(Van ^aeAmj^ri
f vm
DE TAAL VAN HINDELOOPEN
A
-M
srï
De jaarlijksche Kerstboekjesvloed
VIERDE BLAD
DE TAAL VAN HINDELOOPEN,
door T. van der Kooy Dzn.;
deel VII van de Noord- en Zuid-
Nederlandsche Dialectbibliotheek,
onder leiding van Dr. L. Grootaers
en Dr. G. G. Kloeke. Met drie
kaartjes. 's-Gravenhage, Mart. Nij-
hoff.
In de maand Mei van dit jaar is een wijzi
ging goedgekeurd van de Lager Onderwijs-
wet-1020, waarbij de mogelijkheid geopend
wordt om daar. waar naast de Nederland-
iche taal een streektaal in levend gebruik
,s ook eenigp kennis van die streektaal te
onderwijzen. Voor de Friezen was dit een re
den om te juichen, want nu kon de langge
koesterde wensch om onderwijs in het
Friesch te kunnen geven, eindelijk vervuld
worden. Men heeft zich daarbij het hoofd
niet gebroken over de nogal ongelukkige
definities, maar de rijpe vrucht van een
lange actie aanvaard. Het Friesch kan dus
nu op de scholen onderwezen worden.
standige taal temidden van de Germaansche
„taalfamilie" lang vóór er van Nederlandsch
sprake kan zijn. Het heeft zeker al een eigen
geschiedenis van 2000 jaar achter de rug,
wat men van de officieele taal van ons va
derland niet zeggen kan. Het is van taalhis
torisch standpunt jammer, dat de oudste
documenten van betrekkelijk late datum
zijn Het Friesch is ten nauwste verwant
met het Angelsaksisch, dat de grondslag
vormt van wat thans Engelsch heet.
Vroeger nain men groote invloed van het
Friesch aan voor vele streken van de rest
van het tegenwoordige Nederland en zelfs
voor Vlaanderen. Maar dit schijnt, volgens
jongere geleerden, toch wel wat overdreven
tp zijn Dr K. Heeroma heeft in zijn
proefschrift „Hollandse Dialectstudies" het
geloof aan deze invloed zelfs voor het Noord
Hollandsch aan het wankelen gebracht. De
tijd van de „Frisomanip" schijnt achter de
rug.
Dat kan de Friezen van tegenwoordig vrij
koud laten Het vroegere 'is toch onherroe
pelijk voorbij Zij moeten thans vechten
voor het behoud van hun vaal. In die strijd
zijn zii niet meer zooals vroeger de eeuwige
verliezers.
In het geheel der Germaansche talen
neemt het Friesch echter een zeer hizpndere
plaats in. Als naaste verwant van d e we
reldtaal van tegenwoordig, het Engelsch,
trekt het de aandacht van vele buitenland-
sche geleerden.
De taalstudie, de linguïstiek, beleeft in de
laatste tijd een verblijdende opleving. Men
volstaat niet meer met de kennis van be
langrijke talen, maar gaat de levende taal
in al haar grilligheid en veelvormigheid be
luisteren, om zoo te komen tot het verstaan
van de eigenlijke krachten, die in dat be
langrijke verschijnsel, dat wy „taal" noemen,
optreden, die er de ontwikkeling van heb
ben bepaald en die het aan voortdurende
wijziging onderhevig doen zijn.
Eigenaardig is, dat wat bijv. in de eene
'taal of taalgroep als onbeduidend relict over
is, in een andere een groote uitbreiding
beeft of nog een levende en zich uitbreiden
de vorm is. Zoo kwam b.v. Osthoff tot zijn
verklaring van het zoogenaamde supple ti-
visme (b.v. goed, beter; Engelsch I go, I
went), dat bij ons sporadisch optreedt, door
het lezen van Arabische teksten, waar het
een gewoon verschijnsel is.
Maar niet alleen de stydie van buiten-In-
do-Europeesche talen, zooals Baskisch, (dat
Hhlenbeck bestudeerde). Bantoe (dat in En
geland en België vele geleerden aantrekt)
en Indianentalen (waarvan Uhlenbeck en
De Josselin de Jong kenners zijn), is belang
rijk, ook de kennis van dialecten is van ge
wicht. De dialectsprekers reproducecren hun
taal zonder zich speciaal bewust te zijn van
de wijize, waarop zij het doen, zooals de spre
kers van de min of meer officieele taal
doen. die op een cultuurbasis spreken. Daar
om leeren vooral de dialecten het levende
veel beter kennen dan het altijd tot verstar
ring geneigde „Algemeen Beschaafd".
Voor de kennis van het Nederlandsch is
om deze reden een uitgebreide kennis van
dialecten noodig. Prof. v. Ginneken geeft
daarom in zijn „Handboek der Nederland-
sche Taal" vele dialectische teksten en even
zoo doen Van Ham en Hofker in ^hun
„Een nieuwe Nederlandse Spraakkunst".
Voor de kennis van het Friesch geldt het
zelfde. als voor het Nederlandsch. Ook voor
bet Friesch komen er belangrijke werken
uit. J. J. H o f b.v. gaf in 1933 zijn „Friesche
dialectgeographie" en Dr. K. Fokkema
schreef een dissertatie over het Stadsfriesch,
dat hij een bijdrage noemt tot de geschiede
nis en de grammatica van het dialect van
Leeuwarden.
Thans heeft de heer T. van der Kooy
Dzn. als deel VII in de „Noord- en Zuid-Ne-
derlandsche Dialectbibliotheek" doen ver
schijnen „De Taal van Hindeloopen,
grammaticaal overzicht en woordenboek
met een bloemlezing van Hindelooper proza
en poezië".
De heer Van der Kooy is afkomstig uit
Hindelooj>en, hij kent het dialect van zijn
geboorteplaats
door en door, zoo
als iemand het al
leen in zijn jeugd
kan leeren. Hij is
later hoofd ge
worden van de
Dr. A. Kuyper-
school te V1 a a
dingen en is
voor enkele jaren
als zoodanig af
getreden, omdat
hii pensioenge
rechtigd was. Dat
beteekende
hem echter geen
rust in de zin
niets doen of een
tuintje bewerken.
Hij vestigde zich in Den Haag en bracht een
langgekoesterd voornemen: het tot stand
brengen van een werk over zijn moedertaal
tot uitvoering.
Het gereedmaken Van een dergelijk werk
is geen gemakkelijke taak. Dat zal ieder toe
stemmen, die zich wel eens bezig heeft ge
houden met taalkundige onderzoekingen.
Voor de vuist wegschrijven is uitgesloten,
ieder woord eischt zorgvuldig gadeslaan en
overwegen. Op dergelijk werk ligt bovendien
het odium van dorheid. Dat is de schuld van
het verkeerde taalonderwijs, dat men lang
in ons land gegeven heeft en vaak nog geeft.
Wat men taalonderwijs noemde, was dik
wijls niet anders dan het laten aanleeren
van de kunst om „recht te spellen", het op
de „juiste" wijze verdeelen van een hoeveel
heid a's, e'e, o's, ch's en, vooral niet .to yer-
T. v. d. Kooy Dzn
geten, n's. Maar zoodra men iets gaat zien
van het eigen leven van de taal, wordt het
interessant. Taalstudie is de studie van een
der schoonste en mooiste dingen, die de
mensch bezit, omdat de taal het middel i6.
aardoor zijn geest in contact treedt met
anderen. Met de distributie van de boven
genoemde letterteekens heeft deze studie
dus maar heel weinig te maken. Van het
leven zei Goethe reeds: wo man es packt, da
t es interessant.
Dat heeft de heer Van der Kooy begrepen
en ik aarzel niet te zeggen, dat het schrijven
van een werk over de taal van zijn geboorte
plaats het mooiste is, wat iemand voor die
plaats kan doen.
Dat klinkt misschien wat erg romantisch
Maar is niet de moderne filologie een doch
ter van de Romantiek?
Voor de wetenschap is werk als dat van
den heer Van der Kooy belangrijk. Het moge
anderen aanzetten tot soortgelijke arbeid. Al
moet er bij gezegd worden, dat dilettanten
werk van geenerlei nut is.
In de streken rondom Hindeloopen geldt
de taal van dit eigenaardige niaatsje als iets
bijzonders. Velen schijnen zelfs meenen.
dat. het eigenlijk geen Friescn is. Maar dat
is een opinie van ondeskun ligen Wel hepft
dit dialect een speciaal karakter verschil
lend van dat van de omgeving. Wie die na
burige dialecten kt.it, zal die verschillen
vooral ontdekken in de spraakklanken.
Van der Kooy geeft van blz. 24 tot 29 oen
overzicht van die van Hindeloopen en ver
wijst vooral naar Evknians "rondige studie
„Phonetische beschriiving van de klanken
der Hindelooper taal". Men vindt dus ui
Van der Kooy's werk geen nieuwe uiteen
zetting, maar een overzicht waaraan ook
een leek op het gebied der phonetiek vol
doende heeft. Er is geen gebruik gemaakt
van speciale teekens, behalve dat men een
als „vluchtige a-klank" of als „licht toon-
looze e" betitelde overgangsklank onder de
regel gedrukt vindt. In een wetenschappe
lijke phonetische beschrijving hadden de
combinaties waarin deze klanken voorko
men, onder de tweeklanken behooren te zijn
gerangschikt, zooals gedaan is in de com
binatie van met een kort u klankje, dat
ook onder de regel gedrukt wordt. De clas
sificatie der klanken had dan dus heel an
ders hooren te zijn.
In het volgende hoofdstuk wordt verant
woording gedaan van de spelling. Een zeker
eenheid is daarbij natuurlijk noodig. Ten
minste, eenheid voor hetzelfde werk. opdal
men weet, waar men aan toe is.
In het hoofdstuk „Spraakkunstige Ver
schijnselen" wordt in zeven bladzijden een
aantal opmerkingen gegeven, die met de
syntaxis of met de woordenschat verband
houden. We zouden dit gedeelte gaarne
breeder hebben zien opgezet. Het blijven nu
grootendeels losse opmerkingen, al moet
gezegd worden, dat ze alle waardevol mate
riaal zijn.
Het voornaamste deel van het boek wordt
gevormd door het hoofdstuk „Idioom".' Het
loopt van blz. 41 tot 177. Dit gedeelte lijikt
mij van groote waarde te zijn. Het is niet
slechts een lijst van woorden met de Hol-
landsche vertaling er achter, maar het be
vat tal van uitdrukkingen, zegswijzen en
zinnen. Wanneer ooit nog eens een histori
sche grammatica van het Friesch geschre
ven wordt, die de vergelijking kan door
staan met wat Schönfeld voor het Neder
landsch heeft gedaan, dan zal de samen
steller van dat werk van dit gedeelte van
het boek van de heer Van der Kooy zeer ze
ker een dankbaar gebruik maken. Hier is
het materiaal bijeengebracht voor één der
Friesche dialecten. Als dat voor meerdere
gedaan is, dan zal daarop kunnen worden
voortgebouwd door verdere onderzoekers.
Want dat het Friesch nu op de lagere scho
len kan worden onderwezen is heel mooi.
Maar wil het weer cultuurtaal worden, zoo
als het vroeger geweest ie, en wil het in de
„strijd" met het Hollandsch niet ondergaan,
vooral in onze moderne tijd, dan is méér
noodig. Dan is noodig de arbeid van perso
nen, zooals de heer Van der Kooy, die met
lust en ijver bezield zijn, en wier werk voor
latere onderzoekers onmisbaar zal zijn.
Het werk besluit met een bloemlezing uit
de Hindelooper literatuur, links de Hinde
looper tekst en rechts de Nederlandsche ver
taling.
Tenslotte moge naar het begin terugge
keerd worden om mee te deelen dat het eer
ste hoofdstuk handelt over de geschiedenis
van Hindeloopen, van de vroegste tijden tot
heden. Het laat zien, hoe belangrijk dit stad
je eenmaal geweest is en hoe interessant
voor wie van geschiedenis, van taalkunde
of van folklore houdt.
J. P. Prins.
Beginselen van het privaatrecht, door
mr H. D. M. Knol, derde herziene
druk. N.V. Uitgevers-Mij. v.h. G.
Delwel, Wassenaar.
Van mr Knols Beginselen van het pri
vaatrecht, zag thans de derde druk het
licht, zeker een gunstig teeken, gezien de
overvloed van handboeken ter beoefening
van. het recht, gezien ook de zeker niet te
onderschatten „concurrentie" van boeken
als van Asser, Polak en Schéltema.
We meenen, dat er twee redenen zijn aan
te wijzen, die het werk van mr Knol over
het privaatrecht aanlokkelijk maken. In de
eerste plaats is daar het feit, dat het bur
gerlijk recht zoowel als het handelsrecht en
het faillissement in onderling verband be
handeld zijn en in aansluiting daarop het
bewijs en het procesrecht, alle verdeeling.
zooals die in de codificatie bestaat en die
het leeren niet altijd vergemakkelijkt, ten
spijt. En in de tweede plaats moet gewezen
worden op de reeks van vragen, die aan
elk onderdeel van het boek is toegevoegd,
en die ongetwijfeld het doorzien van de voor
den beginneling immer vage en schijnbaar
verwarde stof, zal bevorderen.
Dr. J. H. H. Joosten. Behandeling
der epilepsie. J. J. Romen en Zn.,
RoermondMaaseik.
In dit boekje is de lezing verwerkt, die
door Dr. Joosten gehouden is voor de ge
neeskundige kring in Noord-Limburg op 2
Juli 1937.
Dr« JLoostepi feegpre-ekt hierin de gehesle
therapie der epilepsie op een heldere en
erzichtelijke manier.
't Boekje is geschreven voor huisartsen,
beantwoordt volkomen aan zijn doel,
eer belangstelling te wekken voor de be
handeling der epilepsielijders. We kunnen
dit boekje dat van de stelling uitgaat dat
de juiste behandeling, het begin der gene
zing is, van harte aanbevelen.
Men zal er praktisch alles wat er op thera
peutisch gebied bij de epilepsie gedaan kan
orden in vinden.
Een goede klapper besluit dit* handige
boekje. Ik wensch het dan ook in de han
den van alle huisartsen.
EROTIEK EN EVANGELIE, door
Mr. Roel Houwink. Amsterdam,
Uitgeversmaatschappij „Holland".
De onderwerpen, die Mr. Roel Houwiniv,
voor zijn studiën kiest, bewijzen wel, dat hij
de vraagstukken van onzen tijd intens
meeleeft. Ook dit mooi uitgevoerde boekj
legt hier weer getuigenis van af. Dit werkie
wil in 't licht stellen de boodschap yan
Christus ook tot het menschelijk liefde
leven met al zijn ellenden en verzuchtingen.
En naar dezen ernstigen auteur luisteren
we gaarne.
Een nieuw boek over de
Vaderlandsche Historie
VONDEL
lel-herdenki.ig kom
Jeugdportret van den Vader des Vaderlands
Nederlander beamen.
Om deze liefde tot het vaderland
wakkeren, Is 't goed, zich telkens weer
oone geschiedenis te verdiepen. Niel
groote episoden,
_ke boek uit te geven
als ondertitel Geschiedenis van ons
forsche boek la de be-
e r w e. Aan dit pracht-
ng heeft van bijna 675
m Bijzondei
door de N.
nema uitgevoerd,
voorziet dit boek in
een reeds lang be
staande behoefte,
want wat voorheei
op dit gebied ver
scheen, was böge
nlngin. dat nu al-
jaar geleden is. Bi
in die afgeloopen
vijftien jaar hel
ben er vele gebeui
tenlssen plaats g«
grepen, belangrijk
nageslacht te worden vaf
z(jn de laatste Jaren de bel
wijzigd, dat een
jskrachtei
_w 'en, het vereenl
.eeds bij te bepalen en de on
goede materie te verschaffei
.oor "hun vertellingen (uit de Vaderlandsche
geschiedenis, biedt dit boek een schakel v
van Iedere schalm op zichzelf het bestudi
waard ls. Daarbij komt nog, dat de geschiedenis
van Nederland en het Nederlandsche volk In
dit fraai geïllustreerde werk bezien wordt van
uit Chrlste-H1k-nationaal standpunt.
„Der Vad'ren Pand" ln fraai linnen stempel-
band. die versierd is o.m. met den
de Nieuwe Kerk t
soleum der Oran;
vele handen.
Als men weet dat dit boek, in linnen prach
band van pl.m. 675 blz. of 1350 kolommen druks
verder bevat 12 teekenlngen in kleurstlft (tech
niek van Ir M. C. A, Meischke): twee repro
ducties van Rembrandt: 325 prenten, fac-siml
les en portretten: 56 speciaal geteekende kaart
jes, die vooral voor de jeugd, van belani
omdat ze een juiste kijk geven op de g
gebieden ln vroeger eeuwen, moet men wel
conclusie komen, dat hier tegen billijke prijs
een kostbaar werk geleverd wordt.
De schrijver geeft geen dorre ops(
feiten en jaartallen, maar een boe
van de gebeurtenissen. Niet uitsluitend krügs-
of staatkundige geschiedenis wordt hier gege
ven. maar ook aan kerk, zending, kunst, we
tenschap. handel, nijverheid, Verkeer enz., die
zoo nauw samenhangen met het wel en wee
van ons Vaderland, is ruime aandacht geschon-
- gedragen, dat de groo-
ledenis goed tot hun recht
itlft-teekenlng
brengt ons direct in contact met den Vader
des Vaderlands gebogen «ver zijn Bijbel, In het
Prinsenhof te Rotterdam, bericht afwachtend
omtrent den toestand in en om Lelden (1574).
Dit is een karakteristiek van „Der Vad'ren
an dien grooten vooi
ind relai
ken. Daarbij Is
ter van godsdiens
boek opgebouwd.
rijheid is dit
uit, de verkiezings
met pen en rechterhand.
Getrouw aan God,
Oranje en 't Vaderland.
Bijbelsche Geschiedenissen aan
kinderen verhaald door C. F.
ScJiöttelndreier. G. F. Callen-
bach N.V., Uitgever, Nijkerk.
Van dit overbekende vertelboek verscheen
thans de negende druk, waarmede in totaal
145.000 exemplaren onder ons volk zijn ge
bracht
Dit boek heeft eigenaardige kwaliteiten,
waardoor heu zich onderscheidt van alle
andere vertelboeken. Het geeft de Bijbelsche
geschiedenissen in beknopte hoofdstukjes
weer en laat zooveel mogelijk de Schrift zelf
spreken. Ook de verwijzipgen onder elk
hoofdstuk naar teksten of psalmverzen zijn
K>r den verteller veel waard.
De 132 illustraties zijn bovendien zeer ge
schikt om de kinderen het onderwerp meer
nabij te brengen.
En voor degenen die vertellen moeten èn
ook voor de kinderen is dit ln een eenvou
dig bandje gebonden boek een mooi bezit
Wij wensc-hen deze nieuwe uitgave een
voorspoedige reis!
,n Drukkerij Edecea te Hoorn ontvingen
wij de volgende jongens- en meisjesboeken:
Sjoerd van 't Voogdhuis, door J.
Wadstra; Onraaad in dehut, door J. H
Goede Jr; Een dapper meisje, door
C. v. d. Kouwe; Siem de Mug al
urder, door P. A. de Rover; Op
jacht -naar boeven in „Meerkoet",
door P. A. de Rover; Toos tussjn
ijftienen zestien, door Gré van Ast.
Wat prachtige boeken! ie de eerste ge
dachte van ieder, die deze nieuwe Edecea-
uitgaven voor zich ziet. Alle boeken heibben
een luxe cartonnen band met origineele
bandteekening, zijn gedrukt op mooi, hout
vrij papier en fraai geïllustreerd.
Dit is niu spannende jeugdile-ctuur in de
»te zin, gelijk van genoemde schrijvers
verwacht kan worden.
Onze jongens en meisjes, op de komende
feestdagen met een van deze boeken ver
blijd, zullen voor dit geschenk dankbaar zijn
't ongetwijfeld met zorg bewaren.
bladen, die elk uit 2 briefkaarten zfln gevormd,
iene kaart bevat dan een schitterend ult-
-rt-rde kopergravure, terwijl de andere In
etters een enkelen zin weergeeft van het-
voorname geesten uit onze Christelijke
ïskrlngen In binnen- en buitcnla -d gea-clirs-
of gesproken hebben. Maar die enkele ge-
moelte waard la, haar
Is in één woord
diepen zin, dat
i volle maan a v
iraol.tka tender.
KALENDER EN ALMA
NAK VOOR 1038. Neerbosch' Boekhan
del en Uitgeverij te Neerbosch.
Deze kalender is te goed bekend, om veel
''ttet °achU geeft6 een "fraaie reproductie* van
en schilderij van Dirk Booden, voorstellende
en Heiland, Die de kinderen tot Zich laat ko-
regels en-z. Natuurlijk ontbreekt niet het la
Jaarverslag der Weesinrichting, terwijl uitne
mend geslaagde foto's ons een beeld geven
het Interieur der Inrichting. En de almanak
besluit dan met een leerzaam en boeiend ge
schreven mengelwerk.
De Almanak voor de Jeugd ls eveneens typo
grafisch keurig werk. Bovendien, de ln d-czi
feugdalmanak opgenomen verhalen en gedich
ten leveren overvloedig bewUs, dat de auteu
weten lil te leven ln de kinderwereld. Stijl
inhoud zijn erop bereikend, de kinderen te boel«
en op te voeden ln echt Chrlstelljken geest
lak zijn het dubbel
Kalenders
I.LTISTREERDE CHR. J5
h(j, zoodat wü ons voorstellen, dat men
in menig gezin aan dezen kalender gehecht ls,
omdat hij ln vroeger jaren ook in de ouderlijke
ing een plaatsje vond.
och al ls de kalende-r oud. hll ls ln het
het groote Avondma-1, ons beschreven ln Lucas
14. In frissehe en zachte kleuren wordt hier
een juist beeld gegeven van een rijk Oostersch
>ld, terwijl ook de dagtekst
heldere letter ons duidelijk
spreekt.
Op de achterzijden vindt men enkele korte
Schriftoverdenkingen en vele kleinere en groo-
tere verhalen, welke, ln boelenden vorm ge
schreven, de bes-te apologie van het Christelijk
geloof
allen uit
eenvoudlgei
,*.i, wtiAiiii onvergankelijke rijk-
het geloofsleven zoo heerlijk uit komt
tegenover de sohrijnende armoede van het le
ven bulten God.
Moge dezee kalender ln menige hulskamer
opnieuw een plaats vinden. Em wie maar eenigs
zins kan, helpe mee aan verspreiding van "dezen
kalender in ziekenhuis, kazerne en gevangenis,
want hij biedt uitnemende Evangellsatle-l-ectuur
Met het volste recht mag hier gesproken
kunst kalender, die het lnte-
salon niet schaadt.
Ontvangen Boeken
Franz Bauer, Da» tickende Teu-
r lsherz. Voor schoolgebruik voorzien
n verklaringen door J. Uittenbogaard in
„Jnsre Jugendbibliothek". Groningen, J. B.
Wolters.
P. de Zeeuw JGz., Bonte Bloemen.
Leesboek voor de Christelijke School, deel 3,
vijfde druk, Den Haag, G. B. van Goor Zn.
Oude Bouwhofsteden in Zuid-
H ol 1 a n d. J. Verheul Dzn., van dit door
ons reeds vroeger geresumeerd fraai boekje
verscheen de tweede, vermeerderde druk.
Dat is kostelijk.
Lichten in de wereld, door Ds. W.
A. Wiersinga, uitgave van Bosch en Keu-
ning te Baarn.
Korte verklaring van de kerken
ordening door Ds. Joh. Jansen, van J. H.
Kok ie Kampen. 2de druk.
Eerediens t, Prediking, Ambt,
door D. Sikkel, Predikant te Amsterdam, uit
gave N.V. Drukk. „De Standaard", Amster
dam.
Het Evangelie in hetOoeten, door
William Paton, uitg. Bosch en Keuning, te
Baarn.
Dreigende Deformatie IV, „Alge-
meene Genade" door Dr. V. Hepp, uitg. J. H
Kok, Kampen.
In de Voetstappen van Paulus,
door H. V. Morton, vertaald door A. G. Bar-
key Wolf, uitg. van H. P. Leopold's Uitg.Mij.
N.V., Den, Haag.
Liberaal economische richtlij
nen voor Neder la nd een noodza-
k e 1 ij k h e i d, door Mr. W. Wentholt, Uitg.
J. M-uusses, Purmerend
De Schoolstrijd in de eerste Ja
ren na de wet van 1857, door Dr. D.
Langedijk, Uitg. J. H. Kok, N.V. Kampen.
J a, I k will" door Dr. W. B Huddleston
Slater, Uitg. De Residentiebode N.V. Den
Haag.
„Madame Curie", Haar leven en Werk
door Eve Curie Uil'g. H. P. Leopold's Uitg.
Mij. Den Haag.
Hoe kan ik ge zon d w o r d e n e n
b 1 ij v e n? door Dr. A. Colin, La Rivière en
Voorhoeve, Zwolle.
„De O o bevaar, zijn Familie «n
zij n Prooi," door Jan Vriends, Uitg. Nijgh
en van Ditmars N.V., Rotterdam.
Hoe een tooneelstuk ontstaat,
door Karei Capek, Uitg. Van Holkema en
Warendorf N.V. Amsterdam.
Eduard Douw es Dekker, door J.
Saks, W. L. en J. Brusse s Uitg. Mij., Rotter
dam.
Pam's Avonturen bij Oma, door
Nelly van Dijk-Has. uitgave J. H. Kok N.V,
Kampen.
Erasmus, door Dr. Antoon Vloemans,
uitgave H. P. Leopolds Uiig. Mij. Den Haag,
Erotiek en Evangelie, door Mr, i
Roel Houwink, Uitg. Mij. „Holland". Am.
sterdam.
De Indringer, door M. C. Fallentin,
uitgave van J. H. Kok, Uitg. Mij. Kampen.
Eenzaam Leven, door Richard Katz,
Uitgave J. Ploegsma, Zeist.
De kistmeu de grote S, Roman voor
kinderen, door Richard Plaut, uitgave van
W. L. en J. Brusse's Uitg. Mij. Rotterdam.
Slagschaduwen, door Jan Cep, uit
het Tsjechisch vertaald door Dr. A. E. Bou-l
telje, uitgave Wereldbibliotheek, N.V., Am
sterdam
Ruischende Bamboe, door Willem
de Mérode, uitgave van Uitgevers Mij. „Hol
land", Amsterdam.
Het Randgebied, dpor Willem Hes
sels, idem.
Moeder, door Amy Groskamp-Ten Have,i
uitgave Hollen dia Drukkerij te Baarn.
Boekengids, samengesteld door A. S.
v. d. Hoop en A. E. Kralbbe-Lely, 1000 boe
ken over Kinderverzorging en Opvoeding, j
Uitg. Voorhoeve en Dietrich, Rotterdam. M,
Dijkhofz, Den Haag.
Het Buitenlandse'he boek 1937,
onder redactie van G. J. v. d. Lek.
A. W. Sijthoff's Uitgevers Mij. N.V. Leiden.
Het Nederlandsche boek 1937,
uitgave Nederlandsche Uitgeversbond, Am
sterdam.
ONTVANGEN (WETBOEKEN
In de verzameling van Nederlandsche
Staatswetten, editie Schuurman en Jordens,
verzorgd door N.V. Uitgevers-Maatschappij
W. E. J. Tjeenk Willink te Zwolle ontvingen
we den tweeden druk van de A r b e i d s-
bemiddeli ngswet 1930, bewerkt dooi
Dr.. G. G. Pekelharing; den zestienden druk
van de Hinderwet, bewerkt door Mr.
Dr. E. van Bolhuis; en den zevenden druk:
van de Registratie wet 1917, bewerkt
door A. H. Koom&n.
LIBELLENSERIE. Firma Bosch
Keunlng te Baarn,
Zwitserland"
uw kind" do.
tellingen, vrt
keurig v«nzorg<de si
I-en nummers. Than
nkondlglng,
ioor Beatrice
r I>r. B. Wieiet
vertaald naar
den in het lezen vt
>e tweede libel
de daarmee ver
ouderlijk aanbt ln h
Wlelenga ker
die]
eurgesteld
ran volks-
levredlgiag vln-j
hij de diepste
ou dig behandelt e
leven dlgen en schooi
de h:
toont Dr. W te Lei
ln den kinderdoop, maar tegelijk d<
verplichting tot een opvoeding naar
des Verbond».
Naar Inhoud en vorm ls deze libel
dubbel waard.
Doo ps fo nm ul le r,
Een mooi pakket
De firma A. Voorhoeve v/h.
dee's Uitg. Mij. te Rotterdam zond ons een
mooi pakket, waarvan we met erkentelijk
heid melding maken.
De rijke inhoud bestond uit: Martha-Ka-
lender (uitgave ten voordeele der Martha-
Stichting te Alphen a. d. Rijn); Drie wijzen
van onzen tijd, kerstparabel, door Dr. J. R.
Callenbach; Drie kerstliturgieën; Christus'
geboorte, kerstliturgie van Roel Houwink;
tien nieuwe vellen Zondagssch ooikaartjes;
vier gekleurde briefkaarten met tafreelen
uit de kerkgeschiedenis; en herdruk van de
bekende gelatine-kaartjes.
Besturen van Evangelisatie-vereenigingen
en Zondagsscholen vinden hier prachtig
materiaal, dat vooral met 't oog op de a.s.
feestdagen uitnemende diensten zal kunnen
bewijzen-
i alle geschenken op 't blijde Kerstfeest
t het hoek door 't Hollandsche kind
Van
wordt
't meest op prijs gesteld.
Zoo was 't al vijftig jaar geleden en zoo
is 't gelukkig nóg.
Maar wat 'n verschil: het Kerstbopkje van
omstreeks 1900 en dat van anno 19371
Hoe heel anders was de taal van 't prul
letje, dat men ons als kind in handen stopte.
Bij alle uitgevers groote keuze
't kinderboek is een verrassende vooruit
gang bereikt, waarmee we ons zelf maar
vooral de kinderen geluk wenschen.
Deze ontboezeming moest ons even van
't hart, nu we mededeeling willen doen van
't blijde feit, dat de Kerstboekjesvloed zich
weer over onze redactietafel heeft uitge
spreid.
Geweldig wat een stroom!
Goed geteld kwamen dit jaar uit niet min
der dan 142 boekjes (nieuwe nummers en
herdrukken).
We kunnen er niet aan denken deze boek
jes hier te „bespreken".
Te minder zou dit reden hebben waar de
'Ned. Zondagsschool-Vereenigiing, de Geref.
Zondagsschool-Vereeniging ,Jadhm" en
de Ned. Herv. (Geref.) Zondagsschool-ver-
eeniging met loffelijke ijver en prija^nswaai^
dige nauwkeurigheid zich al sedert jaren
wijden aan 't beoordeelen der Kerstboekjes.
Wij mogen dan ook volstaan met mee te
deel an wat er dit jaar weer bij de bekende
uitgevers op dit terrein is verschenen.
Firma G. F. Callenbach
We beginnen bij de oudste uitgeefster: G.
F. Callenbach N.V. te Nijkerk, waar 41
nieuwe boekjes en 27 herdrukken 't licht
zagen.
Aan T' uiterlijk der prachtige boekjes is
extra zorg besteed. De meeste auteurs zijn
goede bekenden. Hier volgen de namen der
schrijvers en de titels der boekjes:
W. G. van de Hu lat: Jamtje van d« Sclhol-
tenhoeve, Anneke en de sik. Pik, Grote Bertus
en Kleine Bertus, Het huisje ln de sneeuw. Het
ilekje dat niemand wiet. Het wegje ln het
•leaelig
Hoe konden we ddt toch mooi vinden?
vraagt men zich vol verbazing af als men
toevallig zoo'n oud vergeeld Kerstboekje nog
eens in handen krijgt.
En wat zagen de boekjes er ook uiter^
1 ij k stijf en onbeholpen uit.
Schier ongemerkt hebben we ook op dit
gebied een geweldige, evolutie meegemaakt.
En u.schoon naar oud-Hollandsohe wijsheid
alle verandering heusoh geen veribei'ering
ie ten gpzjskte van in&oud, en .vorm vap,
plekje dat niemai
koren, Van den
beest. Ergens ln d<
reld, Er
Willem Wyohertsf6-
;n: JopLe's woll-ei
n—v. d. Burg: Du,i
week.
ret Relnhart.
wip Ge r a
.ld, De men-
gh: Gods
J. C.
lenigheid. Greeth Gllih
tskaimp: Het karretje van Dirk Olie.
t: Vaji een klein meisje in een hoge bank.
Rie
Ros
De goudvissenkom,
ie eenste kerstboom ln
Wijnbeek: Jopie-Jok
P
G. van B o k h o ut: Niet die meisjes.
JU!, De verrekUker, De hut op de hei. Riek
ter Braake: Jannetje-Doim. A. G r 1 m m e
Hein, Hek en Henk ie. Nel v. d. V 1 1 s: Er
gaat door alle landen, Greetje, Wippertje.
Netty F a be r-M e y n e n Bepple's kerst
feest Jeanne Marie: Van Mlesje en Gan-
eenlieeje. Jo Kalm IJ n—Sp 1 e re-nb u rg:
Het pleth-B At d e-Ro-vem Dirk de «trutk.
Ier Joh. B r e e v o o r t: Nooit ee
vriendin Pranclna: Het
slaagt J. H. Hulsman—Schl
Dat had Jople niet verwacht. C. Th.
Jan—de Groot: Het meisje van de o
Margo
band.
Veren: Bert, mijn Jongen. -
nlngen: Jaap uit de dode gamg, De
horl-oge, De Indische c
holle boom.
Oorrle van Gljs. J. W.
•boden pad. Frouke
ïlg thuis.
N. M. Scho
de Vries: Op
Bakker: Irma.
Joke nadert de grens. T. B o k m a: Ons z-
e Ma r 1 e: Sterke Jo.
Twee Hollanders in
oerwoud. W. Broos: Twee
K. Nor el: De Grote Gou-
Stouthamer: De vriendschar
ningskind.
N.V. W. D. Melnoma
Ook de bekende Delftsche firma komt dit
jaar weer flink voor den dag: 18 nieuwe
boekjes en 32 herdrukken. Keurig en kleu
rig werk echte feestgesohenkjes. Alleen
de nieuwe boekjes werden ons toegezonden.!
Het zijn:
mboy.
Koning: H.
blijde avond. Verzamelde vertellli
srstfeeat en Pasohen. A. Duyj
ese dolk. P. de Zeeuw J.Gzn.
ijageo- van Pra-del-TJarno. J. C.
De brandat
Ja
hter. M. van der
■de. J. S. Dondorp'
eerste schooljaar H.;
K. S. Pomp: God hoort.
„Kwiek". D. K. Wlele
't Zendlngshuls J. S. I
pers: Een vast vertrouwe
rie: Het was Dirk Smit i
g e j a n—d e Groot: Jobi
Het kikkers lootje.
Jeanne Ma
et - C. Th. Jon
C. Gilhui!
A. Voorhoeve v h. J. M. Bredée
De firma A. Voorhoeve v.h. J. M. Bredée's
Uiig. Mij., Noordsingel 104, Rotterdam,!
breidde haar fonds uit met 24 nieuwe Kerst
boekjes. De titels zijn:
Hugo Klngn
Spiegel: Nikkertje,
©de-reen. Z. W. L a n d s
bij don bos ch wacht el. C.j
i W e h 1: De
ntie. M. G.
klas. G 1 n a v a n W e e d e nIn het huis van
Caatje. Riek ter Braake: Hannle's ver-
Jaardag. C. M. v. d. B e yA kkenmanl
Ddieneke. -RlitRover: Jantlns
yvaa do teHfesbulb
