uroo
Ter wille van zijn geloof
WOENSDAG 16 FEBRUARI 1938
EERSTE RT AD PAG. a
NVv.h. J. GILTAY ZN
BOEKBINDERIJ
De Japansch'Chineesche oorlog
GRUWELVERHALEN
OVER NANKING
Oneenigheid in Japansche
parlement
In Chineesche kringen doen gruwel
verhalen de ronde over die gebeurtenis
sen, die zioh te Nanking hébben afge
speeld.
Naar schatting zouden meer dan 10.000
personen in koelen bloede zijn afge
slacht, terwijl minstens 20.000 diefstal
len moeten zijn gepleegd.
Ook het optreden der JapanscJhe mili
tairen zou volgens deze medecteelingen,
ondanks de waarschuwingen der mili
taire overheid, uiterst afkeurenswaardig
zijn.
Volgens Ds. Hsinig Tsjoe Mau, van de
Methodistische Episcopale Kerk, zijn de Chi
neesche Christenen, dae hun huizen langs
den spoorweg van Shanghai naar Nanking
en dien van Shanghai naar Sjang Tsjau
niet konden verlaten, evenmin door de Ja
panners gespaard. De Japanners hebban
kerkgebouVen ingericht als barakken voor
hun troepen, aldus de predikant Q.e Chinee-
sche Christenen, die in het door de Japan
ners bezette gebied zijn achtergebleven,
worden volgens Mau gedwongen tusschen de
Japansche troepen te leven, die verwachten,
dat het aantal aanvallen van Chineesche
puerillatroepen door de aanwezigheid der
Chineesche Christenen zal afnemen.
Oppositie te Tokio
De Minseito, de grootste partij van het
Japansche parlement, heeft het ontwerp over
de algemeene mobilisatie van de nationale
hulpbronnen besproken. De partij bleek in
meerderheid tegen het ontwerp té zijn, dat
18 dezer in heit parlement zal worden inge
diend en besloot het ontwerp te bestrijden.
Het schijnt, dat ook de Seiyoekai tegen
het ontwerp is en dat alleen de nationalisten
en de fascistisch getinte partij der sociele
massa het ontwerp zullen steunen.
Incidenten te Shanghai
Op heft oogenblik worden te Shanghai on
derhandelingen gevoerd tot regeling van
incidenten, voortgekomen uit de weigering
der Amerikaansdie mariniers om Japansche
patrouilles toe te laten in den door de
Amerikanen bewaakten sector van de inter
nationale nederzetting.
De Japansche patrouilles werden ontwa
pend, toen zij de Fransohe nederzetting
poogden te betreden.
De Amerikaansche autoriteiten willen hun
houding handhaven en men verwacht, dat
'de Japansche autoriteiten zich hierbij zul
len neerleggen en geen ernstige ongeregeld
heden zullen verwekken.
De verdwenen Sovjet-gezant
te Boekarest
Naar het buitenland gevlucht?
De Sovjet-gezant te Boekarest, Buten
Eo, die onlangs op mysterieuss wijze Var
zijn standplaats verdween, moet aan de
Sovjet-ambassade in de Roemeensche hoofd
stad een brief hebben gericht, waarin zijn
[verdwijning wordt opgehelderd. Butenko
zou zich om politieke redenen niet langer
[veilig hebben gevoeld, en derhalve een
heenkomen in het buitenland hebben ge
zocht
Men verwacht 9aï een communiqué om
trent een en andere nadere opheldering zal
.verschaffen.
Sedert meer dan 30 Jaar wordt
Siroop Famel door doktoren
gewaardeerd als een betrouw-
baar genaesmlddel ter
bestrgdlag v a
HARDNEKKIGE HOEST,
BRONCHITIS
•n andere aandoeningen
derademhallngsorgane
HACOH/1.U «Hoort fUACOH ƒ1.90
STALIN VERWACHT OORLOG
MET „BOURGEOIS"-LANDEN
De Sovejt-werkers in het
buitenland moeten hem steunen
Stalin acht. blijkens een artikel, het
welk hij dezer dagen in het blad „Prawda'
publiceerde, op den langen duur een rustig
naast elkander leven van de „bourgeois"-
landen en Sovjet-Rusland niet mogelijk.
Het zou ongetwijfeld dwaas en belache
lijk zijn, aldus betoogde Stalin, de oogen
te sluiten voor het feit, dat wij door kapi
talistische staten omringd zijn en te mee-
nen, dat onze eeuwige vijanden, de fascis
ten bijvoorbeeld, niet zouden trachten de
Sovjet-Unie aan te vallen, zoodra de gele
genheid- hiervoor gunstig is. Enkel onze
geheime vijanden of verblinde bluffers kun
nen zulk een meening uiten. Even dwaas
zou het zijn te willen ontkennen, dat
geval van een nog zoo klein militaire s__
ces de vijand zou pogen, in het door hem
bezette gebied het Sovjet-stelsel te vernie-
tigen en er een bourgeois-bestuur te her
stellen.
overwinning van het socialisme in
ons land zou slechts definitief zijn, als de
Sovjet-Unie een eiland was, of niet door
kapitalistische staten omringd zou zijn.
Maar wij leven niet op een eiland, doch te
midden van landen, die ons voor een aan
zienlijk deel vijandig behandelen en zoo
doende voor ons een gevaar van interven
tie en restauratie vormen. Derhalve verkla
ren wij openlijk en onomwonden, dat de
overwinning van het socialisme in ons
land nog geen definitieve overwinning is.
De verdere strekking van Stalins be
toog is, dat het proletariaat, als het wil
heerschen, zulks slechts kan bewijzen
door het vervolmaken van zijn mili
taire organisatie. Tevens legt de dicta
tor den nadruk op de noodzakelijkheid
tot „ernstige krachtsinspanning" voor
het tot stand brengen „van krachtiger
samenwerking'1 tusschen de Sovjet-wer
kers en de arbeidersklassen in de bour-
geois-landen. Hij acht zulks noodzake
lijk tot het organiseeren van de poli
tieke hulp, welke de arbeidersklasse in
die landen z. i. dient te geven aan de
Russische arbeidersklasse, in geval van
een militaire aanval op Sovjet-Rusland.
De „bourgeois"-landen, om in 's dictators
eigen termen voort te gaan, kunnen dus
weten, waaraan zij met hun communisti
sche binnenlandsche organisaties wellicht
binnenkort toe zijn!
Het drijvende Russische
poolstation
De reddingspogingen vorderen
De leider van de hulpexpeditie van de
..Tajmyr" heeft gisteren het volgende mede
gedeeld: Wij hebben een goede verbinding
met Papanin. Twee keer per dag spreken
wij radiografisch met hem. Bovendien wis
selen wij rook- en lichtsignalen. Wij kunnen
zwakjes het schijnsel van de wachtvuren
van Papanin zien. In het Noordoosten is
aan den horizon het licht van de schijnwer
pers van de „Moerman" waar te nemen. Het
weer is goed, er is een heldere maan en het
vriest ongeveer 10 graden. Wij kunnen
Groenland zien. De toestand van de „Taj
myr" is uitstekend. De bemanning werkt
prachtig, ondanks een zware vermoeidheid
van vier stormen in open zee en in het ijs.
Van Maandagavond 8 uur af heeft 't schip
zes zeemijlen afgelegd in Noordwestelijke
richting. Wij zijn thans bij ijsschotsen aan
gekomen, die groot genoeg zijn om de op
stijging van een vliegtuig mogelijk te ma
ken. Wij zijn dan ook met het uitladen van
do vliegtuigen begonnen en tevens met het
gelijkmaken van een startbaan.
Van de .Moerman" is het bericht ontvan
gen. dat Papanin den kapitein bericht heeft
het sohip te kunnen waarnemen.
Verschillende aspecten van het
proces-Niemöller
De gesloten deuren
(Van onzen Duitschen correspondent)
De politiek-van-den-doofpot, welke het
Derde Rijk in verband met het proces-Nie
möller volgt, is tot nu toe met een volledig
succes bekroond. Niets is er uitgelekt van
hetgeen er behandeld werd aahter de geslo
ten deuren van Kamer 664 in Berlijns paleis
van justitie.
Dat het Derde Rijk den meest vooraan
staanden leider der Belijdende Kerk niet
voor een gewone rechtbank bracht, doch
voor een „Sondergericht", alsmede het feit,
dat het proces-Niemöller achter gesloten
deuren gevoerd wordt, terwijl het gevaar,
dat er staatsgeheimen bij ter sprake zullen
komen, zuiver denkbeeldig is, zijn twee fac
toren, die de waarde dezer reahtverhandc-
ling in veler oogen ongetwijfeld tot het nul
punt reduceeren.
Immers, een „Sondergericht" heeft zich
aan geen andere rechtsnormen te houden
dan een gewone rechtbank. De onpartijdige
toeschouwer vraagt zich daarom onwille
keurig af. of men in het geval-Niemöller de
voorkeur heeft gegeven aan rechters, die
meer naar hun (nationaal-socialistische) ge
voelens zullen luisteren dan naar de regelen
van de wet (Men beschouwe dit niet als
een verdachtmaking van de rechtspraak in
het Derde Rijk, de nieuwe wetten willen nu
eenmaal, dat het „Volksempfinden" beslis
send is in de rechtspraak, waardoor een be
klaagde, die naar het volksgevoel niet an
ders kon handelen dan hij deed. vrijgespro
ken moet worden, ook wanneer zijn schuld
in den zin van de wet is bewezen. Natuur
lijk is ook het omgekeerde het geval en kan
een beklaagde, die tegen het volksgevoel in
gehandeld heeft, veroordeeld worden, zelfs
wanneer hij formeel onschuldig blijkt te
zijn). Wanneer in de zaak-Niemöller echter
het volksgevoel den doorslag moet geven,
dan lijkt het niet te veel gevraagd, als men
het proces gaarne met open deuren gevoerd
zou willen zien. Zooals het nu toegaat, ont
komt men niet aan den indruk, dat de partij
waarvan het „Sondergericht" in diepste
wezen toch maar een verlengstuk is, erover
wil beslissen, hoe het volk voelt en dat het
volk zelf niet weten mag, wat het eigenlijk
voelt Het ligt voor de hand, dat onder de
gegeven omstandigheden een veroordeeling
van Ds Niemöller niet als een kwestie
reaht, doch als een kwestie van macht be
schouwd zal worden. Waar nog bijkomt, dat
een eventueele vrijspraak in zeer breede
kringen zal worden opgevat als een blamage
voor degenen, die dit proces enscéneerden.
Het behoeft wel geen betoog, dat de natio
naal-socialistische leiding het met deze op
vattingen hoegenaamd niet eens is. Dit neemt
echter niet weg, dat men onder de natio-
naal-socialisten gematigde elementen vindt,
die den vorm van een (proces achter gesloten
deuren en voor een bijzondere rechtbank,
zacht uitgedrukt, niet bepaald ideaal vin
den. In deze kringen hoort men echter de
meening verkondigen, dat de regeering van
het Derde Rijk niet anders kon handelen,
daar zij van twee kwaden het minste kiezen
moest Men wijst erop, dat er aanvankelijk
niet aan een „Sondergericht" en heelemaal
niet aan gesloten deuren is gedacht. Men
begon pas huiverig te worden voor de open
baarheid, toen men met eigen oogen gezien
had, wat voor maatregelen de wereldpers
nam om van de affaire-Niemöller een cause
célèbre. ja, een sensatieproces te maken. Het
Derde Rijk was toen wel gedwongen, om
maatregelen te nemen, daar de wereldpers
hetgeen er in Duitschland gebeurt, steeds
alleen maar opblaast om 't nationaal-socia-
lisme afbreuk te doen. Men kan tegen een
d.rgelh'ce zienswijze natuurlijk aanvoeren,
dat de wereldpers in dezen volkomen terecht
„copie ruikt", daar het ontegenzeggelijk een
feit van wereldbelang is. dat er in het
hartje van Europa, midden in de twintigste
eeuw, een man terecht kan staan terwille
van zijn geloof. Het heeft echter geen zin,
om dergelijke argumenten ter sprake te
brengen, want ook in meer gematigde natio
naal-socialistische kringen is men nooit ge
matigd genoeg, om in te zien. dat het Derde
Rijk dikwijls groot ongelijk heeft en de
vijandschap, waarover het zich steeds be
klaagt, al te dikwijls zelf provoceert
In kerkelijke kringen, althans binnen de
Duitsche grens, staat men in het algemeen
niet zoo heel erg critisch tegenover het feit,
dat de zaak-Niemöller achter gesloten deu
ren behandeld wordt Echter uit heel andere
overwegingen dan die, welke het Derde Rijk
diaartoe deden besluiten. Het is, zoo rede
neert men, niet voor het eerst, dat er onder
het nationaal-socialisisch bewind een gees
telijke terecht staat. Weliswaar maakten tot
nu toe uitsluitend katholieke priesters en
religieusen kennis met de Duitsche recht
bank, terwijl de geestelijken der Belijdende
Kerk in den regel zonder vorm van proces
in concentratiekamp of gevangenis werden
opgesloten, doch in de huidige omstandig
heden hebben de beide groote confessies zoo
zeer een gemeenschappelijk erfgoed, name
lijk het Christendom, te verdedigen, dat het
ook den ander kwetst, wanneer de een aan
den schandpaal wordt gesteld. En de erva
ringen tijdens deze met wijd oper. deuren
gevoerde processen opgedaan, waren zeer
zeker niet van dien aard. dat wie ook naar
een herhaling verlangde.
Wat zou het resultaat geweest zijn van
een openbare rechtsverhandeling tegen Ds
Martin Niemöller? Groote koppen in de
kranten, hitsartikelen tegen politiseercnde
geestelijken, krachtige citaten uit de betoo-
gen van de rechters en van den officier van
justitie, verpletterende getuigenverklaringen
endaar tegenover een ipaar schamele
woorden van den beklaiagde, die bekentenis
sen fluistert, ontwijkende antwoorden geeft
of welsprekend zijn mond houdt. Want de
Duitsche pers heeft er in don loop der jaren
slag van gekregen, om politieke beklaagden
aan haar lezers voor te stellen als lafhar
tige, weifelmoedige, dubbeltongige, angstig
huiverende zwakkelingen, die nooit en te
nimmer de verantwoording voor hun daden
durven aanvaarden, de schuld op anderen
probeeren af te wentelen, of om genade
smeeken.
Daar komt nog bij, dat er in Duitschland
op het oogenblik massa's menschen zijn. die
het weliswaar als een groote beleediging be
schouwen, wanneer men hen atheïsten
noemt en die zich veel laten voorstaan op
hun „Glaubigkeit" en zelfs op hun „Gottes-
glauben", maar die over het Christendom
niet milder denken dan de meest fanatiek
strijdende godloochenaars in het bolsjewis
tische Rusland. Dit soort „eeloovigen" zou
in het proces-Niemöller niet alleen een wel
kom agitatiemiddel vinden, maar het zou
ook door zijn actie de sfeer kunnen vergif
tigen in de rechtzaal, waar op het oogenblik
over veel meer beslist wordt dan alleen
maar over de vraag of Ds Niemöller al of
niet veroordeeld wordt
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Sneeuw belemmert de operatiën
Zware sneeuwstormen hebben geheel
Noord-Oost-Span je van Pyreneeën tot 't Zui
den van Teruel onder een dik sneeuwdek
gelegd, terwijl tegelijkertijd de thermometer
tot 12 k 14 graden onder nul is gedaald,
zoodat gedeeltelijk nog de koude van De
cember aldaar is overtroffen. De operaties
liggen volkomen stil.
Elk verkeer is. op de met sneeuw en ijs
bedekt© straatwegen onmogelijk, terwijl
zware stormen het inzetten van de lucht
macht onmogelijk maken.
Het zuidelijke leger van Franco, dat op
het Cordova-front opereert, heeft ten Westen
van Jaen zijn stellingen kunnen verbeteren.
De volksfronttroepen moesten hun stellingen
verlaten, na hevigen tegenstand te hebben
De rechtsohe troepen hebben zich tevens
meester gemaakt van alle bergketens in het
gebied Torre Hennosa en la Serena
Komt Gandhi opnieuw
naar voren
Actie rond politieke gevangenen
In Britscih-Indië is onder de aanhangers
van het congres een beweging ontstaan tot
het in vrijheid stellen van de politieke ge
vangenen. Om aan dezen eisch kracht bij
te zetten is S i n h a de premier van den
staat Bihar, die een aanhanger is van
Gandhi, afgetreden, evenals zijn gehecle
ministerie. Ook het kabinet van de Veree-
nigde Provincies is om deze reden demis-
sionnair. Men is van oordeel, dat Gandhi
moet beslissen, of ook de overige vijf con
gres-ministeries zullen aftreden, dan wel of
men deze demonstratie tot beide genoemde
miniéterie9 zal beperken.
In gezaghebbende kringen van 't congres
weigert men commentaar te leveren op den
toestand in afwachting van een verklaring
van het nationale congres te Haripura. Al
gemeen is men van opvatting, dat. het moei
lijk zal zijn voor de congresministeries in
i andere provincies in functie te blijven.
G a n d h 1 vertoeft momenteel aan den
oever van d© Taptirivier, te Haripura, in de
nabijheid van de plaats, waar de ivolgende
week hét jaarlijksche nationale congres zal
worden gehouden.
Ruwe Huid
Ruwe Handen
Ruwe Lippen
PUROL
Dooe 30 cent.
Bi] Apoth. eu Drogist
In dc vacature, ontslaan door het aftreden
van Van I s a c k e r als Belgisch minister
van Economische Zaken, is thans voorzien
door de benoeming van Prof. Dr. P. d e
Smedt, hoogleeraar te Leuven.
De nieuwe minister is lid van de katho
lieke Vlaamsche groep; hij behoort tot den
gematigden vleugel der katholieke senaats
fractie.
GEMENGD NIEUWS
Auto door spoorboomen gereden
Bestuurder aan den dood ontsnapt
Gisteravond om kwart over zes heeft
zioh op den overweg in den rijksstraat
weg Z u t f e n—D e v e n t e r een onge
val voorgedaan, dat wonder boven won
der zonder persoonlijke ongelukken is
afgeloopen.
Do bestuurder van een personenauto, de
59-jarige heer D. Jager uit Eefde, die uit de
richting Zutfen den overweg naderde, zag
de geeioten spoorboomen niet, met het ge
volg, dat hij door den eersten heenreed en
met een hevigen klap tegen den juist pas-
seerenden trein botste, welke om 18.08 uit
uur Zutfen had verlaten.
De auto werd na de botsing tegen den
steunpaal, waarop de spoorboom rust, ge
worpen.
Het gedeelte naast' de stuurinrichting en
het voorste deel van de auto werden totaal
vernield. De bestuurder bleef ongedeerd en
kwam met den schrik vrij. Hij verklaarde
door een tegenligger te zijn verblind en
daardoor de boomen niet' te hebben gezien.
De spoorboom heeft slechts weinig van
de wilde manoeuvre van de auto te lijden
gehad.
Na een kwartier vertraging heeft de trein
de reis vervolgd.
Beleediging van minister Colijn
Gister stond voor het Gerechtshof le Am
sterdam terecht d© leider van „Zwart
Front" A J Meijer, die zich te verantwoorden
had wegens beleediging van Z. Exc minister
Colijn.
De rechtbank te Utrecht had hem tot
f 1000 boete, sube. drie maanden hechtenis
veroordeeld.
Naar het oordeel der justitie had hij zich
op beleedigende wijze over den minister uit
gelaten.
In hooger beroep behandelde het Hof de
zaak bij verstek, daar verdachte niet ver
schenen was. Het vonnis werd bevestigd.
Verdachte kwam in verzet en gister stond
hij opnieuw terecht.
Ditmaal was hii verschenen, docih nu liet
zijn geheugen hem in den steek. Hij wist
absoluut niet meer of hij de gewraakte
woorden had gebezigd.
De commissaris van politie te Utrecht, mr.
D. J. Hamoen, had de woorden echter ter
om
IS.5 M. AVRO-UI tren
ding. 8.00 Gram.muziek. 10.00 Morgenwijding
10.15 Gram.muziek. 10 30 Omroeporkest. 11.05
Knlplea. 11.30 Vervolg concert. 12.30 Het!
AVRO-Dansorkest 1.00 Gram.muzlek. 1.30
Het Omroeporkest. 2.00 Voor de vrouw. 2.30
Vervolg concert. 3.00 Kntples. 3.45 Gram.
muzlek. 4.00 Voor zieken en thuDzlttenden,
4.30 Orgelspel. 4.50 Voor de kinderen. 5.30
Gram.muzlek. 6.30 Sportpraatje. 7.00 Voor de
kinderen.. 7.05 PlanovoorcJracht 7.30 Engel-
sche les. 8.00 Berichten ANP. 8.15 Concert
gebouw-orkest en solist. (In de pauze: Re-
iortage). 10.45 Disconleuws. 11.00 Berichten!
IL VER SUM II. 301.5 M. 8.00— ft.15 ItnO. 10.0(1
NCRV. 11.00 KRO. 2.0012.00 NCRV. 8.00—-
9.50 en 10.00 G-ram.muziek. 10.15. Morgen
dienst 10.45 Gram.muziek. 11.30 Godsdienstig
halfuur. 12.00 Berichten. 12.15 KRO-Orkeat
en gram.muzlek. 2.00 Handwerkles. 3.09
Planovoordracht. 4.00 Bllbellezlng. 5.00 Han-
irbeld voor de Jeugd. 5.30 Amsterdamsclt
7.00 Berichten*
Salonorkest 6.45 Cl
7.15 „Jeugdvoetbal en de C.N.'
7.30 „De vogelwet 193G". causerie. 7.45 Re-
.ge. 8.00 Berichten ANP. Herhaling SOS-
Luth. Kerkkoor „Toe-
BeTlchben. 8.15 E'
wljdli
RUswiJkseh Chr. Mi
9.15 Gr&m.n
nenlcoor. (Om 10.10 Be
richten ANP). 10.45 Gymnastiekles. 11.00—»
izlek. Na afloop: Schriftlezing*
2.05 Orkest 12.50 Radio
ed. 6.40 Bo.
Orkest,
ipreking. 7.00 Plano. 7.29
•kest 8.20 Variété. 9.49
k Koning Ge
balo. 11.35 Band.
RADIO-PARIS 1648 M. 12.40 Orkest. 1.59 Zang,
2.06 Concert. 3.05 Zang. 8.35 Zang. 8.50 Sym-
phonle-concert
BRUSSEL 322
5.20 Orkest. 6.50 Orkest P
Orkest 9.05 Koning Albert-Herdenking. 9.49
Orkest 10.30 Declamatie. 10.50 Orkest
484 M.: 12.50 Orkest 5.20 Orkest 6.35 Kwar
tet 8.20 Koning Albert-herdenklng.
Orkest 9.50 Viool
Prof. Dr. Willem Men
gelberg schrijft:
..Het Hammond-oreel
is eer buitengewoon
geperfectioneerd
orgel-instrument een
nieuw muziekinstru
ment, hetwelk als
Kerk-orgel en huls
orgel, maar tevens
als Concert-orgel de
volmaaktheid heeft be
reikt".
HAMMOND ORGELS N.V.,
Keizersgracht 684 Amsterdam
vergadering opgeteekencL Zij kwamen vol
komen overeen met de passage in de bro
chure, die deze verdachte later had uitge
geven en waarin hij zijn rede had opgeno
men.
Verdachte is reeds eerder wegens beleedi
ging veroordeeld
De procureur-generaal elschte bekrachti
ging van het verstekarrest' (f 1000 boete).
Arrest 1 Maart.
PIETJE PLUIS EN JANTJE JOPPE
BELEVEN NIEUWE AVONTUREN
73 Met groote stappen stevende Jantje naar
de buurt, waar Pietje met den carrier
heengestuurd was. „Die boodschappen
komen straks wel terecht", daoht Jantje,
„als de menschen ze maar krijgen, da's
de hoofdzaak; of dat nu is of over 'n
uur, maakt zooveel verschil niet uitl"
Wacht, daar kwam Pietje al aan, hoor!
„Meerijen?" riep hij al uit de verte. Nu,
dat behoefde hij geen twee keer te zeg
gen. Jantje Zat in drie tellen boven op
den bak.
74 Na een kwartiertje zorgeloos rondge
toerd te hebben, alsof er geen klantenE
bestonden, kwamen ze aan de brug over
't kanaal. Vlak daarnaast was een afrit*
die naar een pad vlak langs het water
voerde. „Durf je daaraf?" zei Jantje,
„Tc Zou niet weten, waarom niet!" poch-
KiWordt Vrijdag vervolgd).
HOOFDSTUK X\5
Januari* natte sneeuw, kiespijn.
Willy zou graag thuis gebleven zijn, maar dan had ze van
'die kiespijn moeten vertellen en dat wou ze niet. Het vorige
jjaar was haar een kies getrokken, nou maar, dat zou haar
heugen. „Pijnloos" had het geheeten. Pijnloos, stel je voor,
als het je is, of ze je halve hoofd meetrekken. De nacht er
pp had ze niet kunnen slapen van de napijn. En nou al
&reer....M
„Struisvogelpolitiek, jongedame", zei ze, na inspectie van de
Üdes. Ze zou er toch aan moeten. Ja, en die eene tand scheen
pok niet zuiver. Daar zat een gaatje in, als ze goed zag. Pret-
jtig. Zoo kon je een tandelooze bes zijn voor je twintigste.
Die trekkerij toch nog maar wat uitstellen, 't Zakte misschien
jveer en bleef dan wie weet hoe lang weg.
Wacht eens, als ze eens aan Jo Verhoef vroeg, waar die
'geweest was. Die was getrokken, geplombeerd, o, die had
wel een paar maanden bij een tandarts geloopen en ze zei,
dat ze nooit pijn had gehad. Die tandarts was bepaald een
betere. Ze zou Jo er maar direct naar vragen, zoodra ze bij
Schóól was. Daar kwam evenwel niet van. Nog maar nauwe
lijks was Willy in de straat, waar het gym stond, of ze zag,
boe de halve Idas, waarbij ook Jo Verhoef, samengroepte om
een lange, modieus gekleede jongedame. Wie dat zijn mocht?
„Ella van Rees" bleek de naam te zijn van het spichtige,
wat al te chique meisje. Gerda Wouters lichtte Willy in.
„Ze is hier vroeger ook geweest, heeft zoowat een jaar in
één gezeten. Toen is ze met haar moeder mee gegaan naar
Amsterdam. Gescheiden, snap je? Nóü is ze weer bij haar
vader, 't Moet een reuze-jongensgek zijn. Kom mee, dan
hooren we het drama."
„Ken je haar?" vroeg Willy.
„Nee, tenminste niet goed. Hoe zou ik? 'k Ben toch ook
nooit blijven zitten"?
Ah ja, begreep Willy. Alleen degenen, die een klas dou
bleerden, hadden met Ella in een gezeten.
Willy en Gerda voegden zich bij het groepje. Jongelui uit
vijf en zelfs uit vier kwamen aangerend. Ella, scheen wèl be
langstelling te genieten.
„Hallo Ellal Welkom Ella! Hoe kom jij zoo uit de lucht ge
vallen"?
„Uit Amsterdam en nog met gevallen", repliceerde Ella.
De „aardigheid" van dit antwoord begreep Willy pas uit
het daverend gelach.
Bah, wat een schepsel!
„Zeg, vertel eens waaraan danken we de eer, je in ons
midden te zien"?
„Aan het feit, dat ik in vijf bleef hangen",
„Nou ja, maar hoe kom je nu weer hiér?"
„Heb ik al vijftig maal verteld".
„Doe het dan nog even voor de een-en-vijftigste keer".
En zoo ging Ella van Rees weer aan 't vertellen
't Lange meisje deed vroolijk bij het luidruchtige af, toen
ze in de klas was. Tegen den leeraar sprak ze, als was ze zijn
gelijke. Het scheen hem niet onaangenaam te zijn, hij ging
op haar scherts in, er was een tinteling in zijn oogen, die
Willy er nooit eerder in zag. Zou die Ella misschien zoo'n
meisje zijn, zoo een, die alle mannen om de vinger wond?
't Was niet onmogelijk. Alle jongens zwermden om haar heen.
Zelfs die dikke Grobbers, dat eigenwijze exemplaar, voor
wien niet een meisje goed genoeg was, probeerde zich aan
genaam te maken.
„We moeten beginnen", verkondigde de leeraar eindelijk.
't Zal tijd worden", dacht Willy. Haar horloge wees al
bijna kwart.
Onmogelijk kon ze haar aandacht bij de lessen houden. Ze
dwong zich, niet meer naar Ella te kijken, maar haar ge
dachten te beheerschen was rqoeilijker.
Zóó kon het dus gaan. Je ouders scheidden, de een nam
je mee, maar stuurde je naar den ander, als je te veel werd.
Op minderwaardige wijze had Ella over haar ouders ge
sproken, maar als ze zóó waren, hoe werd je dan zelf? Bij je
geboorte kreeg je hun karakter trekken al mee en als ze je
dan later zoo'n voorbeeld gaven..
Willy was geen „groentje". Als je "bijna zeventien bent en
meer dan vijf gymnasiumjaren achter je hebt, ben je niet on
wetend meer. Je hebt dan veel gehoord, ook veel gelezen.
Je hebt dan tusschen je studieboeken wel eens romans ver
borgen. die je niet onder de oogen van je ouders durfde
brengen.
Maar wat in boeken staat, is zoo vèr zoo onwaar
Hier had je realiteit van de ergste soort. Hier zat je in het
zelfde lokaal met een meisje, wier jeugd gewoonweg ver
ongelukt was door de schuld van haar ouders.
Aan de koffietafel was ze zoo stil. dat mevrouw Herberts
haar vroeg, of er iets aan mankeerde. Ze schudde ontken
nend het hoofd. Nee, haar mankeerde niets. De kiespijn zelfs
was verdwenen.
Toen mijnheer echter sprak van „slechte cijfers", stiet ze
uit: „Dat van Ella van Rees, dat vind ik zoo afschuwelijk".
„Tja", deed mijnheer „tja, dat zijn ellendige toestanden,
Wees blij, dat je uit ander milieu stamt. Onder onze menschen
beleef je gelukkig zulke dingen niet".
't Was een dooddoener wist hij, maar wat moet je anders
zeggen tegen zoo'n meisje? Bovendien, de kinderen zaten
er bij.
Onze menschen. Dat waren de menschen, die naar de kerk
gingen. Gelukkig dat zij daarbij hoorde. Neen, wie God
vreesde deed zulke dingen niet Dit zei ze ook tegen Gerda
Wouters,, toen die op weg naar school er weer over begon,
„Pf", deed Gerda.
„Nou?"
„Onze menschen! Je lijkt wel een ouderling".
Ger had meer van die opmerkingen. Raar in den mond
van een domineesdochter. Willy kon niet nalaten te vragen:
„waarom?"
„Om dat ónze menschen en om je heerlijke naïveteit".
„Wou jij dan soms beweren, dat Christelijke menschen
ook zoo doen?"
„Zóó doen? Nee, gewoonlijk niet. Ze gaan meestal niet
scheiden, ze blijven bij elkaar, maar is dat beter? Is het niet
gruwelijk immoreel, samen te blijven wonen en samen te blij
ven leven, als je niet meer van elkaar houdt? 't Kan wezen,
dat het volgens den Bijbel zoo hoort, maar ik vind het misse
lijk. Kind, je moest eens weten, welke wantoestanden mijn
vader soms op te knappen krijgt Ik mag er natuurlijk niets
van weten, ambtsgeheim hè, maar zoo per geluk of per onge
luk strijk ik nog wel eens wat op",
[(Wordt vervolgd), 1
