MAANDAG 10 JANUARI 1938
TWEEDE BLAD PAG. 5
TRICOTFABRIEK
GEBRS. DE WIJS N.v.
TILBURG
Specialiteit in de bekende Sxcefhüri
KRIMPVRIJE tricot wollen ondergoederen
BLIJVEND MOTVRIJE
VLOERBEDEKKING
BOS Co.
OLDENZAAL
PIJL-CACHET
(met fijn poeder gevulde ouweltjes)
h«t wondermiddel tegen hevige hoofdolln.-
kiespijn, rheumetlek, griep.
Geen nachtvaart op de Waal
Zaterdagavond heeft de Rijkswaterstaat
opnieuw de nachtvaart op de Waal verbo
den. Bij Tiel en Doodewaard zijn de borden
en lichtseinen reeds geplaatst.
In den tijd van twee maanden is het nu
de derde keer, dat de waterstand van de
rivier zóó laa* is. dat de grootste voorzich
tigheid is geboden. Aanvankelijk liet het
zich aanzien dat het ditmaal nog wel zr>u
meevallen, en de scheepvaart geen hinder
nissen in den weg gelegd zouden behoeven
te worden. De vorst heeft den val \an den
boven-Rijn in de laatste dagen echter zcx")
bevorderd, dat andermaal beperkende bepa
lingen genomen moesten worden.
alg. ned. chr. vmbtenaarsbond
Een nieuwe afdeeling
Reeds eenige jaren werd door den Chr
Besturenbond in samenwerking met het
hoofdbestuur van den Alg. Ned. Chr. Amb-
tenaarsbond getracht in Meppel een afdeo
ling op te richten. In een vergadering van
17 December en 5 Januari, waarin als spre
her de heer J. Goote, 2e secretaris van den
Bond, optrad, kon in laatstgenoemde verga
'dering de afdeeling met 9 leden worden op
gericht. Dit is thans de 71e afdeeling vatl
dein Bond.
Truikjt&t te^zti
ho&tt&h, vekfcrouUAaiil
Het Kerkelijk Jaar 1937
IV
Voor de Chr. Geref. Kerk was 1937
Synodejaar. Op Koninginnedag geopend, was
de Gen. Synode te Hilversum vergaderd,
onder presidium van Ds. L. H. v. d. Meiden
tot Vrijdag 3 September. Hoewel geen in
grijpende vraagstukken aan deze Synode bui
tengewone beteekenis verleenden, nam zij
toch enkele belangrijke besluiten. Daartoe
behoorde de voorziening der vacature van
hoogleeraar, aan de Theol. School te
Apeldoorn ontstaande in 1938, als Prof. de
Bruin aftreedt wegens het bereiken van den
70-jarigen leeftijd. Zooals bekend, werd Ds.
L. H. v. d. Meiden van 's-Gravenhage tot
hoogleeraar gekozen; een merkwaardige coïn
cidentie is, dat ook de nieuwe hoogleeraar
aan de Kamper School, Dr. K. Dijk, Haagsch
predikant en ook voorzitter van den Jongel.
Bond zijner Kerk was, toen de Gen. Synode
va 1936 hem tot hoogleeraar koos. In den
55-jarigen Ds. v. d. Meiden heeft de Chr.
Geref. Kerk een harer meest bekende en be
kwame figuren gezet op de plaats, waartoe
hij door zijn studie, ervaring en aanleg voor
bereid was; tegelijk verliest zij echter in hem
een bemind en begaafd prediker.
De Synode van Hilversum, waar een ledige
plaats herinnerde aan het vroege sterven van
Ds. Hilbers van Groningen, den praeses
der vorige Synode, had in den met verlof in
't vaderland zijnde miss. predikant Ds. M.
Geleynse, een zeer gewenschten adviseur
in Zendingszaken in haar midden. De
volgende Synode (in 1940 te 's-Gravenhage)
zal te besluiten hebben over het leiden der
Zending in meer presbyteriale banen. Uit een
der rapporten bleek, dat sedert de vorige
Synode Chr. Geref. gemeenten gesticht zijn
te Den Haag-Oost, Nunspeet, Middelburg,
Hasselt en Nijmegen.
Een der aandacht vragende zaken was het
rapport van de partic. Synode van het Noor
den, vragende om een definitief en princi
pieel oordeel der Gen. Synode over het lid
maatschap van predikanten en
hoogleeraren van gemeenteraden, Prov.
Staten of Staten-Generaal. De Synode besloot
om redenen van kerkrechtelijken aard het
rapport terug te wijzen naar de kerkeraden.
Evenzeer vroeg bijzondere aandacht het
rapport betreffende het lidmaatschap
van kerkleden van N. S. B. en C. D. U.
De Synode sprak ziel. in dezer voege uit, dat
zij de beginselverklaring der C. D. U. zeer
vaag en onbelijnd acht; sommige artikelen
laten gemakkelijk allerlei afwijkende mee
ningen toe, die tot fundamenteele dwalingen
leiden; derhalve moet de kerk haar leden
waarschuwen 3gen aansluiting bij die partij
en de reeds aangeslotenen door breede en
lankmoedige onderwijzing daarvan terug zien
te brengen.
Tegen de N.S.B. sprak de Synode zidh in
scherper bewoordingen uit; haar beginselen
„zijn in het licht van Schrift en belijdenis
absoluut te veroordeelen", en „bewuste aan
vaarding van deze beginselen is loslating van
Schrift en belijdenis en doet vallen onder
vermaning en tucht der kerk". Terzake van
ev kerkelijke behandeling stelde de Synode
zich op het standpunt, dat elk geval op
zichzelf zal moeten worden beoordeeld.
Wordt bereikt, dat een lid der kerk als lid
van de N. S. B. zich terugtrekt, dan blijft, dat
III stond in oris blad van 7 Januari.
de kerkeraad ook kan vragen een schriftelijke
verklaring, dat hij met de beginselen ge
broken heeft. - tuchtoefening moet overi
gens uitgaan van de gedachte dat het lid
maatschap van de N. S. B. ook verantwoor
delijkheid voor de propaganda der beginselen
insluit.
Er zijn nog enkele andere besluiten van
belang genomen. Zoo de beslissing, om op
Zondag geen preeken meer uit Chr.
Geref. kerken per radio uit te zenden. Dan
de benoeming eener commissie, die zal onder
zoeken, wat art. 36 der Geloofsbelij
denis (d het in 1905 door de Geref. Ker
ken gewijzigde artikel over de overheid) vol
gens de bedoeling der vaderen van de
overheid eischt. Vervolgens heeft deze Synode
zich rechtstreeks uitgesproken over de h a a r-
dracht van vrouwen, „ten sterkste waar
schuwende tegen wereldgelijkvormigheid,
waartoe het afknippen van haar behoort."
Het meest belangrijke besluit der Synode
van Hilversum besloeg in de afkondiging
slechts enkele regels: een commissie benoemd
tot formuleering van het c o n c e p t-a n t-
woord aan de Gen. Synode der
Geref Kerken, maar in de uitwerking
een geschrift van 42 bladzijden, dat in No
vember j.L gepubliceerd is. Al geeft dit rap
port onomwonden groote verschillen van
meening met de Geref. Kerken over belang
rijke leerstukken te kennen, toch mag met
blijdschap en niet zonder hoop geconsta
teerd worden, dat de hier gegeven beschou
wing niet zonder meer het afwijzen van de
in 1933 toegestoken hand beteekent; en met
niet minder voldoening, dat in de kerkelijke
pers der Geref. Kerken reeds spoedig gezag
hebbende uitspraken gedaan zijn, neerko
mende op: „nu is het de beurt aan ons, om
te antwoorden; laat het gesprek gaande
blijven" Wij hopen van harte, dat dit gelukt
èn goede resultaten afwerpt; zoo er twee
kerkgroepen geroepen zyn, om elkandèr
althans te zoeken, dan deze twee.
Waar wij in ons blad van 24 Nov., dus nog
kort geleden, het rapport van de Chr. Geref.
Synode hébben gereleveerd, moge thans met
een verwijzing daarheen volstaan worden.
In het jaar 1937 doorleefde de Chr. Geref.
Kerk geen ingrijpende gebeurtenissen. Wel
zette het jaar voor de gemeente te Gronin
gen diep tragisch in, toen op 4 Januari haar
pas 48-jarige leeraar Ds. A. H. Hilbers
door den dood werd weggenomen. Maar er
was ook verblijdende groei: zes candidaten
hebben het predikambt aanvaard.
Op 30 April had het orgaan der Chr. Geref.
Kerk, „De Wekker", zijn 50en jaargang
bereikt, hetgeen met een speciaal nummer
herdacht werd.
Nieuwe kerkgebouwen verrezen te Hui
zen (in Februari) en te Nunspeet
(Maart), terwijl te Nijmegen een Chr.
Geref. Kerk geïnstitueerd werd.
Voor de Geref. Kerken in H.V. was
1937 een jaar van weinig bewogenheid. Een
zwaar verlies trof den kleinen predikanten-
kring en de Haarlemsche gemeente, toen door
een ongeval de pas 35-jarige Ds. P. A. E.
Hetzelfde kan getuigd worden van de E v.
Luth. en Herst. Ev. Luth. Kerken
in ons land. Slechts trokken te Amsterdam
twee gebeurtenissen de aandacht. De eene
was van droeven aard: in de kracht van zijn
leven werd de bekende en om zijn concerten
zoo beminde organist Jan Zwart wegge
nomen, wiens naam één was geworden met
die van zijn prachtig orgel in de Herst. Ev.
Luth. Kerk. De andere gebeurtenis was een
verheugende, want stelde de Luth. Kerk in
s lands hoofdstad ,die door de sluiting der
bekende ronde Luth. Kerk een eeuwenoud
bedehuis had moeten verlaten, weer in het
bezit van een nieuwe kerk, de Maarten
L u t h e r-K e r k in Zuid.
Op denzelfden dag, dat de bouw dezer kerk
gegund werd, 18 Januari, hield de nieuwe
hoogleeraar der Herst. Ev. Luth. Kerk, Prof.
J. C. V. v a n B e m m e 1, zijn inauguratie aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht. De Herst. Ev.
Luth. Kerk telt thans 7 gemeenten en 6 pre
dikanten.
Dan nog val' te vermelden de in Augustus
t Amsterdam gehouden vergadering van het
uitvoerend comité van het Luthersche
Wereldconvent, omvattende nagenoeg
alle Luth. Kerken ter wereld met pijn.
83.900.000 leden. Deze vergadering stond
onder leiding van den bekenden Hannover-
sc^en landsbissohop Dr. Mahrarens, terwijl
ook aanwezig was zijn ambtgenoot Dr. Meiser
uit München. Het comité h' ld zich voorna
melijk bezig met de steun-organisatie aan de
Zending en aan noodlijdende Luth. Kerken,
welke ook het voornaamste bestaansdoel van
het Convent is.
De O u d-K ath. Kerk in ons land ver
loor door den dood haar aartsbisschop Mgr.
K e m m i n c k, die ook buiten zijn kerk ach
ting genoot in verband met zijn sympathie
voor de oecumenische beweging. Zijn opvol
ger is Mgr. P. in kei, die op 15 Juni met
groote plechtigheid te Utrecht werd gewijd.
In het jaareinde trok zeer de aandacht de
overgang van Prof. Buytendijk, vroeger
hoogleeraar aan de Vrije Universiteit en thans
aan de Rijksuniversiteit te Groningen, tot de
R.K. Kerk.
De Engelsche Kerk te Rotterdam ver
loor door den dood haar, in ons land ook door
zijn geestige taalboekjes, welbekenden em.-
predikant Dr. J. Irwin Brown, en de
Waalsche Kerk te 's-Gravenhage haar
em.-predikant A. A. C h o u i 11 e t.
doodelijke val
Te Guttekoven, gem, Limb richt,
is de 72-jaxige landbouwer J. Ritzen, op zijn
boerr.erij, bij het verrichten van werkzaam
heden op den hooizolder uitgegleden en
naar beneden gestort. De man kwam met
het hoofd op den dorschvloer terecht. Hij
kreeg een schedelbreuk en is een half uur
later overleden.
DE EINDHOVENSCHE
STERRENWACHT
Geschenk van Dr A. F. Philips
Nieuwste snufjes toegepast
Onder groote belangstelling is Zater
dagmiddag te Eindhoven het nieu
we sterrenkundige observatorium ge
opend, waarvoor Prins Bernhard
ruim een jaar geleden de eerste steen
Zooals bekend is. werd deze sterrenwacht
door dr. A. F. Philips aan de afdeeling
„Kindhoven en omstreken" der Ned. Ver
een iging voor Weer- en Sterrenkunde, die
in Januari 1935 werd opgericht, ten geschen
ke gegeven. De gemeente Eindhoven stelde
in het stadswandelpark bouwgrond beschik
baar. De sterrenwacht is gebouwd naar het
ontwerp van dr. Kalff. Het is uit baksteen
vervaaraigd.
Het gebouw bestaat uit vier verdiepingen.
Het vertrek in de eerste verdieping dient
voor het slijpen en polijsten van den spiegel
van 50 cM. middellijn. Daarboven bevindt
zich een dubbelhooge kamer: de eerehal. De
volgende verdieping is ingericht als werkka
mer en bibliotheek, ook het drijfwerk van de
telescoop is hier ondergebracht. Daarboven
is de koepel, waarbinnen de groote telescoop
op een betonnen voetstuk is opgesteld en
waarmede men ooor het openschuifbare seg
ment in den koepel den loop der hemel
lichamen kan volgen.
Deze koepel, die een diameter van onge
veer vijf meter heeft, is door middel van
een rail en van kogellagers voorziene rollen
geheel draaibaar. Het enorme gewicht van
1800 kg. kan met één hand in beweging
worden gebracht.
De telescoop, die mede voor fotografische
doeleinden is ingericht, werd in de Philips
fabrieken ontworpen en vervaardigd. Men
zal er een 650 maal vergroot beeld van de
sterren mee kunnen WEiarnemen. De teles
coop, die vier meter hoog is weegt 1500 kg.
Zij werd ontworpen voor een spiegel van 50
cM. middellijn. De branapuntafstand zal 325
cM. bedragen. Voorloopig zal een spiegel
van 30 cM. middellijn worden gebruikt, tot
dat de andere spiegel klaar is.
De officieele opening
Tijdens de officieele openingsplechtigheid,
die Zaterdagmiddag gehouden werd, hebben
het woord gevoerd Minister Slotemaker
de Bruine, de Burgemeester van Eind
hoven A. V e r d ij k. Prof Dr J. H. van
Oort uit Leiden. Prof Dr G. Holst, Prof.
Dr J. v. d. Bilt en Dr Philips.
Tijdens de plechtigheid werd aan Dr Phi
lips het eerelidmaatschap aangeboden der
Ned. Ver. voor Weer- en Sterrekunde, een
onderscheiding, die zij in de 36 jaar van
haar bestaan tot nog toe slechts aan pater
Dr Stein S.J., directeur der Vaticaanscne
sterrewacht, heef t toegekend.
Na de redevoeringen, die gehouden wer
den in de aula van het Katholiek Lyceum,
begaven de aanwezigen zich naa rde Alber
dingk Thymlaan, waar de Philips Harmonie
tegenover het observatorium stond opge
steld. De minister verrichtte hier de ope
ningsplechtigheid met een korte toespraak,
waarin hij den vvensch formuleerde, dat h-:t
opsohouwen naar de hemellichamen zou
strekken tot het besef van de groothe-nd vaiï
den Schepper, die aohter en boven de ster
ren woont
Julius Barmat ter aarde besteld
Aan den Parijschen trein, die Zaterdag
om 11.09 uur te Amsterdam arriveerde, wis
een wagon gehaakt, waarin zich het stoffe
lijk overschot van den dezer dagen te Brus
sel overleden bankier Julius Barmat
bevond.
De kist werd overgebracht naar het reini
gingshuis van het Nieuw-Israëlietisch Zie
kenhuis, waarna in den namiddag de ter
aardebestelling seschiedde op de Israëlictj.
sche begraafplaats te Muiderberg. Eeni.ro
tientallen personen, voornamelijk familie
leden. woonden de plechtigheid op de be
graafplaats bij, waar rabbijn Dr. V le
Hondt een korte pred'catie hield.
van dongen-tentoonstelling
verlengd
Wegens de enorme belangstelling /al do
Van Dongen-tentoonstelling in het Stedelijk
Museum te Amsterdam twee weken ver
lengd worden en dus geopend blij'Vfca *oi
23 Januari.
Athene in feesttooi, in verhand met het huwelijk van den kroonprins
met prinses Friederike Louise, dat gisteren werd voltrokken.
Een laatste inspectie van de telefoon- en telex-installatie te Soestdijk.
Bij de telex-apparaten v.r.n.l. H. v. Pol (dir. A.N.P.), D. Lambooy, A.
Lievegoed (chef regeering sper sdienst) en ir. Damme (dir.-gen. P.T.T.).
Na aankomst te Addis Aheha droeg de aftredende vice-koning van
Abessinië, Graziani (rechts) zijn ambt over aan zijn opvolger, den hertog
vanAosta (naast hem).
Fo HANS MATTHFS-BREIIKELEN
Ziet, hoe de kleine Jan
Van 't kuchen wordt
genezen,
Dit heerlijk medicijn,
Zal vast zijn redding wezen
Prijs per flacon 0.50
Op een der Rotterdamsche beschuitfabrieken wordt druk gewerkt aan het gereedmaken van de 175.000 beschuiten
met muisjes, welke bij de geboorte van een Oranje-prinsje of -prinsesje aan de Rotterdamsche jeugd zullen worden
aangeboden.
Het nieuwe hoofdbureau van politie te Rotterdam is in zooverre gereed, dat Zaterdag het tweede gedeelte in
gebruik werd genomen, de derde vleugel komt in het najaar gereed. Exterieur van het gebouw, gezien in de
richting van het Hofplein.
