KERK EN ZENDING
Jïïaqm*Aroma
PALTHE
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1938
NED. HERV. KERK
GEREF. GEM. IN H.7.
Beroepen: Te Giesendam, cand. J. v.
d. Poel te IJsselmonde.
BEROEPINGSWERK
In de laatstgehouden vergadering van het
College van Kerkvoogden en notabelen der
Ned. Herv. Gemeente te Papendrecht,
is besloten, de achterstallige aanslagen van
den Raad van Beheer te voldoen. Als gevolg
hiervan zal spoedig het beroepingswerk door
den Kerkeraad worden aangevangen, ter ver
vulling van de vacature, ontstaan door het
vertrek van Ds. J. G. Abbringh naar
Hoevelaken.
AFSCHEID, BEVESTIGING EN INTREDE
Den Helder
Men schrijft ons:
Het kerkgebouw der Geref. Kerk van Den
Helder in het Julianapark, was tot in alle
hoeken bezet, toen Ds D. V e e n h u i z e n.
Geref predikant te De Krim, den kansel be
steeg om zijn broer. Ds P. Veenhuizen, vóór
dezen Geref. predikant te Soerabaja, te be
vestigen als dienaar des Woords te Den
Helder.
Als teikst had de bevestiger gekozen Hebr.
'4 12. Het hoofdthema was: dat het Woord
levend is
Na de bevestiging zong de gemeente den
nieuwen leeraar staande toe Ps. 121 4
Ds P. Veenhuizen besteeg nu den kansel
en sprak over Gal. 1 10 en 11. Hoofdgedach
te was: De prediking van het Evangelie;
tw.: het karakter, de zwaarte en de zegen
van die prediking.
De nieuwe predikant werd toegesproken
'door Ds F. Tollenaar, zijn plaatselijke
collega en namens de classis Alkmaar door
Ds J. H. D o n n e r J.zn, van Broek op
Langedijk.
In enkele korte bewoordingen dankte Ds
Veenhuizen voor de vriendelijke woorden.
Onder de aanwezigen merkten we op den
burgemeester van Den Helder, den heer
Ritmeester en den Commissaris van
Politie, den heer Van der Hoeven.
Ds. L. VROEGINDEWEY
Ds. L. Vróegindewey, Ned. Herv. predikant
te Waddingsveen heeft bij het Prov.
kerkbestuur van Zuid-Holland emeritaat aan
gevraagd om gezondheidsredenen tegen 1
April as. Gelijk bekend is ds. Vroegindewey
eenigen tijd geleden met een half jaar zieken
verlof naar elders vertrokken.
Ds. Vroegindewey werd in 1901 geboren en
in 1929 candidaat in Noord-Brabant om 5
Oct. 1930 zijn ambt te aanvaarden bij de Ned.
Herv. Gem. van Wilnis. 1 Juli 1934 vertrok
hij naar zijn tegenwoordige gemeente.
Geref. Kerk Westervoort
In gebruikneming nieuw kerkgebouw
Gisteravond, in een bijzonderen dienst, is
het nieuwe Geref. Kerkje te Westervoort in
gebruik genomen.
In den dienst waren o.m. aanwezig afge
vaardigden van genabuurde kerken, de ar
chitect, de heer E. J. Rothuizen te Arn
hem en afgevaardigden van de classis Arn
hem.
Voor dat de dienst werd aangevangen,
'droeg de voorzitter van de bouwcommissie,
de heer v. Beek, het gebouw met een toe
spraak, waarin de wording der kerk sinds
1855 werd gememoreerd, aan den kerkeraad
over. Daarna beklom Ds. H. J. K n a u f f den
kansel en deze opende den dienst op de ge
bruikelijke wijze.
De predikant bediende vervolgens het
Woord uit 2 Petrus 1 19: En wij hebben
het profetisch woord, dat zeer vast is, en
gij doet wel, dat gij daarop acht hebt als
op een licht, schijnende in een duistere
plaats, totdat de dag aanlichte en de mor
genster opga in uwe harten".
Spr. wees erop: le. dat de apostel hier
opwekt tot een geloovig belijden van net
Woord en 2e. gewaagt van een rijken zegen
op het Woord.
*Na de predikatie sprak Ds. Knauff woor
den van dank tot allen, die aan den kerk
bouw hadden medegewerkt.
Enkele afgevaardigden brachten hun feli
citatie aan de kerk van Westervoort over en
daarna werd de dienst op de gebruikelijke
wijze gesloten.
STRIJD OM EEN PASTORIE
De Ned. Herv. pastorie te Beetster-
z w a a g, die in gebruik was b.ij Ds Kalma,
bleef na diens overlijden in den aanvang
van 1935 ter beschikking van zijn weduwe,
maar zou na afloop van het haar toekomen
de annus gratiae, weder vrij komen.
De tweede predikant te Beetsterzwaag, Ds
Domela Nieu wenhuis Nijegaard,
beweerde recht te hebben, om in die pasto
rie te wonen en heeft daarop een rechtsvor
dering in kort geding gebouwd, die werd af
gewezen. De tweede predikant bleef echter
zijn recht volhouden.
Na diverse processen heeft nu de Hooge
Raad de zaak behandeld. Hij overwoog in
zijn gister gewezen arrest, dat de omstan
digheid, dat het gebruik, waarop eischer zich
heeft beroepen, plaatselijk niet bestaat, hern
niet het recht ontneemt op dat gebruik,
indien het een algemeen geldend gebruik
in de Ned. Herv. Kerk is. krachtens art. 1375
B.W.. een beroep te doen. Het arrest van 't
Hof werd vernietigd met verwijzing van 't
geding naar het Gerechtshof te Leeuwarden.
KERKORGEL
Woensdag 23 Febr. is het geheel gerestau
reerde en uitgebreide orgel van de Geref.
Kerk te Bergambacht in gebruik geno
men.
De heer G. Terhaak van Utrecht, ver
tolkte enkele orgelstukken van Bach en
Handel, terwijl mevr. J. H. K o kV i v e e n
als vocaal soliste haar medewerking ver
leende.
De avond, die zeer geslaagd mag heetcn,
stond onder leiding van den hulpprediker
den heer J. G. W. Terhaak.
De ingrijpende restauratie en uitbreiding
werd verzorgd door den orgelbouwer, den
heer N. A. van Dam, van Utrecht, die in
alle onderdeelen, maar vooral in het ver
krijgen van de oorspronkelijke oude kerk-
orgeltoon. zoowel voor het oude als 't nieu-
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen Mevr. de Wed. Doeksen-Hout-
kooper te W e s t e r-S c h elli ng heeft
gelegateerd aan de Ned. Herv. Gem. aldaar
een bedrag van vijfduizend gulden.
Wijlen Jhr. Mr. Dr. N. C. de G ij s e 1
•heeft behalve de Ned. Herv. Kerk, ook de
Diaconie te Wassenaar bedacht: zij ontving
-een legaat van f 1500.
De Geref. Kerken
op Curagao
Het karakter van het werk in de
eerste plaats bewarend
Veel omvattende en
onontbeerlijke arbeid
In de Oosterkerk te D o k k u m heeft op
uitnood iging van de Classis Dokkum der
Geref. Kerken Ds. H. W. Kroeze, predi
kant bij wijk VI (d.i. Curagao, Aruba en
Suriname) van de Geref. Kerk te Den Haag-
West gesproken over zijn arbeid aldaar.
Ds. Kroeze lichtte eerst de geografische lig-
ng van Curacao (in centraal Amerika) toe,
aangezien hieromtrent in ons vaderland
groote onkunde bestaat. Hij vertelde hierna
van de geschiedenis en de natuur dezer Ne-
derlandsche bezitting, welke in 1634 door
Johannes van Walbeek in opdracht van de
West-Indische compagnie werd veroverd. Op
interessante wijze vertelt de ïauseur hierna
de geschiedenis van het kerkelijk leven
op Curagao, een geschiedenis rijk aan variatie
doch arm aan geestelijke bloei, getuige wel
het feit dat Ds. Specht een W.I.-compag-
nie-predikant indertijd naar het vaderland
werd teruggezonden uit oorzaak van het feit
dat hij naast zijn geestelijken arbeid ook nog
een kroeg exploiteerde.
Het kerkelijk leven
Toch zijn er ook menschen geweest die tot
den bloede toe hebben gestreden voor Gods
eer en getracht hebben het volk uit zijn ze
delijk verval op te heffen. Hun stem echter
was als van een roepende in de woestijn en
ze zijn eraan ten ondergaan. In 1825 werd
op Curagao gesticht de vereenigde protes-
tantsche gemeente; dit is steeds geweest een
bron van ellende waarin het modernisme
niet enkel wordt getolereerd, doch reglemen
tair als richting wordt erkend en beschermd.
Officieel behoorden bij deze gemeente ruim
5000 leden, doch het aantal kerkgangers be
droeg nauwelijks 50.
De R.K. missie heeft veel goed werk ge
daan tot bekeering der Creolen: doch
heeft weinig kunnen doen tot de zedelijke
verheffing dezer kleurlingen. De zedelijke toe
stand op Curagao is ontzettend. Het aantal
buitenechtelijke geboorten overtreft meerma
len dat der wettige. Ds. Kroeze bepaalt zich
Influenza
Ig van verwaarloosde kou.
r» gevatte kou door keel, borst
krachtige zalf.
Het Geref. Kerkelijk leven
De eerste ritseling hiervan werd gezien
toen enkele uitgekomen jonge gereformeerde
gezinnen een brief schreven aan ds. Wie-
1 i n g a van Alblasserdam, die deze zaak op
de algem. synode van Arnhem ter sprake
bracht. In 1931 ging ds. Gispen van Gro
ningen in opdracht der synode naar Curagao
om poolshoogte te nemen. In die dagen was
een vereeniging tot bevordering van het ge
reformeerd kerkelijk leven opgericht; doch
toen Spr. in 1934 uitkwam was de schare nog
niet groot. Totaal zeven brs. en zrs. verwel
komden hem bij de boot en op de ontmoe
tingssamenkomst waren er 14, de eerste
dienst werd door 15 personen bijgewoond.
Het was een moeilijke tijd, doch God heeft
de zorg beschaamd en de arbeid gezegend.
Waren er in 1934 totaal 48 zielen die tot de
kerk konden worden gerekend, thans be
draagt het zielenaantal 264.
Opbouw eener gemeente
Het karakter van het werk der kerk op
Curagao is in de eerste plaats bewarend. De
volksgeest kenmerkt zich door weinig idea
lisme en door ontzettend veel materialisme.
Het gevolg is gebrek aan eerbied voor het
geestelijke. Spr.'6 arbeid is om de menschen
die van huis-uit tot de Geref. kerk of een
andere orthodoxe kerk behooren op te zoeken
Hierbij zijn die van 1918 nimmer in een kerk
zijn geweest. Men voelde zich op Curagao
kerkelijk niet thuis en werd er niet in eigen
kring ontvangen. En zoo vervreemdde men
Vt.n de kerk.
Thans wordt ieder die uitkomt verwelkomd
en tijdelijk onderdak verschaft. In het laat
ste halfjaar zijn er tientallen jonge Hollan
ders uitgekomen. Waar zouden ze beland zyn,
indien ze niet in dezen kring waren opge
vangen? Op zeer bescheiden wijze vertelt ds.
Kroeze vervolgens van het zware en omvang
rijke werk der opzoekende arbeid, waarop
God Zijn zegen kennelijk heeft geschonken.
Het verstrooidenwerk op Aruba wordt ook
op zeer bescheiden wijze aangeduid. In nau
we samenwerking met het Zeister Zendings
genootschap (de Hernhutters) wordt in den
laatsten tijd ook aanraking gezocht met de
Surinaamsche creolen op Curagao, die door
de Hernhutters op Suriname met het evan
gelie in aanraking zijn gebracht.
Deze arbeid is echter zoo veelomvattend
dat hulp van een goeroe hierbij onontbeer
lijk is.
Nadat ds. Kroeze heeft opgewekt dit werk
in Gods Koninkrijk te gedenken in het ge
bed, werd de bijeenkomst op gebruikelijke
wijze gesloten..
ONDERWIJS
PROF. Dr EMU, BRUNNER
Naar Amerika?
Prof. dr. Emil Brunnfer te Zürich is,
naar het Amerikaansche Standard-Bulletin
ons meldt, tot hoogleeraar in de dogmatische
De organisatie der Geref. Kerken
De Hooge Raad krijgt een
proefproces te behandelen
Bestaan er, behalve de plaatselijke
kerken zelf, andere rechts
personen
Voor den Hoogen Raad is gisteren gepleit
in een procedure tusschen de classis '6-H e r-
togenbosch der Geref. Kerken en de
Geref. Kerk te Eindhoven, de eerste als
eóscheree, de laatste als verweerster.
De Geref. Kerk te Eindhoven weigert aai
de classis een bedrag van ƒ450 terug te be
talen, welk bedrag zij sohuldig is aan de
classis.
Aam deze procedure ligt ten grond
slag niet werkelijke onwil van de
Geref. Kerk te Eindhoven om het be
drag te betalen, maar de wensch om
een rechterlijke uitspraak te verkrij
gen over de vraag of in de organisa
tie der Geref. Kerken, behalve de
plaatselijke kerken zelf, andere rechts
personen bestaan, welke vraag thans
uitgevoohten wordt ten aanoien van
de classi6 's-Hertogenibosch.
Hen gerechtshof te 's-Hertogenbosch be
sliste bij prorogatie, dat de classis geen
rechtspersoon is, en-go niet als zoodanig n
rechte kan optreden, weshalve zij niet ont
vankelijk werd verklaard in haar vordering.
De classis ging hiervan in cassatie
De kerk werpt de niet-ontvankelijkheid
op. Indien de classis geen rechtspersoon is
en niet in rechte kan optreden, kan zij ook
•niet in cassatie gaan.
Voor de classis trad als pleiter op Mr
A. E. J. Nysingh te 's-Gravenhage.
Het karakter der classis
Pleiter lichtte tevens het standpunt van
de tegenpartij toe. Hij begon zijn betoog met
enkele historische mededeel ingen omtrent
de beteekenis van het woord classis" en
de wijze, waarop de indeeling der classis is
tot stand gekomen om daarmede de voor
stelling te weerleggen alsof de classes niet
anders dan vergaderingen zijn van kerken,
die zelfstandig besloten hebben daarheen
afgevaardigden te zenden. Classis beteek ent
in het klassieke Latijn een groep van bur
gers, samengevoegd door den staat. Het
beteekent niet: vergadering. Pleiter zeide
voorts zijn gegevens in hoofdzaak ontleend
te hebben aan een memorie van de hand
van Prof. Dr II. H. K u y p e r, wiens oordeel
hij gezaghebbend noemde. Prof. Kuyper
heeft o.a. een nota 't licht doen zdien over de
rechtspositie der Protestantscibe Kerken in
Indië, welike nota van bevoegde zijde al6
magistraal is bestempeld. Deze nota is
voegd bij het rapport van de staatscommis
sie van 1910 in zake de verhouding tusschen
het. Gouvernement en de Prot. Kerk in Ned
Men moet onderscheiden tusschen de
„classis", d.i. de groopseenheid, en de classi
cal vergadering, cLi. de vergadering van
de kerken, tot die groep behoorende. Later
werd de naam classis ook tout court ge
ibruikt om de classic ale vergadering zel
ve aan te duiden. Ook nu ontbreken echter
in de kerkenordening ha et de aanwijzingen
dat de olassis in eigenlijken zin bedoelt de
aldus vereenigde groep der kerken, die
door de classicale vergaderingen gerepre
senteerd worden. Nu houdt het ambt van
den praeses op bij het scheiden der ver
g adering.
Moderatoren, die een blijvend ambt
hebben, kent de kerkenordening niet.
Maar daaruit volgt ndet aldus plei
ter dat de classis als groepseen
heid der kerken ophoudt te bestaan,
zoodat nu elke plaatselijke kerk weer
geheel vrij en op ziohzelf zou staan,
want deze kerken zijn en blijven al6
classis verbonden. Het ambt van den
scriba eindigt dan ook odet bij het uit
eengaan der vergadering, vooral ook
niet het ambt van den quaestor.
De autonomie der plaatselijke kerk
Op historische gronden zette pleiter uit
een, dat de deputaten van de Doleerende
kerken, waarvan de leider was Dr A. K u y
per, het standpunt van de absolute zelf
standigheid der plaatselijke kerken hebben
prijsgegeven en erkennende dat dit niet
juist was, tot het standpunt: de kerken /or
men een eenheid, zijn toegetreden. Ln de
van de zijde van de Geref. Kerk te Eind
hoven geponeerde stellingen vindt men de
opvatting van de absolute autonomie der
plaatselijke kerken terug.
Nu is verschil van opvatting mogePjk
ten aanzien van hoe ver de eenheid heeft te
strekken, doch die vraag is niet princi
pieel. Vast staat, volgens pleiter, dat er een
eenheid is.
Nu zegt het Hof, dat de classis niet vol
doet aan de eischen, welke het Hof omtrent
bestuur enz. stelt. Doch pleiter acht dit fout.
Het Hof heeft z.i. geen eischien te stellen,
aan het civiele recht ontleend. Eenmaal
vaststellende, dat de kerkelijke organisatie
zelf heeft bepaald of erkend, dat de classis
rechtspersoon is, heeft de burgerlijke rech
ter dat te aanvaarden en komt toetsing ian
werkelijke of vermeende civielrechtelijae
vere'sohten voor rechtspersonen niet meer
te pas. Pleiter beriep zich ten deize op art. 1
der wet op de kerkelijke organisatie, dat
aan de kerkgenootschappen volledige vrij
heid waarborgt wat betreft hun eigen or
ganisatie.
Pleiter beriep zich ook op het oor
deel van Prof. Mr A. A n e m a over
's Hofs arrest Prof. Anema zegt, dat
de classis naar one recht de rechts
persoonlijkheid bezit, eenvoudig voor
de vaststelliing der kerkenorde en de
kennisgeving daarvan aan de kroon.
De eischen, die het Hof stelt al
dus pleiter mocht het op dit gebied
dus niet stellen. Pleiter acht daar
mede in overeenstemming met zijn
kerkelijke en juridieke adviseurs
de zaak uit.
Ten slotte heeft pleiter de eischen van nel
Hof aan een bespreking onderworpen.
De .advocaat-generaal bij den Hoogen
Raad, Mr Van Lier, za' conslusie nemen
op 10 Maart
vakken aan het Princeton College in Amerika
benoemd. Reeds had prof. Brunner op infor
matie bericht, dat hij in den loop van 1938
wel voor een jaar als gast-hoogleeraar naar
het Princeton college wil komen. Princeton
College nam dit aan en hoopt hem te be
wegen om er te blijven.
S. S. R.
Het Uniebestuur der Societas Studiosorum
Reformatorium deelt mede, dat het als volgt
is samengesteld: A. G. Westerbrink,
praeses, J. J. D u y v e r m a n, ab-actis 1,
mej. L. Beekhuis, ab-actis 2, J. C.
F o c k e n s, quaestor, G. de W i t, A. A. v a n
Pernis en J. van Muyden, assessores.
Het adres van het ab-actiaat is Molen
straat 32, Ben nek om.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Klundert C. N. School. Tot hoofd (vac.
E. S. de Jong): de heer A. Montsma,
onderw. Chr. school te Assen.
Lemele. Chr. School. Tot tijdel. hoofd:
de heer W. F. Pr a as te NijverdaL
Slied recht. Pr. Julianaschool. Tot
hoofd: de heer N. Desjardijn, onderw.
Vie Herv. school te Katwijk a. Zee.
CHR. SCHOOL WESTERVOORT
De Chr. school te Westervoort, die onlangs
25 jaar heeft bestaan zal dit jubileum alsnog
vieren in een feestelijke samenkomst. Als
feestredenaar zal optreden Ds. D. G. A. Os
kamp te Harlingen, vroeger predikant ter
plaatse en eerste voorzitter van het school
bestuur.
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
Vertroawensadressen ten dienste pan
Stichtingen van Barmhartigheid, Zieken
huizen, Sanatoria. Instellingen. Tehuizen.
N
1
ASSEN
prima Grove Metworst
(Gerookt of ongerookt) en
Grove Snijworst
Vraagt offerte of reizigersbezoek-
Luchtverversctilng
absoluut geruischloos
door onr* Waldoip
Stroomlijn-VentiUtor
n.v. Waldorp Ventilatoren
'i-G.avenhage Telefoon 112289 117610
ROTTERDAMSCHE
BOAZ BANK N.V.
POMPENBURGSINGEL 13
R OTTERDAM
BIEDT AAN 3K°7o en V OBLIGATIES van
Protest. Kerken, Scholen en Chr. Philantr.
Inrichtingen, met korten looptijd, in coupures
van i 1000 - f500.- en 100.-
f120. KL model f90. Draalhevelkneedmach.
welke de luchtlgste deegen maken vanaf 1
Liter volmaakt, kuiplnh'oud 75 kg meel f 300.
Wortelschllmach. f 100. Kool.
Ulensntjmach. f65. Verder alle mach. voor
den Bakker. Slager. Winkelier, Groentenhan-
delaar enz. Ned. Fabrikaat. Lange garantie.
Aflevering franco huls
MACH.-FABRIEK „FINIS" N.V. ULFT (Gld)
15-JARIGE ERVARING
G. STEL -UTRECHT
HEERENSTRAAT 33 - TELEF. 15690
LAK- EN VERFFABRIKANT
MIKADOL RELIEFVERF
JAPANLAK, STANDVERF. ENZ.
N.V. ALMELOSCHE VERVERIJ
EN CHEMISCHE WASSCHERU
STICHTINGEN 10 °/0 KORTING op de
prijzen van CHEMISCH REINIGEN EN
VERVEN van huishoudelijke goederen zoo
als Gordijnen, Meubelstoffen. Dekens enz.
Hek- en Rasterwerken
Vogelenzang (N.-H.)
Fa.C.A.Ruigrok en Zn.
THANS VOORDELIGERNIEUWE NAVULPRUZEN
FLACON 0 1 2 3
(D CENT
IN KWALITEIT ONVERANDERD!
Laat Uw ledigt Maggi-flesje opnieuw bij Uw winkelier vullen
Dr I. M. v. d. Vlerk
Benoemd tot buitengewoon hoogleeraar
Bij K. B. van 22 Februari is benoemd
tov buitengewoon hoogleeraar in de fa
culteit der wis- en natuurkunde aan de
rijksuniversiteit Leiden om onderwijs te
geven in de geologie en palaeontologie
dr I. M. van der Vlerk, thans con
servator mei' den persoonlijken titel van
Isaak Marvin us van der Vlerk werd op 31
Januari 1892 te Utrecht geboren.
Na zijn lagere schooljaren bezocht hii de
H.B.S- te Utrecht en werd na zijn staats
examen ingeschreven als studenv in de
Geologie aan de Groningsche universiteit.
Daarna bezocht hij ook de universiteit te
Bazel en promoveerde in 1922 aan de Leid-
sche universiteit, op een proefschrift over
Nummulinidea en Aloeolinidae. Zijn promo
tor was de oud-hoogleeraar prof. dr. K.
Martin-
Achtereenvolgens was hij leeraar aan de
H.B.S. te Schiedam, geoloog in bijzonderen
dienst van den mijnbouw in Ned.-Indië. con
servator aan het Rijks Geologisch Mineralo-
gisoh museum alhier, alsmede privaat do
cent voor palaeontologie en stravigrafische
geologie aan de Leidsche universiteit. In
1931 werd hem de persoonlijke titel van lec
tor verleend.
Prof. van der Vlerk interesseert zich in
hei' bijzonder voor het opsporen van zoog
dieren uit voor-historische tijdperken in
Nederland- Zoo hadden zijn werkzaamheden
bij het graven van het Rijn—Twente-kanaal
die der Maaskanalisatie en thans de ïunnel-
bouw te Rotterdam zijn volle belangstelling
Deze wetenschappelijke onderzoekingen ver
richt prof. v. d Vlerk in samenwerking met
mr. F. Florsohütz. palaeoboianicus.
Tal van publicaties zijn reeds van zijn
hand verschenen-
AFSCHEID L. VAN DER ZWEEP
Gisteravond is afscheid genomen van den
heer L. van der Zweep, hoofd der dr A.
Kuyperschool te Haarlem, die benoemd
is tot inspecteur van het lager onderwijs te
Leeuwarden.
De tweede voorzitter van het bestuur der
Vereen. „Groen van Prinsterer" de heer W.
F. Jansen deelde mede dat de wethouder
van onderwijs, de heer Boes .wegens onge
steldheid niet komen kon. Hij zette uiteen
dat de heer van der Zweep in zijn pogen
onderwijs te geven steeds naar nieuwe banen
zocht en dat hij hetgeen hij bestudeerde iT
onderwijspractijk omzette. Met groote waar
deering gewaagde Spr. van den arbeid van
het scheidende schoolhoofd.
De heer Van de Weyer, inspecteur
het L. O. te Haarlem, getuigde dat de heer
van der Zweep een voortreffelijk schoolhoofd
is geweest, die de studie van de paedagogiek
samen liet gaan met een goed vervullen
zijn taak als hoofd der school.
De heer K. Brunts, oud-hoofdinspecteur
van het L. O. te Haarlem, getuigde ook van
zijn groote waardeering voor het werken van
den heer van der Zweep. In vele kwaliteiten
heb ik u gezien,, aldus spr., en een g<
van diepe waardeering heb ik van u. Ik
wensch u in uw nieuwen werkkring Gods
wijsheid toe.
Verder spraken nog Mr. A. Beets namens
de commissie van toezicht op het L.O. e
heer N a u t a namens uitgever en redactie
van „De School met den Bijbel".
Examens
»chtcn, ds heer J.
Den Haag.
Doet. wis- en natuurk. (hoofdvak scheikunde
de heer J W. Zwartsenberg, Hlllegersberg
(Verb, bericht).
Groningen. Doet. wis- en n&tuurkund
(hoofdvak plantkunde) mej. N. van Rood, Gro-
Artsexamen eerste gedeelte mevr. A. R.
Thijssevan Heuvelen, Groningen.
Tot arts werden bevordeTd de heeren J. C.
Wolterbeek. Bilthoven en K. J. v. DUk. Bedum.
Amsterdam. Cand rechtsgeleerdheid de
BINNENLAND
Vereeniging voor Ned. Gemeenten
T.B.C.-bestrijding besproken
Is concentratie de oplossing?
In café-restaurant Royal te Arnhem
vergaderde gister de afdêeling Gelderland
van de Vereen, voor Ned. Gemeenten in
samenwerking met de Prov. Geld. Ver. tot
bestrijding der t.b.c., onder leiding van den'
heer H. P. J. B 1 o e m e r s, burgemeester
te Arnhem-
In deze vergadering hield D». F. Tij
dens, leider van het consultatie-bureau
voor de T.B.C. te Groningen, over het onder
werp: ..Hoe kan, aan dc hand van een pr
vinciale regeling en door samenwerking van
provinciale en gemeentelijke overheid met
de Kruisvereenigingen, de verpleging van
patiënten in ziekenhuizen en van long
lijders in Sanatoria het besite en goedkoopste
wórden geregeld?"
Aan de hand van cijfers betoogde spr
dat, als men tot ziekemhuisverpleging in
verzekeringsvorm wil overgaan, de premie
wel acht maal hooger moet zijn dan bij gr
wone gevallen.
Hoe dit nu het beste voor overheids
instanties te regelen? Spr. heeft daarvan
een uitvoerige studie gemaakt en en rege
ling toegepast gekregen in de provincie Gro
ningen. Concentratie van alle krachten op
provinciaal-, gemeentelijk- en particulier
gebied is noodig. In Groningen is dit ver
kregen door een samen werk in er in een pro
vinciale t.b.c.-commissie in 1922
Allereerst werd een groote geldinzame
ling gehouden. De centrale pot geeft subsi
die in alle gevallen waarin voor onvenno-
genden sanatorium-verpleging noodzakelijk
wordt geacht, door den leider van 't bureau.
Op derae wijze blijft geen enkel geval onaf
gedaan.
Alle gelden voor dip verpleging komen op
het bureau, dat spr. leidt, binnen en paan
vandaar weer naar de sanatoria. Het bedrag
dat per jaar uitgaat beloopt op die manier
f 80.000.
Dit houden van het geld in één hand is
van flroot elconomisoh belang, omdat de
Overzicht Tweede Kamer,
TWEE VOORTREFFELIJKE
MAIDENSPEECHES
De heeren Meyerink en Wagenaars
over Indische vraagstukken
Pleidooi voor gezonde
financieele politiek
Vandaag geen communistische angsft voor
Japansch en ander fascisme, waardoor zelfs
de strijdkreet: „Indië los van Holland, nu''
achterwege blijft en communisten zich op*
werpen tot niet begeerde en weinig te vor-
trouwen verdedigers van onze democrati
sche staatsinstellingen.
Niet tactisch, maar principieel ingesteld
was de rede van don katholieken heer Van
Pol, die zijn rede begon met aandacht to
vragen voor de nationale beweging in Indiër
Hij stelde voorop dat een radicaal natio
naliteitsbeginsel een ontbindend element lal
in de internationale samenleving. Dat zien
we thans in Europa, waar ook bij het be«
oordeelen der nationale beweging in Indië
met haar 37 volken en nationaliteiten, heb
ben we met dit beginsel rekening te houden*
Onze opvoeding in Indië moeit zoo zijn,
dat op den duur de supernationale band
tusschen ons en Indië in stand kan 1 uvea
bij gezonde ontwikkeling der autonomie.
Deze nuttige les aan hen, die in Indio
voorstanders zijn van grooter politieke zelf
standigheid, scheen weinig instemming^ te
vinden bij den heer Rost van Tonnin
gen, die de inlandsche volksbeweging vrij
wel identificeerde met de „bandietenpropa-
ganda van Moskou"; ondanks haar nieuw
ste samenwerkingsgewaad blijft zij revolu
tionair en ons gezag ondermijnend. Hier;
werd al te zeer gegeneraliseerd. Onverbid
delijk mi>et natuurlijk worden opgetraderï
tegen gezagsondermijning- en volksvergifti-
gende propagnda.
Dat is echter geen nieuws. Sinds jaren
doet de Regeering dat met goede resultaten.
Deze resultaten schijne.n blijkens een ar
tikel in de Groene Amste dammer daarover
van Prof. v. Gel deren, den soc.-democraten
niet te bekoren. Zij doen weer radicaal.
De heer Meyerink, de nieuwe anti-rev*
koloniale specialiteit, keurde deze beschou
wingen waaruit een hoogst bedenkelijke
mentaliteit spreekt ten scherpste af. Zulk;
een redeneering helpt Indië niet wezenlijk,
zij doet schade aan ons gezag, terwijl zit bo
vendien niet klopt op de reëele verhoudin
gen. In Indië bestaat reeds veel autonomie
en de besten weten wel dat de tijd voor veel
verdere gaande bevoegdheden nog aller
minst rijp is. Om iets te kunnen moet meu
het ook geleerd hebben.
Met bijzondere instemming hebben we
overigens de rede van den heer Meijerink
beluisterd, en dit geldt dan vooral wat hij
zeide over de zedelijke verhouding tusschen
moederland en koloniën en onze taak in het
Oosten, bij het vervullen wiaarvan Gods
ordinantiën ons hebben te leiden. Ook het
overige van deze rede, waarvan het begin
misschien iets te breed was opgezet was
alleszins van beteekenis, ook omdat daarin
de kenner van Indië, die haar samenleving
kent van den top af tot de onderste lagen
toe, aan het woord was.
Hield de heer Meijerink een uitstekend^
maidenspeech, niet minder was dat het ge
val met den heer Wegenaar. Deze „debu
tant" in de Kamer is in den financieelen
doolhol thuis als geen ander van zijn col*
lega's. Geen begrooting heeft voor hem ook'
maar een enkel geheimpje.
Duidelijk en vlot gaf hij een beschouwing
over de Indische financiën, welke niet al
leen van groote kennis der materie getuig
de. maar tevens een terugroepen beteekende
ook voor Indië tot een gezonde 'budgetair©
politiek. Want ook op de Indische begroo
ting z'jn, door den nood der tijden gedreven,
allerlei kunstmiddelen toegepast om de te
korten riiet al te zeer op te drijven.
Daarom moeten we niet maar alleen gaani
uitgeven, nu we ons wat beter roeren kun
nen., maar ook saneeren.
Met belangstelling wachten we 's ministers
antwoord af. Want het gaat om ernstig©
dingen. Het Indische volk mag niet de
dupe worden van een niet voldoende gefun
deerde en verantwoorde financieele politiek.
De heer Rutgers van Rozenburg sloot de
rij der sprekers. We moeten voor zijn be
schouwingen en voor veel belangrijks, dat
nog door anderen is gezegd, naar het ver
slag venvijzen.
(Men zie voor het verslag blz. 9.)
onkosten tot een minimum worden terug'
gebracht.
De wijze van geldinzameling meent men
in Groningen gevonden te hebben in een
coöp. gezinsverzekering op den grondslag
van gezinsverpleging. Daarbij kunnen all©
gemeenten zich aansluiten. Spr, gaf een
uiteenzetting van de werkwijze dezer ver
zekering.
Concludeerend betoogde spr., dat de beste
regeling is in provinciaal verband, in sa
menwerking van overheidslichamen en
Kruisvereenigingen. Het beste is dan een
centraal geleide beheers- en bestuursvorm.
Uniform zal alles moeten zijn wat geld
inzameling en administratie enz. betreft.
Daardoor zijn in Groningen de onkosten
van het totaal van 68 ct. op 34 ct. per pa
tiënt teruggebracht.
Na de pauze werd een breedvoerige be
spreking gehouden, waarbij Dr. Tijdens zijn
standpunt nader uiteenzette.
HET TIJDSCHRIFT ..HISTORIA"
Men schrijft ons:
Het geschiedkundig tijdschrift „Historia",
opgericht op initiatief van Mr. E. van Beu-
sekom, is begin dezer maand door de uit
geefster verkocht aan een combinatie, welke
verdere samenwerking me' den redacteur
oprichter onmogelijk heeft gemaakt. Het
overeroote deel der vaste medewerkers, aan
dit b'ad ve-bonden. heeft zich bereid ver
klaard met Mr. van Pusekom over te gaan
tot de oprichting van een nieuw zuiver his
torisch en onafhankelijk maandblad, dat ln
voorbereiding is bij de uitgevers Van Gorcum
Comp. N.V., te Assen.
