DE CRISIS IN HET
AMERIKAANSCHE LEVEN
VAN KRANTENJONGEN TOT UITVINDER
DINSDAG 5 JULI 1938
EERSTE BLAD PAG. 3
AAN WIE DE SCHULD?
De stem van Walther Mater
Waar gaan we heen? zoo vraagt zich tel
kens de niet-verpolitiekte christen af. De in
de wol geverfde Republikeinen en de con
servatieve Democraten hopen op een terug
keer naar het oude regime, toen iedereen
werkte en sommigen rijk werden. De radicale
Republikeinen en de Rooseveltsche Democra
ten denken, dat as. herfst de voorspoed zal
terugkeeren, als de surplussen van
productie zijn uitgeput. De nieuwe partij
onder de gebroeders La Follette verwacht
garen te spinnen bij het algemeen wantrou
wen, dat eerst Hoover, en later Roosevelt
gewekt hebben, doch ze maken niet veel
voortgang, omdat de bazuin geen duidelijk
geluid geeft. Wie niet verpolitiekt is, vraagt
zich af, waar al dit gekibbel moet hee
leiden, en, als hij christen is, kan hij de
gedachte niet onderdrukken, dat we aan der
vccravond staan van een geweldige crisis ic
het economische leven van Amerika.
Het wordt door de conservatieve Republi
keinen, waarvan Senator Arthur H. van den
Berg van Grand Rapids, Michigan, een der
voornaamste woordvoerders is, gedurig
gesteld, of de crisis deze is, dat Roosevelt de
grondslagen van het democra'isch leven
dermijnt. Volgens een rede, uitgesproken
het einde van het schooljaar in een
«uidelijke colleges, waar Van den Berg
een eere-doctoraat in de rechten verwierf,
zijn er vier phasen in de huidige crisis: 1.
Het huidige regime wil zich niet onderwer
pen aan de aloude traditie van check
and balances, (dat is, de verdeeling der
souvereiniteit, zooals die werd voorgesteld
door Montesquieu). Dit laatste wijst erop,
dat er niet veel Calvinistisch bloed zit in de
Repuiblikeinsche traditie, want de leer van
het machtsevenwicht is toch heel wat anders
dan de leer der souvereiniteit in eigen kring.
2. Het huidige regime wil centralisatie, en
die is in direct conflict met het individualis
me en het zelfvertrouwen, die van den be
ginne aan in Amerika gekweekt zijn. Natuur
lijk moet de regeering er voor zorgen dat
niemand ongevoed, ongekleed of ongehuis-
,vest zal gaan, doch nationale werkver
schaffing is uit den booze, bedoelt Van den
Berg. De spreker wil blijkbaar geen bescher
ming van de rechten van het volk. Hij wil
regeeringsphilantropie en terugkeer tot de
laat-maar-waaien-politiek. Alles komt terecht
als men het maatschappelijk en economisch
leven maar aan zich zelf overlaat.
3. Het huidige regime weigert de
ting sluitend te maken. Het bevordert daar
door den geest van oneerlijkheid en leidt ons
op den weg van nationalen ondergang. Dit
beteekent: Roosevelt leent en spilt
op los. Walter Lippmann heeft gesproken
van een lending-spending program.
Hij beweerde, dat we dit nog een heelen tijd
zullen kunnen volhouden, doch dat ten slotte
de dag der afrekening komen zal. Van den
Berg beproeft duidelijk te maken, dat het
niet lang meer duren zal, of alles komt op
losse schroeven te staan. Hij toont echter niet
aan, waar het geld vandaan moet komen om
de twaalf millioen werkloozen te bedeelen,
om de jeugd naar school te zenden en de
rijpere jeugd aan werk te helpen, om de
huurboeren in het zuiden' er bovenop te
helpen, en een fatsoenlijk loon vast
te krijgen voor den fabrieksarbeider. De
zondebok is Roosevelt. Alles wordt anders,
als de vijand der Amerikaansche traditie
over boord wordt geworpen, en als de natie
terugkeert tot de beginselen der doctrinairen.
4. Het huidige regime is bezig de nationale
eenheid te ondermijnen. Wij moeten den
Massenhaat niet aanwakkeren en moeten
leeren elkander te vertrouwen en met elkan
der samen te werken. Hier heeft Van den
Berg het oog op den man, die zestig kapita
listische huisgezinnen de schuld gaf van de
crisis, en op Roosevelt die van tijd tot tijd
gesproken heeft van zekere koppige multi-
tmillionaiTs, die niets gevoelen voor den nood
der 60 pCt., wien het aan het noodige ont
breekt. Wat willen de aloude Republikeinen
dan? Ze willen, dat de officieele regeerings-
mannen zeggen, dat alles vrede en dat er geen
gevaar is, als ieder maar aan het werk gaat,
en weer gelooft dat zijn buurman van harte
een engel is. Men houde op te spreken van
economische en sociale onrechtvaardigheid.
Alles zal verbeteren, als men gelooft in de
opvoeding tot deugd, en in de onfeilbare
werking der economische -wetten, die ons
blindelings geluk brengen, als we er op ver
trouwen, en als we voor de rest alles aan
zijn lot overlaten.
Om kracht bij te zetten aan deze sophisti-
sche redeneering heeft Van den Berg er nog
aan toegevoegd dat de regeering in de laatste
zes jaren evenveel geld opgebruikt heeft als
tusschen 1789 en 1918. Tien jaar geleden
werd er nog druk gedebatteerd over honderd
duizend dollars, nu staat de senaat een biljoen
toe (d.i. een milliard) in minder dan een
uur.
Men staat verbaasd over de wederzijdsche
verblinding van Republikeinen en Democra
ten, of liever van laat-maar-waaien-politici
en van probeer-alles-wat-je-kunt-radicalen,
want men vindt beide elementen in beide
partijen, en de nieuwe partij is een opportu
nistische hutspot. De conservatieven zijn
bezig het volk wijs te maken, dat alles in
orde zal komen, als men de klok maar vijf
en twintig jaar terug zet.de oogen toeknijpt,
en gelooft in hard werken en tevredenheid.
De vooruitstrevenden trachten de natie diets
te maken, dat wij geld genoeg hebben om de
nationale schuld te verdubbelen, indien
noodig natuurlijk, dat alles terecht komt als
men maar optimistisch blijft, en dat vooral
het groot-kapitaal aan een geduchte belasting
moet onderworpen worden. Ondertusschen
gebruiken de democraten millioenen om de
gunst van den werkman te winnen en trach
ten de republikeinen de schuld van de
tweede depressie op de democraten te schui
ven, om in 1940 in staat te zijn de baantjes
weer onder de getrouwen te verdeelen. Het
ós simpel genoeg, om de schuld van de crisis
te wijten aan zijn politieke tegenstanders.
De crisis in het Amerikaansche leven is
echter niet zoo eenvoudig, dunkt ons, als de
Amerikaansche politieke leiders het voorstel
len. Het is maar niet een spel tusschen de
oude vrijheidsliefde en het opkomend fas
cisme, of tusschen de oude laat-maar-waaien-
politiek en het nieuwe politieke idealisme,
dat iets doen wil voor den arbeider en den
kleinen boer. Het is veel meer een zachtaan
veranderen van het rustige coloniale naar
het onrustige industrieele leven. Door de in
voering van electriciteit, radio, automobiel,
massa-opvoeding, massa-productie, en last
notieast de bioscoop is vooral in Amerika
een valsch idealisme bij de jeugd gevoed, dat
Blies van de stad en van den Mammon ver-
Stecht. Men wil geen eenvoud meer. Men wil
niet meer werken op het land in de bran
dende zon. Men wil prettig werk, geld en
genot. Men wil alle gemakken. Men wil be
ginnen waar z'n ouders ophielden. Men wil
luchtkasteelen bouwen en droomen droomen.
De openbare school heeft allen godsdienst
aan den kant gezet en een geslacht gekweekt,
dat gelooft, dat het onmogelijke mogelijk
Door politieke en cultureele redevoeringen
heeft de gedachte meer en meer post gevat,
dat een utopie eindelijk verwezenlijkt zal
worden. De mensch kan dat doen zonder
God. Er is genoeg verstand en genoeg rijk
dom in de wereld om iedereen sociaal geluk
kig te maken. Geeft het lichaam wat het
behoeft en de ziel zal gezond worden. Het
de triomf van de philosophie van het practi-
cisme. Het is de triomf van Deweg.
Professor Deweg is door iemand p u b 1
enemy number one genoemd, en dit is
niet ver van de schreef. Hij is de vader van
de „splinternieuwe" Amerikaansche philoso
phie van het cxperimentalisme, of hoe men
ze ook noemen moge. Hij is overtuigd, dat
het lichaam gaa* vóór den geest, de ervaring
komt vóór de idee, het leven vóór de leer, de
practijk vóór de theorie. Niet in den ge
zonden schriftuurlijken zin, dat het natuur
lijke in historische orde aan het geestelijke
voorafgaat, maar in den valschen zin, dat we
af moeten rekenen met elk dogma voor we
op het goede spoor zijn. Weg met de wet en
de getuigenis. Laat ons hunne banden ver
scheuren en hun touwen van ons werpen,
Het laboratorium en de speelplaats zijn de
criteria van het leven. Dr. Pluizer e
Cijfer zullen ons ware wijsheid leeren.
Tegenover het verwaten geschreeuw van
het experimentalisme beluistert
tonen van Demiaskewitch en Hutchins. De
eerste is een professor in de paedagogiek, die
een pleidooi levert voor den terugkeer tot de
ouderwetsche vereering van de idee, de cul
tuur, de historische standaards van goedheid,
waarheid en schoonheid. De laatste is presi
dent aan de Universiteit van Chicago en heeft
zich naam gemaakt door te pleiten voor een
terugkeer tot de middeïeeuwsche scholastiek
in de philosophie, of althans tot absolute
waarden. Beide pogingen willen we gaarne
waardeeren, doch ze zullen geen grondige
verbetering brengen, omdat ze slechts bedoe
len verzet aan te teekenen tegen het moderne
irrationalisme, tegen het gebrek aan verant
woordelijkheidsgevoel, tegen te veel nadruk
op het stoffelijke en het uitwendige tegen het
naturalisme van onzen tegenwoordigen tijd,
doch niet tegen den afval van God. Het hu
manisme of het idealisme van Demiaskewitch
en van Hutchins is geen geneesmiddel tegen
het materialisme van ons hedendaagsch
slacht. Tot de wet en tot de getuigenis! En
anders is er geen dageraad.
Zijn er dan geen stemmen, die terugroepen
tot God en zijn dienst? Gode zij dank, er
zijn er! Daar is de radio-stem van den Lu-
therschen Professor Walther Maier, die pas
in onze goede stad voor 5000 menschen het
oude evangelie heeft ontvouwd. Hij is een
man van klein postuur, van heesche stem,
van eenvoudige voordracht. Doch hij heeft
overtuiging en geloof. Daar is de oprichting
van een Luthersch maandblad voor christe
lijke cultuur. Daar is een ontwakend calvi
nisme onder Gereformeerden van Holland-
schen, Schotschen en Hongaarschen bloede.
Daar is het nieuwe Presbyteriaansche semi
narie in Philadelphia waar drie Calvinisten
van Hollandsche afkomst, R. B. Kuiper, C.
van Til en Ned Stonehouse, grooten invloed
uitoefenen. Daar is een orthodox maandblad,
The Religious Digest, gepubliceerd in Grand
waarvan Dr. B. Mulder van de Geref.
Kerk redacteur is. Daar is het Calvin.
dat beproeft populair-wetenschap-
pelijke bijdragen te leveren. Daar zijn tal van
kerkelijke bladen onder de Gereformeerden,
Presbyterianen, Lutherschen en ook onder de
Mennonieten, die weer opkomen voor de
oude Waarheid. Er zijn honderden Luthersche
scholen en een honderdtal Christelijke scho
len, meest gesteund door leden der Chr.
Geref. Kerk. Daar is een Christelijk Arbei
ders-Verbond, dat echter een hamen strijd
om het bestaan voert. Daar is een Bond van
Chr. Burgers in Grand Rapids, die beproeft
de plaatselijke politiek te verbeteren en met
eenig sucoes. Daar zijn meer dan honderd
c o l*e g e s in Amerika, waar de naam
Christus wordt geëerd, al zijn ze bijna alle
doortrokken van den geest van het chiliasme,
dat weinig voelt voor een chr. cultuurbe
schouwing. Daar zijn nog tal van seminaries,
waar men in den Bijbel gelooft als Gods on
feilbaar Woord. Doch het officieele chris
tendom is grootendeels in de handen van
een lauw evangelisch, of een beslist vijandig
liberaal christendom. Zoolang de ethischen
in Amerika zich verzwageren met de mo
dernen is er geen hoop op gezonde verbete
ring.
We moeten dus weer eindigen met de con
clusie van den profeet: De Morgenstond is
gekomen, en het is n o g nacht! Er is een op-
waking, er is nieuw leven, doch er zijn niet
genoeg leiders, die gegrepen hebben de ge
dachte van de antithese. Indien God ons
geen mannen geeft vol des Heiligen Geestes
om ons terug te leiden naar Zijn Woord, dan
zal Amerika een vruchtbaar land worden
voor communisten en fascisten. De groote
kwestie voor ons is niet de kwestie van
staatsbemoeiing of laat-maar-waaien-politiek,
rpaar van terugkeer tot, of afval van het his
torisch Christendom. M.a.w. de crisis is fei
telijk niet politiek, of economisch, doch
eerst en bovenal religieus. De politieke en
andere redenaars probeeren ons zand in de
oogen te strooien. In Amerika zoowel als
overal elders, moet het komen tot een indi-
vidueele en een nationale bekeering.
Calvin College HENRY J. VAN ANDEL
Grand Rapids, Mich., Juni 1938
Te Rotterdam is gisteravond op de Rotte door onoordeelkundig lossen van eren
verhuiswagen, deze gekanteld. Met een takel moest het gevaarte weer recht gezet.
DELFT
De opening van het lustrumfeest
van het D.S.G.
Het lustrum van het Delftsche Studenten
Corps is Zaterdag officieel geopend. Nadat
Vrijdag op de Sociëteit een reunie-diner van
oud-senaioren en senatores was gehouden
had om 1 uur de officieuze opening plaats.
Zaterdagmiddag om 12 uur volgde een kof
fiemaaltijd in de sociëteit Phoenix" ^van
oud-leden en leden van „De coffyovlagh".
Om 2 uur ontving de Senaat de reünisten
en daarna werd een optocht der reünisten
geformeerd.
Onderwijl was op de Markt een andere
stoet opgesteld, die van de hengelaars, welke
aan een wedstrijd, die in de Schie gehouden
zou worden, deel wenechten te nemen. Met
muziek werd naar de Schie afgemarcheerd
De optocht der reünisten, die vooraf werd
gegaan door een escorte van 32 ruiters en
de Senaat van het D.S.C. en de bevriende
corpora, trok veel bekijks
Onder de reünisten, waarvan president is
de oud-minister van Waterstaat, jhr. 0. C.
A. van Lidthde Jeude, werden vele
vooraanstaande personen uit den lande op
gemerkt. Ook uit eigen stad zagen wij ver
schillende bekende gezichten van groot-
indusvrieelen en anderen. Men trok eerst
naar het hoofdgebouw, waar de senaat zijn
opwachting maakte en vandaar via de
Markt naar Stads-Doelen. Hier heeft de pre
sident van den Pelltschen Senaat met een
rede de feestlijkheden officieel geopend.
In den namiddag recipieerde de Senaat.
Des namiddags werd een concert gegeven
op de Markt door de R.K. Harmoniekapel
„St. Franciscus".
Des avonds hebben Senaat, reüniebestuur
en feestcommissie hun opwachting gemaakt
bij den burgemeester.
De feesten op Zondag laten we rusten.
Hedenmiddag heeft er een vossenjacht
plaats gehad van de Delftsche Studenten
Motorclub en vond ook de feestelijke intocht
plaats van Jan Klaassen.
Vanavond 8 uur is er prijsuitreiking In
Stads-Doelen van de winnaars van den hen-
gelwedstrijd en daarna volgt de eerste op
voering van het openluchtspel op de Markt,
dat een aanvang neemt om 9.30.
Voor Dinsdag staat een Westlandtocht op
het programma, 's Avonds 7 uur atletiek
wedstrijd op het D.H.C.-terrein en om 10 uur
gondelvaart door de Delftsche grachten.
Op de uitreis
GIER Maandag te Jodhpur
OEHOE Maandag te Singapore
BUIZERD Dinsdag 6 uur v.m. van Amster
dam naar Batavia
Op de thuisreis:
IBIS Maandag 3.07 uur n.m. van Batavia
te Amsterdam
PELIKAAN Maandag te Jodihpur
REIGER Maandag te Athene
NANDOE Dinediag van Batavia naar A'dam
Hoogste stand te Biarritz 763.4.
Laagste stand te Blaavandshuk 748.5.
Stand vanmorgen half twaalf 752.3.
tA/J OR VEH WACHTING
Meest matige zuidwestelijke tot westelijke
tijdelijk wellicht verder ruimende wind,
zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring,
waarschijnlijk eenige regenbuien, weinig
verandering in temperatuur.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 13.0 C.
6 Juli. Zon op 4.47 uur onder 9.21 uur
6 Juli. Maan op nam. 3.ST1 uur, onder v.m.
1.00 uur.
VOERTUIGEN MOETEN LICHT
OP HEBBEN:
6 Juli. Van 's av. 9.51 uur tot 's morg. 4.18
RIVIERBERICHTEN
HANSWEERT 3 JULI
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: Telegraaf 8. st; Telegraaf 10.
st.; Pietemella,
Luctor, van IJ;
Gerjo. van Meel; Semper Paratus. van Drlel:
"ieolto. Does; Cornelis. Schets; Jannlje, v Drim
MAASBRACHT: Celina 2, Schepens;
D1EMEN: Anna Kieboom
ENSCHEDE; Jaco, Goumare
AMSTERDAM: Stad Amsterdam 1, st; Stad
nsterdam 3, st; Elodie, Smits; Gruno, Meijer
llemcntine. Broeckaert
DORDRECHT: Piejo. van DIJke
DEEST: St Petrus Canisius. v Steen
DELFT: Clazina, Zuurmond; Zeelands luister
d Klooster; Ons Genoegen, Roekema
LOB1TH: Umberto, de Jong; Constant. Pols
ALBLASSERDAM Leonidas I, Noorlander
ARNHEM; Eerste zorg. Honcoop
TERWISPEL; Eerste zorg, Honcoop
TERWISPEL: Disponibel, Bouwman;
HAARLEM: Zwerver, van Denderen
DORDRECHT: Kloet. Rosenbrand
DONGEN: Fetronella, Bouwens
CAPELLE a. d. 1JSEL Albatros 3. v IJsseld^k
GOES:: Kie. Berrevoets
ALBLASSERDAM: Groot Ammers 3. Boere
DORDRECHT: Anjo, Oocn; Adriana, Struük;
Wileminla, van Pet; Madonna de Bakker
DU1TSCHLAND: Slmonne. de Roeck; Mimosa,
eeren; Pierre, de Roeck; Ceres. Sigmund; Ex
•ess 5. Wllbert; Nautilus 1. Stoop; Cornellle.
asset; Wllmajo, Rejjmers; Baden 47. Zweidln-
ger; Rhenus 48. Albers; Wlpl Jiskoot; Mann-
hem 188, Boes Mannheim 208, Barwig; Neptun 3
Keunen; Eemland. van Ingen; Mercator. Palink
Poolster. Borms; Desirie Vervoort- Harmln. v
d Ende; Wlliy Jeanro. Hejjntjes; Jan Vermeer:
Verschuren Jeanne "Weslerlinck; Anna, Kint
rn'e Janssen; Rjjn en Schelde 10, Camerman,
BELGIE: Telegraaf 3, 5, 18 cn 20. st; Amstel
st; Stad Amsterdam 7, st; Arolla. Relf;
sya, Schwingen; Naphta 6, Hammel; Maria An
ena, Fecnstra; Emanuel, van Wijngaarden;
Kheinf.ihir 124. Honig; Rhe.nfal.rt 128. Melleln
Gustaaf Buelcns; Curie. Jansscns; Mare. Ulaes
Ambulant. Lennga. Jolma van Meel; Sophie.
Willaert; Verco Verbeeck; Harvrie. de Vries;
Esso. Holland 4. van Gejjn; Goya, Alblas; Ex
press 2J, Kerle; Hendrika, Burgers; Mannheim,
202. Wehner; Corma de Haas; Schorsch. Heck-
hoffSapho. Wlffler; Carles, de Roeck: Hlawa
tha. van Dodewaard; Rhenus 116, Koch; Indus
trie 77. Schulze; Avontuur. Kruidhof; Flandrla.
Willems; Celina. de Keersemaecker, Wilcor. v.
Meel; Adriana Maria, Slotje; Grace de Dleu. Nau
welaers, Joando v d Heijden; Johanna, Kik;
Broedertrouw 10, de jong; Vertrouwen. Kerpel
Presto, Dories; Nassau. Dredyk; Putten; Top;
Rhenunon 7. v d Bosch; Volharding, van Dalen;
ijo. Pohlmann; Egalité. Markusse; Belgla,
t; Jacoba Cornelia, v d Heuvel: Jeai
Hecke; Noord Brabant. Versluis; Elodte
ling. Smit; St Antonlus, v
Slavonla, Eenhoorn; Cantabria. Bartels; Hermes
Mol; Slclpnlr, de Jonge; Cornelia, Greljs; Anjo
Mookhoek; Arthur, de Volder; Suzanna, de
Pauw; IJmulden, Buinlng; Carnot. Roskam; Al-
hema Sibrijns; Stad Dendermonde R'jkers; Mac
te Animo, van Putten; Corry 6, Verburg
HANSWEERT. 4 JULI
amco 35, Roeiofs
DORDRECHT: Gerard. Louwage; God met o
Dormolen; W van Driel 69. Baggerman; Mal
i 69. 1
lehl
AMSTERDAM: Amstel 6. st.
KEKERDORM: Albert Bolló
HULHUIZENMarguerithe, v d Meersche
DUITSCHLANDLema. van Zanten; Edelweli
40. Zoller; Fluvlale 28. Bedet; Virginie, Decap
Fluviale 13. de Meü; M stere. Rijquart, 3 Frerej
Lugthart; Borda, Michiels; Adrlen, Dtfkema
Philegon. de Roeck.
BELGIE: AU. Mandema; Nautilus 16 v Drlel
Spes Salutis, van Houdt; Tonale. Relfnlers
Nussia 3, Fabry; ero, v d Laan; Christina Leu-
nis; Electio, v d Bussche; Herso. Dungen
ria Lenle, Boos; EUse Bertha, Sellenslagh; Ma
rla. Wendt; Immaculata Feil; En Avant, Sei
nen: Ster der zee. Nauwelaarts; Consulata. var
Steen; Pointe a PItre. Jongen; Jongen. Terne
ralre. De Spiegeleire; Industrie 78. Schmezer
Olie vos 2, Bon; Viamala, van Ruysseveldt.
5 LOBITH, 3 Juli.
Gepasseerd en bestemd voor:
ROTTERDAM, st. Donau; st. Johanna 2; st
Walsum I; st. Pro et Contra; st. Eldor; st. Fiat
Voluntas 9; st. Attractie; st. Wlnglst. Stella!
Bt. Barba; st. Zurich; st. Beta; st.Borgir;
Sancta Maria; st. Koln; Pieternella Adrii
Wassenaar: D. A. P. G. 5. Leuthner; Velasq
Otjens; Rateau, Vermeulen; Hecoplle, d. Zee;
Hoop, Oosse; Andre, Wagenmakers. Agnella, de
Bot; Spes, Peelen; Lauisc, Spel; Auf Wieder-
sehen. FlelschhouerBellma, Fischer; Hendrik.
Vegter; Aschaffenburg, Gorter; Thysstad, So-
mersHispania, EmansAnimo, de Koning Gans
Arbedo, Hammei; Veronika, Boezer; Therese,
Rings; Anna, Molengraaf. Carlton, Witjes;
Brunhilde, Altenhof; Glück 'Auf, Pols; Maria,
Willems; Westerschelde. Joos; Pietemella, Ver
meulen; Seam XI. Hartsuiker; Baden 13, Gaf-
fert. Baden 51, Platz; Phenlx 13. Haubrich;
Gelrta. Buisman; Wagner, Dekker; Navigatie,
Cessie; Harpen 64, Falkenburg; Stad Luik, de
Jong; Chrlstlaan Joh., Korporaal.
AMSTERDAM: Wllma, Jiskoot; Brisant, de
Haas; Willy, Hulsman. Marie Henriette. van
OoyenWijkdienst 15, Poppelier; st. Oosterwijk;
st. Akswijk; Verandering, v Ben; DORDRECHT:
st. Louwerzee; st. Henny. st. Willem Marie; st.
Colbert; VLIEREEDE: 'Wilhelmina, Dekker;
Thijra, de Wit; Ruja, Fekkes; Elisabeth, Held;
Geschwisterliebe. Schepers; Frans, Huisman;
VREESWIJK: st. K. Vaart XI en I; St. Fran
ciscus, Visser; Neeltje, Vlieger; IJMUIDEN:
Gungner. Zeeman; DEN HAAG: Carl Fresser.
Frans; STAMPERSGAT: Hoenera. Hoenderop;
DELFT: Nelly, Rops. ECHTVELD- Vlos, Hui-
bers; FRANKHUIS: 'De Hoop, v.'Enk; OUD
BF.IJERLANDCornelia, Mouthaan; UTRECHT:
Hillegonda 2, Baars; Cornelia, VerduinWAGE-
NINGEN: Liba, Hartman; DEVENTER- st
VoorwaartsOosterfeld, Busch. DELFZIJL:
Riek, Broekhuizen: NIJMEGEN: Valorosa. Onst-
wedder; Marechal Foch, Marts; ZUTPHENLtes-
selotte, Kriessels; MAASBRACHT: st. Agnes
DORDRECHT: Jura, Zwiers; BREDA: Anje.
Tromp. ARKEL: Hendrica, Beers; KRIMPEN
a/d IJSSELAvontuur. Neef; BURGSLUIS: Jo
hanna, Neel; LEMMER: st. Ideaal; LOBITH:
Madonna, Engelaar; Vltalis, Huisman; URK:
Wilhelmina. v. Oeveren; HAARLEM: Anna, de
Bot; WADDINXVEEN: 7 Gebroeders, de Waardt
EINDHOVEN: Henny. Muyen; SLUISKIL: St'
Antonlus, de Bakker; GRONINGEN: Nova Cura,
BELGIS; st. Corma; st Zulderxee; st. Wlm;
st. Dya; Anton, Looy. Pierre, v. d, Dussen;
Tiber, Nauwelaert; Dónon, Kwiek; Mathilde,
Goedgezelschap; Seydlitz Rochner; Rese, Pijl;
Maria, de Bodt; st. Paula; Mars. de Leeuw van
Weenen; Julia. Lauwere; Julia, Verstraeten;
Consulata, van SteenQuo Vadis, Fortuin
nelder; Paula, de Backer; Johanna, Zim-
Glothilde, de Valck; Je suise, Boon
Willems; Richard, Verleyen
Ebt
Angellque, Huismans. Anna, de Groot; Hoof:
1, Smits; Jelo, Willems; Herman. Lurkln; Eve
line, HoyweghenNussia 3. FabriJean Millot,
UtterlindenIntrepride, Haecke; Overschie, Kaat.
Industrie 78, Schmezer; Josepphine, Volder;
Germaine. de Souter; Regina, Kerkhoven; Jean
2, v. d. Eede; Express 36, Swartjes- Stad Aer-
schot, ClaanssensStad Ostende, v. d. Vonder
DUITSCHLAND: st. De Zeeuw.
LOBITH, 4 Juli 1938.
Gepasseerd voor 'a middags 12 uur en bestemd
ROTTERDAM: de stoomschepen; Gerard, He
lena, Fiat Vol. 17, Holda, Johanna 2, Condor,
Marconi, Vier Gebr., Willem Anton. Fadlr, K.
Vaart 16, Evodan, Adriana 2, Roelfina, Neptun,
Fredjo, Hekla, Hollandia; Wilhelm, Baumer;
Mannheim 205, Selbert; Weienthurm, Paasche;
Atlas 12, Llnkenbach; Ceylon. Fendel; Floahilde,
de Jong. Oda. Arendsdonk; Nibelnaut v Donck;
Dymphina, v. Laak; Slbllla. Hoenderop; Hans,
Back; Magrietha, Bootsman; Martin, Möffer;
Wlljo, Muhl enfeld; Jos. Schuurman 7, Vath;
Aleida Maria, Meijer; Juliana, de Jong; Johann,
Linz; Huban, Verschuren; Tempes Docedit,
Mejjer; Vaterland. Huser. Caledonia. KetUng;
Oderla, v. d. Brink; Asselyn, Schot; Jord&ena,
ten Haaf; Truro, MeU; Hobbema. Lodder; Vla-
tor. HlrschmannJama, Wijngaarden; Seam 8,
Walter; Jonkes 2, Koppelaars; Maragan, Blan
ken; Oso 5. Peters; Wilhelmina. Asman; Neme
sis, zyimansSindoro. v. d. Zande. Harund, Cor-
nellssenObo, Meinen; Terra Nova. Hooglander;
Spera, Courtois; AMSTERDAM: a. Molenwijk-
s. Steen wijkSulphur, Duut; Wekdienst 3, Bur
gera; Onderneming 7, v. Zenthem; Heiand, Bul-
ser; Loge, Duson; DORDRECHT: a. Oiae- s
Excelsior; s. Aisne. Titania, Urmetzer- Antonle
I, v. Giezen; VREESWIJK. Hendrika; s. K.
Tekst en illustratie van H. KANNEGIETER
1.5 Toen hij zijn zaken dus in orde
bracht had, begaf zich Abdalla op reis
met do eersite de beste karavaan, die
van Bagdad naar Mekka toog. Eenige
zwaarbeladen kameelen droegen zijn
kostbare handelswaren. Nadat hij zijn
godsdienstige plichten te Mekka had
vervuld, reisde hij verder als koopman
en slaagde naar wens. Zoo trok hij ver
der naar Cairo, de hoofstad, van Egypte^
116 Hij deed zijn waar in Cairo met grote
winst van de hand. Daardoor werd hij
tot nieuwe ondernemingen aangespoord.
Hij bezocht de beroemdste plaatsen van
die tijd; reisde te water en ve land. trok
de woestijn door met grote karavanen,
of zocht zijn weg met een paar gidsen
en kon zo verhalen van wat hij zag en
beleefde in Damascus en Jeruzalem, in
Ispak en Sjira*
117 Zijn rijkdom nam al meer en meer toe
en zijn reislust nam niev af, zodat hij er
zelfs over dacht om een tocht naar Indië
te maken. Maar nu ook ontwaakte zijn
begeerte om na een afwezigheid van ze
ven jaar zijn vaderland weer te zien en
daar in het genot van zijn schatten met
zijn verwanten en vrienden zijn verder
leven te slijten. Hij ging dus op weg
naar Bagdad,
GELO: Mlchelet. MareschDEVENTER: Maria,
Vermaas; Me.chiensteen 17. Jongekrijg: SLUIS
KIL: Sleglinde Stolk; WEURT: Saint Odile,
Wust; ZWOLLE: Gege. BeckesSLIKKER
VEER. Antonie II. v. Giessen; STEINWillem.
Hilling's; ZOETERWOUDEJaco. Molenwijk;
DELFZIJL: Dina. Zyistra; Verwisseling. Jan
sen; GOUDA- Risico, van Nederpelt; VLIE
REEDE: Zita. Mahler; Otto, Schepers: Salva-
nos, Gerdes; Martha 12. Hagenot; VLAARDIN-
GEN: W. v. Driel 65. Schuitema: ALKMAAR:
Willem Nouwen. IJMUIDEN: Woglinde, Ver
haas; HENGELO (O): Pema. de Boer; URK:
Anny, Hellings; DE LIND: Nieuwe Zorg, v. d.
Hei
BELGIë: s. Pierre; Lokon, v. d. Pluim: Geer-
truida, Smits. Express 34. Lempke; Dempo,
Fucks; Primula, v. Zenthem;
Phenlx 8, Hai
Alomar, GeertsMarie
Longa, Wainer; Mathilde,
BruvsRisico 2,
Al; Vli
Hum, ncuoaoeiu; Caroline Butefur; Damco 4
Heuvelman; Hera, RauleThetis. Kuipers; Bre
del, Schandi-y; Algol, Verhaegen; Emmanuel,
Dongen- Edelweis 2, Beekman;
DUITSCHLAND Hans Herbert, Rorsoi
Teuna Elisabeth, Baars; Vertrouwen, Sneyer.
Gepasseerd na 's middags 12 uur en besten:
DORDT:
s. d'Alembert; VLIEREEDE: Kathe. Gerdau;
BEEK EN DONK: Rehoboth, Duinkerken;
GRONINGEN. Morgenster, Vischer; ZWOL-
LERKERSPEL: Eendracht, v. Asperen; DOR
DRECHT: Jura. v. d. Potte; ZAANDAM: Fides,
Moorsen; LEIDEN- Elisabeth. Smitd; DELF
ZIJL: De Goede Gunst. v. d. Molen; NOUWEN-
SASEn Avant, BastlaanseBAARNEnergie,
Veldman;
BELGIë: Edelweis II, Beekman; Christoffe,
SaerenWallis Kaherkommer; Tragi. Moov; Jo-
BMMERIK, 3 Juli 1938.
isseerd en bestemd voor:
Treco, van Vliet; Christine, Brouwer; Zeehond,
Nooit gedacht. Muttersegen. Book; st. Herdl II;
Dongen;' Maris Stella, Rutjes; Janna, Keulen;
st. Jega- Homberg. Waardenburg;
jo. van Dijk; s<
Tristan. Meeuwseu
nd; Rudolf II, Ohr; st. TJaba;
Milord, Cop. Catharlna I. Rech; st. Westri;
Isung, Bakker; Isto, Stoutjesdyk; st. Vatna, Me-
rapi, van Bruggen; st. Bego; H. Stinnes 21, Paff.
Sancta Maria. Romeynders st. Kibo;; Tambora;
de Jong; Walhalla, Zimmerman. sL Cordie; Por
fier 29, Bezemer; Joseph, Wil'denbeest; Cama,
Cools; Spes. Buien; st. Harmonie 3- St. Anto
nlus. BaumannArchimedes, Bonts; st. Rinda;
Guta, Bechers- Terborg, van Donck; Excelsior,
Meinen; st. Tolima; Seblat, Fink; Caroline. Rem-
mings; Harpen 32, Klotz; Hazewind, Cremer;
Schwelgern, Muller; Teuna. de Vries; St. An-
tonius I, Bosman; Wil, BrahmThea, Groen; st.
Elln; De Hoop, v. d. Heuvel; Noordster, de Vries;
Neuss, Simon; Marianne, Eisner; Egeria. Duk-
man; Hendrika. van Wijngaarden; Erft. van
Gosten, Doeswyk, Adam; Joha. Buker, Beuker;
Witteklnd, Schoning. Wiegertje Joha, Dokter;
Gerhard, Bal; Thekla, Robben; Sanara 116. En
gel; Sophie, Klapdar; Gothard. Boer; st. Alpha;
Nautilus 9, Korstanje; R. Karcher 7, Volk; R.
Karcher 70. Kramm. st. Andrles Willem; Mann
heim 213, Heck llbell'e, Mengel; st. Rival; Marcel
Petit, Yoma; st. Baklln; Ausgar, Haas; eL Ger
hard. Wilhelmina, Vermeulen; Widar, Möllman;
st. lïetta; Rfln Zeevaart 10, Opfer; Rijn Zee
vaart 16, Spltsl&fl; st. Beta; Rhenania 46. Nes
sen; st. Wilhelm. R. Karcher 84. Wilier; at.
Magnl; Fafner, Brink; W^ljunde, Bakx; Suevia.
Koenen; Rgn Schelde 15, Ulegens. st. Jean Mi-
lot; Hennij, Kerckhof; Pax Verschuren: st Jan
na; Francois, Hendriks, st. Johan; Haniel 82,
Diets; Elisabeth, Vos; s't. Johanna; Westphalia.
Jansen; R. Karcher 85, Ruhm- st. Flat 7; Damco
37, Zondag. Revlslo, Boos; Helena v. Beveren;
Maasstroom 31. de Waal; st. Meurthe. Octant.
Gunster; Stad Detjnze, Vonder; st. Alller; Stad
HeUst, Beersens; Frankline Jansenst. Noord
kaap; Bingen, Spieker; St. Therese.' Wemmers;
at Asgard; Dickens. Rutjes. Albert Cutfp, Cor
nelis; Meteor, Kroger; Keerbruhe VI, Fuchs; st.
K. Vaart 5; Willem Frederik. Langen. Jeanne,
Snijders; Maria, van Megen; Hendrika!. Visser;
Nooit G«dacht, Schouten: Oder. Hegemans. Quo
Vadis, Held; Energie, Walsduk; Donar, Schui
ten; Bulten Verwachting, de Korte; st. Arjo;
Johanna, Rutjes; Adrl, Boer; Option, Weigardt;
Rhenus 113, Bach. st. Bona Spues; Oasis, van
Damme; Emma. Broek; Theodella, de Klerk; st.
Petronella; Vriendschap, Bon; Laboremus.
Wdndt. Windhorst II. Bakker: st. Pasto; Kepala,
Gloerich; Machtilda, Goudswaard; st St Odile;
Sirene, Bussche; Phenlx. Ost; at. Turgot. Stella
Maris, PeulenMontan 21, Knippertst. Plat 12
Credo, Witte. Bogaerts 2. Nyenhulzen, Maria
Helena, Kolne'r; Europa, Buchlo; Flora. Keutzer;
st Victoria; Gaja, Dahlenberg; Josef, Wissen;
Magdalena Klazina, Kledne; 3 Gebroeders, v.
Meer; Rhenus 36, Trusch; st. Hansweert: K&the.
Bohringer; Këth% Dose; Jacoba. Vogel; De
Hoop, Buil. Hoop op Welvaart. Hof; st Har
monie; Katharlna, Kaam; Flora, Tromp; Henry,
van RooU; J. Schurman 67, Zahn; Tercador, Hin-
nen. Noordster, Rottiers; Grljsbol, Hal; Emma,
Jansen; Dranaco 1, Lammeets; Isabella Claus;
at. Nelly; Adriana, Grinwls; Seam 10. Kohier, st
Stella Maris; Iwina, Stoop; Dollar, Buuchère;
Phillip Jacob, Minne. Onrust. Wonnsbecker; st.
Tarn; Wlnx, Pauwei's; Labor, Landa; Gunther,
BartelsHelmburg, Huihof erTheti, Doggen
Jaques, Leenders Expres 5, Wilbert; Albatros.
Beekman; at. Glarus; Luma, Willems. Regina
Coeli, Moray; Roelof je, Hartman; Gelrla 2. Hen-
sen; at. Hollandia. st K. Vaart 4; Gatelinde,
v. d. Berg; Hunding, van Asperen; st. Marie;
Heinz, Blauw; Donatus, Zimmermann. Senta,
Borstel; Kortenaer, Groenhof; Mittelelbe'. Buers;
Flora, Wagemaker; Klara Maria, Langen, st.
Borossia; Emjo. van Eek; st Harmonie; Johan
Dina. Reinders; Cornells Johannes, de Waal.
EMMERIK, 4 Juli 1938.
Gepasseerd voor 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: s. Norvi; Fraternlte, Ca
merman; Ludegast. Bakker; s. Fiat Vol. 6;
Seam 16, Sell. s. Fiat Vol. 10; Cornelie Adricn-
ne, Breeveld"Walküre, Roths. Wllfried; Dina,
Kruidhof; Congo, Salm; s. Atla; Fasolt, Ooster
veen; J. v. Gooyen, Dodde- s. PandanHarpen
62, Delnet; s. Teuna 4; Maria. Klundert; Seam
laar; Albula, Klapdar; s. Mldgard; Naval, Rom
bout; Fluvlale 6, v. Schljndel; Nautilus 4. van
Zanten^ s. Moselle. Atlas 8. Eimer; 3 Gebroe
ders, Bult; Pelikaan, v. Maaren; Hendrika Ma
ria, Both; s. Johannes I; Ursula. Hofs; s. Pas
teur; Diad, v. Amelsfoort- Amandine Marque-
nle; Rudolf I, Wucher; tin I tas 3, Jansen; s.
EecautAlbicore, de Ridder; Gretha, v. Geenen;
In Deo Confido. Brou-
Been; Monstuber I, de Beyer; s. Cuvier. Plia-
railda, Willaert; Turquose, Kr&mer; Provence,
Wagner; Tuisko II, Mtlssig; s. Nymegen; Ura
nia, Ihrig. Heinrich, Muno; Harmonie 2. Augs-
purger; Flora, v. OoyenFraternite 5, de Jong;
s. Corn. Prins; s. Japico; R. Karcher 25, Kirch-
g&sser; M. Stinnes 37. Volk; Madonna. Arntz;
s. KatlaWilis, Becker; Bersjou, de Vries; Ver
trouwen Theunlsse; Valaroso, Onstwedder; s.
Vlos; Nieuwe Zorg, Boelen: a. Scarpe; Aegir 2.
Unger; Stwa, Röhlig; s. Ideaal; Subito, Wan
ders; Herman. Doodewaarda. Asa; Maria.
Smits; Overysel. Tak. D.A.PG. 11. Waltenber-
ger; s. Flat Vol. 3; W. v. Driel 45, Broekhoven;
Graja I, Wlnssen; Ryn Zeevaart 15. Keller.
DUITSCHLAND: Margiena, Boertlen; Veran
dering. Spee: Ryn Schelde 10 Camermans;
Ilene, Schenkel; Res Nova, Havéman; s Rhein-
fahrt 14; Rhelnfahrt 151, Kremb; Rheinfahrr 98.
««-ich; Mannheim 199. Schütz; Rehoboth. Joos-
s. 's-Hertogenbosch 2; Monopol, Pruvm
Berk, MeeuwsenHuka, v. Asperens. Reso
luut; D.A.P.G. 13. Leutner; M. Stinnes 36, Naai.;
Wyaco, Onstwedder; Rhenus 48 Albers; s
Janna Gerdina. s. Irmengard; Sigambre. Grim
berg; Debussy. Milder; Tenlers. Wilson; Koning-
marke, v. d. Pluim; s. Gerard; H Stinnes 24.
Maas; Confiance. v. Veen; s. EduardBaden 19.
Brech; Baden 15, Jaspers; Arbeid Adelt, Kra
nendonk; Leentje, IJzerloo; s. Seine: s Vauban-
Naphta 7, Goob; Richard 4. v Laak Richaid
Wanders; s. Eendracht; Jos. Schurman 54.
Krimpen a d Lek
VohwinkelAi.nl, VerschuI
2. v. Dyk; s. Maja; Willem. Fessem; Constant m
6. Dehe; s. Hela; Maris, BierhausMaria, .ie
Winde; Dividend. Geerts. Ambulant. Bakker
Jan Steen. Diesier; a. In'sulinde; St. Maria 2
VlltersBaumhof. Prenger; Excelsior. Land
stra; a. Sophia Cos; Jos. Schurman 9, Thelen;
Karei Marie, Looyschelder; e Bichette Ma-
rignano, Pfirman; s. Buffon: s Charente; Indra
Schyvens Handel 6, Haferkamp; Atlas 4.
Kohnen; Nussia I, Gerhard; Res Nova, Rorsten
Spes. Boere; Goede Hoop, de Waard; De tild
zal 't leeren. Pols; Liselotte. Lauenburg; s
Hendrika Alida. BreevoortNijtn. Koop
handel 3. v. Bon; Volharding. Kuperos; Nenu
phar, Stoter; Geertruida, v, d. Ben.
