Jlieuure £ViJisdjr (üuuraut Oostenrijk sluit zich bij Duitschland aan Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken De volksstemming zal plaats hebben op 10 April abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor hei Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j ct. Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 53936 NO. 6342 MAANDAG 14 MAART 1938 18e Jaargang atiberttntieprgjen: Van 1 tot 5 regels K17'/» Elke regel meer 0.227a Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer f 0.45 Voor het bevragen aan 'I bureau wordt berekend 0.10 De Tragiek der laatste dagen Nu het Oostenrijksche volk zich in zijn minderheid of zijn meerderheid dit zal wel een open vraag blijven gestort heeft in de armen van het Derde Rijk, verwijlen veler geEachten bij de Verdragen van St. Gel-main en Trianon, waarin over het lot van Oos tenrijk en van Hongarije door de over winnaars in den grooten oorlog werd beslist. St. Germain is letterlijk opge rold door den intocht der Duitschers in Weenen. Kon de Amerikaansche President Wilson, de man van „het zelfbeschikkingsrecht der volken", de oogen nog eens opendoen, hoe zou hij bespeuren, dat in het oude Europa zijn ideaal wel verre van bereikt is. De eerste poging om dit stelsel te verwerkelijken, moest wel falen, omdat bij de machthebbers niet allereerst vóórzat het doel de volken gelukkig te maken, doch de overwinning te beves tigen en nieuw oorlogsgevaar te voor komen. Ten opzichte van beide is het geheel misgeloopen. Van volkeren- geluk in Centraal-Europa is geen sprake geweest, en door de balkanisee- ring van dit middenstuk van ons we relddeel werd de lont vlak bij het kruitvat gelegd. Natuurlijk denken wij, Nederlan ders, in deze dagen óók aan Hongarije, eenmaal dat voorname deel van den Habsburgschen Keizerstaat. De voor een Groot-Du itschland voelenden in Oostenrijk meenden een haven te zien, waarin zij konden vluchten, en zij heb ben wat nog over was van het eenmaal zoo trotsche rijk meegesleurd. I n dezen zin is er voor Hon- gar ij e zelfs geen ideaal. Het kan zich thans nog slechts troosten met wat zijn „groote oude man", Graaf Apponyi, uitsprak in de Volkenbonds vergadering van September 1929: ,Jk heb rijken zien ontstaan en ondergaan, maar ik vertrouw in de toekomst, want ik weet, dat het recht zal zegevieren". Al heel spoedig na St. Germain en Trianon gipgen veler oogen open voor de daar begane fouten. De Engelsche staatsman Asquith erkende„Toen men de nieuwe staten stichtte op de puinhoopen der Oostenrijksch-Hon- gaarsche monarchie, heeft men een ernstige en noodlottige vergissing be gaan". En Anatole France zei, dat de ontbinding van Oostenrijk-Hongarij> een ware dwaasheid was, waardoor slechts de kiemen voor een nieuwen oorlog werden gelegd. Dat nü waar schijnlijk geen oorlog het gevolg zal zijn van het vernietigen der Oosten rijksche vrijheid, is te danken aan het feit, dat Engeland, Frankrijk en Rus land méér dan werk hebben in eigen huishouding. Wat echter geschieden zal, wanneer Duitschland zich i n- g r ij p e n d gaat bemoeien met stamverwanten in Tsjecho-Slowakije, en dus, zoo men het noemt, de hoog heidsrechten van dit land gaat aantas ten, zal wel veel dichter liggen bij een onbarmhartigen krijg. Aan wat illusies is in slechts en kele dagen de bodem ingeslagen! Van de vredestichters te St. Germain niet alleen. Ook van den Volkenbond, welke toch méér dan eens heeft beproefd Oostenrijk economisch op te heffen. Doch ook van Dr. Schuschnigg en de zijnen, die nog altijd geloofden in de mogelijkheid in Oostenrijk een „uit gesproken christelijken staat" te kun nen- opbouwen volgens hun roomsch- katholieke opvattingen, waarbij de goede bedoelingen natuurlijk meer dan eens botsten met anderer ziens wijze. En evenzoo van de laatste na komelingen van het Huis Habsburg, die nog rondliepen met den droom van het herstel hunner macht. En ook, om met een idealist te ein digen, is het uit met wat Graaf R. N. Coudenhove-Kalergi zichzelf en ande ren voorspiegelde: Europa vereenigd in een grooten Statenbond, en Weenen, gelegen zoo ongeveer in het centrum, de Bondshoofdstad van ons wereld deel. Wat zoo kostelijk zou aansluiten aan de geschiedenis van den eersten Christenvorst in Centraal-Europa, van Karei den Groote, wiens kroon nog bewaard wordt te Weenen. Ach, deze idealistische graaf, in zijn werk ge steund door zijn vrouw, en tredende in het voetspoor van zijn vader vader en zoon hadden beiden den moed het anti-semitisme in hun boeken te lijf te gaan en met hem de dappere Schuschnigg en zoo vele anderen, ze zjjn het land en de staat hunner idealen haastig ontvlucht of verbergen zich ergens ver van het gewoel der volksmassa, die weer eens duidelijk demonstreert, hoe er slechts één stap is tusschen het Hallelujah-geroep en het Kr',:st Hem. En Weenen zal voorloopig na Berlijn in het groote President Miklas treedt af. Bürckel wordt Hitiers gevolmachtigde in Oostenrijk X/ANAF het balcon van de bonds- kanselarij aan den Ballhausplatz te Weenen is Zondagavond geprocla meerd, dat Oostenrijk offi cieel bij het Duitse he Rijk wordt i n g e 1 ij f d. In verband hiermede heeft rijkskanselier Adolf Hitler opdracht gegeven aan Bürckel, den Saarlandschen gouw leider, om in Oostenrijk de N.S.D.A.P. te reorganiseeren, en tegen 10 April een Oostenrijksche volksstemming voor te bereiden inzake den „Anschluss". Hitier heeft voorts bepaald, dat het Oostenrijksche bondsleger thans deel uitmaakt van de Duitsche weermacht, en dat alle Oostenrijksche militairen onverwijld aan hem den eed van trouw dienen af te leggen. President Miklas is thans op verzoek van bondskanselier S e y s s- I n q u a r t afgetredenSeyss-Inquart heeft zijn functie voorloopig overgeno men. Reeds Vrijdagavond verluidde, dat presi dent Miklas niet het voornemen had, zich bij den nieuwen koers in Oostenrijk neer te leggen. Hij had toen namelijk geweigerd Schuschniggs demissie onder Duitsche pressie te aanvaarden. Thans stond hij voor de moeilijkheid, Adolf Hitler te Weenen te moeten verwelkomen hij diens voorge nomen bezoek aan de Donaustad. Miklas zou hebben te kennen gegeven, dat hij geen prijs erop stelde. Hitier te ontvangen. In verband hiermee zou ook de aankomst van Hitler in de Oostenrijksohe hoofdstad zijn uitgesteld. Het inlijvingsdecreet De volledige verordening over het Oos tenrijksche leger, welke Hitier tijdens zijn verblijf te Linz heeft uitgevaardigd, luidt als volgt: 1. De Oostenrijksche bondsregeering heeft zoo juist bij wet besloten zich met het Duitsche rijk te hereenigen. De Duitsche rijksregeering heeft dit besluit Zondag wettelijk erkend. Engelbert Dollfass. de Oostenrijksche bondskanselier, die in 1934 werd vermoord Duitsche Rijk slechts een derde of een vierde rol gaan spelen, of misschien geen enkele. De onbekende korporaal Hitier uit den grooten oorlog heeft zijn troepen als een wervelwind doen trek ken over het Oostenrijksche land en heeft alles weggevaagd, wat nog an dere idealen durfde koesteren, dan de totalitaire staatsgedachte. Zoo is de betrekkelijkheid aller din gen in dit ondermaansche in de laatste etmalen ons weer voor oogen gesteld. En ook, hoe de macht zoo vaak, zoo onnoemelijk vaak, het recht in den weg treedt. Wil dit zeggen, dat rechts- idealen niet meer nagestreefd moeten worden in de volkenwereld? Immers niet! God is een God van Recht. Bij de hooge vragen van volkenrecht heeft de Christen z ij n beginsel uit te dragen. Wü erkennen vol schaamte, dat het te weinig geschiedt. 2. Op grond hiervan wordt door mij bepaaldhet Oostenrijksche bondsleger wordt als bestanddeel van de Duitsche weermacht onder mijn commando ge plaatst. 3. Met het bevel over de Duitsche weermacht binnen de Oostenrijksche landsgrenzen belast ik den generaal van de infanterie von Bock, opper bevelhebber van het achtste leger. 4. Alle militairen van het Oosten- riiksche bondsleger leggen onverwijld op mij als hun hoogsten bevelhebber den eed af. Generaal von Bock treft onmiddellijk de noodige maatregelen. De binnenlandsche gelijkschakeling Als gevolg van het- aan het bewind ko men van de nationaal-socialisten hebben zich niet alleen in alle bestuursapparaten, maar ook op cultureel gebied reeds zeer vele wijzigingen voltrokken. De volkspolitieke referaten hebben opge houden te bestaan. De tot dusver in funr tie zijnde volkspolitieke referenten on der leiding staande van dr. Walter P em- b a u r zijn belast met het organiseeren van het herstel der schade die aan natio naal-socialisten berokkend werd. De Oostenrijksche omroep deelde giste ren mede, dat op basis van gemeenschap pelijke programma's nauw zal worden sa mengewerkt met de Duitsche radio. Het be stuur van de Ravag is uit zijn functie ont heven. Als gedelegeerd leider is aangewe zen dr. Posendorfer; dr. Ernst Gautebruck is belast met de artistieke leiding. De Oos tenrijksche omroep wordt bij de propagan da-afdeeling van het landsbestuur ingelijfd De directie van de P.T.T. heeft telegra fisch aan de diverse afdeelingen opdracht gegeven zich in verbinding te stellen met alle vroegere leden van het personeel die wegens hun nationaal-socialistische activi teit ontslagen werden; deze ontslagenen moeten zich onmiddellijk melden. Legatie-raad L a z a r van het Oosten rijksche gezantschap te Berlijn heeft zich in de bondskanselarij aan de buitenland- sche journalisten voorgesteld als de nieuwe leider van den regeeringspersdienst R.K. dankdiensten Volgens Havas heeft de aartsbisschop van Weenen, kardinaal I n n i t z e r, Zon dag tot de katholieken in Oostenrijk den volgenden oproep gericht: „Vandaag worden de katholieken van het diocees-Weenen uitgenoodigd God te danken, omdat Hij gewild heeft, dat de groote politieke wijzigingen in Oostenrijk zich zonder bloedvergieten voltrokken heb ben, en voor een gelukkige toekomst van ons land te bidden" Schuschniggs positie Lazar, de nieuwe Oostenrijksche pers chef heeft verklaard, dat dr Schusch nigg zich in goeden welstand in zijn wo ning bevindt Het is nog niet bekend of h*j voornemens is, Oostenrijk binnenkort te ver laten. Wat de weduwe van D o 11 f u s s aangaat, (leze is met haar beide dochtertjes (per auto over de Tsjecho-Slowaaksche grens gegaan, en moet zich thans in Bratislava in veilig heid bevinden. Te Graz heeft de brandweer het Dollfuss- monument, dat midden in de stad stond, onder het gejuich van zeker 10.000 toe schouwers, omvergehaald en vernield. In Stiermarken heeft men in totaal omstreeks dertig van deze monumenten vernield, De omzwaai der pers Wat de Oostenrijksche pers betreft, de bondskanselarij heeft het verbod van de in het Duitsche rijk verschijnende periodieken uiteraard onmiddellijk opgeheven. In hot Zondagsblad van de „Reichpost" van oudsher het meest invloedrijke orgaan in Oostenrijks Christelijke kringen wordt een verklaring gepubliceerd, waaruit blijkt, dat dr Funder als hoofdredacteur vervan gen is door Otto Novark. Dr Funder genoot als journalist ook buiten de Oostenrijksche grenzen bekendheid. In de verklaring wordt nog gebezigd, dat het geheele personeel een stemmig besloten heeft zijn medewerking ook verder te verleenen. De leider van de Oostenrijksche nationaal- socialisten. majoor Klaussner, heeft Joseph Nemetz benoemd tot gedelegeerd leider van het vakverbond; voorts heeft hij opdracht de sociale arbeidsgemeenschap te liquidee ren. Rainer is door Klaussner belast met de leiding van de Oostenrijksche jeugd. De Het huis te Braunau, waar Hitier 23 April 1889 werd geboren. autoriteiten te Graz hebben bepaald, dat alle scholen in Stiermarken tot en met Woensdag gesloten zullen zijn. De Christelijke jeugd is uitgesloten van de Oostenrijksche jeugdorganisaties. Het Oostenrijksche Sportfront wordt verbonden met de Duitsche zusterorganisatie, diie ge leid wordt door Tschammer und Osten. Dr Herbert Debrich is weder in zijn func tie hersteld als chef van de politieke poli tie; hij was van dezen post verwijderd door prins Starhemberg, toen deze vice-kanseüer was. Er is een verordening uitgevaardigd, waarbij alle bezittingen van het Vaderland- sche Front worden overgenomen door het Duitsch-Oostenrijksche volk en de nationaal socialistische gevolmachtigden. Een Adolf Hitler-platz te Weenen Naar de omroep mededeelt, heeft de burge meester van Weenen in een begroetingstele gram aan Hitier medegedeeld, dat de stad Weenen, „de tweede Duitsche stad", 't plein voor het raadhuis Adolf Hitler-Platz" ge noemd heeft. De uittocht te Weenen Zooals te begrijpen is, heeft de groote ommekeer in Oostenrijk een paniekstem ming te weeg gebracht in de Weensche im- migranten-milieu's en eveneens onder de Joden aldaar. Er is reeds een drukke uit tocht merkbaar onder de welgestelden, die per trein een heenkomen naar Boedapest en Warschau zoeken. Politie-agenten en S.S.- mannen oefenen echter op alle reizigers een zeer scherpe contröle uit. Alle bedragen in buitenlandsche valuta worden in beslag ge nomen. De Duitsche troepen in Oostenrijk Het totaal aantal Duitsche soldaten, dat zich te Weenen bevindt, wordt op 18.000 ge schat. In de omgeving van Weenen staan 200 bommenwerpers, te Graz 15 en in eenige andere plaatsen te zamen 40. In geheel Oos tenrijk bevinden zich thans naar raming 100.000 Dnitsche militairen, waarbij inbegre pen zijn 40.000 man van het Oostenrijksche legioen. „De Brenner is de Duitsche grens" In verband met het besluit van den Grooten Fascistischen Raad, waarbij Italië het gebeurde in Oostenrijk volko men aanvaardt, heeft Hitier uit Linz het volgende telegram aan Mussolini ge zonden: „Aan Z.Exc. den Italiaanschen minis ter-president en duce van het fascisti Graaf R. N. Coudenhove-Kalergi. die waarschijnlijk uit Oostenrijk is gevlucht. (Zie hoofdartikel) sche Italië, Benito Mussolini. Ik zal dit nooit vergeten. Adolf Hitler". In kringen van het ontbonden Vader- landsche Front deed het gerucht de ronde, dat Mussolini voornemens zou zijn het in 1919 bij Italië ingelijfde Zuid- Tirol aan Duitsohland af te staan. Een woordvoerder van de Italiaansdhe regeering heeft hieromtrent aan United Press verklaard: „Deze geruchten zijn eenvoudig idioot en belachelijk. Zuid-Tirol is Italiaansch en blijft dat. Het Italiaansche volk is zeer voldaan over hetgeen Hitler in zijn brief aan den duce verklaarde, namelijk, „dat de Brenner de Duitsche grens is". Elke vierkante meter grond ten Zuiden van den Brenner behoort aan Italië en is onschendbaar gebied"# De Koningin op Soestdijk H. M. de Koningin heeft het weekeinde op Soestdijk doorgebracht. Zoowel Prinses Juliana als Prinses Beatrix maken het uit stekend. Prinses Juliana heeft Zaterdag middag een autotochtje gemaakt. Gisteren maakte zij in gezelschap van H. M. de Koningin een wandeling in den paleistuin. Prins Bernhard en Prins Aschwin bezoch ten 's morgens de nieuwe manége aan de overzijde van het Paleis. Papierprijzen en de Algemeene Landsdrukkerij Ingediend zyn wetsontwerpen strekkende tot verhooging van de begrootingen van het staatsbedrijf der Algemeene Landsdrukkerii voor 1937 en 1938. De sterke stijging der papierprijzen, welke bij de raming van de begrooting voor 1937 met kon worden voorzien, alsmede de toe neming van het aantal drukwerkorders maakt een verhooging van den post „mate- naalverbruik" met 100.000 noodzakelijk. Kapitein Jolles marinecommandant Het verluidt, dat in de plaats van den vice- admiraal T. L. Kruys, commandant van de marine te Willemsoord, die over enkele maanden den dienst verlaat, benoemd zal worden kapitein ter zee H. Jolles, die nu tijdelijk commandan der maritieme midde len te Amsterdam is en voorheen marinecom mandant te Soerahaja en commandant van H.M's „Hertog Hendrik". Kapitein Jolles zal naar vernomen woixit, vervangen worden door kapitein ter zee N. A. Rost van Tonningen. Staking te Losser beëindigd 1 Hedenmorgen het werk hervat Hedenmorgen om half acht is het werk bij de firma Van Heek te Los ser hervat. Door de staking, welke drie weken heeft geduurd, is een zoo danige stagnatie in het bedrijf ontstaan, dat niet alle arbeiders aan den gang konden gaan. Alleen de dagploeg, be staande uit ongeveer honderd man. kon vanochtend het werk hervatten. Ruim honderd arbeiders werden terug gestuurd. Enkelen van hen zouden vanmiddag aan het werk worden ge zet, terwijl de anderen zich Woensdag a s. op de fabriek moeten vervoegen. De arbeiders, die nog niet aan het werk kunnen gaan, vergaderen vanavond in het gebouw van de R.K. Werkliedenvereeni- ging over de steunregeling voor de onge organiseerden, welke regeling nog dient te worden gehandhaafd daar deze menschen in elk geval thans door de staking als ge dupeerden moeten worden beschouwd. De besturen der organisaties waren van ochtend op hef terrein aa.Avezig. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen In Weenen is geproclameerd, dat Oos* tenrijk officieel bij Duitschland Is inge lijfd; op 10 April a.s. zal daarover eed volksstemming plaats hebben. De staking bij van Heek te Losser is heden beëindigd. De dienstregeling der Ned. Spoorwegen en de internationale verbindingen. Te Rotterdam heeft een felle brand ge* woed in een kalifabriek. Vele mensched Brutale inbraak in een bankgebouw te Rotterdam. Léon Blum heeft een nieuw volksfront* kabinet gevormd, waarin hijzelf financiënl beheert en Boncour buitenlandsche zaken* Bij gelegenheid van den heldengedenk* dag heeft Goering te Berlijn een rede over de eenheid met Oostenrijk gehouden. In Moskou zijn 18 van de 21 beklaag* den tot den dood door den kogel veroor deeld. BLOM VOOR BANDEN ROTTERDAM TEL. 28000 DEN HAAG TEL. 770038 BATES PAPIEREN ZAKKEN Ook voor Uw product! Vraagt inlichtingen bij: BATES CEPRO ZAKKEN MIJ. N.V., MAASTRICHT - Franschen Singel 60 Telefoon 4497 Geref. Vereeniging voor Drankbestrijding Van de Zaterdag te Scheveningen gehou den 17e algemeene vergadering van den Prov. Bond van Afdeelingen van de Geref. Vereeniging voor Drankbestrijding i.a Zuid holland, gaven we reeds gedeeltelijk ver slag. Namens het district Zuidholland van de Nat. Chr. Geh. Onth. Vereen, sprak de heer G. van Diemen, van Den Haag, een woord van gelukwensch. Tot bestuurlid in de vac- van den heet M. Goote, te Den Haag-Zuid, die de provin cie metterwoon gaat verlaten, werd na en kele stemmingen gekozen de heer T. Bou ters e, te Overschie. In de vac- van vice-voorzitter en pen ningmeester in het hoofdbestuur stelde de vergadering candidaat de heeren Ds. J. Smelik, Geref. predikant te Loosduinen en J. O. Elshout, te Apeldoorn. Na afdoening der huishoudelijke zaken en rondvraag hield Ds. P. N. K r u i s w ij k, Geref. predikant te Hilversum, een opwek kende rede, getiteld: „De trekkende kracht der roeping". Aan 't einde der vergadering dankte de voorzitter de afd. Scheveningen voor haar vriendelijke ontvangst. Nadat nog staande gezongen was Gezang 16 3 en 6 sloot Ds. Kruiswijk om 6 uur de uitnemend geslaag de 17e jaarvergadering met dankzegging. ONTSPANNINGSAVONDEN VOOR JAARBEURSBEZOEKERS De Chr. Middenstandsvereen. te Utrecht heeft het voornemen gedurende de Jaar beurs eenige ontspanningsavonden te orga niseeren voor Jaarbeursbezoekere. Lenen van den bond en andere geestverwanten, die de Jaarbeurs bezoeken, worden ve-* wacht op den eersten ontspanningsavond, welke zal worden gehouden Woensdag 16 Maart as., 's avonds half 8 in hotel Noor-i- brabant aan het Vredenburg te Utrecht. De heer A. Bos, te Rotterdam, de tweede bondsvoorzitter, zal dan een inleiding hou den, waarna er gelegenheid zal zijn voor onderlinge discussie. Deze avond is inge richt als een praatavond. Er zal voor at tracties gezorgd worden. Alle belangstellen- den zijn hartelijk welkom. LAND- EN ZEEMACHT Bö beschikking van den Minister van Defen sie zijn de volgende plaatsingen gelast: de luit, ter zee 2e kL N. W. Sluijter. a.b. Hr. Ma, cohtschlp te Vllsslngen: de luit. ter zee 2e kL P. J. S. de Jong bij den onderzeedienst te Willemsoord: de lult. ter zee le kl. A. J. E. B I k bU de marinekazerne te Amsterdam: de officier den marinestoomvaartdienst 2e kl. W. F. uv - ngenberg bö het vliegkamp „de Kooy"; de officier van den marlnlstoomvaart- dlenst 2e kl. J. A. B u IJ s bij den onderzee- dienst te Willemsoord; de luit ter zee le kL J. K. Muller bö het Kon. Instituut voor de Marine te Willemsoord: de luit. ter zee 2e kL W. J. Kruljs bö het departement van Defen sie: de lult ter zee 2e kl. P. S. A ge ma bij het Kon. Inst. voor de marine te Willemsoord; de officier-vlieger 2e kl. C. J. v. d. G r a af f bij het vliegkamp „de Kooy"; de officier-vlieger 2e kl. A. Prins bij het vliegkamp ,,de Kooy": de lult. ter zee 2e kl. bö de Kon. Marlneres»™~ S. Hendriks genaamd Jansen, bij de ■lne-kazerne ♦-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1