KERK EN ZENDING
"AKKERTJE
VRIJDAG APRIIi 1938
GODSDIENSTONDERWIJZER
Het class, bestuur van Leeuwarden heeft
de acte Godsdienstonderwijzer in de Ned.
Herv. Kerk na gehouden examen uitgereikt
aan de dames S. v. d. Weide te Leeuwar
en F. de Jong te Huizum.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Gouda (vac. v. Ginkel),
'jS. E. de Looze .te Den Ham. Te Willem
stad, W. Aakiers te Oosterzee en Echten.
Aangenomen: Naar Zandeweer-Eppen-
huizen, E. Saraber Jr., cand. en hulppred. te
Z.wolle. Naar Ritrthem (Z.), H. Bartlema,
band. en hulppred. te Markelo.
GEREF. GEM.
Beroepen: Te Rijssen, M. Heikoop te
Utrecht.
DE GEN. SYNODE DER
GEREF. KERKEN
En Ds. Niemöller
Bij de Synode der Gereformeerde ker
ken, die Dinsdag te Amsterdam samen
komt, ter benoeming van een zendings-
hoogleeraar, is een verzoek ingekomen
van den kerkeraad te E r m e 10 om te
protesteeren tegen de behandeling die ds.
Niemöller in Duitschland ondergaat.
EMERITAAT Ds. D. PLANTINGA
Naar wij vernemen, heeft Ds. D. P 1 a n-
.tinga, pred. der Ned. Herv. Gem. te Har-
melen, het voornemen, emeritaat aan te
vragen. Ds. Plantinga is 69 jaar oud en wordt
25 Juli 70 jaar. Hij werd candidaat in 1897
en diende de gemeenten van Nijega, Rijnsa-
terwoude, Randwijk, Kockengen, Vinkeveen,
Rouveen, Hoogeveen, Bergambacht, Elburg,
Linschoten en Harmeien sedert 15 Dec. 1929.
Hij is praetor van den ring IJselstein.
AFSCHEID
ZENDELING GELEYNSE
Dinsdagavond heeft Ds M. Geleynse
afscheid genomen van de Chr. Geref. Kerk
te Hoogeveen, voor zijn terugkeer naar
ihet Zendingsveld te Mamasa op Celebes. Het
was zeven jaar geleden, dat hij daar tot zijn
dienstwerk onder de Toradja's werd ingeleid.
Ds. Geleijnse hield vervolgens een predica
te over 2 Thess. 3:1: „Voorts broeders bidt
■Voor ons, opdat het Woord des Heeren zijn
loop hebbe, en verheerlijkt worde gelijk ook
bij U".
De Toradja-goeroe G u s t a a f, die hem in
Ons land vergezelde, sprak daarna een ern
stig woord tot de gemeente.
De plaatselijke predikant Ds. Zuiders-
ma memoreerde wat Ds. en Mevr. Geleijnse
en goeroe Gustaaf gedurende het ver lof jaar
voor de zending in de gemeente Hoogeveen
hebben gedaan.
Staande werd Ds. en Mevr. Geleijnse met
Gustaaf toegezongen de zegenbede, vervat
in Ps. 1214.
Namens de classis Zwolle en de algemeene
Zendingsdeputaten werd h^; woord gevoerd
door Ds. K n ij f f van De Krim en Ds. H o-
yius van Nieuwe Pekela.
Daar Ds. Geleijnse zelf niets wenschte te
ontvangen, hadden deputaten besloten den
missionair dienaar des Woords f 500 mee te
geven voor een kerkje, dat te Melabo zal
worden gebouwd. Staande werd de familie
Geleijnse toegezongen „Dat 's Heeren zegen
op U daal'
Ds. Geleijnse dankte met enkele woorden
'voor de stoffelijke blijken van medeleven en
.waardeering en voor de geuite wenschen.
Velen kwamen Ds. en Mevr. Geleijnse de
hand ten afscheid drukken,
AFSCHEID, BEVESTIGING. INTREDE
.Waddingsveen
Zondag j.l. nam cand. A. Vroeginde-
wey afscheid als hulpprediker van de Ned.
Herv. Gemeente te Waddingsveen. Hij
had tot tekst gekozen Jesaja 14 32: „Wat zal
men dan antwoorden den boden des volks?
Dat de Heere Zion gegrond heeft, opdat de
bedrukten Zijn volks daarin een toevlucht
hebben zouden". Op verzoek van een der ker-
keraadsleden zong de gemeente den schei
denden hulpprediker Ps. 1214 toe.
JUBILEUM A. M. ZUIDERVAART
Vandaag herdenkt de heer A. M, Zuider-
vaart, kerkelijk ontvanger der Ned. Herv.
gemeente te Amsterdam, den dag dat hij
25 jaren geleden bij genoemde gemeente in
■dienst trad.
DE KERK VAN ENGELAND
Het schijnt, dat de critiek op het onlangs
gepubliceerde rapport inzake de leer der
Engelsche Kerk nogal ingeslagen is, Althans
de aartsbisschop van York dr. William
Temple heeft als voorzitter van de Angli-
caansche commissie inzake de Christelijke
leer een verklaring in het licht gegeven bij
wijze van olie op de golven. Een groot mis
verstand heerscht er over het rapport, aldus
Dr. Temple. Der commissie was opgedragen
om te rapporteeren over de leerstellingen,
gelijk die binnen de Kerk van Engeland door
verschillende groepen en voor individueelen
\vorden aangehangen; en hieraan hield zij
zich. „Sommige door de pers gegeven uit-
jtreksels waren volkomen misleidend. Som
mige artikelen die beweerden samenvattin
gen of weergaven van deelen van het rap-
port te zijn, waren volkomen onjuist". Voorts
waren sommige leerstellingen die i nhet rap
port vermeld worden „en die als verbazing
wekkende of schokkende nieuwigheden
den besproken, zeer oud, sommige inderdaad
zoo oud als St. Augustinus". Wie het rapport
t.z.t. leest, zal zien, „dat de balans positief,
niet negatief-constructief, niet destructief is".
Wij zullen 't maar eens afwachten.
HERDENKING 12e EEUWGETIJDE VAN
WILLIBRORD, APOSTEL DER
NEDERLANDEN
Op 7 November 1939 zal het twaalf eeuwen
geleden zijn, dat Willibrord, apostel der Ne
derlanden, gestorven is. De plannen, het
volgend jaar deze historische figuur te her
denken en te herinneren aan hetgeen hij als
een onzer grootsten voor Nederland heeft
beteekend door zijn verkondiging van 1
Evangelie en als drager van de oude Chris'
lijke cultuur, hebben thans vasten vorm g
kregen. Daarbij is er van uitgegaan, dat de
stad Utrecht, waar Willibrord zijn
naamste kerk heeft gesticht en het uitgangs
punt van zijn werkzaamheid heeft gevestigd,
in de eerste plaats in aanmerking komt als
centrum eener herdenking, welke intusschen
voor het geheele land beteekenis heeft.
Het voornemen bestaat de plechtige
"herdenking op den sterfdag te houden .n
de Domkerk te Utrecht en aan die her
denking in de zomermaanden 1939 vooraf
te doen gaan een tentoonstelling, die de
figuur van Willibrord en de cultuur van
zijn tijd tot onderwerp zal hebben.
Er is een Nationaal Comité en een Ten
toonstellingscomité gevormd. -<
Kerk en Staat in Duitschland
Velen zullen met ons, om maar een zacht
woord te gebruiken, verbaasd zijn geweest
over de snelheid, waarmee Kardinaal Innitzer
het roer heeft omgewend, toen het nat.-soci-
alistische régime over het Oostenrijksche land
heengolfde. Nog hooren wij zijn, door de
radio uitgezonden, rede bij de baar van
Dollfuss en de schoone hulde, den martelaar
van zijn overtuiging gebracht. En nu dit.
Ter verzachting van den indruk is Zondag
j.l. een tweede verklaring van alle R.K.
kansels voorgelezen, waarin de kardinaal
zegt:
„Om ieder misverstand ten aanzien
van de verklaring, die Zondag is afge
legd, te voorkomen, moet er de aandacht
op gevestigd worden, dat deze verklaring
is opgesteld met volledige waarborgen
van alle rechten van God en de Kerk".
Deze bewoording neemt natuurlijk de be
zorgdheid niet weg (de waarborgen voor „de
rechten van God" zijn trouwens niet in n
schenhanden), gelijk ook blijkt uit de vrees,
dat (volgens de Daily Tel.) de verklaring
van trouw der Oostrijksche bisschoppen ern
stige reacties zal hebben in Beieren. In het
Bruine Huis te München, het hoofdkwartn
der nationaal-socialistische partij, wil men
thans kardinaal Faulhaber er toe. bren;
een soortgelijke verklaring af te leggen. De
Beiersche nationaal-socialistische leider Wag
ner heeft in een rede te Altoetting, aai
Oostenrijksche grens, de vraag gesteld, w
de Duitsche bisschoppen zoo achtergeble-
zijn in de betuiging van hun trouw aan
den Führer. „Ik heb vele malen de vr
denhand gereikt aan de Beiersche bisschop
pen, zoo zeide hij, en in het bijzonder aan
kardinaal Faulhaber.
Ik doe dit vandaag opnieuw in de
hoop, dat hij en zijn bisschoppen bewijs
zullen afleggen van hun bereidheid tot
samenwerking in het gemeenschappelijke
streven van ons volk naar een gelukkige
toekomst".
Of dit beroep op Faulhaber baten zal, hangt
wellicht af van de houding, welke het Va-
ticaan zal aannemen, dat door de wel zeer
verschillende gedragslijn van de R.K. leiding
Duitschland en in Oostenrijk voor 'een
lastige vraag gezet is.
Dat overigens de houding van Innitzer
heel wat onrust veroorzaakt heeft, is zelfs
in ons land merkbaar geworden. In Limburg
toch hebben de diocesane commissies
R.K. standsorganisaties uitgesproken, dat zij,
gezien de gevaren die in steeds toenemende
mate in verscheidene landen het R.K. geloof
bedreigen door het opdringen van het nieuwe
heidendom zich gedrongen voelen, opnieuw
uiting te geven aan de trouw van het Lim-
burgsche R.K. volk aan de door het episco
paat van Nederland voorgehouden gedrags
lijn tegenover het nationaal-socialisme.
VANAF MORGEN
gratis
het mooie B.W. geschenk reeds bij aankoop
van één der deelen van Margaret Mitchell's
„GEJAAGD DOOR DE WIND".
Het gesprek van den dag!
KINDERHUIS-DORCAS
Het in April 50 jaren bestaan hebbende
Kinderhuis van de Vereeniging „Dorcas" te
lat arme en verstootene Indo-
Europeesche kinderen opneemt, zou aan dit
jubileum gaarne verbinden de uitbreiding of
vernieuwing van het tehuis.
Dit kinderhuis bevat, wat woonruimte
en inrichting betreft, wel voldoende, 1
het heeft één gebrek, n.l. dat er haast geen,
althans veel te weinig speelruimte is voo- de
kinderen. Dit euvel, dat steeds meer wordt
gevoeld, moet nu als het even kan verholpen
worden.
Naast dit tehuis verzorgt de vereeniging ook
wijkwerk en lenigt langs dien weg de nood
van vele ouden van dagen; daarmede is
jaarlijks een f 3500 gemoeid, waarvan ze
ongeveer de helft ontvangt van de Stadsge
meente Batavia, terwijl het resteerenie uit
con j ibutiën en collecten moet komen gelijk
voor het Kinderhuis.
Het Dorcas-Comité in Nederland vraagt
betoon van sympathie voor dit mooie werk
en Mej. A. C. Dik te Amsterdam ziet het
gaarne tot uitdrukking komen op haar post
rekening 236266.
NED. ZENDINGSJAARBOEK 1937—1939
Drie jaren geleden verscheen de voorgan
ger van dit bijna onmisbaar geworden, door
den Zendingstudieraad uitgegeven Jaarboek.
En ook nu heeft men blijkbaar nog geen
plan, er een jaarlijksch boek van te
maken. Wat te begrijpen is, gelet op den
verren afstand tusschen het land van
gave en dat van de bronnen, en op de vele
mutaties in verband met verloven e.d. De
perioden van 3 (soms 4) jaren worden e ihter
overbrugd door een jaarlijksch supplement.
Het thans vóór ons liggende Jaarboek bevat
niet de algemeene statistiek, welke in Indië
gedrukt wordt en afzonderlijk verkrijgbaar
is. Het bevat wel een lijst van predikanten
der Prot. en der Geref. Kerken, terwijl de
vroeger gemiste Zending der Geref. Kerken
nu is opgenomen.
Dat het jaarboek, nu al 265 bladz. tellende,
in omvang toeneemt, heeft tot verblijdende
oorzaak den groei der Zending, en tot gevolg,
dat de prijs minder laag kan gehouden wo.
den dan het groote afzetgebied vraagt.
Ten overvloede wijzen we er nog op, dat
de bruikbaarheid van dit jaarboek voor het
moederland minstens even groot is als voor
Indië zelf.
KERKORGEL
In de Geref. Kerk van A m s t e 1 v
(Nieuwer Amstel), welke Kerk thans wordt
Verbouwd, zal een nieuw kerkorgel worden
De bouw daarvan is opgedragen aan de
firma Valckx van Kou te ren Co,
te Rotterdam.
Het orgel zal bevatten 14 sprekende stem
men, waaronder een transmissie, welke ver
deeld worden over twee klavieren en vrij
pedaal.
Het orgelfront, uitgevoerd in moderne stijl,
is ontworpen door de heeren Kuiler
D r e w e s, architecten te Groningen, onder
wier architectuur de kerk wordt verbouwd.
Dr A. Kuyper Jr
schreef 2 boeken, die uitstekend geschikt
als belijdenisgeschenk, n.l.:
De Theodicee. Dat God rechtvaardig is in de
Regcering der wereld; en
de Heiligmaking, van de Heerlijkma-1
king en van het Rijk der Heerlijkheid.
De prijs bedraagt resp. 3.90 en 5.70 ge
bonden. Vraagt Uw boekhandel of de
N.V. W. D. MEINEMA DELFT. (Adv.)
ONDERWIJS
Ir P. SCHUT
Bij beschikking van den Minister van
Onderwijs is Ir P. Schut, te Amersfoort, toe
gelaten als privaat-docent bij de faculteit
wis- en natuurkunde aan de rijksuni
versiteit te Utrecht, om onderwijs te ge
in de didaktiek-methodiek der schei
kunde.
Dr H. G. BEIJEN
Bij beschikking van den Minister van On
derwijs is Dr H. G. Beijen te De Bilt (U.)
toegelaten als privaat-docent bij de faculteit
der letteren en wijsbegeerte aan de rijks-
ersiteit te Utrecht, om onderwijs te
geven in de geschiedenis der groote schilder
kunst in de oudheid.
E. TEN BROEKE t
In den ouderdom van 68 jaar is te Ha ar-
1 m overleden de heer E. ten Broeke, oud-
hoofd van een school en oud-directeur der
Rijksnormaallessen aldaar.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Enschedé 2e School voor C.V.O. Tot
onderwijzer: de heer A. M. v. Bruggen,
onderw. Chr. school te Yelsen.
Vierhouté.-h. School m. d. Bijbel. Tot
onderwijzeres: Mej., H. Budding, tijdel.
onderw. school der Geref. Gem. te Opheusden.
VETERANE CHR. ONDERWIJS
Bijna 50 jaar heeft mej. M. C. Pieters
het Christelijk bewaarschoolonderwijs op
Kattenburg te Amsterdam gediend, nil.
12 jaar als onderwijzerees en 36 jaar als
hoofd van de Oranje-bewaarschool, die de
laatste jaren onder 'leiding staat van de Ver
eeniging „Tot heil des Volks".
Nu mej. Pieters heenging, heef; het haar
niet aan belangstelling ontbroken. Het be
stuur der genoemde vereeniging heeft de
veterane van het Chr. Bewaaischoolondey-
wijs hartelijk toegesproken Dij monde van
den heer N. van Rooyen. En het personeel,
alsmede de moeders van de kleuters lieten
zich evenmin onbetuigd, waarna mej. Pieters
dankte voor de haar gebrachte hulde en de
school, waaraan zij zich zoo verbonden ge
voelt, aanbeval in de. ?orgvan,, degenen, die
haar opvolgen.
Slijtage van het
onderwijzerscorps
Een eerste statistiek
De benaming is niet erg chique, maar
de bedoeling is duidelijk en het Centraal
Bureau voor de Statistiek heeft alweer een
mooi werk verricht, door via de afd. Onder
wij sstatistiek uit te visschen, hoe het staat
met ons onderwijzerscopps t.o.v. de uittre
ding door pensionneering. huwelijk, andere
1 positie, o-verlijden en-z. Terecht waarschu-
de samenstellers ertegen, reeds aan
stonds normatieve waarde aan deze eerste
cijfers toe te kennen: dat kan pas na eenige
jaren, door gemiddelden te zoeken.
Wat nu de resultaten betreft, zien we
allereerst, dat in 1936 van de 34.154 onder
ijzers, die het L. en U.L.O. telt, 1534, d.i,
4.5 pet uitgetreden zijn. Voor het L.O. was
het percentage 4.6, voor het U.L.O. 3.9 pet.
Verdeeld naar de levensbeschouwing, was
het percentage bij het Openb. onderwijs 6.4,
Prot.-Chr. 3.3 en R.K. 3.5. Opmerkelijk is het
grootere aantal onderwijzeressen: 5.6 ;pct
tegen 3.7 pet onderwijzers.
De oorzaak van het uitvallen was bij 774
onderwijzers (essen) pensionneering, door
overlijden S9, door huwelijk 361, door een
andere positie 85 en door andere redenen
(waarbij vooral de ongeneeslijke zieken zijn
te tellen) 225. Er moet natuurlijk mee ge
rekend worden, dat het zeer hoope cijfer
der gepensionneerden is ontstaan door de
60 jarigen (sedert Maart 1936); er is geschat,
dat het cijfer 774 normaal =t= 4S0 m i n d e r
geweest zijn. Niettemin is duidelijk, dat
ook 774 ontslagaanvragen en zelfs ook het
totaal uitgetredenen 1534, slechts een
matig tegenwicht verschaft tegen den aan
voer van nieuwe onderwijzers'(essen).
Uit de cijfers is verder af te leiden, dat 't
aantal ontslagen gehuwde vrouwen in 1936
grooter is geweest dan in voorafgaande
jaren. Vooral bij het openbaar onderwijs
moét de vermeerdering van belang zijn ge
weest.
Tot goed begrip van de gegevens diene
nog het volgende. De slijtage in een bepaald
jaar wordt bepaald door het aantal in dit
jaar uit vasten dienst ontslagenen te ver
minderen met het aantal dergenen van hen,
die in hetzelfde jaar opnieuw een vaste aan
stelling verwierven.
Tegen deze methode zou men wellicht
kunnen aanvoeren, dat zij de slijtage te
hoog doet schijnen. Immers, het is denk
baar, dat van de in een bepaald jaar uit
vasten dienst vertrokkenen (overledenen
buiten beschouwing gelaten) nog een zeker
aantal in een later jaar tot het onderwij
zerscorps in vasten dienst terugkeert en
daardoor tot de verkleining van de slijtage,
in het jaar van vertrek zou moeten bijd
gen. De invloed van deze factor is echter
zeer gering.
Van hen, die worden ontslagen wegens
pensionneering, huwelijk (voor onderwijze
ressen) en aanvaarding van een betrekking
buiten het lager onderwijs (tegenwoordig
een zeer kleine groep!) mag veilig worden
aangenomen, dat zij niet dan bij uitzonde
ring opnieuw in vasten dienst zullen komen
Voor hen, die wegens ziekte zijn ontslagen
mag terugkeer in het corps uitzondering
heeten. Dit geldt evenzeer voor de ontsla
gen gehuwde vrouwen.
Alles samengenomen is het niet onver
antwoord te zeggen, dat de slijtage-statistiek
in zijn huidigen vorm een zoo goed moge
lijke benadering van den feitelijken toe
stand geeft.
BIBLIOTHEEK CHR. ONDERWIJS
Bestaat vyf-en-twintig jaar
Het is vandaag vijf-en-twintig jaar gele
den, dat het eerste begin is gemaakt van een
centrale boekenverzameling, van waaruit aan
allen, die belang stellen in het Christelijk
onderwijs werken kunnen worden verschaft,
die ze noodig hebben, wanneer ze over het
Christelijk schoolwezen het een en ander
willen weten.
Dr. D. L a n g e d ij k, secretaris van de
Bibliotheek, zond ons eenige inlichtingen over
haar geschiedenis, opdat meer bekendheid
gegeven worde dan en daardoor ook meer ge
bruik gemaakt worde van deze toch zoc
waardevolle verzameling.
De Vereen, van Chr. Onderwijzers, enz. ii
de eerste geweest, welke het idee van eer
centrale bibliotheek opperde. Op de alge
meene vergadering van den Schoolraad
1908, gaf de heer W ij nb ee k, afgevaardigde
van die vereeniging, in overweging om de
bibliotheek van den Schoolraad uit te brei
den en te catalogiseeren. Dit viel in goede
aarde, de heer Wijnbeek werd bibliotheca
ris en de heer R. Derksen beheerder. Dat
was de eerste stap. De tweede werd in 1911
gedaan, toen genoemde vereeniging het
tiatief nam, tot het verkrijgen van een zelf
standige bibliotheek. De Schoolraad had
wel ooren naar en verschillende vereenigin-
gen werden aangezocht mede te doen. Een
zevental gaf aan de uitnoodiging gehoor. Het
duurde tot 31 Maart 1913 voor men zo
was, dat de oprichtingsvergadering kon ge
houden worden te Utrecht. Een bibliotheek
voor het Chr. onderwijs of een paedagogische
bibliotheek? was nu de vraag. Men besloot
tot het eerste. Toch is men op den duur ook
gekomen tot het andere. Dit kwam, doordat
in 1916 de vereeniging voor Ohr. paedagogiek
een bibliotheek wilde oprichten. Correspon
dentie met het bestuur er van leidde tot'de
overeenkomst, dat de Vereeniging geen wer
ken zou aanschaffen, die reeds in de biblio
theek voor Chr. onderwijs aanwezig waren
Het aantal werken over paedagogiek in de
jubileerende bibliotheek is door deze samen
werking vrij aanzienlijk geworden.
De Bibliotheek is nu gevestigd in het ge
bouw van den Schoolraad, Sweelinckstraat
39, Den Haag, waar zij twee kamers in t
slag neemt. Oud-Minister Mr J. T e r p s t
en Mr J. J. Hangelbroek hebben
bibliothecaris wel het meeste werk aan de
bibliotheek besteed. Hoewel al die arbeid
gratis wordt verricht, kan toch niet gezegd:
dat de financieele toestand zeer rooskleurig
is. Wel dragen verschillende vereenigingen
de kosten bij, maar wanneer het bestuur bij
wil blijven, wanneer nieuwe werken zullen
worden aangeschaft, dan is versterking
de kas door jaarlijksche bijdragen zeer
dig. Een rondschrijven in dien geest aa:
schoolbesturen bracht wel wat op, maar het
jaarlijksche bedrag, dat zoodoende binnen
komt is toch zeer gering.
Daarom zou het bestuur dit juibleum wil
len aangrijpen, om nogmaals er op aan te
dringen, dat schoolbesturen en particulieren
de bibliotheek ten dienste van het Christe
lijk onderwijs met een jaarlijksche bijdrage
steunen. Als ieder schoolbestuur 1,per
jaar geeft, is zij geholpen. De penningmees
ter, de heer R. V e n e m a, Prinsenweg 81 te
Wassenaar (giro 102834) zal de contributies
gaarne in ontvangst nemen.
Om de ziel van het kind
Nadat onder bovenstaand opschrift In ons
blad van 5 Maart j.l. een hoofdartikel was
geplaatst, waarin de aantijgingen van Ds.
Westmijse tegen het Chr. onderwijs werden
besproken, heeft een ambtgenoot van hem,
Ds. C. de J 0ngh te Gorcum een dergelijke
aanval gedaan in het Gorcumsch Nieuws
blad. Hoewel ook de toon van dit artikel
belet, de talrijke onverantwoordelijke bewe
ringen te weerleggen, stellen we er toch prijs
op, er iets van te zeggen. Want het mag niet
onopgemerkt blijven, dat de vijandschap
tegen den Christus der Schriften zich i
richt op de School met den Bijbel met
felheid alsof we nog leefden in de eerste pe
riode van den schoolstrijd.
Uitdrukkingen in het artikel van Ds. de
Jongh als „de zoogenaamde Chr. school",
„kinderen van één Vader", e.d. bewijzen
voldoende, met welken geest deze schrijver
gedrenkt is. Maar als hij beweert, zoo gaarne
te werken voor „een betere tijd, waarin de
idealen van liefde, vrede, verdraagzaamheid
en vrijheid weer zullen gelden", dan moet
ook hem als man van eer gevraagd worden,
of hij het tegenover den Almachtigen durft
volhouden, dat zulke idealen hem bezielden,
toen hij schreef, „dat het grootste percentage
van de strijders tegen den Godsdienst in hun
jeugd bijzonder onderwijs hebben genoten",
Kan liefde of verdraagzaamheid de bron zijn,
waaruit zulk een volkomen onbewijsbare
laster geput wordt?
Doch er is nog een andere reden, waarom
wij aan dit artikel aandacht schenken. In
zijn verblinding heeft de schrijver n.l.
het hoofd gezien, dat hij op tweeërlei wijze
het streven van de Chr. school rechtv
Neem dadelijk 'n
als Ge U grieperig voelt.
Wacht niet totdat die besmetting de
overhand krijgt. Ga naar bed en neem
nog 'n "Akkertje". Die griep zet dan
niet door en morgen zijt ge weer „fit". I
Per koker van 12 stuks - 12 stuivers.
Per doos van 2 stuks 2 stuivers.)
Versterking van
onze Defensie
In totaal thans 61.300
ontvangen
Kleine giften blijven overwegen
Hedenmorgen ontvingen we de volgend*
verantwoording van die vrijwillige bijdragen
voor de versterking van de Defensie:
N. N.. Bussumj
n Nederlandsche vrouw, Groningenj
n uit de Prinsenstad; f 1.95 fam. V.,
5 mej. J. R„ Oosterbeek; r 5 allo
jen, Rotterdam; fl oud landweer-s
15 li. B„ Nijmegen; f 100 van ras-s
echt Nederlander, Terborg; 2 J. M. en W. S.,
•dam; £20 burgemeestersvrouw .ben. 't iJ.
sj. E. M. E.,
landsche. Den Hai
J. H. J.
d i g t. Zoo schrijft hij, wijzende op kinderen,
die de openbare school zouden moeten be
zoeken uit aard van de levensbeschouwing
hunner ouders, doch door den afstand op een
Chr. school zijn aangewezen, over de laatst
genoemde als „geleid in een geest, vijandig
aan de opvattingen der ouders". Wij accep
teeren dit volkomen. Maar hoe kan men dan
laken, dat er Chr. ouders zijn, die hun kin
deren weigeren te zenden naar een school
geleid m een hun vijandigen geest? En is
daarmee niet openlijk aanvaard, wat wij
steeds betveren, dat er vijantschap is,
(door God gezet is) tusschen onver
zoenlijke levensbeschouwingen?
De tweede rechtvaardiging van den strijd
voor het Chr. onderwijs levert Ds. de Jongh
in een opmerking over het bezoeken der Chr.
school door kinderen van ouders, die „in
Godsdienstig of politiek opzicht links staan".
Zulke kinderen moest de Chr. school
weren, als zij principieel was. Die kinderen
bederven bovendien den geest van de Chr.
school.
Indien dit juist is, zal de schrijver
ongetwijfeld hetzelfde voorschrift van weren
geven aan de openbare school, daar anders
de kinderen van „rechts staande" ouders den
geest der openbare school zouden bederven.
Deze laatste conclusie kan de schrijver ons
niet ontnemen, want hij heeft in zijn artikel
woordelijk geschreven, dat de kinderen der
bijzondere school „geen zier beter zijn" dan
die der openbare.
Laten we hier nog even aan toevoegen, dat
zulks niet gezegd, noch beweerd wordt door
of van den kant der Chr. school. Indien Ds.
de Jongh eenigszins thuis was in wat hij
hoonend noemt de zoogenaamde Chr. school,
dan zou hij regelmatig hooren, dat in dezen
kring gebeden wordt voor hen, die het licht
der genade moeten missen „terwijl wij, die
het mogen ontvangen, niet beter zijn dan
zijZoo ziet een Christen den niet-ge-
loovige.
Een voor hem zeer gevaarlijke bewering
doet de schrijver, als hij opmerkt, dat het
„niet de taak van den onderwijzer is, Gods
dienstonderwijs te geven; dit behoort tot het
terrein van de kerk". Hiermee immers ac
cepteert hij het denkbeeld, dat de school
van buitenaf haar religieuze inhoud
moet ontvangen; zij bezit die zelf dus niet.
Maar hoe kan bij dan laken, dat ouders, voor
wie Godsdienst geen verplaatsbaar aanhang
sel, doch een, heel het leven doordringende
werkelijkheid is, voor hun kinderen een
school verwacht en gekregen hebben, waar
het niet mogelijk is, „bij alle verschil
b e g i n s e 1", „kinderen van één Vader",
zich te noemen, waar God in Zijn Woord
honderden malen de tegenstelling recht
vaardigen en goddeloozen poneert als de
scheidingslijn in de menschheid?
Neen, Ds. de Jongh, de leiders en onder
wijzers aan de bijzondere scholen verach
ten uw beginselen niet, zooals u zegt; in het
algemeen niet en ook in het bijzonder niet.
Maar zij bidden, dat gij ze moogt zien in het
licht van Gods Wet, en dat gij dan zult
schrikken, en uitroepen: „Zoo Gij in 't recht
wil treden, o Heer, en gadeslaan mijn onge
rechtigheden, ach, wie zal dan bestaan?"
Zoo spreken degenen, die „geen zier beter"
zijn dan gij, want zij weten: „Maar neen,
daar is vergeving, altijd bij U geweest;
dies wordt Gij Heer met beving, recht kin
derlijk gevreesd".
Dan, d5n alleen kunnen wij leeren „als
kinderen van één Vader met elkaar om te
gaan". En d a n is er geen openbare
geen bijzondere school meer noodig!
Examens
c h t. Bevorderd tot doctor ln de Iet-
wijsbegeerte de heer J. J. v a n S o
loerabaja, op proefschrift, getiteld:
tot de kennis van de beteekenis der
Op het terrein van den tunnelbouw op d en Rechter Maasoever te Rotterdam is
men bezig met het aanleggen van een kabelbaan voor het storten van het beton,
waarvan eerlang groote hoeveelheden verwerkt zullen moeten worden.
Wai
£10 -i
f 2.50 E. B., Utrecht; f 10U
L, Wassenaar; f 10 J. D.,
een kapitein-weduwe, Den:
- 10o
.50 Kaï
Nederlandsche. Den Haag; f 1 B. F. C. M. I.—
1.50 H. W. Sm., Groesbeek; £10 van
:r, Hilversum; £0.25 van een school-,
msterdam; f2.50 P. A. M. E. G.. Tilt
burg; £1 Ir. A. L K., Amsterdam; £10 gep. O.ï,
J. H. geb. C. M,
£10 Dr N.
d.
ijk; £2
iej. I. M. K., Apeldoi
f 2
J. H. R,
M., Den Haag; f 5 L
- Rotterdam; £100 mevr. de Wed. P. B.
B„ Laren; 125 A C., Zeist; 0.SS
bel.. Nijmegen I. O. H. S. Den Haags
gen: £1 J, W. A. P., Hen-.
;rgen; f 6 leerlinge»
rg; i ïu Ir. M. K., Den Haags
rg; £2.50 H. HL, Den Haag}
Den Haag; £10 Jkvr. F. F.*
F. J. H. C„ Hierden; £2.5®
S., Heemstede; £25 N. N.*
Lelden; f 7.50 mej. M. E. H. en H. G. H„ Utrecht:
-off. M.S.D., Wassenaar; £45 N. N., Dor»
f 1 J. T. W., Den Haag; £2 M. de H.*
op Zoom; £75 N. N., Goes; £2.50 De»
Vaderlaut ghetrouwe, de Heurne bij Dlnxperloj
B. T. R. en zoon, Assen; £100 Joh. W. A. N.«
Den Haag; £10 M. B.—C., Rotterdam; £2.5®
Beverwijk; f 10 dankbare N«»
n-eveningen; £25 J. C. G. v. <L
ngen; £50 H. C. F.. Bllthovena
£1 N. N., Den Haag
M. IC. H. B., Den Haj
f 10 A. van H., Leiden; £10 P. J. J. D.J
n; £10 N. N.. Den Haag; £100 mevr. R,
F. B.—C„ Den Haag; £2.50 gep. O.-Off., Haart
n; £10 J. A. W„ Hilversum; £10 afgekeurde!
matpllcht'ige, Den Haag; f 10 moeder a.s. solt
------- dam J
Den Ha.
10 M. H„ Den H
nej. W. van HL, C
;eb. J. A. C., Has
10 W. v. d. Z„
C. C. V.,
11 mevr. V., Breda; 10i
beek; £5 mevr. P. A. B*
£25 N. N.. Den Haag3
0 Ietsje, Hilt
C„ WB!
Utreoht; f 5 N. N., Den Haag; £10 W. C. M. K
.g; £10 le e raar R.H.B.S., Hoorn; £1®
M. C.. Putten; 2 C. W. V., Den Haag; £10 .T«
Zwolle; £25 G. J. H„ Beverwijk; £10 G. C*
M., Wassenaar; £10 van B. te G.; £2.50 S. H.
Zwolle; £50 C. T. te G.; £10 G. B. van B. var»
R, Den Haag; £20 A. S., Amsterdams
H. N.
£25 N. N.
.g; £10
ïej. P. C. L, De»
N., Amsterdam; £1 mej. C. E., Den Haags
.0 naar draagkracht, Berg en Dal; 25 H. C*
Rotterdam; 1 C. A. van B„ Arnhem; 1®
evr. S. M. H„ Amsterdam; 10 N.N., Ajmstert
m; f 10 E. N. J. W., Amsterdam; f 5 Hg. P.*
nsterdam; 2.50 H. H. N., Amsterdam; t*
Th. J. B„ Voorburg; 25 N.N., Hilversum; f 2®
X Y., Amsterdam; 10 mej. A. J. S., Amster»
f 10 J. P., een goed vaderlander. De»
f 10 N. H. D., Den Haag; f 25 H. G. M.*
laag; 500 echtpaar P. te O., f 100 M. C*
jmegen; 100 A. S.. Amsterdam; f 5 C. S*
R., Haarlem; f 50 O. S. fa. C. S., Utrecht; f D
Utrecht; 1.50 uitgespaard rookgeid,
f 5 weduwe rijksambtenaar, Arnhems
dr. J. P. Gouda; f 10 Weermacht, Eindt
f 2.50 J. A. B., Hattero; 3.50 N.N.*
Veenhulzen; f 1 R. F„ Groningen; 50 Wees
lat, Heemstede; f 2.50 H.B.S.-er, Den Haags
dr. F. L. van ML, Den Haag; f 10 D. K.*
terdam;_ f 10 G. P. B., Rotterdam; f 125 J*
f 5 W. J. H., Den Haags
dsllevei
M. D.~G.. Den Haa£;Vf°7
0.50 N.N., Genums
f 1 vier kinde
f 0.62 vijf Fli
de V., Den Haag; 1000 B. H. B„ Loenen aa»
de Vecht; 15 N.N., Arnhem; 6 fam. van E-
Rotterdam; 2.50 N.N., Den Haag; 10 Neder»
landsche, Den Haag; f 10 gep. onder-luitenanO
K.N.I.L., Arnhem; f 10 N.N., Den Haag; f 1.—
P.T.T.-personeel. Aalsmeer; 5 J. S., Glnnekenq
f 2 Geref. Knapenvergadering, Baam; f 5 M<
H; D., Den Haag; f 50 Hilversumsche; 5 C,
- -
- - Rotterdam:
H„ Rotterdam; f 25 C. H.
Utrecht; f 1 A. C., Amsterdam; 0.25 Vita NovaZ
Mijdrecht; f 2.50 mej. P. W., Twello; f 6 twea
.dinnen. Enkhuizen; f 1 drie patriotten*
ulden; f 1 D. v. V„ Utrecht; 82.10 leerat
en leerlingen H.B.S., Rotterdam; f 2.50 B*
Den Haag; f 25 twee Leidsche meisjea
:nten, 50 N.N., Amsterdam; f 10 mevr*
de V., Amsterdam; twee bedragen totaal
5; 1 lr. A. L. K., Amsterdam; f 2.50 IC*
51. van R., Delft; 0.70 drie kinderen,
sfoort; 16 K. B., Amsterdam; f 11 J. P,
O van zes Nederlanders*
Ontvangen werd tot en met deze afreke
ning 61.302.731.
Giften kunnen worden gezonden aao het
Departement van Defensie o op het Giro
nummer 114452 van den comptabel-ambtee
naar van dat Departement.
De Vereeniging voor Nationale Veiligheid
heeft sinds de vorige opgave 465 ontvan
gen. In totaal is ln de laatste dagen bij deze
Vereeniging binnengekomen 5.111.98.
Nederlandsche beleggingen in buitenlandschei
fondsen voor de volkswelvaart".
Leiden. Gepromoveerd tot doctor in d«
wis- en natuurkunde, op proefschrift getitelds
„Inwerking van hydrazine, methyihydrazine er»
dimethylhydrazlne op enkele halogeen-nltroben'*
zolen" de heer B. Vis. geb. te Dirksland.
Rotterdam. Ned. Handelshoogeschool. Gei
promoveerd tot doctor in de oeconomische we<<
tenschappen: de heer L R. W. Soutendij k*
treffende Nederland"
Lelden. Doet. rechten: de heer H. v. d*
Heide.
^Utrecht. Doet. rechten: Jhr. A. F. C. Ren»
Groningen. Bevorderd tot arts: mej. Tï*
W. Klasens en de heer J. G. Wuite. Cand. wis»
en natuurk. A: de heer P. G. van Zanten.
Amsterdam. Gem. Univ. Doet. rechtsge
leerdheid de heeren A. Roselaar en P. Blind,
inspecteur van politie te Amsterdam.
Delft. Ingenieursexamen civiel ingenieur da
heeren J. de Boer, Hengelo (O.); W. G. Boltje,
Apeldoorn; C. J. van den Bout, Nijmegen; M*
C. van Daaien, Zutfen; J. M. Hendrlkse, Rot
terdam: J. H. F. Kalkman. Den Haag; J. da
Koo, Rotterdam; R. K. van Lunzen, Voorts; A*
van der Mast, Velsen; N. J. Meijer, Hoorn; M.
R. Robaard, Maassluis; J. H. C. Sorber, Tegalj
A. F. de Wolff, Tegal.
m. Cat
E. Baljon, G. 3. Scheltema, F. Delfos.
it. Amsterdam. Gesl.;
en J. H*
Alphen,
mej. J. C. van Mill. Sol...
Hupkes, Rotterdam; J. F.
's-Hertogenbosch.
Groningen. De heer A. J. d. Wedde»*
ONTVANGEN BOEKEN
„Logarithmen, Goniometrische functies en
Rentetafels" en „Logaiithmen en Goniome
trische functies", uitgaven B (Logarithmen
zonder interpolatie, hoeken opklimmende!
met 1 miuut) door J. Wichers. Uitgave
van W. Versluys N.V. Amsterdam—Batat ia
—Paramaribo.
