nv v.h. J. GILTAY 8, ZN Chamberlain over de lucht bombardementen Insfanff ne| Duitschlands „Nationale Rijkskerk" WOENSDAG 22 JUNI 193S EERSTE BLAD PAG. 2 BOEKBINDERIJ Engeland machteloos? Wederom heeft .de Britsche premier in het Lagerhuis een uitvoerige verklaring over Engelands buitenlandsche politiek afgelegd, cn wel in het bijzonder wat het vraagstuk van de luchtbombardementen betreft, zoo wel in China als in Spanje. Hij heeft daarbij 'den zuiver menschelijken kant van de zaak iallereerst naar voren gebracht en uiting gegeven aan zijn gevoelens van medelijden met de talrijke slachtoffers en van veront waardiging ten opzichte van degenen, die aan deze daden van gruwelijk geweld schul dig staan. Doch door deze menschelijke be- iwogenheid heeft hij zich allerminst laten leiden tot een pathos, dat wel op de groote menigte indruk maakt, doch in feite aller goedkoopst is, omdat men er niet het minste mee bereikt. Chamberlain wierp het over een anderen boeg en stelde vast, dat er voor den luchtoorlog nog geen speciaal inter nationaal recht bestond, en dat men de tot standkoming daarvan slechts kon bevorde ren, door met spoed te zorgen dat allereerst de rust in onze verstoorde wereld terug keerde, een politiek, die Engeland met ge duld en kracht blijft nastreven. In dezelfde richting immers ligt het werk, dat binnen kort door de neutrale commissie inzake de (luchtbombardementen zal worden verricht, een onderneming, welke ook weder als zoo vele andere op dit gebied aan Britsch ini tiatief is te danken. Er moge dan al geen specifiek recht van den luchtoorlog bestaan, de onderhavige commissie zal onderzoek in stellen naar eiken luchtaanval, die niet door de aanwezigheid van zuiver militaire doel einden gerechtvaardigd is. Ook het vraagstuk van de beschieting van neutrale, en inzonderheid van Britsche sche pen, is door den premier uitvoerig bespro ken. Hij passeerde de vraag in Ijoeverre de scheepvaart op de havens in de oorlogszone gerechtvaardigd was, en welke juridische aspecten er aan deze kwestie vastzitten, om zuiver en alleen te accentueeren, dat Enge land nimmer deze bombardementen, op zijn koopvaarders kon goedkeuren. Wij geven Franco niet het recht, onze bodems te be schieten, zoo zeide Chamberlain, en hij voegde eraan toe: „Indien wij geen strenger maatregelen nemen dan protesten, dan is dat, wijl wij onze verantwoordelijkheid be seffen en de niet-inmenging van het groot ste belang achten". Het getuigt van moreelen moed, een der gelijk standpunt in te nemen. Het ware veel gemakkelijker, doch ook veel goedkooper geweest, een aantal frasen te uiten, welke de zaak omzeilen of verdoezelen. Chamberlain acht het waardiger, onomwonden van zijn verantwoordelijkheid en zijn vredeswil te getuigen, op gevaar af door de publieke opinie voor een aarzelaar, of voor een slap snensoh té worden aangezien. Doch wie kan dezen staatsman kwalijk nemen, zich niet op leen doctrinair standpunt te plaatsen, doch zich enkel nuchter af te vragen, of het nut heeft een betrekkelijk klein kwaad te be strijden met een middel hetwelk een wereld tramp zou kunnen beteekenen? Het Luiksche gifmoorden-proces De geiheele zitting van Dinsdagochtend was gewijd aan den dood van mevrouw Damoutte. Verschillende getuigen verklaar den, dat het slachtoffer 700 franken geleend had aan beklaagde. Mevr. Damoutte had dit bedrag kort voor haar dood' terug ontvan gen. In het sterfhuis werd evenwel geld, noch linnengoed, noch snuisterijen gevon- De weduwe Becker beschuldigde daarop 1de zuster van het slachtoffer ervan, het lin- Engeland zal zijn schepen niet met de wapens beschermen „Wijl wij verantwoordelijkheids' gevoel hebben In het lagerhuis heeft Chamber lain een rede gehouden, die in hoofd zaak betrekking had op de situatie in Spanje, de bombardementen van bur gers daar te lande en de luchtraids op schepen in de Spaansche Havens. Niemand, zoo zeide do premier, za! van meening verschillen met hen, die in dit huis hun afschuw betuigden van de verschrikkingen van den modernen oorlog, als gevolg van luchtbombardc menten. Laat mij direct zeggen, dat wij niet streng genoeg iedere verklaring, van wien dan ook, kunnen veroordeelen. dat het een onderdeel van een welover wogen politiek zou zijn, dat getracht wordt, een oorlog to winnen door te pogen de burgerbevolking te demorali- seeren met luchtbombardementen. Chamberlain Dit is volkomen in strijd met de inter nationale wetten en ik zou hieraan wOlen toevoegen, dat naar mijn meening een der gelijke politiek, indien zij wordt gevolgd, een verkeerde politiek is van het stand punt van hen, die deze aanvaarden, omdat ik niet geloof, dat weloverwogen aanvallen op de burgerbevolking hun ooit de over winning zullen brengen. Er zijn drie regels in de internationale wetgeving, die van toepassing zijn op de oorlogsvoering in de lucht: In de eerste plaats is het in strijd met de internationale wetten, burgers te botti- bardeeren of wel overwogen aanvallen te doen op een burgerbevolking. In de tweede plaats moet het doelwit een nengoed te hebben medegenomen, doch deze ontkent ten stelligste. Ook andere getuigen verklaren hiervan niets te weten.. De advocaat-generaal verwondert zich er over, dat dit nu al de derde lezing is, welke de weduwe Becker van de verdwijning van het linnengoed geeft. In de namiddagzitting is in het proces te gen mevr. Becker als getuige mevr. Vallee gehoord, die onwel is geworden na een door de, wed. Decker bereiden kop thee te hebben genuttigd. Beklaagde verklaarde, a&t het hier een indigestie moet zijn geweest, veroorzaakt door asperges. Mevr. Vallee beschuldigde de wed. Bec ker en verklaart, dat er geen sprake is ge weest van een indigestie. Zij heeft vertrou wen gesteld in beklaagde en is er thans van overtuigd het slachtoffer te zijn geweest van een poging tot vergiftiging. Zij is formeel in haar beschuldiging, maar brengt geen be wij- De apansch-Chineesche oorlog De Japanners rukken op langs de Jangtse Chineezen bieden hevig weerstand Ondier bescherming van de Japansche [vloot, die langzaam de Jangtse opstoomt in de richting van Hankau, rukt op beide oevers der rivier ook de Jaipansche infanterie op Via Anking naar het Westen. De Japansche colonnes staan thans dicht voor de stad Tai Ho aan den voet van het hoogland, dat Hanikau beschermt. De opmarsch vindt plaats in den stroo menden regen. Aan den bovenloop van de Hoangho moet het hebben opgehouden te regenen. Het hoogwater van de Hoangho bedekt thans drieduizend vierkante kilometer. Nadere berichten uit Japansche bron mel den, blijkens een U.P.-telegram, dat de Ja pansche troepen heden reeds Tai Ho heb ben bereikt. Van Ghineesche zijde wordt gemeld, dat de Ghineesche troepen versterkingen heb ben gekregen, die trachten, aen opmarsch der Japanners tot staan te brengen. Tusschen Tsien Sjan en Tai Ho zouden volgens de Chineezen hevige gevechten wor den geleverd. De Ohineezen melden verder, dat hun troepen in de overstroomde gebieden het Ja pansche garnizoen,.dat in-Tjsoeng Hou, half weg tusschen Kai Feng en Tsjeng Tsjau ligt aangevallen hebben en het zware verliezen hebben toegebracht. De Japansche troepen zouden hier binnen de stadsmuren door het water, dat nog an derhalve meter hoog staat, zijn ingesloten. Hun proviandeering zou door middel van vliegtuigen geschieden. Ook zouden de Chi neezen Joe Sjin, dat 90 kilometer ten Zui den van Kai Feng ligt, hebben aangevallen, nadat zij de Japansdie troepen gedwongen hadden, hun posities ten Westen van Joe Sjin te verlaten. DE JAPANSCHE MILITAIRE OPERATIES BIJ HANKAU werkelijk militair object zijn, dat als 'oo- danig te identificeeren valt en in de dcide plaats moet er op redeli jke wijze op worden elet, dat bij aanvallen top militaire doelen, i de buurt wonende bui gers niet zoo maar bij het bombardement b<'trokken worden Deze drie algenieene regels kunnen wij len aanvaarden, doch het is duidelijk, dat de toepassing ervan aanleiding zou kunnen geven tot zeer belangrijke moei lijkheden. Een overeenkomst inzaike den luchtoor log hangt niet alleen afvan de redeli|k- heid van het voor te legden voorstel, doch óók van de internationale atmosfeer. Daar om is het een der oogmericen van de Brit sche regeering de algemeene internationale atmosfeer te verbeteren, i'eneinde ook de kansen, om een overeenkott nst tot. stand te brengen over de wijze, w.tuarop de oorlog voering in de lucht moet w orden geregeld, te verbeteren. Naar de meening der Bi:itschc regecring hebben zich in China en .Spanje te veel gebeurtenissen afgespeeld, aarbij de «alge meene regels niet in 'acht vierden genomen en op weloverwogen wijze .aanvallen wer den gepleegd op burgers. De bommen op Britsche schiepen Sprekende over de aanvallen op Britsche schepen in de Spaansche tere itoriale wate ren zeide C h am b e r 1 a i n, dat de Brit sche regeering na een nau wkeurige en diepgaande bestudeering van a lie mogelijke methoden, om aan deze raids een einde te maken tot de conclusie was g ekomen, dat het onmogelijk was iets te dorïi, zonder in. menging in den oorlog. Daardloor zou dan echter een streep worden gehaald door de geheele politiek, welke de rcjg'eering \an den aanvang af heeft gevoerd. Het is unfair, onjuist en nuit' correc.t te veronderstellen, dat de regeerirfli sinds het aftreden van Eden haar politiek zou hebben gewijzigd door verschil te m'akon tusschen de partijen, waaraan de aange vallen schepen hulp verleenen. Wij handhaven nog steeds tl e politiek van Eden inzake optreden in volle zee, wanneer Britsche schepen wordlen aange vallen, maar wij kunnen ons nier verplich ten, in ieder geval en overal eiin Britsch oorlogsschip beschikbaar te heblb'en. Het is niet prettig te hooren van Brit sche schepen, die in havens wordkm aange vallen. Voor zoover ik weet, is er geen grond voor de veronderstelling, dat deze schepen wapens of munitie vervoerden. Wij staan Franco of wien dlan ook niet het recht toe, deze schepen aan te vallen. Wij zeggen alleen, dat wij geen uitvoerbaar middel zien, om dibe aan vallen te voorkomen, zonder een poli tiek te aanvaarden, welke geheet 1 ver schilt van de Britsche politiek. Indien wij geen scherper maai 'rege len nemen dan protesten, dan is dat, wijl wij verantwoordelijkheidsgevoel hebben en wij de niet-inmenging: van het grootste belang achten. Ten slotte zeide Chamberlain,, dat niets hem liever zou zijn dan di'i be treurenswaardige conflict tot een ejinde te brengen. De anti-Joodsche actie in Duitschland Joodsche handelscorrespondentie door de post niet meer besteld Naar Havas uit Berlijn meldt zulLen de Duiibsche Rij ksposterijen voortaan geen postzendimgen van Joodsche han delszaken meer bezorgen, behalve indien deze zendöimgen voor andere Joodsche handelszaken bestemd zijn. De post zal het „Joodsche karakter vam den afzender" nagaan. Overigens zullen Joodsche onderne mingen geen leerlingen meer in oplei ding mogen nemen. Partijleiding: wenscht matiging De hoogste leiding der N.S.DA..P. heeft thans volgens „United Press" aanwijzingen gegeven om de nieuwe anti-Joodsche cam pagne düreot te beëindigen. De controle op de reispassen der Jodien en. hun activiteit door de politie zal gehandhaafd blijven, even als de verariseering van den handel, zooals door het rijksmmisterie van economie is aan gegeven.. Dit alles zal echter streng binnen de wettelijke grenzen gehouden worden. In partijkringen wordt thans verklaard, dat het aanbrengen van opschriften op Jood sche zaken en het instaan van winkelruiten bij Joden toe te schrijven is aan onafhanke lijk optredende partijleden of S. A.-leden. Men verwacht echter niet, dat tegen hen dis ciplinaire maatregelen genomen zullen wor den, daar het zeer moeilijk is, de verant woordelijke personen op te sporen. Over de ontwikkeling der dingen in de laatste weken geeft men in goedimgelichte nazi-kringen de volgende voorstelling. Reeds in April heeft G o e r i n g den minister van economie Funk aangespoord de verarisee ring van de Joodsche zaken te verhaasten en dit heeft tot de bekende verordeningen over het registreeren van Joodsche vermogens geleid. Onafhankelijk hiervan heeft de Berlijnsche politie de vorige week een begin gemaakt met de controle op Joodsche reispaspoorten en een controle van de activiteit der Joden op zakengebied. Daarbij heeft men een ster ken stroom van Joden naar Berlijn waar genomen. Niet minder d'ain 309 winkels en andere firma's zijn, sedert de laatste con trole en die, welke vorige week is doorge voerd, in het bezit van Joden overgegaan. Plaatselijke partijkrimgen, die ddt hadden vernomen, hebben uit vrees voor een op nieuw verjoodsohen van Benlijn de aangele genheid zelf in handen genomen en zijn tot. dezelfde daden overgegaan als in 1936, toen hoogenhand moest worden in- Engelands defensie is gereed Kosten: één millioen per dag Op de jaarvergadering van den raad der nationale liberale partij heeft de Britiache minister van oorjog Hore Belisha het woord gevoerd. Hij zejde: „Wij hebben op het gebied tier herbewapening wonderen verricht en i iet land is thans klaar om zich te verdedigt ;n. Wij hebben aan herbewapening een lie drag uitgegeven, dat thans een milliotm pond sterling per dag benadert en des ondanks konden we vijftig millioen in e«m jaar meer besteden voor sociale doelel'n- Spreker hoopte, dat deze feiten den bul tenlandschen vredesverstoorders bekend zullen worden, om hun te beduiden, dal Groot-Brit.tanriië onuitputtelijke financieele, materieele en geestelijke hulpbronnen hecffi welke het land in staat stellen, het hoofd te bieden aan welke situatie ook. „Ik hoor vaak zeggen", aldus Belisha, ,.dat wij geen kanonnen en slechts 'n klein aantal soldaten hebben, om tegenstand t,e bieden aan een mogelijken vijand. Welnu, wij hebben thans 181.000 manschappen in de landweer tegenover 130.000 in 1936". „BATAVUS" Saxonette Eenvoudige bedie ning. Snelheid on geveer 30 km. per uur. Brandstofver bruik 65 km. op 1 liter. Prijs 190.—. Vraagt uitvoerige beschrijving, welke gratis en franco wordt toegezonden. „Batavus" Rijwielen- en Motorenfabriek A GAASTRA Heerenveen. Hef moderne middel is Instantine. In Instantine zijn IüSlCUllilU? voortreffelijke werking en absolute onschadelijkheid op ideale wijze vereenigd. rl' Onthoudt daarom stilt en voorkomt pijnen I Doosjes a 12 tabletten 70 ct., zakjes a 2 tabletten 15 ct. DE SPAANSCHE BURGEROORLOG Republikeinen oefenen zwaren druk uit Havas meldt uit Valencia dat hevig wordt gevochten ten Zuiden van Castel Ion. De nationalisten zijn tot voorbij Villareal onder den druk der roeden teruggeweken. De republikeinen ondier namen krachtige aanvallen op de natio nalisten bij Burriana, 9 K.M. Zuidelijk van Castel Ion. In de provincie Teruel hebben de na tionalisten in den sector van Puebla de Valverde enkele hoogten kunnen verove ren. De rooden hebben Casa del Gordo ontruimd. Gisteren is volgens „United Press" ver woed gevochten om de reusachtige vesting werken langs den Teruel-Sagunta-straatwJg. welke den toegang tot Valencia beheersrtit, Deze vestingwerken zijn de sterkste, die tot nu toe door Barcelona werden aangelegd- zij strekken zich aan beide zijden van den straatweg uit over een breedte van 30 en een diepte van 25 K.M. Franco's troepen staan thans 6 K.M voor bij het kortgeleden veroverde Sarrion en bezetten voortdurende meer strategisch be langrijke posities in het gebergte. Hun tegenstanders zijn Barcelona's elite troeppn, n.l. de carabineros, de internationale en communistische brigades. Langs de kust van de Middellandsche Zee hebben Aranda's colonnes verder terrein- vyinst geboekt. Het hevigst werd voor Bur riana gestreden, waar verscheiden tegenaan vallen der milities afgeslagen werden. Heffing op de vermogens in Hongarije Volgens een nieuwe Hongaarsche wet wordt in dit land thans zoowel het roeren de als het onroerende bezit ter waarde van meer dan 50.000 pengoe van personen en rechtspersoonlijkheid bezittende lichamen, met uitzondering van de staatkundige en andere openbare lichamen en instanties, aan een eenmaal te heffen, progressieve belasting onderworpen. De belasting wordt geheven bij een mi nimum-vermogen van meer dan 50.000 pen goe ten bedrage van 5 procent en stijgt tot 20 procent van de geschatte belasting waarde bij vermogens van meer dan 5 mil lioen pengoe. De belasting wordt berekend naar den stand van het vermogen op 28 Februari 1938. De daad van een krankzinnige Of de openbaring van een uitwas De strijd om de taal in België Minister Spaak legt verklaring af In de Belgische (volksvertegenwoordiging, zoowel in Kamer als Senaat, is wederom het vraagstuk van het niet-toepassen van de taalwetten in Vlaanderen aan de orde geweest. Aanleiding tot interpellaties gaf 't gevtal-G rammens, den man van de „Raad van de Daad". Deae neeft n.l. op eigen gezag de Fransche opschriften verwijderd, die over al nog ten onrechte voortbestondenen heeft zioh daardoor herhaalde gevangenisstraffen op den hals gehaald. De Vlaamsohe afge vaardigden drongen opnieuw aan op eerlijke en volstandige toepassing der taalwetten, en op amnestie voor Grammens en zijn me destanders, die in feite niet anders hebben gedaan dan de wet toepassen. Minister-president Spaak antwoordde, dat het zijn voornemen is de taalwetten te döen toepassen in een geest van wederkee- rige goede verstandhouding tusschen Vla mingen en Walen. De huidige regeering gaat voort met de beginselen van ééntalig heid zoowel in Vlaanderen als in Wallonië. Zij zal eerstdaags een officieel beroep doen op de gouverneurs der provincies om de taalwetten streng door de officieele instan ties te doen toepassen. Sanctie-maatregelen voor de militaire ambtenaren zullen worden voorzien. Helpt ook dit middel niet, dan zal de regeering na het zomerreces een nieuwe wet indienen. Wat Grammens betreft meende de minis ter-president dlat het niet mogelijk is aan het parlement te vragen voor dit eene geval een amnestie-ontwerp goed te keuren. Gram mens heeft raelf verklaard onmiddellijk na zijn in vrijheidstelling opnieuw te beginnen; dit maakt het moeilijk iets ivoor hem te doen. De premier besloot zijn uiteeenzetting met de verzekering, dat, indien het parle ment terugkeert, clementiemaatregelen zul len wordlen uitgevaardigd. (Van onzen Duitschen correspondent). Groote opschudding wekte dezer dagen een Havas-bericht over een voorval, aat zich in de Evangelische kerk te Dresden moet hebben afgespeeld. Tijdens den dienst stond plotseling een man op, stapte naar het altaar en las aan de onthutste gemeente de programpunten van de „Nationale Reichs- kirche Deutschland" voor. In regeerings- kringen bleek men over deze publicatie ten zeerste ontstemd, en men verzekerde, dat het hierbij om een krankzinnige gaat, die tot onderzoek van zijn geestelijke vermogens een gesticht is opgesloten. In de Duitsche pers was het voorval eenvoudig doodgezwe gen en toen het door het bericht van Havas |"tooh wereldkundig werd, is er van officieele zijde op gewezen, dait men de zaak als afge staan beschouwt. Daar het kerkelijk vraagstuk in het hui »dige Duitscihland echter een belangrijke plaats inneemt en het streven naar een .nation al e staatskerk een gedachte is, die ijaeerdere malen in behandeling werd gero nnen, hielden wij het niettemin voor ge- vrenscht, eens na te gaan wat deze plotseling vHior gek verklaarde ingenieur Wildt nu eigenlijk wilde. Met de noodige moeite zijn vÏ5j erin geslaagd de keurig gestenografeer- d e „Programpunten van de Nationale Rijks ki ark in Duitschland" in onze handen te krij gt an en het ligt voor de hand, dat we ze met m e er dan gewone belangstelling hebben ge le: ton. iUet meest belangrijk en typeerend voor <Je gedachtenwereld van den schrijver wil ons? zijn .geloofsbelijdenis" toeschijnen, die aldws luidt: jWij geilooven aan een eeuwig, groot na- tionaal-socialistisch Duitsoh Rijk! Wij gelooven aan de pationaal-socialis- tisuihe wereldbeschouwing, welke tijdens de .groote worsteling der Duitsche mensch- heid met alle volken der aaDde in het hart van Adolf Hitler werd geboren! Wij gelooven, dat de almachtige God daizen in den wereldoorlog verblinden soldaat op zijn smecken het licht der oogen hee.Ü; teruggeschonken, gelooven, zien en beleren alleen in dezen man den ons toe gezonden redder en Führer der Duitsche natie, van ons rijk en van one door het ■bloed, gebonden volk! W.ij1 gelooven aan zijn voor ons allen hei lij? schriftelijk werk „Mein Kampf". Wij belooven, dat wij naar ons beste kunnen en wiBten al zijn daarin voorkomende be velen ten uitvoer zullen brengen. En Mdien wij dit werkelijk volbrengen, dan ge looven wij te mogen belijden: Heer, zonde n.vrij staan wij voor U. Wij »ijn met lichaam en ziel verplicht aan onzen Führer Adolf Hitler, aan ons volk en rijk en wij belijden luid en ge meenschappelijk: Adolf! Hitler, onze Führer eeuwig ven wij', U trouwl Voor ons, die nu al bijna twintig jaar lang in Duitschland de religieuse stroomingen van dichtbij hebben meegemaakt en persoon lijk de gelegenheid hadden, met mannen als graaf Reventlow, generaal Ludcndorff, pro fessor Hauer, dr Bubendey, ds. Hossen fe ld er, dr. Krause, Oskar Michel en vele anderen over dit al meer en meer actueel geworden thema van gedachten te wisselen, is zulk een „geloofsbelijdenis" niet zonder meer het werk van een krankzinnige. Want wat komt hierbij anders tot uiting dan een fanatieke vereering van Adolf Hitler? En wordt deze niet door ontelbaar vele Duitschers be schouwd en vereerd als den door God gezon den verlosser van het Duitsche volk? Wij herinneren slechts aan het feit, dat voorgan gers der Duitsche Christenen ertoe waren overgegaan, een portret van den Führer op het altaar te plaatsen, een gebruik, dat van hooger hand gelukkig spoedig verboden Dat de publicatie van zulk een program en zulk een geloofsbelijdenis in bevoegde kringen als inopportuun gevoeld wordt, nu men juist doende is, de predikante» der Evangelische Kerk tot het afleggen van den eed van trouw aan den Staat en den Führer over te halen men heeft de mogelijkheid hiertoe thans verlengd tot 30 Juni is be grijpelijk, maar hiermee is de zaak voor ons nog niet opgehelderd, Aan de dertig programpunten van inge nieur Wildt ontleenen wij het volgende: De NRKD (Nationale Reichskirche Deutsohlands) verlangt het absolute recht en de absolute macht over alle binnen de Duitsche grenzen aanwezige kerken. Zij ver klaart deze tot Duitschland's nationale rijks kerk. Het Duitsche volk staat niet in den dienst der NRKD, maar de NRKD dient uitsluitend de doctrine: volk en ras. De NRKD dwingt geen Duitscher tot aan sluiting, maar ie bereid, om alles te doen wat' binnen haar vermogen ligt om ook de laatste Duitsche ziel te redden. Andere ker ken of kerkelijke organisaties, vooral zulke, die internationaal gebonden en geleid zijn, kan en zal zij in - Duitschland niet dulden. De NRKD is besloten, onherroepelijk en met alle noodzakelijke middelen het' in het onheilsjaar 800 in Duitschland geïmporteer de en aan het Duitsche volk opgedrongen, volkomen aard vreemde christelijk geloof uit te roeien! In de NRKD kent men geen sohriftgeleer den, predikanten, kapelanen en geestelijke voorgangers, doch in haar moeten nationale kerkelijke redenaars het woord voeren. De plechtigheden der Nationale Rijkskerk vinden steeds 's avonds,en niet 's morgens plaat's en met name op Zaterdag en bij fees telijke verlichting. De NRKD streeft onveranderlijk naar haar onvermijdelijke samensmelting met den staat Zij moet zich als dienend lid onder werpen. Op grond hiervan verlangt de NRKD di recte overgave van alle territoriale eigen dommen van alle kerken en confessies aan den staat. Zij verbiedt, dat de lcerk ook maar een klein stukje Duitscih grondgebied lin bezit neemt of dat zulks aan haar wordt' ■ant niet de kerken veroveren, verdedigen en bebouwen den Duitschen bo dem, doch uitsluitend en alleen het Duit- sche volk, de Duitsche staat De NRKD verlangt het onmiddellijk stop- zetten van den druk en verkoop van de,n' bijbel in Duitschland, het verschijnen van' j zondagsboden, geschriften en lectuur met kerkelijk karakter, De NRKD ruimt van haar altaren het j crusifix, den bijbel en alle heiligenbeelden weg. Er bestaat geen vergeving van zonden, j want eenmaal begane zonden worden vol- gens de onomstotelijke wetten der natuur op deze wereld gewroken. Van confirmatie en communie wil deze hervormer niets meer weten en bij het aan gaan van een huwelijk moet bij het afleggen' van den eed van trouw de rechterhand op het zwaard gelegd worden. Het knielen wordt als onwaardig veroordeeld. Tenslotte wordt de tiende dag voor Pinksteren tot een feestdag voor het volk verklaard en over heel Duitschland moet het kruis van Chris-, tus door het hakenkruis worden vervangen* Zulks werd alles verordend te Stettin, ,.in' het jaar 5 van de nationaal-socialistischo tijdrekening!" Veel nieuws en origineels vindem wij in dit program niet, want soortgelijke zeden en gebruiken vonden wij in allerlei boeken en j geschriften van Duitsche geloovigen, bijvoor beeld in Ludendorffs „Am Heiligen Quell Deufscher Kraft" reeds eerder behandeld* Van krankzinnigheid merken wij al even min het geringste, want de jeugd in het Derde Rijk staat veelal even vijandig tegen over de katholieke en de evangelische kerk' als deze voor gek verklaarde ingenieur Wildt. Met belangstelling moet dan ook het resultaat van het medisch onderzoek naar de geestelijke vermogens van dezen Duit scher worden tegemoet gezien. Berlijn, 21 Juni 1938. (Nadruk verboden). UIT OOST- EN WEST- INDIE Berucht giftmenger pleegt zelfmoord Hij doodde tegen vast tarief Het A.I.D. geeft een uitvoerig relaas vari de arrestatie van zekeren Bapa Digoeng, een' Ivrawangsche giftmenger, van wien gefluis terd werd, dat ieder, die zich van een tegen stander wilde ontdoen, zich slechts tot hem te wenden had. Er is een lijst van dooden, waarvan meö1 in cle desa niet weet hoe haar te verklaren,! Het is een lijst welke een sinister beeld geeft van een terreur welke zich in de scha- 1 duwen van de desa voltrok. Achtereenvolgens stierven niet minden dan ell desalieden. Digoeng bekende, dat hij vier van hen op verzoek van zekeren Moentarip heeft ge dood tegen een honorarium van twintig gulden per ziel. Ook heeft Digoeng de ge wezen echtgenooten van zijn dochter, Mir- jasik en Moemasik .bewerkt", doch een andere doekoen heeft hen door een „tegen- middel" uit het doodsgevaar gored. Hij vertelde verder dat zijn gewezeii schoonzoon Moemasik zijn leerling was geweest en thans zelfs verder gevorderd in! „ilmoe". Moemasik zou zijn „wetenschap" even eens met een vast tarief van twintig gulden per ziel beschikbaar stellen en daarbij eeni- ge „makelaars" gebruiken, om klanten te zoeken. Een zevental personen wordt ge noemd als slachtoffers van Moemasiks ,ilmos". Door middel van zijn actieve „makelaars* kreeg Moornasik klanten uit omliggende plaatsen en zelfs uit Bandoeng kwamen menschen, die hun vijanden wilden „op- Ook deze „makelaars" zijn tgians inge rekend. Onder scherpe bewaking wwitj de hoofdu persoon van dit drama, Digoeng, in preven tieve hechtenis gehouden. Zijn bewakers hadden de strengste orders. Toen op een morgen, verscheen de bewa ker voor den wedana, ontdaan van schrik* Hij rapporteerde het districtshoofd: als ge woonlijk had hij Digoeng in zijn cel het orhtcndvoedsel willen brengen. Doch Di goeng leefde niet meer. Hij had de hand aan zich zelf geslagen. Een balk en een: hoofddoek waren zijn middelen daartoe ge weest. Verwaarloosde jeugd voor den rechter Medan is eenigen tijd onveilig gemaakt i door een dievenbende van 40 jongens van verschillenden Oosterschen landaard. Het zijn hoefjes tusschen de 10 en 16 jaar, ge leid door twee 18-jarige jongens. De meesten behooren tot de categorie van de verwaar loosde jeugd, anderen liepen van huis weg om in „de groote stad" te verdwijnen. Zij oefenden allen het beroep uit van zakken roller, doch stalen ook waschgoed of kleinig heden uit toko's en voorgalerijen. Op het oogenblik zijn veertien dezer jongens ge arresteerd, meldt de „Deli CrL" Vrijdag 10 Juni j.l. stonden twaalf van deze beklaagden voor het Landgerecht te recht, waar de ambtenaar van „Pro Juven- tute'' een verklaring over hen aflegde. Onder-de jongens bevQnden zich vier Chinecsche knapen van vijftien tot achttien: jaar oud. Drie hunner werden ter beschik king van de regeering gesteld en zullen naar Java worden gezonden, terwijl één jongen wegens gebrek aan bewijs werd vrij gesproken. De verdere beklaagden, allen Inlbeemsche jongens van tien tot achttien jaar oud. verschenen eveneens met een lange lijst van vermoedelijke zonden. Twee knaDen waren raddraaiers geweest en zij werden eveneens ter beschjkking van de regeering gesteld. Enkele jongens, die zich meer door hun vriendjes hadden laten verleiden, kre gen een duchtige reprimande en zijn daarna! aan de ouders teruggegeven. Een viertal werd vrijgesproken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2