Werkloosheidsbestrijding in nieuwe banen
ZATERDAG 21 MEI 1938
DERDE BLAD PAG. Q
Grootere bevoegdheden voor de Regeering
Werkfondscrediet wordt met f 30 millioen
verhoogd
Uitvoering van openbare werken
Wij ontleenen aan de Memorie van Ant Politiek van openbare werken
woord inzake de Werkloosheidsbestrijding
(zie samenvatting op blz. 1) de volgende
lb ij zonderheden:
Het i§ in strijd met de bedoeling der re-
gcering, met de ondenverpelijke aanvrage
van dertig millioen haar politiek van werk
loosheidsbestrijding met behulp van het
Werkfonds als afgesloten te beschouwen. De
ondenverpelijke aanvrage vormt een onder
deel dier politiek, gelijk het Werkfonds op
zijn beurt een onderdeel is der openbare
werken-politiek. welke tot de werkloosheids
bestrijding bijdraagt, en die openbare wer
ken-politiek wederom een onderdeel betee-
kent te midden van tal van maatregelen, die
do werkgelegenheid gun£tig beïnvloeden.
Het bedrijfsleven primair
De Regeering is van oordeel, dat de poli-
ftiek der werkloosheidsbestrijding allereerst
gericht behoort te zijn op het behoud en de
uitbreiding der werkgelegenheid in het be
drijfsleven in zijn onderscheiden geledingen.
In allerhande, min of meer ingrijpende,
min of meer kostbare, maatregelen wordt
dan ook aan deze primaire zorg voortduren
de aandacht gewijd.
In dit verband wordt gewezen op het
complex van handelspolitieke
maatregelen, in den loop der jaren ge
troffen, waardoor een catastrophe in de ont
wikkeling van den export is voorkomen.
Voorts wordt herinnerd aan de contin-
genteeringsbepalingen.de land
bouwcrisismaatregelen, de sub-
sidie-verleening aan de indus
trie de credietverleening aan
de industrie, de Ben as en de invoe
ring van e x p o r t-c r e c. i e t-g a r a n t i e s.
Al deze maatregelen hebben niet weinig
medegeliolpen de werkloosheid krachtig te
bestrijden,
Arbeidsspreiding
Naast dit alles heeft de Regeering Ier
üand genomen de bevordering van een
juistere verdeeling van den
voorhanden bedr ij fs arbeid over
'c.'e aanwezige arbeidskracht.
|(Werkcommissie-Verwey etc).
De Regeering acht het niet buitenge
sloten, dat zij, voor de verwerkelijking
van doeltreffende maatregelen van ar
beidsspreiding, bevoegdheden tot het op
leggen van daarmee samenhangende
verplichtingen niet zal kunnen ontberen.
Een beslissing dienaangaande hoopt zij
binnenkort te nemen.
Rekening houdend met hetgeen hierboven
werd betoogd, meent de Regeering toch dat
een lange reeks van jaren het gewone
particuliere bedrijfsleven, ook bij de verst-
gaanrle realiseerbare stimuleering ervan en
verstgaande realiseerbare arbeids-sprei-
ding erin, een ovenschot aan arbeidskrach
ten zal laten.
Uit dit laatste volgt, dat de regeering de
openbare werken-politiek niet ziet als een
is-voorziening van betrekkelijk geringen
duur, maar als een voorziening, welke op
langen termijn zal hebben bij te dragen tot
het verschaffen van arbeid.
Deze aard der voorziening heeft de regee
ring reeds geruimen tijd geleden ertoe ge
leid, ce organisatie van de tewerkstelling
arbeidskrachten door werken van werk
verruiming en werkverschaffing nader ter
hand te nemen, en wel teneinde te komen
tot den meest efficienten vorm ter berei
king van het doel der tewerkstelling. Aan
den omvangrijken voorbereidenden arbeid
hiertoe wordt met spoed gewerkt.
Coördineerende instantie
Daarnaast heeft de regeering in voorbe
reiding genomen het in het leven roepen
r coördineerende instantie
tusschen de tewerkstelling door werken van
werkverruiming en werkverschaffing e
tewerkstelling aan de ondersoheidene o
ge. onder de venschillende departementen
ressorteerende. werken van algemeen nut.
Voorts is in onderzoek genomen de vraag
hoe de Regeering het tempo van tewerkstel
ling beter dan thans zal kunnen beheer-
sohen, daar zich thans herhaalaelijk geval
len voordoen, dat goedgekeurde objecten van
het Werkfonds te lang onuitgevoerd blijven.
Naar de schatting van het bureau van het
Werkfonds zal de tewerkstelling, direct en
indirect, bij het Werkfonds in de naaste toe
komst oploopen van 7500 tot 12000 man,
hetgeen, in verband met de secundaire
werkverruiming, derhalve beteekent
werkverruimende werking, voor de naaste
toekomst, van circa 18000 man.
De aard der objecten
De opleving is van slechts kortstondigen
aard geweest. Aanwijzingen op een nieuw
herstel ontbreken thans. De Regeering ie
zich dan ook den ernst van den toestand
volkomen bewust Het is om dip reden, dat
zij niet alleen is voortgegaan met den ar-
Openbare werken
Naarmate de ervaring op Het terrein der
Werkloosheidsbestrijdingtoeneemt, wordt
t>ok ae regeering steeds krachtiger er van
overtuigd, dat binnen het kader van 't be
drijfsleven zelf allereerst de oplossing van
liet vraagstuk moet worden gezocht, dat aan
de bevordering van duurzame tewerkstel
ling in het bedrijfsleven in zijn onderschei
dene geledingen, in het belang eener doel
treffende werkloosheidsbestrijoing. de hoofd
aandacht behoort te worden geschonken.
Met deze vooropstelling is de regeering
voorts van oordeel, dat het euvel der werk
loosheid ook voorziening door middel van
open/bare werken eischt.
Voor een juiste waardeering van wat de
regeering ten aanzien van dit laatste doet,
is uiteraard niet alleen te zien naar de ap
paraten van Werkfonds en Werkverschaf
fing, maar is het geheel, van wat het Rijk
aan openbare werken ten koste legt, in
oogenschouw te nemen.
In dit verband wordt er aan herinnerd,
ïdat voor nieuwe en onderhoudswerken van
Waterstaat voor 1938 is aangevraagd
103.500.000,het hoogste cijfer, dat ooit
yoor dit doel is uitgetrokken. Voor Defen-
s i e zal dit cijfer voor elk der jaren 1935
lot en met 1911 f 75.500.000 beloopen tegen
slechts 4200.000,in de jaren 1933—1935.
Wat het Werkfonds betreft zal het be
drag oer geblokkeerde gelden eind Mei as.
125 millioen beloopen (twee jaar geleden
Was'dit bedrag 77 millioen). In verband
met dit bedrag wordt de aangevraagde
millioen verhoogd tot 60 millioen.
Aangaande de Werkverschaffing
wordt, medegedeeld, cat de daaraan bestede
subsidiebedragen over 1937 bedroegen 23.5
millioen. De totale kosten der werkverschaf
fing zijn voor de laatste jaren te stellen op
45 millioen per jaar. Binnenkort wordt het
aantal tewerkgestelden bovendien nog met
,vijftig procent verhoogd.
Tens'otte is daar nog de tewerkstel
ling buitenslands. Dienvolgens heb
ben in de eerste vier maanden van 1938 in
de beide buurlanden ruim 4800 arbeiders
plaatsing gevonden waarmee het totale
aantal daar in loondienst werkzame Neder
landers is gestegen tot rond 50.000. Ook de
trek naar andere Europeesche en Overzee-
sche landen, wordt zooveel doenlijk bevor
derd.
Stand der werkloosheid
Wat de huidige "feitelijke omvang
<!er werkloosheid betreft, merkt de
Regeering op, dat eind April j.l. bij de
ganen der openbare arbeidsbemiddeling
stonden ingeschreven 354.715 pers. Hier
bij is in acht te nemen, dat verscheidene der
jongere besluiten en bemoeiingen de ver-
boogde uitgaven van Waterstaat, de uitbrei
ding van het Defensie-appa.aat, de ver
sterkte activiteit van het Werkfonds, de op
voering van den omvang der werkverschaf
fing nog geheel of goeddeels hun werking
pp den omvang der werkloosheid moeten
Uitoefenen.
Niettemin Is Regeering van oordeel,
dat de uiterste activieit van mensche-
lijke mogelijkheid geboden blijft in het
opsporen en aanwenden van doeltreffen
de middelen tot voortgezette verminde
ring van den afstand naar het ideaal:
een zoodanigen toestand in het Neder-
landsdhe gemeenschapsleven, dat, voor
zoover zulks van Nederlandschen wil
afhankelijk is, de leden dezer gemeen
schap door arbeid in hun levensonder
houd kWPBSA voorzien.
beid van Werkfonds en Werkverschaffing
langs de daarvoor vroeger getrokken iijn.
doch dat zij tevens in dat kader de activiteit
van het Werkfonds heeft verhoogd en den
omvang der werkverschaffing heeft uitge
breid.
Daarnaast echter heeft zij ook, mede in
;t raam harer voormelde organisatorische
bemoeiingen, ter hand genomen een nauw
keurig en diepgaand onderzoek naar de mo
gelijkheden, om door wijziging in den opzet
lezer voorzieningen op uitgebreider schaal
tot tewerkstelling te kunnen komen, zonder
te vervallen in het genoemde euvel van het
voorbereiden van nieuwe en nog grootere
werkloosheid.
Zoodra dit onderzoek zijn beslag zal
hebben gekregen zal de regeering haar
beslissingen terzake nemen en daarvan
naar buiten doen blijken op het daartoe
meest aangewezen tijdstip vermoedelijk
bij den aanvang der werkzaamheden in
het nieuwe parlementaire jaar.
Met de uitvoering van den Noor d-0 o s t-
polder in het IJselmeer wordt voortge
gaan in het tempo dat met de technische
eischen vereenigbaar is.
Voor wat betreft de verdere inpoldering is
met de noodige onderzoekingen ten einde
tot een definitief plan te komen bereids een
aanvang gemaakt. Ook bij de grootste voort,
varendheid zullen intusschen toch enkele
jaren er mee gemoeid zijn, alvorens deze in
polderingswerkzaamheden tot werkverrui
ming op groote schaal kunnen leiden.
Het ligt voorts in het voornemen, het
Werkfonds zijn medewerking te doen
verleenen bij den bouw van woningen
voor groote gezinnen.
Het is. gelet op de thans geldende bouw
kosten. voor een aantal groote gezinnen niet
mogelijk, de economische huur van de voor
hen geschikte woningen ten volle te beta
len. Door het WerkfonGS aan den woning
bouw dienstbaar te maken, kan aan i't be-f
.aar tegemoet gekomen worden.
De Memorie van Antwoord is ondertee
kend door de Ministers van Algemecne
Zaken. Sociale Zaken, Waterstaat, Binnen-
landsche Zaken, Financiën en Economische
Zaken.
Het Nederlandsche
Volksgasmasker
Wordt binnenkort verkrijgbaar gesteld
Naar de N.R.Crt verneemt kan binnenkort
het beschikbaar komen van het Nederland
sche volksgasmasker voor de passieve bur
gerij worden verwacht. De Artillerie-In
richtingen te Hembrug namen een werkzaam
aandeel in de fabricage.
Het Nederlandsche volksgasmasker be
staat uit een gelaatstuk van rubber, van
overeenkomstige samenstelling en dikte
(2 m.m.) als het legermasker. Aan het ge
laatstuk zijn twee verstelbare banden aan
gebracht om het gasmasker op het hoofd te
bevestigen. De oogglazen zyn van celion,
dus onbreekbaar en nagenoeg onbrandbaar,
en op eenvoudige wijze in het gelaatstuk
gemonteerd. Het ronde rubber inlaatventiel
is in het laagste gedeelte van het gelaat
stuk aangebracht en wel zoodanig, dat het
niet door de onderzijde van de kin kan
worden dichtgeknepen.
De filterbus weegt ongeveer 400 gram en
bevat naast een uitstekende nevelfilter een
hoeveelheid norit.
Het volksgasmasker zal in drie maten op
de markt verschijnen en voldoen aan de in
het gasmaskerbesluit van 1937 omschreven
eischen. De prijs bedraagt vermoedelijk 5.
Gezien de hooge eischen, welke men bij
de Artillerie-Inrichtingen aan de inrichting
van gasmaskers stelt kan worden verwacht,
dat ook het volksgasmasker zeer goed zal
voldoen.
Eerste Kamer
Indische Begrooting 1938 aangenomen
Belangstelling voor Indië Staatsrechtelijke kluizen
Nederlands invloed op Indië Opperbestuur en
G. G. Financiën Transmigratie Sociale ver
houdingen Rubber en rijst De Indo's N.S.B.
Defensie BEGROOTING VAN SURINAME
OOK AANGENOMEN
De K.N.A.C. meldt, dat op
Woensdag 25 Mei a.s. het
gedeelte van Gorinchem tot
den Rijksweg Vianen—
Waardenburg, van den
Rijksweg no 15, meer be
kend onder den naam
„Rijksweg door de Betuwe''
voor het verkeer zal wor
den opengesteld
Het vak, dat nu voor het
verkeer wordt opengesteld
heeft een legnte van onge
veer 16 km en heeft voor-
loopig een enkele rijbaan
van 6.25 m breedte, waar
bij op latere verbreeding
met een tweede gescheiden
liggende rijbaan is gere
kend.
Het oostelijke eindpunt
wordt voorloopig gevon
den op den grooten Rijks
weg Utrecht-Vianen-Zalt-
bommel-Hedel-Den Bosch,
halverwege tusschen En-
spijk en de brug bij Zalt-
bommel.
RUKSWEG 15
GEDEELTE
^IANEKI GORKUM-METEREN
WESVA£«V"*7 iS""
JgGORlNCHE£
IZALTSOM M EL,
A v
*[l
«|l
GENERAAL PH. W. WEBER f
Krijgsman met eere en actief
christen-strijder
's-Gravenhage, 20 Mei.
Generaal Ph. W. Weber ia overleden.
Donderdag is hij te zijnen huize in den
leeftijd van 81 jaar de eeuwige rust in
gegaan.
Dit bericht zal velen iets te zeggen hebben.
Want generaal Wéber was een zeer bekende
figuur in het milieu der Residentie waar hij
een groot deel van zijn leven heeft doorge
bracht.
Na het afsluiten in 1937 van zijn eervolle
militaire loopbaan als luitenant-generaal,
commandant der 2e divisie, vestigde hij zich
in den Haag.
Dat was een keerpunt in zijn leven. Maar
blijkbaar was er ook nog een ander keer
punt geweest dat in de ziel van den mensch
zich voltrekt als hij het aangezicht keert
naar God en in Zijn wegen wil wandelen.
Het heeft velen veiiblijd en ontroerd, toen
deze krijgsman in ruste een actief strijder
op het terrein van het Koninkrijk Gods zich
betoonde en in daad en woord getuigde van
den geest en de belijdenis, waaruit hij leefde
Hij verkreeg een breede plaats in het
tionale leven zooals zioh dat in onze stad op
velerlei wijzen openbaart, maar ook de Ned.
Herv. Gemeente van den Haag genoot zijn
volle toewijding. Vele jaren heeft hij haar als
ouderling gediend en ook in menig ander
opzicht liet hij zich niet onbetuigd.
Ph. W. Weber Is op 1 September 1875
bij de grenadiers in dienst getreden. Hij
was toen 18 jaar oud. Later 'bezocht hij
den hoofdcursus en werd 23 December
1879 benoemd tot officier.
4 Mei 1897 tot kapitein bevorderd werd hij
spoedig geplaatst bij den Generalen Staf
werd in 1900 adjunct-chef van den Staf der
3de divisie en in December van dat jaar di
recteur van de Militaire Verkenningen. Na
dat hij verschillende deelen van ons land ir
kaart had gebracht, volgde 23 April 1904 zijn
bevordering bij keuze tot majoor. Een jaar
later werd hij overgeplaatst naar het Regi
ment Grenadiers en Jagers,
Als luitenant-kolonel weer by den Gen.
Staf geplaatst was hij chef van den Staf van
den commandant van het Veldleger (1908
1911). Als kolonel aanvaardde hij in October
1911 het commando over het Regiment Gre
nadiers en Jagers. Hij was de laatste com
mandant en na de splitsing de eerste com
mandant van de Brigade Grenadiers en
Jagers.
15 Februari 1913, hij was toen nog regi
ments-commandant, werd hij benoemd bot
adjudant in buitengewonen dienst van H.M
de Koningin.
In hetzelfde jaar werd hy bevorderd tot
generaal-majoor en commandant der 2e di
visie. Een paar maanden later brak de we
reldoorlog uit en vestigde hij zijn kwartier in
Tilburg, waar hij bleef tot zijn pensionee
ring 1 Mei 1917.
Na zijn pensionneering vestigde hij zich in
Den Haag en werd o.a. lid en voorzitter van
den Keuringsraad en voorzitter van de Com
missie tot Onderzoek van bezwaarschriften
van officieren der landmacht tegen de over
hen uitgebrachte beoordeelingen. Krachtiger,
steun verleende hy aan de Chr. Oranjever-
eeniging, de Ned. Chr. Reisvereeniging, de
Militaire Tehuizen, den Ned. Militairen Bond
en de Nat. Vereeniging Pro Rege. De Ned.
Herv. Gemeente alhier diende hij als ouder
ling. Van het comité, dat het gedenkteeken
oor Juliana van Stolberg heeft doen verrij-
en is hy de voorzitter geweest. In 1918, tij
dens de troebele Novemberdagen voegde hij
zich bij de Burgerwacht en na 5 jaar te heb
ben gefungeerd als commandant van district
C, heeft hij tot Juni 1931 het commando ge
voerd over de Haagsche Burgerwacht.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal Maandag a.s. te kwart over 12
op Nieuw-Eyk-en-duynen plaats hebben.
Geen bloemen en geen toespraken.
LAND- EN TUINBOUW
Melkcursussen
in de Bommelerwaard
Uitslag examens
De Commissie voor M.V.A. In de Bom
melerwaard. indertijd in het leven geroe
pen door de drie landbouworganisaties:
N.C.B., G.O.M. en C.B.T.B., organiseert
reeds eenige jaren op een tweetal plaatsen
in de Bommelerwaard melkcursussen. Het
schijnt, dat deze cursussen in een behoefte
voorzien, aangezien de belangstelling hier
voor groot is.
Ook in 1937 heeft weer een aantal deze
cursussen gevolgd. In de afgeloopen week
zijn op de. boerderijen van W. van den
Oordt te Ammerzoden en J. W. Brienen te
Poederoijen de deelnemers aan een exa
men onderworpen ter verkrijging van het
z.g. Geldersch Melkdiploma.
De navolgende personen hebben met een
gunstig gevolg het examen afgelegd. Mej.
G. van Asch te Rossum, mej. N. v. d. Oordt
te Ammerzoden, mej. L. van Hees te Well,
de heeren H. van Steenbergen, B. van
Steenbergen en,C. A. Termeer te Niewaal,
Joh. van Hemert, G. Kras, D. van Oord,
Joh. van Oord, Jac. van Oord te Ammer
zoden, G. van Tricht, G. Maas, C. Loef, C.
Sprong te Aalst, A. van der Zalm, W. Klop
te Brakel, G. van Heemskerk, J. H. de
Waal te Nederhemert, Arie Groeneveld, J.
L. v. Genderen te Well, J. Vos te Bruchem,
A. L. Verdonk te Kerkdriel, H. de Wild te
Bern, G. van Aken te Zaltbommel en J. v.
der Ven te Zuilichem.
De examencommissie bestond uit de hee
ren ir Hylkema, rijkszuivelconsulent, D. v.
de Westeringh en M. J. van de Woerd te
Buren.
Ook dit jaar is weer gelegenheid tot het
volgen van een cursus. Tot 23 Mei a.s. kan
men zich opgeven bij den secretaris der
Commissie, den heer J. H. Tegelaars te
Ammerzoden en bij de beide voormelkers,
de heeren Van den Oordt te Ammerzoden
en Van Buren te Poederoijen.
De sla draait weer door
Buitenlandsche vraag houdt op
Het is momenteel met den sla-handel aan
de Westlandsche veilingen weer buitenge
woon slecht gesteld en vooral gisteren heeft
zich gekenmerkt door een ongunstig ver
loop. Zoo draaiden aan de veling te 's-Gra-
venzande pl.m. 200.000 kroppen sla .door, tc
Naaldwijk 3300 kisten sla, alsmede alle aan
gevoerde kisten stoofsla; aan de veiling
Westerlee werd alleen een deel van de eerste
soort sla verhandeld tegen minimale prijze-i.
Het is een ernstige teleurstelling voor de
kweekers, vooral voor hen die nu met de
z.g.n. koude sla moeten beginnen.
Als oorzaak hiervan wordt genoemd het
feit, dat Duitschland geen betalings
contingenten meer beschikbara heeft. Verder
is in België de eigen sla-oogst begonnen,
zoodat ook daar geon afzet meer is, terwijl
ook Engelang blijkbaar weinig animo meer
heeft
De geringe hoeveelheid, welke voor het
binnenland kan worden afgezet, kan onmo
gelijk den prijs houden en het doordraa'au
van het product tegengaan.
PRIJZEN BACONVARKENS VERLAAGD
De prijzen voor de varkens, bestemd
baconbereiding, welke aan de Nederland
sche veehouderljoentrale worden geleverd,
worden met ingang van Maandag 23 Mei
verlaagd met 2 cents per kg. geslachl
gewicht
Bijzonderheden worden per publicatie be
kend gemaakt
GEMENGD NIEUWS
Behangselzaak uitgebrand
Felle brand te Beek
BEEK (L.), 20 Mei. Vanmiddag werd de
brandweer gealarmeerd voor een feilen, uit-
slaanden brano', ontstaan in de verf- en be
hangerszaak van den heer H. Nijsten in de
Burgemeester Janssenstraat. alhier. Het
vuur moet ontstaan zijn in den winkel waar
even te voren nog een klant was bediend.
In een ommeziem stond de geheele winkel-
inventaris in volle vlam en korten tijd later
sloeg het vuur over naar de woon- en slaap
vertrekken van het gezin Nijsten.
De brandweer bestreed onder leiding vam
den gemeenteopziohter M. Janssen het vuur
met drie stralen. De door omwonenden op
geroepen motorspuit van Geleen behoefde
geen dienst te doen.
Do ochtgenoote van den heer Nijsten
de kinderen waren op school was bij het
uitbreken van den brand in de slaapver
trekken aan het werk. Daar den weg haar
door de vlammen was afgesneden, kon zij
slechts door een venster in den zijgevel het
huis verlaten.
Uit winkel en woonvertrekken viel niets
te redden. Zij brandden geheel uit Naast
het branoende perceel ligt het groote maga
zijn van den heer Nijsten, waar voorraden
verf, olie en terpentijn waren opgeslagen.
De brandweer slaagde er in dit magazijn te
behouden.
De vrij aanzienlijke schade wordt door ver
zekering gedekt.
Vergadering van 20 Mei 1938
Een bewindsman met de kennis en de
ervaring in Indische zaken als onze
Minister van Koloniën, die bovendien be
schikt over de voorlichting van zijn
departement, is in staat Kamerleden in
den breede te antwoorden op gehouden
redevoeringen Dat is gebleken.
Minister Welter, oud-vice-president van
den Raad van Indië, heeft getoond, dat hij
welgewapend ten strijde trekt en in geen
enkel opzicht uit den weg behoeft te ga^n,
zelfs niet voor de „klewangwettende krijgs
zangen" der soc.-democraten, die met hun
wetersch ingestelde critiek oostersche toe
standen plegen te beoordeelen en daardoor
onjuiste voorstellingen
wekken.
Zou men hen mogen gelooven, dan heeft
ons bewind in Indië niet veel anders ver
mogen te bereiken dan hopeloos slechte en
achterlijke toestanden. Hoort men daaren
tegen bevoegde koloniale specialiteiten van
andere landen, dan treft telkens weer de
bijzondere lof, die aan hetgeen we in Indië
hebben gepresteerd, wordt gebracht Deze
deskundigen stellen ons herhaaldelijk tot
voorbeeld voor anderen en zijn niet zei
den jaloersch op hetgeen we met onze kolo
niale regeermethode hebben weten te bere;
ken in het belang der Indische samenleving
Haar peil kan den toets met elk ander kolo
niaal gebied ten volle doorstaan.
Natuurlijk zijn er gebreken en die zullen,
evenals overal, wel blijven zoolang menschep
menschen zullen zijn. Maar dat neemt niet
weg, dat we voor Indië sinds tientalleD
jaren, hebben gedaan en nog doen al wat
mogelijk is om het aziatisch deel van ons
imperium vooruit te brengen ten bate de.'
eigen inhcemsche bevolking in de eerst,
■plaats. Onze beste krachten trekken vaak
naar Indië en de som van die krachten
heeft het land gemaakt tot een koloniaaj
gebied .van bijzondere beteekenis.
Indië ligt ons na aan het hart, zei
minister W e 11 e r, ook al spreken we
cr niet altijd over,
Op dit punt noemde hij den heer Bruine-
man ietwat pessimistisch. Deze had inder
daad wel wat erg als de Indischman-satis-
fait gefungeerd.
Velen wenschen tegenwoordig Indië per
soonlijk te leeren kennen en ook uit veie
brieven büikt den minister, dat de belang
stelling voor Indië groot en steeds groeien
de is.
Over die toenadering tusschen Neder
land en Indië is de minister verheugd,
maar niet verwonderd. Onbaatzuchtig
hebben we tientallen jaren lang voor
Indië gewerkt; de waardeering daar
voor kan op den duur niet uitblijven.
Onze houding zal ook in de toekomst
bepaald blijven door het heil en het
belang van Indië. De minister is vast
overtuigd, dat op den duur alle misver
standen zullen verdwijnen
Hij verklaarde voorts allerminst rancu
neus te staan tegenover de inlandsche be
weging, mits deze oprecht en in goede
trouw optreedt. Zoo denkt ook de Gouver-
neupGeneraal er over.
Hot is een belang van Indië, dat
de invloed van Nederland
De soc. dem. steun aan de petitie-
Soctardjo gaat echter juist in omge
keerde richting. Die petitie wil onrijpe
dingen; dat heeft de overgroote meer
derheid van het parlement gevoeld.
Bij de staatsrechtelijke evolutie van Indië
moet voorop gaan politieke uitbouw aan de
basis; aan politieke hervormingen in het
centrum bestaat niet in de allereerste plaats
behoefte.
De instelling van de groepsgemeenschap-
pen, waarmee we bezig zijn, zal de bevol
king gelegenheid geven in ruime mate dee*
te nemen aan de verzorging van eigen huis
houding.
We zullen bedachtzaam onzen wee moeten
gaan, geleerd ook door de ervaring van
anderen.
Indië zou met de dominion-status
eigenlijk geen raad weten. Wie in deze
richting zioh zou bewegen, bewijst het
allerminst een dienst.
minister—gouverneur-generaal
Duidelijk deed de Minister uitkomen, dat
hij het Indische gouvernement groote vrij
heid van handelen wil geven, maar uit
eindelijk heeft toch het opperbestuur hier
te lande de groote lijnen te trekken. De
Kroon en dat is toch logisch beschikt
ten slotte over dengene, die in Haar naam
een overzeesch gebied bestuurt.
Op dit punt stond de Minister dus dich
ter bij de beschouwingen van de heeren
Lohman en Vijlbrief dan bij de theorie van
prof. Kranenburg.
Kort stond de Minister stil bij
de financiën
In het vloeien der middelen voorziet hij
teruggang. Toch is de financieele en econo
mische positie der bevolking thans nog be
langrijk beter dan zij jarenlang geweest is.
toen met voorbeeldeloos geduld het leed
van de crisis is gedragen.
Landbouw cn industrie vooral klcin-
industrie zullen zoo krachtig mogelijk
worden gesteund, juist omdat Indië zoo
conjunctuurgevoelig is.
Steeds meer Javanen wijken uit naar
de buitengewesten Enkele jaren gele
den waren het er 2500 per jaar. In 1936
en 1937 waren de cijfers 15.000 en 20.000.
In «Ie eerste 4 maanden van 1938 gingen
reeds 24.000 ge-zonde jonge mannen van
Java naar elders.
De budgetaire toestand stelt aan bemoeiln-
gen zekere grenzen. Er wordt echter ge
woekerd met de middelen waarover we be
schikken. Dat geldt ook voor den dienst der
volksgezondheid.
In vrij scherpe bewoordingen wraakte do
minister den onjuisten achtergrond, welke
heer Vijlbrief aan de
sociale toestanden
had gegeven.
Gebruikt men een juisten, oosterschen
achtergrond, dan is er bijna geen ander oos-
tersch land, dat met ons te vergelijken is.
Indië kent bijv. in de plantersregeling be
palingen, die ons vreemd zijn.
Vaak ontbreekt echter in de Indischa
samenleving het sociale initiatief, dat onza
sociale verhouding kenmerkt. Voorts moot
in dezen tijd van dalende conjunctuur met
de kosten gerekend worden.
De heer Vijlbrief had ook op andere
dingen scherpe critiek. Maar hij volgde
daarbij de methode om uit enkele ge
vallen op onbehoorlijke wijze te genera
liseeren
Rust, orde en veiligheid moeten wordeu
beschermd in het belang der bevolking,
Ten aanzien van
het rubberbeleid
in verband met moeilijkheden, die er ter
oostkust van Sumatra zouden zijn geweest,
verklaarde de minister, dat voldoende mid
delen ter beschikking stonden om rijst aan
te voeren, waar die ontbrak. Is dat niet
tijdig geschied, dan is daarvoor in laatster
instantie de nu brochures schrijvende ont
slagen gouverneur verantwoordelijk.
De Indo-Europeanen
waren ook voor den Minister een probleem.
Deze groep ziet vele van de betrekkingen,
waarvoor zij vroeger in aanmerking kwam,
vervuld door inheemschen en Chineezen. Kr
is een proef genomen met land- en tuinbouw
om hen te helpen. De Minister is nog niet
overtuigd, dat daarin d e oplossing gevon-
de N S.B. in Indië
handhaafde de Minister het bekende stand
punt, dat deze niet zonder meer te verge
lijken is met de beweging in Nederland.
Mocht hun optreden echter schade doen
aan de loyauteit der ambtenaren, dan zijn
haar dagen spoedig geteld, dank zij de
machtsmiddelen, waarover Indië beschikt,
Er is overleg gaande met den G.-G. of
er aanleiding is de houding tegenover de
N.S B. te veranderen. De houding van
de N.S.B. hier te lande zal daarbij een
factor zijn, zij het niet de eenige. Het
oordeel der Indische Regeering zal op
de te nemen beslissing van grooten in
vloed zijn.
De zendboden van de N.S.B., die naaf
Indië gaan, zullen zich hebben te onder
werpen aan wat de G.-G. zal bepalen. Da
minister is voor die twee niet benauwd;
Indië heeft voor heeler vuren gestaan,
Ten slotte behandelde de minister
de defensie
Met nadruk werden de nat.-soc. ver
zinsels over bondgenootschappen, weer
sproken,
Er is ook nooit één bewijs voor aange
voerd We hadden nooit afspraken en heb
ben die ook nu niet Wel moeten we zorgen
de noodige machtsmiddelen ter beschikking
te hebben bij het consekwent voeren onzer
zelfstandige neutraliteitspolitiek.
De ontwikkeling der techniek opent
de mogelijkheid onze defensie zoo in te
richten, dat we onder alle omstandig
heden ons gezag kunnen handhaven.
Een verdubbeling van onze vlootsterkte,
gelijk de heer v. Vessem wil. is volslagen
onbetaalbaar.
Voor 193S geven we 116.2 millioen voor de
defensie uit, zijnde 31.9 pet der netto uitga
ven. Voor 1939 zijn de cijfers: 125.9 millioen
en 32.3 pet. Hier zijn grenzen!
We zullen binnenkort in Indië over
een considerabele macht beschikken,
goed geoefend, bewapend en bemand.
Helaas onderschatten we vaak zelf bet
geen we bezitten.
Het getal zeevliegtulgen zal nog worden
vergroot In het Oosten van den Archipel
wordt Ambon al hulpsteunpunt ingericht In
do buitengewesten zullen eveneens maat
regelen worden genomen. Er worden vheg-
tuigbases aangelegd, van waaruit bommen
werpers hun actie zullen kunnen inzetten.
Over de heele linie wordt achterstand in
gehaald. Het veldleger wordt gemoderni
seerd door invoering van automatische vuur
wapens, tanks e.d.
Met ernst en voortvarendheid wordt naar
een weloverwogen plan aan de verbetering
van het leger gewerkt.
's Ministers antwoord was zoo afdoen
de in de groote lijnen, dat de replieken
niet veel om het lijf hadden. De 27 be-
grootings-ontwerpen werden z.h.s. goed
gekeurd,
Begrooting van Suriname
De begrooting van Suriname hield niet
lang op.
Een rede van den heer Bruineman
over de citrus-cultuur en emigratie-moge
lijkheden had achterwege kunnen blijven,
indien hij van de beprekingen daarovpr in
de Tweede Kamer had kennis genomen.
De Minister herhaalde, dat hij in do
citrus wel iets ziet. Voor overdreven ver
wachtingen bestaat echter geen grond. Er is
voor alles kapitaal nodig. Over een nieuwe
onderneming is overleg gaande.
Als emigratiegebied voor Nederlanders
acht de Minister Suriname ongeschikt.
Ook deze brgrooting eing er z h.st. door.
A.s. Dinsdag te half 2 keert de Kamer
terug en zal dan de financieele maatregelen
ter dekking van de defensie-uitgaven be
handelen,
