DE VRIJE UNIVERSITEITSDAGEN De Jaarvergadering voory PALTHE VRIJDAG is JULI 1938 DERDE BLAD PAG. 9 Het eere-doctoraat van Minister van Dijk De hulp der vrouwen - Rede Prof. Rutgers Toespraak Dr H. Colijn Over de zeer druk bezochte jaarvergade-1 ring der Vereen, voor H.O. op Geref. Grond slag, gisteren te Assen gehouden, schrijft onze verslaggever nog enkele bijzonderheden. Reeds bij de opening was de groote zaal van het Concerthuis tot de laatste plaats be- 10Voor het openingswoord uit te spreken, kon die voorzitter, Prof. Dr. G. J. S i z o 0,een hartelijk welkom toeroepen aam de Ministers C 01 ij n en Van D ij k en den burgemeester van Assen, Mr. J. Bothenius Lohman. Spr. achtte het een gelukkig feit, dat Dr. Cqjijn een zoodanige orde op 's lands zaken had kunnen stellen, dat het hem mogelijk was deze samenkomst bij te wonen. (Appl.) Na de openingsrede van den voorzitter be sloot de vergadering op voorstel van den voorzitter tot het zenden van telegrammen van hulde aam H.M. de Koningin, Prinses Bulk ra en Prins Bernhard. Burgemeester Bothenius Lohman pprak een hartelijk woord van welkom na mens het gemeentebestuur. Het jaarversalg over 1937 werd daarna (goedgekeurd. Minister van Dijk doctor honoris causa De voorzitter deed mededeeling vam het Igister reeds gepubliceerde besluit van den Senaat tot het verleenen van het eere-docto- raat aan Minister J J. C. van Dijk. Hij zeide, dat deze mededeelinig in alle kringen van het Nederlandse!) e volk zeker met instemming zou worden begroet. De onderscheiding is verleend in verband ir.et den iangdurigen en gewichtigen arbeid van den heer van Dijk in den dienst van hot recht. Als minister en als kamerlid heeft hij de rechtmatigheid der Nationale defensie verdedigd. Langdurig heeft hij deelgenomen aan den arbeid voor het staats- en militair recht als leeraar aan de Kon. Mil. Academie als direc'eur der Topografische inrichting, als Minister van Oorlog en Defensie en als lid der Tweede Kamer. De voorzitter achtte thans nog de tijd niet gekomen om den heer Van Dijk geluk te wenschen, doch de mededeeling is zeker door allen met groote blijdschap ontvangen. (Ap plaus). Na de rede van Ds. Veil en ga te Mep- pel heeft Minister van Dijk dank gebracht aan de vergadering voor de instemming met de mededeeling. Notaris van Halsema te Assen deelde daarna mee dat, de collecte in de Geref. Kerken te Drente gehouden voor de V. U. 1138.05 had opgebracht, terwijl door na- giften op een bedrag van 1200.mag (yiorden gerekend. Tot lid van het bestuur werd gekozen Mr. H. Bos Kzn., te Rotterdam, terwijl de voor zitter woorden van dank bracht aan den aftredenden directeur, Mr. J. F. van Beeck Calkoen. Tot lid der Commissie van Toezicht op het geldelijk beheer werd gekozen de heer W. de Vries Gz. te Amsterdam (vac. N. R Boon). De hulp van 40.000 vrouwen De voorzitter deelde nog mee dat Mevr. Verdam gister op de vergadering van de Vrouwen V.U.-hulp de verheugende mede deeling had gedaan dat besloten is aan Dr. H. Colijn op diens 70sten ver jaardag (22 Juli 1939) uit dankbaarheid voor hetgeen God in Dr. Colijn ons volk schonk, als verjaringsgeschenk aan te bieden de mededeeling dat 40.090 vrou wen de Vrije Universiteit rekenen als een voorwerp van haar zorg en voor haar bidden en sparen. DE MIDDAGVERGADERING In de middagvergadering hield Prof. Dr. D. Nauta te Amsterdam een rede over: ,,Een Geref. Hoogeschool 100 jaar geleden". We gaven daarvan gisteren reeds een ver- De rangorde onzer behoeften Spr. wees er op dat de behoeften van den mensch niet vaststaan; ze zijn tevoorschijn te roepen en weg te dringen. Een goed deel van ons leven is ingericht op de voorziening onzer behoeften. Soms zijn de behoeften met elkaar strijdig: noodig is: tijd en geld, twee dingen die we slechts in beperkte mate hebben. Er is rangorde noodig. Wat is het drin gendst, wat moet voorgaan. Als behoefte van hoogen rang noemde spr. levensonderhoud. Eer, vrijheid en va derland gaan hier nog boven. Tot een leven- dig geoefende behoefte behoort bij velen: de I eer van anderen (de pronkkamer b.v.). Er I zijn werkioozen die zich ter wille van de kleeding hunner kinderen het genot van voeding soms ontzeggen. Er is behoefte aan vriendschap, aan een eeredienst, aan wetenschap. Wat hebben wij aan de V.U.? Ook als men geen leeraar of student is? De Universiteit is gesticht met een praetisoh doel, opleiding predikanten, docloren, enz. Hier geeft de Vrije Universiteit aan het Gereformeerde volk een officierscorps, wijl zij ook geroepen is tot de beoefening der wetenschap om zich zelve. Hiertoe werken allen mee: van den directeur tot de contri buanten toe. Voor hen moet dit alles een behoefte zijn. Er zijn tenslotte ook toekomstige behoef ten (Defensie, brandweer, sparen). De voornaamste, de eenig noodige be hoefte is: het Koninkrijk Gods en als we daarnaar zoeken dan zal al het andere ons toegeworpen worden. Nadat Ds. J. O verduin te Kampen ver volgens gesproken had over „Tusschen voor hoede en achterhoede", sprak Dr. H. C o 1 ij n een kort woord. Toespraak Dr. H. Colijn Spr. bracht diank namens directeuren en de vergadering aan Pref. Sizoo, voor de wijze waarop hij deze vergadering had ge leid en zeide, evenals de heer van Dijk, nu nog moeilijk te kunnen danken voor hetgeen hij in de toekomst zou ontvangen. Ik heb nooit goed begrepen, aldus de heer Colijn, waarom menschen gehuldigd werden als zij 70 of 75 jaar werden. Daarin is niets geen verdienste. Als men in ongebroken kracht den leeftijd der sterken bereiken mag, is het genade alleen. Toch heeft spr. de mededeeling wel dadig aangedaan en indien men op 22 Juli 1939 komit met de mededeeling: Gij 70-jarige, hier hebt ge de 40.000 vrou wen die werken voor de V.U., dan zal ik diep geroerd God danken voor den zegen die daarin geschonken is. Alleen ernstige volharding kan ons bren gen waar we moeten zijn. Die volharding is voorwaarde om onze taak tot een goed einde te brengen. God wil ook den arbeid der V.U. werken door de hand van menschen. Als Zijn instrumenten mogen we zijn en in dien zin is onze volharding voorwaarde voor slagen. God zelf heeft ons deze taak op de schou ders gelegd en als we in geloofsgehoorzaam heid die taak volbrengen dan mogen we ho pen dat God dit werk niet zal doen mis lukken. Niet dat direct de volle Universiteit er zal zijn. In Genêve duurde dat ook 200 jaar. En al behoeft het hier zoo lang niet te duren, we moeten doen wat we kunnen. Spr. bracht tenslotte dank aan allen voor hun aanwezigheid en verzekerde hen dat de mannen die de leiding hebben biddend hun taak zullen vervullen in het besef dat wie op God vertrouwd niet falen kan. Nadat tenslotte staande 'het laatste vers van Psalm 97 gezongen was eindigde Dr. Colijn de samenkomst met dankgebed. Discussie referaat Dr. Karsemeijer Aan het gisteren vermelde over de bespre king der referaten van Prof. Dooyeweerd en Dr. K a r s e m e ij e r kan nog worden toegevoegd, dat met den laatste in discussie traden Prof. Dr. R. H. Woltjer, Prof. Dr. F. W. Grosheide, Prof. Dr. A. Goslimga, Dr. Dam en Drs. Höweler. Prof. Woltjer misduidde den referent, dat hij het onderwerp van de principieele naar de practische zijde heeft overgebracht. Naar spr.'s meenir.g heeft ieder antir. den plicht om in te gaan tegen wat er op spel- linggebied is. De Regeering zelf trouwens heeft erkend dat haar methode fout is. Spreek- en schijftaal hebben ieder een eigen leven; daar kan men niet zoo maar een streep door halen. Als men in de wettelijk voorgeschreven spelling verandering wil brengen, moet men eerst aanitoonen, dat' ze noodig zijn. Prof. Grosheide acht het van den refe rent een verkeerde veronderstelling, dat het den tegenstanders der vereenvoudiging gaat om de spelling de Vries en te Winkel. Aan de hand van enkele teksten (o.m. Jerem. 5 15 en Deut. 28:49) noemde spr. de actie der vereenvoudigers in strijd met de gegevens der H. Schrift over de taal. Prof. G o s 1 i n g a vraagt den referent of de regels die hij geeft, van willekeur vrij zijn (welke hij de Vries en Te Winkel ver wijt)? Het groote voordeel der door dezen gebrachte eenheid tusschen Ned. en Vlaam- sohe taal dreigt nu verloren te gaan door 't drijven der Kollewijndanen. Dr. Dam meent, dat de referent met zidh- Op het podium hadden directeurencuratoren en hooglecraren plaats genomen. Tijdens de rede van ds Y. K, Vellenga Minister-president dr H. Colijn in gesprek met den burgemeester van Assen, mr J. Bothenius Lohman zelf in strijd is. Hij neemt het op voor de vereenvouddgers, doch zijn eigen regels zullen door geen vereenivoudiger worden aanvaard. Die regels berusten op geen enkele weten schappelijke basis. Drs. Höweler bespreekt den grondleg- genden invloed van mannen als Heule, Hu- bert, Hooft en Vondel op de Ned. schrijftaal. Hij vraagt voorts naar een vaststelling van het begrip taalwerkelijkheid. Dr. Karsemeyer, de sprekers beant woordende, wees er Prof. Woltjer op, dat het trachten ingang te doen vinden van een paalde gedachte toch ook op ander gebied bestaat. Als spr. in zijn referaat geschreven heeft, dat De Vries en Te Winkel „zekerheid" hebben gebracht, dan heeft hij dit ironisch bedoeld. Hij heeft juist in zijn referaat trach ten aan te toonen, dat men reeds 300 jaren met de moeilijkheden en onzekerheden zit. Spr. ontkende, dat hij zich laat leiden door een an,ti-goddelijk beginsel. Hij heeft er even min aan gedacht zijn promotor, Prof. Wille, onaangenaam te zijn. Nu echter de (door hem niet gezochte) mogelijkheid er was, verschil van meening aan te toonen, meent hij daartoe de vrijheid te hebben. Spr. wijst er voorts op, dat uit het taalgebruik bepaalde conclusies moeten worden getrokken en dat men zich moet aansluiten bij hetgeen wor dende is en op grond van zijn voornaamheid recht heeft gecodificeerd te worden. Nadat Dr. Karsemeijer nog enkele op merkingen uit het debat beantwoord had, werd, nadat de voorzitter den referenten en debaters dank had gebx-aoht, de wetenschap pelijke samenkomst gesloten. NED. HERV. KERK Beroepen: Te Drimmelen (tcez.), cand. J. A. v. d. Meiden te Den Haag. Te Nieuw- Beerta, cand. S. J. Ader te Amsterdam. GEREF. KERKEN Beroepen: Te Vrijhoeve-'s-Grevelduin- Capelle, cand. E. J. Dijk te Zwolle. GEREF. KERKEN IN H.V. Beroepen: Te Amersfoort, cand. G. F. W. Henngireen te Amsterdam. Gaat Uw bijbel mee? Als U op reis gaat, dan neemt U toch Uw bijbel mee? Heusch, dat kan! Een Jongbloed's „dundruk" zakbijbel neemt in Uw koffer haast geen plaats in. De ideale bijbel óók vöor de reis. (Adv.) Het Kerkelijke conflict te Drachten In aansluiting aan het bericht van gisteren kan nog gemeld worden, dat vele leden van de gemeente te Drachten een verzoek tot de classis Drachten gericht hadden om de schor sing van ds. Staal op te heffen en hem weer in zijn ambt te herstellen. Dit verzoek was onderteekend door 641 belijdende leden van de 1300 leden d'ie de gemeente telt, boven dien door 653 doopleden boven 14 jaar en 85 niet-leden. Het verzoek werd aan de classis Drachten, die te Bergum vergaderde, overhandigd. In deze classis-vergadering werd ds. Staal en een van de geschorste ouderlingen wederom gehoord; deze laatste heeft daarop verzoek om ontheffing uit het ambt gedaan. Woensdagmiddag werd te Drachten in de Zuiderkerk een vergadering gehouden van leden van de classis met leden van den Ker- keraad. Het resultaat van deze vergadering is geweest, dat thans besloten is de schorsing van ds. Staal op te heffen, meteenproef- t ij d van twee jaar, zoodat hij weer voor de gemeenten zal kunnen optreden. Aan de N. Pr. Gron.-Crt. heeft Ds. Staal zelf het volgende bericht: „Nadat de classis Drachten Dinsdag geoor deeld had', dat het volgens art. 11 der D.K.O. gewenscht was ds. Staal van de kerk van Drachten los te maken, werd er spoedig een comité gevormd om handteekeningen te ver zamelen voor het behoud van ds. Staal. „In zijn wijk teekende 90 pet. dit adres. De kerkeraad van Drachten wenschte ook geen losmaking. Vandaar dat de classis zich con formeerde aan het besluit van den kerke raad en de schorsing ophief en ds. Staal in .volle rechten herstelde". Landsvrouwe en Landsmoeder Zo heet het boek, dat vele jongens en meisjes gaarne zullen ontvangen ter herin nering aan het komende Regeringsjubileum. Het is geschreven door den bekenden historieschrijver H. te Merwe en schitte rend uitgevoerd. Omvang 112 blz. 47 mooie foto's. Prachtig gebonden. Prijs 65 cent. Bij getallen aanmerkelijk lager. Vraagt pros pectus bij Uw boekh. of de N.V. W. D. MEINEMA, Delft, (Adv.) VIERDE INTERNATIONAAL CALVINISTISCH CONGRES Te Edinburgh van 6n Juli (Vervolg) Na de in ons blad van 12 Juli vermelde rede van Prof. Dr. V. H. Rutgers over de ethische consequenties van het Calvinisme voor het Staatsterrein, ontspon zich een breedte discussie. Dan volgde als spreker Prof. J. H. S. Burleigh, hoogleeraar aan de Edinburghsche Universiteit. Hij sprak over het Calvinisme met betrekking tot het economische leven. O.m. merkte spr. op dat Calvijn tegenover Lut'her een zuiverder standpunt inneemt ten opzichte van den handel, het geld, de weelde. Als Calvijn de weelde geoorloofd acht, dan onderwerpt hij het gebruik daarvan onmid dellijk aan allerlei beperkende bepalingen uit het oogpunt van Christelijke ethiek. Alle handelingen moeten worden getoetst aan de eischen van de Christelijke naastenliefde. Calvijn heeft daardoor de economische we tenschap een belangrijken stap verder ge- Initusschen was ingekomen een telegram van Dr. Colijn, waarin deze berichtte, dat hij tot zijn spijt op het congres niet aanwezig kon zijn; hij uitte zijn beste wenschen voor het welslagen van het congres. Met luid applaus werd de voorlezing be groet en voorts besloten, een telegram van dank te zenden. Thans volgden twee referaten over de ethi sche consequenties der Calvin, levensbeschou wing voor het terrein van de kurst. Eerste spreker was Prof. L. Wenceliu's uit Straatsburg, vroeger aan het Swarthmore College (N. Am.) werkzaam, die de Calvin, filosofie der kunst behandelde en de Refor matie verdedigde tegenover de bekende aan tijging, dat zij een vijandin dei* schoonheid zou zijn. Spr. ging de verschillende soorten van kunst na, zette uiteen, in hoeverre daar van voor den eeredienst kan worden gebruik gemaakt en welk standpunt de Hervormers, in 't bijzonder Calvijn, in dezen hebben in genomen. Het tweede referaat was van Rev. P. R. Musculus uit de Vendée Fr. Deze behan delde hetzelfde onderwerp van den histori- schen kant, meer bijzonder het tijdperk na de 16e eeuw. UNIE AN BAPT. GEMEENTEN Te Hengelo heeft de Unie van Bapt. Gem. haar atgemeene vergadering gehouden onder presidium van Ds. K. R e i 1 i n g„ waar ook aanwezig was Ds. Paul Schmidt uit Berlijn, Dir. van het Bondsbureau der Duit- sche Bapt. Gem. Te Zandbulten en te Terapel zijn nieuwe gemeenten gesticht. De beide gemeenten in Enschedé zijn vereenigd. Te Heerenveen werd een nieuw kerkgebouw in gebruik genomen. De Unie geeft zes perio dieken uit. Drie broeders werden, gehoord de commis sie van opleiding, na een bevredigenden proeftijd van ten minste twee jaar in de ge meenten als voorganger erkend, n.l. H. Doornkamp, A. A. Hardenbergen H. Hornstra. Dr. Paul Schmidt, het woord verkrijgende, deelde een en ander'mee over den arbeid van de geloofsgenooten in zijn land. Meer dan 5000 Doopsgezinden zijn tot de Baptisten toegetreden en het ziet er z.i. naar uit, dat straks alle Doopsgezinden en Bap tisten in één verband zich bewegen zullen. In de commissie der unie werden gekozen de heeren A. H. Z e r b s t, ds. F. E. Hui zin g a en ds. A. P. H a r d e n b e r g. Besloten werd de commissie der unie op te dragen de mogelijkheid te onderzoeken of tot de uitgave van een eigen liederenbun del zal kunnen worden overgegaan. KERK EN OORLOG Ter Gen, Synode van de Chr. Geref. Kerk in N. Amerika is ook behandeld de vraag omtrent haar houding met betrekking tot oorlog. De Synode benoemde een commissie, om de Synode van 1937 met haar advies over deze zaak te dienen. Een belangrijk rapport werd ingediend: maar een beslist standpunt werd door de Synode niet ingeno men en een afdoend antwoord niet gegeven. De zaak werd opnieuw in handen eener commissie (Theologische Faculteit) gelegd, om rapport daarover uit te brengen op de Synode van 1938. Deze Commissie heeft in haar rapport op gemerkt, dat de Synode een geschikte ge legenheid heeft, om de leden der Kerk ernstig te waarschuwen tegen zekere euvels, zooals een consequent pacifisme, (i. e, weigering van wapenen te dragen, onder alle omstan digheden) ter eener zijde en een verheerlij king van oorlog als zoodanig ter andere zijde, welke beide in strijd zijn met de Schrift en onze Belijdenis. Dit advies werd door de Synode aanvaard en de verdere uitvoering daarvan commissie Dr. F. J. KROP AAN FRANCO Dr. F. J. Krop, Ned. Herv. predikant te Rotterdam, heeft een uitvoerig schrijven a a* den opperbevelhebber der nationalistische strijdkrachten in Spanje gericht, met vrien delijk verzoek om nader uiteen te zetten welke de rechtspositie van andersdenkenden in zijn hersteld Spanje zal zijn. Schrijver legt er den nadruk op, dat in een modernen staat geen geloof zonder vrijheid kan worden aan vaard en dringt aan op het geven van de noodige waarborgen, al was het maar om de thans naar zijn verklaring in breede kringen bestaande bezorgdheid weg te nemen. 50 VLAMINGEN NAAR APELDOORN Zooals alle jaren gaan ook dit jaar 50 ge wezen R.K. Vlamingen, doch thans leden der Ger. Kerk in België, op reis naar Nederland om het Ger. Kerkelijk leven van meer nabij te leeren kenneh. Dit jaar heeft de Ger. Kerk van Apeldoorn de br. en zr. voor een driedaagsch verblijf uitgenoodigd en wel op 13, 14 en 15 Aug. Moge het rijk gezegende dagen voor de broeders en zusters uit de verdrukking worden en de band Noord en Zuid hechter en sterker. GIFTEN EN LEGATEN Van een onbekenden gever ontving ds. A. Schweitzer, em. pred. te Amsterdam-Zuid voor het comité „Overvloed van werk en werkkrachten" in de Geref. Kerken (plan Grosheide-Schouten) een gift groot f 400. BINNENLAND Vierde Lockheed voor de West In Curagao aangekomen 's-GRAVENHAGE, 14 Juli. Gisteren is de vierde Lockheed van dc K.L.M.-vloot in de West aangekomen. Het was de PJ—AIM, welke van een rcchtstreeksche vlucht van Miami voor een groot aantal belangstellen- den op het vliegveld Hato neerstreek. De ruim 1600 kilometer, die Willemstad van; Miami op de zuidelijke punt van Florida scheiden, had het Lockheed vliegtuig in 6\'z uur afgelegd. De Olympische Spelen In 1940 niet in Japan Officieel wordt medegedeeld, dat het Japansche kabinet het voorstel van den Minister van Openbare Gezondheid, K i d om de Olympische Spelen in 1940 niet te Tokio te doen houden, heeft aangeno men. Naar alle waarschijnlijkheid zaï tlians aan Finland worden verzocht de spelen te organiseeren. In dit geval zullen zij te Helsingfors worden gehouden. De winterspelen zullen dan waarschijnlijk Ja. Oslo plaats vinden. Aan de Japansche athleten zal niet wor den toegestaan deel te nemen aan de 12o Olympiade in 1940. In plaats daarvan zul len nationale spelen te Tokio worden ge houden. Intusschen wordt uit New York gemeld, dat men daar nog een kansje wil wagen om de Olympische Spelen in 1940 op het tentoonstellingsterrein te doen houden. VRAAGBAAK CHRISTELIJKE INSTELLINGEN V ertrouwensadr essen ten dienste vart Stichtingen van Barmhartigheid, Zieken huizen. Sanatoria, Instellingen, Tehuizen i V assen prima Grove Metworst (Gerookt of ongerookt) en Grove Snijworst Vraagt offerte of reizigersbezoek. DE ROTTERDAMSCHE BOAZ BANK N.V. POMPENBURGSINGEL 13 ROTTERDAM BIEDT AAN 3H°/0 en V OBLIGATIES var» Protest. Kerken, Scholen en Chr. Philantr Inrichtingen, met korten looptijd, in coupures van 11000.- f500.- en f 100.- f N.V. ALMELOSCHE VERVERIJ EN CHEMISCHE WASSCHERU i STICHTINGEN 10 «/o KORTING op da, prijzen van CHEMISCH REINIGEN EN VERVEN van huishoudelijke goederen zo» als Gordijnen. Meubelstoffen, Deken» enz. uidise uitv. ines 70,- iten-, Koi 65.— Ele. 400 70,—. Aardappelschllmach. £100. Kool-, Boonen enz. Snümachi- f 120. Automatische Vlee molens 85, f 100, :h- en Kaassnü- mXL f 175. f 225, heidswet f 120. Verder alle machines voor do Bakkerij. Slagerij. Grootkeuken, Winke lier, Groentenhandel enz. Nederlandsch Fa brikaat. 15-Jarige ervaring. Lange garan- AARDAPPELEN, GROENTEN, FRUIT J. NOORDERMEER GED. SLAAK 53 WILHELMINASTR. 8-20 R OTTE RDAM TEL. 51996 - 54661 - 57236 Leverancier aan alle groote Scheepvaart maatschappijen, Rijks- en Gemeenteinstellingen Het adres voor de allerbeste kwaliteit Gevestigd sedert 1882 Vier bekende voormannen der V.U. waren zoo welwillend even voor onzen foto graaf te poseeren. Van l.n.r. de heeren Schouten, prof Aalders, minister Van Dijk en prof. Dooyeweerd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 9