Gemeenteraad van Leiden
DTNSDAG 14 DECEMBER 1937
TWEEDE BLAD PAG. 6j.
Het schoenen-voorstel van Mevr. Braggaar aangenomen
Uitbreiding van de gemeentelijke vertegenwoordi
ging in „Schoolkindervoeding" De heer Goslinga
bepleit „thuis-kindervoeding". Maar krijgt geen bijval
Waarom heeft het Stadhuiswerk stilgelegen? De
tariefsverhooging bij de Lichtfabrieken Scherpe be
strijding van den heer de Reede De ommezwaai der
S.D.A.P. A.R.-fractie verdeeld Het voorstel van
B. en W. aangenomen De vergadering wordt vol
gende week voortgezet
Gistermiddag vergaderde de raad dezer
gemeente. Afwezig de heer Splinter.
De Vooratter, de burgemeester, Mr. A.
v. d. Sande Baikhuijzen spreekt eenige
woorden om het leedwezen van den
Raad uit te drukken over het' aan Z.K.H.
Prins Bernhard overkomen ongeval. Be
sloten wordt een telegram te zenden,
waarin de Raad den Prins algeheel her
stel toewensciht
Wethouder v. Stralen deelt mede, dat
de Minister van Sociale Zaken goedgevon
den heeft, dat de brandstoffentoeslaig voor
tverkloozen vanaf 28 Nov. tot 12 Maart wordt
verhoogd van f 1 tot f 1.30 voor kost win
naar en van f0.50 toi' f0.65 voor kamerbe
woners. In verband daarmede zal in bedoeld
tijdvak om de andere week een halve H. L.
cokes meer worden verstrekt. De verstrek
king wordt verlengd tot en met 16 April.
Op verzoek van den heer Goslinga gaat de
raad eenige oogenbMkken in geheime zit
ting. Na de heropening komt de gedrukte
agenda in behandeling.
Benoemingen en ontslag
le. Voorstel om aan J. M. C. de Roo op zijn
verzoek ontslag te verleerten als lid van de
Gemeentelijke Commissie voor Maatschap
pelijk Hulpbetoon. Goedgekeurd.
2e. Benoeming van drie leden van de Ge
meentelijke Commissie voor Maatschappelijk
Hulpbetoon.
Benoemd worden de heer J. A. N. de Ton-
kelaar. Mevr. C. P. Braggaar-de Does en de
heer Th. B. J. Wilmer.
Se. Benoeming van 5 leden der Commis-
Siën, bedoeld in art. 2, le lid, sub 3o, der ver
ordening, houdende Reglement voor de Com-
missiën van Advies, betreffende de arbeids-
en dienstvoorwaarden van het personeel in
dienst der gemeente Leiden (aftredend: de
H.H. J. A. van der Reijden. P. M. van der
Voort, J. H. Schüller. F. Eikerbout en H.
Lombert)
De aftredenden worden herbenoemd.
4e. Benoeming van 5 plaatsvervangende le-
<ien dier Commissiën (aftredend: de H-.H. A.
,van Rosmalen, J. J. Valentgoed, H. P. H.
iWürfcz, P. van der Tas en Th. M. W. Ber
gers).
De aftredende worden herbenoemd, behal
ve de heer Würtz. In diens plaats wordt de
heer Keij benoemd.
Benoeming van een tijdelijk Keuringsvee
arts bij het Openbaar Sladhtlhuis en den
Keuringsdienst van Vee en Vleesoh, in het
hijraonder voor de buitengemeenten.
Benoemd wordt de heer L. P. de Vries
Je Amersfoort.
5e. Praeadvies op het' verzoek van Dr. Mr.
J. W. Verburgt, om ontslag als archivaris
Ider gemeente. Goedgekeurd.
De heer Goslinga (a.r.) maakt er B. en
W. een grief van, dat' zij niet aan den Raad
hebben voorgelegd een vereeniging der func
ties van directeur van „De Lakenhal" en van
stadsarchivaris. Nu de benoeming van een
'directeur van de Lakenhal reeds is gescliiedt
js dit onmogelijk gemaakt.
De Voorzitter antwoordt, dat B. en
\V. meenen, dat van een samenvoeging der
heide functies geen sprake meer kan zijn.
De beide commissies zijn ook unaniem deze
meening toegedaan. Men kan aan het Ar
chief geen kunsthistoricus benoemen. De er
varing heeft bewezen, dat de Lakenhal een
Bparte directie noodig heeft.
6e. Praeadvies op het verzoek van H. P.
iVelthuyzen, om ontslag als stadsgenees
heer. Goedgekeurd.
7e. Praeadvies op hef verzoek van J.
!Aalbersfcerg, om ontslag als ambtenaar
Van den Burgerlijken Stand. Goedgekeurd.
8e. Praeadvies op het verzoek van Mr. Dr.
ÏL D. M. K n o 1, om ontslag als tijdelijk
leeraar in de Handelswetenschappen aan de
Hoogere Burgerschool voor Meisjes. Goed-
keurd.
9e. Praeadvies op het verzoek van mej. A.
L deVries om ontslag als onderwijzeres bij
het openbaar vervolgonderwijs voor meisjes.
Goedgekeurd.
Hamerpunten
De volgende agendapunten gingen zonder
bespreking onder den hamer door:
10e. Voorstel inzake het overnemen in
eigendom bij de gemeente van verschillende
voor straat bestemde strooken grond en een
Etrook water.
11e. Voorstel inzake het wijzigen van de
toet het Rijk bij raadsbesluit van 13 Maart
1919, gewijzigd bij dat van 9 Mei 1927, aan
gegane overeenkomst betreffende de verhu
ring van het v.m. Pesthuis c.a.
12e. Rekening, dienst 1936, van het College
yrouwen-kraammoeders.
14e. Rekening, dienst 1936, van de Ge
meentelijke Commissie voor Maatschappelijk
Hulpbetoon.
15e. Suppletoire begrooting, dienst 1936,
Van de Stedelijke Werkinrichting.
16e. Rekening, dienst 1936, van die Stede
lijke Werkinrichting.
17e. Suppletoire begrooting, dienst 1936.
van den Armenraad.
18e. Rekening, dienst 1936, van den Armen-
raad.
19e. Suppletoire begrooting, dienst 1936,
van het Heilige Geest of Arme Wees- en Kin
derhuis.
20e. Rekening, dienst 1936, van het Heilige
iGeest of Arme Wees- en Kinderhuis.
21e. Begrooting, dienst 1938, van het Hei
lige Geest of Arme Wees- en Kinderhuis.
22e. Balansen en verlies- en winstrekenin
gen, dienst 1936, van de Stedelijke Fabrieken
.van Gas en Electricifeit.
23e. Balans en verlies- en winstrekening
'dienst 1936, van de gestichten „Endegeest"
fcVoorgeest" en „Rhijngeest".
24e. Balans en verlies- en winstrekening,
Üienst 1936, van het Openhaar Slachthuis.
25e. Balans en verlies- en winstrekening,
dienst 1936. van het Grondbedrijf.
26e. Balansen en verlies- en winstrekenin
gen, dienst 1936, van den Reinigings- en Ont-
smettingsdienst.
27e. Balans en verlies- en winstrekening
over het tijdvak van 1 Januari—29 Februari
1936. van den opgeheven Keuringsdienst
van Waren in het district Leiden.
28e. Balans en verlies- en winstrekening,
dienst 1936, van de Gemeentelijke Hulpbank.
29e. Rekening, dienst 1936, van het Ge
meentelijk Waschbureau.
30e. Balans en verlies- en winstrekening,
'dienst 1936, van het Gemeentelijk Radio-
Distributiebedrijf.
31e. Rekening van de ontvangsten en uit
gaven der gemeente over het jaar 1936.
32e. Yoorstel tot het goedkeuren yan do
rekening ,over 19;>6, van het plan der oude
woningen van de Vereeniging tot Bevorde
ring van den Bouw van Werkmanswoningen
en tot het beschikbaarstellen van gelden
aan genoemde vereeniging in verband met
het nadeelig saldo van die rekening door
vaststelling van den desbetreffenden begroo
tingsstaat.
33e. Voorstel tot het verleenen van mede
werking aan het bestuur der Gereformeerde
School vereeniging tot het aanschaffen van
leermiddelen ten behoeve van zijn school
voor uitgebreid lager onderwijs aan de Hoog-
landsche Kerkgraoht no. 20a en tot het vast
stellen van den desbetreffenden begrootings-
staat.
Onbewoonbaarverklaring
34e. Voorsvel tot het onbewoonbaarverkla-
ren van een 27-tal woningen.
De heer Schüller (s.d.) meent, dat er
nog veel meer woningen in Leiden onbewoon
baar dienen te worden verklaard. Laten B.
en W. een sneller tempo toepassen bij de on
bewoonbaar verk lari ng.
De heer G o s 1 i n g e («Lr) meent, dat L.
W. het vooral moeten zoeken in sapeering
door het onbewoonbaar verklaren van com
plexen huizen.
Het voorstel wordt goedgekeurd.
35e. Voorstel tot het verleenen van een
Kerstgave aan daarvoor in aanmerking ko
mende werkloozen.
De heer Tob (r.k.f vraagt of er nog
pogingen in het werk gesteld zijn om de
Kerstgave verhoogd te krijgen.
Wethouder v. S f r a 1 e n: Reeds bij vorige
gelegenheden is gebleken, dat de Minister
daartoe niet te bewegen was.
Schoenen in plaats van klompen
36e. I. Hei-stemming over het voorstel van
mevr. Braggaar-de Does inzake het ver
strekken van schoenen in plaats van klom
pen aan behoeftige leerplichtige kinderen;
II. Praeadvies op het voorstel:
a. van den heer van Eek inzake uitbrei
ding van het aantal gemeentelijke vertegen
woordigers in bet bestuur van de vereeni
ging „Schoolkindervoeding en -kleeding";
b. van den heer Goslinga om warm voed
sel verkrijgbaar te stellen voor daarvoor in
aanmerking komenden en tegelijkertijd de
schoolkindervoeding te beëindigen.
Bij de herstemming wordt liet voorstel
thans aangenomen met 18 tegen 16 st.
Vóór de s.d.a.p. en de heeren Lombert
(die de vorige maal tegenstemde), v.
Weizen, Key en Manders.
De gemeentelijke vertegenwoordiging
De heer v. Eek (s.d.) verdedigt daarna
zijn voorstel. Spr. wiist er op, dat wij in den
Raad een vrouw hebben, die met bijzondere
kennis van zaken de schoolkindervoeding en
-kleeding kan beoordeelen. Dit is een bijzon
dere omstandigheid en alleen op grond daar
van dringt spr. aan op uitbreiding der com
missie.
De heer Bergers (r.k.) zal, na deze
motiveering, zijn stem aan het voorstel-v.
Edk geven.
De heer Eikerbout (a.r.) voelt niet
veel voor het voorstel. Nu deze zaak de ge
meente zóóveel gaat kosten, voelt spr. er
veel voor om de vertegenwoordiging der ge
meente niet met één maar met meer leden
uit te breiden.
Wethouder T e p e meent, dat, wanneer het
voorste]-v Eek aangenomen wordt, een on-
gewenscht precedent wordt geschapen Het
is ook geheel onjuist om een bepaalde ver
ordening te wijzigen uitsluitend met het oog
op een bepaalde persoon. Het vrouwelijk ele
ment is in de vereeniging ruimschoots vol
doende vertegenwoordigd.
Wethouder v. Stralen (s.d.) verdedigt
het minderheidsstandpunt van B. en W.
De heeren Eikerbout en v. d.
Kwaak dienen een voorstel in om het
aantal vertegenwoordigers in de Vereeni
ging met tw e e,uit te breiden.
De heer Eikerbout (a.r.) wijst' er op
dat door dit voorstel het precedent bezworen
wordt, omdat de zaak daardoor losgemaakt
wordt van een nersoon
De heer v. d. Kwaak (c.h.) heeft het
voorstel mede ondersteund, omdat de ge
meentebemoeiingen met schoolkindervoe-
en -kleeding steeds grooter worden en ook
omdat hij vreesde, dat het voorstel-v. Eek
de indruk zou kunnen wekken dat de ge
meente het noodig vond iemand aan te wij
zen, d)ie tot taak had achter de schermen
het een en ander op te knappen in de Ver
eeniging.
Wethouder T e p e wijst er o.a. nog op, dat
de bespreking zuiverder zou zijn gebleven
wanneer de heer van Eek de zaak zou heb
ben geabstraheerd van de persoon van mevr.
Does.
Het voorstel van de heeren Elikerbout
en v. d. Kwaak wordt aangenomen met
19 tegen 14 stemmen. Vóór: de s.d.a.p. en
de heeren Eikerbout, v. d. Reijden, v.
Welzen, Manders en v. d. Kwaak. Het
voorstel v. Edk is daarmee vervallen.
School- en thuiskindervoeding
Vervolgens verdedigt de heer Goslinga
zijn voorstel. Hij wijst er op, dat er nog al
tijd een belangrijke volksgroep is, welke van
die verzorging der kinderen door de ge
meente niets moet hebben, maar die van
meening is, dat de ouders van Godswege ge
roepen zijn om hun kinderen te verzorgen.
Wanneer er hulpbehoeftige ouders zijn, dan
moeten die ouders geholpen worden en niet
de kinderen rechtstreeks. Die verzorging van
de kinderen is zuiver een socialistisch be
ginsel en wij gaan op dezen weg hollend den
verkeerden kant uit. Deze gemeente-zorg
wordt steeds meer uitgebreid. Het spijt spr.
daarom dat aan zijn voorstel een eervolle
begrafenis is gegeven.
Wethouder Wilbrink: Dat was het
laatste wat we doen konden.
De heer Goslinga: Het spijt me dat ook
in deze zaak met de socialisten meegaat
en mij bestrijdt, terwijl ik toch een Christe
lijk principe verdedig. Spr. wijst er verder
op, dat de wijze, waarop B. en W. het voor
stel hebben behandeld, de kansen van aan
neming zeer hebben doen dalen. Toch wil
spr. zijn voorstel handhaven omdat het goed
is, dat men weet dat er een volksdeel is,
dat ook im deze de Goddelijke ordinantiën
wil handhaven, i.e. do ordinantie, dat' het
gezin zooveel mogelijk bijeen moet worden
gehouden.
Wethouder Wilbrink (cJi.) acht het
niet in overeenstemming met de Goddelijke
ordinantiën, dat. de menscihen, die zich er
veelal voor schamen, bij een centrale keuken
in de rij moeten gaan staan. Want daar
komt het op neer.
Wethouder Van Stralen: Zeer juist!
Mevr. Braggaar de Does (s.d.) meent,
dat bet voorstel-Goslinga het doel voorbij
schiet.
De heer Manders (r.k.) vindt' zeer veel
goeds in het voorstel-Goslinga en zal het
zeer gaarne ondersteunen.
De heer v. Welzen (comm.) betoogt, dat
het onjuist is oro de schoolkindervoeding
aan socialistische beginselen toe te schrijven.
De heer v. d. Laai] (lib.) wijst er op, dat
de sohoolkindervoeding in de school een
groote onrust te weeg brengt. Het personeel
wordt er extra door belast, het hoofd in 't
bijzonder. Het onderwijs lijdt er schade van.
Spd. zou bet daarom zeer toejuichen als de
schoolkindervoeding buiten de school werd
ge-houden. Kunnen B. en W. deze zaak niet
eens in studie nemen.
De heer de Reede (cjh.) zegt. dat wij
niet moeten vei-vallen in de houding van
den bourgeois satisfait. Er is rekening te
houdien met de eisohen van de praktijk.
Schoolkindervoeding alleen geeft zekerheid,
dat het voedsel ook inderdaad aan de kinde
ren ten goede komt. We moeten niet de
richting uit van de z.g. „minnepotten". Toen
de heer Goslinga wethouder was had hij
voorstellen, desnoods mindenheidsvoorstel-
wen kunnen doen. Maar toen was de heer
Goslinga niet thuis.
Wethouder v. S t r a 1 e n en daarna ook de
heer v. Eek (s.d.) bestrijden den heer
linga. De heer v. Eek zegt, dat de heer Gos
linga nooit sterker voorstander van het gezin
Wan zijn dan hij. Deze schoolkindervoeding
is bittere noodzaak.
Wethouder T e p e zegt, dat het' niet aan
gaat al degenen die maatregelen ondersteu
nen. welke ten doel hebben een gedeelte van
de natuurlijke gezinstaak over te nemen, te
doodverven als overtreders van de ordinan
tiën Gods. Het onderwijs is ook een taak van
het gezin, maar de heer Goslinga wil immers
de scholen niet opheffen. De algemeene re
gel, dat het gezin moet worden ondersteund
en geschraagd wordt niet overtreden, dooi
de sohoolkindervoeding, omdat de moeilijk
heden van opvoeding en onderwijs er door
bestreden worden. Momenteel zou de ophef
fing der schoolkindervoeding een deblacle
bete e kenen. Handhaving daarvan is een
zinsbelang.
De heer Goslinga (a.r.) wijst er nog
eens op. dat het uitsluitend zijn bedoeling is
geweest om te gaan van de sohoolkindervoe
ding in de richting van de thuiskindervoe
ding. Uitvoerig bestrijdt hij de verschillende
gemaakte opmerkingen.
Het prae-advies van B. en W. wordt
aangenomen met 25 tegen 4 stemmen.
Tegen: de heeren Manders,, v. d- Laan,
Tobé en Goslinga.
Suppletoire agenda
44e. Voorstel tot het vaststellen van een
Monumentenverordening, met bijbehooren-
de voorwaarden voor gemeentelijken steun
tot -behoud en herstel van monumenten.
Goedgekeurd.
Voorstel inzake het aangaan van een da
ding met W. Bakker Tzn., te Gouda, ter be
ëindiging van het geschil tot het vergoeden
aan de gemeente van aan 'n hoogspannings
kabel c.a, in den weg tusschen Nieuwveen
en Kattenburg toegebrachte schade.
Goedgekeurd.
De vergadering wordt geschorst tot des'
avonds 8 uur.
AVONDVERGADERING
In de avondzitting komt allereerst aan de
orde:
37e. Voorstel tot, het verhoogen van het
rer 1937 aan de vereeniging „Schoolkinder
voeding en -kleeding" toegekend subsidie en
begroo tingsstaat.
Goedgekeurd.
38e. Voorstel tot onderhandsche opdracht
van de levering van een gedrukt steno-
analytisch verslag van de Handelingen
den Gemeenteraad en van de Ingekomen
Stukken aan de N.V. Boek,- Courant-
Handelsdrukkerii voorheen J. J. Groen
Zoon.
Goedgekeurd.
De afbouw van het Stadhuis
3. Voorstel om het maken van de volle
dige werken ter voltooiing van het stadhuis,
niet hijlevering van alle materialen enz. on
dershands op te dragen aan de firma H.
Korswagen Nzn.. te Leiden.
De heer Jongeleen (s.d.) vraagt waar
om de aanbesteding zoo lang op zich heeft
laten wachten. Is het juist, dat de architect
het te volhandig heeft gehad met ander
werk. Voorts vraagt spr. waarom een Am-
sterdamsche steenhouwer is aangesteld. Er
zijn toch Leidsche steenhouwers?
Wethouder Wilbrink wijst er op, dat-
de vertraging van de aanbesteding een ge
volg is geweest van een kwestie, die gerezen
is over de levering van de natuursteen. De
prijzen waren ernstig gestegen en mien had
de indruk, dat die prijzen voor dit speciale
werk kunstmatig nog booger werden opge
voerd. Men is toen met andere leveranciers
aan het onderhandelen gegaan. En dit heeft
eenigen tijd opgehouden. Weliswaar heeft
de architect het met ander werk volhandig
gehad, maar de vertraging der aanbesteding
mag daar niet eenzijdig aan worden toege
schreven. Het aanstellen van den Amster-
damschen steenhouwer houdt verband mel
den goeden gang van zaken. De levering van
de steen gescliiedt door een A'damsche firma
en de bedoelde steenhouwer houdt toezicht
op de aflevering enz.
De heer v. d. T a s (a.r.) dringt er nu reeds
op aan, dat de meubileering van het nieuwe
stadhuis uitsluitend door Leidsche midden
standers zal worden geleverd.
De heer Hes sing (s.d.) meent, dat in
veifcand met de monetaire maatregelen, in
1936 genomen, met den afbouw van het stad
huis de noodige spoed had moeten worden
betracht'. Spr. vraagt met welk bedrag onge
veer de begrooting voor den bouw zal wor
den overschreden.
De heer Jongeleen houdt bezwaar te
gen het toestaan van de aanstelling van den
Amsterdam schen steenhouwer. Spr. ver
trouwt er op, dat' d-e verleende vergunning
zal worden ingetrokken.
De heer Wilmer (r.k.) vraagt of
B. en W. er van overtuigd zijn dat de
grootst mogelijke spoed is betracht bij
de uitvoering van dit werk. Dii' is uit
financieel oogpunt en ook in verband
met de werkverruiming van belang.
De heer Schüller (e.d.) is van meening,
dat de vertraging van het werk met de leve
ring van de natuursteen niets te maken
heeft. B. en W. konden beter ruiterlijk de ge
maakte fouten erkennen.
Wethouder Wilbrink wil gaarne zijn
medewerking verleenen, dat zooveel moge
lijk de meulbileering aan Leidsche firma's
wordt opgedragen.
Wat de overschrijding van de be
grooting betreft merkt spr. op dat deze
overschrijding wel een ton zou kun
nen bedragen, wanneer het werk werd
uitgevoerd, zooals de architect zich dat
aanvankelijk had voorgesteld. Door
versobering is echter nog veel te be
i-eiken. Men mag op 't oogemblik niet
meer spreken van een voortgaande
prijsstijging. De wereldmarkt-prijzen
zijn weer aan 't dalen. Dat brengt in
de toekomst misschien weer voordee-
len. In dat opzicht geeft de vertraging
dus geen financieel nadeel. Wel is er
eenig rente-verlies.
Men heeft ook ongemotiveerde prijsstijr
ging tegen willen gaan en dat heeft vertra
ging gegeven. Dat het werk eenige weken
stil heeft gelegen komt ook bij particuliere
bouw voor (spr. noemt de nieuwbouw bij V.
en D.). Men kan de vertraging betreuren,
maar men moet het niet voorstellen alsof
het hier een uitzonderlijk g^val betreft.
De heer Jongeleen dient een voorstel
in, dat het stellen van de natuursteen moet
geschieden door Leidsche steenhouwers.
Dit voorstel wordt verworpen met de s.d.
stemmen behalve die der wethouders) vóór.
Het voorstel van B. en W. wordt goedge
keurd.
Stijging van het Electrlclteltstarief
40e. Voorstel tot het wijzigen van de ver
ordening, betreffende de levering van elec-
triciteit door de Stedelijke Fabrieken van
Gas en Elecrriciteit
De heer Tobé (r.k.) kan zich niet met
deze tariefsverhooging vereenigen, omdat zij
juist cle minst draagkrachtigen treft. Het is
ook niet tactisch om de tarieven te verhoo
gen. De omzet zal er zeker niet door toene
men.
De heer d e Reede (c;h.) zegt, dat het
voorstel wijde perspectieven biedt op finan
cieel, economisch en practisch gebied. Spr.
zal de verleiding weerstaan om daarop uit
voerig in te gaan. Wel wil spr. de opmerking
maken, dat het voorstel uit zijn milieu is
gerukt, Het behoort bij de begrooting thuis,
maar spr. beeft geen overwegend bezwaar
om het thans te behandelen.
De motiveering van B. en W. bij dit
voorstel snijdt geen hout. Men heeft
bij een normaal tarief niet het recht
zioh te beroepen op abnormale prijzen,
i.c. de kolenprijzen. De politiële van de
Lichtfabrieken geeft daar zelf het be
wijs van. Bovendien Ipopt het winst
cijfer der Lichtfabrieken steeds om
hoog. Ook in 1938 rekent men op een
winst die hooger is dan 1 millioen
gulden (ongerekend het voordeel dezer
tariefsverhooging). De kolenprijs heeft
ten opzichte van de winst geen enkele
beteekenis. De Lichtfabrieken verkee-
ren in een voortdurende staat van uit
breiding, wat hun omzet betreft. De
prijzen der grondstoffen bedroegen per
K.W.U. in 1935 ct. De prijsverhoo-
güng bedraagt 2/10 ct. per K.W.U. En
men wil een verhooging van 2 ct. per
K.W.U. Het juk van Alva met zijn 10de
penning was daar licht bij. Enkele ja
ren geleden ie het tarief met 2 ct. per
K.W.U. verlaagd. Sindsdien is de om
zet zeer belangrijk gestegen. Men moet
met verhooging dus wel zeer voorzich
tig zijn. Men laat nu ook een kleine
groep weinig draagkrachtige verbrui
kers van het enkel tarief heel die stij
ging der kolenprijzen betalen. Dat is
een frappante onrechtvaardigheid. Spr.
zou het de verschillende politieke par
tijen zeer ten kwade duiden als zij gin
gen helpen aan het aannemen van dit
voorstel, na alles wat zij over de tarie
ven aan hun kiezers hebben geschre
ven.
Waar is de rechtsgrond om de kleine men-
schen zulk een bedrag te laten betalen?
Deze tariefsverhooging zal een remmende in
vloed hebben op het verbruik. De directie
der Lichtfabrieken zegt dat voorzichtig.
Maar ze zegt bet. Spr. doet een beroep op
den Raad om zich niet te laten wegjagen
door het gebrom van den wethouder, even
min als de Raad zich dat heeft laten doen
toen de prijsverlaging werd doorgevoerd.
De heer v. d. Tas (a.r.) moet eveneens dit
voorstel bestrijden. De tendenz om de winst
uit de bedrijven meer en meer te doen gel
den als sluitpost der begrooting, is geheel
verkeerd. De overheid heeft met haar be
drijven geen commercieele maar een ideëele
taak. De winsten moeten aangewend worden
tert vervolmaking van het bedrijf en tot ver
laging der tarieven. Op de manier van thans
;r in de tarieven der Lichtfabrieken een
groot deel indirecte belasting, een belasting
zeer onrechtvaardig drukt. Er is op het
öogenblik veel meer reden om tot tariefsver
laging over te gaan. Vooral ook de midden
standers worden de dupe van deze tariefs-
politiek. De mogelijkheden, die in de electri-
oiteit schuilen worden geremd en tegenge
werkt en daardoor ook de economische op
bloei tegengegaan.
De heer v. Welzen (comm.) beeft er ook
bezwaar tegen dat deze tariefsverhooging
vooral de minst draagkrachtigen treft Spr.
dient een motie in. om B. en W. te verzoe
ken een regeling te ontwerpen, wat betreft
de tarieven der Lichtfabrieken, waarbij de
minst draagkrachtigen (tot een minimum-
inkomen van f 1200) v$n elke tariefsverhoo
ging worden vrijgesteld.
Het blad op de boom draait
De heer Hessing (s.d.) merkt op, dat
de heer v. d. Tas met zijn betoog eenige
jaren te laat is. De winsten der Lichtfabrie
ken maken reeds jarenlang een onderdeel
van de begrooting uit. Men kan dit betreu
ren, maar het feit ligt er toe. Kan de ge
meente een gedeelte van deze winst missen?
Op welke wijze moeten de f 60.000 gevonden
worden die gederfd worden als de tarieven
niet worden verhoogd? De heer De Reede
heeft dat niet aangegeven. Spr. zou ook
graag zien, dat de minst-draagkrachtigen ge
spaard bleven, maar is dat technisch moge
lijk? Kunnen B. en W. deze zaak niet nog
eens bekijken?
De heer Goslinga (a.r.) meent, dat er
wel eenige innerlijke tegenspraak is in het
geen de heer de Reede heeft gezegd. Thans
vindt hij het dwaas om op tariefsverlaging
aan te dringen. Maar in 1935 stemde hij er
voor. Thans geeft hii hoog op vgn de be
kwaamheid van de directie der Lichtfabrie
ken maar daarover heeft hij ook wel eens
andens gesproken. Spr. is voor het voorstel
omdat' hij er de voorkeur aan geeft boven
belastingverhooging en omdat dit de beste
wijze is om de begrooting sluitend te maken.
De heer Hessinz moet den heer de Reede
echter niet naar dekkingsmiddelen vragen,
want de s.d.a.p. heeft zich daarover nooit'
bekommerd. Spr. zal den wethouder, die hem
vroeger steeds dwars zat. dus niet met ge
lijke munt betalen. Het voorstel-v. Welzen ie
technisch onuitvoerbaar.
De heer Eiker bout (a.r.) begrijpt,
dat de beer v. E c k gaarne de onder
steuning van het voorstel aan zijn p.g.
Hessing overlaat want het valt niet
mee om iets te verdedigen, dat men
steeds bestreden beeft. Spr. wijst er op
dat uit de a.r. fractie meermalen een
voorstel is gedaan om de tarieven te
verlagen. Spr. betoogt, dat de minst-
draagkrachtigen wel zeer zwaar ge
troffen worden door deze verhooging.
Het is waard te overwegen of het niet
beter is 25 opcenten meer op de per
soneel© belasting te leggen.
De heer v. Eek (s.d.) zegt, dat als men
dit voorstel ziet in velband met de begroo
ting, het beter aanvaardbaar is dan belas
tingverhooging. Wel is spr. er voor dat de
minst-draagkrachtigen zooveel mogelijk ge
spaard worden. Spr. voelt er voor, dat de
zaak opnieuw in handen van B. en W. w
gesteld met de opdracht om te onderzoeken
of niet een voor de minst draagkrachtigen
gunstiger regeling kan worden getroffen.
De heer Key verklaart zich tegen het voor
stel omdat het een ongemotiveerde indirecte
belasting inhoudt.
Een geamuseerde Voorzitter
De Voorzitter Aeeft dezelfde klanken
gehoord, die bij deze materie plegen gehoord
te worden. Alleen: het heeft hem geamu
seerd, dat de geluiden thans uit geheel an
dere richtingen kwamen. Op de beschouwin
gen van den heer do Reode zal spr. niet diep
ingaan, omdat dit technisch niet goed moge
lijk is en ook om der tijdswille. Men kan de
zaak in verband brengen met de begrooting
cn dan is deze maatregel (om de begrooting
sluitend te maken) de minst verwerpelijke.
De zaak in verband brengen met de kostprijs
heeft geen zin in de huidige omstandighe
den. Men kan deze zaak ook zien in ver
band met de versteviging der positie van de
Lichtfabrieken en dan is men hier op den
goeden weg. Zoo spoedig mogelijk moet bet
bedrijf der Lichtfabrieken weer op gezonde
financieele basis worden geplaatst. De re-
serven moeten zoo spoedig mogelijk aange
vuld en de afschrijvingen op normale wijze
plaats vinden. De verhooging van de kolen-
prijs is ook een zeer wel bruikbaar argument.
Rond f 100.000 komen de Lichtfabrieken
daardoor te kort en het is rationeel, dat dit
op de veibruikers verhaald wordt. Het is
niet mogelijk die te doen anders dan op de
voorgestelde wijze. En nu is het te betreuren,
dat daardoor vele van de minst-draagkrach
tigen getroffen worden, maar men mag toch
niet vergeten, dat aan de&e groep eerder be
langrijke tegemoetkomingen zijn gegeven,
waardoor zij in vergelijking met anderen be
trekkelijk weinig betaalt. Of aan de groote
gezinnen tegemoet kan worden gekomen is
in onderzoek.
De motie-v. Welzen is technisch onmoge
lijk onuitvoerbaar. Deze zaak hoort thuis bij
Maatschappelijk Hulpbetoon. De Lichtfabrie
ken kunnen slechts in 't algemeen met so
ciale overwegingen rekening houden. Spr. is
eveniwel beneid over deze zaak de directie
der Lichtfabrieken nog eens te hooren. Daar
toe wil spr. de motie-van Welzen wel in prae
advies nemen. Het college betreurt, dat de
maatregel moet genomen worden, maar het
acht haar momenteel nog de meest aan
vaardbare. De tarieven der Lichtfabrieken
zijn in vergelijking met die van .andere
plaatsen gunstig.
De heer de Reede betreurt het, dat de
Voorzitter zijn betoog niet voldoende recht
heeft doen wedervaren. De heer Hessing
kwam met onbewezen beweringen en is zeer
slecht van begrip. Een belastingverhooging
zou veel billijker werken. De s.d.a.p. zet de
stelling: haal-het waar het zit, aan de kant
en heeft de treurige vrijmoedigheid het te
halen bij degenen die het minst bezitten. Dat
is je huig naar de wind hangen. Ook de heer
van Eek heeft zijn socdaal-democratisoh ver
leden verloochend. Er is maar één weg op 't
oogenblik en dat is, dat men het geld inder
daad haalt waar 'l' zit en dat is door middel
van belastingverhooging, waarvoor billijke
regelingen zijn getroffen. Op den weg, waar
op men thans gaat, loopt men onherroepelijk
vast. We kunnen een voorbeeld nemen
het P.T.T.nliedrijf, dat zuiver zakelijk wordt
gevoerd. Als er «en millioen winst uit de
Lichibedrijven komt, dan zijn we aan de
uiterste grens
De heer Goslinga (a.r.) wijst er in zijn
repliek o.a. nog op, dat er een bepaalde ca
tegorie verbruikers is, waarop verlies gele
den wordt. Het verlies wordt door deze
maatregel eenigszins gereduceerd.
Na verdere repliek doet de heer v. E c k
het voorstel om de beslissing over deze zaak
uil' te stellen om B. en W. gelegenheid te ge
ven te onderzoeken of misschien een belas
tingverhooging wenschelijker is met het oog
op de minst-draagkrachtigen.
De Voorzitter ontraadt dit voorstel.
Hei' gevraagde onderzoek zou niet tijdig kun-
men beëindigd zijn. Ook wethouder Ver-
weij verzet zich tegen dit voorstel van orde.
Het wordt verworpen met' 22 tegen 10
stemmen.
Het voorstel van B. en W. wordt
aangenomen met 20 tegen 12 stemmen.
Voor de s.d.a.p. en de heeren Tepe,
Würtz, Wilbrink, v. d. Laan, van Wel
zen en Goslinga,
Gevestigd te Wassenaar:
TH. C. VUISENDORP
Middelweg 8, Tel. 710353, Postgiro 62407
ALLE ASSURANTIëN
Voor soliede hypothecaire belegging momen
teel onderpand met groote overwaarde
beschikbaar. Inlichtingen worden gaarne
verstrekt.
STADSNIEUWS
Het gemengd zwemmen
Vragen van den heer Wilmer
Door den heer Wilmer is verlof gevraagd
ui B. en W. de volgende vragen te stellen:
lo. Is juist het bericht in de dagbladen,
lit B. en W. hebben besloten, om bonafide
zwemvereenigingen in de „Overdekte" tot
wederopzeggens toe vrijstelling te verleenen
van het verbod van gemengd zwemmen on
der bepaalde voorwaarden?
2o. Indien de Vraag sub lo. bevestigend
wordt beantwoord, achten B. en W. dit be
sluit dan niet in strijd met den letter der
verordening op het zwemmen, door den
Raad aangenomen?
3o. Indien de vraag sub 2o. ontkennend
wordt beantwoord, achten B. en W, dit be
sluit dan niet in tegenspraak met de door
den voorzitter van den Raad op 25 October
gegeven interpretatie van de genoemde ver
ordening?
Deze interpellatie zal in de Maandag voort
te zetten raadsvergadering worden behan-
cteld,
RADIO-DISTRIBUTIE
DINSDAG 14 DECEMBER
Programma III; 8.— Keulen, 10.35 Partis R.,
12.05 LondenReg., 12.35 Brussel VI., 1-1.20 Radio
PTT Nord, 15.05 Parijs R.. 15.20 Keulen, 16.20
Londen Reg., 17.20
"r0 enenof d:
23.20 divers
Programma IV: 8.Brussel VI., 9.2q divers
10.35 Droitw.. 19.50 Londen R., 20.20 Droltwl
9.40 diversen, 10.35 Parijs R.
11.50 Parijs R.. 12.05 Radio PTT Nord,
rijs R.. 13.20 Brussel VI-, 13.35 Keulen, 1-1.20 Lon-,
den Reg.. 17.20 Parijs R, 18.20 Londen Reg.,
19.02 Keulen, 20.20 Brussel Pr.,, 22.20 Parijs R.,
23.05 Boedapest of div., 23.25 diversen.
Programma IV: S.— Brussel VI.. 9.20 diversen,
10.35 Droltwlch, 18.40 diversen. 19.90 Droltwlch,
20.20 Londen Rei
Droitw
Agenda
De avond-, nacht- en Zondagsdienst derr
apotheken wordt van Zaterdag 11 tot en metr
Vrijdag 17 Dec. a.s. waargenomen door deP
apotheken: G. H. Blanken, Hoogewoerd 171,r
telef. 502; G. F. Reyst, Steenstraat 35, telef.L
136 en J. Doedens, Wilhelminapark 8. Oeest-r
geest, talef. 274.
D.H. ROODHUYZEN8.Co.to.
MAKELAARS
SUIKER RUBBER KOFFIE CACAO
per contract Amsterdamsche Liquidatiekas N.V.
Ja9
Kamer van Koophandel
De Kamer van Koophandel zal vergade.
ren op Maandag 20 December 1937, des na-P1
middags 2.30 u. in de Vergaderzaal der Ka
mer, Stationsweg 43.
De Agenda vermeldt o.m.:
Ontwerp-schrijven aan den Minister van
Economische Zaken, inzake de Vestigingsi
wet;
Ontwerp-schrijven aan den Minister van
Economische Zaken, inzake ontwerp Jam- en
Limn nadebes luit 1937.
■Benoeming schipperslid in de Bevrach
tingscommissie;
Beroep op de Kamer van Koophandel,
terzake van het te graven Drinkwater-
kanaal te Katwijk.
Leidsche Armenraad
Het jaarverslag over 1936
Verschenen is het jaarverslag van den
Armenraad te Leidien over het jaar 1936(
waaraan wij het volgende ontleenen:
Hét bureau bracht 3831 rapporten uit be
treffende behoeftigen en onderhoudsplich
tige verwanten.
Het aantal bezoeken op het spreekuur befkai
liep 1713, hiervan betroffen 32 de belang©]
van instellingen van weldadigheid, 879 dei
onderhoudsplicht en 408 individueelen nooda~i'
Aan het einde van het jaar beschikte de' 1
Armenraad over 8924 gezindossiers- zoo
mede 589 dossiers betreffende de gevallenj
van de Commissie voor den Onderhouds'l jj
plicht.
De verzameling van gegevens over instebj
lingen e. d. telt 448 nummers.
1-Iet centraal register verzond 1869 berich'j Jij
ten betreffende dubbele ondersteuning. in
De Commissie voor den Onderhoudsplicht
behandelde 111 nieuwe gevallen, de opge- !Ri
legde bijdragen vertegenwoordigen een jaar
bedrag van ƒ13809. Bij controle bleek, dat Ibi
van de nieuw-aangeslagenen 72 pCt. hun|?ft
verplichting ten volle,- 13 pCt. ten deele en
15 pCt- in het geheel niet nakwamen.
Met toestemming van het gemeentebe
stuur werden 81 openbare geldinzamelingen'
gehouden voor liefdadige doeleinden,
een bruto opbrengst van 22082, tegen het
vorig jaar ƒ37363.
De behoefte aan ondersteuning nam toe.
Aan ondersteuning in geld en natura werd
ƒ20990.49 besteed tegen 1.839.486 vorig jaar.
Fakkeloptocht
De Commissie voor den te vormen Licht'p
stoet bij de a.s. heugelijke gebeurtenis, be-" j
richt ons, dat nog in de Commissie hebben[