Amerika voelf zich nief veilig meer
IO VOOR IO? TRIUMPH VIRGINIA CIGARETTES
ZATERDA.0 ag JANUARI 1938
EERSTE BUAE PAG. a
RONDBLIK
NOG HULP VOOR
CHINA?
Van het diplomatieke werk, dat door de
verschillende kopstukken te Genève bur
nenskamers pleegt te worden verricht, lekt
in den regel niet veel uit, en ook datgene,
wat daarvan tot openbaarheid doordringt,
diént met de noodige reserve te worden
beschouwd. Wahrheit und Dichtung zijn ii
den regel zoo verstrengeld, dat het uiteen
rafelen daarvan een hachelijk werk is. Thans
verluidt, dat Delbos, Eden en Litwinof
langdurig onderhoud zouden hebben gehad
met den heer Wellington Koo, China's pleit-
voerder in de volkenbondsstad. Koo heeft
een ruime internationale ervaring en schijnt
daarvan te hebben gebruik gemaakt voor
een nieuwe poging, zijn door Japan beknelde
vaderland wat lucht te verschaffen. Onge
twijfeld zal hij daarbij een beroep hebben
gedaan op de verschillende nationale ego
ismen; zulks ligt in de rede. China moge al
niet de kampioen zijn der collectieve veilig
heid, evenmin als Abessinië zulks in de tra
gische dagen van het conflict met Italië was.
het vertegenwoordigt in elk geval óók
andere dan eigen vaderlandsche belangen.
Met het liquideeren van den Chineeschen
boedel zullen eveneens geweldige Britsohe
interessen teloor gaan, en in mindere mate
'Amerikaansche en Fransche, terwijl een voor
Japan geopend China een bres beteekent
naar het westen. Door deze bres zullen zoo
wel het Fransche Cochin-China, het Britsche
Malakka, de Philippjjnen als Nederlandsch-
Indië een Japanschen aanval kunnen ver
wachten. Het is genoegzaam bekend om het
openlijk te kunnen bespreken. Wellington
Koo zal ongetwijfeld deze zaak nog eens
ernstig hebben onderstreept, al zal hy
daarvan niet zoo heel véél baat mogen
wachten. Vandaar dat er nieuwe geruchten
opduiken over een hervatting te Genève van
het Chineesche vraagstuk. Men rept reeds
van voorstellen tot steun aan het regiem
Tsjang Kai Sjek, niet alleen in den vorm
van geldleeningen, doch eveneens door het
zenden van meer oorlogsmateriaal. Boven
dien brengt men ter sprake de mogelijkheid
van een tegen Japan gerichten boycot er
van een olie-embargo, hetwelk op den lan
gen duur aan het Japansche aanvalsappa-
raat zijn ergste kracht zou kunnen ontnemen.
Wie zich het verloop der Abessijnsche af
faire nog herinnert, zal van dit alles zich
weinig verwachtingen kunnen maken. Wat
tóen gevreesd werd, nl. de kans op een al-
gemeenen oorlog, is thans waarlijk niet ge
ringer. Japan zal evenmin als Italië zich
zulk een tegenstand zonder meer laten aan
leunen en zulks te minder, daar het zich
'geenszins in een politiek en militair isole
ment bevindt. Het weet dat het medestan
ders heeft. Eenige kans van slagen zou zulk
een actie slechts hebben, indien zij inderdaad
vastbesloten en in een geest van volstrekte
eendracht werd ten uitvoer gelegd. Doch de
belangen der betrokken westersche mogend
heden zijn dermate gecompliceerd en uit
eenloopend, dat zulk een eenheid helaas niet
al te spoedig zal te verwerkelijken zyn!
ONS FEUILLETON
Korte inhoud van het voorgaande
Het huwelijk van den schoolmeester Ver-
Öuynen van 't dorp Woudewijk wordt eerst
na veel jaren met een dochtertje Willy ge
zegend.
Hannes de bakker, een „ingeleide", be
weert, dat.het kind niet afgebeden, doch
afgedwongen is. Zoo'n kindje kon wel voor
Üe hel geschapen zijn.
Deze woorden van den bakker, die alge
meen voor een geloovige wordt gehouden,
veroorzaken de vrouw van den meester veel
strijd, doch zij vindt tenslotte troost door te
beloven, dat zij haar kind voor Jezus zal
opvoeden. Dit brengt haar ertoe soms wel
Wat al te nauwgezet over Willy te waken.
Al spoedig sluit de kleine vriendschap
met Kobussie van Kobus-de-Koster, haar
buurjongetje. Als een van de vrouwen van
het dorp eens terloops opmerkt, dat zoo'n
kindervrijerijtje wel eens aanblijft, wil zij
zoo spoedig mogelijk aan die vriendschap
een eind maken. Dit schijnt te lukken als
Kobussie, die een jaar ouder is dan Willy,
naar school gaat. Als Kobussie op een vrijen
Zaterdag toch bij Willy komt spelen,
stort zij haar hart voor haar man uit. Deze
beziet de dingen meer nuchter.
((Zie vervolg hieronder)
Roosevelt's nieuwe
bewapeningsvoorsfellen
Ruim 29 millioen voor
defensie
Roosevelt heeft een nieuwe bood
schap aan het Amerikaansche Congres
gericht, waarin hij met groot leedwezen
te kennen geeft, dat hij een vermeerde
ring van bewapening moet aankondigen
van alarmeerenden omvang. Hij sohat
de uitgaven voor de bewapening in het
komende belastingjaar op 29.200.000
dollar.
De schepen, welke gebouwd zouden
moeten worden, zijn drie slagschepen,
waardoor het totaal wordt gebracht op
achttien, acht kruisers, waardoor het
totaal komt op 47, 25 torpedojagers,
waardoor het totaal wordt gebracht op
147, negen onderzeeërs, waardoor het
totaal aantal onderzeeërs wordt gebracht
op 58, ten slotte duizend vliegtuigen,
waardoor het totaal aantal bruikbare
vliegtuigen 3000 wordt
Voor de bemanning van deze nieuwe
schepen en vliegtuigen zal een vermeer
dering van personeel van 20.000 man en
1200 officieren noodig zijn.
De vijftien millioen dollar, welke door
Roosevelt worden veraocht voor proef
nemingen, zijn bestemd voor schepen
met een maximum van 3000 ton.
Het totale tonnage voor de drie slag
schepen is 105.000 ton en voor de acht
kruisers 68.500 ton.
In 1938 zullen slechts twee slagsche
pen op stapel worden gezet het derde
zal later volgen.
Het departement van marine heeft
medegedeeld, dat de totale kosten van
de vermeerdering van twintig procent
van de vloot ongeveer S00 millioen dol
lar zouden bedragen.
Aangezien het opstapelen van strijdkrach
ten te land en ter zee in de overige staten
den wereldvrede bedreigt en ook de veilig
heid, stelt de president aan het congres
Ten eerste; dat het zal toestemmen in het
uitgeven van 6.800.000 dollar voor-het aan
schaffen vaai materieel tot het bestrijden
van aanvallen uit de lucht Deze som zal
voorkomen op de begrooting van 1939.
Ten tweede: dat het zal toestemmen in
een betere organisatie van de leger-reserve,
hetgeen 450.000 dollar zal kosten.
Ten derde: dat bet zal toestemmen in het
uitgeven van 6.080.000 dollar voor het aan
schaffen van machinerieën voor het ver-
iigen van legermateriaal. Hiervan zal
5 millioen voorkomen op de begrooting van
""•39.
Ten vierde: dat het zal toestemmen in het
uitgeven van twee millioen dollar voor het
vervaardigen van munitie.
Ten vijfde: dat het zal toestemmen in het
uitbreiden van het bestaande programma
het bouwen van oorlogsschepen met
twi-ntig procent.
Ten zesde: dat het zal toestemmen in het
bouwen van twee slagschepen en twee krui
sers boven het bestaande programma in het
kalenderjaar 1938, hetgeen gedurende het
belastingjaar 1939 een uitgave van een klei
ne som zal eischen.
Ten zevende: dat het zal toestemmen ln
het uitgeven van 15 millioen dollar voor het
bouwen van een aantal kleine schepen van
een nieuw type voor proefnemingen, waar
bij ingesloten het maken van plannen voor
kleine schepen van een ander type, indien
dit noodig mochlt blijken.
President Roosevelt verklaarde verder
in meening te zijn, dat thans voor het con
gres de tijd komt om wettelijke maatregelen
te nemen om te voorkomen, dat in tijden
van oorlog onredelijke winsten worden ge
maakt en voor een mogelijken oorlog de
lasten zooveel mogelijk over de bevolking
worden verdeeld naar draagkracht
Ontwerpen hiertoe werden jarenlang door
dit en vorige congressen bestudeerd.
Het is noodzakelijk, dat op bat oogenblik
iedereen zich realiseert, dat de ongelukkige
toestand van de wereld te dikwijls leidt tot
een verachten van die beginselen en ver
dragen, waaraan de internationale wet on
derworpen is en tot het invoeren van nieu
we factoren in de huidige oorlogvoering.
Doeltreffende bescherming heteekent, dat
niet alleen de kusten van de Vereenigde
Staten worden beschermd, doch ook de ver
bindingslijnen, -ver van de kust verwijderd,
moeten worden beschermd en een krachtige
vijand moet honderden mijlen van de kusten
verwijderd gehouden worden.
Verder kan de verdediging niet beperkt
blijven tot een Oceaan of tot een kust., om
dat de andere zeker veilig is, terwijl men
ook niet zeker kan zijn, dat de verbindings
weg, het Panama-kanaal, veilig zal zijn.
Een doeltreffende verdediging eischt der
halve een gelijktijdige verdediging van alle
deelen van de Vereenigde Staten.
Het is derhalve een duidelijke plicht, dat
iedere poging moet worden gedaan, den
vrede te bewaren, doch tegelijkertijd moet
het land beschermd worden. Dat is het doel
van deze voorstellen.
Tenslotte verklaarde president Roose
velt nog, dat de bescherming van de Ver
eenigde Starten niet gegrondvest is, of zal
zijn, op den aanval, doch alleen op de ver-
De Japansch-Chineesche oorlog
Een verklaring van Soegijama
Soegijama, de Japansche minister
van oorlog, heeft een verklaring gepubli
ceerd, dat het leger zijn pogingen moet ver
dubbelen om de doeleinden, welke Japan in
China nastreeft te verwezenlijken
Volgens welingelichte kringen, aldus
meldt Havas uit Tokio, zou de verklaring
van Soegijama ingegeven zijn door den
wensoh, de stroomingen tegen te gaan, die
voor stakingen der vijandelijkheden in
China en hervatting der onderhandelingen
met Tsjang K a i-s j e k zijn, welke stroo
mingen in een gedeelte van het leger, o.a. in
dat hetwelk in Midden-China opereert zou
den toenemen.
Het argument, dat ten gunste dezer stroo
mingen naar voren wordt gebracht, is, dat
de Chineesche kwestie de buitenlandsohe
complicaties, o.a. van de zijde van de Sow-
jetrUnie, dreigt te verergeren. Japan dient
derhalve zijn krachten niet in de uitge
strekte gebieden van China te verspreiden
en te verspillen, omdat anders de bewape
ning van Sowjet-Rusland sneller zou toene
men dan die van Japan.
Belgische schildwacht overvallen
De Belgische schildwacht bij de brug over
de Zuid-Willemsvaart te Eysden is des
nachts overvallen door een drietal mannen,
die hem in het water wilden werpen. Hij
loste een revolverschot, waardoor een der
aanvallers werd getroffen. De andere kerels
konden door inmiddels ter hulp gesnelde
militairen en burgers worden gevat. Alle
drie bleken zdj van Duitsche nationaliteit te
Een echte ZAALBERG deken kost f ÏO--
U moet 'n „triumphator" in smaak wordenRook-
Genève en het Verre Oosten
Gisteren hebben te Genève Delbos.
Eden, L i t w i n o f f en Wellington
Koo een langdurige bespreking gehouden
over den Chineesch-Japanschen oorlog. Met
betrekking tot de volkenbondsbemoeiingen
in deze aangelegenheid schijnt de conclu
sie te zijn geweest, dat de commissie
drie en twintig uit de volkenbondsvergade
ring, die eigenlijk terstond na de Brussel
sche conferentie opnieuw had moeten bij
eenkomen, voorloopig maar niet zal worden
bijeengeroepen, aangezien practische resul
taten ervan toch niet te verwachten zijn.
Daarentegen zal, naar men zegt, aan
Wellington Koo de gelegenheid gegeven
worden, dezer dagen in den volkenbonds
raad nogmaals de Chineesche zaak te be
pleiten. Misschien zal de volkenbondsraad
dan in een resolutie opnieuw de sympathie
pan den volkenbond voor China bevestigen.
Men veronderstelt, dat men om Amerikaan
sche medewerking ^al verzoeken, teneinde
China eenige hulp te bieden. Vermoedelijk
wil men zich beraden over het leveren van
wapenen en credieten aan China, en mo
gelijk ook over een embargo op petroleum
en een financieelije boycot tegen Japan.
Een dwergen stad
in Hongarije
Naar het schijnt, zijn er over de
geheele wereld verspreid 56.000
dwergen. Eén hunner wonende te
Boedapest is thans voornemens een
stad op te richten, waar alleen dwer
gen zich zullen kunnen vestigen en
waar ook alles, zooals trams, straten,
huizen, enz. naar hun maat zal wor
den gebouwd.
Personen van normale lengte zul
len slechts toegang verkrijgen tegen
betaling van een heffing, welke de
stadskosten moeten dekken.
Tot dusver is het echter nog sleohts
bij plannen gebleven.
Frankrijks nieuwe arbeidscode
De inhoud der ontwerpen
De arbeidscommissie uit de Fransche ka
mer heeft zich gisteren voor het eerst bezig
gehouden met de arbeidswetsontwerpen der
nieuwe sociale code. Zij behelzen o.a. wetten
op het aannemen en ontslaan van arbei
ders; op de verzoenings- en arbitrage-pro
cedure; op de wettigheid van staking en de
instelling van personeel vertegenwoordigers
Het eerste ontwerp heeft ten doel de vrij
heid van arbeid en de vrijheid van vereent-
ging te waarborgen.
Het tweede owtwerp brengt belangrijke
wijzigingen. Het moet zorgen voor een be
tere regeling van de betrekkingen tusschen
de verschillende organen en toch de noodige
soepelheid waarborgen.
Het vierde ontwerp moet de procedure
van verzoening en scheidsrechterlijke uit
spraken vereenvoudigen.
Het wetsontwerp tot regeling van stakin
gen poogt een zekere discipline te brengen
eventueele stakingen.
IRARD ADRIAAN VAN SWIETEN
TNBOUWSCHOOL te Frederiksoord
Opleiding in alle richtingen van den Tuin
bouw M.O. 7 II.A. Schooltuin m. 13 kassen
Vraagt prospectus. De Directeur.
DUBIEUSE
VORDERINGEN??
FIDUCIA-INCASSO'S - UTRECHT
STAAT TOT ÜW DIENST,
zowel op als zonder contract
VRAAGT BEZOEK PROSPECTUS
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
De toestand bij Teruel
Havas meldt uit Saragossa, dat de regee-
ringstroepen naar het schijnt zich tot eiken
prijs meester willen maken van den weg
van Saragossa naar Teruel. Zij hebben felle
aanvallen gedaan tusschen de beide zijrivie
ren van de Alfambra ten Zuidwesten van
Celadas. De aanval, welke na een voorberei
dend artillerievuur werd ontketend werd
gesteund door twintig vechtwagens. De aan
vallers werden evenwel teruggeslagen. Het
zelfde gebeurde met latere aanvallen, ook
in den sector ten oosten van Singra. Niet
tegenstaande de ongunstige weersomstandig
heden is de luchtmacht van die nationalisten
zeer actief geweest.
Mutatie in de Belgische regeering
Van Isacker zou terugtreden
De „Libre Belgigue" weet te melden, dat
de Christelijk democratische minister van
economische zaken, Van Isacker, zeer
binnenkort uit de regeering zal treden.
Hij zal benoemd worden tot president
commissaris van de Kredietbank, in de
plaats van He v mans, die kortelings is
benoemd tot lid van de directie der Natio
nale maatschappij voor crediet aan de nijver
Morgen geen Rijksdag
bijeenkomst
Het gerucht, dat morgen de Duitsche Rijks
dag te Berlijn zou bijeenkomen, blijkt niet
juist te zijn. De vijfde verjaardag, van het
nationaal-socialistische bewind zal worden
gevierd met een groote reveille, optochten
en een radio-rede van rijksminister Goeb-
bels.
Verder zal H i 11 e r aan de dragers van
den nationalen prijs hun eereteekenen over
handigen en zai 's avonds do tra .tioneele
fakkeloptocht langs den rijkskanselaris
plaals hebben.
UIT OOST- EN WEST-
INDIE
De ontploffing in de
vuurwerkfabriek
BATAVIA, 28 Jan. (Aneta). De explosie
in de Chineesche vuurwerkfabriek te Rem
bang is vermoedelijk te wijten aan h&i
feit, dat voor de vulling van vuurwerk een
andere samenstelling is gebruikt, dan ae
voorgeschrevene, anders zou een dergelijke
explosie niet mogelijk moeten worden go-
acht. Ook schijnt de hoeveelheid explosief-
materiaal grooter geiweest te zijn dan bij de
voorschriften is toegestaan. De explosie
greep plaats op de plek waar de vulling
geschiedt Van de zwaar gewonden zijn nog
verscheidenen overleden. Het getuigen
verhoor leverde tot nog toe geen bijzonder
heden op.
Van andere zijde wordt vernomen, dat da
onmiddellijke oorzaak zeer waarschijnlijk
gezocht moet worden In de onvoorzichtig
heid van inheemsche vrouwen die in de
fabriek werkten. In totaal zijn 15 menschen
gedood; de behandelende geneesheer ver
wacht dat nog vijf van de gewonden hbt
leven zullen laten.
Het terrein van de fabriek is verdeeld
een ongevaarlijke en een gevaarlijke
zone. De ongevaarlijke zone wordt Ingeno
men door de kantoren en woningen; in de
gevaarlijke zone staan, op eenigen afstand
van elkaar, eenvoudig gebouwde huisjes,
van boven open, waarin vrouwen werken,
die ter verwerking niet meer dan tien
kilo kruit bij zich mogen hebben. Eerst
wanneer deze hoeveelheid bij de vulling is
opgebruikt, mogen zij een nieuwen voor
raad halen, zulks ter voorkoming van
groote ongelukken. Gezien de zeer groote
omvang van de ontploffing kan dus met
waarschijnlijkheid worden aangenomen» dat
dingen zijn gebeurd, welke tegen de voor
schriften indruischen.
De ontploffing in de fabriek, welke staat
op de plaats Rembang, bracht een gewel
dige consternatie. De brandweer bluschte
het begin van brand, dat na de explosie
ontstond; de politie en de autoriteiten
namen krachtige maatregelen om de ge
volgen van het ongeluk zooveel mogelijk te
beperken.
SCHERMEN
Het wapenfeest vaa der K.O.O.S,
De laatste aitslagen
Het wapenfeest van den Kon. Onderofficieren
Schermbond ia gister na en vijftal dagen van! j
goede sport, ln de kazerni aan dB Mlneuralaan
te Utrecht geëindigd.
n de. o; dezen laatsten dag
7. Haerden. 8. Vos.
Uitslag geweer, afd. 1: 1. Duim, 2. v,
iveling, 5. Schippers,
2: 1. De Jong. 2„
Mosterd. 3. Fetten, 4. v. Blank, 5. De Loof,
6. Garttemo, 7. Visser. 8. Lsmo.
Het wapenfeest werd osloten met de prijs*
uitreiking, welke door do voorzitter ondez;
Nieuw gebonwdePortlekhutzen te
koop, op eigen gmd te Den Haag.
Modern ingerlchien voorzien van
waachtafels, douiecel. enz., enz.
Gunstig gelegen.
10 Rente an Uw geld
ALGEMEEN3EHEER
L. v. MEERDERVOORT 59 DEN HAAG
IN AMSTERDAM?.
Dan naar het kantoor vi L BOOMSMA
Makelaar - Bouwkunge Expert
NASSAUKADE118-119, TL 82521-85421
Wij koopen en vikoopen, huren
en verhuren, adiinisireereh en
verzorgen alle oierhoudswerk-
zaamheden
Wóninglijst en InTicfilgéit GRATIS
MEIilllIjMltlilflAJ
WENDT l 'Ml UIIIEN* IdWEN icr
f CNINCEIREU 11114
UILLGG0ND&STB. 7 TLPP00;^259G
Wilt U een rustige GELBELEGGING
KOOP DAN tUIZEN
Inlichtingen en adviezen word gratis verstrekt
NATUURLIJK in VORBURG!!
de ideale randgemeete
der Residentie 1
Kostelooze Bemiddeling:
WONINGBUREAU „VDNESTEYN"
Park Vronesteyn 61, Pr. HHannelaan 272
NATUURLIJK te
HEEMSTEDE
Belastingen laaj Verbind, met
Amsterdam en In Haag prima
Vraagt geïlL Vninggids bij:
HEEMSTEDE's WOÏNGBUREAU
CORN. L.KWAK. EEMSTEDE
DREEF 276
En waarom we hier nooit vandaan gekomen zijn, kom
Vrouwke, je weet toch wel: „Gij hebt, o albesturend Koning,
'de plaats beschikt van iedere woning"? Niets gebeurt bij toe
val, hoor! 't Is zoo'n rust te weten, dat heel ons leven in Gods
hand is en dat we op Zijn weg veilig gaan, wij en ons
Jdndje",
„Kon je haar maar een paar jaar thuis les geven",
„Dèt is een idee", riep meester blij verrast. „Daar kon ik
Han dit jaar al wel mee beginnen. Ze is schrander genoeg en
'dan komt ze mooi een jaar vóór. Als ik haar twee jaar thuis
les geef en ze stapt dan zoo in de derde klas, hè"
„Dan hoeft ze maar vier jaar school te gaan."
„Dan zit ze maar vier jaar tusschen de Woudewijkers",
'ontweek meester. Neen, hij kon er niet toe komen, over „later"
jte spreken. Hij was veel te blij, dat de tranen werden ge-
Idroogd, dat moeder opgewekt aan haar werk begon.
Later in de stilte van zijn studeerkamer, dacht hij terug
laan de woorden van vrouw Kukelaar.
„We spreken elkaar later nog wel eens, vrouw Kukelaar",
mompelde hij halfluid. „Als mijn dochter afgestudeerd is, zul
'je haar wel met andere oogen bekijken. Dan mogen jou
domme jongens hun petje voor haar af nemen. Ja ja, voor een
Schoolmeesterskind zou een arbeider goed genoeg zijn, hè?"
Heerlijk zou het zijn, als ze daar nu ook samen over konden
h|» Nu ja, dje öjdkwèm wel. Wal was het
al niet bizonder meegevallen, dat ze uit zichzelf over huis
onderwijs begon. Hij was er wel niet zoo sterk voor, dat dit
twee jaar zou moeten duren, achtte het beter, dat het kind
een jaar bij de juffrouw zat, eer het in de derde klas bij den
wat stuggen meester Bergmans kwam, maar over een jaar
konden ze verder zien. De zaak nam nu al vast een aanvang.
Hoe zou Willeke vandaag reageeren op Kobus' verhalen
over school? Zou de jonge man niet over zijn ontrouw onder
houden worden?
't Scheen wel, dat er zoo iets had plaats gevonden, want
die avond vertelde het kleine ding: „En nou weet ik, waarom
Kobus zoo raar heeft gedaan. De jongens zeien, dat ik zijn
meisje was."
„Nou, dat is ook wat", lachte vader. „Wat zijn die kleine
jongens toch dom. Jij weet het wel beter, hè? Van wie ben jij
een meisje?"
„Van pappie en mammie."
„Dat had je ook maar aan Kobus moeten vertellen" merkte
moeder op.
„Dat heb ik ook gezegd en Kobusje zei, dat hij op het
schoolplein met de jongens moest spelen, maar verder altijd
weer met mij."
Enkele dagen later kreeg Willy van vader haar eerste lees
les. Vader genoot.
Wat was dat kleine ding vlug van begrip.
Moeder genoot ook.
VIII
De tijd stond niet stil. Over Woudewijk ging hij in even
snel tempo als over ieder ander oord. Hij beroerde echter
Woudewijk weinig. Het leven gleed er heen, als in voorbije
eeuwen, aan emoties arm.
Het uitbreken van den oorlog gaf een schok, hevig, maar
korf, Zoodra hef gevaat voor efgep laad Scheep geweken,
zoodra in den nood, ontstaan door het wegroepen der arbeids
krachten, was voorzien, liep de wagen weer rustig in het spoor
van allen dag.
De „blaar", die een jaar later vele dieren trof en alle vee
ter slachtbank voerde, raakte dieper, maar de stallen werden
weer gevuld en de portemonnaie bleek niet merkbaar lichter
geworden, dus legde zich de storm.
De broodkaarten brachten de vraag, waarom zulke dingen
ook voor Woudewijk werden gedrukt Welke boer liet zich
een rantsoen toemeten, of regeeringsbrood, zoolang hij tarwe
verbouwen kon?
De eenige, die er door in moeite kwam, was Hannes-de-
bakker. Niet dat het „incasseeren" van die „lorretjes" hem
zooveel hoofdbreken kostte, och nee, hij haalde ze zoo maar
eens bij dozijnen tegelijk op, als hij er een vrij uurtje voor
had, maar dat de overheid nu al zoover durfde te gaan, dat
ze een bakker noodzaakte de weegschaal te gebruiken, zie je!
Hannes had in het zaken doen een veel te ruime blik, om op
alle kleinigheden te letten. Vroeger had hij het wel eens be
leefd, dat de een of andere juffrouw van het nieuwe dorp
(dat moest je natuurlijk juist détar verwachten) hem een aan
merking maakte over den omvang van zjjn brooden. Dan kon
hij met een vrij geweten antwoorden: „ja mensch, maar het
gewicht is er af, hoor!"Dit hield in, dat een „tweepondertje"
negen ons mocht wegen en dat 't ook geen strafbaar feit was,
als het de acht nauwelijks haalde.
Nu vertelde de regeering, dat je vieronzertjes moest bak
ken, niet zwaarder, maar en dat was erger ook niet
lichter, 't Was al weer in hoofdzaak het nieuwe dorp, dat
zulke broodjes kocht en dus was oppassen de boodschap. Het
meerendeel van het oude dorp bracht 's avonds zijn zakker,
en zakjes meel bij den bakker aan de achterdeur, 't Was daar
altijd een beetje donker, dus kon je het Hannes niet kwalijk
nemen, dat hij niet precies de grootte van die zakken zag. Bij
dif onderdeel vap het werk.hoefde Je pief zoo secuur werk
te gaan. Wie durfde er over reclameeren. at hij zooveel
meer ponden meel het huis uitdroeg dan dat eponden brood
m kwamen? Als ze wat op Hannes hadden m te merken,
wel dan stond het hun vrij, er werk van te mien.
Neen, niemand kon reclameeren, maar bespken werd de
zaak wèl.
xx7DatjCCn "in9eIei<!e" zoo zijn medeburgers hadeelen koP,
Was dat geen zonde tegen het achtste gebod
Enkele van de jongere Woudewijkers waagtn het er den
bakker over aan te spreken. Zij moesten >g leeren wie
Hannes was. De man had nu eenmaal op deieeste dinqen
een andere kijk dan Jan-en-alleman.
Eén der opposanten werd er op gewezen, ht het betamen
lijk was. dat „de priester van het altaar at Den ander
vertelde Hannes, dat hij bij dag en nacht e;over prakkin
zeerde. of hij met dat clandestien bakken zich iet bezondig
de. Als het een overheid was, die in de vreez. des Heerep
wandelde, zou er geen broodje zonder bon ve:ocht worden
in Hannes winkel, en zou hij voor alle zakki tarwe zijp
deur sluiten, maar met een overheid, die de aals diende,
was het een ander geval. Men moest Gode ieer gehoon
zamen dan de menschen. Hannes bond hienn nog een
lange redevoering, die even weinig begrijpelijk 'as als stich
tend, met dit resultaat, dat de man, die zichgenoodzaakt
zag, dit alles aan te hooren, vergat te vragen, ie het kwam,
dat hij zooveel brood zonder bon kon verkoopi aan men
schen, die geen tarwe brachten, 's Mans vrcw had hem
wel op het hart gedrukt deze vraag te doen, aar hoe kon
je een dergelijke woordenstroom keeren, zcder er in te
verdrinken? Bovendien als Hannes op dienanier eens
een andere kijk op de overheid ging krijgen, >n dat ook
weer een groote last veroorzaken. Op zelf balen was mep
in Woudewijk al sinds jaren niet meer bereker.
