iit
m
m
DONDERDAG i SEPTEMBER 1938
EERSTE BLAD PAG. 3
Mededeeling voor onze lezers
Thans zullen alle lezers wel in het bezit zijn van het Regeerings-
jubileum-nummer ,,lk zal handhaven".
Wie nog een exemplaar wil ontvangen voor familie of kennissen in
binnen- of buitenland, kan dit bekomen tegen inzending van slechts
15 cent per exemplaar aan een onzer Administraties.
Zoolang de voorraad strekt, wordt dit nieuwe Merkwaard.g
nummer" nog gratis toegezonden aan nieuwe abonné's op ons blad.
DIRECTIE
KERK EN ZENDING
Ds D. MEERBURG
A.s. Vrijdag herdenkt ds D. Meerburg
em, predikant te Zeist, den dag waarop hij
voor 50 jaar het predikambt in de Ned.
Herv. Kerk aanvaardde.
Ds Meerburg werd in 1863 geboren en in
18S8 candidaat in Friesland om 2 Sept. van
dat jaar zijn ambt te aanvaarden te Waar
de (Z). In 1800 vertrok hij naar Vreeswijk
en in 1900 naar Aarlanderveen waar hij in
1918 emeritaat ontving.
ZOEKLICHT-MAR AN ATHA-
CONFERENTIE
Van Zaterdag 17 tot en met Dinsdag 20
September a.s. wordt in Tivoli te Utrecht
onder leiding van den heer Johannes de
Heer te Driebergen, de 26e Zoeklicht-
Maranatha-Conierentie gehouden. Het alge
meen onderwerp „De wederoprichting aller
dingen" naar Hand. 3 21, wordt behandeld
door de gewone sprekers op deze conferen
ties, ds. C. J. Hoekendijk te Bussum en
evangelist J. Kits te Zeist, e.a. Zaterdag
middag 17 September wordt de conferentie
om 3 uur geopend. Zondag, Maandag en Dins
dag worden samenkomsten gehouden om 10
uur, 3 uur en 7.30, na een voorafgaande bid
stond om 9 uur 's morgens. De bidstonden
staan onder leiding van rev. Percy J. Buf-
f a r d, stichter en directeur van de „Spanish
Gospel Mission" uit Engeland, die ook in de
vier middagsamenkomsten zal spreken over
„De wederoprichting van het beeld Gods in
den mensch en de heerschappij van den Hei
ligen Geest" (met vertaling). De Maandag
middagbijeenkomst wordt door de N.C.R.V.
als gewoonlijk per radio uitgezonden.
KERKORGEL
Het door de fa. Valckx en van Kouteren on
Co. te Rotterdam herbouwde orgel van de
Geref. Plantagekerk te Zwolle is gister
avond weer in gebruik genomen na een in
leidend woord van Ds. H. A. Munnik. Het
instrument werd bespeeld door den organise
der kerk den heer G. Lindeboom, die van
de Oosterkerk, den heer Ch r. G. Einde
boom en die van de Zuiderkerk, den heer
R. Kamp. Dr. J. T h ij s aanvaardde het
orgel namens den Kerkeraad, waarna men
het Wilhelmus zong.
KERKBOUW
De Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente te
Vroomshoop heeft in de buurtschap
Daarlerveen een pand aangekocht, om
dit te doen inrichten voor het houden vau
godsdienstoefeningen.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen mej. Oort, dezer dagen te Alk-
ma a r overleden, heeft aan de diaconie t*r
Herv. Gemeente aldaar en aan de Kerkvoog
dij ieder f 5000
Vrije Universiteit te Amsterdam
C. H. Apipelo Heilig levenstraat 57,
Montfoort Tel. 28; Ph. Baardman*, Hoen-
diepstraat 271, Amsterdam-Z Tel. 23179;
TL J. Banga*, Acacialaan 2, Zeist; Drs L.
Batelaan*, Randweg 42, Rotterdiam-Z Tel.
14719; Drs J. M. Becker*, Zuiderhoofd-
6traat 68, Krommenie; A. v. d. Berg, Park
weg 129, Voorburg; H. v. d. Berg, Steyn
weg 34, Oosterbeek, Tel. 5902; D. U. Bergs-
ma p.a. Pastor A. C. Sonneveldt, Case ros
410, Buenos Aires, Argentinië; B. Boelens,
Ossenmarkt 11 Groningen, Tel. 2677; C. v.
d. Boom*, Delftweg 42, Overschie; A. J.
Bos*, Westerstraat 132, Enikhuizen; J. Bos*
Schermerhom; J. S. v. d. Bos, Utrecht-
soheveer 41, Leiden, Teil. 780; M. v. d
Bosch*, Batavia; M. J. C. Bosscha", Brink
29 a, Assen, Tel. 316; J. van Buuren, Heem
stralaan 3, Baam, Tèl 3276; A. Douma*
Voorstad 8, Stad Vollenhoven, Tel. 16; E
J. Dijk, Spoolderpark 4, Zwolle, Tel. 3797,
A. Elshout, Valeriusstraat 274 bv., Ameter
dam-Z., Tel. 24317; J. C. Everaars*, Slolen
<Fr.); IJ. Feenstra, Polderweg 40, Den Hel-
oer; W. Fijn van Dradt*, Hendir. Speeck-
vest 70, Meohelen (België) Tel. 1801; G. I.
Grafe*. Boulevard 41, Roooendaal, Tel. 376;
J. S. Greidamus", Leidscheweg 43 Voorscho
ten; A. de Groot*, 36 Rue des Ecoles, Parijs
(5e), A. J. Heersink* Villa Annie, Drijben
gem. Beilen, Tel. 33 (Oude-Pek.); H. Her
der, Kerkpad 86, Garijp (Fr.), Tel. 17; J.
Hoekstra, Garijp, Tel. 19; A. Hordijk, Thor
beckestraat 14, Leiden, Drs J. v. d. Horst,
Iepenweg 13, Amsterdam-O., Tel. 51169; W.
C. Huisraans*, p.a. F. Hiemstra, Nijeber
koop (Fr.), Tel. 9 Makkinga; H. R. d. Jong*
Sarphatistraat 116 b, Amsterdam-C. Tel.
52010; B. Jongeling*, Randweg 57 a, Rotter-
dam-Z., Ted. 14719; F. H. Kamphuis", Plein
no. 2, Hoorn; J. J. Kedde, Damstraat 19 b.,
Utrecht, Tel. 10261; J. D. Koers* Oldenzaal-
sohestraat 16, Ensohede, Tel. 4327; G. Th.
Koopman, Lorentzlaan 30bis, Utrecht, Tel.
19562; K. J. Kraan*, Loosduimschekade 111,
Den Haag, Tel. tel. 390869; W. P. Kramer,
Schoonenbergsingel 33, Velp (G.), tel. 3570;
W. Kreuzen, Mauvezand 10, Laren (N.H.).
tel. 3743; J. M. van Krimpen" Oxerstraaf 22
Deventer, tel. 4272; P. B. Lengkeck, Mathe-
nesserdijk 231b, Rotterdam-W., tel. 34990;
C. H. Lindeboom Jr.", Merwedekade 129.
Ul'recht, tel. 18935 (S. Verhoef); D. C. van
Lonkhuyzen", Kerkstraat A 16, Oisterwijk;
A. G. Luiks, Nieuwestad 74, Leeuwarden;
C. Maan", Hoflaan 60, 's-Gravenzande. tel.
89; J. T. Meesters, Platolaan 8, Zeist; W. J
Meister, Heerenstraat 9, Rhenen; C. Moens,
Levensverzekering-Maatschappij
CONFIDENTIA NV
Catbarijneslngel 48 UTRECHT
KAPITAAL- en VOLKSVERZEKERING
L IJ PRENTEN
Actieve Vertegenwoordigers gevraagd.
Eikstraat 29, Den Haag, tel. 333196; L. Moes-
ker" v d Molenallee 27, Doonverth (bij Oos
terbeek); D. G Molenaar, Galileistraat 41,
Den Haag, iel 390350; R. W. Popma", Stre-
velsweg 5, Rotterdam-Zuid, tel. 11719; S. v.
Popta, Oudega (Wyrnb.) Friesland; M. Pos,
Schapenpad 4, Zaandam, tel. 3430; F. Pijl
man", Badhuisstraat 47, Vlissingen, telef.
14; J. P. Rozendal. Oostereinde 21 Winscho
ten; P. de Ruig", Westeind 17, Papendrecht;
W. J. do Ruiter" Spui D 24, Spui (bij Terneu
i-Z. VI.) Post: Tern; P. Rullman", Mau-
ritsstraat 32 Utrecht, tel. 15218; L. J. Scha-
lekamp" Noordsingel 76 A, Bergen op Zoom
M. Schenkeveld", Spijk B 178, Gorinchem;
D. J. Scholten, Prins Bernhardlaan 245, Zut-
phen, tel. 8S2; J. L. Schouten Jr. 2de Con-
stantijn Huygensstraat 48. Amsterdam-W.,
tel. 80018; J. C. Seegers, Hoogstr. 3, Weesp,
tel 4S8 (L. Moolhuizen); J. H. Slager", Ka
pel lelaan 79, Roermond; A. M. Spiering",
Verl. Heereweg 131, Groningen, tel. 5626; B.
J. A. Streefkerk. Beukelsdijk 74, Rotterdam,
tel. 32135; J. C. Streefkerk", Heideweg 32,
Soest, tel. 2495; F. Strikwerda", Munniken-
buren bij Wolvega (Fr.); Ch. M. Swen",
Vooretraaf 108, Egmond aan Zee. tel. 327;
H. J. Swierts, Verl. v. d. Horststraat B 150,
Maassluis, tel. 40 (doorverfc.)A. Sybrandy,
C. B. Balchstraav 35, Leeuwarden; K. Tals-
ma, Feitenslaan M 275, Veenwouden (Fr.)
tel 26; C. van der Ta6, Poortlandlaan 2£
Delft, tel. 1487; D. C. Tiemens", Middenver-
laat A 14, Wildervank, vel. 409; F. W. Tja-
dens, Hoogeweg 28 bv., Amsterdam-O., tel.
53438; P. W. v. d. Veen, Noorderstationstr.
14, Groningen, tel. 5667; W. C. Velvkamp",
Radstraat 11, Katwijk aan Zee, tel. 19; Joh!
Verhave, Molenvaart 253, Anna Paulowna;
A. Verschoor", Binnensingel 66, Vlaardin-
gen, tel. 348; D. Visch", A 58 Bansingerhom,
J. J. de Vries", Volkerink&traav 16. Almelo;
W. H. Wamsteeker, Kennemerlaan 111,
IJmuiden; P. Westra. Gerkesklooster, tel.
Buitenpost 11; G. Windemüller, Prinses Ma-
riannelaan 41, Voorburg; H. de Wit", p/a
mej. D. Jongbloed, Nieuwe Weg. Noordwol-
de (Fr.). M. de Wit", Dordtschelaan 131a,
Rotterdam-Z.; D. Wijnbeek, Emmastraat
14, I, Ambsterdam-Z., tel. 95780; W. Wynia",
Sluiskade 3, Hoogezand. tel. 147; K. S. G.
Zijlstra, Arnemscheweg 57, Amersfoort
Niet beroepbaar is de heer Drs D. S. Atte-
ma Mauritslaan 36, Hilversum, tel. 6321
Familiedrama
te Sliedrecht
Vader schiet zijn dochter neer
en pleegt zelfmoord
SLIEDRECHT, 1 September. In
den afgeloopen nacht om half twee werd
de hulp van de politie ingeroepen voor
een drama, dat zich had afgespeeld in
een woning in de Djjkstraat no. 50.
Toen de politie ter plaatse verscheen,
vond zij de lijken van den 39-jarigen B.
en diens 18-jarige dochter, die beiden
schotwonden vertoonden. Onmiddellijk
heeft men het parket uit Dordrecht
gewaarschuwd. De lijken zijn in beslag
genomen.
De aanleiding tot dit drama is nog
niet met zekerheid bekend.
De verhouding in het gezin, dat uit
man, vrouw en vijf kinderen bestaat,
is niet bepaald goed. Het meisje was
gisteravond om ha'ft twaalf thuis geko
men, hetgeen de vader te laat vond.
Vermoedelijk heeft hij zich hierover
kwaad gemaakt en zijn dochter neerge
schoten, waarna hij de hand aan zich
zelf heeft
of is hulpprediker.
In spoedeischende gevallen kunnen de
Kerkeraden der Geref. Kerken ter voorzie
ning in de prediking zich richten tot den
abactis der Theol. Fac. Ver. a. d. V. U. den
heer H. Munnik. Valeriusstraat 115 bv. Am
sterdam-Zuid. Na 1 Juni: Zuiderkerkstraat
29, Zwolle, telefoon 2309.
ONDERWIJS
Een der scènes uit het historiespel „1813", waarvan gisteravond in Den Haag in
tegenwoordigheid van H. M. de Koningin de première werd gegeven
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Eindhoven. Gem. Lyceum. Tot leeraar
Engelsch: Drs. W. B e e k te Bergen op Zoom
en tot leerares id mej. C. Opstel ten te
Den Bosch.
H. C. VAN CAPPELLE
Heden legt de heer H. G van Cappeile,
die wegens het bereiken van den pensioen
gerechtigden leeftijd ontslag heeft gevraagd
uit zijn functie van directeur van de 4de H.
B S. met 5-jarigen cursus aan den Berg-
singel te Rotterdam, deze functie neer.
De Minister van Onderwijs brengt ter
kennis, dat de examens akte vrije en orde
oefeningen der gymnastiek L.O. zullen wor
den gehouden te Utrecht in de gymnas
tiekzaal van de Cort van der Lindenschool,
Laan van Chartroise 72, hoek Thorbeckelaan
op 13, 14, 15, 16, 17 en 19 September a.s.,
aanvangende des voormiddags om 9 uur.
DE DRIJVENDE DAGNIJVERHEIDS
SCHOOL
Morgen zal de Minisiter van Onderwijs,
Prof. Dr. J. R. S'otemakerde Bruine,
het nieuwe schoolschip van het Onderwijs
fonds voor de Scheepvaart te Amsterdam, de
„Koningin Wilhelmina", officieel in dienst
stellen.
De „Koningin Wilhelmina" is een schod-
söhip, waarop de eerste dagnijverheidsschool
voor schipperskinderen „Oranje Nassau" vim
het Onderwijsfonds voor de Scheepvaart
wordt gevestigd.
Nader meldt men ons:
Omtrent de aanleiding tot dit verschrik
keMjke drama staat men volledig voor een
raadsel, daar het gezin als geheel, bestaan
de uit vader, moeder en vier kinderen, als
ook de leden afzonderlijk, zeer goed be
kend staan. De dochter, die het slachtoffer
werd van dezen moord, kende men in de
buurt als een keurig meisje. Zij woonde bij
haar ouders in huis en men zag haar meest-
gezelschap van haar moeder op straat.
Ook kunnen maatschappelijke omstandig
heden niet de oorzaak zijn, want de heer
P., die kleermaker was, tevens bedienaar
begrafenissen en van trouwplechtig
heden, had een behoorlijk bestaan.
Bovendien verbaast men zich ten zeerste
over de aanwezigheid van een revolver.
Alle gezinsleden waren er onkundig van
dat hij dit wapen in zijn bezit had. Een
speciale antipathie had de heer B. aller
minst tegen zijn dochter. Eer het tegendeel.
Hij was over haar, zijn op een na oudste
kind, een tweeling, uitermate bezorgd, zoo
zelfs, dat hij haar, waarschijnlijk van min
der aangename ervaringen in zijn familie
met meisjes van haar leeftijd opgedaan, niet
wilde toestaan omgang te hebben met jon
gelui. Dit gaf uiteraard mettertijd wrijving
tusschen vader en dochter.
De vader wenschte steeds, dat zyn doch
ter vroeg thuiskwam. Toen zij nu gister
avond half twaalf in de onderlij ke woning
verscheen, heeft hij haar na haar eerst ~iet
enkele woorden een berisping te hebben ge
geven, tot slachtoffer gemaakt van zijn
vreeselijke moorddaad.
De heer B., die driftig en opvliegend was
en in huis gewoon was zijn wil door te zet
ten, zal zichzelf nie>t meer meester zijn ge
weest. Terwijl echter tevens uit de aanwe
zigheid van den revolver wel zal mogen
worden geconcludeerd, dat hij ook in zeke
ren zin weloverwogen zich door zijn drift
heeft laten leiden. Op het moment dat hij
in de woonkamer, die aan de straat is ge
legen, het schot toebracht, waren zijn vrouw
en jongste dochter boven te bed.
De oudste zoon is werkzaam buitenshuis
en de tweelingbroer van het slachtoffer was
elders in de woning bezig naar bed te gaan.
Op het hooren van het schot rende hij naai
de voorkamer. Toen hij daar het lijk van zijn
zuster zag liggen hoorde hij opnieuw
schot. Het bleek, dat zijn vader, die naar de
keuken was gegaan, zichzelf van het lev-
had beroofd. Onmiddellijk begaf men zich
naar de buren, met wie men vriendschappe
lijk omgaat. Deze waarschuwden de politie,
die de zaak momenteel in onderzoek heeft.
Zooals te begrijpen is, heeft dit vreeselijk
drama in Sliedrecht groote ontsteltenis ver
oorzaakt
Examens
en M.o. Den H a gr Gesl. akte m.l
i H. Smits en H. J. Suhr, Amsterdam
E. E. H. Hoen, Amsterdam: J. L. i
3am; M. Leeuwenburgh, Den Haag.
Tuinbouwkunde L.O. Wapeningen. Geal.
de heeren_ J. W._ Kirpes'eln. Waarde; Th. H
Koppen, Ospel; W.
Knoups, Weert: Th.
H. Koppers, Heüen (L.); A. Kos, Nleuwerkerk
ïenberghs, Velden; J. J
A. J. Muller, St Oedeu-
d. IJssel: J. H. Krc
Matthtlsse, KlarenbeeV
rode; B. J. Reljer, Wi
GENEESKUNDIGE
BADINRICHTING EN KUUROORD
„LAAG-SOEREN"
Chronische inwendige ziekten, Rheuma,
nerveuse stoornissen. Rust- en dieet-
kuren. Med. baden. Modder-beh. Bestra
lingen. Korte golf. Röntgen inrichting,
enz.
E. G. VAN HEUSDEN, Gen.-Dir.
W. STIGTER, 2e Geneesheer.
Telef. Dieren
K. 330 4241.
De kinder
verlamming
Ook gevallen in Groningen
en Drente
In de laatste dagen zijn in het Noorden
van ons land vijf gevallen van kinderver
lamming geconstateerd. In de stad Gro
ningen zijn gister twee gevallen aange
geven ;i-n de provincie Groningen één geval
en in de Drentsohe gemeente De Wijk even
eens één geval.
Met het geval, dat zich, gelijk gemeld, de
zer dagen in eLeuwarden voordeed, zijn er
dus in totaal vijf.
Uitstel der feestelijkheden te Boskoop
De burgemeester van B o s k o o p heeft op
advies van den inspecteur van de volksge
zondheid bepaald, dat alle feestelijkheden,
die ter gelegenheid van het veertig-jarig re-
geeringsjubileum van H. M. de Koningin te
Boskoop zouden worden gehouden, tot een
■nader te bepalen tijdstip zijn uitgesteld,
zulks in verband met de voorgekomen ge
vallen van kinderverlamming.
Hoewel te Boskoop sedert verleden week
geen nieuwe gevallen van kinderverlam
ming zijn geconstateerd, blijven de autori
teiten voorshands van meening. dat voorloo-
pig verzamelingen van kinderen zooveel
mogelijk dienen te worden vermeden. Ook de
scholen zullen vermoedelijk na 3 September
a.s. gesloten blijven.
Ook te Haarlem een geval
Ook te Haarlem heeft zich een geval
van kinderverlamming voorgedaan bij een
kindje van twee jaar. De gemeentelijke ge
neeskundige dienst heeft onmiddellijk over
leg gepleegd met dr Doyer. hoofdinsecteur
van de Volksgezondheid, die van meening
was, dat er voorloopig geen bijzondere maat
regelen genomen behoeven te worden; er
wordt dan ook niet gedacht aan het sluiten
van scholen; alleen zal deze maand geen ge
legenheid gegeven worden voor vaccinatie;
ook wordt de uitzending van kinderen naar
vacantie-kolonies en herstellingsoorden stoo
gezet. Het ingestelde onderzoek heeft geen
contact aangetoond met andere ziektegeval
len elders in ons land.
Te Capelle a. d. IJssel
Te Capelle a. d. IJs s e 1 is thans een
tweede geval van kniderverlamming gecon
stateerd
Vier nieuwe gevallen in Groningen
GRONINGEN, 1 Sept. De Kindervei lam
ming in het Noorden, waar gisteren een ge
val sverd gemeld, beeft zich uitgebreid.
helpen hierbij
altijd een poeder of cachet van Mijnhard!.
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachets, genaamd „Mijnhardtjes" 2 st 10 ct
Doos 50 cent.
spant de kroon met 74 gevallen, dan volgt
Beilen met 57, Emraen met 43, Roden met
25, Zuidlaren met 27, Zweeloo met 34, terwijl
de andere plaatsen er minder dan 18 hebben.
In de provincie Groningen blijkt het aan
tal gevallen af te nemen. De vorige week
werden er 31 aangegeven; ook de stad Gro
ningen heeft reeds een besmetten stal. Het
aantal dieren, dat tengevolge van de ziekte
sterft, is vrij groot.
Thans zijn vier nieuwe gevallen bij personen
tusschen 27 en 28 jaar geconstateerd en wel
drie uit de stad Groningen en een in Olde-
hove.
Allen zijn in de barakken van het Acade
misch Ziekenhuis opgenomen.
Boerderij afgebrand
Kwaadwilligheid in het spel?
VLAARDINGER-AMBACHT, 1 September.
Eenige personen, die gisteravond van het
•uurwerk te Schcveningen huiswaarts keer
len, ontdekten omstreeks 12 uur vannacht
dat brand was uitgebroken in de boerderij
den landbouwer IJ. Doeleman aan
don Breeweg ouder deze gemeente.
Zij wekten ijlings de bewoners, die nog in
diepen rust lagen. Met veel moeite wist men
het paard, eenig kleinvee en wat huisraad
i veiligheid te brengen.
De brand was ontstaan in een houten
loods en deelde zich spoedig aan de met riet
bedekte boerderij mede, die weldra in lich
ter laaie stond. Ook één der twee hooibergen,
waarin de heele hooioogst van den zomer
lag opgeslagen, was spoedig een prooi der
vlammen.
De Vlaard.-Ambachtsche brandweer, hoe
wel spoedig ter plaatse, stond voor een vrij
hopelooze taak. Onder leiding van den
brandmeester Van Vliet werd de vuurzee
met 5 stralen van de motor- en de handspuit
aangetast. Zij slaagde er bijtijds in één der
hooibergen voor het alles vernielende vuur
te sparen. De brand was tot in verren om
trek zichtbaar.
Van de geheele boerderij met stallingen
en een hooiberg was na IV2 uur slechts een
rookende puinhoop overgebleven.
De burgemeester van Vlaardinger-Am
bacht was ook op het terrein van den brand
aanwezig.
zeer oude boerderij, welke eigendom is
den heer Speelman te Overschie, als
mede de inboedel, waren verzekerd. De oor
zaak is niet bekend, doch men vermoedt, dat
hier kwaadwilligheid in het spel is.
Een optocht,
die niet doorging.
Alle costumiers uitverkocht
In het Groningsche plaatsje Haren zou
bij gelegenheid van de jubileumfeesten een
schitterende historische optooht worden ge
houden. De plannen waren gereed, maar de
bestuursleden der Oranjevereeniging wilden
geen financieele verplichtingen aangaan al
vorens er geld in het laatje van den pen
ningmeester was.
Maar het geld vloeide traag in de kas. Het
kwam er, tenslotte zelfs ruim voldoende,
doch toen kwamen de moeilijkheden.
De definitieve bestelling van de benoodig
de costuums kon het bestuur niet doen, want
het bleek, dat de costumiers niet mee
staat waren de voorloopige afspraken, die
natuurlijk wederzijds geheel vrijblijvend wa
ren. gestand te doen. Het in den lande vrij
zijnde materiaal om een optocht samen te
6tellen bleek niet meer te krijgen.
Haren zal het dus zonder een historischen
optocht moeten doen. Het ligt nu edhter in
de bedoeling de versiering en verlichting op
grooter schaal te doen plaats hebben, zoo
dat men toch op waardige wijze het Oranje
feest kan herdenken.
LAND- EN TUINBOUW
H. C. Waldeck t
LOOSDUINEN, 31 Augustus. Gisteravond
een der meest bekende ingezetenen
de gemeente Loosduinen, de heer H. C.
W a 1 d e c k, toen hij zich naar de remise
van de Westlandsche Tram had begeven om
de versiering van den Groentewagen voor
de praalstoet voor Koninginnedag te bezich
tigen plotseling onwel geworden en over
leden. Dit gebeuren heeft hier ter plaatse
groote beroering verwekt. Met den heer
Waldeck is iemand heengegaan, die zich
de kringen van den tuinbouw groote popu
lariteit heeft weten te verwerven. In
behoorde hij o.m. tot de oprichters van de
Loosduinsche Groentenveiling, waarvan hij
kort daarop tot betaalmeester werd
noemd. Deze functie heeft hij tot 1931 ver
vuld. Ook op ander terrein nam de over
ledene een vooraanstaande plaats in. Zoo
was hij bestuurslid van het Hoogheemraad
schap Delfland, bestuurslid van de Loos
duinsche Burgerwacht, destijds lid van den
gemeenteraad van Loosduinen, ook voor
zitter van de afdeeling Westland van de
Hollandsche Maatschappij van Landbouw.
De heer Waldeck was 65 jaar oud.
HET MOND- EN KLAUWZEER
Neemt weer toe
Het mond- en klauwzeer neemt momente?!
weer sterk toe. In de afgeloopen week wer
den in Drente niet minder dan 368 nieuwe
gevallen genoteerd. Dat de ziekte vooral ;n
onkel e plaatsen zeer sterk woedt moge blij
ken uit de yolgenda cijfers: Het dorpje Sleen
Hoogste stand te Sodankyla 767.9.
Laagste stand te Krakau 753.9.
Stand vanmorgen half twaall 764.6.
WEERVERWACHTING
Meest zwakke wind uit zuidelijke rich
tingen, gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk
droog weer, heldere koude nacht, iets
warmer overdag.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 16.0 C.
VOERTUIGEN MOS" EN HÜN LICHTEN
OP HEBBEN
Sept. Van 'sav. 8,16 u. tot 'smorg. 5,44 «u
VAN ONZE ADVERTEERDERS
De nieuwe Erres-Radiotoestellen
Met het ten einde loopen van den zomer
gaat ook dit jaar weer gepaard het brengen
van de nieuwe ontvangtoestellen door do
erschillende fabrieken, voor den aanvang
van den winter, het radio-„seizoen" bij
uitnemendheid.
Dezer dagen was het de Erres-fabriek, die
de nieuwe serie van vijf toestellen demon
streerde en toelichtte. De vijf toestellen
dragen de namen van „Solo", „Duet
„Trio", „Quartet" en „QuinteL"
Allereerst is daar dan de oopula're of we-
volksontvanger K. Y. 175 „Solo". Bij dit
goedkoope toestel is rekening gehouden met
den eisch dat een volksontvanger niet al
leen laag in prijs moet zijn, doch ook dat
vooral de onderhoudskosten gering moeten
zijn, d.wz. weinig lampen en laag stroom
verbruik. Dit meent men bereikt te hebber
met dit toestel dat met inbegrip van de
gelijkrichtlarap. slechts vier lampen heeft,
terwijl het stroomverbruik slechts 45
bedraagt. In dit toestel zijn verschillende
verfijningen verwerkt, die vroeger slechts
bij hooger geprijsde toestellen werden aan
getroffen, zooals ultrakortegolfbereik, toon
regeling, automatische volumeregeling enz.
Daarnaast staat dan het type K.v. 175 V
speciaal geschikt voor ontvangst van vis-
scherij-, amateurs-, en luchtafweerberichten
daar hierin het ultrakortegolfbereik is ve
vangen door een bereik van 70 tot 200 M.
H'erop volgt het tweede type K.Y. 17C
„Duet", waarin de verbetering van
weergave-kwaliteit is bereikt door het ge
bruik van een betere luidspreker en door
toepassing van variable selectiviteit, terwijl
het voorzien werd van een zichtbare afstem
ming. Ook het uiterlijk van dit apparaat is
zeer geslaagd, n.l. donker gepolitoerd noten
kast met hydromalium versiering.
Dit type wordt ook geleverd onder num
mer K.Y, 176b voor voeding uit batterijen.
Het derde toestel K.Y. 177 „Trio" heeft de
z.g. eenknopsbediening waarbij alle bedie-
nlngsfuneties vereenigd zijn in één centraal
bedieningsorgaan, „Combinator" genaamd.
Het aantal golfbereiken van dit apparaat is
vier. daar ook het bereik van 80 tot 200 M.
aanwezig is.
Het luxe-apparaat, de K.Y. 178 „Quartet"
is voorzien van een zwaar model electro-
dynamische luidspreker en een automatisch
afstemsysteem. Dit bestaat uit een zestal
knoppen aan de bovenzijde, die ieder een
apart station bedienen. Indien een dezer
knoppen wordt ingedrukt stemt het toe
stel automatisch het correspondeerende
station af. Deze knoppen correspondeeren
respectievelijk met de beide Hollandsche
stations, Droitwich, Parijs, Brussel
Vlnamsch en Keulen.
Het laatste apparaat is dan de radio-
gramofoon K.Y. 179 „Quintet", waarin zien
ook het drukknopchassis van K.Y. 178
vindt. Alle bedieningsorganen beneveni
draaitafel en gramofoononnemer bevinden
zich onder het deksel, zoodat, wanneer dit
gesloten is, het toestel een fraai meubel is.
Tenslotte brengt Erres nog een luidspre
ker onder no. 170 in den handel voor hon.
die een losse luidspreker bij hun toestel
werschen.
De Erresfabriek heeft bij het uitbrengen
van deze serie vooral gewerkt in de rich
ting van de ontwikkeling der radio-on'
vangapparaten in het nieuwe seizoen n.l.
een lager prijsniveau voor de populaire
ontvangers en een betere weergavekwalitelt
en aufomatiseering voor de duurdere toe
stellen.
van Karstedt ons de gelegenhead bieden en
kele interessante einspelstudies te behan
delen, ontleenen wij eorst de hoofdmomen
ten aan zijn beschouwingen.
I. Onjuist is de dikwijls gehuldigde op
vatting, dat de eindspelstudie immer een
pointe" en een verrassend moment moet
bevatten.
Het partij eindspel dient behandeld
te worden op de wijze, welke de eindspel
theorie aangeeft. De eindspel-studie kan
echter niet met dit hulpmiddel opgelost
■oren Derhalve belicht het eindspel den
regel, de studie de uitzondering.
III. Karstedt's conclusie uit II is als volgt:
Het einds;>el kan meervoudig optreden, de
studie niet. Het eindspel kan men naar
links, naar rechts, naar boven of naar be
nedien verschuiven, zonder dat het resultaat
of het verloop der oplossing veranderd. Bij
de studie is dit niet mogelijk. Hieruit volgt,
welken toetssteen wij de keuring moeten
gebruiken. Is verschuiving mogelijk, dan
hebben we met een eindspel (dwz. m-at
een toepassing van de eindspelUheorie) te
doen; is verschuiving niet mogelijk, dan
hebben we een studie voor ons.
SCHAAKRUBRIEK
Eindspel of Studie?
Eenigen tijd geleden heeft de Duïtsche
schaker Max Karstedt in de Deutsch
Schachblatter een reeks artikelen gewijd
aan het beantwoorden van de vraag:
(partij eindspel of eindspelstudie? Nu Is
het probleem, dat door deze twee begrip
pen wordt opgeworpen, lang niet zoo een
voudig a's men wellicht zou denken. Het
is echter evenmin zoo belangrijk als men
zou meenen. Het kan ons betrekkelijk on
verschillig laten of een compositie een
werkelijke eind-spel-s t u d i e is dan wel
tot de (partij-) eindspelen gerekend moet
worden, zoolang het oplossingsverloop ons
maar weet te boeien.
Desniettemin zijn de opmerkingen, welke
Karstedt over dit onderwerp heeft gemaakt,
zeker de moeite waard. Hij geeft zekere on-
derscheidinge criteria aan, welke vooral
voor eindspel com pon 1st en voor de
kennis van het wezen van het eindspel van
belang kunnen zijn. Wijl da beschouwingen
Hoewel wij Karstedt's theorie niet zonder
eenig voorbehoud kunnen aanvaarden, er
kennen wij terstond, dat zijn conclusie goed
deels juist is, al brengt zij sommige op
het eerste gezicht merkwaardige conse-
kwenties mede.
Bezien wij bijv. het volgende eindspel
eens.
A. TROITZKY
3e prijs Schachmatny 1935
Wit aan zet. Remise
Geven wij eerst de oplossing: 1. e5—«6
Tc3d3f 2. Kd6o5! e4-e3 3. Tc7Xc4 e3—«2
4 Tc4Xgif Kgl—f2 5. Tgi—e4 Td3—e3 8
Te4Xe3 K12Xe3 7. e6-e7 e2—elD 8. Keb-
T!I remise.
Gemakkelijk te begrijpen, dat men deze
oompositie steeds tot de studies heeft ge
rekend. Toch is zij, volgens Karstedt's cri
terium geen studie, doch een eindspel. Meo
verschuive de beginstelling slechts, zoover
het bord toelaat, naar rechts of naar links,
steeds zal wit er in slagen om remise te
houden en wel steeds op dezelfde wijze.
Een ander merkwaardig voorbeeld Is de
onderstaande compositie van Kling en
Horwitz.
1
A
1
tfl
IS
FT
ffff
n
is
De oplossing luidt als volgt: 1 Ka4—eA
Th8—h5f 2. Tblb5 Th5—h8 3. Tb5—bol
Th8h5f 4. Ka5—b4! Th5-h4t 5 Kb4—<5
Th4h5f 6 Kc5d4 Tli5—h4 7 Kd4—e5
Th4—h5f 8. Ke5f4 Th5-h4f 9. Kf4—g5
Th4h8 10. Tb6c6 Ka7—bS 11. Kgo—gfi
TI18fS 12. Kg6g7 TfS—d8 13 Kg7—f?
Td8h8 14. Kf7e7 Th8—h7f 15 K^7-
Th7h6f 16. Kd6c5 Th6h5t 17 Kcób6
en het is uit.
In dit eindspel mogen we zonde; beden
ken den zwarten toren naar links ver
schuiven of de stukken van de damevleu
gel naar rechts schuiven; we mogen zelfs
beide gelijktijdig doen. Zonder eenigen
twijfel hebben deze verschuivingen een
verbetering van de witte stellinR tenge
volge, doch slechs in zooverre, dat de op
lossing verkort wordt De kern van de op
lossing wordt echter niet aangetast. Der
halve is de compositie geen studie, docb
slechts een eindspel.
In een volgend artikel hopen we nog eeo
aantal curieuze .voorbeelden te geven,
