Jlimtuc geUcsdfe (Courant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken Een heuglijke tijding! Beroep op de jongeren C\xht etOftto&ertw$Jtt)iUerij en& Paatfos &«cl?enute£$? tel: uw èHottetiktu, Inleiding tot den Zeevaartdag WAT GAAT ER GEBEUREN MET TSJECHOSLOWAKIJE?? Abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevesligd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» ct Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 38936 ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1938 19e Jaargang a&bertentitpripen: Van 1 tot 5 regels1.17'/» Elke regel meer0-22'/a Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels2.30 Elke regel meer0.45 ybor het bevragen aan 't bureau wordt berekend 0.10 No. 6487 WIE ZICH HEDEN OP ONS BLAD ABONNEERT. ONTVANGT DE TOT OCTOBER VERSCHIJNENDE NUMMERS GRATIS. Wij hopen, en wij verwachten, dat zeer veel nieuwe lezers tot onzen kring zullen toe treden. De Vijf Samenwerkende Christelijke Dagbladen oor deelen de goede methode gekozen te hebben om de Christelijke Pers te brengen in de huizen onzer menschen. Elk burger wil, ja moet medeleven met zijn omgeving. De vorm en de inhoud der krant moeten daarop zijn berekend. Een zuiver algemeene krant slaagt daarin niet. Daarom kozen wij de methode van innige samenwerking. Het zoogenaamde algemeene gedeelte" kan dan zoo goed mogelijk verzorgd worden, doch ook het landsgedeelte, waar men woont. Hierdoor is het ook mogelijk geworden, dat nevens hetgeen den lezers noodzakelijk onder de oogen moet worden gebracht van Binnen- en Buiten land, Handel, Scheepvaart enz., de rubrieken, welke men het „gezinsdeel" zou kunnen noemen, ook extra kunnen worden verzorgd. Vandaar, dat bijvoorbeeld ons ZONDAGSBLAD, hetwelk thans weer 12 pagina's beslaat, zoo in den trek is. aan de spits staat, zoo men dat noemt. iWij weten, dat het een bron van vreugde is, en op meer dan één gebied be proeft op te heffen. Steeds meerderen bewaren de nummers, omdat zij weten dat een jaargang een waardevol bezit is. Als nieuwe medewerker tot ons ZoriVagsblad zal thans ook toetreden PROF. DR. A. NOORDTZIJ. oud- Hoogleeraar aan de Utrechtsche Hoogeschool. Ons Zondagsblad is WEEK BLAD en ILLUSTRATIE tegelijk. Ook onze Feuilletons vragen voortdurend onze aandacht. De laatste jaren worden deze feuilletons speciaal voor onze bladen geschreven door Neder- landsche auteurs. Nauwkeurige selectie heeft plaats vóór de keuze wordt bepaald. Natuurlijk zal de één zich meer aangetrokken gevoelen tot DIT. en een tweede tot een ANDER feuilletondoch in doorsnee gaan zij ver uit boven wat in het algemeen wordt geboden. Eén dezer dagen loopt het verhaal van „DE ELZEN BERM" van VAN DER BEEK af. 't Werd zeer geroemd om de warme menschelijke klanken, welke het te hooren gaf. Nu volgt van G. VAN TEIJLINGEN, den kenner van de zee en het zeemansleven, een feuilleton onder den titel: „DOLF. OP DE WILDE VAART". Voor het VROUWENBLAD staan belangrijke wijzigingen op het pro gram, waarmede wij vrouwen en meisjes hopen te gerieven. In het algemeen blijven onze bladen den klemtoon leggen op het ietwat vertrouwelijke of gemoedelijke, waardoor zulk een vaste band is ontstaan tusschen lezers en krant. Wij willen zoo gaarne leiding helpen géven aan het Christelijk volksdeel in ons land. en wij weten, dat men dat van onze bladen wil aanvaarden, omdat men overtuigd is, dat de redactie-staf zich aanhoudend de vraag stelt: wat is in het belang van dat volksdeel, om het ZOO NAUW MOGELIJK TE HOUDEN BIJ DE BEGINSELEN UIT GODS iWOORD, en ook ZOO DICHT MOGELIJK BIJ ELKAAR Met groote dankbaarheid mogen wij vermelden, dat slechts in het jaar 1934. in het zwaarst der crisis, de vooruitgang van lezers gestremd werd, doch sedert dien geeft elk jaar WEER EEN STERKE KLIMMING te zien. Ogk dit jaar in elk opzicht. Maar wij'zijn. er nog lang niet. In elk Christelijk gezin behoort het Christélijk dagblad de huisvriend te zijn. Wij maken het gemak kelijk door den zeer lagen prijs. En men weet het: elke belangrijke stijging van het getal lezers legt ons onverbiddelijk den plicht op dit vermeerderd dienstbetoon terug te betalen aan de abonné's. WANT HET CHRISTELIJK DAGBLAD IS ER VóóR DE LEZERS. Een stroom van nieuwe abonné's, waartoe wij ook weer de hulp inroepen van onze getrouwe vrinden, hopen wij te mogen boeken. In de week der feesten rust de poli tieke activiteit; het levenkreeg immers een aparte, ongewoon nationale plooi en niemand verwacht van ons in dit num mer een beschouwing, zooals men ge woonlijk op deze plaats vindt. Toch mogen we onze roeping, zoomin wat het heden als wat de toekomst betreft, geenszins vergeten. Integendeel, een jubileum, dat ernstig en naar zijn aard gevierd wordt, doet ons overden ken wat was en geworden is en stelt ons anderzijds voor nieuwe toekomstvragen. Aan die taak kan en mag niemand zich onttrekken; maar het is duidelijk, dat de ouderen meer achterom zien, terwijl de jongeren vooral hun blik op de toekomst richten. Door die overweging liet zich blijkbaar ook onze jubileerende Koningin leiden, toen zij Woensdagmiddag over alle Ne- derlandsche zenders een radio-rede uit sprak tot alle Nederlanders, onver schillig of zij zich, in het Moederland, in de buiten-Europeesche gebiedsdeelen of in het vreemde buitenland bevinden. Op zeer korten termijn is reeds op de voortreffelijkheid en hartelijkheid van deze- toespraak gewezen; het mag niet overbodig heeten nogmaals twee frap pante punten naar voren te brengen. Terugblikkend worden wij tot dankbaar heid genoopt; vooruitziende staan we voor, een groöte levensroeping, welke vooral de jongeren geldt en daarom de meeste aandacht vraagt. Meermalen is ons terecht en ter waar schuwing voorgehouden en de Koningin deed het in de radio-toespraak ook dat ons gebied in de zorgvolle oorlogsjaren wel onzijdige, maar toch geen onbedreigde eilanden vormde. Wij werden wel voor de grootste verschrik kingen gespaard, maar de moeilijkheden bleven niet achterwege. Toch wil die eilanden-gedachte ons 'inïet loslaten. Want is niet schier ieder een in ons volk er diep van overtuigd, dat biet thans een regeeringsjubüleum gevierd wordt op een wijze als overal elders vrijwel ondenkbaar is? Als de dictators zich ergens vertoonen, dan worden ze luide toegejuicht en hun positie schijnt onwankelbaar. Maar de pantserauto's en de militaire afzetting moeten hun veiligheid waarborgen; en er wordt achting, geestdrift en zelfs enthousiasme gevorderd van menschen, die geen eigen oordeel meer mogen hebben. Als onze Koningin zich te midden van haar volk beweegt, dan moet er ook voor militaire afzetting gezorgd worden, doch vrees is daarbij geen leidend motief; de verkeersregeling dient slechts om de spontane huideuitingen in ordelijk spoor te houden. Indien we de jubileumfeesten van die zijde bezien, dan mogen we gerust zeg gen, dat ons land een gezegend eiland vormt in de onrustige wereldzee. En wij danken God, dat het saamhoorigheids- gevoel van ons volk in Oranje zijn hoog ste eenheid vindt. Dit maakt het mogelijk ombij alle verscheidenheid op godsdien stig en daardoor ook: op politiek gebied tot nationale samenwerking te geraken met volkomen vrijheid van overtuiging ,en geweten. Wie dit voorrecht voor het heden verstaat zal het ook: voor de toekomst willen bewaren, beschermen en desnoods verdedigen. Daarom is het b.v. zoo on begrijpelijk, dat er thans nog oneven wichtige personen zijn, die wel Oranje eeren in de historische worsteling voor vrijheid/ maar een gélijkè roeping voor het heden ohtkennen. Niet daarop echter werd in de Konink lijke toespraak in 't bizonder de aandacht gevestigd: de jongeren werden vooral opgeroepen om hun tpak te verstaan bij den wederopbouw der maatschappij. De Koningin keek daarbij naar twee kanten: zij' zag niet alleen op wat de jeugd drukt en bezwaart, maar zij Wees ook op het voorrecht der roeping. Het eerste gebeurt telkens weer en dat is noodzakelijk. De werkloosheid der jeugd is een pijnlijk probleem, vooral van geestelijk standpunt gezien. De jongeren van deze dagen hebben het moeilijker dan de ouderen het yroeger hadden. Toen kende men het werkloosheidsvraagstuk voor de jeugd bijna niet. Het loon der jongeren moge dan vaak zeer schraal, zoo niet onvoldoende geweest zijn, arbeid was er meestal wel te vinden. Nu .kan menigeen zelfs zonder loon niet aan 't werk komen. Toch mogen wij bij deze moeilijkheden niet stil blijven staan. Wij moeten het voorbeeld volgen van de Koningin, die zich in 't bizonder richtte tot de jongeren en hen wees „op de groote verantwoor delijkheid, die op hen rust, want van hun karakter, flinkheid, voortvarendheid, aanpassingsvermogen en helder inzicht zal de terugkeer tot betere tijden in hooge mate afhankelijk zijn. Hun zal waarschijnlijk een zeldzame kans geboden verden te toonen wat hun vernuft en noeste arbeid vermogen voort te brengen." Er behoort moed toe om te spreken van de zeldzame kans, welke aan de jongeren geboden wordt. Men kan dat eigenlijk slechts doen als men met de Koningin het oog omhoog richt naar den troon van God, Wiens genade alleen het streven van Vorstin en Volk zegenen en vruchtbaar maken kan. ALQ. FRIESCHE LEVENSVERZ.-MY LEEUWARDEN - BURMANIAHUIS GROOT N00RDH0LLANDSCHE VAN 1845 AMSTERDAM - VAN BRIENENHUIS DUBBELE GARANTIE VOOR ALLE VERZEKERDEN In verband met de oefeningen van de lichte brigade zal van 21 tot en met 26 September a.s. te Arnhem een veldpostkantoor zijn gevestigd. Tijdens de daarop aansluitende oefeningen onder leiding van den commandant van het veldleger zullen van 26 tot en met 29 Sept. drie veldpostkantoren in werking worden ge steld, nl. te Arnhem (lichte brigade en veldleger), te Nijmegen (blauwe partij zuid) eai te Kesteren (roode partij zuid). Men wordt verzocht om op de adressen van de stukken behalve den naam van den ge adresseerde en het legeronderdeel, ook de aanwijzing „veldpostkantoor Arnhem", „veld postkantoor Nijmegen" of „veldpostkantoor Kesteren" te vermelden. Demonstratie luch doelartillerie, redevoeringen en vertooning marinefilm Lof voor onze scheepvaart Vandaag is het de dag, waarop onze marine op overtuigende en „grootscheepsche" wijze ieder die daar belang in stelt laat zien, wat ze aan materiaal bezit en wat ze met dat materiaal kan presteeren. Zij, die er getuige van waren, zullen mèt ons overtuigd zijn, dat onze oorlogs vloot z'n goeden naam waardig is! Vóór de eigenlijke demonstraties hadder. in de morgenuren enkele andere plechtigheden plaats, waar van we hier verslag geven. Fraaie scheepsmodellen In den morgen, zoo omstreeks half ?lf, hadden zich in de foyer van het Kurhaus een groot aantal genoodigden verzameld voor de opening van een kleine, maar be langwekkende expositie van scheepsmodel len, waarbij generaal J. C. Wagner, de voorzitter van het Haagsch Comité voor de luisterrijke viering van het regeeringsjubi leum van H.M. de Koningin, een toespraak hield. Er waren zoowel hypermoderne als ouderwetsche booten onder, doch zonder uit zondering vormden ze een getrouwe copie van de origineele, zoodat verschillende exemplaren als „kostbaar" werden aange duid. In het totaal hebben we er circa 50 Na deze plechtigheid volgde een andere, t.w. de opening van het demonstratie-terrein van het luchtafweergeschut, hetgeen ge schiedde op den boulevard, bij 't monument voor land- en zeemacht, bij monde van geoe- raal-majoor .T. Harberts, inspecteur der artillerie. Dit geschut bestond uit een bat terij van het 7.5 cm. type met vuurleidings toestel en afstandmeter, alsmede een groep luchtdoel-mitrailleurs. Waar dit wapentuig overzichtelijk was opgesteld op het ruime parkeerterrein ter plaatse, kon het publiek er gemakkelijk kennis van nemen. Dit was in mindere mate het geval met het afweer geschut, dat plaats gekregen had op de torens van het Palace-hotel en op de pieren Doch datgene, dat op het bastion boven het loarkeerterrein en langs den rand van den boulevard stond, genoot weer een intense belangstelling. Vertooning marinefilm Zoodoende draaide de tijd en was al gauw het oogenblik aangebroken, waarop in de Kurzaal een samenkomst begon mot den chef van uen marinestaf, vice-admiraal J. T. Fürstneren den vice-voorz. der Ned Ree- dersvereenisging E. G. W e s s e 1 i n k als sprekers. Beiden gaven een populaire uit eenzetting van de belangrijkste dingen, die op het terrein van de vloot te koop zijn, het geen werd afgewisseld door zang van hot Haagsöhe Matrozenkoor. Deze knapen tra den op met een kort maar aardig program ma van zee-liederen, zooals „In een blauw geruite kiel" (R. Hol) en „Jan Maat" (L. de Bruin), die met daverend applaus werden onderstreept. Een aardige marinefilm, uit Nederlandsche journaals samengesteld, com pleteerde deze samenkomst. Rede vice-admiraal Furstner Vice admiraal Furstner begon met te wijzen op het feit dat het dringend noodzakelijk is volk en weermacht in ons land nader tot elkaar te brengen. Er is vijftien jaar lang zoo op de weermacht be knibbeld dat het jaren zal kosten, om een en ander weer te brengen op het peil, dat tegenwoordig vereischt is. Daarbij hebben we nu het. nadeel, dat de kosten van de oorlogsmaterialen intusschen zijn opgcloo- pen tot het dubhele en de levertijden tot veelvouden van de vroegere. Het stemt evenwel tot verheuging, dat men thans weer de noodzakelijkheid van versterking der weermacht inziet. Den actieven, dienst, dien de marine in ge val van 'n onverhoopten oorlog zal hebhen te vervullen, beziende, zeide spr. dat niet al leen de zeegrenzen verdedigd moeten wor den, maar dat ook en vooral de vaart der koopvaardijschepen beschermd zal moeten worden- Indien wij daartoe niet in staat zijn, zal er in oorlogstijd ook geen scheep vaart kunnen zijn, en als onlosmakelijk ge volg daarvan zal er een groot gebrek aan levensmiddelen en grondstoffen ontstaan. Onze positie in de wereld staat of valt met het instandhouden van het verband met onze koloniën en daartoe is een sterke marine onmisbaar. Negende jaarverslag A.R.J.A. Belangrijke uitbreiding mogelijk Verschenen is het negende jaarverslag van de Anti-Revolutionaire Jongeren actie, loopende van Juli 1937 tot Juli *38. De secretaris, de heer T. de Boer te Aal ten, deelt daarin mede. dat het aantal wer kelijk bestaande clubs op 1 Juli 192 bedroeg. De meeste clubs vergaderen regelmatig, doch staken tijdens de zomermaanden of verminderen het aantal. De overtuiging be staat nog altijd dat het aantal clubs in belangrijke mate voor uit breiding vatbaar is. Tot activiteit worden clubs, gouwraden en kiesvereeni- gingen opgeroepen. Evenwel had een vrij breed opgezette ver spreiding van propaganda-lectuur niet het gewenschte resultaat. Gebruik werd ge maakt van een propaganda-nummer van het orgaan en van circulaires. Verschillende gouwen werken goed door onderling bezoek of het uitwisselen aan el kaar van inleiders of lectuur. Op andere punten in het land voldoen de gouwen nog niet. waarvoor het mobiliseeren van lokale krachten noodig zal zijn. Decentralisatie is eisch. De band met de partij, de Dr Kuyper^ stichting bleef goed en het contact mèt de plaatselijke kiesvereenigingen werd op vele plaatsen sterker. Het verslag meldt voorts diverse organisa torische zaken. In de abonnementenlijst van het orgaan was een zekere daling aanwijsbaar. Het to taal aantal betalende abonné's is 1890, ver deeld over 177 clubs, waarvan een deel 6lechts één abonnement voor haar rekening neemt. Bezuiniging op het orgaan door een club acht de administrateur, de heer E. van Ruller te Amsterdam, een foutieve manier. Wie als studieclub bezuinigt op studie-mate riaal knaagt aan zijn eigen levenswortel, tapt eigen levenssap af. Kiesvereenigingen kunnen financieel zwakke clubs hier steu nen met een subsidie van 75 ct. per lid per jaar. Dat heft alle moeilijkheden in één slag op. Het orgaan voltooide dezer dagen zijn zes den jaargang. Er verschenen zes nieuwe studie-schetsen, terwijl drie oude werden herdrukt. In de redactie kwam geen wij ziging. Dr Joh. H. Scheurer te Amers foort bleef eind-redacteur. Reglement Dienstvoorwaarden Spoorwegpersoneel UTRECHT, 2 Sept. Het hoofdbestuur van den Prot Chr. Bond van Spoor- en Tram wegpersoneel heeft in een buitengewone al gemeene vergadering met de afdeelingen van Spoorwegpersoneel het resultaat van de onderhandelingen omtrent de nieuwe ar beidsvoorwaarden, zooals dat in overleg tus schen directie en personeelraad werd ver kregen. aan een breede bespreking onder- De vergadering besloot om het tusschen de directie en den personeelraad getroffen compromis te aanvaarden. DOOR AUTO OVERREDEN Schoenmaker overleden CAPELLE (N.-Br.) 2 September. Toen de schoenmaker A. v. Vuren te Ca pel le (N.-Br.) per rijwiel den weg overstak zon der richting aan te geven, werd hij door den auto van de P. T. T. overreden In zorg- wekkenden toestand werd hij opgenomen. Later op den middag is hij aan de gevolgen overleden, NEDERLANDSGH INGENIEUR NAAR ARGENTINIË Grondgesteldheid zal bestudeerd worden In verband met kolonisatie-mogelijkheden Naar wij vernemen zal dezer dagen ter bestudeering van de grondgesteldheid der eilanden in de Panama-Delta waarop men in Ne derlandsche kringen het oog heeft laten vallen, met Let oog op ontgin- nings- en kolonisatiemogelijkheden, naar Argei. tinië vertrekken Jhr. Ir. H. J. Kretschmar van Veen, verbonden aan de inspectie van de cultuurtechnische afdeeling der Wieringermeerdirectie, waar voor hem een langdurig verlof wordt toegestaan- Na eenigen tijd zal hem een tweede ingenieur, die hem bij het onderzoek behulpzaam zal zijn, wor den toegevoegd. De regeering der Argentijnsche provincie Buenos Aires heeft een belangrijk bedrag toegestaan als bijdrage in de kosten van het onderzoek. De Kinderverlamming Een geval te Delft In Delft is ook een geval van kinderver lamming voorgekomen. Het patientje wordt verpleegd in het St. Hypolitus-Ziekenhuis alhier. Naar de Gemeentelijke Geneeskundige Dienst mededeelt bestaat er geen reden tot ongrustheid. De maatregelen' welke genomen moesten worden, zijn getroffen. Scholen te Lekkerkerk gesloten LEKKERKERK, 2 September. Bij het tien jarige kind van F. Stuurman alhier is kin derverlamming geconstateerd Het patientje is overgebracht Paar de barakken te Gouda. In overleg met den inspecteur der volksge zondheid zijn alle scholen gesloten, terwij! ook de te houden kinderfeesten niet door zullen gaan. Sluiting der scholen in Alien verlengd ALFEN AAN DF.N RIJN. 3 September. Donderdag is wederom een geval van kin derverlamming geconstateerd, nadat er en kele dagen geen gevallen bij gekomen wa ren. Ook dit patientje is naar Utrecht ver voerd. Het aantal gevallen is thans geste gen tot 10. In verband hiermede is de sluiting der scholen weer met een week verlengd. Ook de Zondagsscholen zijn gesloten ter wijl in gebouw Bethel voorloopig geen kin- derkerk gehouden wordt. Het schilderij van Piet van der Hem Te Den Haag tentoongesteld 's GRAVENHAGE, 3 September. Het schilderij van de plechtige inzegening van het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard. dat door den kunstschilder Piet van der Hem in opdracht van den Ministor van Onderwijs vervaardigd werd, is in het gemeentemuseum te 's Gravenhage ver be zichtiging opgesteld in een zaal, grenzende aan de tentoonstelling „De Residentie onder Koningin Wilhelmina" N.V. GRONINGSGHE HYPOTHEEKBANK VOOR NEDERLAND gevestigd te GRONINGEN De Bank geeft uit: 3V2 Pandbrieven a 100»4 (Koers van omwisseling IOOV2 VOORNAAMSTF NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen en bet ZONDAGSBLAD H. M. de Koningin heeft gister in ge* zeischap van het Prinselijk Paar een be* zoek gebracht aan Rotterdam. Vergadering van het Genootschap van Leeraren bij Chr. Middelbaar en Voorbe* reidend Hooger Onderwijs. Op Ypenburg is gister een groot vlieg* festijn gehouden. De Witteveen-conferentie te Ermelo. De buitenlandsche pers over het Regee* ringsjubileum. Een Nederlandsch ingenieur zal naac Argentinië vertrekken om daar de grond* gesteldheid te bestudeeren in verband meÉ kolonisatie-mogelijkheden. Japanners hebben buitenste defensie* linie van Hankau doorbroken. Stuurt Duitschland aan op plebisciet onder de Sudeten-Duitschers. Twintigduizend Joden zullen Tt-*li5 moeten verlaten. Stormschadeverzekering Een specialiteit op het gebied van STORMSCHADE-VERZEKERING l Algemeen Onderling Waarborg Genootschap „RENOVATUM" te Amsterdam. Spuistraat 219/21. Tel. S5628 Vraagt eens een prospectus aan! R1JKS-TCLÏFOON STROOM END WARM «Aft EN KOUD WAT-ER OP ALLE KAMERS KAMERS METONTBUT-r-3-MET BADKAMER -P-4- ERNEST IRROY CHAMPAGNE CACHET ORANGE „Sec" Goüt Américaln Gen.-Agent: ANDRé EERSTENS, Tilburg JONGETJE OVERREDEN EN GEDOOD MUNTENDAM, 3 September. Gistermid dag is het driejarig zoontje van den land- bouwer P. te T r i ps cn m p agni e bij het spelen onder een rijdenden korenwagen ge raakt. Het kind was op slag dood. Leest het actueele boek over dit brandend conflict,' over dit probleem, dat ons allen aangaat: ONRUST IN HET LAND VAN MASARYK door Mr. Dr. G. J. VAN HEUVEN GOEDHART. Met 4 overzichtskaarten en 6 portretten. Prijs: ingenaaid 1.75. Gebonden f 2 50 VERKRIJGBAAR IN IEDERE BOEKHANDEL ERVEN J. BIJLEVELD UITGEVERS UTRECHT Gistermiddag heeft Minister-president Dr H. Colijn in gezelschap van zijn echtge- noote een langdurig bezoek gebracht aan de Oranje en Nederland-tentoonstel ling in het Zeister Slot. Beiden werden hierbij door den burgemeester van Zeist, Jhr Dr L. M. van Holthe tot Echten, rondgeleid, waarbij ook de tentoonstellings commissie aanwezig was

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1