ROODE STER
KRUSCHENSALTS
DINSDAG 5 APRIL 1938
EERSTE BLAD PAG.
Binnenland
DE LAATSTE ACTE
De Spaansche tragedie, welke eerst
tergend langzaam in haar ontwikkelings
gang was, en daardoor het lijden van
ongelukkige .land. zoo onnoemelijk heeft
verzwaard, neemt de laatste dagen
klaps een ontzettend snel verloop. Verte
genwoordigers van de meest uiteenloopen-
de politieke meeningen zijn het er thans
eindelijk, aan de laatste acte toe is. Mis
schien zal deze opinie hen even verbazen,
die zonder zich rekenschap van de niet
dadelijk zichtbare zijde der dingen te. ge-
yen, de kaart van het Spaansche territoir
bezien. Het centrale Spaansche gebied,
waarin de hoofdstad Madrid is gelegen,
vormt nog immer een zeer uitgestrekt re-
publikeinsch bolwerk, en Catalonië is even
eens nog een groot, terrein, dat Franco niet
zoo een twee drie onder den voet zal kun
nen loopen. Wat zou het er dan toe doen,
of Italiaansche en Spaansche nationalisten
al bij Tortosa, dat thans reeds de rechtsche
voorhoeden ziet, de verbinding tusschen
liet Valencia- en het Barcelona-Spanje
doorknippen, namelijk door zich van de
beide laatste bruggen in de F.bro-delta
meester te maken?
Zou Franco, na de huidige successen in
de provincies Aragon, Catalonië en Xj&loD
cia inderdaad nog genoodzaakt zijn, voet
,voor voet heel het republikeinsche Spanje
te veroveren, dan zou de beschouwer, die
aan het spoedig beëindigen van den bur
geroorlog zou twijfelen, inderdaad gelijk
hebben. Doch zoo is de toestand practisch
niet gesteld. De verbinding met Barcelona
is voor heel het linksche Spanje van niet
minder dan levensbeteekenis. Deze grootste
Catalaansche haven heeft de beteckenis
van een toegangspoort, waardoor de link
sche regeering haar proviand en tevens
voor een aanzienlijk deel haar krijgsmid-
delen betrekt. Het is een publiek geheim,
dat deze via Marseille dicht onder de
Fransche en Spaansche kust door deze
haven bereiken, langs een traject dus, dat
buiten elke controle valt, evenals het alge
meen bekend is, dat ook Franco reeds lang
in het zand zou hebben gebeten, zoo hij
niet soortgelijke kanalen, waarlangs hete
steun kan worden toegevoerd, zou hebbeo
bezeten.
Wat Madrid betreft, dit moet al zijn
levensmiddelen uit de kustgebieden betrek
ken. Het ligt op een kale hoogvlakte, in
een trotsch, doch tevens deplorabel isole
ment. Aan eigen krachten overgelaten kan
het nog wel heldenmoed tentoon spreiden,
en zal dit ongetwijfeld ook nog wel doen,
doch het is dan ten doode opgeschreven.
Wat thans in het gebied van Catalonië ge
beurt, is derhalve voor heel Spanje belang
rijk; het is inderdaad de laatste acte van
een grootsche tragedie. Franco's troepen
zijn hier druk doende, den tegenstand ie
ontwrichten, getuigen slechts destroomen
iVan vluchtelingen, die via de Pyreneeën
Frankrijk weten te bereiken.
Ziet men op deze manier een einde ko
men aan den feilen broederstrijd, te duch
ten is dat nog menige zeer bloedige episode
zich gedurende de laatste stuiptrekkingen
van den krijg zal afspelen. Een Spanjaard
heeft weinig verzoeningsgezindheid in zich
en zal nog van zich afbijten, als hij reeds
met den rug tegen den muur staat. Enge
land beseft dit ten volle en zond zijn groot
ste oorlogsschip naar Barcelona, om de
laatste Britsche onderdanen, die daar nog
vertoeven, te evacueeren. Wellicht zal ook
nog menige Spanjaard van dezen bodem
kunnen gebruik maken, om bij de dreigen
de ineenstorting het veege lijf te bergen.
De Spaansche burgeroorlog
Morella door de
rechtschen bezet
De voorhoede bereikt Tortosa
Gistermiddag zijn de nationalisten Morella
binnengerukt, een stad in de noordpunt van
de provincie Valencia gelegen. De vierde
Navarreesche divisie bezette de stad en
maakte daarbij duizend krijgsgevangenen.
Na de bezeil; ing van Morella heeft de kolon-
ne haai' opmarsch-in noordelijke riahimg
1 voortgezet.
De nationalistische voorhoede is inmid
dels aangekomen voor Tortosa, welke stad
de laatste hindernis vormt tussdhen hen en
de zee.
Acht roode divisies, n.l. de 12e, 13e, 14e.
93e, 95e en 109e, zijn geheel gedesorganiseerd
'tengevolge van de zware verliezen, welke zij
geleden hebben en de vele gevallen
desertie.
Bij het offensief in Aragon zijn zes roode
brigades practisoh geheel vernietigd.
Een geweldige oorlogsbuit is den natio
nalisten in handen gevallen: 64 kanonn-m,
235 mitrailleurs, 14.S00 automatische gewe
ren, 12 millioen patronen en 29 tanks.
Het Britsche oorlogsschip „Hood" is aan
gekomen voor Barcelona, om de Britsche
onderdanen aan boord te nemen.
Amerika moet een sterke vloot
hebben
Het Amerikaansche staatsdepartement
heeft een uiteenzetting van zijn politiek toe
gezonden aan de senaatscommissie voor
vlootzaken, waarin o.m. verklaard wordt,
dat, zoolang de gespannen politieke toe
stand in den Stillen Oceaan en het Verre
Oosten voortduurt, de Vereenigde Staten
een vloot moeten hebben, die minstens 60 pet.
sterker is dan de Japansche. Hieraan wordt
toegevoegd, dat ongeacht de toekomstige be
trekkingen tusscheji de Vereenigde Staten
en de Philippijnen de belangen van de na
tionale veiligheid een handhaving van het
vlootoverwicht op Japan noodzakelijk ma
ken.
OOSTENRIJKS NIEUWE
ECONOMISCHE KOERS
Het land moet „crisis-proof"
worden
Walther Funk. rijksminister van econo
mische zakeii, heeft te Weenen voor verte
genwoordigers van 't Oostenrijksche zaken
leven een rede gehouden over Oostenrijks
nieuwe economische koers.
De „Anschluss" maakt een ommekeer
noodzakelijk, een afwenden van den 'tot dus
verre gevolgden koers en de tot dusverre
toegepaste beginselen en methoden. Thans
moeten ook in de Oositenrijkscthe huishou
ding de wogen ingeslagen worden, die de
Duitsche huishouding in de afgeloopen vijf
jaar hebben opgevoerd. De invoering der
rijksvaluta met eon omrekeningskoers van
drie tot twee heeft de koopkracht van het
Oostenrijksche volk op het niveau van de
Duitsche hoogconjunctuur gebracht, d.
een waardevermeerdering met ruim 33 pet.
Het belangrijkste doel is de Oostenrijksche
huishouding van het buitenland onafhanke
lijk te maken, vooral van de schommelingen
der wereldconjuno'tuur.
Onafhankelijk van de wereldmarkt zal
Oostenrijk in Groot-Duitschland de afzet
let vinden die noodig is om crisisproof
te worden.
De Duitsohe markt kan Oostenrijksche
waren opnemen. De aanpassing aan de Duit
sche grondstoffenverzorgang zal bespoedigd
geschieden, maar met groote voorzichtig
heid.
Er is een verordening uitgevaardigd ter
beperking van oprichting van industrieele
ondernemingen en bedrijven om een over-
strooming met vertegenwoordigingen uit de
rest des lands tegen te gaan.
Versterking en bescherming van de bin-
nenlandSche markt vormen de voorwaarden
van een gezonden en voor ontwikkeling
vatbaren export.
Door de goederenruil tusschen het land
Oostenrijk en het overige Duitschland mag
die export niet benadeeld worden. Ook
den uitvoer zal een opgaande weg worden
ingeslagen. Dit geldt vooral voor de export
markten, waarbij de Oostenrijksche en de
Duitsche uit\ oer.reeds een belangrijke rol
gespeeld hebben|%ooals de nabuurlanden.
Alles zal gedaan wordien om bij deze' lan
den geen storing in het handelsverkeer met
Oostenrijk te doen ontstaan en het goede
renverkeer tusschen die landen en Groot-
Duitsohland nog te mtensiveeren.
Oostenrijk moet uit eigen kracht weer
omhoog komen, ook al biedlt. het rijk de
sterke hand ter overbrugging van de over-
gangsmoeilij kheden.
Miklas moét Weenen verlaten
De voormalige Oostenrijksche bondspresi
dent Miklas heeft bericht gekregen,
volgens „United Pr.", dat hij Weenen
spoedig moet verlaten. Wat zijn toekom
stige verblijfplaats betreft zal hij mogen
kiezen tusschen drie steden, welke op een
afstand van 120 mijl van Weenen zijn ge
legen.
CHAMBERLAINS VERWEER
TEGEN DE OPPOSITIE
Een krachtdadige afstraffing
ï™^OOB den labour-afgevaardigde
Greenwood was bij het La
gerhuis een motie van afkeuring inge
diend nopens het Luilenlandsch beleid
van Chamberlain, welke op de
volgende manier werd gemotiveerd:
Het democratische volk der wereld
mbet weten, dat er in dit land krach
ten zijn, die de schending van plech
tige overeenkomsten door Groot-Brit-
tannië niet onderschrijven en niet wil
len onderschrijven.
Millioenen van het- Britsche volk heb
ben steeds de verklaarde politiek van
Groot-Brittannië, die gebaseerd is op
den volkenbond en de collectieve vei
ligheid en niet dan zonder strijd mag
worden opgeofferd, gesteund.
De Labduroppositle spreekt haar al-
geheele ontevredenheid, afschuw en af
keuring uit over de kortzichtige en fa
tale politiek, welke de minister-presi
dent volgt.
Op slagvaardige wijze heeft Cham
berlain gisteren daarover het woord
gevoerd en aan de oppositie een ste
vige afstraffing gegeven.
'Het herhalen van mijn vorige verklaring,
aldus Chamberlain, die niet alleen in
dit land, maar overal ter wereld, met uit
zondering misschien van Sovjet-Rusland,
algemeene goedkeuring heeft gevonden,
heeft geen nut. De oppositie wil van de
moeilijkheden van den internationalen toe
stand gebruik maken ten bate van partij -
doeleinden. Chamberlain zeide niet te ge-
looven, dat een beroep op het land naar
aanleiding van dit punt de beweringen der
oppositie zou rechtvaardigen. Ter onder
steuning haalde hij de rede van Hodza
aan, die zijn lagerhuisrede een groote daad
voor de consolidatie van Europa genoemd
had.
Ten aanzien van den Volkenbond ver
klaarde de minister: „Wij zijn nog steeds
van plan, het volledigste gebruik van den
bond te maken binnen de grenzen, die er
kend moeten worden, doch wij achten den
bond op het oogenblik niet in staat de taak
te volbrengen, die Baldwin van het grootste
belang voor de collectieve veiligheid oor
deelde: dat ieder land bereid moet zijn niet
alleen voor een oorlog, maar ook om on
middellijk een oorlog te beginnen. Dit te
ontkennen zou slechts bewuste en door
zichtige huichelarij zijn.
Chamberlain behandelde vervolgens in
het kort eenige punten van het manifest
der arbeiderspartij. Hij zeide, dat. het wel
licht een goed plan is een wereldconferen
tie voor politieke en economische pacifica
tie bijeen te roepen, doch was van meening
dat besprekingen tusschen de afzonderlijke
mogendheden veel meer kans op bet weg
nemen van wrijvingsoorzaken bieden.
Onder b ij val verklaarde de
minister, dat de regeering
niet voornemens is haar po-,
litiek ten aanzien van de
Spaansche kwestie te wijzi-
gen.
De premier zeide zich geen beter on
derwerp voor een beroep op het land
te kunnen voorstellen dan de tegenstel
ling tusschen de politiek der regeering
en die dér oppositie en zich niets te
kunnen indenken, dat meer verwarring
in de rijen der oppositie zou stichten
dan dat hij haar aan haar woord zou
houden. Het is thans niet de tijd onrust
te verwekken in het land, dat de
weeën van het bewapeningsprogramma
doormaakt.
De opposcitie, aldus de minister, mag blij
zijn, dat zij er vanavond met een gezonde
afstraffing afkomt en niet een grootere
nederlaag in het land lijdt.
Chamberlain, die ruim een half uur
sprak, bracht zijn aanhangers tot groote
geestdrift door zijn slagvaardigheid en de
argumenten, waarmede hij de beweringen
der oppositie punt voor punt weerlegde.
Vreugd in ieder rookershart! 't Is feest, 't is
rookersfeest in Nederland! Er is Nieuwe Roode
Ster Tabak,namelijk No. 6 van 6 cent en No. 10
van 10 cent per half onsDe karakteristieke „Roode
Ster smaak", de koelheid en geur van deze be
roemde tabak, onverminderd gehandhaafd óók,
bij de nieuwe Roode Ster No. 6 en No. 10.
JDe Ster op het pak - garantie voor rijpe tabak!"
TABAK
Dus voortaan 6, 10 en 13 ct per half ons
Maak 'n spoedig einde
aan die kwellende
rheumatische pijnen.
De zes minerale zouten In Kruschen Salts sporen
Uw ingewanden, lever en nieren aan tot krach
tiger werking, waardoor Uw bloed gezuiverd
wordt en de oorzaak van Uw rheumatische pijn
wordt weggenomen. De pijnen zullen spoedig
afnemen om tenslotte geheel te verdwijnen.
STRALENDE GEZONDHEID VOOR i CENT PER DAG
De Japansch-
Chineesche oorlog
Japansch protest tegen
Russische inmenging
De Japansche ambassadeur te Moskcu
heeft bij L i t w i n o f geprotesteerd tegen
twee met data aangegeven gevallen van
Russische inmenging in den Chineeschcn
oorlog.
Volgens de officieele Russische lezing
heeft Litwinof niet bestreden, dat de Sovjet
unie China oorlgstuig, waaronder vliegtui
gen, levert. Hij ontkende echter, dat mili
taire afdeeling of individueele militairen
aan de krijgsbedrijven zouden deelnemen.
Hij achtte het Japansche protest onbegrij
pelijk.
De strijd om Taier Tsjwang
Japansche berichten omtrent het verloop
an de gevechten bij Taier Tsjwang zijn ge
heel in tegenspraak met de Chineesche. Da
Japanners berichten, dat zij Taier Tsjwang
ingenomen hebben, dat ongeveer 20.000 Chi-
neezen gedood zijn en dat honderdduizend
man Chineesche troepen zich 'terugtrekken.
Van de linies in Zuid-Sjantoeng zou weinig
meer over zijn.
De Chineezen houden vol, dat zij het zijn,
die de Japansche afdeelingen uit Taier
Tsjwang verdreven hebben, dat de Japan
ners daarbij 15.000 man verloren hebben en
de Ghineezen slechts 9000.
Volgens de Japanners is een onmiddeiijke
opmarsch naar Hsu-Tsjau te verwachten,
Blums financieele
voorstellen
Wetsontwerp heden voor de
Kamer
De Fransche Kamer zal vandaag bespre
kingen beginnen over een financieel wets
ontwerp-B 1 u m, hetwelk uit twee artikelen
bestaat. De regeering wordt daarin ge
machtigd, tot 1 Juli a.s. door decreten de
maatregelen te nemen, welke zij onvermij
delijk acht om het hoofd te bieden aan de
behoeften van de nationale defensie, om de
dekking van de Bank van Frankrijk te be
schermen en financieel en oeconomisoh
herstel te bewerkstelligen.
De belangrijkste voorgestelde maatregelen
zijn kort samengevat de volgende:
1. Alle permanente uitgaven op de be
grooting brengen.
2. Wijziging van den grondslag der in
komstenbelasting.
3. Vervanging van de fondsen aan houder
door een nieuw gemakkelijk te verhandelen
type op naam.
4. Enkele technisch-fiscale wijzigingen,
welke voor de ondernemingen een verlich
ting zullen vormen.
5. Staking voor den tijd van twee jaar
van de aflossing van de openbare schuld.
6. Heffing van belasting op overwinsten
van bedrijven, welke voor de landsverdedi
ging werken.
7. Buitengewone heffing op het kapitaal
met een progressief tarief van vier pet. af
en betaling ter keuze van de contribuabelen
in één, vier of tien jaar.
8. De volgende maatregelen van de schat
kist: De bevoegdheid voor leveranciers van
den staat, op de administratie discomptabele
wissels te trekken. Verleening van bevoegd
heid aan de banken, om deze in staat te
stellen, van hun deposito's en deviezen ge
bruik te maken voor de inschrijving op
schatkistbons. Emissie van bons in kleine
coupures en op korten termijn.
9. Uitbreiding van de activiteit van de
credietorganen; een politiek van verlaging
van de rente en controle van de dis
tributie van het crediet door de
Bank van Frankrijk.
10. Herwaardeering van de goudvoorraad
van de Bank van Frankrijk. Centralisatie
van de deviezenoperaties bij de Bank van
Frankrijk.
Inwilliging van deze voorstellen zou o.a.
practisch de invoering der wisselcontrole
beteekenen. Dat het Fransche parlement
Blum op dezen avontuurlijken weg zou
willen volgen, moet zeer onwaar
schijnlijk worden geacht.
Een oorveeg in het Lagerhuis
Tijdens de Lagerhuisbesprekingen plaat
ste de conservatieve afgevaardigde kapitein
Bower een interruptie, van de strekking,
dat zijn mede-afgevaardigde Shinwell
die namens Labour zitting in het Huis heeft,
een Pool was en beter zou doen, naar Polen
terug te keeren. Bower ontving daarop
van Shinwell, die zich hierover gebelgd
toonde, een klinkende klap in het gelaat.
Het ongewone incident veroorzaakte nogal
eenige opschudding.
h i n w e 11 zei dadelijk, dat hij spijt had
den klap, maar dat hij in een vlaag van
drift had gehandeld waarvoor hij den kapi
tein en 't Huis zijn verontschuldigingen
bood. Hij liep toen meteen de zaal uit.
Kapitein Bower zeide, dat hij het on
tpaste van zijn opmerking ook wilde erken
nen en den afgev. Shinwell persoonlijk
zijn excuses zou hebben ^aangeboden als
deze niet zoo haastig vertrokken was. Hij
geloofde echter, dat Shinwell zijn aan
hankelijk goed recht door het toedienen van
een klap deerlijk had verspeeld. Na de aan
bieding van zijn excuses aan den voorzitter
het Huis verliet ook kapitein Bower de
EEN VIJFLING IN Z.-AMERIKA
Een in het dorp Cuyuapa, in het depart®.-
.ent Sonsonate, wonende boerenvrouw,
Mercedes Escobar Andino genaamd, heeft,
naar gemeld wordt, helt leven geschonken
aan een vijfling
MaaUcAapfUf - Sneeb
LICHAMELIJKE
OEFENING
ROEIEN
OxfordCambridge
Oxford wint de boatrace
De .boatrace" tusschen de achten van
Oxford en Cambridge, de historische strijd,
waarheen elk jaar opnieuw de volle belang
stelling van alle roeiliefhebbers in old
England en niet van hen alléén uit
gaat, is ditmaal door Oxford met twee
lengten gewonnen.
Er was langs de rivier een enorme be
langstelling en men popelde zoowel van du
kou als van de spanning, want het weer
was uitermate guur en niemand kon te voren
voorspellen, welke ploeg dit jaar het sterkst
zou zijn.
Te 2.15 uur A!T. wordt gestart. Het water
is woelig en dit wordt als een voordeel voor
Oxford beschouwd, hoewel Cambridge, dat
den toss gewonnen heeft, den Surrey-oever
het ft gekozen.
Reeds na 200 M. neemt Oxford de leiding
weike spoedig tot twee lengten wordt ver
groot, maar dan komt Cambridge krachtig
opzetten en weet een lengte terug te
en. Onder de brug van I-Iammersmith
bedraagt de voorsprong van de oud-blauwen
nog maar y2 lengte en er is geen sprake
dat Oxford nu den. anderen oever zal
kunnen overnemen. Na 2 mijl zijn de booten
gt'i'k, bij Chiswick heeft Cambridge een
ta.'tlengte voorsprong. Maar de laatst..-
bocht is in het voordeel van Oxford en bij
Beadows weet Hodgson zijn ploeg weer
gelijk te krijgen. Dan zet Eadie, de prach
tige nieuwe slag van Cambridge, een spurt
in, maar Oxford blijft voor en vergroot na
eenigen tijd den voorsprong tot 1% lengte.
Een deel van de Cambridgc-ploeg blijkt het
tempo niet vol te kunnen houden en Oxford
wint tenslotte met 2 lengten in 20 min.
31 sec.
Oxford is nog absoluut frisch, maar
Cambridge is volkomen uitgeroeid.
Ook de lichtblauvven hebben echter schit
terend geroeid en dapper partij gegeven.
Na een langdurige periode van Cambridge-
overwicht is dus nu de tweede overwinning
door Oxford behaald.
9 30 Gelukwenschcn. 9.45 Gram.muzlek. 10.30
Morgendienst. 11.90 Gram.muzlek. 11,15 Zang
met pianobegeleiding. (In de pauze: Gram.
muzlek). 12.00 Berichten. 12.15 Gram.muziek,
12.30 Het Apollo-kwintet. (In de pauze:
Gram.muziek). 2.00 Gram.platen. 2.30 Voor
jeugdige postzegelverzamelaars. 3.00 Het
Haagsche Trio en gram.muziek. 4.45 Felici
taties. 5.00 Voor de kinderen. 5.45 Gram.
muzlek. 6.00 Land- en tulnbouwhalfuur. 6.30
Taalles en causerie over het Binnenaanva-
ringsreglement. 7.00 Brlchten. 7.15 Causerie
„In de vacantle onde rdak". 7.25 Gram.miu,
7 35 Causerie: „Onze groote familie ln de
Martha-Stlchting". 7.45 Reportage. 8.00 Be-
rlohten ANP. herhaling SOS-Berlchten. 8.15
Evangelisatie-Koor, solisten en sprekers. 9.45
Gram.muzlek. 10.00 Brlchten ANP. 10.05 Dam-'
praatje. 19.20 Pianovoordracht. 10.45 Gymna-
HUVEItSUH II. 301.5 M. VAItA-IJItzendlng.
10.00—10.30 v.m. VPRO. 11.00—11.30 en 6.30—
—7.00 RVU. 7.30—S.00 VPRO. 8.00 Gram.
muzlek. 9.30 Causerie: „Onze keuken". 10.03
Morgenwijding. 10.20 Pre
de steunregelin
gen". 12.00 Gram.muzlek. 12.45—1.45 VARA-
"9 Knlples. 2.30 Voor de vrouw. 3.0-3
loof". 8.09 Herhaling SOS-Berlchten. 8.03
Berichten ANP., VARA-Varla. 8.15 Gram.
muzlek. 8.30 Radiotooneel. 9.30 VARA-Orkest
in. (Om 10.00 Berichten ANP).
DROITWICH 1500 M. 11.15 Orgel. 12.29 Repor
tage. 12.35 Orkest. 1.35 Variété. 2.05 Sextet.
2.50 Orkest. 4.20 Vesper. 5.40 Band, 6.40 Voor
i. 7.00 Zang. 7.25 Ensemble. 8.05 Or
de bi
kest. 9.40
11.00 Declamatie.
RADIO-PARIS 164S M. 11.35 Orkest (Om 12.53
.ng). 2.05 Piano. 2.20 Zang. 3.20 Viool. 3.35
4.20 Orkest. 7.50 Zang. 8.20 Concert.
S4 M. 322 M. 11.50 Orkest.
Orkest. 7.50 Symphonie-or-
IBRUSSEL 322
4.29 Orkes
kest en koor. 9.50 Folkl
484 M.: 11.50 Orkest. 4.20 Strijkkwartet. 5.2.0
6.05 Orkest. 7.55 Rei
Een tooneeltje,
zooals men er de
laatste dagen in
Luchon zooveel
te zien krijgt.
De ellende van
den Spaanschen
burgeroorlog
staat duidelijk op
de gezichten van
deze arme vluch
telingen afgetee-
kend.
