LUISTERRIJKE NATIONALE GEDACHTENISVIERING
Treffende plechtigheid in de Nieuwe Kerk
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1938
DERDE BLAD PAG. g
Slaande werd de rede van H. M. aangehoord
Twee onvergelijkelijke, enthousiaste defile's
De drukte op straat
De viering van de Nationale feestdag is in de hoofdstad een on
vergetelijk en onvergelijkelijk feest geworden. Daar was eerst
in de morgenuren de plechtstatige herdenkingsbijeenkomst in de
Nieuwe Kerk, waarin eigenlijk namens het heele volk op de
meest plechtige wijze hulde werd gebracht aan onze jubileerende
Landsvorst in.
In dé middaguren hebben vertegenwoordigers van tallooze ge
meenten, van heinde en ver naar Amsterdam gereisd, met vlag
gen en vaandels voor het vorstelijk gezin gedefileerd, een
schouwspel, dat maar zelden zijn weerga heeft gevonden,
's Avonds bracht de jeugd uit even zoovele plaatsen een precies
eendere huldebetuiging, die zoo mogelijk nóg geestdriftiger was
en bij al deze feestelijkheden, waren het eigenlijk slechts bevoor
rechten, die kans hadden gezien een plaatsje op den Dam te
vinden, om van dit alles getuige te kunnen zijn.
Voorts zijn in de avonduren nog een feestmaaltijd en een receptie
gehouden en ook daar voerde weer de boventoon het geluid,
dat men in deze dagen bij alles te Amsterdam kan beluisteren:
innige dankbaarheid voor de gezegende regeeringsperiode, die
thans herdacht wordt.
Onze Amsterdamsche redacteur schrijft
ons nog nader over de bijeenkomst in de
Nieuws Kerk:
De plechtigheid
in de Nieuwe Kerk
De nationale gedachtenisviering in de
Nieuwe Kerk is een zeer bijzondere, treffen
de plechtigheid geworden. In de eerste
[plaats reeds door het luisterrijke gezelschap,
dat zich binnen het eeuwenoude heiligdom
bevond.
Een interessanten aanblik bood het
binnenkomen der feestgangers. Een keur
van schitterende uniformen en fraaie
toiletten wits te bewonderen bij het over
zien van de hoog waardigheidsbekle
ders met hun dames. Er waren minis
ters, gezanten, Kamerleden, tal van
civiele hoogwaardigheidsbekleeders, ver
tegenwoordigers van land- en zeemacht,
en zoovele andefen, allen in hun prach
tige ambtsgewaden en uniformen. Toen
dit bonte gewemel van kleurrijke gewa
den voor de oogen der kijkgrage toe
schouwers buiten en belangstellende ge
nood igden binnen langzamerhand een
einde had genomen en ieder op zijn
plaats was gezeten, brak 't oogenblik der
komst van de Koninklijke Familie aan.
Staande bij den hoofdingang der kerk
hoorden wij het commando van den officier
van het gedeelte der zeemacht, dat de wacht
aan het Paleis waarnam, de marinef luitjes
snerpten door de lucht, trommen roffelden,
het Wilhelmus weerklonk, en rustig kwam
cie Koninklijke Familie aangewandeld, tot
aan de deur der kerk vergezeld van den
burgemeester, Dr W. de Vlugt. Bij den in
gang der kerk werd de eerewacht gevormd
door de oud-adelborsten en oud-cadetten, die
40 jaren geleden gelijke functie hadden ver
vuld. Ontvangen door de leden der betrok
ken Commissie, wier namen wij reeds pu
bliceerden, schreden H. M. de Koningin,
H.K.H. Prinses Juliana en Prins Bernhard
in waarlijk vorstelijke kleeding voort, ter
wijl allen zich van hun zitplaatsen verhie
ven en de Koningin de genoodigden, die Zij
passeerde, minzaam, groette. TI. M. sprak
tegenover den voorzitter der Commissie, mr
L. J. A. Trip, Haar bewondering uit voor
de inrichting der kerk voor dit uur.
De vorstelijke personen namen hierop
plaats op het deftig met tapijten en fraaie
bloemen in zachte tinten versierde podium
vóór het glanzende koorhek, waarachter de
graftombe van Hollands grootsten admiraal,
M. Adr.zn. de R u y t e r, staat opgericht. Het
was dezelfde plaats, waar H. M. de Koningin
als achttienjarige-jonge vrouw zich met een
plechtigen eed aan Haar volk had verbon
den.
Daar klonk in de verte het schoone Wil
helmuslied, op voortreffelijke wijze gezon
gen door het Toonkunstkoor, onder leiding
van Prof. Dr W. Mengelberg, ro.et mede
werking van Jo Vincent. IToe innig en
melodieus weerklonk het „Oorlof mijn arm'
schapen" door de gewelven der eeuwenoude
kathedraal. Piet v. Egmon, die met
Henk Loohuys voor den aanvang 't
groote kerkorgel bespeeld had, begeleidde
nu op het kleine orgel, in gebruik bij de
jeugddiensten, het lied van Nic. Bects: „O,
onvergeet'bre stonde" op muziek van Bac'n,
nadat het Wilhelmus in zuiveren a capella-
zang was uitgevoerd en Ds P. J. de Jong
in eenvoudig en aangrijpend dankgebed
het uur van samenzijn wijding had kun
geven.
Daarna volgden de sprekers.
Eerst de voorzitters van de beide Kamers,
de heeren De Vos van S te e n w ij k
Van S c h a i c lc en de oudste Commissaris
der Koningin, die uit Friesland, baron van
Harinxma thoe Slooten. Ten slotl
Dr H. Co lijn, de minister-president, wier
stoere en inhoudrijke rede wij reeds ver
meldden, evenals het gesprokene der dri
vorengenoemde heeren.
Toén het plechtigste oogenblik
van den morgen: H.M. d e K o n i n
beanwoordde de redevoeringen.
Onder diepe stilte hebben de 1800 ge
noodigden staande het Koninklijk woord
aangehoord.
Het is stellig een oogenblik van ont
roering geweest voor de tallooze luiste
raars hier en overzee.
De plechtigheid spoedde nu ten einde.
Tijdens de redevoeringen werd het rijke
interieur der kerk meermalen vervroolijkt
door het binnenvallende zonlicht, dat de
tinten der zacht kleurende rozen en andere
bloemen en het frissche groen nog meer
deed uitkomen en de eerwaardige beuken,
pilaren en pilasters in hun grijsheid streel
de. Hoe schoon harmonieeren de artistieke
gedenkramen ook met deze feeërieke om
geving, waar het donkerbruin der hemels
van de tijdelijk verwijderde regenten- en
overheidsbanken zoo fraai contrasteert met
de ongewone .aankleeding van het oogen
blik en het verweerde donkere hout van
den zeldzamen kansel.
In het „Jauchzet Gott in allen Landen",
een Bach-cantate, genoot ook dit illuster
gezelschap van de juichende sopraan van
J o Vincent, wier parelende, sterke en
klankvolle stem de ruimte van het kerk
gebouw behecrschte.
Na dankzegging van Ds. P. J. de Jong,
besloten met het allervolmaakste gebed,
ruischte het machtige Halleluja-koor van
Handel door de kerk, begeleid door het Con
certgebouw-orkest, dat ook de sopraan-solo
had geaccompagneerd.
Tot slot he,t „Mijn schilt enide betrouwen",
door allen spontaan en hartelijk meegezon
gen, en de plechtigheid, die op ieder diepèn
indruk maakte, was ten einde.
De Koninklijke familie verliet het kerk
gebouw, waarbij H.M. de Koningin den
burgemeester Haar erkentelijkheid betuig
de voor het verloop der plechtigheid en ook
hem Haar ingenomenheid met de versiering
der Kerk to kennen gaf.
Evenals bij Haar vertrek werd de
Koninklijke Familie bij Haar terugkomst
ten Paleize door de duizenden wachtenden
toegejuicht.
Op straat was. het inmiddels zeer druk
geworden. Het weer was al fraaier en va;
ter geworden en van den heerlijken zomcï
dag hebben de honderdduizenden volop g^'
noten. Heel den middag bleef het buitenge
woon druk in de binnenstad. Er was voor
de opgepropte trams bijna geen doorkomen
aan. M<?n kon evenals de beide afgeloopi
avonden „over de hoofden loopen". -Niette
min ontstond nergens gedrang, dank zij de
maatregelen der Amsterdamsche politie, bij
gestaan door de marechaussee.
Luchtvaartfeesten
Als onderdeel van het programma der
feestelijkheden is gistermiddag op Schiphol
een luchtvaartfeest gehouden, dat heden
herhaald is en waarvoor buitengewoon
groote belangstelling bestond.
Naar schatting waren meer dan 20.000 be
zoekers aanwezig.
Maaltijd aangeboden door het
Huldigingscomité
Met. het uitbrengen van een dronk "op H.M.
de Koningin heeft de voorzitter van het hul
digingscomité 1938, de heer Mr I- J. A. T
gisteravond den feestelijken maaltijd ge
opend, die het huldigingscomité 1938 den op
den Nationalen Feestdag in de hoofdstad
aanwezigen autoriteiten in de groote diner
zaal van het Amstelhólel ter gelegenheid
hiervan op passende wijze versierd heeft
aangeboden
Tot de gasten van de huldigingscommissie
behoorden alle ministers en hunne dames,
de Indische vorsten of vertegenwoordiger;
van de Indische zelfregeerdcrs, de 'comimïs
saris van de Koningin in de provjicieNoord
Holland, mr dr A. B a r o n Roel 1, de bur
gemeester van Amsterdam, dr W. de
Vlug t, de directeuren van onze grooti
bankinstellingen enz.
In een tafelrede aan het slot van den
maaltijd wees de heer Trip dan ook op het
zeldzame feit, dat alle ministers tezamen:
met de zelfregeerende vorsten of hun verte-,
genwoolrdigers in Nederlandsch-Indië, aan'
een gemeenschappelijke tafel te Amsterdam
bijeenkwamen. Dit uitzonderlijke feit is het
gevolg van het vreugdevolle regeeringsjubi-
leum van onze Koningin, dat wij thans
demaken. Het is een feit, dat de aandacht
vestigt op de eenheid en saamhoorigheid,
die ook ditmaal weer alle volken van heb
Koninkrijk der Nederlanden om liet hufs;
van Oranje bijeenbrengt.
De heer Trip besprak vervolgens de ver
houding tusschen regeering en bedrijfsleven,
leven.
Spreker besloot zijn rede met het uitbrero
gen van een dronk op de liefde, den eerbied
en de verknochtheid aan de. Koningin en het
Huis van Oranje.
Minister Colijn spreekt
Namens alle gasten heeft de minister-pre
sident dr TI. C o 1 ij n de huldigingscomanisr
ie danlc betuigd voor de vriendelijke uitnóo-
diging en den kostelijken maaitijd. De mi
nister was het met d^n heer Trip eens, dat
samenwerking tusschen regeering en be
drijfsleven van het grootste belang is. Hier
bij stelde hij de noodizakelijkheid van samen
werking en wederzijdsch begrijpen. Persoon
lijk staat spreker steeds open voor overleg
en het ontvangen van inlichtingen.
Minister Colijn besloot zijn toegejuichté
rede met het uitbrengen van een dronk op
de eenheid en samenbinding tusschen regee
ring en bedrijfsleven.
Indische Vorsten en autoriteiten
in het Rijksmuseum ontvangen
In het- door schijnwerpers verlichte in dag
helderen gloed badende Rijksmuseum heeft
gisteravond de inhuldigingscommissie 1938,
Tan autoriteiten en vooraanstaande Ne
derlanders, in verband met de viering van-
het regeeringsjubileurn van H.M. de Konin
gin in de hoofdstad op een receptie ontvan
gen, alwaar de bloem der Nederlandsche
samenleving bijeen was.
De groote eerezaal en de boven vestibule,
waar een strijkje speelde, waren smaakvol
met bloemen en planten versierd door den
gemeentelijken dienst der beplantingen, ter
ln de Doelen werd gisteren door Rotterdams Comité voor nationale belangen een herdenkingssamenkomst gehouden, naar
aanleiding van het 40-jarig regeeringsjubileurn van H.M. de Koningin. De voorzitter Mr A. v. d. Hoeven houdt de
openingsrede, waarin hij het plotseling overlijden van. Rotterdams burgemeester herdenkt
Een overzicht tijdens de plechtigheid, welke ter herdenking van het veertig-jarig regeeringsjubileurn van H. M.
de Koningin gisteren in de Nieuwe Kerk te Amsterdam gehouden werd
wijl tal van kaarsen in de hooge lusters eer
schitterende glans wierpen over het gezel-
"Schap, dat hier'bijeen was en dat wérd ont
vangen door den voorzitter en den secretaris
der huldigingscommissie, resp. Mr. L. J. A.
Trip en den heer C. G. Vattier Kr
nen. Het is ondoenlijk de namen te noe
van allen, die'hier bijeen waren, de dames
in een keur van prachtige toiletten, de heeren
ofwel in statig zwart danwel in goud er
zilver fonkelend uniform met kleurige orde
linten, waartussch-en het oog getroffen werd
door de exotische kleedij der Indische vor
sten, die hier eveneens met hun dames ge-
noodigd waren en voor een speciale foyer
was ingericht, waar zich van tijd tot tijd
eveneens bevonden de leden van de commis
sie en de leden der regeering, die bijna vol
tallig vertegenwoordigd was door de minis
ters, onder leiding van den minister-presi
dent, dr. H. Colijn,
Naar den Jordaan
Wij vernemen, dat H. M. de Koningin
Donderdagmorgen den Jordaan zal bezoe
ken.
De Nationale Feestdag
in den Aether
Bij de directie van de P.H.O.H.I. zijn ver
schillende telegrammen binnengekomen,
welke alle melding maken van een uitste
kende ontvangst der uitzendingen, die de
Nederlandsche kortegolfzenders ter gelegen
heid van den nationalen feestdag te hooren
hebben gegeven.
Deze uitzendingen bestonden deels uit een
ansluiting op het door de gezamenlijke Ne
derlandsche omroepen samengestelde natio
naal programma en ten deele uit een door de
PHOHI verzorgd programma.
Over al ter wereld is op dezen hoogtijdag
de „stem uit het Moederland1" met groot
enthousiasme beluisterd. Zoowel in Oost- als
West-Indië waren op de pleinen luidspre
kers aangebracht, waarvoor talloozen zich
verdrongen om niets van de feestelijkheden
in Holland te missen.
Radio-uitzending voor
Zuid-Afrika
Gisteravond om S.10 uur hebben de Mi
nister van Algemeene Zaken, Dr TI. C o 1 ij -n
en de Minister van Bnitenlandsche Zaken
Mr J. A. N. .Pa tij n, door de radio korte
redevoeringen uitgesproken tot de stainge-
nooten in Zuid-Afrika.
Chr. Vakbeweging
en regeeringsjubileurn
Het Christelijk Nationaal Vakverbond in
Nederland zond aan Hare Majesteit de Ko
ningin, ter gelegenheid van Haar Ambts
jubileum, een gecalligrafeerd adres, waarin
gezegd wordt, dat het verbond zich gedron
gen voélt uiting te geven aan zijn groote
dankbaarheid. Het Verbond dankt God, dat
onder en door Hare Majesteits regeering
n groote ontwikkeling der Prot. Christe
lijke vakvereenigingen mogelijk was.
Het is dankbaar ook, omdat onder Hare
Majesteits regeering in velerlei opzicht be
ginsel en streven van de christelijke vakbe
weging in de Wetgeving en in Koninklijke
Besluiten werden verwezenlijkt.
Het gevoelt dan ook behoefte Hare Ma
jesteit ter gelegenheid van Haar 40-jarig
Ambtsjubileum de dankbaarheid en hulde
van de georganiseerde christelijke arbeiders,
ambtenaren en bedienden kenbaar te maken
en Hare Majesteit toe te bidden, dat God de
Heere Haar tot in lengte van jaren moge
sparen en voor de hooge taak het Land te
regeeren moge blijken bekwamen in het wel
zijn en tot heil van geheel het Nederland
sche volk.
Het doet dit met de betuiging van dieps
aanhankelijkheid en trouw.
Feestelijkheden in Brielle afgelast
BRIELLE, 7 September. De burgemeester
van Brielle, de heer C o 11 e 11 e, heeft alle
feesten afgelast in verband met een geval
van kinderverlamming, nadat de inspecteur
voor de Volksgezondheid hiertoe geadvi
seerd had.
Per radio-centrale en stadsomroeper werd
het besluit bckencl gemaakt, een besluit, dat
voor de inwoners van Brielle een groote te
leurstelling beteekende.
Gisterochtend negen uur is een deputatie
naar den burgemeester gegaan, doch men
trok onverrichter zake terug. Het bestuur
van de Oraxije-vereeniging en nog eenige
andere personen zijn hierna nog bij de bur
gemeester geweest, om hem te verzoeken op
zijn besluit terug te komen, hetgeen even
min succes had. Men heeft vervolgens den
burgemeester nog verzocht alleen de kin
derfeesten te laten vervallen, doch ook dat
wilde de burgemeester niet.
De teleurstelling der inwoners veranderde
toen in woede. Zij eischten intrekking van
het verbod en schoolden samen. De politie-
moest herhaalde malen ruim baan maken.
Een persoon is in arrest gesteld.
De heer Collette heeft tenslotte toegezegd,
dat de bevolking, wanneer zij zich kalm
hield, 's avonds, als de kinderen op bed la
gen, een muzikale rondwandeling mooht
De straatversieringen zijn uit protest af
gerukt en vertrapt. De burgemeester heeft
politie-versterking laten aanrukken.
Tegen het pralen met lintjes
Waartoe men niet gerechtigd is
's-GRAVENHAGE, 7 Sept. De oud-hoofd
inspecteur van politie Th. M. Lucas alhier
heeft aan den Minister van Justitie een
adres gezonden om wetswijziging te ver
krijgen van art. 435 sub 1 W. v. S., dat niet
strafbaar stelt,het dragen van enkej een
int van een Nederlandsch ordeteeken zon
der daartoe gerechtigd te zijn, hetgeen fei
telijk neerkomt op hot. zich straffeloos kun
nen tooien met eenig lint van een Neder
landsch ordeteeken, zonder ooit eenigo on
derscheiding te hebben gekregen, hetgeen
Joor sommige oplichters hij hun praktijken
werd toegepast, zooals de heer Lucas in
zijn adres aantoont.
Mede komt hij in zijn adres op tegen het
agen van een lint van een hoogere orde
dan waarmede men onderscheiden is, wat
door dezelfde wetswijziging kan worden
oorkomen.
Ten slotte vestigt hij de aandacht van
den Minister op het, onrechtmatig dragen
an het klein model van een ordeteeken,
rot naar de meening van adressant niet
strafbaar zou zijn.
HET OVERLIJDEN VAN ROTTER
DAMS BURGEMEESTER
Rotterdam 7 September IOCS
Wij -vernemen, dat de teraardebestelling
van het stoffelijk overschot van burgemeesi
ter P. Droogleever Fortuyn zal plaats heb*
ben a.s. Zaterdag half 12 op de Algemeenei
Begraafplaats te 's-Gravenhage. De stoet zal'
om 11 uur van do Rudolf Steinerkliniek
vertrekken.
Rouwvergadering van den Gemeenteraad
Hedenmiddag heeft de Rotterdamschö
Gemeenteraad een spoedeischende vergade*
ring gehouden, met als eenig agendapuntq
mededeeling van het overlijden van den
Burgemeester.
De feestelijkheden
In verband met het overlijden van den
burgemeester wordt de verlichting van het
Stadhuis achterwege gelaten; de overige
verlichting in de stad wordt echter ont
stoken.
De feestelijkheden, van de Gemeente uit
gaande, waaronder de gemeentelijke mu*
ziekuitvoeringen op de openbare pleinen,
enz.' zijn afgelast.
De door Rotterdams Comité voor Natio*
nale Belangen verzorgde feestelijkheden
faan, behalve de straatmuziek, door.
De verlichting op de rivier de Maas heeft
Donderdagavond voor het laatst plaats.
De laatste foto van burgemeester Mr. P.
Droogleever Fortuyn, gemaakt 23 Aug
jl., bij het transport der eerste tunneU
stukken
