iHmiue £rihsdjf (tfourant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Het gaat spannen in Oostenrijk Voorjaarscampagne 1938 abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week 0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j cL Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 MAANDAG 28 FEBRUARI1938 18e Jaargang abbertentieprijjen: Van 1 tot 5 regelsM7 Elke regel meer f CX221/» .gezonden Mededeelingen van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer 0.45 Voor het bevragen aan 't bureau wordt bereken*0.10 NO, 6330 Het ontwerp-reorganisatie onderwijzers-opleiding Slot Over die mooie kansen nu! Wij meenen fn het ontwerp te speuren een lust om deuren en vensters wijder open te zetten, een wakker streven om zelf vrijheid van beweging te houden en anderen te gun nen. Als het nu maar niet uitloopt op een ventilatie op muffe gangen of bedompte binnenplaatsjes. Maar we houden goeden moed. Ik begin met lof voor het plaatsen van 'de hoofdakte dat vermolmde ding op een nieuwe losse helling en de speling, die (zie art. 146. 2e lid b) het ontwerp geeft aan de kweekschool-afdeeling B, die „ten minste de vakken: opvoedkunde en Nederlandsche taal en letterkunde" om vat. Wij hopen, dat de Regeering. alvo rens tot beslissende vaststelling over te gaan, de- naast betrokkenen, de kweek schoolbonden. alsook onze professoraten jn Paedagogiek eens laat spreken! Er is hier ontzaglijk veel goeds en kwaads te doen. Met de regeling der bevoegdheden voor 'de leeraars kan ik meegaan. Voor 25 jaar zou zij moordend zijn geweest; nu kan zij gunstig werken. Men bedenke: op dit oogenblik beschikken de hoofdakte- bezitters van de 90 kweekscholen over 63 universitaire of middelbare bevoegdheden Voor Nederlandsch, 53 voor paedagogiek. 58 voor aardrijkskunde, 59 voor geschie denis, 55 voor wiskunde, enz., worden de lessen in Nederlandsch, Paedagogiek, aardrijkskunde, Duitsch, Engelsch, wis kunde voor gemiddeld de helft gegeven door universitair of middelbaar bevoeg den. Wat 'n wasdom in 25 jaar. De vraag 'is: ware het niet beter geweest, dien groei te laten doorgaan. Toch geloof ik niet, dat de nieuwe regelen kwaad zullen doen. 'Alleen zou ik er op willen aandringen, dat ook het bezit van K I en een A-akte voor moderne talen plus hoofdakte het récht zou geven andere vakken te onder wijzen. De strengere toepassing van het jiieuwe artikel zou dan b.v. kunnen vol gen over 10 jaar. Ook zal er voor het verkrijgen van de akten K III en IV (Plant- en dierkunde; natuur- en wiskunde) iets moeten worden gevonden; die weg is behalve voor bewo ners van universiteitssteden en haar naas ten omtrek, wel bijna afgesloten. Zingen krijgt ook 'n beurt voor een bij zondere bevoegdheid. Ik vraag: kunnen onze kweekschoolbonden hier niet rich ting en stuur geven? Op de wijze, zooals uit het vrije leven onze akten-Paedago- giek M.O. opgekomen zijn? Het Rijk toch komt er zoo licht toe de theoretische eischen hoog op te voeren. En... er zijn nog twee noodzakelijkheden die rechten hebben, hooge rechten: de betrokkene moet ook goed het lager onderwijs en zijn eischen kennen en... wij wenschen op die posten mannen van eigen beginsel. Onzen bonden roep ik toe: helpt uzelf! En doet dat gauw! Nog dit: de financïeele gelijkstelling zal mogelijk de zorgen van vele kweekscholen verlichten. Ook de nu wettelijke regeling voor het getal geslaagden. Maar als de Regeering de gelijkstelling nu ook eens liet loopen over dat getal geslaagden, in dien zin, dat het normaal getal van 75 ook tijdelijk mocht terugzakken op het gemiddeld getal geslaagden aan de rijks kweekscholen. Dan waren we met de rechtsgelijkheid in de perfectie. En recht zoekt uit zijn aard toch altijd naar de per fectie. Ook de voorgestelde leergangen openen rijke perspectieven. Door hen kan kweekschool een zegening worden het geheele lagere onderwijs. Als zij aan gezeten onderwijzers vergeten en verbor gen werelden openen voor vakken als Bij- belsche, Vaderlandsche en Algemeene ge schiedenis, voor aardrijkskunde en natuur kennis, altsaam onder hooge protectie van de officieele kassen, daar openen zich on gelooflijk rijke vergezichten. En wat zal oud en jong 'k bedoel boven de 30 dan gaan leven! Speciaal zou ik in dit verband de aan dacht willen vestigen op het vak Bijbel- sche Geschiedenis en zijn methode, bijzon der op de kunst van vertellen van het Bij- belsch verhaal alsook van de landshistorie. Onze Christelijke scholen toch stellen aan haar onderwijzers in dezen nieuwe en moeilijkere eischen. Te voren in haar sprong waren het instituten tot behoud van wat wij hadden, van onze eigen kinderen, nu grijpen zij tot ver buiten onze kringen. Noem dat evangelisatietaak of hoe ook, ik beweer: onze scholen hebben daardoor be hoefte aan sterker methodische kracht. En waar deze nieuwe wet in haar leergangen nieuwe paden wijst, mogen onze kweek scholen die gaan zien en uitspeuren en er op treden. Tot zegen van het groote werk. Wie weet. kan de kweekschool dan ook maar dat zijn verre wenschen ons na-examen nog eens incorporeeren! En onze oude hoofakte! Want de onderwij zersopleiding moet toch eens haar groei zien komen door het geheel van haar werk Werd in Graz een nazi putsch verwacht Bondsleger sloot de stad in IN de stad Graz, .die een zeer natio- naal-socialistisch gezinde bevol king bezit, bleken in den nacht van Zaterdag op Zondag machinegeweren te zijn opgesteld. Alle toegangswegen waren door formaties van het Oostenrijksche bondsleger bezet, en militaire vliegtuigen cirkelden boven de huizenblokken. In de straten van Graz was het. Zon dag buitengewoon druk. Tachtig procent der op straat aanwezigen waren natio- naal-socialisten. Er hebben zich echter geen incidenten voorgedaan. De universiteit, de polytechnische school andere instellingen voor onderwijs zijn tot nader order gesloten. Blijkbaar hadden de Oostenrijksche auto riteiten vernomen, dat bij de nationaal-socia listen in Stiermarken het voornemen be stond, een opmarsch naar Graz te onder nemen. Zoo althans verklaart men, dat de akke politiemacht was versterkt. De co lonnes op de buitenwegen hadden de op dracht zioh te beperken tot het tegenhouden 'an te groote afdeelingen nationaal-socia- listen. In den avond werd vernomen, dat zich in Stiennarken e e n i g e incidenten- heb ben voorgedaan, o.a. te Admont, wtear een nationaal-socialistische vergadering moest worden verstrooid. Hierbij werd niemand-ge- Over het algemeen, zoo deelde men te Weenen mede, hebben de genomen voor zorgsmaatregelen him doel bereikt. In Graz is het kalm gebleven en de pogingen van zekere extremistische nationaal-socialisten om te Graz een toestand te scheppen, welke zou kunnen dienen als voorwendsel voor Duitsche inmenging, is voorkomen. Het feit, dat het leger in volle discipline de ge geven bevelen heeft opgevolgd is een goed teeken voor den huidigen toestand in Oos tenrijk. Te Weenen is een beraadslaging gehou den tusschen vertegenwoordigers van de nationale veiligheidspolitie en de regeering. Seyss Inquart heeft verklaard zich naar Graz te zullen begeven om er de opneming in het vaderlandsche front te verwezen lijken van de nationaal-socialistische bevol kingsgroep van Stiermarken. De plaatsvervanger van Zernatto, Dwor" c h a k, is naar Graz gezonden met volmach ten om op te treden als een soort regeerings- commissaris voor Stiermarken van 't Vader landsche front. De zaken van het Vader landsche front zijn thans geconcentreerd in de handen van Zernatto. Deze heeft dit door middel van de radio bekend gemaakt. Tege lijk deelde hij mede, dat de vroegere leider van het Vaderlandsche front in Stiermar ken, G o r b a c h, die door de nationaal- socialisten gehaat werd, was teruggeroepen. Men hoopt hierdoor de samenwerking van j het Vaderlandsche front met de nationaal- Geen slachtoffers socialisten te vergemakkelijken. Het eerste huwelijk in het raadhuis te Wieringerwerf werd Zaterdag gesloten. Het huwelijk werd voltrokken door den Burgemeester van Medemblik. den heer P. C. Peters, als lid van den Wieringermeer-Raad. De bruidegom, de heer B. H. Wolters, teekent de acte, terwijl de bruid. mej. C. A. Huisman toeziet. SNELTREIN AMSTERDAM- PARIJS ONTSPOORD Auto reed op een spoorwegovergang PARTIJRAAD R.K. STAATSPARTIJ Redevoeringen van Mr Dr T. J. Verschuur en oud-Minister Deckers De verlaging der leerlingenschaal Gisteravond is op den Antwerpschen Steenweg te K a p e 1 l "e in België, even voor. bij de grens, een personenauto, bestuurd C. J. B. du Croo uit Zierikzee, door dein spoorwegovergang ordening bevinden wij ons, volgens spr., op door den goeden weg, daar wij voortbouwen op den afsluitboom hetgeen uit de maatschappij groeit. D-t gereden, juist op het oogenblik, dav de snel- In de Zaterdag j.l. voortgezette verga dering van den partijraad der B.-Kath. Staatspartij, heeft de nieuwe voorzitter, Mr. Dr. T. J. Verschuur, een korte rede gehouden, waarin hij eenige ken merken gaf van het politieke stand punt der partij. Deze staat op het stand punt van het solidarisme en kent aan den Staat slechts een secundaire taak toe. Geestelijke vrijheid en volksinvloed moe ten, aldus spr., samengaan met tucht en discipline. De partij zoekt haar doel niet m zichzelf doch in de geestelijke en mateneele welvaart van heel het volk. Naar de vier R.-K. ministers, aldus spr.. gaat onze warme sympathie uit. Wij wachten met vertrouwen op hun daden, die wij ons wel wachten zul len te lichtvaarddg te beoordeelen. Met de te omvatten, onder de leiding van mannen en vrouwen, wier kennis en karakter vol doende waarborg biedt om hun het recht te geven onder behoorlijk toezicht, het jonge volk te stempelen als echte vaklui met een akte van bekwaamheid, die wer kelijk bekwaamheid garandeert. Dat is een eisch voor de opleidihg in haar geheel, bijzonder voor den uitgroei van een wer kelijk vrij, wel gefundeerd schoolwezen. Het bezwaar, dat de onderwijzer zijn akte een jaar later kan verkrijgen dan te voren, mag niet te zwaar gelden. Wel dient er op gelet, dat dat ééne jaar niet twee wordt. Dat zou zoo zijn, als onze driejarige mulo-school zich al meer ging uitzetten tot een vierjarigen cursus. Een opschuiving van twee jaar ligt dat is duidelijk niet in de bedoeling van het ontwerp. Maar dan dient dat bezwaar ook ondervangen te worden. Ter informatie diene nog: het onderwij zersexamen gaat in 1938 en 1939 gewoon door. Dan (1939) wordt de klasse III in haar lesuren gehalveerd. (Dient het ont werp ook niet overgangsbepalingen te ge ven voor de berekening der lesuren, ah dat (ééne) jaar het getal lesuren maar loopt over 2Y2 jaar? Het kan niet de be doeling zijn, dat de leeraars die korting dragen: dat ware in strijd met de royale geste van het ontwerp.) In 1940 is er dus geen examen, behalve voor de niet ge slaagden van '39. (Zie art. XIV, 3e lid). Schoone kansen biedt het ontwerp, rijke vooruitzichten. Voor de personeelen van kweek- en leerscholen opent het gelegen heden om het werk der opleiding, de vor ming van den onderwijzer-vakman, hun werk vooruit te brengen, op een schoone hoogte. En voor onze kweekscholen moet blijven lokken de gedachte, dat het ont werp haar ruimte geeft om te kweeken mannen en vrouwen van beginsel, van sterk leven naar Godes Woord. groeien kan nu eenmaal niet volgens een vooropgezet schema geschiéden. De sociale wetgeving moet tot een groot stelsel wordm. door de beginselen die haar dragen. Van de bewapening zeide opr.: Wat go doet, doe het goed. Na de groote taak der partij ten opzichte der werkloosheid, ten op zichte van Tndië en ten opzichte der volks opvoeding te hebben gememoreerd, vroeg spr. aan de partij geen energie te verspil- Wij moeten, zoo zeide hij, elkander steunen en raden en achten in vertrouwen op God. Tenslotte prees spr. ons land geluk kig, omdat het een macht heeft, waarin allen zich vinden, en waarvan de verkrij ging buiten den groep van den politiek^n strijd is gesteld, n.l. ons nationale koning schap. Na deze rede werden een aantal huishou delijke zaken afgedaan. Besloten werd o.a aan de R.-K. Kamerfractie te verzoeken, er bij de regeering op aan te dringen, datspov dig aan die gezinnen, welker inkomen gelijk is te stellen met dat van gesteunde werk- loozen en in werkverschaffing geplaatsten, goedkoope margarine en vet eal worden x er- strekt. Inzake de gezinspolitiek werd vertrou wen in de regeering uitgesproken. Rede oud-Minister Deckers Na de middagpauze heeft de voorzitter der R.-K. fractie in de Tweede Kamer, Mr. Dr. L. N. Deckers, een uiteenzetting ge geven van den actueelen politieken toe stand en van het parlementaire werk. Na sympathie voor het huidige Kabinet te hebben uitgesproken, behandelde spr. de Regeeringsdaden. De R.-K. fractie meent, dat versterking der weermacht absoluut noodzakelijk is. De Regeering heeft in het algemeen gedaan wat van haar verwacht kon worden. Twee nieuwe fei'ten hebben zich immers voorgedaan: de toeneming d,er internatio nale spanningen en de economische terug gang. Op den Volkenbond mag niet te veel worden vertrouwd. Het is een beginsel der partij, dat ons land met eigen middelen moet kunnen worden verdedigd. De opbloei, welke op de depreciatie is ge volgd, is wederom verdwenen. Den economi- schen toestand moet men ernstig inzien. Het is thans de tijd om dte regeering den steun te geven, welken zij in deze ernstige omstandigheden behoeft De R.-K. fractie heeft dit gedaan, doch daarnaast echter haar recht op critiek doen gelden. Principieele kwesties behoeven voor dit Kabinet niet te blijven rusten. Het heeft reeds zaken van beginsel aan gevat. zooals de kinderbijslagen en het beisdverbod voor de gehuwde vrouw. Inzake de bestrijding der werkloosheid zal het noodig zijn tot nu toe onbetreden paden te bewandelen. Het blijft de wensch en het streven der katholieke fractie dat de leerlingen- schaal spoedig herzien worde. Het heeft de fractie zeer teleurgesteld, dat aan dezen wensch niet tegemoet is gekomen. De fractie heohtte in haar geheel aan verlaging der leerlingenschaal. Zij moest dat duidelijk laten hooren, daar had de regeering recht op. Bij weigering heeft zij echter niet tegen de begrooting gestemd, omdat dit een ontslagaanvrage van het kabinet zou hebben beteekend. Alle ministers immers stonden achter den minister van Onderwijs. Na een ont slagaanvrage zou noch een katholiek, noch een sociaal-democraat een kabinet hebben kunnen vormen. Het/elfde kabi net zou zijn teruggekomen en de positi.' der fractie en de kans op verlaging dei leerlingenschaal zouden er slechte door zijn geworden. trein AmsterdamParijs, welke te 18.51 uur c Roosendaal was vertrokken, paseeerde. In den trein zal?n talrijke bezoekers van een voetbalwedstrijd, die te Rotterdam was De afsluitboom knapte doormidden en de auto reed door tot het tweede spoor. De heer du Croo wist nog juist op tijd uit zijn wa gen te springen. De auto werd gegrepen door dein sneltrein, welke met een vaart van 110 kilometer per uur naderde. De schok was zoo hevig, dat de kleine voorste wielen van die locomotief uit de rails sprongen. De trein reed nog 250 tot 300 meter door, voor hij tot stilstand kon worden gebracht. Over dezen geh&elen afstand zijn de dwarsliggers vernield. De auto lag als een vormlooze iassa metaal onder de locomotief. De reizigers van den trein stapten uit en werden met autobussen naar Antwerpen gebracht, anderen konden met een hulp- trein hun reis vervolgen. Het ongeval, waarbij gelukkig geen slacht offers te betreuren zijn, heeft groote conster natie verwekt Het verkeer kon langs één spoor gehand haafd blijven en vertraging in den treinen loop vond niet plaats. De D-trein, waarmee het ongeluk plaats vond, bestond uit stalen wagons van de Fransche Spoorwegen, namelijk drie perso nenrijtuigen en een bagagewagen, alsmede restauratierijtuig, dat te Roosendaal aan den trein was gekoppeld. Aan de omstandig heid, dat men hier met een stalen treinstel te doen had, is het waarschijnlijk toe te schrijven, dat het ongeluk geen ernstiger gevolgen heeft gehad. FRANKRIJK HANDHAAFT ZIJN BUITENLANDSCH BELEID Kamer geeft Chatitemps opnieuw vertrouwen Frankrijks buitenlandsche politiek is in de Kamer aan zware debatten onderwor pen. Minister Delbos heeft zich verklaard voor voortzetting van het beleid van bond genootschappen en collectieve veiligheid; Flandin bracht hulde aan Chamberlain en bepleitte onderhandelingen met Rome en Berlijn Reynaud deed een beroep op Frankrijks economische kracht en eenheid. Na een rede van den minister-president Chautemps heeft de Kamer zich vervol gens in groote meerderheid voor het hui dige beleid uitgesproken. Dit beteekent dat Parijs voorshands ook zonder Londens steun zijn buitenlandsche politiek zal voortzetten. (Men zie verder de rubriek Buitenland) Zijn vrouw doodgeschoten Slager in hechtenis genomen Gisterochtend omstreeks kwart over tien heeft de slager B. Bouwens te Doesburg, mededeelimg gedaan van een gruwelijke ontdekking H:j vond nl. in de slachtplaats achter zijn wo ning in de Ooi poortstraat zijn onge veer 40-jarige echtgenoote levenloos op den grond liggen met een schot wond in het achterhoofd. De slager steilde zijn dokter hiervan in kennis, die, na den dood te hebben gecon stateerd, den burgemeester Jhr Mr G. A. A. Nahuy», oogenblikkelijk waarschuwde. Deze heeft terstond de leiding van het po- ïitie-onderzoek op zich genomen en het par ket te Arnhem van het geval op de hoogte gebracht Aangezien tegen den slager ern stige verdenkingen bestaan, is hij in hech tenis genomen. Uit het onderzoek is gebleken, dat de schotwond veroorzaakt is door een schiet- masker. Het is bijna niet aan te nemen, dat do vrouw zichzelf heeft getroffen, aangezien zij van achteren is geraakt en zulks met een schietmasker vrijwel onmogelijk mx' vorden geacht De man heeft pertinen' ontkend aan c misaaad schuldig te zijn. Bekend is, dat het echtpaar, dat ruim vijftien jaar gehuwd reeds langen tijd in oneenigheid leefde. Het lijk, dat in beslag is genomen, is naar het St Elisabethgesticht overgebracht. Aller- Hierna ontspon zich een levendige discus- I eerst wordt nu het resultaat van de sectie oaes vvoora. net St Elisa t ti7TTT ex? Hierna ontspon zich een levendige discus- e*rst wordt ri. J. .VAN WIJLEN- Jsie, waarna de vergadering werd gesloten. I afgewacht Italië en het Suez-kanaal Naar de correspondent van de „Times" te Cairo meldt heeft graaf Mazzo i n i, de Italiaansche gezant te Cairo, aan den Egyptischen minister-president Mahmoed Pasja medegedeeld, dat alle geruchten, die andamgs de ronde hebben gedaan, over aan Italië toege schreven voornemens ben aanzien van het Suez-kanaal, ongegrond zijn. Hoewel men met voldoening van deze verzekering kennis heeft genomen, is de werking ervan verzwakt door -"e offici eele tegenspraak te Rome van het be richt volgens hetwelk Italië besloten zou hebben, een gedeelte zijner troepen uit Libye terug te trekken. @B L O M B AN DE N ROTTERDAM DEN HAAG TEL. 28000 TEL. 770038 VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen Minister Romme heeft enkele wijzigin gen aangebracht in de steunregeling. Tegen Ds Niemöller is een jaar en tien maanden gevangenisstraf geëischt. Protestanten in Oostbrabant en Noorc^- Limburg. Ds T. Ferwerda. Geref. predikant zal op 2 Maart aanstaande herdenken dat hij vóór 25 jaar te Amsterdam intrede deed. De tinbaggermolen „Karimata" is Za terdag te water gelaten. Mr Verschuur en Dr Deckers hebben Zaterdag te Amsterdam voor de R.K* Staatspartij gesproken. Te Kapelle in België, is dicht bij de Nederlandsche grens, de sneltrein Amster dam—Parijs ontspoord. In de Ver. Staten zijn een drietal spw onnen gearresteerd. In de Oostenrijksche stad Graz heeft gisteren een nationaal-socialistische op- masch gedreigd. Chineesche bommenwerpers zouden twee Japansche oorlogsschepen hebben tot zinken gebracht. In Moskou wordt een nieuw monster* proces aanhangig gemaakt. Ds J. Noordewier, predikant der Chr* Geref. Kerk in de Vereen. Staten is, oud 98 jaar, overleden. BATES PAPIEREN ZAKKEN Ook voor Uw product! Vraagt inlichtingen bij: BATES CEPRO ZAKKEN MIJ. N.V., MAASTRICHT - Franschen Singel 60 Telefoon 4497 AMSTERDAM WAAROM GEEN GEBOORTEFEEST B. en W. hebben geantwoord op de vragen van het Raadslid Dr M. de Hartogh, om trent het ontbreken van medewerking van gemeentewege bij de feestelijkheden ter ge legenheid van de geboorte van Prinses Beatrix. Het College schrijft deze afzijdige houding toe aan het feit, dat het gemeentebestuur in September e.k. bij het 40-jarig Regee- ringsjubileum van H.M. de Koningin op uit gebreide wijze van zijn medeleven zal bl'jk geven. Daarom is ditmaal de feestviering in hoofdzaak aan het particulier initiatief overgelaten. Wie zich heden abonneert op ons blad, ont vangt de tot 1 April a.s. verschijnende nummers gratisook het onovertroffen Zondagsblad, een weekblad op zichzelf. Zoowel wat prijs als inhoud betreft kan ons blad de vergelijking met elk voor vergelijking in aanmerking komend blad méér dan volstaan. Wie een abonné aanbrengt voor minstens één jaar, heeft recht op de bekende, zoo zeer in den smaak vallende premie den zwaren zilveren Lepel ADMINISTRATIE NIEUWE LEIDSCHE COURANT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1