden ,tot ongerustheid. Verwacht wordt, dat de Prinses na eenige dagen naar Soestdijk zal kunnen vertrekken. H.M. de Koningin en Z.K.H. Peins Bernhard bij de jubileumfeesten in het Olym pische Stadion te Amsterdam, tijdens het spelen van 't Wilhelmus Henderson ontmoet Von Neurath Hedenavond om 7.20 spreekt Hitier De Britsehe gezant, sir Neville Henderson, heeft Zondagmiddag te Neurenberg een onderhoud gehad met baron Von Neurath, voorzitter van den Duitsdhen geheimen kabinetsraad. Een onderhoud met H i 11 e r of met den minister van buitenlandsche zaken, Von Ribbentrop, heeft niet plaats ge vonden en wordt ook niet waarschijnlijk geacht. Veronderstellingen van allerlei aard worden geopperd omtrent de radiorede, welke A d o 1 f H i 11 e r hedenavond om 7.20 u. (Ned. tijd) zal uitspreken. Men neemt aan. dat zij weliswaar in scherpe bewoordingen zal zijn gesteld, doch de deiur zal openlaten voor een regeling door middel van onderhandelingen der Sudeten-Duitsche kwestie, Verschillende Sudeten-incidenten Praag prijst de houding der Duitsche leiders Toestand te Eger is gespantien Naar het D.N.B. meldt, hebben leden [van de Tsjechische gemotoriseerde af- weer-organisatie een rit gemaakt door de Sudeten stad Eger, Op het Masaryk-plein werd de vlag gèheschen, waarna een toe spraak, en een parade werden gehouden. Daarbij kwam het tot botsingen met Sudeten-DuitsCliers. De gendarmerie aldus de lezing van het D.N.B. trad met de bajonet op het geweer op tegen de Sudeten-Duitschers. Vijf Sudeten- Duitschers werden door slagen met gum mi-stoken getroffen en gekwetst. Het Duitsche persbureau besluit: de stem ming te Eger i? uiterst gespannen. In een voorstad van Karlsbad zou volgens Havias de Sudeten-Duitscher H a h n zeer provoceerend zijn-opgetreden in een politie bureau Tevens verzamelde zich een menigte voor het bureau, welke, moest worden ver spreid. Ook te Mohelnice en te Gablonz hadden Duitsche volksbetoogingen plaats. Een communiqué van de Tsjechische radio-omroep stelt vast, dat ondanks de heerschende zenuwachtige stemming de incidenten nergens van emstigen aard zijn geweest en dat de veiligheid van het land niet is bedreigd. Een nauwkeurig en uitgebreid onder zoek heeft aangetoond, aldus dit Tsjechi sche communiqué, dat de tusschenkomst der SudetenrDuitsche functionarissen eveneens heeft bijgedragen tot handha ving der orde en rust. 24 millioen op de Statendam ROTTERDAM, 10 Sept. Met het stoom schip ..Statendam" van de Holland-*—Ameri ka Lijn, dat in den nacht van Vrijdag op Zaterdag van Rotterdam naar New-York is vertrokken, is voor een bedrag van 24 mil lioen aan goud verscheept. DANKDIENST IN DE NEDERL. KERK TE BRUSSEL Koning Leopold aanwezig BRUSSEL, 12 Sept. Ter gelegenheid van 't regeeringsjubileum van Koningin Wilhelmina is gisterochtend in de Neder landsche Evangelische kerk op de Ka- tharijnenplaats, éen plechtige dank dienst gehouden, die door Koning Leo pold werd bijgewoond. Verder waren aanwezig de Nederland- sche gezant, baron van Harinxma thoe Slooten. de militaire attaché en de con sul-generaal en van Belgische zijde de Minister van Justitie, Pholien en de bur gemeester van Brussel, Max, Voorganger van dén dienst was Ds A. G. B ten Kate, die de gebruikelijke opening hield. Daarop zong mevr. G. L. Nieuwlandt Pelkmamv. d. Ende, een lied van hulde onze Koningin. In een inleidend woord zeide de predikant, dat ook in Brussel alle Nederlanders hebben gedeeld in de feestvreugde bij het jubileum van H.M. de Koningin, terwijl de Belgen zich verheugden in de vreugde van het Noor den. De predikant zag in de aanwezigheid van den Belgischen vorst een blijdschap en warme sympathie voor Koningin Wilhel mina en de Nederlandsche natie. Ds. ten Kate koos als tekst Ps 103 2b „Vergeet geen van Zijn weldaden". Spr. zeide, dat achter de regeering van Koningin Wilhelmina bovenal de Goddelijke weldaad te bespeuren valt. In de algemeene verwar ring komt de figuur van Koningin Wilhel mina hoe langer hoe grooter naar voren, al dus de predikant Met buitengewone intelli gentie, indrukwekkenden moed en diepe Godsvrucht heeft Zij zooals Heinrich Heine het noemde: „de constitutioneele doornen kroon" veertig jaar gedragen. Haar regee ring kan als een nieuwe gouden eeuw wor den beschouwd. Handel en industrie, weten schap en kunst bloeiden. Insulinde kwam tot eenheid. Nederland kon buiten den oor log blijven en welk een weldaad dit was, kan niemand beter dan het Belgische volk ver staan. Zooveel Belgische burgers hebben in Nederland een toevlucht gevonden. De pre dikant schetste verder de schijnwelvaart der na-oorlogsche jaren, den eoonomischen oor log. die er op volgde en de sombere wolken, die weer den horizon bedreigen. De Neder landsche troon staat pal. Koningin Wilhelmjna sprak de woorden, dat wij met opgeheven hoofd de toekomst dienen tegemoet te gaan. Zoo leefde Zij, zoo leeft Zij; zoo ging Zij voor, in het besef ge dragen te zijn door God. Bij een volstrekte handhaving van de gewetensvrijheid ver dient Zij den eeretitel van beschermvrouwe van het Protestantisme. Na den dienst zijn het Wilhelmus en de Brabangonne gezongen. Ds. ten Kate geleid de Koning Leopold naar den uitgang. SamenVverking in de glasindustrie Fabriek te Nieuw-Buinen werkt door Naar wij van de directie der N.V. Nieuw-Buiner glasfabrieken v.h. Meursing en Co., te N i e u w-B u i n e n, vernemen, is tusschen haar en de vereenigde glas fabrieken te Schiedam een belangen gemeenschap tot. stand gekomen. De fa- brie.k te Nieuw-Buinen blijft in vol be- 1 drijf doorwerken. SELLINGEN, 12 Sept. Namens het Ge meentebestuur van Vlagtwedde is aanïïe- s;eed de bouw van 71 arbeiderswoningen t< Ter Apol. Voor de timmerwerken waren 1 >1 biljetten ingekomen. Hoogste inschrij- v ;r was de heer K. Maatjes te Westerlee, n et f 139.900, laagste inschrijvers J. Kemp- huis te Ter Apel en J. Manning te Mussel- kdnaal met f 112.955. DE INTERNATIONALE TOESTAND In ons land geen bijzondere maatregelen De internationale toestand heeft er den minister van Buitenlandsche Za ken, Mr J.A.N. Pat ij n, niet van weerhouden om Zaterdag naar Ge- nève te vertrekken tot bijwoning van de vergadering van den Volken bondsraad. Men kan daaruit afleiden, dat de Regeering de situatie met be trekking tot Nederland nog niet van ongewone ernst acht. Een Zaterdagmorgen gehouden minister raad de dag is ongewoon behoeft niet in verband te worden gebracht met de ver wikkelingen in Midden-Europa. Deze bij eenkomst van het kabinet was wel van bijzondere beteekenis, maar hield vooral verband met de vaststelling der begrooting voor 1939, die over een week bij de Staten- Generaal moet worden ingediend. Vandaag wordt opnieuw vergaderd. Buitengewone maatregelen, uitvloei sel van hetgeen Europa thans beroerd, zijn nog niet genomen. Wel zijn de verloven der grenstroepen geregeld op een wijze, dat per dag niet meer dan l/j van de sterkte afwezig is. En voorts het is verleden week meegedeeld is de Regeering paraat. Ze is gereed elke wijziging in de situatie op te vangen en dan de maatregelen te nemen, welke daardoor vereischt worden. Over concerte militaire maatregelen van ingrijpenden aard is echter nog geen beslis sing gevallen, laat staan, dat ze reeds ge nomen zouden zijn. Vijfde Regiment Veld-artillerie Feestelijke herdenking 90-jarig bestaan AMERSFOORT, 12 Sept. Het vijfde regi ment veldartillerie heeft Zaterdag op feeste lijke wijze de herdenking van het 90-jarig bestaan ingezet. Tn den loop van den ochtend waren vele reünisten, oud- en reserveofficieren van het jubileerende regiment, in het artilleriepaxk van de kazerne bereden wapens gearriveerd. Te tien uur kwamen kolonel A. G. Lage- wey, garnizoenscommandant en tevens com mandant van de vierde artilleriebrigade en luitenant-kolonel G. H. Schouten, de re gimentscommandant. Voor het front van de troepen hield over ste Schouten vervolgens een toespraak. Spr. ging na welke groote veranderingen o.m., wat het geschut en de uniformen betreft, hebben plaats gehad sinds 1 Mei 1848, den datum waarop de onderdeelen zijn opgericht waaruit het regiment is voortgekomen. Slechts twee dingen, aldus spreker, zijn gebleven, ten eerste het paard, dat nog altijd de voer tuigen trekt en ten tweede de geest van saamhoorigheid en toewijding. Met een drie werf hoera op het regiment, besloot overste Schouten zijn toespraak. Daarna werden namens de oud-officieren, reserve-officieren, actieve officieren, onder officieren, korporaals en manschappen ge schenken overhandigd. Hierna maakte het muziekcorps, waarbij de instrumenten en de overige uitrustings stukken, welke geschonken waren, werden ingewijd, zijn entree. Nadat kolonel Lagerwey het woord had gewerd, begaf het regiment zich op weg voor een feestmarsch dóór de stad. Tijdens deze marsch werd gedéfileerd voor den gar nizoenscommandant. In den middag had een druk bezochte re ceptie plaats in de cantine der officieren van de bereden wapens, 's Avonds is o.a. een corpsdiner en een taptoe gehouden. De minister van Defensie heeft naar het „Hbld." verneemt beslist, dat met ingang van 1 October bij alle regimenten Infanterie een dorde compagnie zal worden opgericht, evenzoo een vierde compagnie bij bet Eerste Regiment Wielrijders en een Vijfde compag nie bij het corps motordienst, zoodat roet in gang van 1 October de eerste bataljons In fanterie uit drie compagnieën zullen bestaan Als gevolg hiervan is weer een aantal onder officieren bevorderd, en bevordering van of ficieren kan in verband hiermede eveneens spoedig tegemoet worden gezien. Motorrijder rijdt tegen trottoirband Ernstig gewond naar het ziekenhuis 's-GRAVENHAGE, 12 September. Gister middag is de 28-jarige L. J. K. wonende in de Willemstraat, met zijn motor tegen den trottoirband op de Koninginnegracht gere den, als gevolg waarvan hij tegen een lan taarnpaal werd geslingerd. Het slachtoffer kreeg 'n schedelbasisfractuur en is in ernsti- gen toestand naar het Roomsch-katholiek ziekenhuis aan het Westeinde vervoerd. De monopolie, heffingen op granen Weer den aturatie-vergoeding voor rogge In de communique's van 31 Juli en van 21 Augustus j.l. inzake de verhooging der monopolieheffirigén op granen, is gewezen op de steeds doorgaande daling der graan prijzen en de noodzakelijkheid om, ten einde de in uitzicht gestelde richtprijzen te bereiken, daartegen maatregelen te be ramen. De mogelijkheid werd daarbij ver ondersteld, dat, indien geen wijziging in de beweging der graanmarkt optrad, verder gaande maatregelen zouden dienen te wor den getroffen. De laatste heffihgverhooging van 21 Augustus heeft het beoogde resultaat nog niet doen bereiken. Thans is besloten, speciaal ten aanzien van rogge, met in gang van 11 September nadere maatrege len te treffen. Reeds in bovengenoemde communiqué's werd gewezen op de mogelijkheid, om op andere wijze dan door wijziging der mono polieheffingen het doel te bereiken. Met in gang van 11 September a.s. zal dan ook wederom worden overgegaan tot invoering van een denaturatievergoeding voor rogge. De vele voorbereidingen, die deze maatre gel vraagt, zullen het niet mogelijk maken om onmiddellijk de gelegenheid tot dena- turatie open te stellen. De Nederlandsche akkerbouwccntralo zal bekend maken, wan neer en waar de gelegenheid daartoe zal worden geopend. Men mag aannemen, dat overal binnen 14 dagen daartoe de gelegen heid zal bestaan. Het ligt daarbij in de bedoeling om de monopolieheffing voor ongedenatureerde rogge met ingang van 11 September te ver- hoogen met 0.50 per 100 K.G., terwijl de denaturatiepremie wordt vastgesteld op 1.50 per 100 K.G. Hierdoor wordt in de praktijk bereikt, dat de monopolieheffing op gedenatureerde rogge en mais even hoog wordt De verlaging van den prijs van de voer- rogge zal een grootere vraag naar dit arti kel doen ontstaan, doordat verwacht mag worden, dat de binnenlandsohe prijs voor rogge meer in overeenstemming met den we reldmarktprijs voor rogge plus heffing zal komen, waardoor voor de verbouwers meer kans bestaat den hun in uitzicht gesteldeh richtprijs te bereiken. De heffing op gerst blijft onveranderd. Aan te nemen is, dat de gerstprijs na ver loop van eenigen tijd zich zal stellen op den buitenlandschen gerstprijs plus monopolie heffing. Het ligt niet in de bedoeling voor gerst wederom een steun door dorsehtoe- slagen in te stellen. Wel wordt aan de mo gelijkheid gedacht, mocht de aanpassing van den binnenlandschen prijs aan dien van de importgerst plus monopolieheffing onvoldoende snel geschieden, om door an dere middelen daarin verbetering te bren gen. Hierbij kan worden gedacht aan aan koop door of vanwege de Nederlandsche akkerbouwcentrale. De regeering hoopt met deze maatregelen uiteindelijk de toegezegde prijzen voor rogge en gerst te doen bereiken. Mocht de alge meene daling op de graanmarkt zich door zetten. dan zal zij den maatregel, welken zij dan het meest juist zal achten, toepassen. De omstandigheden zullen moeten beslissen tot welken maatregel de regeering haar toevlucht zal moeten nemen. WILDE STEEKPARTIJ TE KOLLUM Moeder van Tehuis voor Ouden van Dagen ernstig gewond Ook een verpleegde gestoken KOLLUM, 12 September. Zaterdag avond omstreeks elf uur is te Kollum een moordaanslag gepleegd, waarbij een persoon ernstig is gewond. De los-werk- werkman E. V. zocht in dronkenschap ruzie met den vader van het Tehuis voor Ouden van Dagen en bracht hem op straat, waar deze ruzie zich afspeelde, e°n klap toe. De man ging hierop hulp van de politie halen. In dien tijd. drong V. het Tehuis voor Ouden van Dagen binnen en heeft de moeder van dit Tehuis drie steken met een mes, waarvan twee in de buik en een in de borst, toege bracht. Zwaar gewond is zij denzelfden avond naar het Daconessenhuis te Gro ningen vervoerd, waar direct opera tief is ingegrepen. Haar toestand is ern stig, doch er bestaat geen levensgevaar De dader heeft ook nog een verpleegde van het Tehuis, die toevallig in zijn buurt kwam, met een mes gestoken. De ze werd niet ernstig aan het bovenbeen gewond en kon ter plaatse verbonden worden. V. is onder hevig verzet naar het politie bureau te Kollum overgebracht. Hij heeft reeds eerder twee maal gevangenisstraf we gens het plegen van'dergelijke feiten onder gaan. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen De Minister van Buitenjandsche Zakea is Zaterdag naar Genève vertrokken. H.M. de Koningin heeft heden haar of-< fideel bezoek aan Amsterdam beëindigd. In verband met een griep-aanval bij Prinses Juliana zal zij echter nog eenige dagen blijven. Koning Leopold der Belgen heeft gis-< ter een dankdienst in de Ned. Herv. Kerk te Brussel bijgewoond. De begrafenis van burgemeester Droog- leever Fortuyn. Met ingang van 11 Sept. ïs weer over-t gegaan tot invoering van een denaturatie-t vergoeding voor rogge. Een brief van Ds A. C. Sonneveldt over de emigratie naar Argentinië. Bij een verkeersongeluk nabij Diemea' zijn twee personen gewond. Hitier spreekt hedenavond voor alle Duitsche zenders. Goering houdt voor den arbeidsdienst! een felle rede. Benesj' radiotoespraak voor het iTsje^ choslowaaksche volk* BLOM BAND ROTTERDAM TEL. 28000 DEN HAAG TEL. 770038 BATES MEERWANDIGE PAPIEREN ZAKKEN GEVEN U GEMAK en BESPARING BATES CEPRO ZAKKEN MU. N.V* MAASTRICHT ZIT- EN SLAAPKAMER MET BADKAMER nabij Wittebrug, Badhuisweg 232, Tel. 555651 in groot Heerenhuis te Schevenlngen. Rijk gemeubil. apartementen disponi. Alle mod. comfort Rust omgeving. Ie klasse pension. Doodelijk ongeluk te Rotterdam Meisje door autobus overreden en gedood ROTTERDAM, 12 September. Zaterdag' middag: is het 7-jarig meisje J. N. C. Geluk, wonende aan de Brielschelaaai, op den rij weg. vlak bij de ouderlijke woning, onder een autobus geraakt. Het kind was, toen het uit de ouderlijke woning kwam, eerstop den rand van het trottoir blijven staan, maar stak daarna plotseling over, terwijl er een paar achter elkaar rijdende autobussen voor bij gingen. Hierbij geraakte zij onder de ach terwielen mn een der autobussen en werd op slag gedood. De chauffeur had nog ge tracht tijdig te remmen, maar hij kon het ongeluk niet meer voorkomen. Het stoffelijk overschot is door den G.GD. naar het Ziekenhuis aan den Coolsingeï overgebracht. LIJK OPGEHAALD TE NIJMEGEN NIJMEGEN, 12 September. Gistermiddag is uit de Waal te Nijmegen het lijk opgehaald van een vrouwspersoon. Haar identiteit kon nog niet worden vastgesteld. Het stoffelijk overschot verkeerde in verregaanden staat van ontbinding. BRAND IN SLUISWACHTERS HUISJE WINSCHOTEN, 12 Sept. Gistermiddag is brand uitgebroken in het oude „Verlaats- huis", dat thans gebruikt wordt als sluis- wachferswoning, onder Winschoterzijl, dat toebehoort aan de provincie Groningen en bewoond wordt door den sluiswachter A. de Vries en zijn gezin. Het huisje brandde geheel uit. Slechts de muren bleven staan. De brandweer uit Win schoten, die met de motorspuit spoedig ter plaatse was, bestreed het vuur met drie stra len. De oorzaak is vermoedelijk het vlam vat ten van een petroleumstel. iiiiiiiniiiiiiiiiiiooDuuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1