Jttettroi» JHïtórJj t(tfourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Capituleert Schuschnigg voor Hitier?
1 1
M til
Onze betrekkingen met België
N.V. Amhemsche Hypotheekbank
Abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten,
PeT week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» ct.
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 59936
WOENSDAG 16 FEBRUARI 1938 18e Jaargang
aitöertentieprtptn:
Van 1 tot 5 regels 1.17'/»
Elke regel meer022'/?
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer 0.45
Voor bet bevragen aan 7 bureau
wordt berekendf 0.10
NO. 6320
NAZ1ISME WINT VELD
De nevel, die de besprekingen te Berch-
tesgaden omhulde, alwaar Hitler en Von
Schuschnigg zulk een langdurig politiek
onderhoud hadden, is opgetrokken, en het
schouwspel, dat dientengevclge aan de
weréld wordt onthuld, is van weinig opwek-
kenden aard. Werd. aanvankelijk het ver
moeden geuit, dat de Duitsche Führer bij
zijn Oostenrijksohen collega slechts zou heb
ben aangedrongen op meer eenheid in de
buitenlandsche politiek van de beide Duit
sche staten, thans gelijkt het er bedenkelijk
veel op, of het Derde Rijk in vele opzichten
aan het zooveel zwakkere en afhankelijke
Oostenrijk eenvoudig zijn wil heeft opgelegd.
Adolf Hitler en Von Ribbentrop moeten zeer
gedecideerd zijn opgetreden en aan Von
Schuschnigg een programma van eischen
hebben voorgelegd, hetwelk vrijwel het
karakter bezat van een ultimatum. De aan
wezigheid van enkele zeer vooraanstaande
Duitsche generaals op „Berghof" was daar
bij meer dan een zuiver decoratief ornament;
van hen moest een suggestie uitgaan. Overi
gens vertoefden aan de Duitsch-Oostenrijk-
sciie grens eveneens vrij belangrijke leger-
contingenten, klaarblijkelijk eveneens om
den moreelen druk op de Oostenrijksche
diplomaten nog aanmerkelijk te vergrooten.
Wat omtrent deze besprekingen zelf is
uitgelekt moet natuurlijk met een korrel
zout worden genomen; men pleegt confe
renties van zulk een belangrijkheid niet in
den open hof te houden. Doch wat heden
nacht te Weenen in regeeringskringen is »ot
stand gekomen, is toch wel als een recht-
streeksche terugslag hierop te beschouwen.
Wij zien in de eerste plaats dat er een plot
selinge kabinetsreconstructie beklonken is,
met als markante bijzonderheid het toever
trouwen van de portefeuille van binnenland-
sche zaken aan een figuur, wiens sympa
thieën met Hitier en het Derde Rijk van
ouds bekend zijn. Nog tot op het uiterste
momen werd te Weenen verwacht, dat deze
Dr Arthur Seyss Inquart deze positie zou
bekleeden, zonder dat hij tevens de controle
over de Oostenrijksche politie tot zijn be
voegdheden zou mogen rekenen. Men had
zelfs een aanvankelijke ministerlijst gepu
bliceerd, waarop zijn functie met deze res
trictie voorkwam. De Duitsche pressie moet
wel inderdaad groot zijn geweest, om daarin
nog zulk een vérstrekkende wijziging te
kunnen aanbrengen. De rol van de politie
in een autoritaire staat is immers in meer
dan één opzicht richtinggevend, en de
tenrijksche legitimistische beweging zal er
weinig verheugd over zijn, dat zij voortaan
in haar vrijheid dreigt te worden beperkt.
Ook in den armslag der pers zal dit spoedig
kunnen worden gevoeld.
Verder verluidt, dat een algemeene poli
tieke amnestie zal worden afgekondigd en
dat de Oostenrijksche nationaal-socialisten
deel zullen kunnen gaan uitmaken van wat
tot op heden kon worden beschouwd als de
regeeringscoalitie, namelijk het Vaderland-
sche Front. Zoo drijft Oostenrijk af van zijn
zoo lang volgehouden zelfstandige politieke
koers, en geraakt het meer en meer in
pan-Duitsche vaarwater. Ook in zijn buiten
landsche beleid zou het voortaan langs ge
lijke richtlijnen moeten arbeiden, als Ber
lijn en Rome.
De tragiek van het na-oorlogsche Oosten
rijk, dat te zeer een rompstaat is geworden
om in volkomen onafhankelijkheid te kun
nen orde stellen op eigen aangelegenheden
en daarom aangewezen was op een schom
melende positie tusschen zijn naburen, lijkt
in principe hiermede bezegeld. Eertijds
wenschte het met het grootere Duitsche
derland te worden vereenigd en was het de
school van Poincaré, die zulks nog wist te
verhinderen. Thans moet het nolens volens
naar Berlijn blikken en naar een regiem,
hetwelk het om zijn nieuw-heidensche ten-
denzen terecht wantrouwt.
Mussolini schijnt zich ditmaal afzijdig te
hebben gehouden. Blijkbaar heeft Italië
reeds voldoende zorgen, o.a. door zijn slechte
verhouding tot Groot-Brittannië, om zich
aan den Brenner sterk te betoonen. Voor
de landen van het Donaubekken breken
zorgvolle tijden aan; zij geraken onder den
f'ruk, dien zij door tijdige onderlinge aan
eensluiting helaas niet hebben weten te
voorkomen.
in den op-
Reconstructie van 't Oostenrijksche kabinet
Nazi-gezinde minister van bmnenlandsche zaken
benoemd
Een algemeene amnestie op komst
Het onderhoud dat Hitier en Von Schuschnigg dezer dagen te
Berchtesgaden hebben gehad, blijkt in zijn gevolgen veel ingrijpender, dan in
den aanvang werd vermoed. Naar verluidt zou de Führer op den Oosten-
rijkschen premier een zeer sterke pressie hebben, uitgeoefend en zelfs dreige-
menten hebben geuit, zoo aan zijn wenschen inzake Oostenrijk niet zou
worden tegemoet gekomen.
Gevolg van een en ander is geweest, dat het Oostenrijksche kabinet thans is
gereconstrueerd en dat de zeer belangrijke portefeuille van binnenlandsch'e 1
zaken is toegevallen aan den nationaal-socialistisch gezinden Seyss
Inquart, wien tevens de controle over de politie is in handen gelegd.
Voortaan zullen de Oostenrijksche nazi's tot het vaderlandsche front worden
toegelaten (de regeeringscoalitie).
Verder kan verwacht worden de afkondiging van een algemeene politieke
amnestie en een nauwere samenwerking van Duitschland en Oostenrijk op
buitenlandsch politiek gebied.
De toegevende houding der Oostenrijksche regeering zou te verklaren zijn
door den druk van Duitsche troepenbewegingen langs de grens en de af
zijdige houding, door Mussolini daartegenover aangenomen.
-f
T
V*
*4
-*
n
"éSÊÈSË'iÈÊB&Ëm
De Weensche correspondent van de
„Daily Telegraph and Morning Post"
schrijft aan zijn blad, dat Oostenrijk heeft
toegegeven aan Hitiers eischen, en dat het
daarmee praotisch zijn onafhankelijkheid
heeft zien teloorgaan. Onder de Oostenrijk
sche concessies bevindt zich het leggen van
de controle over de politie en de andere
veiligheidsdiensten in de ongebonden han
den van den nwionaal-socialistisch gezin
den Se yss Inquart, terwijl tevens
aan den Duitsch-gezinden minister van
buitenlandsche zaken Guido Schmidt
volkomen de vrije hand wordt gegeven ten
Hitier
aanzien van de buitenlandsche politiek.
Te Berchtesgaden, aldus vervolgt deze
correspondent, heeft Hitier aan Schusch
nigg tot 15 Februari den tijd gelaten om
aan zijn eischen te voldoen. Aan dit ulti
matum werd kracht bijgezet door verwij
zing naar de uitbreiding van het nationaal-
socialistische terrorisme in Oostenrijk, en
door de bedreiging met een opmarsch.
De correspondent meldt verder, dat Hit-
Iers uitbarstingen gevolgd werden door
zeer agressieve eischen van Von Ribben
trop, en ten slotte door de aandrang tot
onmiddellijke onderschrijving van een
overeenkomst. Schuschnigg zou zulks heb
ben geweigerd, omdat hij daartoe geen
machtiging had en eerst het geheele kabi
net moest raadplegen.
Ten slotte stelde Hitier een ultimatum.
Schuschnigg moest vóór 16 Februari heb
ben toegegeven, anders zou Hitier zijn a.s.
Rijksdagrede in zoodanige termen opstel
len. dat hieruit de vonk zou ontspringen,
elke de Oostenrijksche nationaal-socialis
:n in beweging zou brengen.
Miklas en Schuschnigg zouden
een beroep hebben gedaan op Musso
lini, om wederom bemiddelend op te tre
den, maar daarop kwam geen antwoord;
de duce was uit op een ski-tocht.
Verwacht wordt dat het toe
geven van Oostenrijk onver
del ij k het tot standkomen
een Duitseh-0ostenrijksch e
unie zal tengevolge hebber
Dc reconstructie van het kabinet
Gisteravond werd aanvankelijk door de
Oostenrijksche radio bekend gemaakt, dat
een belangrijk communiqué zou worden ge
publiceerd. Later werd dit bericht inge
trokken. Dit laatste wettigt het vermoeden,
dat op het uiterste moment zich nieuwe
moeilijkheden bij de kabinets-reconstructie
moeten hebben voorgedaan. Hierop wijsL
ook het gerucht, dat de nieuwe minister
van binnenlandsche zaken Seyss In
quart naast zich zou krijgen als staats
secretaris, belast met het toezicht op de
veiligheidspolitie, den heer Skubl. Later
is gebleken, dat de controle over de politie
zonder restrictie aan Seyss Inquart is over
gegeven. Dit zou bewerkt zijn door een
soort van ultimatum, waaraan kracht is
bijgezet door een demonstratie van gewa
pende Duitsche troepen langs de grens. Op
deze manier werd Schuschnigg genoopt tot
capituleeren voor Hitiers eischen
Duitschland voldaan?
De vraag is thans of Duitschland vol
daan zal zijn over de verandering. Er
wordt op gewezen, dat Hitier geweldige
eischen heeft gesteld in Berchtesgaden.
O.a. zou hij den eisch gesteld hebben, dat
Oostenrijk een pro-Duitsche buitenlandsche
politiek zou voeren, welke volkomen van
Duitschland afhankelijk zou zijn. Voorts
zou hij geëischt hebben, dat Oostenrijk zich
zou aansluiten bij het anti Komintern-pact;
dat Oostenrijk zou toestemmen in militaire
samenwerking en alle gedachten zou laten
varen aan vriendschap met Tsjecho-Slo-
wakije.
Men gelooft, dat Schuschnigg
minder steun dan gewoonlijk
gevonden, heeft bij Italië in
verband met Mussolini's moei
lijkheden met Groot-Bri'ttannië.
De eerste kabinetszitting
Hedennacht heeft het nieuwe kabinet
zijn eerste ministerraadszitting gehou
den. Besloten werd den bondspresident
voor te stellen amnestie af te kondi
gen voor alle vóór 15 Februari gepleeg
de politieke delicten. Voorgesteld werd
kwijtschelding van straf te schenken
en de loopende processen te staken.
De kwijtschelding van straf is ver
bonden aan de voorwaarde, dat de be
trokkenen zich goed gedragen tot 28
Februari 1941.
De bondsregeering heeft deze door
den geest van verzoeningsgezindheid
Ingegeven maatregel genomen, teneinde
alle staatsburgers, die tot dusverre ter
zijde hebben gestaan, den weg te banen
tot medewerking aan den opbouw van
het vaderland, en daarmede den vrede
des lands in binnenland en naar bui
ten veilig te stellen.
De amnestie
De politieke amnestie die vannacht is ge
decreteerd, strekt zich lot de zwaarste ver-
oordeelingen uit Onder meer zullen Rin-
telen, de terrorist Woitsche. de poli-
tie-beambten, die betrokken waren bij den
Dr Schuschnigg, in gezelschap van staats
secretaris Dr Schmidt, hij zijn aankomst op
het station te Weenen na het onderhoud,
dat de Oostenrijksche bondskanselier te
Berchtesgaden had met den Duitschen
rijkskanselier.
aanval op de bondskanselarij, waarvan
D 011 f u s s het slachtoffer werd, en inge
nieur Ta vs, die onlangs gearresteerd
werd bij de sluiting van het bruine huis,
vrij komen. Behalve R i n t e 1 e n, die ziek
is, zullen alle geamnestieerden, die ernstige
misdrijven hebben gepleegd, Oostenrijk
moeten verlaten. Zij zullen in Duitschland
worden toegelaten.
De amnestie geldt ook voor sociaal-demo
craten. Zij brengt echter geen redit tot
herstel in openbare functies mede.
Twee groote baggermolens besteld
Russische order voor Nederlandsche wervel
Naar wij vernemen zijn voor rekening
van Rnsland bij de werf „De Klop" te
Slledrecht en de weri „Gast0" te
Schiedam twee groote baggermolens
besteld.
Deze baggermolens zullen een capaci
teit hebben van 750 kub. meter per uur.
Mr W. F. F. Baron van Verschuer
Lid van Ged. Staten van Gelderland?
(Van onzen Arnihemschen correspondent)
Naar wij vernemen heeft de C.-H. fradtie
van die Prov. Staten in Gelderland aangewe-
als candidaat in de vacature van wijlen
den heer H. de Liefde (C.-H.) voor lid van
Gedeputeerde StaJten Mr. W. F. F. Baron
n Verschuer, burgemeester van
Iet is alleszins waarschijnlijk dat Mr. van
Verschuer in deze functie gekozen wordt
waardoor hij zijn ambt als burgemeester
■van B e e s d zal moeten neerleggen. Sinds
1 December 1921 is hij als zoodanig benoemd.
De verkiezing zal plaats hebben in de
buitengewone zitting van de Staten op Dins
dag 22 Februari a a
Onze sociale verzekeringswetten
Rolprent brengt de werking er van in beeld
Eerste vertooning in ons land
Gistermiddag is te Amsterdam in
Krasnapoisky de eerste vertooning ge
geven van de film „De Sociale Verzeke
ring in Nederland", vervaardigd op ini
tiatief en ten faveure van de Vereeni
ging van Raden van Abbeid.
De filmvertooning werd door een groot
aantal autoriteiten, w.o. Minister Romme,
bijgewoond. De film heeft ten doel het \olks-
belang van do sociale verzekeringswetten
aan te toon en en brengt daartoe, aan de
hand van de verschillende wetten betref
fende ongelukken, ziekte en invaliditeit, de
categorieën van arbeid in beeld, voor welke
deze wetten van kracht kunnen zijn. "laar
tusschen door verklaart zij de werking van
het verzekeringsapparaat, hoe het direct na
het voorvallen van ongelukken ingrijpt en
zich verder, voor zoover het binnen zijn De
reik valt, met de financieele zorg voor
slachtoffer belast Anderzijds bevatten de
beelden ook een waarschuwing tegen die
onoordeelkundige en onvoorzichtige handel
wijzen, welke ongelukken tengevolge kun
nen hebben, terwijl het geheel wordt aange
vuld met getallen en cijfers betreffende de
uitgekeerde bedragen en wat de ongelukken-
en invaliditeitsstatiStlek nog meer aan
tenswaardigs te zien geeft
Vanwege den Rijkswaterstaat werd aan
besteed het aanleggen van de aardebaa»
van het gedeelte Böonervliet—Broekweg
van den weg no. 20 van het Rijkswegen
plan 1932 in de gemeenten Maasland en
VI a ar dingen, met bijkomende werken.
Laagste inschrijfster was: A. Volkers'
M ij tot uitvoeren van openbare werken, te
Sliedrecht, voor f 570.000.
Minister Patijn over de her
ziening der verdragen van 1839
Concurrentie tusschen Rotterdam
en Antwerpen het groote
obstakel
Oplossing voorloopig
onbereikbaar
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer betreffende de begrooting
van Buitenlandsche Zaken merkt de
Minister op. dat verschillende redenen
de reeds zoo lang hangende herziening
van de verdragen van 1839 wenschelijk
maken. De concurrentie der havens van
beide landen, vooral die tusschen Rot
terdam en A n t w e r p e n, is in dit
verband een factor van de grootste be-
t eekenis.
Mocht een oplossing van het vraag
stuk van de mededinging tusschen de
wedcrzijdsche havens voorloopig onbe
reikbaar voorkomen, dan zullen de beide
regeeringen zich moeten beraden of het
belang van Nederland en van België
niet gediend zou zijn met een oplossing
(die minder bezwaarlijk mag worden
geacht) van de overige problemen alleen.
De minister zou zich intusschen gelukkig
achten aldus gaat de Memorie voort
in den wedijver
tusschen de beide
havens ontspan
ning te mogen
helpen brengen in
de overtuiging dat
het vooral de ont
stentenis is van
eenige overeen
komst, eenig ver
gelijk. een,ige mo
dus vivendi tus
schen Rotterdam
en Antwerpen die
tot uiteindelijke
schade en zwakte
van beide landen
de voltooiing van
het werk der her
ziening van de
verdragon van 1S39 veinaagt. ja tegen.luudt
Mocht te dien opzichte een ..Ausgleich" be
tv-ikbaar zijn. dan volgt, naar mag worden
aangenomen, de rest vanzelf Het
zaak van realisme en eerlijkheid daarbij
aanstonds te Verklaren.' dat de minister
sinds hii zich het eerst m t deze zaken heeft
moeven bezighouden, niet den indruk heeft
verkregen, dat een spoedige oplossing aan-
Patijn
staande mag worden geacht, en zulks niet
tegenstaande de gemeenschappelijke concur-
n. die de Nederlandsche en de Belgi
sche havens in andere landten heöben.
De standpuntén, dé inzichten en de ver
wachtingen der belanghebbenden loopen nog
te. zeer uiteen niét het minst wat Antwer-
pens verstrekkenden wensch betreft, een
svè kunstverbinding te verkrijgen met
den Rijn Indien de regeering er toe kan bij
dragen daarin verandering ten goedf
brengen en aan de andere zijde der grens
niet slechts weerklank, maar ook een over
eenkomstige. gedragslijn mocht vinden, zal
zij elke zich biedende kans aangrijpen.
Het streven van onze Regeerina
Bij het nastreven eener overeenkomst' met
België, zoo merkt minister Patijn verder od.
zal het Regeeringsbeleid gericht zijn
handhaving van essentieele belangen en op
wederkeerigheid, onder afwijzing van niet
gefundeerde rechtspre ven ties. Omtrent het
geen in concreto geacht zal moeten worden
daaraan te voldoen, kan de regeering zich
niet uitlaten zoolang met België geen over
eenkomst is bereikt
Zij wenschv. niet. vooruit te loopen op nog
niet verkregen- en zelfs niet te overziene
resviltaten De regeering moet vrij blijven
Van haar is dan ook geen verklaring te ver
wachten die zou kunnen worden gebruikt
ten einde haar grondwettelijke teak om
behoudens nadere goedkeuring van de Sta-
ten-Generaal - verdragen te sluiten, aan
banden te leggen of derzeiver uitoefening te
belemmeren. Met name wil de regeering
zich niet hinden aan eenig stuk of nota als
uiterste grens voor een h.i. aanvaardbaar
verdrag.
Men wachte af wat de regeering tot stand
brengt, en hechte achteraf daaraan al of
nier goedkeuring. Het wezen eener onder
handeling vcreischt. naar de makers en
kenners onzer staatsregeling hebben Inge
zien en tot uiting gebracht, dezen opzet
Alle waarborgen die in redelijkheid kunnen
worden verlangd en die trouwens de Grond
wet geeft worden aldus in acht genomen
F^n-andpre gedragslijn zal dan ook bij de
reeeering geen steun en zoo noodig bestrij
ding vinden Men vreeze niet dat moge
aan weerszijden der grens worden verstaan
dat deze onvavtine synoniem is met een
te groote inscbikkeliikbeid tegenover de we-
dernartij De tiid moge bet leeren
Pleitredenen ten gunste van een tusschen
Nederland en België te sluiten bondgenoot
schap vinden bi? de regeering geen gehoor
Het geval van moeilijkheden, die zich nog
sleehts enkele weken geleden hebben voor
gedaan hij de inklaring van een lading
gerst in Relgië. te niet ter kennis van den
•^'"nteter gekomen.
Intnsse.ben Van hij de verzekering ge
ven, dat de kwestie van de graanmoei-
lükheden In Relgië binnenkort opnienw
grondig bij de Belgische regeering zal
worden ter sprake gebracht
PONTIER
KARREMAN
■makelaars in
assu r anti n
/ROTTERDAM
behartigen de belangen van verzekerden
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
In Weenen heeft een kabinets-recon*
structie plaats gehad en is een algemeene
politieke amnestie afgekondigd, twee fei
ten. die aanduidendat Oostenrijk voor
Duitschen drang is gezwicht.
Minister Patijn heeft geantwoord op de
vragen van den heer Donker betreffende
de beschermnig van de Nederlandsche
scheepvaart in de Middellandsche Zee.
De Eerste Kamer heeft de begrooting
van Justitie behandeld.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord over de begrooting van Buiten
landsche Zaken.
De Kroon heeft een belangrijke beslis
sing genomen inzake autobusverbindingen
tusschen Breda en Dordrecht.
Te Voorburg is overleden de heer B.
Wilton, een der directeuren van de
Machinefabriek en Scheepswerf Wilton.
Onze Duitsche correspondent over het
proces-N iemöller.
Overleden is Prof. Dr E. C. van Leer-
ïm, oud-hoogleeraar te Leiden.
Rusland heeft bij twee Nederlandsche
werven baggermolens besteld.
De reddingspogingen der Russische
Pool-expeditie schijnen goed te vorderen.
In Britsch-Indië onderneemt de Con
grespartij een actie voor vrijlating van
politieke gevangenen.
N.V. INSULAIRE HYPOTHEEKBANK
HEERENGRACHT 2U AMSTERDAM-C.
31/2 PANDBRIEVEN
Serie R a 10O
groot 1000.-, 500.- en 100.-
Verkoop voor Holland
N.V.„TWENTOL" DEVENTER
Verkrijgbaar:
31/2 0/0 Pandbrieven a IOI
Hyp. Kapitaal beschikbaar tegen matige
rente. De Directie:
Mr S. J. VAN ZIJST
Mr J. P. VERSTEEVEN
BELASTINGGEBOUW TE NIJMEGEN
De rijksgebouwendienst hefet aanb-steed het
verbouwen en uitbreiden van het belastingge
bouw aan den Graafschen weg 35, te N(J»
De Stadt-Sch anke
Leidscheplein 5-9 Tel. 33072 Amsterdam
DINER I DINER I DINER
90 ct I U 5 TÏÓ""
ELK DINBB KBN TuPPkESTAIIB
„BAGATELLE"
PASSAGE - DEN HAAG
Het Restanrant mei een bijzonder cachet
Cnlsine parfalte. plats copieus, cave
renommée. - Salons et galles de fêtes
pour diners In times.
