ViTasteus
Op bezoek bij
Prof Ds Wisse
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1938
TWEEDE BLAD PAG. 5
VRAAGT
UW WINKELIER
SARDINES
NICE&FLORA MSMi
Onovertrellelijk
1813 - De wasscherij met 'n meer
dan 100-jarige ervaring - 1938
N.V. Delftsche
Stoomwasscherij
Goudsiroop
Ein DIENSTBODENVERZEKERING vin DE
I PHILANTHROOP geeft meer, kost minder!
y Vraagt vrijblijvend inlichtingen
I aan onze agenten of het hoofd-
1 kantoor.
J N.V. Algem. Verz. Maatschappij
„DE PHILANTHROOP"
LANTHPOCP BOOMPJES 8c ROTTERDAM
(gebouw Eerste Rotterdamsche)
Prof, JVtee fa ïgg wvkkamer
Bespeler van de snaren der
volksconscientie
Wel in een rusthuis, maar nog
niet rustend....
Meer dominee voor menschen
dan voor kerken
'ET stond al eenigen tijd in onze
agenda: 11 September jubileert Prof.
Ds. G. W i s s e. En het lag ook al eenigen
tijd in ons voornemen om den as. jubilaris
eens te gaan opzoeken in Rusthuis „Reho-
both" te Driebergen teneinde dezen prediker
en apologeet eens te laten vertellen van zijn
veertigjarige ambtsperiode welke hij op den
elfden September hoopt af te sluiten met een
gedachtenisure waarin de Koning der Kerk
gedankt wordt voor Zijn weldaden en
Dezer dagen is het er van gekomen en ver
trokken we „gewapend met blocnote en pen"
naar rusthuis „Rehoboth" te Driebergen. In
den grooten tuin van het vriendelijke tehuis
zaten vele gasten; we zeiden dat het ons om
prof. Wisse te doen was, die hoe kon het
eigenlijk anders juist niet in den tuin te
vinden was, maar, en dat typeert den jubi
laris onmiddellijk, natuurlijk boven achter
het bureau in zijn werkkamer gezocht moest
worden. Prof. Wisse in een rusthuis, maar
dat wil niet zeggen: niets doen.
Zooals te begrijpen, begonnen we by het
begin. 24 Maart 1873 werd Prof. Wisse te
Middelburg geboren. Toen de theologische
studies aan de Hoogeschool te Kampen vol
bracht waren, volgde in 1898 het eerste
beroep en den Hen September van dat jaar
de intrede bij de Geref. Kerk van Gouda.
Van Gouda ging Ds. Wisse naar Amster
dam-Zuid, toen echter nog beter bekend met
den naam Overtoom. Op Amsterdam volgde
Leiden. In Leiden onder leiding van prof.
Bolland legde Prof. Wisse zich destijds meer
op wijsgeerige studie toe.
Daarna volgde Driebergen. Van Driebergen
ging Ds. Wisse naar Kampen en van Kampen
naar Bodegraven. Van hier vertrok Ds. Wisse
weder naar zijn geliefd Driebergen.
_Het was in deze gemeente dat Ds. Wisse
zich onttrok aan de gemeenschap der Gere
formeerd.: Kerken en overging naar de
Christelijke Gereformeerde Kerk. (1920).
Ds. Wisse diende daarna de Chr. Geref.
gemeente van Arnhem en van 1925 tot 1928
de Chr. Geref. gemeente van Utrecht. Io
1928 volgde de benoeming tot hoogleeraar
aan de Chr. Geref. Theologische School te
Apeldoorn, nadat hij reeds twee jaar als
lector van deze school was opgetreden. Aan
de school doceerde Prof. Wisse de ambtelijke
vakken, wijsbegeerte, apologetiek en Latijn.
We vroegen Prof. Wisse een en ander om
trent het verdere verloop van zijn arbeid
aan de school en vernamen dat hy in 1936
op verzoek op de meest eervolle wijze ontslag
^gekregen had als hoogleeraar in yerbasd met'
Pro/. G. Wisse
gezondheidsredenen zoowel van hemzelf als
van zyn echtgenoote.
Op medisch advies trok Prof. Dr. Wisse
zich terug uit dit werk en vestigde zich te
Driebergen in huize „Rehoboth".
„Niet vergeten"
„Men heeft dan toch niet vergeten dat u
11 September as. veertig jaar in het ambt
staat", merkten we op.
„Neen", zoo verklaart ons Prof. Wisse,
„dat gaat eigenlijk van Amsterdam uit. Toen
ik mij n.l. te Driebergen zou vestigen in dit
tehuis, kwam de kerkeraad van Amsterdam
by my met het verzoek met name des
Zondags de gemeente te dienen. Ik heb dat
beroep aanvaard en nu ga ik sinds 1 Mei
1936 nog vrijwel ieder en Zondag te Amster
dam voor in den Dienst des Woords. En het
is nu de kerkeraad van Amsterdam ook ge
weest die mij aangeboden heeft een „waar
de eringsure" te beleggen waarin men my dan
geluk zal kunnen wenschen. Deze ontvangst
zal plaats hebben te Amsterdam op 14 Sep
tember as. in het gebouw van de Chr. Jonge
Mannen Vereen."
„Waar was u nu het liefste?" vroegen we
aan den as. jubilaris teneinde het gesprek
over zyn rijke ervaringen in het leven, aan
den gang te krygen.
„Dat kan ik niet zeggen", was het ant
woord. „Ik was overal even lief. Ik ben meer
dominee voor menschen dan voor kerken
geweest. Kerkistisch ben ik nooit geweest.
Daarom kreeg ik ook altyd allerlei onder
mijn gehoor, kerkelijken en niet-kerke-
lyken."
„In sommige plaatsen gebeurde het soms
wel dat men op straat zat omdat het gebouw
de menigte niet kon bevatten", merkten wy
op. Prof. Wisse kon dat niet ontkennen.
„Waar of dat nu in zat?"
Hiermede deden we een moeilyke vraag
welke eenerzyds door Prof. Wisse beantwoord
werd met de opmerking, dat hy zich altyd
weer opnieuw afvroeg, wanneer hy op den
kansel stond „als ik in die kerk zat, hoe zou
ik dan willen behandeld worden met mijn
ziel?" en anderzijds dat hy altyd trachtte in
te dringen in het onderwerpelijke zieleleven
om daaraan te bedienen het heil van den
Christus.
Bespeel de snaren van de volksconsciëntie
en leer de psyche van het volk kennen. Dat
doende en mij wachtende voor de doode
letter ben ik vele malen het middel geweest
om menschen buiten de kerk weder terug te
brengen tot den Christus.
„In het geheele land kent men u ook als
den tijdredenaar, is het niet?"
„Inderdaad", aldus prof. Wisse, „vooral
naar myn leerredenen en tydreden welke ik
in den regel populair-wysgeerlg hield, kwam
^AM STER DAN
At 1690
WAJ LEVERT LEVERT, IS GOED
in den regel een groote schare luisteren. Ik
heb nu nog brieven van communisten waarin
zy hun dank betuigen voor het levenwek
kende woord dat ik gesproken heb."
Literaire arbeid
„Uw literaire arbeid is ook niet gering",
meenen we.
Prof. Wisse grijpt dan naar zyn brieven-
standaard op het bureau en toont ons enkele
dankbetuigingen van H.M. de Koningin en
Prinses Juliana voor de Haar toegezonden
tyd woorden en geschriften.
„Maar die koninklijke post is niet het be
langrijkste", merkt Prof. Wisse op. „Ik heb
andere brieven liggen van menschen die door
het lezen van mijn geschriften de eeuwige
zaligheid gevonden hebben in Christus. Die
post is meer waard". De meeste brieven kreeg
onze eerwaarde zegsman naar aanleiding van
het boek „Droefheid naar God".
„Daar zal ik U nog iets aardigs van ver
tellen", zei de krasse prediker.
„Na het verschijnen van dit boek ontving
ik een brief van een blad hier te lande
waarin my gezegd werd dat men liever geen
recensie gaf van dit boek, daar men het zou
critiseeren. Dienzelfden dag echter kwam ik
in het bezit van een brief van een Duitsch
meisje waarin zy my dank bracht voor dit
boek waardoor zij den weg naar haar Heiland
had teruggevonden. Die „recensie" was my
meer waard."....
In hoofdzaak richtte U zich in uw boeken
tegen het ongeloof? Ja, meer tegen het on
geloof dan over de onderlinge kwesties op
kerkelijk terrein. Ik schreef in hoofdzaak
wijsgeerig—apologetisch tegen het ongeloof
terwyl ik daarnaast vooral het dogmatisch-
practicale terrein bestreek.
Een paar duizend boeken zyn er zeker
verkocht van U in den loop der jaren, vra
gen we. Een paar duizend? zegt Prof.
Wisse, in totaal zyn er by na een kwart mil
lioen boeken verkocht, zoowel kleine als
groote.
En wy frischten ons geheugen op, hierby
geholpen door onzen jubilaris voor wat be
treft de verschenen werken: daar zyn b. v.
de boeken over de Theosofie, het Spiritis
me, het boek „Nieuwe Religie en Wijsbegeer
te", „Geloof en Wetenschap", „Het Pessimis
me", „De dood en het hiernamaals", „He
Tolstoiisme", „God en Religie", „Christen
dom en Religie" enz.
En van de practische werken noemen we
het boek over het Avondmaal, Het Nieuwe
Jeruzalem, In het Heiligdom des lijdens
Christi, Uit het Zieleleven, De Slang in het
Paradijs (over de kwestie Geelkerken), De
teekenen der tijden, Uit den Verbondsschat,
Ten Disch geleid, en vele tydredenen en
kleine geschriften.
En wilt u nog eenige wijsgeerige werken
hooren, dan herinneren we slechts aan
de verschyning van het boek over het Pan
theïsme, de Vrijzinnige Staatkunde, de Amb
telijke Bediening van Christus e.a. Te samen
80 stuks.
We wilden niet indringen in het particu
liere leven van den bekenden prediker,
maar waren, mede gelet op zyn nog groote
vitaliteit, toch maar zoo vrij te vragen of
hij nog een boek in bewerking had. Prof.
W i s s e kon deze VTaag bevestigend beant
woorden en bij vernieuwing werden we ge
sterkt in onze veronderstelling dat Prof.
Wisse, hoewel in een rusthuis, nog lang niet
aan rusten denkt.
Binnenkort, zoo vernamen wy dan, gaat
ter perse een klein vruchtje van den veer
tigjarigen preekarbeid. Het boek zal getiteld
zyn 1PDe zeven Kruiswoorden in predika
ties". Ook ben ik bezig aan een Apc"
over: Jezus als de Christus.
Aan politiek hebt U de laatste jaren niet
veel meer gedaan? Neen, zegt Prof. Wisse,
de laatste jaren niet, maar vroeger des te
meer. Ik zou daarover nog uren kunnen ver
tellen. Dan denk ik aan mijn arbeid voor de
A. R. party, myn relaties met den ouden
„Bram". Viel er een avond te debatteeren,
en was Kuyper verhinderd, dan kreeg ik
soms een telegram „ga daar heen en knap
de zaak op". Toen hebben we wat beleefd.
Het was toen nog publiek vechten, men kan
zich tegenwoordig hiervan geen denkbeeld
vormen. De jubilaris vertelt dan van zyn er-
Pco[. Wisse temidden van zijn leerlingen
De Nederlandsche cegeecing hpeft Ui het. Rijksmuseum te Amsterdam de deelnemers ontvangen aan het congres det
V'interparlementaire unie. De ministers'-Patijn en Van Buuren als gastheeren.
Wonder boven wonder liepen de inzittende kinderen van de autobus, die
gistermorgen op bovenstaande wijze tusschen twee wagens van de H.T.M.
op de Laakbrug in Den Haag bekneld geraakte geen noemenswaardig letsel op
Hoe het militaire vliegtuig de L 1, dat gistermorgen van het vliegkamp Schel-
lingwoude gestart was, even later terechtkwam op de opslagplaats van het
stoomgemaal aldaar.
^jisiermiaaag wera te ixutieruum net eerste aer arie gereeageKomen tunneistuKKen uit de tieyschehaven overgeöracnt
naar de werkpier in de Waalhaven. Het betonnen gevaarte op de Maas op weg naar de Waalhaven.
INDISCHE UITRUSTINGEN1
HEERENKLEEDING NAAR MAAT
STEMMERIK C°
LAAN VAN MEERDESVOORT 66
DEN HAAG
EIGER ZAAK SOERABAIA GEMSLONGAN.
Beudekers
etere
essen jenever
ia J. Beudeker Rotterdam
varingen met DomeLa Nieuwenhuis,
Troelstra, Helsdingen en vele libe
rale en socialistische kopstukken. Mynheer,
we hebben in Zfeze met de wilde dieren ge
vochten, dat wil ik u wel vertellen....
Reeds op achttien jarigen leeftyd schreef
ik een vlugschrift tegen het Socialisme en op
negentienjarien leeftyd stond ik op een de
batavond tegenover Domela Nieuwenhuis*
't Was nog ongeschoold maar toch een be
gin.
We zouden hierover nog veel meer kun
nen vertellen, maar aangezien de tyd ver
der ging en de ruimte in de krant nu een
maal beperkt is, moesten we achter ons in
terview een punt zetten, echter niet eerder
dan nadat wij nog een en ander te hooren
kregen over den mobilisatietyd en den arbeid
van Ds. Wisse in Bodegraven onder de mili
tairen, zyn reis naar Indië en over zyn te
genwoordige dagindeeling. Om 6 uur des
morgens is Prof. Wisse present!
Dat ook de Regeering de groote verdien
sten van dezen prediker heeft weten te
waardeeren, bleek ons uit de onderscheiding
welke Prof. Wisse niet ten onrechte zicht
baar op zyn zwarte jas draagt. Prof. Wisse
is Ridder in de Orde v#h Oranje Nassau en
drager van het Witte Mobilisatiekruis, ook
lid van het Zeeuwsch Genootschap der We
tenschappen. Ten slotte vroegen we nog:
Hebt U ook tegenspoeden moeten ervaren?,
We hebben veel leed moeten doorleven, zei
Professor Wisse maar dat had ik ook veel
noodig; en ik mag er by tyden God 'Tan ook
voor danken! Gods goedertierenheden
echter winnen het verre.
En na een korte wandeling door het fraaie
rusthuis Rehoboth namen wy afscheid "au
den prediker-apologeet en as. jubilari' ri->
ons op dezen avond zoo vriendelijk saö -.vi.-
len ontvangen.
De Hongaarsche rijksbestuurder Horthy inspecteert in gezelschap van rijks
kanselier Hitier de eerewacht opgesteld voor de Germaniawerf te Kiel, waar
de gemalin van Horthy de tewaterlating van den kruiser „Ptinz Eugen"
verrichtte.
