«dK»)
fimSTLEVEn
Prot. Chr. Werkgeversverbond bestaat twintig jaar
De Sprekers op de Herdenkings-samenkomst
MAANDAG 7 MAART 1938
DERDE BLAD PAG. 9
Vele autoriteiten en afgevaardigden aanwezig
bij de Herdenking
De Voorzitter wekt krachtig op tot
ontwikkeling van energie en werkzaamheid
DEN HAAG, 7 Maart. In Kas
teel „Oud-Wassenaer" alhier werd
heden de buitengewone algemeene
ledenvergadering gehouden, ter
herdenking van het 20-jarig be
staan van 't Verbond van Protes-
tantsch-Christelijke Werkgevers in
Nederland, voorheen Chr. Werk-
geversvereeniging.
Er bestond voor deze vergade
ring zeer groote belangstelling.
Na de openingsrede werd het
woord gevoerd door Dr H. C o-
1 ij n, oprichter en oud-voorzitter
der Chr. Werkgeversvereniging,
en door Jhr. Mr. D. J. de Geer,
voorzitter der Chr. Historische
Unie.
Autoriteiten en genoodigden
Tegenwoordig waren o.m. de excellenties
dr H. Colijn, Minister van Staat, Minister-
President, oprichter van het Chr. Werk
geversverbond; jhr nir D. J. de Geer, Minis
ter Man Staal, oud-Minister-President, voor
zitter der C.H. Unie; prof. dr J. R. Slotema-
ker de Bruine, Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen; m. J A de Wil
de, Minister van Financiën; mr M. P. L.
Stecniberghe, Minister van Econom. Zaken;
prof. mr C. P. M. Romme, Minister van
Sociale Zaken.
Voorts merkten wij op: mr dr A. A. van
Rhijn, secr.-gen. van Econ. Zaken; dr T. P.
,van der Kooy, chef van den Econ. Voorlich
tingsdienst; drs J- H. Gispen, adj.-chef Man
de afd. N;j verheid van het Dep. van Econ.
Zaken; A. Mastenbroek, referendaris ten
Departemente van Sociale Zaken: prof. mr.
A. N. Molenaar, alg. secr. v. het Verbond v.
INed. Werkgevers; dr. L. G. Kortenhorst, alg.
secr. van de Alg. Katih. Workg. Ver.; mr. J.
Bierens de Haan, alg. secr. v. d. Ned. Mij v.
Nijverheid en Handel; mr. W. G. E. Jongejan
voorz. van den Ondernernersraad voor Ned.-
Indië; jhr. mr. H. A. Quarles van Ufford,
secretaris van den Ondernam ereraad voor
Zijgevel kasteel Oud-Wassenaar
Ncderlandsch-Indië; dr. W. F. Liöhtuniauer,
mr. G. E. van Wal6um, dr. Joh.Soheurer,
vertegenwoordiger van Kamers van Koop
handel. mr H. H, Steneker, oud-secr. van
het Chr. Werkgeversverbond; J. ter Haar.
namiens Chr.-Hist. E ere te Kamerfractie;
J. Schouten, mr. T. v. Dijken. W. Wagenaar
namens de A.R. 2e Kamerfractie; W Scheeres
en A. Bos, voorz. en bestuurslid van den
Chr. Middenst.bond; Chr. v. d. Heuvel en
mr. W. Rip, voorz. en secr. van den Chr
Boeren- en Tuindersbond; A. Stapelkanvp, J
Schipper en W. de Jong. voorz., secr. en
penningmeester van het Chr. Nat. Vak ver
hond: J. Swarts. voorzitter Ned. Chr. Aann.
en Bouwvakpatroonsbond; C. Smeenk cu
W. J. Bossebroek, voorz. en secr. van „Pa
trimonium"; P. H. Nahuizen, voorzitter van
dien Chr. Nat. Werkmansbond, H. W. Tila-
nus, namens de C.H. Tweede Kamerfractie,
Mr. P. E. Briet, namens de A.R. Tweede Ka
merfractie.
De Openingsrede
Te ruim 11 uur werd de vergadering op
de gebruikelijke wijze geopend door den
Voorzitter, den heer A. Borst, Pzn. van
Rotterdam.
Na een woord van welkom aan de vele
autoriteiten, afgevaardigden en gasten,
hield de Voorzitter zijn herdenkingsrede,
die tot titel droeg „Na twintig
In het oorlogsjaar 1918,
Borst P.zn
in verwarde poli
tieke, socialè en
economische om
standigheden, al
dus Spr., kwa
men op den 7en
Maart de Chris
telijke patroons
van Nederland,
onder leiding
van Dr H. Colijn
te Utrecht teza
men en sticht
ten hun Christe
lijke Werkgevers
organisatie.
Na twintig ja
ren is dit stekje
nog geen forsche
eik, maar wel
een boom ge
worden, die schaduw geeft. De splitsing
van de oude patroonsvereeniging „Boaz" in
drieën: werkgevers middenstanders
boeren, is gebleken een juiste splitsing te
De eerste voorzitter van de verdediging,
Dr. H. Colijn, heeft toen 'met zijn visional
ren blik reeds de toekomst gepeild en het
uitgesproken, dat de komende tijd ons zou
stellen voor een ernstige worsteling om
het behoud van datgene, wat naar ons in
zicht als goed uit den ouden tijd in den
nieuwen moest worden overgedracen.
Na twintig jaren van Christelijke werk
geversorganisatie in Nederland kan wor
den gezegd, dat voortdurend en ook van
daag nog c.eze ernstige worsteling te consta-
teeren valt, zelts de vraag kan worden ge
steld, of deze twintig jaren niet anders
zijn geweest dan een phase, zij het de aan-
vangsphase van een worsteling, die zich
zoo uiterst langzaam en op zoo verschil
lende wijze openbaart, dat wellicht een
eeuw nog een te kort tijdperk is, om den
duur van deze worsteling te omvatten.
Wellicht zijn wij, aldus spr., in Neder
land genaderd tot het tijdstip, dat het
begin kan worden genoemd van een voor
zichtige geleidelijke toepassing van de denk
beelden, zooals deze ook mede door de
veging zijn bepleit. Twintig jaren mogen
Z.Exc. Dr H. Colijn
oprichter en oud-voorzitter der Chrt
Werkgeversvereeniging
kort zijn, maar twintig j'aren zijn ook een
leerschool. Een onvoorzichtige geforceerde
toepassing bergt gevaar in zich. Wanneer
wij ons er over verheugen, aldus spr., dat
straks wellicht veel practijk worden zal
van wat wij in onzen kring aan sociale
maatregelen steeds hebben bepleit, durven
wij anderzijds de oogen niet te sluiten voor
het feit, dat, wanneer de Overheid in haar
nu eenmaal uniforme regeling verder zou
grijpen dan hetgeen in het maatschappe
lijk leven is gegroeid, zonder dat dit uit
een oogpunt van sociale rechtvaardigheid
beslist is geboden, aan den groei van het
beginsel der Christelijke solidariteit schade
kan worden berokkend.
Wanneer men allerlei op zichzelf
voortreffelijke sociale regelingen niet
eerst laat groeien, maar gaat forceeren,
zelfs stringente bepalingen ten op
zichte van de naleving daarvan in de
wet opneemt, bouwt men wellicht een
fraai monument, maar dat gebeeld
houwd staat op het graf van een be
ginsel, dat niet meer leeft in groote
groepen van het bedrijfsleven zelf,
omdat het niet sloeg op de sociale en
economische mogelijkheid, die #dat be
drijfsleven zelf biedt. Zelfs bestaat het
gevaar, dat dit schoone monument de
revolutionaire groepen 'in het bedrijf
als schans of barricade dienen gaat in
hun steeds doorgaanden strijd om de
macht. Een ander, niet minder groot
gevaar is, dat men door allerlei rege
lingen de verantwoordelijkheid van
den redelijk en zedelijk denkenden
mensch ondermijnt, door de zorg voor
eigen levensrisico's af te wentelen op
den Staat of op het bedrijfsleven, en
daardoor onze geestelijke volkskracht
aantast.
Na twintig jaren, die een leerschool wa
ren, dienen de Protect. Christ, werkgevers
dit vooral voor oogen te houden en ziclï
voortdurend te beraden over de sociale
vraagstukken die Overheid en bedrijfsleven
nauw verhinden. Men bevordert nu eenmaal
het beginsel der Christelijke solidariteit niet
met dwangmiddelen. Nergens is ook het be
drijfsleven slechter mee af dan wanneer het
van boven af door den Staat in sociaal of
economisch opzicht zou worden „gemasz-
regelt".
Spr. i.e> van «vordeel, dat ook in economisch
opzicht de ingrijpende veranderingen in de
structuur van 'het economisch Even het
noodzakelijk hebfren gemaakt, dat de Over
heid haar taak eemgszins ruimer opvat dan
dit voorheen het geval was. Maar spr. waar
schuwt voor al te uniforme regelingen en
maant tot groote voorzichtigheid.
In werkelijkheid zal Nederland, dat krach
tens geografische ligging, klein territoir, ge
brek aan grondstoffen, voor de industrie
steeds blijft aangewezen op de internationa
le handel en verkeer, en daarin een van
zijn voornaamste welvaartsbronnen vindt,
zeker ook hij het streven naar meerdere
welvaartsontwikkeling er rekening rnee
hebben te houden, dat zulk een algeheele
ordening (stel dat zulks voor eenig land ter
wereld mogelijk was) voor ons niet moge
lijk zal blijken.
Alleen in samenwerking met andere lan
den is hpt misschien mogelijk door bi-late
rale verdragen geleidelijk te komen tot een
meer geordend stelsel van export en prijs
vorming dan het huidige.
Ook bij toenemende industrialisatie zal
het zeer moeilijk, zoo niet onmogelijk zijn,
om bij een dergelijke voortdurende techni
sche ontwikkeling, gej>aard gaande met een
gelijke bevolkingsaanwas, op den duur voor
alle acht millioen Nederlanders op dit kleine
territoir arbeid en brood te vinden.
Na twintig jaren van sociale en econ
sche moeilijkheden wekt spr. op tot ontwik
keling van energie en werkzaamheid en
spreekt het uit*, gaarne met andere organi
saties samen te. werken om ook hier iets te
bereiken.
God dankend voor den zegen aan land en
volk in deze twintig jaren geschonken, gaat
de Christelijke Werkgeversorganisatie voort
de richting, die in haar beginselprogram
tot uitdrukking is gebracht, in vertrouwen
op God, die nimmer beschaamt dengene, die
op Hem vertrouwt.
Telegrammen
Aan Hare 'Majesteit de Koningin:
Het Verbond van Protestantsch Christe
lijke Werkgevers in Nederland, in vierde
lustrumvergadering bijeen in Café Oud-
Wassenaar nabij 's-Gravenhage, dankend
voor den grooten zegen, in ons vaderland ir
de bestendiging van het Huis van Oranje
geschonken door de geboorte van de jong
ste Oranjetelg, betuigt zijn trouw en aan
hanikelijkheid aan Uwe Majesteit en bidt haar
bij voortduur den zegen des Allerhoogsten
Jhr. Mr. D. J. de Geer
C. Smeenjc
P. J. Nahuizen
C. v. d. Heuvel
W. G. Scheeres
Hierboven geven we de portretten van de heeren sprekers op de buitengewone ledenvergadering van het Verbond van
Prot. Chr. Werkgevers. Jhr. Mr. D. J. de Geer hield een rede over „De beteekenis van het Chr. beginsel voor het
staatkundig en maatschappelijk leven". In de middagsamenkomst werden korte toespraken gehouden door de heeren
J. Bakker namens C.H. Unie), J. Schouten (A.R. Partij), A. Stapelkamp (Chr. Nat. Vakverbond), C. Smeenk (Patri-
moninum), P. J. Nahuizen (Chr. Nat. Werkmansbond), C. v. d. Heuvel (Chr. Boeren- en Tuindersbond) en W. G.
Scheeres (Chr. Middenstandsbond).
los.
BORST, Voorzitter.
Aan H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H
Prins Bern hard:
Het Verbond van Protestantsch Christe
lijke Werkgevers in Nederlahd, in vierde
lustrumvergadering bijeen in Café Oud-
Wassenaar, nabij 's-Gravenhage, met groote
dankbaarheid en blijdschap kennis genomen
hKibbende van de geboorte van de jongste
Oranjetelg en daarin ziende de bestendiging
van ons Oranjehuis, biedt Uwe Koninklijke
Hoogheden zijn oprechte gelukwenschen
aan, spreekt de hoop uit, dat het jonge
Ik ben
geen financieel
„Maar één ding weet ik zeker:
ik heb de béste belegging gekozen
om vrouw en kinderen veilig te
stellen. Mijn financieele belangen
zijn in handen van Amstleven, een
bekende, oersolide Maatschappij.
Voor een kleine maandelijksche
premie geef ik mijzelf een onaf-
hankelijken levensavond en bo
vendien heb ik de heerlijke zeker
heid, dat mijn gezin voor zorg en
nood bespaard zal blijven, wan
neer ik hun ontijdig zou ontvallen.
Een groote geruststelling, vooral
in tijden als deze met onzekere
beleggingen en sterk schomme
lende koersen",
Amstleven staat ook voor U
klaarl Diezelfde zekerheid, diezelf
de geruststelling kunt ook U heb
ben, vooreen premie,die in geenen
deele Uw draagkracht te boven
gaat. Zendt ons onderstaande
coupon: de eerste stap om de toe
komst van U en Uw gezin veilig
te stellen.
N V. A'DAMSCHE MIJ. VAN LEVENSVERZEKERING - AMSTERDAM
ROTTERDAM, COOLSINGEL 89 j
DEN HAAG, KNEUTERDIJK 11.
BIJKANTOREN
Prinsesje voorspoedig moge opgroeien en
bidt U in Uw gezinsleven Gods onmisbaren
BORST, Voorzitter.
OP zeven Maart 191S werd de oude
Qhristelijke Patroonsvereen. „Boaz"
gesplitst' in drie afzonderlijke organisaties
n 1. voor boeren, voor middenstanders en
voor werkgevers.
Vanaf dien dag bestaat de Chr. Boeren- en
Tuindersbond.
De vergadering van „Boaz" waarin de
splitsing zach voltrok, werd gepresideerd
door den heer H. C o 1 ij n, den tegenwoordi-
gen minister-president, die enkele dagen
na daze vergadering Prof. Diepenhorst
verzocht om de
voorbereidende
stichting van een
Christelijk en Boe.
rembond op zich
te i
U'bij
Prof. Diepenhorst
CHR. BOEREN- EN TUINDERSBOND
7 Maart igiS 7 Maart 1938 schappelijk yraasstuk in - OtUMtelSken
geest.
RêIjinffniIvÊ drnpl nn Tnin Gedurende het 20-jarig bestaan van den
oeiangrijke groei na 1930 Eond ls 2ijn tovloed sleeds (oeKenomea.
Ons Chr. agrarisch volksdeel is mede
door den arbeid van den C.B.T.B. behoed
voor allerlei dwalingen op maatschappeliiK
sociaal-economisch en politiek terrein. En
nog heden vraagt deze taak groote aandacht.
Daarnaast is het werk van deze organisa
tie gedurende de laatste jaren belangrijk
toegenomen tengevolge van de crisisomstan
digheden.
Bij het nemen van allerlei maatregelen
wordt vooraf mede het oordeel van den C.B.
T.B. gevraagd.
Regelmatig wordt overleg gepleegd in een
Comité van Samenwerking, tusschen de
Chr. organisaties voor boeren, werkgevers
en middenstanders. Daarnaast thans ook
met het Chr. Nationaal Vakverbond. Ver
schillende vraagstukken raken ons maat
schappelijk leven in zijn geheel. Vandaar
dat het noodig is om als gelijkgezinde orga
nisaties contact te zoeken.
Hex' Bondsorgaan is van lieverlede uitgel
groeid tot een weekblad met bijblad, dat
thans reeds zes provinciale edities heeft.
Voor de verdere ontwikkeling van de orga
nisaties is dit wekeMj'ksch contact' met de
leden van groote beteekenis.
Sinds 1 Januari 1935 beschikt de Bond
over een eigen bureau te 's-Gravenhage. Aan
het hoofd daarvan staat thans de secretaris,
air. yi. Rip, die
nr. Goedbloc-I ver
ving en zich,, met
het bureauperso
neel, geheel aan
de organisatie en
de behartiging
van de belangen
der leden kan
wijden.
Vanaf 1935
wordt tevens een
uitgebreid jaar
verslag in druk
vorm uitgegeven.
Kennisneming
van deze jaarver
slagen doet zien,
welke omvang
rijke arbeid door
de organisaties wordt verricht.
Reeds twintig jaar wordt het voorzitter
schap van den C.B.T.B. bekleed door Prof.
Dr. P A Diepenhorst te Amsterdam.
Mede dank zij de stuwende kracht en
warme belangstelling van hem en zijn
hoofdbestuureleden is de C.B.T.B. uitge
groeid tot een organisatie van beteekenis.
'Hulde aan zoovelen, wier pioniersarbeid
de grondslag heeft gelegd voor deze Chris
telijke maatschappelijke organisatie.
Het is echter onbegrijpelijk, dat nog vele
Christelijke boeren en tuinders zich afziidig
houden van hun eigen Christelijke organi
satie.
Zelfs boeren en tuinders, die in de chris
telijke actie op ander terrein een vooraan
staande plaats innemen.
Velen zien niet in dat deze actie als pro
testantsch christelijk volksdeel een eenheid
moet vormen cn alle levensterrein behoort
omspannen.
Ook op dit gebied is nog veel te doen. De
propaganda-aibeid zal ook in de toekomst
allerminst verwaarloosd .mogen worden.
In verband met de huidige tijdsomstan
digheden heeft het bestuur van den Bond
er van af gezien hei' 20-jarig bestaan feeste
lijk te herdenken.
Wij hopen, dat het zilveren jubileum van
n Bond moge samenvallen met tijdsom
standigheden, wcjke het veroorloven aan de
herdenking van dit feit ecnigen luister bij
tc zetten.
dan Mr.
bloed hem als
secretaris terzijde
Deze taak werd
aanvaard cn door
middel van het
geschreven woord
werd in de
schillende provin
cies belangstel
ling gewekt voor
de jonge organisa
tie. Deze pogingen
zijn met succes bekroond geworden.
Reeds spoedig werd een orgaan uitgege
ven onder de titel „Het Platteland".
Gedurende de eerste jaren van het be
staan van den Bond bedroeg het aantal le
den meestal tusschen de twee- em driedui
zend
Vele Christen-
boeren en -tuin-
ders gevoelden
rich zoo aange
trokken tot de
neutrale provin
ciale organisaties,
voornamelijk om
hun inderdaad
betere outillage
technisch ge
bied, dat in het
begin van een
grooten toeloop
wan leden geen
gewag gemaakt
kon worden.
De groei van
den Bond blijkt
uit de volgende
cijfers: Hei' can-
Bond bedroeg in
tal leden van den Bond bedroeg in 1918::
2144; in 1923 3325; in 1928 2949; jn 1933:
10870 cn in 1938: ruim 16000.
Vooral na 1930 viel een belangrijke toena-
ie van het ledental te constatceren.
Thans zijn meer dan 370 plaatselijke af-
deelingen bij de verschillende provinciale
organisaties aangesloten.
Si'eeds heeft de C.B.T.B. geijverd voor
de realiseering van het doel: de erken
ning, toepassing en verbreiding van de
Christelijke beginselen voor boeren- en
tuindersaangelegenheden, alsook het be
hartigen van sociale en economische be
langen zijner leden en hun onderge
schikten, ten einde alzoo mede te wer
ken tot de oplossing van het maat-
Mr J. W. Goedbloed
Mr W. Rip
DINSDAG 8 MAART
HILVERSUM I. 1875 en 415.5 M. AVRO-Ultien-.
ding. 8.00 Gram.muziek. 10.00 Morgenwijding
10.15 Gram.muziek. 10.30 Ensemble W. Kok.
11.00 Huishoudelijke wenken. 11.30 Ensemble
"IV. Kok. 12.30 Gram.muziek. 1.15 Kovacs
Lajos' orkest (g-r.opn.). 2.00 Het Omroep
orkest. 2.45 Knipcursus. 3.45 Het Lyra-trlo.
4.30 Kinderkoorzang. 5.00 Voor de kinderen.
5.30 Het Omroeporkest en solist-, 7.00 Voor
de kinderen. 7.05 Dansmuziek (gr.pl.). 7.33
Engelsche les. 8.00 Berichten ANP. Mede-
deelingrcn, gTam.platen. 8.20 Bonte Dinsdag-
avondtrein. 9.20 Gram.platen. 10.00 Vervolg
bonte Dinsda^avondtrein. 10.30 Schaakcur
sus. 11:00 Berichten AN'P. Hierna tot 12.00
Gram.muziek.
II.VERSUM II. 301.5 M. KRO-Ultzendlngw
8 00—5.15 en 10.00 Gram.muziek. 11.30 Gods
dienstig halfuur. 12 00 Berichten. 12.15 KRO»
Melodisten, solist en gram.muziek. 2.00 Vooi
de vrouw. 3.00 Modecursus. 4.00 Gram.muz.
5.05 KRO-Kamerorkest en gram.platen (Om
Sportpraatje. 8.00 Berichten ANP.. Mededee-
lingen. 8.15 Lijdensmeditatie. 9 30 KRO-Sym-
phonie-orkest en solisten. 10.30 Berichten
ANP. 10.40 Gram.muziek. 10.50 „Terugblik en
toekomstbeeld van de M.I.V.A.", causerie.
11.00 Bela Kiss en zijn Hongaansch orkest.
11.25—12.00 Gram.muziek.
DROITWICH 1300 M. 11.20 Orgel. 12.05 Viool en
plano. 12.35 Radlotooneel. 12.50 Octet. 4.23
Boekbespreking. 4.50 Kwintet. 5.20 Zang. 5.40
Orkest 6.45 Orkest 7.20 Piano. 8.10 Saxo
foon en piano. 8 20 „Golden Rose", operette.
9.40 „America speaks", oauserle. 10.20 Orkest
RADIO-PARIS 1648 M. 12.40 Orkest. 3.05 Viool.
3.20 en 4.20 Zansr. 4.35 Altviool. 5.20 Orkeet.
8.35 Kwartet. 9.05 Radlotooneel.
KEULEN 436 M. 7.53 Orkest 11.20 Orkest 12.75
Orkest. 1.35 Etisemble. 3.20 Orkest. 5.20 Viola
da gamba en cembalo. 7.50 Orkest, pianöduo
RUSSEL 322 en 4S4 M. 322 M.: 12.50 en 1.30
Orkest. 5.20 Orkest. 9.20 Symphonieorkest
484 M.: 5.20 Orgel. 6.50 Orkest 8.20 Orkest.
EUTSCHLANDSEXDER 1571 M. 6.50 Orkest
en sprekers. 8.35 Cabaret. 9 50 Piano. 10.20
Orkest, accordeon en piano-duo.
KERK EN ZENDING
KERKDIENSTEN VOOR SKIëRS
In Zwitserland burgert de gewoonte om
in den skitijd Godsdienstoefeningen voor do
skiërs op den berg In de openlucht te hou
den, zioh snel in. Dezen vinter zijn zulke
diensten op zeer vele plaatsen week aan
week gehouden. Sommigen voeren er teg?n
aan, dat op deze wijze het gevaar- ontstaat
als zou de Kerk de Zondagsehe sport goed
keuren. Andieren betoogen, dat men deze
diensten moet beschouwen als missie, als
kerkelijke roepstem onder een over het al
gemeen indifferent publiek.
CRISCHONA
De Theologische Opleidingsschool te Cris-
chona bij Bazel, aan welke sinds het sluiten
van de eigen inrichting te Apeldoorn na den.
dood van docent A. Winckel o.a. ook de toe
komstige Vrij Evangelische predikanten in
Nederland opgeleid worden, gaat uit van de
pelgrimsmissie van St. Crischona, die weldra
100 jaar bestaat en 747 predikers, missionaris
sen en evangelisten telt. Van dit respectabel
getal zijn 413 krachten in Duitschland werk
zaam, 157 in Zwitserland, 81 in Noord-Ame-
rika, enz. Voorts werken onder onmiddellijke
leiding van Chrischona nog 217 broeders en
20 zusters; tot het zustermoederhuis behoo-
140 zusters.
In Nieuwe Theol. Studiën is oppe
nnen het referaat, door Prof. Dr. A. van
S e 1 m s, gehouden voor de Ned. Herv. predi
kantenvergadering van 1937 over „De plaats
an het Oude Testament in de verkondiging".
