mmi Eden spreekt in het Lagerhuis VRIJDAG 22 OCTOBER 1937 EERSTE BLAD PAG. 2 niet verder reikt dan die van het aardsche zichtbare leven. Wij moeten niet meenen, aldus Rosenberg dat het Duitsche volk eeuwenlang door het Christendom innerlijk geweld werd lange- daan, zonder dat het daartegen innerlijke 'eerstand wist te bieden. Mussolini heelt eenige jaren geleden verklaard, „zonder Rome zou het Christendom een Syrische secte zijn gebleven". In denzelfden zin mo gen wij aannemen, dat het Christendom, zoo het gebleven was zonder contact met de Germaansche kracht, een aangelegenheic an do Middellandsche Zee zou zijn gebleven Spreker ging op deze gedachte niet verder in, doch paf ook zoo He suggestie, dat het Christendom zooveel aan Duitschland had te danken, dat het zonder deze aanraking mei het Gennancndom feitelijk niet zoo heel veel te betcekencn zou hebben gehad. Het andore uiterste is, zoo verklaarde hij verder, aan te nemer dat de German in slechts door het Christendom tot een cul tuurvolk zouden zijn geworden. Hadden de Germanen niet in ziohzelf scheppingskracht gehad, dan had ook een leer of een geloof doze niet kunnen wekken. Waar het ten slotte op aankomt is, dat kathedralen, ker ken en 6teden niet zijn gebouwd door Ka tholiekcn of door Protestanten, maar door I>uitsche menschen. Men kan Bosch negers tot Christenen maken, dooh nimmer zullen zij Gothische kerken oprichten. Zoo er al een hemel is, dan komt daarin eer de mensch, die eerlijk kampt voor Duitschland, dan hij die met een gebed op de lippen volksverraad beging. Me{ deze woorden heeft Rosenberg op nieuw duidelijk ervan getuigenis gegeven, dat hem de historische beteekenis van Christendom en geloof ten eenenniale is ontgaan. Alles in dezen man concentreert zioh rond den mensch zelf, en rond die eenc groote band, die vaderland heet. Zoo hem het woord niet verfoeilijk voorkwam, zou hij hebben kunnen eindigen met het bekende woord, op deze nieuwe „waarden" toegepast: „Ziet hier uw goden, Israël!" Het is wel tragisch hoe het officieel* „Deutschtum" zich in zichzelven verliest, In een zelfvergoddelijking, die het den weg naar de toekomst moet afsluiten. De kerk wijding in Targau toont ons het oeeld van de koekoek, die brutaalweg zijn ei legt in het neet, door anderen gebouwd, en stelt eens opnieuw in het licht, hoe gerechtvaar digd de strijd Is die Roomschen en Protos- tantsch-Christelijken thans in 't Derde Rijk voor de zaak van het geloof moeten strijden! Buitenland ROSENBERG SCHUIFT HET CHRISTENDOM OP ZIJ De inwijding van de kerk te Targau die onder veranderende levensomstan digheden hun oude bestemming verliezen, «n aan de vergetelheid, zoo niet erger, worden prijs gegeven. In ons land waren de Kloosterkerk, zoo wij ons niet vergissen, en de aloude Grafelijke Zaal duidelijk voor beelden daarvan. Er is een nieuw élan noodig, op politiek, religieus of cultureel gebied, om zulke eerwaarde monumenten uit de dagen der vaderen weer midden in de aandacht der samenleving te plaatsen, waarin zij dan een nieuwe rol krijgen te .vervullen. Van een dergelijk gebeuren is dezer 'dagen de Duitsche stad Targau. gelegen in de „Gau Halle-Merseburg", getuige ge weest. In de „Alltagskirche" bezat dit Tar gau een van de eerste kerkgebouwen der Luthersche Reformatie; niet voor niets ligt deze stad in een omgeving, waarin ook Eisleben, Wittenberg en Halle van eenzelf den, grooten tijd getuigen. Doch de „Alltags kirche" was jarenlang in verval; het ge bouw, aan zijn eerwaarde historische be stemming onttrokken, heeft tijden aaneen voor andere doeleinden gediend, zooals voor pakhuis, en zelfs voor kruitmagazijn. De nationaal-socialistische arbeiderepartij heeft daaraan thans een einde gemaakt en na behoorlijke rostauratie het bouwwerk een plaats der eere te midden van het Duitsche volk hergeven. Men zou zich hierover kunnen verheugen, als over zoo menig ander goed werk, door niet-geestverwanten tot stand gebracht, zoo aan deze gebeurtenis niet een ernstig „maar" ware verbonden. Niemand minder dan de befaamde Alfred Rosenberg, de man .van do „Mythe der Twintigste Eeuw", die door zijn vereerders en aanhangers het geestelijk zwaard der Hitler-beweging wordt genoemd, heeft de inwijding van deze oude kerk willen verrichten. Zoo krijgt de eer, voor wie de zaak aandachtig beziet, een zeer bedenkelijke zijde. Natuurlijk heeft Rosenberg bij deze ge logenheid een groote rede gehouden, die door de Duitsche pers reeds aanstonds van fundamenteel belang werd genoemd. De N.S.D.A.P., zoo zeide spreker, heeft het zich tot plicht gemaakt, al het waardevolle ui! het verleden op waardige manier te be waren en te verzorgen. Zoo ook deze kerk, die opnieuw een oord van Duitsche gemeen schap zal worden. Over dit Duitsche gemeenschapsleven heeft Rosenberg overigens zeer merkwaar dige dingen gezegd, die ervan getuigen, dat de man zoo vol is van eigen levensbe schouwing, dat hij deze zelfs in het ver leden meent te moeten „hinein interpretie ren". Het grootsche van een figuur als dr Martin I.uther, die door het geloof tot een open breuk met Rome en den Paus durfde te geraken, bestaat voor hem voornamelijk daarin, dat hij een Duitscher was. en onder zijn land- en tijdgenooten een soort van Duitsche eenheidsbeweging zou hebben ge propageerd Dat de eenheid, welke de Re fomiaior ten koste van zijn rust en veilig beid nastreefde, er veeleer een was ten op lichte van een hemelseh. dan van een aardsch vaderland, moest Rosenberg ten eenenmaie ontgaan, sinds diens horizon DUITSCHE MILITAIREN TE ROME Gisteravond is te Rome een Duitsdie mi litaire delegatie aangekomen, bestaande uit een zestal officieren. Deze officieren behoo- ren tot verschillende wapens of hebben zich op een onderdeel gespecialiseerd. Het zou een informatief bezoek zijn, ter wijl het geenszins tn de bedoeling zou lig gen, een overeenkomst tot stand te brengen, DE VERVLAAMSCHING DER ACADEMIES De Belgische „Standaard" verzekert, dat de Vlaamsche hoogleeraren te Gent inover- groote meerderheid gekant zijn tegen de h vernederende oplossing, die minister Hoste wil geven aan het vraagstuk der Vlaamsche academiën van wetenschappen. Volgens het blad zullen de meeste per soonlijkheden die hiervoor in aanmerking komen, weigeren een zetel te aanvaarden in overeenkomstig het plan te vormen aca demiën. Tosca Eau de Cologne Het is als een gedicht van geur. van romantiek en van geheimzinnige charme, vol van de opwekkende koelte van Eau de Cologne. 4711" Rheingold Eau de Cologne Vol sprankelende levensvreugd vol jeugd, frischheid en lieflijkheid Passend bij de Vrou w-van-N u! Met de opwekkende kracht van Eau de Cologne! meening van buitenlandsche militaire des kundigen, thans de eerste phase afgesloten, behalve in de provincie Sjansi, waar de Ja panners langzaam oprukken naar de hoofd stad Tai-Joean. Aan den grooten troepen-aanvoer ls, naar meent een einde gekomen. Ten bewijze hiervan wijst men op de treinen vol mili tairen, die grootendeels afkomstig uit Ping-Han Fengtai reeds verlaten hebben met bestemming naar Tientsin. Uit Ton-g- Sjan wordt voorts gemeld, dat groote Japan- sche transport van Tientsin naar Mandsjoe- kwo zijn vertrokken. Volgens schatting van buitenlanders zijn reeds veertig-duizend man uit Noord-China teruggetrokken. Men- is van meening, dat Japan een contingent van zestig-duizend man voldoende vindt als garnizoen in het veroverde gebied. Mogelijk zal reeds voor 30 October a.s. een autonoom bestuur in Noord- China worden geïnstalleerd, waardoor de conferentie van Brussel voor een fait accompli zou komen te staan. De Japansch-Chineesche oorlog TOESTAND TE SHANGHAI WORDT THANS MOEILIJK Noord-China reeds op 30 October autonoom P Nu generaal Mats oei, de chef van het Japansche expeditie-leger, zelf naar het front is vertrokken, is, naar het schijnt, ook de laatste ronde van den strijd in Shanghai ingeluid. Ondanks den hardnefckigen tegen stand van de Chineezen trekken de Japansche troepen den ring rond Tsja- Pei, Ta-Tsang en Kiang-Wan steeds nauwer samen en naderen zij steeds dichter het Noorderstation. De Chineesche instanties geven toe, dat de Chineesche troepen tijdens de gevechten van Donderdag 3500 dooden en gewonden verloren hebben, doch voegen hieraan toe, dat de Japansche verliezen even groot zijn. Uit Chineesche bron wordt vernomen, dat vorst Teh de Mongoolsche vorsten voor een groote conferentie in Soei Joean, de voor malige hoofdstad van Mongolië, heeft bijeen geroepen. Zooals men weet, is vorst Teh een vriend van Japan. Men verwacht, dat op deze conferentie zal besloten worden tot sa menvoeging van de provincies Tsjahar en Soei Joean tot een rutonoom Mongoolsch rijk. De strUd in het Noorden luwt In den strijd in Noord-China Is, naar de ,B ATAV U S' GEEN PERSONEELE BELASTING HET BETER GECONSTRUEERDE NEDERL. MOTORRIJWIEL RIJWIELFABRIEK „BATAV US" AFD. MOTOR EN h urinvmh Waardeering voor de Italiaansche toenadering De vooruitzichten van Brussel buitenlandsche politiek, heeft minister tsa e n in het Lagerhuis een rede gehouden waarin hij o.m. zeide, dat het kenmerkend voor den wereldtoestand is, dat zoowel het laatste debat vóór het zomerreces als het eerste in de nieuwe zitting den buitenland- schen toestand tot onderwerp heeft. Ten aanzien van den arbeid der commis sie voor de niet-inmenging zeide Eden, dai de regeering het eerlijk geacht had. een plan op te stellen, dat haar haar vrijheid van handelen zou hergeven, indien de commissi? niet tot resultaten zou kunnen komen. Wij legden deze verk aring af. aldus Eden, niet omdat wij niet langer geloofden, dat dr- niet-inmengings-politiek de eenige vei!'ge koers voor Europa was, maar omdat geen enkele regeering zich eindeloos kan blijven aansluiten bij een overeenkomst, die voort durend geschonden wordt. Te elfder ure kwam er oen nieuwe eD zeer welkome bijdrage van de Italiaansche regeering. Eden verklaarde vervolgens, dat er twee moeilijkheden waren, n.l. het tijdsverloop tusschen de terugtrekking der vrijwilligers en de toekenning der oorlogsrechten ten aan zien waarvan de italiaansche regeering haar standpunt aanzienlijk gewijzigd heeft en ue kwestie van evenredige terugtrekking, z »n der dat men over vaststaande cijfers van het aantal vrijwilligers beschikte. Het was vrij wel onmoge ijk over deze getallen overeen stem ing te bereiken en derhalve was hei Italiaansche voorstel aanvaardbaar, dat men zich van tevoren verhond in te s'emmen me» de verhoudingsgetallen, gebaseerd op de cijfers van de naar Spanje te zenden com missie. hoe ook deze ciifers zouden uitvallen. De Britsche regeering is het daa^ vol maakt mee eens en heeft oprechte waardee ring voor deze bijdrage tot een internatio nale overeenstemming, die gevormd wordt door deze beide concessies en de aanvaar ding van het Britsche plan als geheel. De toestand in de Middellandsche Zee De Minister ging vervolgens over tot de bespreking van den toestand in de Middel landsche Zee en zeide, dat de regeering steeds heeft vastgehouden aan het stand punt dat de niet-inmenging de juiste poIitV.k voor Enge and is. Hij 7-eide ervan overtuigd te zijn. dat het volk eenstemmig wenscht dat de regeeering geen partij kiest in em aange egenheid, die het Spaansehe volk betreft. In het Spaansehe conflict is de re geering vastbesloten zooveel mogelijk L. be reiken door geduld en vasthoudendheid ie combineeren, opdat de oorlog gelocaliseerd wordt en de Britsche belangen beveiligd worden. Waar groote Britsche belangen be dreigd worden zal er geen onverschil igheid zijn (toejuichtingen). Eden herhaalde, dat de Britsche herbewapening niet wordt ge ïnspireerd door gevoelens van wraak In «ie Middellandsche Zee of elders, daar dergelij gevoelens aan het Britsche karakter geheel vreemd zijn Engeland wenscht in de Middellandsche Zee recht van doorgang te handhaven en heeft nooit gezegd, dat dat recht exc usief moest zijn. Eden zeide bemoedigend te zijn door de ge heurtenissen van gisteren, die een stap voor waarts naar de elimineering van de Spaan sehe kwestie uit een internationale sfeer van geschil vormen. De gevolgen daarvan moet men openhartig bespreken. De regee ring is er zich van bewust, dat buitenland sche inmenging verantwoordelijk is geweest voor de verhindering van het streiven naar den internationalen vrede. Daardoor werd het vooruitzicht op verbetering der betrek kingen tusschen de Middellandsche Zee mogendheden twijfelachtig. Indien de Spaan sehe kwestie met al haar strategische en politieke problemen niet 'anger het middel punt der internationale politiek is. zullen de staten der Middellandsche Zee in vriend schappelijke besprekingen kunnen werken aan het herstel der vriendschappelijke be trekkingen, die tevoren bestonden. Het lot van China Overgaande tot wat hij noemde den tra gischen toestand in het Verre Oosten zeide Eden: „In dit land betreuren wij de gebeurte nissen. te meer, niet, omdat wij daar groote handelsbelangen hebben maar omdat wij juist voor het uitbreken der vijandelijk heden besprekingen met de Japansche re geering hadden aangeknoopt, die, omdat ook de Chineesche regeering geraadpleegd zou worden, zouden hpbben kunnen leiden tot eon verbeterine der internationale be trekkingen in het Verre Oosten. Eden noemde het minder verstandig te bespreken, wat op de Brusselscho conferentie wel of niet behandeld zal worden Er is een door den volkenbond vastgestelde agendo en de juiste proce dure is, dat wij ons in samenwerking met de andere oni.erteekenaars van hoi verdrag zoo goed mogelijk van dit man daat kwijten Het moet ieders hoogste verlangen zijn. dal er een eind komt aan het lijden en de ellende In China Wanneer de negenmogendheden-conferentle dit he reikt en de kansen daarvoor rijn Ten aanzien van den algemeenen inter nationalen toestand herinnerde de ministor aan de woorden, uitgesproken op de laatste conferentie der arbeiderspartij, dat Europa meer dan eens aan den rand van den af grond heeft gestaan Wij mogen niets doen. aldus Eden. dat ons over dien rand heen zou kunnen brengen Zooals Roosevelt vastgesteld heeft, heeft het internationale recht zijn gezag van vroeger verloren. De ervaring van do laatste jaren moet een ernstige waarschu wing voor deze en toekomstige regeeringen zijn Onze groeiende kracht op het gebied der bewapening, aldus besloot de minister, wordt thans duidelijk en haar beteekenis kan nauwelijks overschat worden. Toen Eden het spreekgestoelte verliet, werd hij geestdriftig toegejuicht. „Cynisch!" De arbeidersleider Attlee zeide dat hij de strekking van de rede van Eden maar met één woord kon kenschetsen: „cynisch 1" Reeds langen tijd had de regeering den eenig julsten weg die den vrede kon blij ven waarborgen, verlaten, den weg naar Genève, die tot versterking van den Volken bond en vermindering van de bewapening zou leiden. Dit waren de heide beginselen waaraan do arbeiderspartij bleef vasthou den en de minister had door zijn rede de kloof tusschen regeering en oppositie weer verbreed, want met geen woord had Eden over Genëve gerept De idealen van den Volkenbond waren niet meer de ideo'ogieën van de Britsche receerine en wat de mi nister voorstelde, waren integendeel de idealen van het Britsche impe rialisme. de door de meest schaamtelooze opportuniteit s- politiek moesten worden ge d i e n d. Attlee vroeg, of de regeering de zeker heid heeft, dat er niet tijdens het onderzoek naar de vrijwilligers voortdurend mannen en oorlogstuig in Spanje zullen worden ee- bracht. Anders zou de eenigp oplos«ing zijn. dat men de Spaansehe regeering haar vrij heid hij het koooen van wapens en munitie hergaf. De arbeiderspartij Is van meening. iat over toekenning van oorlogsrechten zelfs niet gesproken moet worden, zoolang niet alle vreemde troepen Spanje hebben ver laten. Attlee vroeg verder, of de regeering zich verhonden had op de Rnisselsche con ferentie niets te doen. dat niet in overeen «lemming met het negenmogendhedenver 'rag zou zijn en of zij een internationaal "mhargo tegen Japan zou voorstellen. In dien China een wapenstilstand zou aan vaarden en Japan zon weigpren. Sinclair, de leider der liberaip opuo- ■tie zeide. dat een termijn moet worden gesteld, indien het winnen van tiid het voornaamstp doel van het Italiaansche voor stel inzake Spanje zou zijn. De Spaansehe burgeroorlog HOE GYON IN RECHTSCHE HANDEN KWAM Aviles het laatste linksche steunpunt De hoofdcolonne van de in den sector van Gijon opereerende nationalistische troepen is Donderdagavond om zes uur de stad binnengerukt en bevindt zich voor een deel reeds op weg naar de laatste Asturische kuststad van betee kenis, Aviles, waarheen de roode mili ciens hals over kop vluchten. De laatste aanval werd uitgevoerd door gemotoriseerde colonnes, die het laatste vijftien kilometer lange traject van den kustweg aflegden, nadat zij dezen van boomstammen en rotsblok ken, die de terugtrekkende Asturiërs door dynamietexplosies van de berghel lingen hadden doen neerstorten^ gezui verd hadden. Ten zuidien van Infiesti en Pola de la Viana duurt de strijd op dit oogenblik nog voort, wijl de daar vechtende Astu riërs nog niets van den val van Gijon weten. Generaal A r a n d a deelde mede, dat de belegering van Oviedo thans definitief ge broken is, nadat de belegeraars zich hebben overgegeven of naar de nationalisten zijn overgeloopen. Omtrent de actie van de nationalistische vloot langs de kust wordt nog gemeld, dat vrijwel alle kopstukken uit Gijon, die aan boord van schepen gevlucht waren, bij do Baskische kust zijn opgevangen en gevan gen zijn genomen. Het aantal miliciens, dat zich in het mijn. gebied van Oviedo heeft overgegeven, vangen werd genomen of opgesloten, schut men op zestig duizend. Het bericht van den val van Gijon heeft in het nationale Spanje een orkaan van enthousiasme ontketend. Zoodra de stad zich had overgegeven, begonnen in alle ste den en dorpen de klokken te luiden en overal stroomden de menschen in straten en op pleinen tezamen, om nader nieuws te vernemen. Nationale Phalanx-raad opgericht Generaal Franco heeft een decreet on derteekend, waarbij een nationale raad van de* Spaansehe Phalanx wordt opgericht. In dezen raad hehhen o.a zitting mejuffrouw Pilar Primo de Rivera, de dochter van den vroegeren dictator, graaf Del Rodezno, de leider van de Carlisten generaal Queipo de Llano, Ramon Serrano Suner, een zwager van generaal Franco, Manuel Falconde, oud leider van de Requetes. kolonel Juan Yague en Eduardo Aunns. minister tijlens de dictatuur van Primo de Rivera. Minister-conferentie te Valencia Te Valencia is onder presidium van N e g r i n een ministerraad gehouden, waarin alle schakeeringen van het volks front aanwezig waren. Na afloop van de conferentie verklaarde Hernandez, dat men de problemen, die tusschen Spanje en Catalonië bestaan, zeer uitvoerig bestudeerd had, teneinde te gera ken tot een meer volmaakte en meer doel treffende samenwerking tusschen de beide regeeringen. Op een vraag van den vertegenwoordiger van Havas of de conferentie ook definitief de vraagstukken geregeld had, die de reden waren van de reis van de vertegenwoordi gers der generaliteit naar Valencia, ant woordde Hernandez, dat een nieuwe bijeenkomst zou plaats vinden, wanneer de presidenten N e g r i n en Companys, die zich naar Madrid moeten begeven waar zij een radio-rede tot het volk zullen houden, te Valencia zullen zijn teruggekeerd. De volkenbondshulp voor China De controle-commissie van den Volken bond heeft te Parijs een bijeenkomst gehou den, in verband met de toekenning door den Volkenbond van twee millioen Zwitsersche francs aan China voor de bestrijding van epidemieën. Er is een plan opgesteld met het oog op het beste gebruik van dit crediet. Dit plan omvat o.a. uitzending van medische deskundigen, ten laste van den Volkenbond, voor den tijd van een jaar. Deze deskundi gen zullen als technische raadslieden ter be schikking staan van de Chineesche regeering die de verantwoordelijkheid zal dragen voor de uitvoering daarvan. Het roerige Palestina Aanslagen doren voort Te Jeruzalem zijn twee politie-agenten ternauwernood aan een aanslag ontsnapt; te Haifa werd een Joodsohe politieman ernstig gewond. Aldaar kwam tevens, in de nabij heid van het paleis van justitie, een bom tot ontploffing. Een Joodsche autobus werd be schoten uit geweren. Ook zijn schoten gelost op den weg van Jeruzalem naar Jericho. - telefoonleiding is op verscheidene plaatsen tusschen Jeruzalem, Hebron en Jaffa doorgesneden. De autoriteiten zijn te Nabloes overgegaan tot verschillende an taties. Te Lydda is de bepaling, dat na een zeker uur des avonds niemand zich meer op straat mag bevinden, opgeheven, daar de autori teiten de belofte hebben gekregen, dat bin nen drie dagen de opgelegde boete zal wor den betaald. In het lagerhuis heeft Ormsby Gore medegedeeld, dat Sir Charles T e g a r t naar Palestina zal gaan om de regeering van ad vies te dienen. Sir Charles Tegart is de man, die een einde maakte aan de terreur in Bengalen, De affaire-Miller Belangrijke dossiers gevonden De „Petit Parisian" geeft een lange reeks bijzonderheden in verband met de verdwij-" ning van generaal Miller, over de geheime rol. die gespeeld is door generaal Skoblin! en over de rivaliteit, welke den laatsten tijd tusschen beide generaals bestond. Voorts wordt verband gelegd tusschen de ze zaak en de verdwijning van Koetjepof, den diefstal van papieren van Trotzki, den moord op Navasjm en de „executie" in Zwit serland van Reiss. Vervolgens schrijft het blad, dat gisteren 63 uiterst belangrijke dossiers in beslag ge nomen zijn ten huize van Bogovoed, den vroegeren financieelen raadsman van Kreu< ger. 1 Bogovoed is eenige jaren geleden een be langrijk personnage geweest en boezemt den£ witten Russen meer vrees in dan de Ge poe. Men weet vooral van hem, dat hij tot den ondergang van Kreuger diens correspondent en misschien raadsman was. Sedert de ver dwijning van Kreuger heeft Bogovoed geld zorgen gekend. J Bulgarije's nieuwe kieswet In Bulgarije is een nieuwe kieswet van kracht geworden, welke bepaalt dat elke Bulgaar van dertig jaar en onbesproken ge drag, die geen lid is van de communisti sche partij, of een andere staatsvijandelijke richting, kiezer is. Ambtenaren van staat en gemeente heb* ben geen passief kiesrecht. Verder is voor het passief kiesrecht vereischt dat een be roep wordt uitgeoefend, waardoor in het levensonderhoud kan worden voorzien. Ook misdadigers of politiek gestraften zijn niet verkiesbaar, evenmin als personen, die in een politiek of crimineel proces zijn gewikkeld. Leiders van politieke groepen mogen zich niet candidaat stellen. Het bijeenroepen van het parlement voor gewone of buitengewone zittingen geschiedt op voorstel van den minister-president door koninklijk besluit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 2