KERK EN ZENDING
BRUYNZEEL'S
RIFTVLOEREN
„DraEN|ip^É|
WOENSDAG 23 JUNI 1938
EERSTE BLAD PAG. 3
GEREF. KERKEN
Beroepen.: Te Meerkerk camdi P. Ruil-
mainin, huLppred. te Utrecht,
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Zwaimmerdeim, J. J. H.
v. d. Ree te M'ij'naheerenilanidi. Te Valken
burg (Z.H.) caindi D. Veldkamp te Rotterdam.
Bedankt: Voor Boreselen, S. J. M.
Hulsbergen te Boedeflcengkenke.
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Ailfen a. d. Rijn, W. Hen-
driiksen te Hillegom en P. de Smit te Utrecht.
GEREF. GEM.
Beroepen: Te Opheusden, H. Liigten-
'berg te Liisse.
HULPPREDIKERS
Tot hulpprediker bij de Geref. Kerk van
Leeuwarden is benoemd cand/. H. R. d e
Jong te Amsterdam.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
's-Grevelduln-Vryhoeven-Capelle
IQ Juni werd ds T. H. O o s t e n b r u g.
gekomen van Goudierak, bevestigd bij de
Ned-. Herv. Gem. van 's-Grevaldiuin en Vrij-
Ihoeve-Capelle. Bevestiger was zijn zwager,
ds H. D r a a ij van Boven-Hardingsveld.
Tekst: Lev. 5 10b. De ianbreetekst was Hand.
4 29b: „Geef Uwen dienstknechten met vrij
moedigheid Uw Woord te spreken". Punten:
le. de heilige taak der dienstknechten; 2e. de
dure roeping der gemeente; 3e. de genadige
zegen des Heeren. Toespraken zijn gehouden
door: ds W. Oost van Raamsdank, ais con
sulent; ds D. W. O. Mühlmickel van
Waalwijk, namens het class, bestuur; ds J. C.
v. di. Roest, van 's-Gravenmoer, namens
den Ring; ds. H. D r a a ijouderling J. A.
Verheyden en Burgemeester A. S m"it.
Toegezongen werd Ps. 1223. 's Middags
waren tal van collega's aanwezig.
beroepingswerk
De Part. Synode der Geref. Kerken van
Overijeel heeft in haar jongste vergade
ring naar aanleiding van een voorstel van de
classis Deventer inzake bevordering der
vermeerdering van het aantal predikanten in
Igrootere gemeenten het volgende besluit ge
nomen: „De Part. Synode adviseert aan de
classes in de provincie: a. er telkens op aan
te dringen, dat kerken, die voor dé rechte
bearbeiding der gemeente te weinig dienaren
dies Woords hebben, krachtig warden aange
spoord meer predikanten te beroepen; b. haar
visitatoren opdracht te geven, dit punt in be
doelde kerken geregeld bij de visitatie ter
sprake te brengen, opdat in dien weg het
heil der kerken beter 'bevorderd worde".
Ds H. H. SCHOEMAKERS
Ds H. H. Schoemakers, predikant der
Geref. Kerk van Kampen, hoopt Zondag 26
Jund zijn veertig-jarige ambtsbediening te
herdenken. Hij hoopt den Zondag d.a.v. des
«vondö in de Bungwaflkeak dit feit te memo-
reeren en tevens afscheid te nemen in ver
band met zijn emeritaat. Ds. Schoemakers,
van wien wij onlangs een levensbericht ga
ven, blijft te Kampen wonen.
Pr J. G .TTBBINK
Men verzoekt ons te willen mededeelen,
dat de bevestiging en intrede van dr J. G.
b b i n k bij de Geref. Kerk in H.V. te L e i-
dei>, am werkzaam te zijn als predikant in
algemeenen dienst, hedenavond! niet kan
doorgaan.. De plechtigheid, die ai een keer is
uitgesteld^ moet thans opnieuw worden ver
daagd in verband met de ernstige ongesteld
heid van mevr. Utobinfc.
KORTE BERICHTEN
Het adres van' cand. W. Fijn vanDraat
Jr., hulpprediker te Mee helen is niet
meer Speech vest maar: Brusselsohesteeirweg
289, telefoon 2166 Mechelen (België).
FIJN!
Sanostol!
:n- fUUO PER FLACON IN APOTHEKEN EN DROGISTERIJEN
DsJ.D.WIELENGAf
Gistermiddag is, na een langdurig
lijden, waarvan hij het onafwendbare
einde in stille berusting tegemoet ging,
op 57-jarigen leeftijd overleden Ds. J.
D. W i e 1 e n g a, predikant der Geref.
Kerk van Franeker. Meer dan één
keer herleefde de hoop op herstel, doch
de laatste weken was het duidelijk, dat
de lijder niet meer in zijn geliefd werk
zou tcrugkeeren. Steeds zwakker wor
dend, maar nog in staat, schriftelijk
afscheid van zijn gemeente te nemen,
heeft Ds. Wielenga zijn aardsche loop
baan voleindigd, achterlatende een
gezin en een gemeente, voor welke dit
heengaan een zwaar verlies beteekent.
Johannes Dirk Wielenga is 23 Januari
l'RRl te Nieuwendijk (Fr.) geboren en was
een der zes zonen van Prof. Wielenga, die
allen predikant in de Geref. Kerken zijn ge
worden. Velen zullen zich de foto herinneren,
waarop de weduwe van den Kamper hoog
leeraar met dit zestal afgebeeld was, een wel
zeldzame moederweelde. De thans overleden
predikant was de vijfde in de rij: hij heeft
uiteraard in Kampen gestudeerd en slaagde
in 1903 cum laude voor zijn oandidaats-
examen. Niet terstond ging hij de pastorie in,
maar vertrok naar Engeland waar hij aan
het Harley-college te Londen (een zendings
school) studeerde. Na beëindiging van deze
studiën werd Ds. Wielenga officieel door de
Kerken uitgezonden voor den arbeid
onder de visschers, waartoe hij arbeidde op
de Shetlandsche eilanden.
Op 26 Febr. 1905 'bevestigde zijn broer,
wijlen Ds. G. Wielenga van Rotterdam, hem
te Leek (Gron.) in het predikambt. 25 Oct.
1908 deed hij zijn intrede te Middelburg (A).
In 1919 werd het beroep aangenomen naar
de kleine kerk van Anna Jacobapolder. In
1921 werd een beroep aangenomen naar
Hoofddorp, in de classis Haarlem. Hier gaf
Ds. Wielenga den krachtigsten stoot tot den
bouw van een nieuwe kerk. 25 Sept. 1927
verband hij zich aan zijin laatste gemeente.
In den kerkelijken kring heeft de over
ledene diverse functies bekleed'; meermalen
werd hij afgevaardigd ter Prov. Synode. Hij
was voorts secundus-curator aan de Theol.
H. S. te Kampen; actuarius en archivaris der
classis Franeker en classicaal sec. deputaat
voor Kerkvisitatie.
In Middelburg was Ds. Wielenga lid van
het Zeeuwsch Genootschap van Kunsten en
Wc tin schappen, welk genootschap een
studie van hem publiceerde over. „De clas
sis Walcheren en de Zending van 1602—
l(-75." Voor de zending heeft Ds. Wielenga
zich zeer verdienstelijk gemaakt. In Zee
land, waar bij zijn komst vrijwel geen zen-
dingsbelangstellinig bestond, mocht het Ds.
Wielenga gelukken de kerken warm te
maken voor het zendingswerk en aan zijn
initiatief is het te danken dat de Geref.
Kerken in de drie zuidelijke provinciën
Ihtns een eigen zendingsterrein en een
eigen missionair predikant hebben.
Van dien tijd af dateert ook het optreden
van den overledene in de zendingsbeweging
hier te lanidle. Op verschillende conferenties
van den Zendingsstudieraad te Lunteren
fungeerde Ds. Wielenga als voorzitter of
referent. Vanaf de oprichting van het week-
blau«„De Reformatie" is Ds. Wielenga zem-
cingsmedewerker. De schetsen op zendings-
gebied door Ds. Wielenga geschreven in het
tijdschrift „De Macedoniër" en voor de
Geref. Jongelingsvereenigingen getuigen
van een rijke belezenheid op zendings-
gebied.
Ook de arbeid van Ds. Wielenga op het
gebiec van blindenzorg, waarmede hij zich
reeds in zijn jeugdjaren te Kampen bezig
hield, verdient afzonderlijk vermeld.
Bij de oprichting van het Chr. blinden
instituut „Bartimeus" te Zeist werd Ds.
Wielenga secretaris. In het Geref. Theol.
Tijdschrift publiceerde Ds. Wielenga even
eens bijdragen.
SUPRA-NATIONALE GEBEDSBOND
Evenads vorige jaren hoopt d'e Supra-
Naffcionafle Gebedsband te Zeist een Zamer-
Corafenenitrie, gevolgd door een Bijbelcursus,
te houiden in het Zendiirags-Diakomessenhuis
te Amerongen en wel van Vrijdag 1 Juli
en met Donderdag 7 Juli a>.s.
VRAAGBAAK
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertroutvensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen
l?H.W F: BEINDORFF
Bureau voor waRmtetechniek
CENTRALE
VERWARMING
VOLGENS ELK SYSTEEM
VAN POOT 126 TEL: 336142
DEN HAAG
Vraagt onze nieuwe verschenen Catalogus
VASTE PLANTEN,
ROZEN, HEESTERS
(besdragende en groenblijvende)
CONIFEREN etc.
J. G. VAN DIJK
KWEEKERIJ „GOOI EN EEMLUST"
LAREN (N-H) TELEFOON 167
duurzaam
hygiënisch
gemakkelijk te onderhouden
LEGER DES HEILS
Evangeline Booth ten paleize
Gistermiddag heeflt Evangeline Booth, ter
gelegenheid van haar bezoek aan den veld-
daig van het Leger des Heils, welke te Baarn
wordt gehouden, het noenmaal ten paileize
Soestdijk gebruikt.
De Koningin en het Prinselijk paar heb
ben het voornemen morgenmiddag een be
zoek aan dezen véLddag te brengen. Voor dit
doel komt H. M. des morgens van Het Loo
te Soestdijk.
dwang op giften
De correspondent van de Neue Ziircher
23bg. te Berlijn meldt aan zijn blad, dat de
letterkundige Ernst Wiechert gearres
teerd is, omdat hij in een brief aan de Ne-
ziomel -socialistische Voükswablfahit heeft
medegedeeld, dat hij zijn bijdrage aan dit
instituut staakt, en deze in den vervolge aan
de familie Niemöller zou doen toekomen
die haar, naar hij schreef, meer van noode
heeft
ONDERWIJS
De eerste opponent, dr J. Hoek, van Den
Haag, besprak het deel van het proefschrift,
hetwelk betrekking heeft op Psalm 16 10 en
Handelingen 2:12 en 13. Spr. meende, dat
Psalm 116 direct Messiaansch is te verkla
ren en dus rechtstreeks ziet op den Christus.
Ds De Bon dit wilde, in antwoord hierop,
Psalm 116 niet uitsluitend Messiaainsch
zien.
De twee volgende opponenten bezagen die
stellingen.
Prof. dr F. W. Grosheide kruiste den
degen met ds De Bond't over de 7e stelling,
in verband staande met Hebreeën 12 17 en
Genesis 2734 (het verwerpen van den
Bondszegen door Ezau).
Ten slotte was het prof. dr D. N a u t a, die
stelling 19 waarin ds De Bondt de opvat
ting bestrijdt ails zou op een bepaalde plaats
in de Openbaringen het pausdom zijn be
doeld niet actueel noemde. Spr. zeide, dat
dB De Bondt aan Brakel moet hebben ge
dacht, die in zijn „Redelijke Godsdienst"
deze opvatting voorstaat welke evenwel niet
algemeen door de Gereformeerden is voor
gestaan, zooals Joh. a Marck uit denzelfden
tijd met deugdelijke argumenten heeft aan
getoond.
Ds De Bondt antwoordde, dat hij in het
geheel niet aan vader Brakel had gedacht,
wèl aan prof. Greijdamus, die in 1930 de
door spr. bestreden opvatting voorstond. Hij
is het echter meer eens met prof. Greijdanus
van 1925 dan met prof. G. van 1939.
Na de promotie heeft de promotor, prof.
dr. G. Gh. Aalders, dr. De Bondt gehuldigd
voor zijn werk, hetwelk ,zei spr., niet ge
makkelijk voor hem is geweest, omdat hij
dienaar des Woords is in een der groote ste
den. Ons Geref. volk hebt u, aldus spr., aan
u verplicht door het onderwerp uwer disser
tatie, hetwelk van groot belang is.
Na afloop van de promotie had een recep
tie plaats.
DE VRIJE UNIVERSITEIT
TE BRUSSEL
Uitbreiding der Nederl. cursussen
Het voorbeeld navolgend van de R.K. Uni
versiteit van Leuven, waar de meeste colle
ges thans, in verband met de tweeledigheid
van de Belgische bevolking verdubbeld zijn,
is door den raad van beheer van de Vrije
Universiteit te Brussel besloten het aantall
Nederlandsohe cursussen verder uit te
breiden. Met ingang van het nieuwe aca
demische jaar zullen de colleges in natuur
kundig recht, historische inleiding tot het
burgerlijk rechrt, aard en structuur van de
Romeinsche rechtsinstellingen, alsmede logi
ca en psychologie, eveneens in het Neder-
landsch worden gehouden.
Voorts is de raad van beheer overgegaan
tot een aantal benoemingen,
waaronder die van den bekenden Vlaam-
scben letterkundige Herman Teirlinck.
tot doctor honoris causa van deze uni
versiteit.
Prof. Dr. D. VAN DANTZIG
Bij Kon. besluit is benoemd tot buitenge
woon hoogleeraar in de afdeeling dier alge-
mee ne wetenschappen aan de Technische
Hoogesohool te Delft om anderwijs te geven
in de ziuivere en toegepaste wiskunde en de
mechanica: dr. D. van Dantzig, thanB
onderwijsbenoem: noen
Tot onderwijzer aan de Prinses JuLiana-
sohool (Afd. U.L.O.) te Gouda is benoemd
de heer W. Gründlehner, onrierw. Herv.
school te Zwijudreoht.
Vlaardinger-Ambaciht. Mr j. Terp-
süra-school. Tot onderwijzeres: mej. J. v.
Greunimge, kw. m. a. aldaar.
Gouda. Prinses Julia/naschool. AM. U1.0.
Tot onderwijzer: de heer W. Gründleh
ner, onderw. Herv. school te Zwijndrecht.
examen-wee
Een student in de rechtswetenschappen te
Bagdad, die gezakt was, heeflt verscheidene
revolverschoten gelost op den hoogleeraar,
dtie hem geëxamineerd had en den deken der
juridische faculteit, die zijn collega te hulp
snelde.
De examinator werd ernstig, de deken liichit
gewond. De dader pleegde zelfmoord.
PROMOTIE Dr A. DE BONDT
Onder groote belangstelling, ook van de
zijde zijner gemeenteleden, is gistermiddag
aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, ge
promoveerd tot doctor in de theologie Ds A.
de B omd t, predikant van de Geref. Kerk
van 's-Graverihage-West.
Als onderwerp voor zijn proefschrift had
dr De Bondt gekozen „Wat leert het Oude
Testament aangaande het leven na dit
leven?"
Weerbericht
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Le Havre en Marseille
767.9.
Laagste stand te Kinn 748.3.
Stand vanmorgen half twaalf 765.4.
WEER VERWACHTING
Zwakke tot matige wind uit westelijke
tot zuidelijke richtingen, tijdelijk toenemen
de bewolking des nachts, overdag half tot
licht bewolkt, droog weer, behoudens ge
ringe kans op onweer, warm in het zuid
oosten, vry warm in het Noordwesten.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 20.8 C.
23 Juni. Zon op 4,39 uur, onder 9,24 uur
23 Juni. Maan op vm. 1,22 u. ond. nm. 4,10 u
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHT OP HEBBEN:
23 Juni. Van 'sav. 9,54 u. tot 'smorg. 4,10 u.
Examens
Promoties
Amsterdam. Gem. Universiteit. Bevorderd
tot doctor ln de Wis- en Natuurkunde, op proef
schrift. getiteld: „Het velschil in reactie
snelheid t>U additie aan cis- en transdichloor-
aetheen in egenwoordigheld van aluminium-
chloride", de heer J. A, H. Knop, geb. te
Maastricht.
Tot doctor in de Geneeskunde, op proef
schrift. getitelfl: „Bijdrage tot Je kennis der
Wijsbegeerte, op proefschrift, getiteld: .De
strijd tusechen Kerk en Staat over benoeming
der apostolische-vicarissen van •s-Hertogen-
boch in de achttiende eeuw", pater G. P. J
Giezenaar. missionaris van Scheut-Sparren-
daal, geb. te "s-Heerenbrg.
Academische Examen*
t. Geel.: Rechten, cand.e:
i Seis.
D. P
r. v. d
■logie: prop. ex.. A de Vries,
Ham (met lof). J. W. Hufferman.
Geschiedenis: ca.nd.ex., C. v. Luyn.
Amsterdam. Gem. Universiteit. Gesl. -
Theologie :prop. ex.. mej. R. Jongeling: de hee
ren S. J- Kranenburg. J. A. Visser, G. Hart-
dorff (cum laude). mej. A. Blom( cum laude)
Wis- en Natuurk.cand.ex., de heeren M. J
E. Ernsting en Chr. Buzlnk.
Rechten cand.ex., de heeren Y. Scholten er
J. v. Iterson.
J. Hai
Th. de Vette,
r M. Kal-
id.ex. ,de heeren J. Groenevelt
kunde: doet. ex., de heeren L. Ph. Petit
A G. Krouwels, R. Holthuis en A H. v. Ankum
Lelden. Gesl.: Geschiedenis: doet. ex., de
heer G. F. H. C. Pieck. Rotterdam
Indologie: taalk. cand.ex., de heeren A L
NIx, Amsterdam; B. R. M. Hertog. Leiden: G
A den Boer. Rotterdam H. L. Swarte, Den
Haag; H. Hut Jr, Rotterdam.
Wis- en Natuurk. (F): oand.-
Rotterdam.
ChineeBCh-Japansoh: cand.ex.. de hi
ker. Den Haag.
Theologie: prop. ex.. mej. K. v. Drimmelen
Voorburg: de heer J. C. Wisse. Den Haag: ker-
keL voorb. ex., mej. H. S. de Geer. Den Haag
Geneeskunde: doet ex.. mej A M. Groot
Reohben (vrije studie): doet ex., de heer H
E. Engelbreoht, Den Haag.
Eindexamen Gymnasium en Lyceum
Den Haag. Na verl. ex. slaagde nog aan
het Nede-rl. lyceum voor elndex. A: mej. E
Lunsingh Tonckens en de heer W. A H. de
Jonge.
Dokkum. Chr. Kweekschool. Gesl.: de
hetren L Helllngwerf. Rottevalle; A. Jagers-
ma. Wouterswoude: T. Klngma, Marrum; J
Mook. Lloessens en D. v. d. Nadort, Broek o.d
Akkerwoude.
Gorlnchem. Chr. Kweekschool. Gesl.: de
dames: M. P. Haaijer. Gorinchem; J. Korevaar,
Slledreoht; en de hee
A de Graaf f. Babi lor
E. Otte, den
Den Haag. Gesl.: de dai
Haag: E. C. Smit, Rotterdam en ae neer a. w.
Llndenburg, Delft
De examens zijn geëindigd.
Middelburg. Ohr. Kweekschool. Nutt
handw. Gesl.: de dames C. Fonteyne en G. J
Winter. Middelburg: M. Hannewjjk, Helnkene-
zand: M. J. de Voogd. Vllssingen; P. v. d. Was
'e Heer Aren&skerk*
D. v." d. Hoven v. Genderen, Rotterdam:
C. I. C. Kroese, Schiedam: A. Kuijpers, Schie-
broetk; D. F. v. Meeuwen. Schiedam: F. C
Moene en A. M. v. d. Ploeg, Rotterdam; A C.
v. d. Wiel, Schiedam.
n. Gesl.: de heer
dam. Gesl.: de hee-
Z J J Pende rs. den
Haag: P. C. H. Lamboo. Bennebroek; G. W
C. B.
Emmer Co
rade. J. C.
Meer, Amsterdai
ird te Kerk-
tandse te Brou.vershaven. H. J
Creuscn te Hoensbroek, A. A. M. Dellace te
Bergen op Zoom. J. L. Dih te Veendam, J. C
van Doeseiaar te Huyshll, J. J. van Don te
Alkmaar, G. G. Doornbos te Hoorn. D. Douwes
te Genum. J. G. Du dh em in te Heinenoord, J. C.
Duin te Wijdenes. J. H. Duit, Oude Pekcla, A
P. Eggermons te Den Haag, H. A Eng-hens te
Oldenzaal, Th. F. M. van Engelen te Leende
D. W. van de Erve te Popend recht, M.
A Flecken te Beingelrade, H. M. Fr ansae n te
lts, Nijmegen, W. H. de Geus. Meppel;
L. Gorker. Makklnga; H. de Graaf. Katwijk a
Zee: P. de Graaf, Bergum; H. L. Graafmans,
Bergen op Zoom; A W. v. do Gvaft Heeze;
A. L Groeneveld. Miinsheerenland; F. de Groot.
Amsterdam; P. P. Gouwstra, Wifhe; J. F. d«
Haan, Schalsum; W. P. A M. v. Haaren, Steen
bergen; A. C. de Haas. Eersel; N. A de Haas.
Noordtloos: W. A. M. Haseink, Amsterdam: J
A. M. F. Nyzink, Emmen; J. Zmting-e, Dwin-
gelo.
Notariaat. Den Haag. Gesl: deel I H. W.
Creutzberg. Dubbeldam; deel II J. J. v. d. Stadt,
Zaandam; R. J. F. Scholtens. Utrecht
tag. Geel. dlpl. A: de
ur. Soesterberg; P. A
Sohram, IJmulden.
Haag. Gesl. B.
C. Blom. Ulthoprn;
de Bot, Den
heeren H. C.
einde:
(ho<
o) mej. G. Tinberger
Mlddei
t Gesl. A G
v. Aaizum en J. C. de Beer, Hilversum; H. J. v
Blokland, Buseum: W. A G. v. Boesschoten,
Utrecht; W. Bosch. Naarden: L. v. d. Boven-
kamp. Doorn: P. J. v. d. Breemer, Soest; J M
A Brouwer, Hilversum; H. C. Campfens. Nieuw
veen. P. Q. Commandeur, Utrecht; H. M. Deg-
ger, Bussum: J. W. v. Eek, Oudewater: J. W,
J. Fennis, Hilversum; E. N. v. Gastele. Bus-
sum; P. M. Gresntet, Utrecht; J. K. Groeneweg,
Oudewater; J. J. Hagen, Buseum; H. C. J. M. v
d Heuvel. Hilversum: M. C. v. d. Heijden,
Utrecht; A. J. v. Hlenen. IJs«elstein; K. A v.
Hiencn, Hilversum; L A. Akerioom en P. J
A. Akerboom. Ter Aar; T. J. de Beer, Hilver
sum; C. A v. Belle. Viancn; F. Bierlaagh, La-
Blom. Oudewater; A.
ker. Vlanen; C. Boot.
TeeaeHehade. Den. Haag. Gesl. de dames
J. H. de Ruiter. J. A. Schepers. A Preger en J.
Sparrebcom. Rotterdam: J. A. v. Veenendaal.
Zeist; G. J. v. d. Greft, B. v. d. Assen. C. J J
Pollen. M. Brouwer en F. Schippers. Den Haag.
De examens zijn afgeloopefl
FIN A NCIEELE
KALEIDOSCOOP
Ook gister heerschte in Wallstreet
een gunstige stemming. Winstnemingen wer
den weer goed opgenomen. Staalwaarden
weerspiegelden de gunstige uitwerking van
de vastere schrootmarkt waar reeds twee
prysverhoogingen sinds jl. Zaterdag zijn in
gevoerd. Koperwaarden ondergingen de
gunstige invloed van de kopermarkt. Trou
wens, de goederenmarkten waren algemeen
in herstel nu men het toekomstig conjunc
tuursverloop beter beoordeelt. Automobiel
waarden waren vast op een gunstige voor-
raadpositie, terwijl sporen vooruitliepen op
een verwachte verdere stijging van de wa-
gonverladingen in deze week. De geruchten
over een nieuwe dollardevaluatie werden
wederom tegengesproken. De markt sloot
vast met koersstijgingen van 1 tot 3 punten.
De omzet bedroeg 1.460.000 aandeelen.
De Shell Union Oil Corp. kondigt
een halfjaarsdividend van 0.35 (v.j. 0.50)
aan. Het jaardividend over 1937 bedroeg
1. De winst was in het eerste ha'fjaar
kleiner dan in 1937, doch overtrof de voor
de dividend-uitkeeringen benoodigde be
dragen.
Whisky Soda
C ar am e Ila
Van Lonk a
ie Breda
Hi n J- j. j- MELANGE 38 CT. PER ONS iT*'3®„pond*
Vaau IJUicL-Un.cLusck^custeet zcfn wc; /W bany Gese, 0ranje.pecco 34 .en, per I'*:±t>
Die kennen de kwaliteit, weten wat ze willen
en zijn als theekenners niet vatbaar voor
goedkooper en toch dezelfde, zij weten wat
nabootsing en wat echte Goalpara is en laten
zich niet van de wijs brengen. Maar hoe vele
duizenden drinken dagelijks thee zonder te
beseffen hoe werkelijke thee wel smaken kan.
Tot hen zeggen wij, vraagt Uw winkelier eens de
echte Goalpara in gesoldeerde loodverpakking.
Indien Uw winkelier geen echte Goalpara loodverp. heeft
schrijve U rechtstreeks aan de Imp. Sweers H. Mij,
Heerengracht 451 - Amsterdam - Postgiro 18735
o^e
en- (9
het Tegen de vrouw praten was 't zelfde als tegen een nacht-
ge- yorst je aardappelveldje beschutten.
Gijs legde 't anders uit. Volgens hem was Stijn te rietjes
ïn de oogen der vrouw. De andere vrouwen hadden de harde
en. strijd tegen kleine verdiensten verloren, kraambed en ontbe
ring hadden haar snel doen verouderen. Zorg voor 't uiterlijk
ier was opgegeven met de hoop ooit onder de ellende uit te ko-
men. Zelfs Jenneke nam 't niet zoo nauw. En Stijn was te
len Pront- kaar kinderen zagen er proper uit en h&ar wasch, open
>én en bloot aan de lijn naast 't huisje of op de bleek langs de
rij- grintweg, was heel en helder.
Zij kon van haar schamele verdiensten meer dan de ande-
ren. En zie je, dat was 't wat de vrouw hinderde,
ijst Ak ze ook maar met gelige pieken om haar hoofd liep, of
>en 'n gore gehaakte muts over d'r haren trok, Gijs' broek met
jen fantastische lappen verstelde en bij kruidenier en olieman,
inff bakker of mulder in 't krijt stond, dan* zou ze zijn als de
andere wijven van arbeiders. Ze was te helder, te netjes
-na: ente bescheiden.
■tal Ze hadden 't eerste jaar van hun trouwen een scheurkalen-
üer gehad en, 't schild, met de witte plek, waar 't blok had
gezeten, hing nog tegen de bedsteedeur. Een geknielde die
naar voor zijn rijk uitgedosten heer de gewonnen talenten
toonend. Ze zouden volhouden! Waren ze van edeler afkomst
dan de anderen? Och, 't was een heldenstrijd in vertrouwen
op zegen.
Zoo wisselden de jaargetijden, lente en zomer stierven af
in de trieste leegte van najaar en barre tijd, als de Elzenberm
onbereikbaar was door modder en sneeuw. Knelis volgde op
Aart en toen de derde over de rood-plavuizenvloer van 't
kamertje begon te scharrelen, lag Tineke in de krib en voor
ze tien jaar getrouwd waren, hadden ze voor zeven monden
te zorgen.
Tien jaar! Wat een zee van gedachten, wat een stormwind
van zuchten. Nachten, dat de slaap niet kwam. In een moe-
gedacht lichaam ontspannen de zenuwen zich niet zoo gauw.
Als de zomernachten zwoel waren of des winters de winden
om het scheever zakkend huisje sprongen, ais de oneindige
diepte van de sterrenhemel boven de polder gaapte of in 't
voorjaar de luwe wind in de schoorsteen zoog, altijd waren er
zorgen. Voor brood en varkensvoer, voor kleeren, ja voor klee-
ren niet 't minst, en voor klompen. En al waren de verdien
sten iets meer, al kreeg Gijs 's Zaterdags op de rand van de
melktrog in het achterhuis vijf gulden veertig uitgeteld; al
werkte hij na de lange dag nog tot 't donker in zijn hofje er
was zoo ontstellend veel noodig voor zeven menschen. Reu
zel en stroop hadden de boter vervangen, de altijd hongerige
magen werden gerantsoeneerd, terwijl op een paar honderd
meter afstand twee oude menschen, 'n jonge knecht en een
nieuwe meid eten konden zooveel ze lustten.
Was 't wonder, dat de groeven van Gijs' gezicht dieper en
scherper werden, dat z'n nekvel plooide en zijn rug stram
werd,, dat er een harde trek om z'n mond was en dat Stijns
frischheid stil-aan was uitgebloeid als een slootkant met
klaprozen. Er waren dagen en weken geweest van bitteren
nood en pijnigende onzekerheid over ziekten van henzelf en
de kinderen, doch door dat alles heen waren ze bij elkaar
gebleven. Wel was de lach gedempt tot een vriendelijk ge
zicht en werd de stem der ouders niet meer gehoord tusschen
het zingen der kinderen, doch de Bijbel met de koperen
klamp was kapot en 't oude kalenderschild hing nog ergens
in 't kleine vertrek.
Er was niet veel veranderd op den Elzenberm. Een paar
dienstmeiden waren heengegaan en anderen waren gekomen,
knechts wisselden, maar Jan en Tonia bleven. De kinderen
van Jenneke waren groot en Kees de Vust raakte in goeden
doen voor iemand van zijn soort
Klaas Verdijk en Merie hadden van Drieka tot Piet negen
kinderen en de oudste was een heel eind in de twintig, toen
de kleinste nog niet naar school ging. De andere arbeiders
waren heengetrokken en nieuwe, jonge gezinnen bewoonden
de donkere muffe huisjes. Dirk van Vuren had zijn Lage
Hoef verhuurd aan Hein de Graauw. Allemaal veranderingen.
Maar gebleven was, ondanks de jaren, Tonia's afkeer van
't huishouden van Stijn en Gijs. Ze kon geen der kinderen
op 't erf velen en als Knelis of Trijntje hun vader kwamen
halen op de zomeravonden, wachtten ze bedeesd voor 't hek,
b-ng als ze waren van de bitse grauwen van 't gebogen oude
mensch.
't Scheen, dat Jan Donkerstal iets had overgenomen van
haar gevoel, want ook hij was er met de jaren niet vriende
lijker op geworden. Dit was iets, wat de beide anderen niet
ontgaan was en er was een zekere angst voor de toekomst,
die zich bij de vele zorgen voegde.
Eens, 't was ier gelegenheid yan Jans zeventigste verjaar
dag, waren de neven en nichten van de Bovendijk en zelfs
zij, die de polder en de streek ontrouw waren geworden en
in Holland of in de Meer boerden en niet te vergeten een
van hen, die als rentmeester 't oude kasteel van Groenestein
beheerde, in grooten getale naar de Elzenberm gekomen om
van hun belangstelling voor ooms welvaren blijk te geven.
Jan hield niet van zijn familie, die hij verdacht van een stil
letjes azen op het niet te versmaden erfdeel en Tonia, die in
al die bezoekers het nakroost harer zusters zag en de buiten
gewone viendelijkheid tegenover haar broer niet kon waar-
deeren was die dag ongenietbaar door haar stekelige opmer
kingen. Waren enkele nichten niet per fiets gekomen? Dat
paste niet voor een vrouwmensch. De luidjes lieten haar
mopperen, van haar moesten ze 't toch niet hebben en liever
gingen ze met oome Jan de Elzenberm rond, de boogerd door
en toonden ze belangstelling voor vee en paarden en zelfs
de oude Moor die hun met z'n boosaardig gebrom elke poging
tot streelen deed mislukken. Weiden en akkers in de onmid-
delijke nabijheid van het huis werden met kennersoog geschat,
't Huis was wel is waar oud en een beetje ongcriefelijk. doch
met een beetje goede wil was er later, bij tijd en wijle, wat
goeds van te maken.
Jan voelde dat z'n krasheid hun tegen viel en om te toonen.
dat hij nog flinker was, dan zij zoo op 't oog konden c «=en,
gaf hij hun een staaltje van zijn nog niet afgeleerde rijkunst!
Maarten Weiman, was in de tilbury gekomen, die bespannen
was met een vurige ruin. 't Beest liep bij de andere paarden
in 't weitje tegenover 't huis. Jan had 't beest met kennersblik
bekeken en toen hij met een paar van de bezoekers op de
grintweg stond en aanduiding gaf hoe ver zijn land zich uit
strekte en waar hij nog meer had liggen in de polder zei
Maarte«ï Wordt vervolgd.
