SCHUDT UW LEVER
WAKKER
WOENSDAG 6 JULI 1938
EERSTE BLAD PAG. a
NV v:h. J. GILTAY ZN
BOEKBINDERIJ
DORDRECHT TELEF. 4991
RONDBLIK
KOMT ER SCHOT IN?
Gisteren heeft het werk der niet-inmen-
ging in den Spaanschen burgeroorlog een
nieuwe etappe bereikt. De voltallige verga
dering heeft namelijk zich accoord ver
klaard met de plannen, waarover men het
reeds eenigen tijd tevoren in kleiner comité
was eens geworden. Ook Rusland schijnt
thans in principe bereid te zijn, den weg
der algeheele overeenstemming te bewan
delen, en uiteindelijk zijn toestemming aan
het bereikte te hechten. Dit beteekent, dat
binnen afzienbaren tijd de controle der
Spaansche landgrenzen in volle scherpte zal
worden hervat, en dat het toezicht ter zee
eveneens zal worden hersteld, zij het dan
ook dat dit laatste niet onmiddellijk effec
tief zal wezen, doch geleidelijk in volstan
dige functie zal geraken. Hiermede zijn dan
de voorwaarden geschapen noodzakelijk
voor de rustige telling van het aantal vreem
delingen, dat aan weerszijden van de Spaan
sche scheidingslinie aan den verwoeden bur
geroorlog deelneemt Is deze telling be
ëindigd, dan wordt tevens een begin ge
maakt' met de geleidelijke terugtrekking
dezer vreemde combattanten, die aan den
kamp om recht en levensbeginsel in het
midden van het Spaansche volk zulk een
gevaarlijk, fanatiek en internationaal ka
rakter hebben verleend.
De overeenstemming in Londen heeft ech
ter veel wijder strekking dan slechts deze,
dat zij het einde van het bloedvergieten in
Spanje wat nader bij zou brengen. Ook zon
der het terugnemen van enkele duizenden
ivreemde vrijwilligers lijkt deze bloedige ver
dwazing reeds op haar einde te loopen, ge
zien de toenemende overwichtspositie van
de strijdkrachten der rechtsche regeering.
Doch overeenstemming inzake het Iberische
schiereiland belooft thans, eindelijk, het
vriendschapsverdrag tusschen Italië en
Groot-Brittannië tot een levende werkelijk
heid te maken, zoodat de politiek van toe
nadering, zoowel door Chamberlein als Mus
solini voorgestaan, vruchten kan gaan dra
gen. Dit voorspelt een algemeen? ontspan
ning in de Europeesche betrekkingen, zelfs
Van dien aard, dat men reeds nu in de Duit-
sche pers het verlangen aan den dag kan
zien treden, nu ook het Derde Rijk in de
nieuwe sfeer van groote-mogendheden-
Vriendschap te zien opgenomen.
Tusschen Berlijn, Londen en Parijs hangt
echter nog een andere wolk, dan enkel die
'der Spaansche dreiging. Het Sudetenvraag-
stuk roept om een oplossing, welke Hodza
en Benesj van dag tot dag schijnen te willen
verdagen. In Berlijn wordt het als een on
vriendelijkheid gevoeld, dat Engeland hier
niet wat meer doortastendheid aan den dag
liegt. Zoo door wederzydsche inschikkelijk
heid ook op dit terrein de vredesvlag zou
kunnen worden omhoog geheven, dan blijven
er weliswaar nog wel vele problemen overig
wij noemen bijvoorbeeld het vraagstuk
van de Duitsche koloniën; de kwestie van
het verdrag tusschen Moskou, Parijs en Praag
en de garantie der Oost-Europeesche gren
zen doch al deze dingen liggen als het
in are in de tweede zóne. Oplossing van de
Sudetenkwestie zou voorshands reeds vol
doende ontspanning geven, om niet alleen
Rome nader tot Londen, doch ook Parijs en
Berlijn wat dichter bijeen te brengen. Zou
Chamberlain inderdaad de kans nog krijgen,
Zijn ideaal van een Europeesch kwartet, dat
onderling in volkomen harmonie speelt te
Verwerkelijken?
Pok Dimitroff in ongenade?
Het Poolsch Telegraafagentechap meldt
(uit Moekou, dat daar geruchten in omloop
Zijn, volgens welke de leider van de Komin
item, Dimitroff, gearresteerd zou zijn.
Hij zou niL verantwoordelijk zijn gesteld
Voor heit mislukken van die sovjet-politiek
an Spanje.
Zou het bericht over de arrestatie van
Dimitroff niet worden bevestigd, aldus hat
Poolsch agentsdhap verder, dan kan men
ïooh zeker verwachten, diat hij uit het poll
tieke leven der sovjet-unie zal verdwijnen,
Idaar reeds twee zijner medewerkers, Tanief
en Popov, in ongenade zijn gevallen en
bij zelf, ofschoon leider der Komintern,
biet gekozen werd in den oppersten raad
Idier sovjet unie, waarvoor hij zich candidaat
üiad gesteld,
De Spaansche burgeroorlog
DE TERUGTREKKING DER
SPAANSCHE VRIJWILLIGERS
Eindelijk een accoord
bereikt
Geheele non-interventie
commissie eenstemmig
In de gisteren te Londen gehouden
bijeenkomst van de niet-inmengings-
commissie, welke bijna drie en een half
uur heeft geduurd, werd algemeens
overeenstemming verkregen op alle
punten van het Britsche plan inzake de
terugtrekking van vrijwilligers uit
Spanje. De vertegenwoordiger van Sov
jet-Rusland, K a g a n, maakte evenwel
het voorbehoud, dat zijn regeering haar
goedkeuring aan het besluit zal moeten
geven.
De Sovj et-vertegenwoordiger drong er
voorts op aan, dat de controle ter zee
tegelijkertijd met de controle te land zal
worden hersteld.
Tegerf half acht was de vergadering
geëindigd.
Na aanneming van het Britsche plan tot
terugtrekking van de vrijwilligers uit Spanje
heeft de niet-inmengings-commissie de Brit
sche rogeering verzocht het ontwerp onver
wijld aan beide Spaansche partijen ter goed
keuring voor te leggen. Ingevolge dit besluit
hebben Groot-Brititanniê, Frankrijk. Duitsch-
iand en Italië ieder 12.500 pond sterling aan
bet internationale comité betaald, teneinde
het eerste voorbereidende werk mogelijk te
maken
Het Britsche plan, dat eenstemmig door
de vertegenwoordigers van 26 staten werd
goedgekeurd, zal aan de beide partijen in
Spanje worden toegezonden. Zoodra berioht
ontvangen is dat het plan overhandigd is,
zal het als Witboek worden gepubliceerd.
Lord Halifax, die de bijeenkomst van
de non-interventiecommissie presideerde,
bracht hulde aan lord Plymouth voor
diens geduld, tact en volharding en gaf
vervolgens de hoofdlijnen van het Britsche
ontwerp aan, daarbij de hoop uitsprekend,
dat de gedelegeerden het zouden aanvaar
den. De vertegenwoordigers van de verschil
lende mogendheden, waaronder Duitschland,
Italië. Frankrijk. Polen, Portugal, Bulgarije.
Joega-Slavië, Turkije, Hongarije en Zweden,
verklaarden hierop 't ontwerp aan te nemen.
De Sovjet-gedelegeerde, Kagan, stelde
hierop een nieuwe redactie van de slotpara
graaf van het plan voor, welke handelt over
het instellen van de controle, en na een
langdurige discussie werd deze paragraaf
tenslotte opnieuw geredigeerd in een vorm,
dien Kagan, naar hij zeide, kon aanvaarden,
behoudens de goedkeuring van zijn regee
ring. Het punt, waaromtrent Kagan zeker
heid wilde hebben, was, dat bij het in wer
king treden van het plan het evenwicht tus
schen het toezicht-te land en het toezicht
ter zee zou worden gehandhaafd.
Om financieele redenen, aldus meldt Reu
ter. moet de controle ter zee in étappes
worden verwezenlijkt, terwijl de controle te
land tenvolle in werking zal treden, zoodra
het plan ten uitvoer wordt gelegd.
Na verklaard te hebben, dat hij voldaan
was over de nieuwe redactie van de slot
paragraaf zeide Kagan geen verder bezwaar
ertegen te hebben, dat liet plan aan beide
partijen in Spanje wordt toegezonden, waar
op Lord Halifax zijn tevredenheid erover
uitsprak, dat thans eenstemmigheid was
bereikt
De commissie zal opnieuw bijeengeroepen
worden, zoodra de beide Spaansche partijen
haar standpunt ten aanzien van het plan,
dat over 48 uur Spanje bereiken zal, zullen
hebben doen kennen. In Londen gelooft men,
dat het Britsche plan uiteindelijk door bei
de partijen in Spanje zal worden goedge
keurd.
De verhouding LondenRome
De beteekenis van de in de non-intervan-
tie-commissie bereikte overeenstemming ligt
in het vertrouwen, dat de Britsche regeering
een wezenlijke terugtrekking van vrijwilli
gers uit Spanje kan beschouwen als een
adequate regeling van de Spaansche kwes
tie, om de Britsch-Italiaansche overeen
komst van kracht te doen worden. Volgens
de aangenomen resolutie zullen aan béide
Spaansche partijen bepaalde rechten van
oorlogvoerenden worden toegekend zoodra-
een wezenlijke terugtrekking van vrijwilli
gers heeft plaats gehad, d.w.z., naar men
meent, een terugtrekking van 10.000 man
van de zijde, welke het geringste aantal
vrijwilligers heeft en een evenredig en na
tuurlijk grooter aantal van de andere zijde.
Whisky Soda
C ar am e 11 a
Van Lonk a
te Breda
De Japansch-Chineesche oorloe
Japanners bezetten
Hoekau
Duizenden Chineesche soldaten
verdronken
Volgens berichten uit Japansche bron
zijn de Japansche troepen Dinsdag
plechtig Hoekau binnengerukt, nadat
de stad in den loop van den nacht van
Chineesche guerillastrijders gezuiverd
en bij het aanbreken van den dag ge
heel bezet was. Japansch geschut be
stookte dertig over het Poyangmeer
vluchtende jonken, zoodat negen en
twintig dezer schepen zonken. Ruim
duizend Chineesche soldaten verdron-
Officieel wordt medegedeeld, dat door
de bezetting van Hoekau de Japansche
troepen meester zijn over den geheelen
benedenloop van de Jang Tse over een
lengte van 700 km. Zij staan thans op
215 km afstand van Hankau.
Japan's industrieels mobilisatie
Naar gemeld wordt uit Tokio, zullen waar
schijnlijk 1.300.000 Japansche arbeiders en
employé's verplicht zijn een andere betrek
king te zoeken, als gevolg van de algemeene
industrieele goederenmobilisatie voor oor
logsdoeleinden, waarbij is inbegrepen het
verbod voor binnenlandsch verbruik van
katoenen stukgoederen en de beperking van
het gebruik van huiden en leder.
Meer dan de helft van genoemd aantal
zal door de bewapeningsindustrie worden
opgenomen, welke een tekort ondervindt aan
arbeidskrachten, terwijl het ministerie van
openbaar welzijn en het ministerie van
handel en industrie aanvullende maatrege
len zullen treffen ten einde het vinden van
een nieuwe betrekking te vergemakkelijken
Hiertoe zullen opleidingscursussen worden
geopend. Officieel wordt het aantal werk-
loozen in Japan geschat op slechts SOOO.
Von Falkenhausens afscheid
Voor het vertrek der Duitsche militaire
raadgevers uit China, verklaarde generaal
Von Falkenhausen, naar het Chinee
sche persbureau meldt:
„Ofschoon moeilijke omstandigheden ons
vertrek naar Duitschland noodig hebben
gemaakt, blijft ons hart altijd bij het land,
dat we zooveel jaren gediend hebben. Wij
hebben groote waardeering voor de gastvrij
heid, die ons bewezen is: de gelukkige dagen
die wij in China hebben doorgebracht, zul
len wij nooit vergeten". Von Falkenhausen
zeide verder, dat China ongetwijfeld zege
vierend uit den strijd te voorschijn zal
komen. Japan zal niets winnen, noch bij
oorlog, noch bij vrede".
De generaal maande het Chineesche volk
aan onder de leiding van Tsjang-Kai-Sjek
mede te werken: indien ieder zijn plicht
doet, staat de eindoverwinning vast
De persoonlijke vertegenwoordiger van
Tsjang-Kai-Sjek deed den Duitsohcrs uitge
Amerika's wapen-aanmaak
Een nieuw infanterie-geweer
Naar verluidt, zal hert Amerika ansche
leger binnenkort worden uitgerust met eer.
nieuw soort half automatisch geweer, waar
mede de infanterist zestig schoten per
minuut zal kunnen lossen. Het mechanisme
van dit nieuwe wapen wordt geheim ge
houden.
Verder heeft Johnson, die waarnemen
de minister van oorlog, aangekondigd, dai
die wapenfabrieken binnenkort opdracht
zullen knjgen, een massa oorlogsmateriaal
te vervaardigen, waaraan het leger gedu
rende zes maanden genoeg zou hebben in
geval van oorlog.
Johnson zeide, dat de staatsfabrieken
óók al zijn ze zoo modem mogelijk uitge
rust, slechts 10 zouden kunmen produ
ceeren van het materiaal, dat in het ergste
geval noodig is. De rest moet door die par
ticuliere industrie geleverd worden.
Verder verklaarde Johnson, dat een
land, dat ndet voorbereid is, altijd gevaar
loopt in een oorlog betrokken te worden.
300.000.000 Chineezen hebben vertrouwd op
hun vredelievendheid in plaats van op alles
voorbereid te zijn.
WEER EXECUTIES IN SOVJET-RUSLAND
Het gerechtshof van de autonome sovjet
republiek Noord Ossetië heeft elf ambtena
ren van het commissariaat van landbouw,
ddeschulddg werden bevonden aan sabotage
ter dood veroordeeld.
Het executieve comité van de Russische
sovjet-republiek, waarvan Noord-Os6etië
afhankelijk is, heeft de straf van drie ver
oordeelden in 25 jaar gevangenisstraf ver
anderd, terwijl twee andere veroordeelden
20 en 15 jaar gevangenisstraf kregen.
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en U zult- 's morgens „kiplekker"
uLt bed springen.
lederen dag moet Uw lever minstens een liter gnl
ln Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze
stroom van gal onvoldoende is, verteert Uw voedsel
niet. het bederft. U voelt U opgeblazen, U raakt
verstopt. Uw lichaam is vergiftigd en U bent
humeurig, voelt U ellendig en ziet alles somber in.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen.
U moet CARTER S LEVERPILLETJES nemen om
een liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer
geheel fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on-
Eischt Carters Leverpilletjes bU apothekers en
drogisten, f. 0.76.
Vriendschapsverdrag tusschen
Italië en Mandsjoekwo
In de ambassade van Mandsjoekwo te To
kio is gisteren door de Italiaansche en
Mandsjoerijsche ambassadeurs een verdrag
onderteekend, dat in een preliminaire ver
klaring „eeuwigdurende vriendschap" vast
legt tusschen beide mogendheden en de we
derzij dsche benoeming regelt van diploma
tieke en consulaire vertegenwoordigingen.
Voorts worden in het verdrag regelingen
getroffen ten aanzien van de behandeling
der wederzijdsche onderdanen met betrek
king tot den handel en de scheepvaart, waar
bij de clausule der meestbegunstigde natie
zal worden toegepast
Tevens is in het verdrag een verklaring
opgenomen, waarbij de beide partijen zich
verbinden, samen te werken ter ontwikke
ling van het onderling verkeer op den
grondslag van evenwicht in den ruilhandel.
Dit verdrag is de eerste algemeene over
eenkomst, die door Mandsjoekwo gesloten
wordt met een buitenlandsche mogendheid,
Japan natuurlijk buiten beschouwing ge-
Tusschen Italië, Japan en Mandsjoekwo
is verder een economische overeenkomst ge
sloten, welke formeel vandaag te Tokio door
den minister van buitenlandsche zaken,
Oegaki, den gezant van Mandsjoekwo, Yoean
Chentoeo en den leider van de Italiaansche
delegatie, senator Ettore Conti, is onder
teekent
Deze overeenkomst regelt de handelsbe
trekkingen tusschen JapanMandsjoekwo
eenerzijds en Italië anderzijds, op basis van
wederkeerigheid.
Een Fanrsch-Italiaansch
grens-incident
Soldaat verwondt een student
Aan de Fnansch-Italiaansche grens heeft
zich een grensincident voorgedaan, waarbij
een Fransche studlent door Italiaansche
soldaten werd gewond.
Het incident deed zich voor bij den Col
Udine in de omgeving van Abriès. Twee
Fransohe toeristen, die bij vergissing de
grens waren overgestoken, werden zonder
voorafgaande waarschuwingen, door de
Italiaansche grenswacht beschoten. Alhoe
wel zij terstond terugkeerden, gangen de
Italianen door met in hun richting te vu
ren. Een der toeristen, Delaytre genaamd,
werd daarbij door oen kogel in den- rug
zwaar gewond.
Het Fransche ministerie van buitenland
sche zaken heeft, nadat men dit geval ver
nomen had, terstond een onderzoek laten
instellen. Zoodra dit onderzoek is voltooid,
zal de Fransche regeering haar houdiing in
zake dit betreurenswaardig incident nadej
bepalen.
Het Luiksche gifmoordenproces
De verdediging aan het woord
De eerste verdediger van de te Luik te
rechtstaande weduwe Becker, Mr. Che
valier, is thans met zijn pleidooi begon
nen. Hij trachtte daarin vast te stellen, dat
zijn cliënte inderdaad digitaline heeft moe
ten gebruiken.
Ik denk. zoo zeide hij, dat mevr. Daumens
inderdaad bestaat onder een andere en wer
kelijke identiteit, n.l. de identiteit van een
vrouw, die niets aan den dag wil laten tre
den van haar reizen. Aangezien de verk'nip
van digitaline streng gereglementeerd is in
Nederland, kan deze vrouw, die in een schrij
ven aan den president zich verontschuldigt
over het feit. dat „zij zich niet kan ontmas
keren", er een belang in gezien hebben, zich
digitaline in België te verschaffen.
Mr. Chevalier trachtte voorts dwalingen
in de deskundigenrapporten aan te toonen.
Hij stelt de vraag, of een giftmengster haar
gif wel zou hebben gekocht bij winkeliers,
die haar kenden en die haar bij het eers'e
alarm hadden kunnen aangeven bij de po
litie.
Mr. Chevalier sprak verder als zijn mee
ning uit, dat zijn cliënte medeplichtig is,
maar niet de hoofdschuldige in het geval
van de wed. Crulle.
Op dit punt van het pleidooi werd do zit
ting geschorst.
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
De verdediging van Sagunto-Valencia
In den sector van Teruel wordi nog stee is
hevig gestreden. De rechtsche aanval woidt
door frissclie troepen uitgevoerd, die ovp*-
groote hoeveelheden materiaal beschikken.
In het gebergte ten Zuiden van Teruel hcc-
bcn de regeeringstroepen in den afgeloop *n
nacht hevige tegenaanvallen uitgevoerd. De
rechtschen trachten daar om de republikein-
sche verdedigingslinies langs den weg van
Teruel naar Sagunto heen te trekken. Zij
hebben hun linies daar eenigszins vooruit
kunnen brengen en naderen thans meer het
vlakke terrein, dat gunstiger is voor den op-
marsch.
Generaal M i a j a heeft gedurende de laat
ste dagen nieuwe orders gegeven voor de
verdediging van Valencia en Sagunto en
oorlogsmateriaal naar de bedreigde punten
gestuurd.
De overstroomingsramp in Japan
Volgens nieuwe berichten uit Kobe heb
ben de overstroomingen in de omgeving
groote schade aangericht. Ongeveer 100.000
huizen, dus vrijwel de geheele stad Kobe,
staan onder water; 2100 huizen zijn wegge
spoeld.
Hri aantal dooden bedraagt naar schat
ting 131; het aantal vermisten 300. Ook
Kyoto en Osaka hebben van zwaren regen
te lijden gehad. In de eerste stad zijn drie
menschen omgekomen.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft in den kabinetsraad medegedeeld, dat
de schade, aangericht door de overstroomin
gen van de vorige week, geschat wordt op
180.000.000 yen. aatstgenoemde overstroo
mingen hebben 134 menschen het leven ge-
POLITIEKE MOORDENAARS IN VRIJHEID
Alle Japansche zeeofficieren, die betrok
ken waren bij het complot van 15 Mei 1932
die eindigde met den moord op den Japan-
schen minister-president Inoekal en die
in 1933 veroordeeld waren tot gevangenis
straffen van 13 en 15 jaar, zijn thans op
vrije voeten gesteld.
BANDITISME IN MEXICO
In de Mexicaansche stad Puerto Ca-nsos
heeft dezer dagen een afschuwelijk Jrama
plaats gehad, dat nog eer>s ten overvi )&Te
in 't licht stelt, hoe in dezen staat het ban
ditisme hoogtij viert
De stedelijke overheid van Puerto Cansos
had dezer dagen een bandiet doen arrestee
ren en dezen uitgeleverd aan de militaire
autoriteiten. De overige bandieten derstreek
hebben daarop geduchte wraak genomen
Zij lichtten 's nachts alle leden van het
stadsbestuur, in totaal tien personen, uit
hun bed en vergrepen zich tevens aan hun
vrouwen en kinderen. Later vond men de
lijken van den burgemeester en een raads
lid. doorzeefd van kogels, aan een bcom han
gen in een der buitenwijken. Men vreest, dat
de anderen een zelfde lot getroffen heeft
UIT OOST- EN WEST-INDIE
MOORD OM EEN HALVEN GULDEN
SCHULD
Sidoon, van de desa Kali-abang (Bekassi)
had van Moersan, een desagenoot, vijftig
cent in te vorderen wegens een schuld in
contanten. Moersan betaalde echter zijn
schuld slechts met beloften en uitstel. Dit
maakte Sidoon nijdig en toen de twee en
kele dagen later elkaar hij een visite toe
vallig ontmoetten, schold hij Moersan uit
voor wanbetaler. Moersan zeide niet veel,
doch zon op wraak. Hij bezocht zijn boezem
vriend Simi en een afspraak werd gemaakt.
Gisteren zoo schrijft Aneta/A.N.P. dJ.
28 Juni per luchtpost toen Sidoon bezig
was padi te snijden, kwamen Moersan en
Simi rechtstreeks naar hem toe. Simi haalde
een gelok te voorschijn en diende den schuld-
eischer enkele flinke slagen toe. Moersan
zat intusschen niet stil. Met een stuk hard
hout „bewerkte" hij den reeds zwaar toege--
ta kei den Sidoon. totdat deze den geest gaf.
Vervolgens namen de twee daders de vluchL
Bestuur en politie zetten een achtervolging
in en het gelukte hun nog denzelfdea avond
het tweetal te arresteeren.
Per auto op diefstal uit
Politie uit Ede verrich. belangüke
arrestatie
De gemeente- en rijkspolitie te Ede zijn
erin geslaagd den dader te arresteeren van
verschillende in de laatste nachten in de
omgeving van Lunteren gepleegde diefstallen.
Het bleek te zijn de 21-jarige D. K. uit Ede,
die onlangs uit een opvoedingsgesticht is
ontslagen en sindsdien des nachts met een
auto er op uit trok om benzinepompen te
plunderen en en passant in te breken bij
landbouwers. Eenige van diefstal afkomstige
voorwerpen werden op hem bevonden. De
auto, waarin de gestolen benzine zorgvuldig
in een tank was geborgen, werd in beslag
genomen.
Ondanks zijn jeugdigen leeftijd is de joi-
gen al meermalen wegens verschillende mis
drijven veroordeeld.
DONDERDAG 7 JULI
HILVERSUM I. 1875 M. en 415.5 M. AVRO-Ult-
zcndlnK. 8 00 Gram.muzielc. (Om 8.30 Be
richten). 10.00 Morgen wUdlng. 10.16 Gram.
muzlek. 10.30 Viool en piano. 10.55 Declama
tie. 11.15 Orgel en zang. 12.00 Het Kovacs
LaJ os-orkest. (Om 12.15 Berichten). 12.45
Gram.muziek. 1.15 Carel Albert's ensemble.
In de pauze: Gram.muziek. 2.45 Omroep
orkest. 4.00 Voor zieken en thuiszittenden.
4 30 Gram muziek. 4.50 Voor de kinderen.
5.30 Het Kovacs Lajos-ork&st en solist 6.30
Causerie „Zwemmen". 6.45 Sportpraatje. 7.00
De Staalmeesters en solist. 7.30 Gram.muzlek.
S.Ot Berichten ANP. Mededeellngen. 8.15
Gram.muzlek. 9.00 Radlotooneel. 9.45 Omroep
orkest en het koor van de Utrechtsche Mu
ziekschool. In de pauze: Gram.muzlek. 11.00
Berichten ANP, hierna tot 12.00 „The Jum
ping Jacks".
HILVERSUM II. 301,5 M. 8.000.15 KRO. 10.00
NCRV. 11.00 KRO. 2.0012.00 NCRV. 8.00—
9.15 Gram.muzlek. (Om 8.15 Berichten). 10.00
Gram.muzlek. 10.15 Morgendienst 10.45 Gr.-
muzlek. 11.30 Godsdienstige causerie. 12.00
Berichten. 12.15 Gram.muzlek. 12.30 KRO-
Orkest (1.00—1.15 Gram.muzlek). 2.00
Handwerkuurtje. 3.00 Gram.muaiek. 3.15
Bijbellezing. 4.46 Gram.muzlek. 5.00 Cursuf
handenarbeid voor de jeu&d. 6.30 All Round-
Sextet In de pauze: Gram.muziek. 7.00 Be
richten. 7.15 Gram.muzlek. 7.458.00 Repor
tage, eventueel gram.muzlek. 8.05 Berichten
ANP, hertaling SOS-LerlchteD. 8.16 Tam
boers en H;i«erscorp3 „Jubal". 9.00 Decla
matie. 9.30 Vervolg concert 10.00 Berichten
ANP. 10.05 Het Hollandsch Strijktrio. In de
pauze: Gram.muzlek. 10.45 Gymnastiekles.
11.00 Gram.muzlek. ca. 11.50—12.00 Schrift
lezing.
DROITWICH 1500 M. 11.25 Ongel. 12.05 Orkest
12.36 Voordracht 1.50 Orkest 2.35 Plano.
3.10 Declamatie. 3.35 Orkest 6.20 Sextet
5.50 Piano-duetten. 6 45 Orgel. 7.20 Mando
llne-orkest. 7.50 Band 8.20 Orkest 9.05
Strijkorkest 10.00 Avondwjjdlng. 10.45 Or
kest 11.30 Orkest
RADIO PARIS 1648 M. 12.40 Orkest (Om 1.60
Zang). 3.05 Zang. 3.20 Plano. 4.20 Zang. 5.20
Radlotooneel. 8.35 Plano. 8.50 Operette.
KEI LEN 456 M. 8.50 Orkest en koor. 10.?9
Volksliederen. 12.20 Orkest 2.30 Concert
4.20 Orkest 6.40 Plano. 7.30 Sextet 8.20 Or
kest 10.60 Orkest 12.20 Orkest
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.60 en 1.30
Orkest 5.20 Orkest 7.23 Zang. 8.20 Orkest
484 M.: 1.30 Orkest 6.36 Orkest 9.20 Orkest
DEUT8CHLAND8ENDER 1571 M. 7.30 Orkest,
8.20 Declamatie. 8.30 Opera „Die lustigen
Welber von Windsor". 10.50 Cello en plano.
11.20 Orkest 12.20 Orkest 26 Nachtconcert
„BATAVUS" Saxonette
Het lichte motor-
JÉfp* rijwiel v. iedereen.
Eenvoudige bedle-
ning. Snelheid on-
ge veer 30 km. per,i
bruik 65 km. op I'
liter. Prijs 190.w
Vraagt uitvoerige beschrijving, welke gratis en
franco wordt toegezonden.
„Batavus" Rijwielen- en Motorenfabriek
A. GAASTRA. Heerenveen.
SCHAKEN
Om het kampioenschap
van Nederland
De vierde ronde
Gister is in het Schaakhuis te Amsterdam
de vierde ronde om het persoonlijk schaak
kampioenschap gespeeld.
De uitslagen luiden:
PrimaCorlever 0—1
Euwe—Mulder Vz—V#
MuilwijkDe Groot 0—1
Van den BoschVan Doesburgh 10
Van MindenoFontein YzYx
Van Schel tingaLandau YxYi
Afgebroken partij derde ronde:
PrinsVein Scheltimga 0—1
De stand luidt tlhams:
1 en 2. Euwe en Van den Bosch, ied<»
3 Yx P-> 3 en 4. Landau en Cortlever, ie den
3 p., 5. Van Sdheltema 2% p., 6 en 7. Mulder
en Prins, ieder 2 p., 8. De Groot 1 Yx p„ 9. en
10. Fontein en Van Doesburgh, ieder 1 p.*
11 en 12. Van Mindeno en Muilwijk, ieder
Y2 Punt
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
ALG. BURGER-ZIEKENFONDS
Opgericht April 1902 Telefoon 117970
'g-Cravenhage, L. Copes v. Cattenbnrgh 80
Afd. Ziektekostenverzekering
Nieuwe wijze van verzekering tegen de
kosten van ziekte, ziekenhnisverpleglng
en operatie. Geheele partlcnliere behan
deling met vrije kenze van artsen,
apothekers, specialisten en ziekenhuizen.
PROSPECTUS OP AANVRAGE.
Vertegenwoordigers (sters) gevraagd
r „De Petser", zei hij enkel, toen hij naast Stijn lag. ,/t Kan
jnee 'n erm miens wijd komme".
Drie dagen daarna kwam Tinus opgetogen 't huis lngehold
Jtoen hij van school kwam.
„Moeder", hijgde hij, „ik hebzeuvestuivers
'gehad vande....— Petser...— en die moes ik oe geve,
zint ie".
Stijn nam 't geld aan maar zij, zoowel als Gijs, weigerden
aan de jongens uitleg te geven.
Met 't voorjaar kwam de gewone drukte. Opgelucht, na de
feijpende zorgen, had Stijn haar huisje van boven tot benéden
Schoongemaakt, dat er de resten van wintersche mufheid en
Stof uitgebannen waren. Ze waren er gelukkig heelhuids
doorgekomen en nu lag de zomertijd weer voor hen. 't Was
jof er in die menschen nog altijd iets overgebleven was van de
0er-bevolking, 'n zekere zorgeloosheid in 't jaargetijde van
Zon en mildheid en vruchtbaarheid.
Vanaf den hoogen Beemsdijk gezieri was de groote
Pssendijksche polder een lust voor de oogen. Groen in aller
lei nuanceering, dat vervloeide tot blauwig grijs in de yerte.
't Koren, dat statig rees en koninklijke belooning zou schenken
voor harden arbeid. Vee in de gelig besterde weiden, paars
bebloemde klavervelden, en bij 't vorderen van 't seizoen de
kleurige spatten van blauw en rood, korenbloem en klaproos,
die pronkten tusschen 't koren; langs den slootkant en den
wegberm de overdadige verscheidenheid van kleuren en sier
lijke vormen. De zomer, als er meer geld kwam, als er zelfs
voor den arme wat af viel van den overvloed, al moest er
hard voor gewerkt worden.
Merie Verdijk was ziek geworden en Drikka bleef thuis,
maar een jongere zuster hielp bij Tonia.
Stijn kwam niet meer om de karnemelk, Gijs bracht die zelf
mee. Jan Donkerstal was minder kribbig dan voorheen, doch
van de meid, die tersluiks eens een praatje maakte bij Stijn,
vernamen ze, dat Tonia, hoewel de ongesteldheid van om
streeks Kerstmis geen nadeelige gevolgen voor haar scheen te
hebben, scherper en lastiger was dan ooit.
Kees den Vust was de eenige tegen wien Gijs vrijuit durfde
spreken en 't was voor hem meestal een stil geluk, dat er een
was waaraan hij zijn zorgen met gerustheid kon toevertrouwen
Verder lag er over den Elzenberm de gewone beklemming,
die van Jans boerderij uitging, 't Was of het gemis van
vreugde en de liefdeloosheid in het voornaamste huis het heele
gehucht beïnvloedde.
Dien zomer gebeurde 't erge, waarover 'n menschenleeftijd
gesproken zou worden, 't Was in de laatste week van Juli. De
kinderen van Stijn en Gijs waren thuis met vacantie en zwier
ven heele dagen in de polder rond. Tinus en Aart scharrelden
verder van huis. Knelis paste op z'n zusje.
Op 'n morgen waren de oudsten er met hun hengels op uit
getrokken om in de Wetering, bij de brug ïn de weg naar
Dengeren te gaan vjsschen.
Gijs werkte nog iets verder op, sinds een paar dagen was
hij aan 't pikken en 't zou nog wel de week uit duren voor
't heele Lange Kantje tegen de grond lag. 't Was 't kostelijkst
zomerweer, dat men verlangen kan. De warmte werd getem
perd door 'n frisch Noordwesten windje, de hemel was één
effen blauw spansel, waar slechts aan de Zuiderhorizon af
en toe wat grijs dreef.
Jan Donkerstal reed uit in z'n tilbury, de zwarte plofte z'n
oude pooten loom neer in 't mulle grint. De boer zat er in zijn
donkerblauw gestreepte boezeroen scheef geleund in het lin
ker hoekje. Zoo ging hij zijn vee bezien en stapte bedaard
door de weiden, waar hij behoedzaam de beesten naderde,
met uitgestrekte arm, ze lokte en krauwde en ze betastte aan
kruis en flanken. Onderwijl stond de zwarte aan 't bek scheef
gezakt in z'n achterstel, slaande met z'n lange ongelijke staart
naar de vliegen. Jan kwam ook bij Gijs op 't Lange Kantje;
een afgebroken halm in zijn mond stond hij er bij toen de ar
beider met metalig geluid van de zicht op 't droog stroo de
tarwehalmen velde. Erg spraakzaam waren ze niet en Jan was
weer weggekuierd langs 't stoppelveld om naar huis terug te
keeren.
't Geratel van de tilbury maakte Tinus en Aart opmerkzaam
op de konfst van den boer.
Ze keken over de kruin van de kade en zagen 't gerij nade
ren. Jan liet zijn paard voortsjokken en keek uit over de lan
derijen, die de vruchten droegen van arbeid en zegen. Hier
vlak bij de Weteringsche brug lag een perceel van Hein de
Grauw. Hij met z'n nieuwmodische kuren, waarop Jan met
minachting neerzag, had hier een veld suikerbieten, zooals er
In den heelen Ossendijkschen polder geen te vinden was.
„Zunnen ègewijzen opkommer" mompelde Jan, „zou 't Ie
dan mieer kannen dan wij, die altijd boer zijn gewiest", De
jongens hoorden 't gerij nu dichtbij. Ze zaten in de schaduw
van 't bruggedeelte en ineens, net toen de zwarte zijn pooten
kletsend neer bonkte op de keiverharding vlak voor de brug,
stak Tinus' hoofd op zij langs de leuning omhoog.
Jan zat met z'n gezicht de andere kant uit. Tinus maakte
een zwaai met z'n armen alsof hij 't paard wilde aanjagen en
ineens tot groote ontsteltenis van den jongen, maakte 't dier
een sprong zijwaarts, 't Sloeg met de voorpooten tegen de
houten brugleuning, waarvan de paaltjes afbraken en voor
Jan zijn paard in bedwang had, met een harden ruk aan de
toom, stortten ze over de brugrand naar beneden, vielen scheef
op de kant van de kade en onder hopeloos gespartel en ge*
kraak schoven paard en tilbury en voerman in het water van
de Wetering. Wild klauwde de zwarte met de wegzakkende
pooten in de modder, 't Dier snoof en brieschte en rukte, de
tilbury lag op z'n kant en zonk.
Stijn had buiten, naast haar huisje gezeten en ze had in de
verte 't gerij zien aankomen, nog voor de brug. Dat was 't
zelfde nog, waarmee zij eens voor 't eerst op de Elzenberm
was gekomen. Toen was ze een forsche boerenmeid, nu zat
ze al tien jaar hier in 't kleine huisje. En bij al de zorgen had
ze er toch ook 't geluk gevonden met Gijs en de kinderen. En
bij anderen vergeleken hadden zij 't goed.
Toen ze weer den zonnigen grintweg langs keek was 't rij
tuigje er niet meer. Ze stond op, zette haar aardappelen neer
en tuurde, wat was dat nou? Jan had daar toch geen land,
dat hij wilde bekijken. Maar dan
Daar zag ze Tinus en Aart aankomen. Ze holden met de
klompen in de hand over de wegberm door 't gras.
'{Wordt vervolgdl
