Leiden's goede en kwade dagen
Wat negentien-drie-zeven voor
Leidens Omgeving bracht
VRIJDAG 31 DECEMBER 1937
TWEEDE BLAD PAG. 6
Veel mutaties op kerkelijk gebied
- Personalia
Gemeenteraadsbesluiten
Universiteit
A /ELKE feiten en gebeurtenis-
sen zijn zoo belangrijk, dat zij
aan het einde van een jaar in een over
zicht geboekstaafd moeten worden? De
beantwoording van die vraag moet wel
altijd zeer subjectief zijn. Zelfs aan een
krantenman kan het niet hee'emaal ge
lukken zijn subjectieve gevoelens uit te
schakelen en zeker gelukt het niet aan
den man van een Christelijk blad. voor
wien' bepaalde terreinen van bijzondere
interesse zijn.
Op kerkelijk terrein: veel verliezen
Als wij de feiten doorbladeren, die wij op
onze bloc-notes hebben bijeengegaard dan
springt in de eerste plaats naar voren, dat
zich op kerkelijk gebied en met name in
de predikantenwereld belangrijke mutaties
hebben voorgedaan of bezig zijn zich te vol
trekken.
Hier moet allereerst herdacht het sterven
Van Ds H. Thomas, in het midden des
jaars, op 22 Juni, de-ze merkwaardige en
zeer bijzondere predikantenfiguur, geliefd
door zijn gemeente als weinigen, buiten
zijn gemeente hoog gewaardeerd, een groot
man met een kinderlijk hart, wonderbaar
bedienaar van een wonderbaar Evangelie,
belijder van en strijder voor de una sancta.
in het openbare leven vurig beminnaar van
de dynast'e der Oranjes, vaderlander, kun
stenaarsziel. Wel zeer treffend is de ontroe
ring over zijn heengaan, na eenige felle da
gen van hoop en vrees, tot uiting gekomen
bij de herdenking in de kerk door Ds Wier-
singa en bij de eenvoudige begrafenis,
waarvan vele honderden getuige waren.
Dóór het heengaan van Ds Thomas
zijn twee van de drie predikants
plaatsen in de Gereformeerde Kerk va
cant geworden. Immers in het begin des
jaars, nl. op 2 Februari, had Ds W.
Bouwman afscheid genomen van
zijn gemeente om van een welverdiende
rust te gaan genieten, eoodat van het
driemanschap Kouwenhoven-Bouwman-
Thomas. dat zoo langen tijd in een
dracht en vriendschap de Gereformeer
de Kerk diende, thans niemand meer
actief in het ambt stond en slechts Ds
Bouwman nog tot de levenden behoorde.
Het beroepingswerk in de Gereformeerde
Kerk had een gezegend verloop. Na een
tweetal teleunstellingen, mocht op 30 Octo
ber bericht worden ontvangen, dat de predi
kanten Ds .1. Wegge mans van Beetgum
en Dr H. J. Westerink van Tienhoven
bun beroep hadden aangenomen. In het
begin van Februari van het nieuwe jaar
hopen zij zich aan hun gemeente te verbin
den.
Den da^r volgende op dien, waarop de
Geref. Kerk deze blijde tijding ontving,
ontviel aan de Ned. Herv. Kerk Ds C.
Ha r twigs en, die weinige maanden
tevoren, n.l. op 25 April de herdersstaf
had neergelegd, nadat hij eenige dagen
daarvoor, op 17 April, zijn 50-jarig
nmibts jubileum had gevierd..
Ook met hem is een merkwaardige predi
kantenfiguur uit de kerkelijke wereld van
J-eiden heengegaan, een figuur, die minder
op den voorgrond trad, omdat hij zich niet
buiten het kerkelijk erf bewoog, maar een
man die zijn Zender met voorbeeldige
trouw heeft gediiend en die in zijn lang
durige staat van dienst veler liefde heeft
verworven. 7ijn plaats is op het oogenblik
waarop wij dit schrijven nog niet vervuld,
al is het beroepingswerk in vollen gang.
In de Ned. Hervormde Kerk vierde Ds J.
C van Apeldoorn op 28 September zijn
zilveren ambtsjubileum! Ds J. C. S.
I.oc her werd op 7 November 70 jaar en
kort daarna werd hem tegen een datum in
liet begin van het volgend jaar emeritaat
verleend. Mevr. T S. Spaargaren-van
Pij-pen. een bekende persoonlijkheid in
C. H. en Ned. Herv. Kring werd op 25 Mei
SO jaar. Op 17 Juli herdacht Prof. Dr. L.
Knappert den dag waarop hij vóór 50
jaar liet predikambt in de Ned. Herv.
Kerk aanvaardde. Op 14 September her
dacht de heer H. A. Anthony den dag
waaroD hij veertig jaar lang deel uitmaakte.
Aan bet Collega van Collectanten der Ned.
Herv. Diaconie. Hij nam op dien dag tevens
Aan het College afscheid. Het laatste feit,
dat van de personalia in de Ned. Her\\ Kerk
moet worden genoemd is een droevig feit,
n 1. het overlijden op 29 November van den
lieer W. Wiethoff, a'oorzitter der Ned.
Herv. Diaconie en ook overigens een zeer
bekende persoonlijkheid op charitatief ge
bied.
Bij de personalia dienen nog enkele fei
ten van meer algeimeenen aard aan te
sluiten. Op 5 Maart opende de Chr. Jeugd-
Aereeniging ..Nomateg" een nieuAV centrum
voor ,Chr. jeugdwerk in de voormalige kli
niek van Prof. Gorter aan de 4e Binnenvest
gracht. Op 19 Mei herdacht de Zondags
school „De 24 huizen" van de Kerkelijke
Wijk IV der Ncd. Hen'. Gemeente haar 60-
jarig bestaan. Op 11 Juni werden de geres
taureerde consistoriekamer en de brand
vrije kluis voor .het beAvaren van archief
stukken in de Pieterskerk officieel in ge
bruik genomen. Op 27 Augustus had plaats
de opening van de nieuwe Chr. Kleuter
school aan den Morschweg. Op 3 October
herdacht de Chr. Knapen en Jongelings-
vereeniging „Samuël", onderafdeeling van
de Avijkvereeniging „Levendaal", haar 60-ja
rig bestaan.
Op kerkelijk gebied dient voorts vermeld
Ie worden de intrede bij de Gereformeerde
Kerk als missionair dienaar des Woords
van Ds J. Verku y 1, gekomen van Laren
De Geref. Kerk leed ernstige verliezen door
het overlijden on 4 Juni van Ds S. Groe
ne v e I d, emeritus predikant van de kerk
van Terneuz-en en op denzelfden dag van
den heer M. Vallentgoed, oud-ouderling
en CPU bekend figuur in de Chr. Sociale be
weging tenvijl op 22 November overleed de
lieer D.' O. v. d. Horst, eveneens oud-
ouderl'mr m genensionneerd onderwijzer.
De Gereformeerde Kerk in Hersteld Ver
band weH vorhi'id door de intrede op 28
Nov. van I>- K H Kroon, terwijl daaren
tegen de F vang I.uth. Gemeente een die
naar zaLr heengaan, omdat Ds C. d e M e v e-
re aan het einde des jaars meende, dat het
werk thans aan jongeren moest worden
overgelaten, zoodat hij op den 2dcn Kerst
dag de herdersstaf in het midden der ge
meente neerlegde. De andere predikant der
Evans. Luth. Gemeente, Ds J. Ph. Mak
kink herdacht zijn zilveren ambtsjubi
leum
Chr. School en Sociale Beweging
Zoo talrijk als de vermeldenswaardige fei
ten on kerkelijk gebied dit jaar waren zoo
gering zijn ze op het gebied der Chr.
School. Wij hebben reeds enkele feiten, die
grensgevaljpn betroffen in het kerkelijk
overzicht vermeld. Wij moeten hier nog bij
voegen liet overlijden op 25 Januari van
mej. W. E. B r i 11 ij n, oud-onderwijzeres
aan de Chr. School aan het Plantsoen en 't
overlijden op 18 Augustus van den heer C.
Ruiter, onderwijzer aan dezelfde
school.
De Chr. Sociale Beweging verloor eert van
haar ijverigste en meest vooraanstaande
aa'erkers door het overlijden van den heer
J. Slegtenhorst op 31 April. Hij A\'as
a'oorzitter van de afrieelimgen van „Patrimo
nium" en den Chr. Ambtenarenbond, voorzit
ter ook van het Chr. Comité voor Werkloo-
zenzorg. De kring rond het Chr Militair Te
huis en de Chr. Onderófficieren-vereeniging
werden getroffen door het overlijden op 2
April van den heer Joh. de Moed. Hel
voorzitterschap van de Leidsche Chr. Restu
renbond ging over van den heer A. J.
Schone veld, die het jarenlang .heeft be
kleed. op den heer G. H o r d ij k. nadat de
heer J a c. van Es voor de benoeming had
bedankt.
Wat de gemeenteraad deed
Hoe ping het met het bestuur van onze
burgerlijke gemeente? In den gemeenteraad
hadden twee mutaties plaats. Op 19 Januari
overleed het vrijz. dem. raadslid, de heer
J. M. Vos. Zijn plaats Averd ingenomen
door Dr M. K e y Bij de hegrootingsbehan-
deling in Februari deed het a. r.-lid de heer
A. J. Sc hone veld mededeeling van .het
feit, dat hij door verandering van werk
zaamheden genoodzaakt was het raadslid
maatschap neer te leppen. Zijn plaats werd
ingenomen door den heer P. v. d. T a s. Wet
houder Splinter werd ernstig ongesteld
en moest een lange rustperiode in acht ne
men, zoodat de raad op 6 September over
ging tot benoemen van een tijdelijk Avet-
bouder, waartoe de heer Jac. Wilbrink
werd aangewezen.
Met den bouw van het stadhuis werden
goede vorderingen gemaakt. In October
kwam, het betonframe gereed en eenige
weken daarna werd de verdere afbomv
aanbesteed en opgedragen voor de som van
f 317.535,aan den aannemer Korswagen.
Hiermee is de bouw a'an het Leidsche Stad
huis dus in zijn laat6t« stadium gekomen,
en hoewel wij de opening van het nieuwt
stadhuis niet eerder dan aan het einde van
19S9 in ons jaaroverzicht zullen kui
vermelden, begint het einde nu toch heel in
de verte in zicht te komen. Er aa'erd een
comité gevormd uit de 'burgerij om voor den
toren van het nieuwe stadhuis namens Lci-
denaren cn oud-Leidenaren een carillon
aan te bieden.
De ramp van de werkloosheid bleef
onze stad in bijna om'erminderde mate
teisteren. Ilct Averkloosheidscijfer was
aan 't einde van dit jaar zelfs nog hoo-
gcr dan aan het einde van 1936. De fi
nancieele positie van onze stad bleef
vooral daardoor precair, hoewel zij in
vergelijking met andere gemeenten niet
ongunstig mag worden genoemd. De be
begrooting voor het nieuwe jaar kon
zonder belastingverhooging sluitend
worden gemaakt, zij het dat de lakten
der burccrij werden verhoogd door een
vechooging van de electriciteits-tarie
ven, terwijl ook opnieuw tot een ern
stige aantasting der reser\res moest wor
den overgegaan.
De werkzaamheden van den raad waren
velerlei. Besloten werd (Ave vermelden het
voornaamste in chronologische volgorde)
tot den aanleg van een nieuw militair
oefenterrein aan den HaagAA'eg. daar op het
Schuttersveld een deel van het uitbreidings
plan der gemeente is geprojecteerd. In de
zelfde A'ergadering besloot men tot oprich
ting van een Centrale Werkplaats voor
jeugdige werkloozen in een gedeelte a'an 't
gebouw van de a'oorma'ige Katoen fabriek,
welke aa'erkplaats spoedig daarna is ge
opend en ook inderdaad een belangrijk aan
tal ieugdiee Averkloozen tot zich getrokken
heeft. Besloien AA'erd voorts tot reorganisatie
van de Stedelijke Werkinrichting, waarvan
de exploitatie werd opgedragen aan het
Leger des Heils; tot de doorbraak vanaf de
Heerengracht naar de Zijlsingel. Avaarbij de
voormalige Katoen-fabriek Avordt afgebro
ken en een nieuAve verkeersAveg tusschen
beide genoemde straten tot stand komt met n
nieuwe brug over den Zijlsingel, terwijl bo
vendien terrein is vrijgekomen voor den
houaa' Aan een flink aantal arbeiderswonin
gen; tot de automatiseering van de regeling
A'an het verkeer bij de De Gijzelaarsbank;
tot afbraak van de voormalige Nutrix-fa-
briek, overkluizing van het Gangetje en de
bouw van oen nieuwe brug over de Nieuwe
Rijn; tot 't verleenen van medewerking aan
de plannen der Leidsche Duinwatermaat-
schappij, die haar Avatenvinningsgebied in
de Katwijksche duinen door het maken a'an
kostbare werken gaat uitbreiden, wanneer
dit althans na de door Katwijk, die zich in
haar bestaansmogelijkheden bedreigd ziet,
ontketende actie, doorgang kan vinden,
waarvan men thans lang niet zeker meer is,
daar de Regeering Katwijk inderdaad in t
gelijk schijnt te stellen. De L.D.M. besloot
voorts tot het algemeen invoeren van wa
termeters Avaardoor een belangrijke waterbe-
sparing moet worden verkregen. Op 18 Juni
werd de nieuwe brandweerkazerne van de
.politie-brandAveer en het nieuwe brandweer
materiaal (av.o. een motorspuit en een lad-
derAA'agen). officieel in gebruik genomen. Op
21 Augustus werd de nieuAve Rijnbrug voor
het verkeer opengesteld, terwijl tegen het
einde des jaars ook de nieuwe Haagbrug
gereed kwam. Deovenvegkwestie kwam in
een nieuw stadium, doordat van de zijde
der Ned. Spoorwegen een plan tot oplossing
van dit vraagstuk bij B. en W. werd inge
diend, welk plan rond 4V2 millioen zal
kosten en waarover onderhandelingen
met belanghebbende instanties zijn aange
knoopt, tenvijl een eventueele medewerking
a'-an het Werkfonds niet onwaarschijnlijk
ijnag worden geacht.
Nauw met de Averkzaamheden van den
gemeenteraad hangt samen de opening op
November van de Overdekte Zweminrich
ting aan de Haarlemmerstraat, Avaardoor
de plannen voor den bouw van een Sport
fond senibad. waarvoor de gemeente mede
werking had toegezegd, in rook opgingen,
zoodat de gemeente haar toezegging introk.
Ook in ander opzicht was de raad bij deze
zaak -betrokken doordat hij vóór de opening
der Overdekte haastig een besluit moest
om .het gemengd zAvemmen niet toe
te staan, een verbod dat er zeer streng uit
zag en dat vele pennen in beweging heeft
gebracht, maar waarvan tenslotte aan bo
nafide zAvennvereenigingen op hun oefen-
onden vrijstelling werd verleend, zoodat
de pennen stil kwamen te liggen, hoewel
den letter der haastig aangenomen ver
ordening wel eenig geweld Averd aange
daan. Dat Leiden thans een Overdekte be-
t is intusschcn een verheugend feit.
eenige Leidsche zweminrichting die wij nog
bezaten. „De Zijl", heeft in het afgeloopm
jaar een belangrijke uitbreiding en vernieu-
ondergaan, zoodat de zAvemliefhebbers
twee verheugende feiten heibben te hoeken.
Op zich zelf staande personalia
Bij het vermelden A'an de op zichzelf
staande personalia moet in de eerste pl
een oogenbnk worden stilgestaan bij de
;ers en burgeressen, die door den dood
Aveggemaaid cn die een belangrijke
plaats in het leven van onze stad innamen
of ingenomen hadden. Behalve de reeds
enoem.de moeten hier nog volgen Mej. A
Gr o 11, penningmeesteresse van
eeniging voor misvormden, een der oprieh
tors van de Anna Kliniek, die naar haar
werd genoemd (16 Januari); Aug. L. Rei
meringer, oud-wethouder van Leiden
(27 Jan.); A. W. F rent zen, oud-diree-
leur van Sijlhoff's Uilgevers Mij. (6 April)
G. K. Boon, directeur der N.V. „Het Mo
torhuis" (30 Juni); T. F. V1 i e 1 a n d,
55 jaar bestuurslid was van de afdeeling
Oegstgeest en Omstreken van de Alg. Ver.
voor Bloembollencultuur; P. Stapel, oud-
commissaris van -politie (11 September); J.
A. v. Hamel, oud-notaris, oud-wethouder
van Leiden (4 November). Velen zullen hun
nagedachtenis in dankbare herinnering
houden.
Tegen het einde des jaars, op 22 Decem
ber Averd Leiden opgeschrikt door de tijding
van het overlijden van den oud-burgemees
ter, Jhr. Mr. Dr. N. C. de G ij se 1 a a r. man
van groote populariteit en eminente be
stuurscapaciteiten, dio in de geschiedenis
van Leiden een zeer belangrijke plaats heeft
ingenomen. En tenslotte moet nog melding
Avorden gemaakt van het overlijden op 24
Dec. van Dr Adriaan Beets, zoon van
Nicolaas Beets en oud-redacteur van het
Woordenboek der Ned. Taal.
De gemeente verliest met ingang van het
nieuwe jaar twee van haar voornaamste
ambtenaren, nl. den directeur van het stede
lijk museum „De Lakenhal", de heer A.
t, die den pensioengerechtigden leef
tijd heeft bereikt en den gemeente-archivaris,
Dr. Mr. J. W. Verbuigt, die om gezond
heidsredenen zijn ontslag heeft moeten
nemen. In de plaats van den heer Coert is
benoemd de heer E. Pel i nek, drs in de
kunstgeschiedenis te Amsterdam. De vaca
ture van den heer Verburgt is nog niet ver-
uld. Bij het garnizoen werd overste D e
Iongh garnizoenscommandant in de plaats
erste Koningsfeld, terwijl overste
Buurman werd geïnstalleerd als
commandant van het 4de Reg. Inf. Notaris A.
D. V ij gh vierde zijn 40-jarig ambtsjubileum
op 25 April. De heer P. A. de G o o ij e r, di
recteur en de heei N. D. de Boer, procu
ratie-houder vierden op 1 Mei hun zilveren
jubileum bij de Rotterdamsche Bankvereeni-
ging. De heer J.Overduin herdacht op 22
Mei zijn zilveren jubileum als boekhouder bij
de firma J. P. Mulder en Zn. Op 29 Juni
erd Dr. J. J. Smith, onze autodidactische
orchideeën-kenner van aa'ereldreputatie, 70
jaar. De heer J. Mulder vierde op 1 Dec.
zijn zilveren jubileum als klerk ter griffie
an het kantongerecht. Majoor G. Bron
werd op 16 December gehuldigd bij gelegen
heid van zijn zilveren jubileum in dienst van
Rijksveldwacht.
Onze Universiteit
De Universiteit werd getroffen door het
overlijden van enkele oud-leden van den
staf. Óp 8 Februari overleed Prof. S c a o G.
de Vries, oud-buitengewoon hooglecraar
in de Middeleeuwsche handschriftkunde, oud-
directeur der Universiteits-bibliotheek. Op S
Maart 1937 overleed Prof. Dr. Albert V e r-
w e ij, oud-hoogleeraar in de Ned. Letterkun
de. Den 3den Juli stierf Prof. Dr. P. N. v a n
Kampen, oud-hoogleeraar in de zoölogie.
Voorts overleed op 13 Mei de heer H. Cor
net Sr., oud cerste-amanuensis van de
Rijksuniversiteits-bibliotheek.
Prof. Dr. C. W. L u n s i n g h Scheur
leer, bijzonder hoogleeraar in de Grieksche
archaeologie, Prof. Dr M. David, bijzonder
hoogleeraar in de Babylonische, Assyrische,
Israëlietische en Hellenistische rechtsgeschie
denis en Prof. Dr H. K r a e m e r, hoog
leeraar in de geschiedenis van de godsdien
sten in het algemeen cn van de phaeno-
menologie van den godsdienst in het bijzon
der, hielden hun inaugureele rede. Tot di
recteur van 't Rijksmuseum voor Volken
kunde we.rd benoemd Dr W. H. Rasser?,
Op 13 April werd herdacht het 350-jarig be
staan van den Hortus Botanicus. Op S Juni
had plaats de officiecle opening van het Ned.
Instituut voor wetenschappelijk onderzoek
van edelsteenen en paaiden, dat gevestigd is
in het Rijksmuseum voor geologie en mine
ralogie. Óp 28 October had de plechtige her
denking plaats van het 300-jarig bestaan van
het Medisch Klinisch Onderwijs. Op denzelf
den dag werd in het gebouw Rapenburg 61
het Strafrechterlijk Seminarium geopend. Op
30 November had de opening plaats van het
nieuwe gebou\a' van het Museum voor Vol
kenkunde in het voormalig Academisch Zie
kenhuis aan de Steenstraat.
LEIDSCH GLAS IN LOOD-
BEDRIJF annex GLASHANDEL
TELEFOON 3671
LEIDEN, December 1937. j
van opleving
Opgewekter stemmen mengen
zich in het treur-concert
Alkemade
Door de gemeente Alkemade werd in het
jaar 1937 weder voortgegaan met geleidelijke
verbetering der wegen. In het dorp Rijp-
wetering kwam gereed een -nieuAve brug,
welke een goede verbetering blijkt te zijn.
De tuinderij liep bjj het vorige jaar vergele
ken, belangrijk terug. De aardbeienoogst
mislukte bijna geheel. Een beroep op de
Regeering om steun mocht tot heden niet
baten. De veehouderij leverde betere uit
komsten op, doch deze aa'erden Aveer teniet
gedaan door de schade tengevolge van mond
en klauwzeer onder het vee.
Aan meerdere kerken en pastorieën
aa'erd in het afgeloopen jaar door minder ge-
Avensche indiviouen „een bezoek" gebracht.
De buit was meestal niet groot, doch, jammer
genoeg, kan de politie de daders niet op het
spoor komen.
Alphen aan den Rijn
Het jaar 1937 begon met de spontane en
blijde feestviering ter gelegenheid van het
huwelijk van Prinses Juliana met Prins
Bernhard. De wijze waarop onze gemeente
is versierd geweest heeft alom bewonde
ring afgedwongen en is als een van de
mooiste van het land geroemd.
Het jaar 1937 was voor onze gemeente
zeer belangrijk. De in het vorig Jaar be
raamde plannen omtrent RaadhuisbouAV zijn
in cit jaar werkelijkheid geworden. Aan
een oud Alphenaar, den heer G. v. d. Bijl, te
Zeist, werd voor 142.000 de bouAV van het
Raadhuis opgedragen. Het werk is thans
zoover gevorderd, dat de betonnen onder
bouw Aveldra gereed zal zijn en de eerste
steen kan gelegd worden.
Den 29en Mei werd het Boschpad, Avaaraan
jaren in Averkverschaffing was gearbeid ge
opend.
De nieuAve of Oosterbegraafplaats, Avaar-
aan eveneens verscheidene jaren in werk
verschaffing is gewerkt, is thans gereed. Met
de nieuAve aula is dit ook een groot stuk
werk, dat de ontwerper alle eet aandoet.
Het moderne verkeer is bezig het aanzien
van onze gemeente grondig te veranderen,
vooral het gemeentedeel aan de Gouwesluis.
De Rijnbrug over het Aarkanaal, welke niet
berekend was voor het zware verkeer heelt
plaats moeten maken poor een nieuwe brug
die aan alle eischen voldoet. Op 9 October
werd zij voor het verkeer opengesteld. De
bruggen over de Gouwe, welke al jaren hin
derlijk waren voor de zware moderne
vrachtauto, worden vervangen door een van
moderne structuur. In Februari is men met
de bouw van deze nieuwe basculebrug begon
nen en thans is de betonnen onderbouw ge
reed en kan met het monteeren van de bo
venbouw Avorden begonnen.
De onteigening van de laatste perceelen
langs de Gouwe heeft plaats gevonden en
ook deze weg zal weldra Avorden aanbesteed.
Binnen een cirkel met een middellijn van
circa 400 meter zullen alsdan 3 groote nieu
we moderne bruggen liggen.
De woningbouw Avas in dit jaar uiterst ge-
L. S.
Hiermede hebben wij de eer U te berichtendat wij ons bedrijfmet j
ingang van 3 Januari, zullen uitbreiden en verplaatsen van Hooigracht h2,
naar Nieuwe Rffn 83Met deze uitbreiding zullen wij in staat zijn Uw
gewaardeerde orders met nog meer zorg uit te voeren. Ons telefoon- i
nummer blijf ^onveranderd, dus No. 3671. Uw orders, die door ons op j
zeer hoogen prijs worden gestéld, zullen wij gaarne in onze nieuwe
omgeving tegemoet zien en teekenen,
Hoogachtend,
Leidsch Glas in Loodbedrijf
De stijging van de bouwmaterialen is oor
zaak dat de bouAV van arbeiderswoningen
niet rendabel is. Het waren oan ook Uit
sluitend heerenhuizen en middenstandswo
ningen aa'elke gebouAvd zijn.
De werkloosheid was minder groot dan
vorig jaar. In de metaalindustrie is meer
werk dan vorige jaren. De betonindustrie en
pannenfabrieken zuchten nog steeds onder
het uitblijven van orders. Ilct blijft dan ook
voor hit gemeentebestuur heel moeilijk de
financieele toestana van de gemeente op een
gezonde basis te houden, temeer waar de uit
gaven van het Burg. Armbestuur steeds stij
gen, Avijl de nood in kleine middenstands
kringen steeds toeneemt. Het gemeentelijk
beleid is evenwel bij het college van Burg. en
Weth. in go^de handen. Bij de behandeling
van de begrooting hadden de raadsleden dan
ook niets dan lof over het beleid van Burg.
en Weth.
Een drietal raadsleden hebben in het af
geloopen jaar bedankt, da heeren B. Sprey,
L. J. H. Boeren en C. den Uil. Hun plaats
Averd ingenomen door de heeren C. van Gaa
ien, C. M. Deerenberg en Mevr. Houtman
v. d. Schee.
Wat het kerkelijk leA'en betreft moet ge
memoreerd, dat de opengevallen plaats van
Ds. Schoneveld, bij de Ned. Herv. Kerk, op
19 April Averd ingenomen door .Ds. Ph.
Scheers, overgekomen van Kolderveen. Was
reeds ten vorige jare in de vrijzinnige
burcht te Oudshoorn een bres geschoten, bij
de verkiezingen van notabelen werden dit
jaar andermaal de rechtzinnigen gekozen.
De Geref. Kerken aan de Hoofdstraat en
te Aarlanóerveen herdachten met groote
dankbaarheid hoe zij voor 50 jaar tot open
baring kwamen. De Chr. Geref. Kerk zag de
opengevallen plaats van Ds. Zwiers nog niet
vervuld.
Na 18-jarige arbeid heeft de directeur a'an
de Chr. H. B. S., Dr. H. J. L. van Haselen,
om gezondheidsredenen ontslag moeten ne
men. Onder zijn bekwame leiding is deze in
richting tot groote bloei gekomen. In een
harer vroegere leeraren, Dr. A. J. Scherpbier
te Hoogeveen, ontving zij 16 Sept. een nieu
Ave directeur. De heer J. Bol, hoofd der la
gere schoolafdeeling van oe Chr. M.U.L.O.,
vertrok naar Den Haag. De opengevallen
plaats Averd vervuld door den heer Stout-
hamer, a'an Badhoevedorp. De Oranjeschool
mocht in een tAveetal samenkomsten, onder
groote belangstelling van autoriteiten en
ouders haar 25 jaar bestaan herdenken.
Het moderne verkeer heeft ook dit jaar
weer verscheidene slachtoffers gevraagd. Het
droevige hoogtepunt werd Avel bereikt toen
in den nacht van den 2en Pinksterdag een
auto in een sloot reed, Avaardoor alle zes in
zittenden den dood vonden.
Op 9 Maart Avas J. Smid 50 jaar bij de N.V.
van Rijn en Kloot; op 21 Maart herdacht de
heer J. P. de Groot zijn gouden jubileum bij
N.V. Samsmo; op 1 April Ava.s de heer W. M.
C. Regt 40 jaar in gemeentedienst; op 1 Nov.
\a'as de heer M. de Grauw 40 jaar in dienst
bij Sam som N.V.
Hazerswoude
Van de personen die ons door den dood
ontvielen moeten genoemd Avorden Baron
Roëll, heer van Hazerswoude, en de heer D.
buitenhuis, die 17 jaar als raadslid de Chr.-
Hist. partij in den raad vertegemvoordigne.
In zijn plaats verscheen de heer W. v. Kla
veren in den raad. tenvijl in de plaats van
den heer D. de Bruyn, die Avegcns hoogen
leeftijd bedankte, de heer Y. Bol zijn intrede
deod. Als wethouder, welke plaats de heer
de Bruyn gedurende 28 jaar bezette, werd
gekoien de heer A. de Jong.
Wegens bedanken als gemeenteontvanger
door den heer A. Heesterman, werd door den
raad benoemd de heer J. van Elk.
r bestrijding der Averkloosheid, Averu
dank zij het initiatief van den Burgemeester,
de wethouaers den raad en polderbesturen,
alles gedaan war gedaan kon Avorden. Flinke
Averkverschaffingsobjecten Averd en in het
afgeloopen jaar ter hand genomen o.a. de
verzwaring van de kade langs de Papen-
vaart en het baggerwerk en het schieten van
de tochtsloten in de Groote Droogmakerij.
De verbetering van den Zoete weg en den
Provincialen Aveg werd ter hand genomen.
De weg door het Rietveld stono in het afge
loopen jaar in het teeken dor belangstelling.
De onlangs gehouden conferentie ten raad-
huize geeft hoop, dat een Aveg door het Riet
veld in de nabije toekomst niet tot de onmo
gelijkheden behoort.
De eenige brand van beteekenis Avas dit
jaar het afbranden van één gedeelte van de
pannen en pottenbakkerij „NieuAV-Werk-
lust".
Gebruikmakend' van een procedure tus
schen de erve Houtman en de Groote Hazers-
Avoudsche Droogmakerij Avist het gemeente
bestuur voor een „koopje" het vischrecht in
verschillende vaarten in gemeente-eigendom
oA'er te nemen.
Het uitbreidingsplan 't Avclk zoovele ton
gen in beWeging heeft gebracht Averd na
uitvoerige bespreking met slechts één stem
tegen, in den raad aangenomen.
H ill e gom
In 1937 heeft Hillegom in meer dan één
opzicht van zich doen spreken. Mr. D. F.
*Pont ontving na zijn toetreding tot de N.S.
B. op 3 April eervol ontslag als burgemees
ter. Op 22 Juni werd zijn opvolger Jhr. Mr.
Dr. O. F. A. H. van Nispen tot Pannerden
geïnstalleerd
De bezuiniging op öe straatA'erlichting
heeft heel wat tongen en pennen in beAve-
ging gebracht. De ongelukken op de beruch
te Leidsolïestraat waren weer legio. Van de
genen die dit jaar door den dood Averd weg-
genomen noemen we de heer D. Sister
man Sr. (30 Aug.), de heer M. de Groot (18
Oct.). Mevr. C. E. v. d. Schot—Blom (26 Oct),
en Mevr. v. WaverenHahri, die door een
auto-ongeluk op 19 Nov. om het leven kwam.
De N.V. Gebr. van Zanten herdacht op 1
Juni haar 75-jarig bestaan. Op 20 Aug. wero
Mevr. A. M. Ritschie—Kruijmel 100 jaar. Op
9 Sept. Averd de heer A. L. de Boer benoemd
tot inspecteur van politie. Op 1 Dec. Avas de
heer I. C. Baas 40 jaar godsdienstonder
wijzer. Op 22 Dec. nam de heer J. C. de Ko
ning afscheid als hoofd van de school met
den Bijbel wegens het bereiken van den
60-jarigen leeftijd. Op 30 Nov. is de boerderij
van Wed. Zeestraten, dateerend uit 1655
door brand vernield.
Katwijk aan Zee
Over het geheel genomen waren de be
sommingen der visscherij beter dan verle
den jaar. Vooral in de z.g. versche haring
periode werden vaak mooie reizen gedaan.
Het bad- en pensionbeórijf, dat voor onze
gemeente zoo belangrijk is, Avas, dank zij de
maand Augustus, toen het Aveer Avat mee-
Averkte, vrij goed. Het aantal badgasten over
trof weer dat van verleden jaar. Het jaar is
overigens kalm voorbijgegaan.
Op 13 Jan. werd de heer F. W. A. Eiker
bout geïnstalleerd als hoofd van de Chr. U.
L.O.-school. Op denzelfden datum Averd on
der groote belangstelling het feit heraacht,
dat voor 50 jaar de eerste steen Averd gelegd
van de Nieuwe Kerk aan de Voorstraat.
Op 12 Febr. vond de overdracht plaats A'an
de nieuw gebouwde pastorie der Ned. Herv.
Gemeente. Op 8 Maart geschiedde de offi-
cieele opening van de Centrale Averkplaats
voor Jeugnige Averkloozen. Op 25 Maart nam
de heer P. Siderius afscheid en Averd
heer A. Haasnoot benoemd tot burgemeester
van Brielle. Op 25 Juni herdacht de Vereen.
V. V. V. haar 40-jarig bestaan.
Op 18 Oct. had een groote uitslaande brand
plaats bij Gebr. Omvehand. Een complex
houten gebouwen Averd in de asch gelegd. Op
5 Nov. woedde een groote uitslaande brand
bij het Reederbedrijf A. den Duik. Een pak-
h.uis en kantoor gingen verloren.
De Geref. Kerk alhier herdacht op 25 Nov.
haar honderdjarig bestaan.
Katwijk aan den Rijn
Het jaar 1937 ging voor onze gemeente zon
der groote of schokkende gebeurtenissen
voorhij. De-toestand in den tuinbouw
hoofdbron van bestaan was iets gunstiger
dan het vorige jaar, AA'aartegenover de stij
ging van productiekosten zich reeds deed
golden. De blócmbollenhandel en bloemiste
rij vertoonden nog weinig opleving.
De plannen van het bestuur der Tuinbouw-'
vereeniging „Katwijk en Omstreken" om te
komen tot een nieuw veilinggebouw werden
door dë ledenvergadering bekrachtigd,
het nieuAve jaar hoopt men met bekAvamen
spoed tot de bouw hiervan over te gaan.
Met de vernieuwing van de Voorstraat 5s
bereids een aanvang gemaakt door
rooien van boomen. Ook dit Averk, r.at een
prachtige verbetering beteekent, zal in 193S
voltooid worden.
Koudekerk aan den Rijn
Tot de belangrijkste gebeurtenisen in het
afgeloopen jaar behoort het 12^-jarig ambts
jubileum van den Burgemeester dezer ge
meente. hptwelk afgeloopen zomer feestelijk
is herdacht.
Door de bestrating van den Lagemvaard
schcn weg is in den afgeloopen zomer, de
laatste hand gelegd aan de algeheele vol
tooiing A'an de bestrating in deze gemeente.
Voorts is door het gemeentebestuur alhier
in het afgeloonen jaar in een lang gewelde
hehoefte voorzien, door de aanschaffipg van
een motorbrandspuit.
Dp werkloosheid vertoont nog immer een
somber beeld. Het aantal steuntrekkenden
bedrag verleden jaar gemiddejd 35, dit jaar
was dit aantal gemiddeld 39.
Het aantal gevallen a'an mond- en klauw-
zeer in deze gemeente steeg tot een onge
kende hoogte, tengevolge Avaaraan veel vee
gestorven.
In dit jaar kwam de in Februari 1936 aan
gevangen restauratie der Ned. HerA'. Kerk
alhier, nadat daaraan bijna 20 maanden Avas
geAvcrk^, geheel gereed.
Op 29 September van dit jaar, werd het
prachtig gerestaureerde kerkgebouAv plechtig
in gebruik genomen. De gerestaureerde toren
erd door de burgerlijke gemeente overge
dragen aan de Kerkvoogdij der Necl. I-Ierv.
Kerk. Kerk en toren zijn weer geheel in hun
oorspronkelijken staat terug gebracht en
maken thans Aveer het fraaie middelpunt
van Koudekerk cn Koudekerks omgeving
uit, zooals in vrgeger eeuwen,
f
Leiderdorp
Het j'aar negentien drie zeven is zonder
•eel schokkends over Leiderdorp heenge-
dreven. De Averkloosheid (het aantal daalde)
en rees) \a-as en bleef een doorn in het
leesch. De veehouders ondervonden veel
overlast, doordat hun vee door mond- en
klauAvzecr werd aangetast. "En hoeAvel niet
alles Avilde bloeien, het inwoner-aantal bleef
groeien.
Met deze enkele zinnen is dit. verslagjo
klaar. Vol moed beginnen we weer het nieu
we jaar.
Lisse
Er viel eenige opleving te bespeuren in de
bloembollenbedrijven, al is het dat de werk-(
loosheid in deze gemeente, gezien dc cijfers
an andere omliggende gemeenten, niet
eel a'erminderd is. De handel in bloem-i
bollen voont eenige opleving.
In deze gemeente heeft alles een vrij nor-<
maal verloop gehad. Op kerkelijk gebied valt
niets bijzonders op te merken. De predikan
ten bleven allen; Ds. Tichelaar mocht van
een ernstige ziekte herstellen. Ook op het
terrein van de school hadden geen verande
ringen plaats.
Dank zij het voorzichtig financieel beleid
kon de gemeente haar financieele zelfstan
digheid behouden. Zelfs zal met Januari do
Straatbelasting met een-derde worden ver
laagd en kunnen verschillende Averken,, dio
eenige jaren Avcrden uitgesteld, thans ten
uitvoer Avorden gebracht.
Noordwijk
In het voorjaar vierde onze plaats het
groote bloemenfeest, Avaaraan door de ge-
heele burgerij AA-erd deelgenomen en
vele vreemdelingen naar Noordwijk trok. In
hei' najaar had de bloembollenplantdag
plaats, Avaarvan in het volgend voorjaar de
resultaten zullen zijn te zien, als bet Ko
ningin Emmaduin in een groote bloemenzee
is herschapen.
„Huis ter Duin" vierde zijn gouden jubi
leum. De gemeenteraad stelde eindelijk
uitbreidingsplan vast. De bekende menschen
redder Tan van Kan vierde in Juli zijn.
gouden jubileum bij de N.Z.H.R.M., maar hij
heeft dit niet lang mogen overleven. Op een
der laatste dagen van het jaar is hij over-
De Geref. Kerk in H. V. ontving een eigen
dienaar des Woords in den persoon van Ds.
K. H. Kroon.
Noordwijkerhout
Het afgeloopen jaar is voor deze gemeente
geweest een kalm jaar. Door de vele regens
in de vorige winter is het hoofdproduct uit
óeze gemeente (bloembollen) minder geweest
dan mep wel venvacht had. Aangezien in
zulke gevallen de duurte door de schraalte
komt zijn er exporteurs, die een Aveinig roos
kleurig jaar afgesloten hebben. Al is hot
aantal Averkloozen iet6 minder geweest dan
andere jaren, pl.m. honderd zijn er altijd se-
aa'eest, tenvijl er op heden 408 genoteerd
staan.
Als een slag. hoewel niet om'oorzien, kwam
het overlijden van den heer J. Padding. Als
zijn opvolger voor de A.-R. partij in den ge
meenteraad deed de heer P. v. d. Sleet, zijn:
intrede, terwijl Mej. E. Padding als Kantoor
houdster der P. T. T. alhier benoemd werd.
Omdat een gedeelte der Boekhorst als na
tuurschoon op de monumentenlijst werd ge
plaatst, is een groot gedeelte van het bosch
omgehakt, waaraan door de gemeenteraad i"
een spoedeischende a'ergadering een eind i
gemaakt, nadat er reeds honderden boomen
waren gevallen.
VanAvege de gemeente is men bezig met
het maken van een nieuwe Piet Gijzenhrug
aa'elke èn om haar breedte én om haargun-
ger ligging een groote verbetering zal zijn<
Het jaar 1937 verliep in onze gemeente
zeer kalm. zonder schokkende gebeurtenissen
noch in de burgerlijke, noch in de kerkelijke
gemeente.
Na afAvezigheid van zeven maanden
gens ernstige ongesteldheid, leidde de bur
gemeester op 30 Juni Aveer voor het eerst do
raadsvergadering.
Verschillende aa'önlngen werden onbewoon
baar verklaard. De daaruit voortvloeiende
moeilijkheden voor de beAvoners baarden
den raad heel Avat zorg.
Inmiddels Avordt het uitbreidingsplan der
gemeente meer en meer practisch uitge-
A'oerd en zijn verschillende aanvragen voor
bouw van Avoningcomploxen ingediend.
Wat de Averkloosheid hetrelt. mocht het
den agent der arbeidsbemiddeling herhaal
delijk gelukken Oegstgeester Averklieden to
werk te stellen bij de aanleg van aa'egen enz.
Verschillende maatregelen moesten tel-
kens door den Raad worden genomen I11 j
verband met den precairen toestand der fi
nanciën onzer gemeente.
Rijnsbtirg
