DEELZENBER
Eischt
Ned. Fabrikaat
ASBEST I RUBBER
DONDERDAG 23 JUNI 1938
EERSTE BLAD PAG. 3
Buitenland
DU.TSCKLANDS ZELFVOOR
ZIENING HEEFT GEFAALD
Men kan nog geen 20 pet
van zijn voedsel produceeren
Terug naar den wereldhandel
Geticraal-majoor Thomas, chef van
de afdeeling militaire economie van den
Duiischen generalen staf, heeft, -naar de
„Daily Telegraph" meldt, gister te Ber
lijn een lezing gehouden, waarin hij he
ioogde, dat Duitschland niet moet ver
trouwen op econofhieche zelfvoorziening
als basis voor zijn- nationale verdediging.
„Hev land, aldus Thomas, moet zijn
positie in den normalen wereldhandel
heroveren",
Generaal-majoor Thomas gaf vervolgens^
toe, dat, Ondanks het vierjarenplan, Duitsch
land nog niet in staat is 20 procent van zijn
.voedselbehocfte door de binnenlandsohe pro-
iduciie te dekken. Een groot gedeelte van
Duitschlands winst uit den uitvoer moet
'daarom worden aangewend om een voedsel-
ecliaarschte te voorkomen. Hetzelfde is het
geval met de grondstoffen. Hoewel 't vier
jarenplan tot een uitbreiding heeft geleid
van de Duitsche productie van ijzer en an-
detv materialen kunnen de grondstoffen
waaraan gebrek is, in geval van nood, in
dien zij dan al verkrijgbaar zijn, slechts
[verkregen worden legen betaling in buiten-
Jan dsche deviezen.
De wereldoorlog, aldus zeide Thomas,
heeft ons geleerd, dat de landen, die het
meest actief deelnemen aan den wereld
handel, zooals Engeland en Duitschland,
een grootcr weerstandsvermogen bezitten,
dan die landen, welke meer autarkisch zijn.
Hev streven, om een zoo groot mogelijke
economische onafhankelijkheid te verkrij
gen moet niet leidien tot een zich terugtrek
ken uit den wereldhandel, daar anders de
producten, waarover het land niet beschikt,
niet kunnen worden ingevoerd".
Vervolgens zeide generaal-majoor Thomas
'dat de economisch oorlog, welke door Enge
land tijdens den wereldoorlog tegen Duitsch
land was voorgesteld en de daarop volgen
de politiek van de overwinnende mogend
heden, veel hebben gedaan, om het vertrou
wen in den wereldhandel te vernietigen en
heit geloof in zelfvoorziening te versterken.
Doch het feit blijft, dat, afgezien van de
sovjet-unie en de Vereenigde Staten, alle
Janden een tekort hebb?n aan een zeker
iaantal essentieele producten.
„Een politiek van het vormen van voor
raden, aldus besloot spr., is absoluut nood
zakelijk, waar bet levensmiddelen betreft en
evenzeer in de bewapeningsindustrie, om
zoodoende de periode te overbruggen, waar-
Sn de fabrieken nog niet op volle oorloge
capaciteit werken".
BETIMMERINGEN - MEUBELEN
Nederlandsche Meubelfabriek
Wageningen N.V.
WAGENINGEN TELEFOON 2613
De Japansch-Chineesche oorlog
TWAALF JAPANSCHEOORLOGSSCHEPEN BUITEN GEVECHT?
Chineesch offensief in Sjansi
Algemeene verkiezingen
in Engeland
Sir John Simon erop voorbereid
Sitr Jofliin Simon heeft in een op het
congres der Britsdhe nationale liberalen
gehouden redevoering gezinspeeld op cle
mogelijkheid van algemeene verkiezin
gen in Groot-Brittannië in de naaste
toekomst.
„Ik wensoh geen verklaring af
leggen, aldus sir John, doch. vóór een
nieuwe conferentie der liberale partdj
zal worden gehouden, zullen wij allen,
naar ik veronderstel, den indruk heb
ben, dat wij den vooravond van alge
meene verkiezingen
Mevrouw Dollfuss verlaat Europa
De weduwe van den Oostenrijksch<in
Bondskanselier D ol 1 f u s s is voornemens
naar Amerika te verhuizen. Mevrouw Al-
iwine Dollfuss verliet Oostenrijk toen de
Duitsche troepen bij Salzburg over de grens
kwamen en bereikte met haar 10-jarigen
zoon Rudolf en haar 7-jarig dochtertje Eva,
Bratislava.
I.angs omwegen reisde zij vervolgens naar
Italië en Zwitserland, waar zij bij den
Bondsraad Karl Musy in Fribourg onderdak
.vond. Haar geheele bezit beliep e«m paar
'duizend ©chilling.
Mevrouw Dollfuss besloot toen naar
'Amerika te emigreeren, een visum kreeg zij
door de relaties van haar Zwitserschen gast
heer. Daarna wendde zij zich tot de provin
ciale regeering der nationaal-6C>cialisten te
iWeenen met het verzoek haar den in beslag
genomen inboedel terug te geven. Zij wil deze
verkoopen en met de opbrengst de overtocht
bevalen. Ook Zwitsetrsche katholieke bonden
willen hierin bijdragen.
Bij een ontmoeting met den gewezen vice-
kanselier Starhemberg verklaarde mevrouw
Dollfuss: „Ik» heb niet alleen mijn man. maar
ook mijn vaderland Oostenrijk verloren. Mis
schien zal het mij in Amerika mogelijk zijn
een nieuw leven te beginnen en de tragedie
van mijn man, van mijn kinderen en van
Oostenrijk te vergeten".
Chamberlain beantwoordt vragen
Over het Britsch-Italiaansch accoord.
In het Engelsche lagerhuis heeft Hen
derson aan minister-pi*esident Cham
berlain nadere bizonderheden gevraagd
over d»? Italiaansche pogingen, om de inwer
kingtreding van het Engelsch-Italiaansch
accoord te verhaasten.
Neville Chamber lain antwoordde: Bij
de gedachtenwisselingen, welke vau tijd tot
tijd tusschen bedde regeeringcr. plaats vin
den, heeft de Italiaansche regeering den
wensch te kennen gegeven een wensen,
welke» door het Britsche gouvernement wordt
gedeeld dat h«v accoord zoo snel mogelijk
als vereenigbaar is met de ten uitvoerleg
ging der gestelde voorwaarden van kracht
zal worden.
Henderson verzocht den premier vervol
gens, de kamer de verzekering te willen
geven, dat hij de Italiaansche regeering
niet zou toestaan, verdeeldheid te stichten
tusschen de Franschen en de Engelschen.
Chamberlain antwoordde: Ik heb geen en
kele reden om te denken, dat de Italiaan
sche regeering er deze plannen op na houdt.
De labourafgevaardigde Wedgwood B e n n
vroeg vervolgens, of een der prealabele voor
waarden voor de inwerkingtreding van het
accoord niet was cje staking can Lombarde-
menten op Britsche schepen door Italiaan
sche vliegtuigen.
De eerste minister antwoordde, dat „de
prealabele voonvaarden indertijd bekend zijn
gemaakt".
In antwoord op een vraag nopens de
wapeningscredieten voor Turkije, antwoord
de Chamberlain, dat de Britsche regeering
de formeele verzekering, dat die bewapening
niet zal worden gebruikt tegen Britsche on
derdanen, noch gevraagd, noch ontvangen
had, maar dat de Britsche regeering uitbrei
ding van de credieten niet zou hebben aan
bevolen, indien zij niet het volste vertrou
wen had in de vriendschappelijke bedocfiin-
gen van da Turksche regeering jegens Groot.
Brittanië.
LEVENSVERZEKERINGMAATSCHAPPIJ
„VI TAL IS"
NIJMEGEN
Burg. van Schaeck Mathonsingel 2
HET GOEDE ADRES
De Palestijnsche terreur
Waar vertoeft de groot-moefti?
De voormalige groot-moefti van Jeruza
lem, die enkele maanden geleden uit fa
lestina naar Beiroet vluchtte, is thans uit
deze stad verdwenen. Men vermoedt dat
hij een nieuwe verblijfplaats heeft betrok
ken, om in afzondering te kunnen leven.
Naar verluidt, is de verdwijning van den
moefti een gevolg van onderhandelingen
tusschen den Franschen hoogen comrais
saris en de Arabische koningen Ghazi en
Ibn Saoed, waarbij de bedoeling voorzat.
Syrië te ontdoen van de hinderlijke aan
wezigheid van den moefti
De aanslagen in Palestina
In het heilige land is wederom een aan
tal aanslagen gepleegd. Schoten werden
gelost op de Joodsche kolonie Kamath
Hahobesh en op een militair kamp bij
Tulkarem. Een klein station aan den
spoorweg Nabloes-Tulkarem werd in brand
gestoken en twee bommen werden gewor
pen, een achter een bioscoop te Tel Aviv,
waarbij een Joodsch kind werd gewond, en
een ander in een straat te Jeruzalem.
In het Noorden des lands is de bekende
bendeleider Rachid el Abed gevangen ge
nomen.
Terroristen hebben de internationale
spoorbrug tusschen Palestina en Egypte n
de lucht doen vliegen. Het verkeer is vol
komen verbroken en de herstelwerkzaam
heden zullen verscheidene dagen duren.
Volgens de Chineesche militairen zijn
meer dan een dozijn Japansche oorlogs
sohepen onbruikbaar gemaakt of gezon
ken tengevolge van de luohtraids, welke
Chineesche vliegtuigen de afgeloopen
tien dagen boven de Jang Tse hebben
ondernomon. Hierbij zou de Chineesche
luchtmacht geen verliezen hebben gele
den, dank zij de moderne constructie em
de groote snelheid der toestellen.
De Japansche troepen, die hun op-
marsch naar Hankau nog steeds voort-
zetucn, hebben een krachtigen aanval
ondernomen op de Chineesche stellin
gen voor Tai Hoe, ongeveer 145 mijlen
ten Oosten van Hankau.
De Chineesche regeeringsfoureaux, die
zich nog in Hankau bevinden, hebben
instructie gekregen, het onlangs gege
ven bevel tot evacuatie van de svad,
voorloopig niet na te komen. Dit wordt
beschouwd als een bewijs voor het groei
end geloof in Chineesche regeerings-
kringen, dat tengevolge van de over
stroom ingen van de Gele Rivier Han
kau met succes verdedigd kan worden,
Vliegtuigen boven Swatau
Voortdurend vliegen Japansche verken
nersvliegtuigen boven Swatau. Tot driemaal
toe zijn bommen omlaag geworpen. Vier
tervliegtuigen hebben arht bommen laten
vallen, welke de clectrische centrale heb-
vernield met het gevolg, dat de stad
zonder verlichting is. Voorts werden hes
poorwegstation, de spoorlijn en een fort
getroffen, doch persoonlijke ongelukken
hebben zioh slechts op kleine schaal voor
gedaan.
Er zijn duizenden pamfletten omlaag ge
worpen, waarin wordt verklaard, dat de
voortgezette tegenstand in liet Zuiden zou
leiden tot meer intensieve operaties van Ja
pansche marinevliegtuigen.
Voor Swatau is intus6chen, naar een D.
N.B.-telegram uit Hongkong nader meldt,
een groot aantal Japansche oorlogsschepen
geconcentreerd. De bevolking vreest voor
een bezetting van Swatau. De Japansche
vloot-commandant in China zou namelijk
bevel hefoben gekregen, Swatau nog voor
het einde van Juni in te nemen.
Offensief ln Sjanst
Berichten van Chineeeche militaire zijd?
omtrent een grooi' Chineesch offensief in dt
provincie Siansi vallen samen met een ma-
dedeeling van den Japanschen' woordvoer
der alhier, „dat verder Japansche verster
kingen naar Sjansi zijn gezonden".
De Japansche militaire autoriteiten zijn
van oordeel, dat div Chineeeche offensief
een poging is, om de Japansche troepen, die
momenteel in Honan door de overstooomin-
gen worden gedekt, in de flank aan te val
len. Het hoogwater in Honan maakt hot den
Japanners namelijk mogelijk, om zonder
gevaar naar de Jang Tse op ve rukken.
De Chineesche militairen deelen m^de,
dat de voornaamste aanval in Sjansi bij
Lin Fen, plaats had, waar de Chineeeche
troepen de Japansche linies zouden hebben
doorbroken en het vliegveld bereikt, terwijl
de kern van hun strijdmacht in de buiven-
wijken van de stad strijdt.
De voor de ziekte vatbare dieren worden
daardoor minstens drie maanden, waar
schijnlijk echter nog langer, immuun.
Op verzoek van den rijksminister van
binnenlandsclie zaken werden ongeveer
50.000 runderen en eenige duizenden scha
pen met bet serum behandeld. De proeve
heeft schitterende resultaten gehad.
De Spaansche burgeroorlog
Valencia mobiliseert
de arbeiders
De luchtbombardementen
De provinciale secretaris van het Spaan
sche socialistische vakverbond (U.G.T.) te
Valencia heeft een manifest gepubliceerd,
waarin wordt gezegd, dat alle arbeiders in
hun vakverbond als gemobiliseerd worden
beschouwd, ongeacht leeftijd of lichamelijke
geschiktheid. Zij moeten meewerken aan het
aanleggen van de verdedigingswerken rond
Valencia.
De civiele gouverneur heeft aangekondigd
dat alle schouwburgen en andere oorden van
vermaak gesloten zullen blijven De tooneel-
spelers van Valencia geven thans voorstel
lingen in de dorpen, waar de troepen liggen.
Industrieën en winkels, welke nutteloos
zijn, zullen gesloten worden en de werktijden
voor de arbeidens in de overige bedrijven
zullen bekort worden, teneinde hen in de ge
legenheid te stellen mede te werken aan de
verdediging van de stad.
Bommen op Barcelona en Valencia
Gistermorgen om half vijf hebben recht-
sche vliegtuigen een vijftal bommen gewor
pen op Barcelona.
Voor zoover bekend werden 8 personen
gedood en 18 gewond. Drie leden van het
Roode Kruis werden gedood, terwijl zij
slachtoffers te hulp snelden.
Valencia werd omstreeks het middaguur
voor den vierden keer uit de lucht gebom
bardeerd. De bevolking blijft kalm en zelfs
onverschillig.
Het Britsche s.s. „Thorpeness", dat op drie
kwart mijl buiten de haven voor anker lag,
om graan te lossen, is door vliegtuigbommen
in den grond geboord. De bemanning werd
overgenomen door het Grieksche schip
„Sunion", hetwelk echter eveneens tot zin
ken werd gebraoht. Ook hier zijn geen slacht
offers te betreuren.
Britsch schip aangehouden
Naar vernomen wordt, is gisternacht een
watervlieguig komen cirkelen boven het
Britsche s.s. „African Trader", dat zich
volle zee bevond. Draadloos werd den gez_„
voerder uit het vliegtuig bevel gegeven zich
naar Pal ma de Majorca te begeven. De
„African Trader" seinde om hulp en de Brit
sche torpedojager „Imogen" begaf zich
ijlings naar de plaats van het schip, on
in bescherming te nemen.
Italiaansche gewonden
Het Italiaansche hospitaalschip „Gradisca'
is uit Sevilla te Gibraltar aangekomen, op
weg naar Napels. Het heeft 578 gewonde
Italianen aan boord.
Het accoord inzake
dc vrijwilligers
KENT U
i gebit
ol HYGIDENT
de nieuwe, zelfwerkende. Kunst*
gebit-reiniger? Maakt ZONDER
BORSTELEN Uw ptaat
weer als nieuw en verwijdert
alle vlekken. Prijs normale fla
con 45 ets., extro groote flacoi.
85 ets. Koop nog heden HY
GIDENT bij Uw Apoth. of Drog.
HYGIDENT SINGELL15 - A'DAM-C 1
Vrijdag beslissing
inzake de financiën
Omtrent de te Londen plaats gehad heb
bende besprekingen van het subcomité der
non-interven/triecommissie wordi. meegedeeld
dat de voorzitter in herinnering heeft ge
bracht, dat de commissie in haar laatste bij
eenkomst drie kwesties heeft behandeld
de methode van telling en classificatie der
buitewlandsdhe vrijwilligers, de diatum van
wederinvoering van de internatdona-le con
trole aan de Fransoh - Spa arische grens
versterking van het plan tot controle ter
en dait omtrent de eerste twee overeen
stemming was verkregen, onder voorbehoud,
ten aanzien van de derde eenstemmig
heid zou worden bereikt.
In den tusschenrtnjd heeft de voorzatter
verdere besprekingen gevoerd met de gede
legeerden over bepaalde voorstelen, die
naar zijn meening de controle ter zee vol
komen doeltreffend zouden maken, name
lijk het permanent stationeeren in de voor
naamste Spaansche haven van waarnemers
en voortdurende controle ia de Spaansche
havens, waar handel met het buitenland
wordt gedreven, en welke de technische fa
ciliteiten bezitten voor het lossen van oor
logsmateriaal.
Alle gedelegeerden hebben daarop te
kennen gegeven, dait zfj bereid waren, de
voorstellen tot versterking der controle
ter zee te aanvaarden, waardoor tevens
volkomen overeenstemming was bereikt
ten aanzien van de beide Andere kwes
ties, die in de laatste bijeenkomst wor
den behandeld.
De vertegenwoordiger der Sovjet-Unie
verklaarde, dat zijn regeering, hoewel
niet geheel voldaan over het laatste
voorstel inzake de oomtröle ter zee, het
als een stap nader tot haar standpunt
beschouwde, en derhalve bereid was, het
als een compromis te aanvaarden.
De sub-commissde regelde daarop alle
overige kwesties in een onrbwerp-resolutie,
waarin het plan der commissie inzake de
terugtrekking der buitenlandsohe vrijwilli
gere uit Spanje is vervat.
Er werd eveneens voorloopig van
ten gewisseld over de financiering van het
plan, en men hoopt, dat hieromtrent een be
slissing zal kunnen worden genomen in de
Vrijdag te houden bijeenkomst.
Volgens het D.N.B. hebben de Duitsche
hoogleeraren Walsman en Koebe een
serum gevonden tegen het mond-
klauwzeer.
UIT OOST- EN WEST-INDIE
Rattenkruid als Emserzout
verkocht
Te Pamekassan is onlangs overleden
de heer C r ij n s, hoofd eener school.
De overledene had te voren keelpijn ge
had en nam op advies van den dokter
wat Emserzout in, dat hij in een fleschje
in de medicijnkast had staan. Hij ge
bruikte het Emserzout met wat melk en
ofschoon hij anderhalf theelepeltje had
genomen, vond hij het niet zout genoeg
en nam er nog een half lepeltje bij.
Onmiddellijk daarop werd hij zcei
ernstig ziek en ofschoon meerdere docto
ren trachtten zijn leven te redden, mocht
medische hulp niet meer baten. Na een
verschrikkelijk lijden is de heer Crijns,
die in zijn omgeving zeer geacht was en
vader van een gezin met drie jonge
kinderen, overleden.
Efe oorzaak van dit zeer tragisch ver
scheiden lag in den inhoud van het fleschje,
dat volgens het etiket Emserzout moest
bevatten. In werkelijkheid en dit is na
deskundig onderzoek gebleken bevatte
het fleschje dat den vorm heeft van de be
kende suikermonsterfleschjes, 180 gram
zuivere Acidum Arsenicum, in den volks
mond bekend als rattenkruid, een dosis,
voldoende om 4.000 personen om het leven
te brengen, aldus meldt thans de „Ind.
Crt."
Door de justitie Is direct daarop een
onderzoek ipgesteld, dat echter vrijwel on
middellijk aanwees, dat van opzet in dit
sterfgeval geen sprake kon zijn. De heer
Crijns is het slachtoffer geworden van een
afschuwelijke vergissing en wel van
man, die het fleschje met het gif vulde en
verzuimde het juist te etiketteeren.
De familie Crijns logeerde een jaar ge
leden ten huize van den heer Catenius te
Poentan, toen het zoontje klaagde over pijn
in zijn keel en hoestte.
De heer Crijns ging daarop naar Batoe en
kocht in toko „De Zon" die inmiddels fail
liet is gegaan, een fleschje met Emserzout.
De jongen kreeg de medicijn van zijn moe
der met een beetje melk, doch spuwde het
vrijwel onmiddellijk weer uit met de woor
den: „Bah wat vies." Dit is zijn redding
geweest. Wel was hij den geheelen nacht
ziek en braakte, doch de ouders dachten,
dat het een gevolg was van de ziekte en
hadden geen verdenking op het fleschje.
Thans, nu de vader het slachtoffer is gewor
den, herinnerde mevrouw Crijns zich het
geval op Poenten. Men mag nog van geluk
spreken, dat dit fleschje des doods geen
meerdere slachtoffers heeft gemaakt, want
het werd eenigen tijd geleden ook uitge
leend aan een buurvrouw van do familie
Crijns, mevrouw N„ wier zoontje voor den
dokter ook Emserzout moest gebruiken.
Mevrouw Crijns, die dit hoorde, zeide :„0,
dat heb ik nog wel voor je" en gaf haar
het fleschje. Mevrouw N. zond het echter
den volgenden dag terug met de boodschap,
dat zij den inhoud niet goed vertrouwde,
omdat er ook Chineesche letters op het
etiket stonden. Zij had het Emserzout daar
om maar in de apotheek gehaald.
Deze huisvrouw is zeer verstandig ge
weest en heeft daardoor een drama van
haar gezin afgewend.
Oneerlijke belasting-ambtenaren
Zij namen steekpenningen aan
De Javabode meldt, dat drie beambten
van den buitendienst der Inspectie
Financiën te Batavia (C.) onlangs zijn ge
schorst, terwijl de Officier van Justitie een
onderzoek naar hun handelingen heeft in-
Gij bevoordeelt daarmede
Uw landgenootenen Uzelve
GEMENGD VOEDER
VAKKENS. MELKVEE EN PLUIMVEE
met gegarandeerd gehalte aan eiwit en vet
volgens Algemeene Handels voor waarden
AMSTERDAM N.V.
vanderLINDEMENVEIDHUIS
amsterdahROTTE RDAM-ghoningen
VOOR ALLE DOELEINDEN I TECHNISCHE ARTIKELEN
J. Koster Hzn. Scheepswerf „Gideon"
Groningen Rolland
Voorwaarde voor toonende exploitatie
ia een economisch schip. Hiervan bent
U zeker met een KOSTER-COASTER
is de eerste maal dat een Nederlandsoh toe
stel onder Nederlandsche vlag op dit traject
een dergelijk snelle reis heeft gemaakt. Der*
eersten dag werd niet minder dan 3683 K Mi
afgelegd, namelijk de afstand Sydney-
Port Darwin.
Zooals men weet bestond de bemanning
uit de heeren Schott, gezagvoerder. Van
Messel, tweede bestuurder, Verheyen, mar
conist en Veen, werktuigkundige.
Bedoelde „terrein-beambten" waren belast
met 't onderhouden van contact tusschen
Inspectie van Financiën en Chineesche en
Inlandsche belastingplichtigen, voorname
lijk tokohouders, voor het controleeren van
hun belastingzaken.
In vele gevallen dienden tokohouders bij
den Belastingdienst klachten in betreffende
een te zwaren aanslag en de terrein-be
ambten zeiden hun, dat zij deze klacht wel
even zouden behandelen. Hiervoor werden
zij dan door de tokohouders betaald.
He geschorste beambten zijn twee Euro
peanen en een Inlander, die alle drie reeds
geruimen tijd bij den buitendienst der
Inspectie van Financiën werkzaam waren.
Zij hebben reeds bekend schuldig te zijn
aian hetgeen hun wordt ten laste gelegd, n.l
het ontvangen van gelden van belasting
plichtigen voor het afwikkelen hunner be
lastingzaken.
De proefvlucht van het K.N.I.L.M.-toestel
van Batavia naar Sydney en terug heeft
een zeer voorspoedig verloop gehad. De
retourvlucht werd in 2 dagen volbracht. Dit
5EMENGD NIEUWS
TWEE JEUGDIGE INBREKERS
INGEREKEND
In 't hooi verborgen
Gouda, 22 Juni. Gisternacht is een poging
gedaan om in te breken in een langs deni
Prov. weg naar Rotterdam nabij de Juüiana-
sluis staande oansaimptiete ntHet kwam niet
verder dan een poging, want het tweetal jeug
dige personen, dat bezig was om in te breken
werd ontdekt door een agent van politie, die
aldaar passeerde. Het tweetal, zich ontdekt
ziende nam onmiddellijk de wkidhit en ver
dween in het duister. De politie begon direct
systematisch het terrein atf te zoeken en vond
eerst achter een hoop steenen een oud dames-
rijwiel. Daarna werd ten slotte ook het zoeken
naar de eigenaars van het rijwiel beloond!,
want een tweetal jongens werd ten laatste in
een hooihoop verborgen gevonden. Zij had
den hier eenige uren in doorgebracht. Het
waren een tweetal Hagenaars, 15 en 16 jaat
oud. Na verhoor bekenden zij te hebben
willen inforeken. Zij rijn naar het politie
bureau overgebracht alwaar na onderzoek
bleek dat rij ook in den Haag al eens hadden
ingebroken.
DOOR IJZEREN DEUR GETROFFEN
BREDA, 23 Juni. Toen gistermiddag te on
geveer half één de 14-jarige arbeider R. de
machinefabriek van de firma Backer en Rueb
in den Belcrumipolder aldaar wilde verlaten,
werd plotseling een zware ijzeren deur ach
ter den jongeman dichtgegooid. Het jong-
mensch kwam te vallen en geraakte met het
hoofd tusschen de deur en den deurstijl. Een
ontboden geneesheer kon slechts den dood
constateeren.
Het Schaaktournooi
te Noordwijk
De eindstand
NOORDWIJK. 22 Juni. Het internationaal j
tournooi te Noordwijk is vanmiddag geëin-
digd. De afgebroken partij uit de laatste s
ronde tusschen Schmidt en Bogolju-
b o v eindigde na 60 zetten in remise. Bogol*
jubov had goede winstkansen, maar in tijd* J
nood overzag hij schaak, hetgeen hem zijn
dubbelpion op de a-lijn kostte.
De eindstand van het tournooi is thans:
1. Eliskases 7% pnt.
2. Keres Gy2 pn,
3. Pirc 5V2 pnt
4. Euwe 5 pnt.
5. en 6. Landau en Bogoljubov, ieder 4V£ P
7. Sir Thomas 4 pnt.
8. Schmidt Zy2 pnt.
9 en 10. Spielmann en Tartakower, iedei
2 pnt.
-_QqOR;%^
G.R. VA MOERBEEK
„En Janoom, hoe veinde gij munne ruin?"
Hij was er trotsch op.
„Oewe ruin is een goei, mak bieesje om mee naar de kerk
te rije".
„Mer ik denk. dat gij toch liever den ouwen zwarte vur
oew tilbury het staon".
Maarten was in z'n kuif gepikt en dat was Jans bedoeling.
Ze hadden zooeven gezinspeeld, dat een boer van zeventig
toch beter onder de menschen aan de Bovendijk of daar om
trent kon gaan leven van zijn centen dan hier 't laatste restje
van zijn leven te slijten in de achterafhoek van de polder.
„En ge zult toch wel vulen, dat ge een dagje auwer wordt,
war?"
Toen ze nu over die ruin begonnen en hem de schampere
opmerking toevoegden, dat hij een jong, vurig paard niet
meer de baas kon, zei hij, met een kwaadaardige fonkeling in
zijn oogen:
Ier janoom heeg 't rijen nie verlieerd hur. Wil ik is
mee oeuwe ruin geuns en herris nar den Beemsdijk rijen in
Jtien menute?"
„Es ge oewe nek wilt brèke* dan mot 't zelf mer weten",
zei Maarten met een knipoogje naar de anderen.
„Haolt t'um" was 't korte antwoord.
„Ménde 't Janoom?"
„Jao, zeg ik ojnmers, wet hier en gunter, dachte det ik 't
nie meer kon?"
De ruin werd opgevangen, voor Jans eigen tilbury gespan
nen en 't vrouwvolk werd uit de hof geroepen om getuige te
zijn van Jans rijkunst.
't Beest snoof en stampte; rukte aan de leidsels, knauwde
op z'n bit. Jan, op z'n klompen, klom in de tilbury, 't Paard
voelde de straffe hand, die de leidsels hield. De poort werd
wijd open gegooid.
„Tien menute heb ik gezeed, es 't langer duurt laot ik oe
merge een nij tuig thuisbringe".
De zweep hield hij stijf in de linkerhand, hij zette zich
schrap tegen 't voorbord van 't karretje. Toen liet hij de
leidsels even schieten en met een ruk schoot 't ongeduldige
beest vooruit. Rakelings scheerde 't rechterwiel langs de
witte poortpaal maar de boog was onberispelijk genomen en
toen ze op de grintweg waren kletste de zweep met een gie
rende slag over de bruine rug.
Als gestoken sprong 't paard vooruit 't Holde niet, 't
maakte geen gekke, ongeoorloofde kunsten, 't liep zooals een
liefhebber 't bij een concours niet beter zou wenschen.
„Drommels", zei er een, „det zou de nie van um gedacht
hebbe. Hij rijdt es unne jonge kérel en det mee een vrimd
De vrouwen volgden Tonia in „den huis".
„Es tie mee geweld dooid wul, lat 'um dan zunne gang
mer gaon", zei ze.
't Manvolk volgde met spanning 't gerij.
„Gebeurt er niks?" vroeg er een, die een beetje kippig was
en in een wazige verte staarde, zonder iets te zien.
„Daor gunter" zei Maarten, „rijdt er nun ouwen, koppigen
èigenwijs of t'ie er wet mee verdiene kan",
„Lat um mer verdiene. wij zullen wel verdieelen", grappig-
de Maartens broer, „hij heet er mer zat, motte mer dinke",
„Hij is 't er, geleuf ik".
Inderdaad de tilbury was de Beemsdijk genaderd Schui
mend en trillend stond 't paard.
Van uit de wei, waar hij distels maaide, had Gijs Streef
't „spul" gaande gezien. Hij ontstelde, toen hij den baas her
kende. Snel wierp hij z'n zeis in de slootkant en liep zoo
zoo vlug hij kon naar 't hek, waar hij aankwam toen Jan met
vaste hand op den hobbeligen landweg, vol sporen en kuilen
't voertuig gekeerd had en terug wilde rijden.
Sprakeloos stond Gijs op honderd meter te kijken. Wat
moest dat beteekenen? Was de baas gek geworden? Kijk nou
hoe hij de zweep er over legt. 't Paard was wild van 't onzin
nig gejaag.
Jan zat als een beeld in de tilbury. Daar zag hij Gijs. Met
een ruk trok hij den kop van 't paard nog hooger. 't Dier
steigerde, maar stond een oogenblik daarna snuivend en
schuimend voor 't hek op de ongelijke weg.
„Kom der in en gauw".
Gijs gehoorzaamde.
Als 'n flits ging 't door hem heen, dat Jan hem kwam
halen, dat er iets was met Stijn of de kinderen. Hij zat met
een sprong als een kat naast zijn baas, drukte zich in 't hoekje
en reeds had de boer de teugels gevierd en joeg hij 't paard
langs kuilen en sporen. Zoo iets had Gijs zijn leven niet mee
gemaakt. Krampachtig klemde hij zich vast, durfde niets te
vragen. Hij zag hoe Jan z'n strakke oogen op 't paard hield,
hoe hij meesterlijk elke gevaarlijke plek ontweek. Als er tien
meter voor hen een uitgereden put gaapte, waar de moddef
nog niet was opgedroogd en waarin zoo dadelijk met een smal
't wiel zou neerbonken, stuurde de boer met een bewonderen»
waardige vastheid 't voor hem vreemde dier net langs 't gras»
kantje. Met speurend oog zoekt hij de hardste paadjes voc
de bonkende paardenhoeven, 't Beest mocht niet schuiven
Modderkluiten vlogen van de wielen en de hoefijzers kloptei
dof op den vasten grond, 't Voertuigje kraakte en maakt»
gekke en gevaarlijke caprioles.
Tusschen zijn tanden siste Jan zijn aansporingen scherp ei
bedaard. Als 't beest maar voelde, dat er een vent in 't kar
retje zat, dat was alles.
„We komme d'r best op tijd". Dat was 't eenige wat Jal
zei en nog wist Gijs niet wat die dolle rit moest beduiden.
In z'n verbouwereerdheid giste hij wat er bij hem thuis ko!
zijn gebeurd. Iemand in de sloot, van den zolder gevallen, ge
brand. Wat, in vredesnaam?
En een ongewone mildheid was er in hem. Hij had zooieü
van den baas niet kunnen denken, dat hij zoo kon doen 01
'n ander te helpen.
Vlak bij 't arbeiderswoninkje hield Gijs zich gereed on
zoodra ze stilhielden, op den weg te springen.
Even keek hij nog naar het huisje. Hij zag niets. Maar.....
hier op den grintweg ging t door met razende vaart. Nu wa
't een knarsen en een metalig gerammel en de heldere klan
van de hoeven op den harden weg. Gijs wist niet meer wi
hij denken moest. Daar stonden een paar zwart-gekleed
boeren, die op zij weken, en met een ruk hield Jan 't paard ii
„Ge zijt er. Jan oom, kérel, kérel wet un rijen, wet un rije
Maarten greep 't paard bij de slaphangende teugel, klopte
op de hals om 't te kalmeeren.
Wordt vervolgd.
