v
TITANOL
Het Enquête-voorstel-Wendelaar
38 WOENSDAG 27 APRIL 1338
TWEEDE BLAD PAG. 3
In de groote zaai van den Dierentuin te Den Haag werd door het N.J.V. een een defensie-bijeenkomst georgani
seerd. De rij met autoriteitendie dezen avond hebben bijgewoond.
Rembrandt in de caricatuur: Hoe Strube van de „Daily Express" zich de
Engelsche begrooting voorsteltdie Sir John Simon indiende en waarbij
de arme belastingbetaler 't slachtoffer zal worden van 'n „anatomische 'les"
PLAK MET
Een opname van Nederlands grootste schip, de (Nieuw -Amsterdam", liggende voor de kade van de H.A.L. te
Rotterdam, gezien van het hoogste punt van den Sint Laurenstoren.
Bij aankomst in Downingstreei
waar ten huize van minister-prest
dent Chamberlain het accoord tus
schen Engeland en Ierland werd ge
teekend, werd de Valera door zijn
landgenooten toegejuicht.
vraagt
uw winkelier
sardines
NICE s. FLORA
Onovertreffelijk
WAAROM OIENSTBOOEVERZEKERING EK
WELKE OIENSTBOOEVERZEKERING?
V raagt ons eens inlichtingen, onze
I inspecteurs zullen U die gaarne en
J zonder enige verplichting Uwer-
~J"i verstrekken.
Alg. Verz. Maatschappij
„DE PHILANTHROOP"
D opger. in 1885 te BOLSWARD
Hoofdkantoor Boomjes 8c. h'dam
1813 - De wasscherij met 'n meer
dan 100-jarige ervaring - 1938
N.V. Delftsche
Stoom wasscherij
s westet's
GOUDSIROOP
ZUIVERE RIETSUIKERSIROOP
IN FRAAIE BUSSEN
VAN Vz-1 en 2Vz K.G. NETTO
iVerbond van Ned. Werkgevers
t>« heer L. Koster in ons land
Met het K.L.M.-vliegtuig de „Reiger" arri
veerde gistel-middag op Schiphol de heer L.
Koster, die iy2 jaar geleden namens het
Verbond van Nederlandsche werkgevers
naar Ned. Indië is gegaan met het doel het
contact te verlevendigen tusschen beide ge-
biedsdeelen.
De heer Koster hoopt over eenigen tijd
weer naar Indië te gaan. Tijdens zijn ver
blijf in Nederland zal hij besprekingen
(voeren met Nederlandsche fabrikanten om
trent vraagstukken. betreffende de afzetver-
houdinsren op de Indische markt. Ook de
.verschillende aspecten van de industria
lisatie van Indië zullen daarbij besproken
worden.
Voorts zal dit bezoek worden dienstbaar
gemaakt aan een goede voorbereiding van
de studiereis, die mr M o 1 en a a r, alge
meen-secretaric van het Verbond, in het na
jaar naar Indië zal maken. Uok de heer
Gelderman heeft het voornemen in October
naar Indië te gaaiij
Tweede Kamer
De verhooging van het crediet
voor het Werkfonds met
30 millioen gulden
Een scherpe woordenwisseling
na de sluiting
De zitting, welke de Tweede Kamer gis
termiddag heeft gehouden, was wel van kor
ten duur, maar toch niet geheel en al on
belangrijk.
Zij gold een regeling van werkzaamihoden
waarbij o.a. betrokken was het voorstel om
het crediet voor -het Werkfonds met 30 mil
lioen te verhoogen. Niet, dat degenen, die
toezegging van steun voor de uitvoering
van werken hebben ontvangen, het tot nu
verleende crediet van 100 millioen reeds heb
ben uitgeput. Zoover is het helaas nog
niet. Want het duurt vaak verdrietig lang
met de uitvoering van allerlei werken,
waarvan de financiering uit het Werkfonds
is toegezegd. De Regeering treft daarvoor
geen blaam. Zij zorgt juist ten allen tijde
de noodige gelden voor het doen van toe
zeggingen ter beschikking te hebben.
Dit wetsontwerp gaat nu maar de af dee
lingen en verwacht mag worden, dat het in
den loop der volgende maand in openbare
behandeling zal komen. Zoo mogelijk, ten
einde dubbele behandeling van bepaalde
onderdeelen van het werkloosheidsvraagstuk
te voorkomen, tegelijk met de daaromtrent
aan Prof. v. Gel deren toegestane interpella
tie. Dat is althans de bedoeling van den
voorzitter. Mocht het onverhoopt anders
loopen, dan zal gescheiden behandeling
'orden overwogen, werd den heer Albarda
In de tweede plaats nam de Kamer een
hslissing omtrent de behandeling van het
ingekomen voorstel van den heer Wende-
laar tot het houden van een enquête naar
de toedracht der feiten, welke hebben ge
leid tot het ingrijpen door den minister van
justitie inzake de marechaussee te Oss, en
naar de vraag, of de minister in deze be
voegd was te handelen, zooals hij deed.
De Kamer zal het. gelijk is voorgeschre
ven, in de af deelingen onderzoeken.
Het is ons onbekend wat het lot van dit
'oonstel zal zijn. Dat moet worden afge-
vacht. Toch stellen we ons de vraag of het
middel, waarnaar thans nadat den heer
Wendelaar in eerste instantie de interpel-
latiekluif was ontgaan is gegrepen, wel
vereens temming is met de zaak. waar
om het gaat. Het lijkt ons voorloopig iets te
eclatant, gelei ook op de beteekenis van een
besluit tot het houden van een parlemen
taire enquête.
Het recht van enquête men weet het en
gister hebben wij er een apart artikel aan
gewijd is een aan de Staten-Generaal
comipeteerend grondwettelijk recht, dat
sinds 1850 nader bij de wet is geregeld. In
den loop der jaren is er echter en dat is
gelukkig slechts een vrij spaarzamelijk
gebruik van gemaakt
Zevenmaal is een voorstel tot het houden
an een enquête verworpen; het laatst toen
Mr. Troelstra een onderzoek vroeg in de
z.g. lintjeskwestie. .Achtmaal is een parle
mentaire enquête gehouden. De laatste er
van is de arbeitisenquète van 1886 geweest
Het ging toen om de toestanden in fabrieken
en werkplaatsen. In latere jaren meende
men op eenvoudiger wijze, zoo noodig, ge-
wenschte inlichtingen te kunnen verkrijgen.
Het instellen van een enquête kreeg zoo
doende in zijn beteekenis een dieper relief,
dan het in het verleden wel heeft gehad.
Is voor het beoogde doel dit groote kanon
wel noodig?
Het wil ons voorkomen, dat er ook plaats
is voor een andere meening en voor een an
der antwoord dan van de zijde van den heer
Wendelaar is kenbaar geworden.
We beschouwen de zaak waarom het gaat
als volkomen ernstig. Van meet af hebben
we trouwens doen uitkomen, dat voor eenige
aanvulling van het antwoord, dat minister
Goseling op 7 April op de interpellatie-Drop
gegeven heeft, nog wel plaats zou zijn. Ach
teraf zal vrij zeker zelfs de minister dat
niet ontkennen.
Is dat gewenschte meerdere licht nu al
leen door middel van een enquête te ver
krijgen?
Deze vraag kan moeilijk zonder meer be
vestigend beantwoord worden.
De Kamer zou den minister ook om een
nadere nota. kunnpn verzoeken. Onbekend
en ongebruikelijk is deze manier niet.
Denkbaar is ook, dat nieuwe vragen op
de twijfelpunten worden gesteld en de mi
nister daarop antwoordt. Misschien zelfs is
het niet geheel uitgesloten, dat vertrouwelijk
d.w.z. onder geheimhouding, stukken welke
op de zaak betrekking hebben, ter inzage
voor de Kamerleden kunjjen worden gelegd.
Zelfs nemen we aan, dat er nog andere
mogelijkheden kunnen zijn om nadere op
heldering te verkrijgen voor zoover die ge-
wenscht kon zijn.
Het is in tusschen niet onze taak om daar
over te beslissen. Onze volksvertegenwoor
diging is mans genoeg om zich die inlich
tingen te verschaffen, welke zijzelf begeert.
In dit opzicht mag in haar voldoende ver
trouwen worcTen gesteld. Zij zal, los van alle
agitatie, haar weg wel weten te kiezen.
De N.S.B. wemscihite bij deze gelegenheid
ook een vinger in de schaal te hebben.
Dies vroeg de heer Rost van Tonningen,
die eenig bezwaar schijnt te hebben tegen
methoden, welke indien ze bestonden
bij zijn geestverwanten in eigen kring en
elders niets abnormaals zijn, en die zich
zelf hier meer meent te mogen veroorloven
dan zijn buitenlandsche bloed- en bodem
verwanten ooit aan andersdenkenden zouden
toestaan, een interpellatie aan betreffende
de Ossche kwestie.
In dit stadium der zaak was zulks een
volkomen ridicuul gebaar. Het heeft veel
van een middel om zich eventueel meer
spreektijd te verschaffen dan hem, zonder
mterpellant te zijn, ten deel zou vallen.
indische uitrustingen
heerenkleeding naar maat
STEMMERIK C°
LAAN VAN MEERDERVOORT 66
den haag
EIGEN ZAAK SOERABAIA GEMBLONGAN.
zt-ejensofj
Hoe vaakU een VLUM
SCHEERMESJE
kunt gebruiken
In haar volgende vergadering zal de Ka
mer beslissen. We geven echter den aan
vrager weinig kans met zijn verzoek, dat
ook formeel niet onberispelijk is geformu
leerd. We denken o.a. aan het betrekken
van de herbenoeming van den Osschen
burgemeester in deze tot den minister van
Justitie te richten interpellatie. Deze be
windsman heeft daarmede niets te maken.
Binnen een kwartier kon de vergadering
der Kamer weer worden gesloten.
Onmiddellijk na afloop van de vergade
ring ontstond een scherpe woordenwisse
ling tusschen de heeren Wendelaar en Rost
van Tonningen, welke laatste gezegd had:
„Ik draai niet" en deze woorden niet wilde
terugnemen.
Het heeft weinig zin op deze heftig
heden, die zich vlak onder ons voltrokken,
nader in te gaan. Zij bewezen slechts, dat
in deze zaak onzuivere elementen, ook van
politieken aard, worden betrokken.
Van een N.S.B.-er kan men in zijn agita
tie en insinuatiezucht alles verwachten. En
de heer Wendelaar vergat misschien een
ietsje teveel, dat hij op 7 April een weinig
minder voorzichtig was geweest dan andere
Kamerleden en zeer zeker dan b.v. de anti-
rev. fractie, die, vermoedelijk omdat ze
geen concrete stukken, maar slechts een
rede had om op te oordeelen, haar oordeel,
dat daardoor solied fundament zou hebben
moeten missen, niet openbaar heeft uitge
sproken. Voorzichtigheidshalve zal zij niet
op een voorloopigen indruk hebben willen
afgaan. Gevolg daarvan is, dat zij thans in
haar oordeel nog door niets gebonden is.
We zouden het daarom zoo vreemd niet
vinden, indien uit haar midden althans
wanneer de noodzaak daarvan door haar
werd ingezien den minister van Justitie
de gelegenheid werd geopend om alsnog
zich omtrent enkele punten nader te ver
klaren.
Dat daartoe wel eenige aanleiding is,
zullen velen ons willen toestemmen en
zelfs we herhalen het de minister
wel niet geheel ontkennen.
Ermelosche burgerij neemt
afscheid van oud-burgem. Mackay
Hartelijke en waardeerende toespraken
In „Christelijk Volksbelang" te Ermelo
was een vergadering belegd, waarin af
scheid genomen werd van Baron Mackay,
tot 19 dezer burgemeester dezer gemeente.
De groote zaal van het gebouw was ge
heel gevuld. Onder de aanwezigen merkten
we op alle directeuren der plaatselijke
stichtingen, alle plaatselijke predikanten,
hoofden van scholen, Prof. Kohnstamm,
ds. Jansen, em.-pred., en vele anderen.
Nadat baron Mackay, vergezeld van zijn
echtgenoote en oudste dochter, was binnen
geleid, voerde de heer W. F. H. van der
Wart, directeur van „Groot-Emaus", aller
eerst het woord. Spr. merkte op, dat men
baron Mackay als burgemeester der ge
meente Ermelo niet zoo zonder meer wilde
laten vertrekken. Daarom was een com
missie gevormd, die deze samenkomst had
belegd. Er was naast leedwezen groote
dankbaarheid voor hetgeen de scheidende
burgemeester voor Ermelo is geweest in de
30 jaren, dat hij zijn ambt bekleedde. Spr.
teekende het bestuur van baron Mackay
als een goed bestuur en noemde hem een
man des vredes, die zooveel mogelijk ge
schilpunten uit den weg zocht te ruimen.
Namens de burgerij van Ermelo bood
spr. daarna een schilderij, voorstellend een
heidelandschap, aan. Spr. eindigde met
baron Mackay en de zijnen ook voor de
toekomst Gods Zegen toe te bidden.
Daarna voerden achtereenvolgens het
woord dr. B. Ch. Hamer, geneesheer
directeur van „Veldwijk", namens de stich
ting „Veldwijk""; dr. Dekker, genees
heer-directeur van ,,'s-Heerenloo-Lozen-
oord", namens deze stichtingen en „Groot-
Emaus'; ds. B. van Halsema, Gerot,
pred. te Ermelo, namens „Salem", van
welks suppletiefonds baron Mackay voor
zitter was. Ds. van Halsema deed zijn toe
spraak vergezeld gaan van de aanbieding
van een luchtfoto van de K.L.M. van „Sa
lem". Ds. J. van Herksen, Geref. pred.
te Ermelo, sprak namens den kerkeraad
der Geref. Kerk, de Ver. voor Chr. onder
wijs en de Ermelosche Geref. Jeugdcen-
trale"; de heer Munnik, directeur van
„Sonneheerde", namens deze stichting; de
heer Kort lang namens de Evangeli
sche kring; mevr. Van Ree voor do
„Witteveen-vereeniging".
Vervolgens werd nog gesproken door den
heer E. Sonnenberg, o.m. namens de
C.H. kiesvereeniging en de afd. van het
Ned. Bijbelgenootschap; den heer Van
Ree namens de „Chr. Oranjevereeniging;
as. J. Ch. W. Kruishoop namens den
kerkeraad der Ned. Herv. Gem.; den heer
K. Kuiper namens de Ver. voor Chr.
onderwijs te Horst; den heer Straatsma
namens de A.R. kiesvereeniging en den
heer A. G. Kenemans namens den Chr.
Besturenbond.
Alle sprekers gewaagden van de welwil
lendheid en medewerking, die baron Mac
kay op zoo velerlei terrein steeds weer had
Baron Mackay sprak daarna een
woord van dank, waarin hij o.m. zeide.
dat hij zich in de gemeente Ermelo had
thuis gevoeld. Daarna beantwoordde hij elk
der sprekers afzonderlijk op de hem eigen,
vaak geestige wijze. Zich ten slotte tot de
gansche burgerij richtend zeide hij, dat er
bij alle verandering ten laatste maar één
troost is, n.I. de zekerheid, dat Jezus Chris
tus leeft Gods Vaderhand bestuurt en
leidt ons leven Dit te weten, geeft rust en
vrede in het hart. God met ons en wij met
Hem, dan gaat het altijd goed.
Door het muziekcorps „Excelsior" werd
daarna den scheidenden burgervader nog
een serenade gebracht waarvoor deze har
telijk dankte.
Met een handdruk en vele goede wen-
schen werd daarna door de talrijke aan
wezigen van baron Mackay en de zijnen
afscheid genomen.
BIJDRAGEN PRODUCTIEVE
WERKVERSCHAFFING
De Minister van Financiën maakt bekend,
dat met de bedoeling om te worden aange
wend voor productieve werkverschaffing,
WAJ LEVERT LEVERT. IS GOED
ROFFELRIJMEN
STEEDS BETER
De „Krasnaja Zwjezda" deelt med©,
dat maarschalk Worosjilof order heeft
gegeven „kameraadschapsrechtban
ken" op te richten, welke gekozen
worden In de compagnieën, batterijen,
eskaders en detachementen. Do
kameraadschapsrechtbank is een in
stelling, die bö het begin van do
revolutie in hoog aanzien stond, doch
die ietwat in verval was geraakt. In
de fabrieken hadden deze rechtbanken
tot taak de plegers van lichte over
tredingen of Inbreuken op de disci
pline te berechten, niet met behulp
van strafmiddelen doch langs op-
voedenden weg en door broederlijk©
berispingen. (Havas).
Het gaat in Rusland opperbest,
Het gaat er almaar beter.
Stalin is straks voor eiken Rus
De aangebeden peter.
O ja, hij heeft zijn fouten ook
Gehdd, maar wie kan lezen
Kan weten dat een paradijs
Niet heerlijker kan wezen.
Terwijl in heel de ivereld haast
Gestraft wordt met de roede
Is Rusland bezig groot en klein
Al straffend op te voeden.
Lees even bovenstaand bericht:
De „kameraadschapsrechtbank"
Wat heeft dat uitgebreide woord
Reeds opzichzelf een prachtklank!
De kameraadschapsrechtbank heeft
Geen recht het kwaad te gispen
Maar slechts de broeders broederlijk
Opvoedend te berispen!
Is dat niet mooi, is dat niet lief
Echt zuiver communistisch
Is dat niet in de diepste grond
Volslagen humanistisch?
Dat is het! En, als dan de krant
Weer duizend arrestaties
Van Zaterdag en Zondag meldt,
In vele variaties,
Geloof me dan maar op m'n woord:
Ze hoeven niet te vreezen,
De broeders, of zeer broederlijk
Zal hun berisping wezen.
Stalin sluit heusch de „zieken" niet
In kille stalen kooien;
Ten hoogste zal een kogeltje
Hun opvoeding voltooien.
(Nadruk verboden)
LEO LENS
door W. VV. F.-D. te G. aan het Rijk is over
gemaakt een bedrag van f 10Ö.
Met inbegrip van deze storting werd in,
totaal ontvangen I 1497,
